Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 22 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych odmówił R. I. (1) prawa do świadczenia przedemerytalnego, gdyż jak wynika z informacji uzyskanej z Samodzielnego Referatu Ubezpieczeń i Składek w okresie od 1 sierpnia 2011 r. do 31 lipca 2012 r., ubezpieczony został zgłoszony przez płatnika jako osoba wykonująca umowę zlecenia (ostatnie zatrudnienie).

Ubezpieczony udowodnił 44 lata, 7 miesięcy i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych. W okresie od dnia 1 sierpnia 2012 r. do nadal jest zarejestrowany jako bezrobotny i pobiera z tego tytułu zasiłek. W okresie pobierania zasiłku ubezpieczony nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Ubezpieczony przedłożył świadectwo pracy z dnia 1 sierpnia 2012 r., w którym wskazano, że był zatrudniony w firmie (...)w okresie od 1.08.2011 r. do 31.07.2012 r. W tym samym okresie został zgłoszony do ubezpieczenia przez płatnika składek jako osoba wykonująca umowę zlecenia. Imienne raporty miesięczne ZUS RCA przekazywane były z kodem umowy - zlecenia.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony R. I. (1), wnosząc ojej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu wskazał, iż domaga się zaliczenia mu do stażu pracy okresu zatrudnienia od 1.08.2011 r. do 31.07.2012 r. Wnioskodawca podniósł, że we wskazanym okresie świadczył prace na podstawie stosunku pracy o jakim stanowi art. 22 kodeksu pracy. Z tego tytułu otrzymywał comiesięczne wynagrodzenia, a po rozwiązaniu stosunku pracy pracodawca wystawił mu świadectwo pracy z dnia 1.08.2012 r. , a ponadto uzyskał prawo do zasiłku dla bezrobotnych.

2

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentacje zawartą w treści decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

R. I. (1) na mocy umowy zawartej z R. I. (2) (synem) rozpoczął pracę w prowadzonej przez niego firmie (...) od dnia 1 sierpnia 2011 r., w charakterze pracownika wykonującego prace serwisowe oraz wulkanizacyjne, prace związane z wymianą opon i naprawą opon i dętek. Pracę te ubezpieczony świadczył stale i w pełnym zakresie czasu pracy. Jak wynika z zeznań świadka R. I. (2), który był pracodawca powoda oraz z zeznań świadków J. B. i M. K., którzy korzystali z usług firmy (...), ubezpieczony pracował tam na stałe, świadczył pracę każdego dnia w godzinach otwarci punktu usługowego, tj. od 9.00 do 16.00. Do jego obowiązków należało wyważanie kół, przekładanie opon i ich naprawa. Z tytułu wykonywanej pracy ubezpieczony otrzymywał regularne, comiesięczne wynagrodzenie. Stosunek pracy rozwiązano za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę z powodu likwidacji stanowiska pracy w dniu 31 lipca 2012 r.

dowód: świadectwo pracy z dnia 1 sierpnia 2012 r. - k.9 akt ZUS; zeznania świadków R. I. (2) - k. 37, J. B. - k. 43, M. K. - k. 44 akt

Ubezpieczony zarejestrował się w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. w dniu 1 sierpnia 2012 r., a zasiłek dla bezrobotnych otrzymywał począwszy od dnia 8 sierpnia 2012 r. do nadal i w tym okresie nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.

dowód: zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w Ś. z dnia 11 lutego 2013 r. - k. 13 akt ZUS

3

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i aktach rentowych ZUS, których prawdziwości i wiarygodności strony w toku procesu nie kwestionowały, a także na podstawie zeznań świadków, których zeznani w pełni korelują z w/w dokumentami.

Rozróżnienie umowy o pracę od umowy zlecenia często przysparza wielu różnorodnych problemów. Problematyka ta była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Sądu Najwyższego i wypowiedzi doktryny prawa pracy. Pomimo tego nie jest możliwe rozstrzygnięcie każdej indywidualnej sprawy jedynie poprzez odwołanie się do dorobku doktryny i orzecznictwa Sądu Najwyższego. Wynika to z tego, że każda sprawa tego typu musi uwzględniać okoliczności faktyczne wynikające z danego przypadku.

Zgodnie z art. 22 § 1 1 k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie umowy stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Tak więc jeżeli świadczona praca spełnia warunki przypisane stosunkowi pracy możliwe jest ustalenie, że wiążąca strony umowa nie jest umową cywilnoprawną, a umową o pracę. Decydujące znaczenie mają więc cechy stosunku pracy określone w art. 22 § 1 k.p. oraz sformułowane przez doktrynę prawa pracy. Należy także zauważyć, że przepis art. 22 § 1 1 k.p. nie stwarza domniemania prawnego zawarcia umowy o pracę (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1998 r., II UKN 229/98, OSN 1999 nr 19, poz. 627). Nie ulega też wątpliwości, że nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia o charakterze zawartej umowy mogą okazać się również okoliczności wykonywania pracy, nazwa umowy oraz wola stron. Należy więc stwierdzić, że dla rozstrzygnięcia charakteru umowy o świadczenie pracy konieczne jest ustalenie, które z cech danej umowy mają charakter przeważający (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 września 1998 r., PKN 334/98, OSN 1999 nr 20, poz. 646).

Tak w doktrynie, jak i orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że stosunek pracy charakteryzuje się takimi podstawowymi cechami jak:

1)  osobiste świadczenie pracy,

2)  odpłatność,

3)  podporządkowanie,

4

4) ryzyko pracodawcy.

Na podstawie przepisu art. 22 § 1 k.p. oraz poglądów doktryny można sformułować następująca definicję stosunku pracy. Stosunek pracy jest dobrowolnym stosunkiem prawnym o charakterze zobowiązaniowym, zachodzącym między dwoma podmiotami, z których jeden, zwany pracownikiem, obowiązany jest świadczyć osobiście i w sposób ciągły, powtarzający się, na rzecz i pod kierownictwem drugiego podmiotu, zwanego pracodawcą, pracę określonego rodzaju oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zatrudniać pracownika za wynagrodzeniem. Należy w tym miejscu podkreślić, że jednoznaczne rozstrzygnięcia problemu charakteru zawartej umowy komplikuje to, że treścią stosunku cywilnoprawnego mogą być elementy stosunku pracy. Ponadto w niektórych przypadkach nie jest kwestionowana możliwość wyboru, przez same strony, rodzaju umowy dotyczącej świadczenia identycznej pracy. Z drugiej zaś strony brak któregoś z elementów stosunku pracy uniemożliwia z reguły przyjęcie, że łącząca strony umowa była umową o pracę.

Podkreślić należy, że zgodnie z ukształtowaną w tym zakresie linią orzeczniczą, o rodzaju zawartej umowy decyduje nie tylko i nie tyle jej nazwa, ile cel i zgodny zamiar stron (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2008 r., I UK 282/07, LEX nr 411051), a podleganie bądź niepodleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego charakteru zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia danej umowy. Co więcej, przepis art. 22 § 11 k.p. stanowi wprost, że zatrudnienie w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p. jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy i nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy określonych w § 1 (art. 22 § 12 k.p.).

W tej sytuacji w związku z dokonanymi wyżej ustaleniami i złożonymi przez strony umowy zlecenia oświadczeniami, iż ich celem i zamiarem było zawarcie umowy o pracę, sąd uznał, iż zawarta przez ubezpieczonego umowa z dnia 1 sierpnia 2011 r. z R. I. (2) mimo nazwania jej umową zlecenia była w istocie umową o pracę.

5

Zgodnie z art. 2 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która: do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn

Z kolei w myśl art. 2 ust 3 cyt. wyżej ustawy świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez
uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub
innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo
zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie
nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy
dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla
bezrobotnych.

Ubezpieczony spełnia wszystkie przesłanki określone w powyższych przepisach - ma wymagany okres uprawniający do emerytury wynoszący ponad 40 lat, był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy u pracodawcy, z którym nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, nadal był zarejestrowany jako osoba bezrobotna; w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycj i odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych; złożył wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od

6

dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych (ust. 3).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Jan Kalinowski