Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 października 2016 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Barbara Nowicka

Protokolant: E. B.

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2016 roku

na rozprawie w S.

sprawy z wniosku M. Ł. (1)

z udziałem M. Ł. (2)

o podział majątku wspólnego

p o s t a n a w i a :

I.  ustalić, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków M. Ł. (1) i M. Ł. (2) wchodzą:

A. stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny, położony w S., przy ul. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), o wartości 150.000,- zł (sto pięćdziesiąt tysięcy złotych),

B. rzeczy ruchome:

1/ stół i sześć krzeseł o wartości 300,- zł (trzysta złotych),

2/ pralka automatyczna o wartości 350,- zł (trzysta pięćdziesiąt złotych),

3/ kuchenka mikrofalowa o wartości 150,- zł (sto pięćdziesiąt złotych),

4/ lustro łazienkowe o wartości 50,- zł (pięćdziesiąt złotych),

5/ półka pod lustro łazienkowe o wartości 20,- zł (dwadzieścia złotych),

6/ lampka pod lustro o wartości 50,- zł (pięćdziesiąt złotych),

7/ półka wisząca o wartości 20,- zł (dwadzieścia złotych),

8/chodnik w przedpokoju o wartości 5,- zł (pięć złotych),

9/ ława o wartości 100,- zł (sto złotych),

10/ dwa drewniane tapicerowane fotele o wartości 100,- zł (sto złotych),

11/ rozkładany narożnik o wartości 800,- zł (osiemset złotych),

12/ lampa stojąca o wartości 50,- zł (pięćdziesiąt złotych),

13/ telewizor LG 42” o wartości 500,- zł (pięćset złotych),

14/ lampki i kieliszki do wina o wartości 100,- zł (sto złotych),

15/dywan w dużym pokoju o wartości 50,- zł (pięćdziesiąt złotych),

16/drewniane figurki zwierząt o łącznej wartości 300,- zł (trzysta złotych),

17/ dwie komody ubraniowe o łącznej wartości 400,- zł (czterysta złotych),

18/ szafa ubraniowa stanowiąca wyposażenie średniego pokoju o wartości 300,- zł (trzysta złotych),

19/ dywan koloru zielonego o wartości 50,- zł (pięćdziesiąt złotych),

20/biurko komputerowe o wartości 150,- zł (sto pięćdziesiąt złotych),

21/dywan koloru brązowego o wartości 50,- zł (pięćdziesiąt złotych),

22/ samochód osobowy marki R., rok produkcji 1998, o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 2.500,- zł (dwa tysiące pięćset złotych),

23/ laptop Samsung o wartości 1.500,- zł (jeden tysiąc pięćset złotych),

to jest rzeczy o łącznej wartości 157.895,- zł (sto pięćdziesiąt siedem tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt pięć złotych);

II.  oddalić wniosek M. Ł. (1) o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym;

III.  dokonać podziału majątku wspólnego opisanego w pkt I. A. i B. w ten sposób, że:

1/ przyznać na wyłączną własność wnioskodawcy M. Ł. (1) opisany w pkt I A stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny oraz rzeczy ruchome opisane w pkt I. B ppkt 1-15, 17-21, tj. rzeczy o łącznej wartości 153.595,- zł (sto pięćdziesiąt trzy tysiące pięćset dziewięćdziesiąt pięć złotych);

2/ przyznać na wyłączną własność uczestniczce M. Ł. (2) rzeczy ruchome opisane w pkt I. B ppkt 16, 22-23, tj. rzeczy o łącznej wartości 4.300,- zł (cztery tysiące trzysta złotych);

3/ zasądzić od wnioskodawcy M. Ł. (1) na rzecz uczestniczki M. Ł. (2) kwotę 74.647,50 zł (siedemdziesiąt cztery tysiące sześćset czterdzieści siedem złotych 50/100) tytułem spłaty jej udziału w majątku wspólnym, płatną jednorazowo w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w zapłacie tej należności;

3/ nakazać uczestniczce M. Ł. (2), aby opróżniła, opuściła i wydała wnioskodawcy M. Ł. (1) lokal mieszkalny położony w S., przy ul. (...) oraz wydała wnioskodawcy rzeczy ruchome opisane w pkt I. B ppkt 1-15, 17-21, w terminie jednego miesiąca od daty dokonania przez wnioskodawcę spłaty opisanej w pkt III ppkt 3;

IV.  dokonać rozliczenia poniesionych przez wnioskodawcę wydatków i nakładów w ten sposób, że zasądzić od uczestniczki M. Ł. (2) na rzecz wnioskodawcy M. Ł. (1) kwotę 13.434,71 zł (słownie: trzynaście tysięcy czterysta trzydzieści cztery złote 71/100) płatną jednorazowo w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w zapłacie tej należności, oddalając wniosek wnioskodawcy o rozliczenie nakładów i wydatków w pozostałym zakresie;

V.  oddalić wniosek M. Ł. (1) o zasądzenie od uczestniczki kwoty 24.224,81 zł z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy wspólnej;

VI.  ustalić, że każda ze stron ponosi koszty postępowania związane z udziałem w sprawie we własnym zakresie oddalając wniosek wnioskodawcy o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

Sygn. akt I Ns 365/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. Ł. (1) wniósł o podział majątku wspólnego byłych małżonków M. Ł. (1) i M. Ł. (2), rozliczenie nakładów i wydatków poczynionych przez wnioskodawcę oraz zasądzenie należności z tytułu wynagrodzenia za korzystanie ze wspólnej nieruchomości przez uczestniczkę.

Wskazał, że w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość lokalowa położona w S. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 150.000,00 zł, rzeczy ruchome stanowiące wyposażenie kuchni: stół i sześć krzeseł o wartości 300,00 zł, pralka automatyczna o wartości 600,00 zł,kuchenka mikrofalowa o wartości 200,00 zł, sztućce, talerze, kubki i garnki o łącznej wartości 500,00 zł, toster o wartości 150,00 zł, frytkownica o wartości 150,00 zł, rzeczy ruchome w postaci wyposażenia łazienki: lustro łazienkowe o wartości 200,00 zł, półka pod lustro łazienkowe o wartości 100,00 zł, lampka pod lustro o wartości 100,00 zł, półka wisząca o wartości 100,00 zł, rzeczy ruchome w postaci wyposażenia przedpokoju: chodnik o wartości 100,00 zł, duża szafa ubraniowa o wartości 400,00 zł, lustro o wartości 300,00 zł, rzeczy ruchome w postaci wyposażenia dużego pokoju: ława o wartości 200,00 zł, dwa drewniane tapicerowane fotele o łącznej wartości 400,00 zł, rozkładany narożnik o wartości 1.500,00 zł, pufy o łącznej wartości 100,00 zł, lampa stojąca o wartości 200,00 zł, telewizor LG 42” o wartości 2.400,00 zł, dwie komody o łącznej wartości 400,00 zł, barek i jego wyposażenie składające się z lampek do szampana oraz kieliszków do wina o łącznej wartości 400,00 zł, dywan w dużym pokoju o wartości 200,00 zł, komplet komputerowy – laptop i drukarka P. o łącznej wartości 3.000,00 zł, mały notebook H. o wartości 1.400,00 zł, drewniane figurki zwierząt o łącznej wartości 500,00 zł, dwa duże obrusy w słonie i kubki o łącznej wartości 400,00 zł, rzeczy ruchome w postaci wyposażenia średniego pokoju: dwie podwójne komody ubraniowe o łącznej wartości 400,00 zł, szafa ubraniowa o wartości 500,00 zł, dwa pojedyncze rozkładane tapczany o łącznej wartości 1.000,00 zł, dywan o wartości 200,00 zł, biurko komputerowe o wartości 250,00 zł, telewizor P. (...)” o wartości 2.500,00 zł, mały notebook H. o wartości 1.400,00 zł, mała lampka biurkowa o wartości 100,00 zł, rzeczy ruchome w postaci wyposażenia małego pokoju: dywan o wartości 200,00 zł, dwie komody ubraniowe o łącznej wartości 400,00 zł, dwa biurka o łącznej wartości 300,00 zł, komputer stacjonarny o wartości 4.000,00 zł, zestaw komputerowy: stolik i fotel wraz z głośnikami o łącznej wartości 300,00 zł, dwie lampki biurkowe o łącznej wartości 200,00 zł, telewizor P. (...)” o wartości 2.500,00 zł, pozostałe wyposażenie w postaci: samochodu osobowego marki R., rok produkcji 1998, o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 4.700,00 zł, trzech rowerów o łącznej wartości 3.000,00 zł, tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 186.800,00 zł.

Wnioskodawca wniósł o zniesienie współwłasności majątku wspólnego stron poprzez przyznanie na własność wnioskodawcy nieruchomości lokalowej położonej w S. przy ul. (...) oraz ruchomości w postaci telewizora LG 42”, kompletu komputerowego – laptopa i drukarki P. oraz dwóch dużych obrusów w słonie i kubków, tj. składników majątkowych o łącznej wartości 155.800,00 zł, zaś uczestniczce postępowania pozostałych składników majątkowych o łącznej wartości 31.000,00 zł.

Wnioskodawca wniósł ponadto o zasądzenie od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy kwoty w wysokości 4.286,44 zł tytułem spłaty oraz kosztów postępowania wraz z wyodrębnioną kwotą kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Wnioskodawca argumentował, iż uczestniczka jest zobowiązana do zwrotu wnioskodawcy 20% poniesionych nakładów w łącznej kwocie 18.232,21 zł oraz do zapłaty kwoty 7.000,- zł tytułem wynagrodzenia za wyłączne korzystanie z lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) w okresie od lutego 2013r. do marca 2014 roku.

W uzasadnieniu wskazał, i małżeństwo stron wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 13.11.2013 r. zostało rozwiązane przez rozwód, przy czym Sąd Rejonowy w Słupsku wyrokiem z dnia 18.12.2013 r. już z dniem 1.02.2013 r. ustanowił pomiędzy małżonkami rozdzielność majątkową. Wnioskodawca podniósł ponadto, iż po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej dokonał nakładów na majątek wspólny stron w łącznej kwocie 18.232,21 zł. Na kwotę tę składały się opłaty eksploatacyjne za lokal mieszkalny stron (opłaty za gaz, energię elektryczną, telewizję cyfrową), zapłata reszty ceny za wykup lokalu oraz spłaty rat kredytowych.

Wnioskodawca zgłosił żądanie ustalenia nierównych udziałów stron w majątku wspólnym i wniósł, by udziały byłych małżonków w majątku wspólnym wynosiły odpowiednio 80 % dla wnioskodawcy M. Ł. (1) i 20 % dla uczestniczki postępowania M. Ł. (2), ze względu na stopień przyczynienia się każdego z małżonków do powstania tego majątku. Na uzasadnienie wniosku o ustalenie nierównych udziałów uczestnik podniósł, iż w ramach art. 43 Kro należy stosować zasadę zawinienia, która działa zawsze na niekorzyść małżonka postępującego nagannie w ten sposób, że jeżeli nie przyczynił się on do powstania majątku wspólnego, sąd ustali udziały w majątku wspólnym z uwzględnieniem wysokości, w jakiej oboje małżonkowie przyczyniali się do powstania tego majątku. Za „ważny powód”, o którym mowa w treści art. 43 § 2 Kro można zaś uznać naganne postępowanie małżonka polegające na tym, że w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania dorobku stosownie do swych sił i możliwości. Wnioskodawca argumentował, że nabycie przez strony lokalu mieszkalnego nastąpiło w ramach realizacji uprawnienia przysługującego wnioskodawcy do wykupu mieszkania służbowego i było związane wyłącznie z faktem zawodowej służby wojskowej wnioskodawcy, a środki pochodzące na wykup lokalu w całości pochodziły od wnioskodawcy. W czasie trwania małżeństwa stron jedynie wnioskodawca wykonywał stałą pracę zarobkową, z której dochody były przeznaczane zarówno na bieżące utrzymanie, jak i zakup składników majątkowych. Podniósł, iż uczestniczka postępowania mogła wykonywać prace zarobkową a wiek jej dzieci z poprzednich małżeństw nie stał na przeszkodzie w podjęciu pracy. Wnioskodawca służąc jako żołnierz zawodowy – na skutek żądań uczestniczki postępowania – podjął dodatkową prace w charakterze pracownika ochrony. Zarobione pieniądze przekazywał żonie, która je wydawała bez uwzględnienia potrzeb wnioskodawcy na potrzeby swoje i dzieci z poprzednich małżeństw. Dochodziło nawet do tego, że uczestniczka wydzielała wnioskodawcy zakupione za jego pieniądze środki spożywcze. Wnioskodawca zgłosił swój udział w misji w Afganistanie, na której przebywał w okresie od 25.02.2010r. do 13.10.2010r. Wnioskodawca podniósł także, że prace remontowe w zakupionym lokalu wykonał wnioskodawca własnym staraniem, pokrywając wszystkie koszty z dochodów z własnej pracy. Skonkludował, że postawa uczestniczki była zorientowana wyłącznie na osiągnięcie korzyści majątkowych kosztem wnioskodawcy, bez jakiegokolwiek własnego nakładu, z czym połączony był lekceważący stosunek do wnioskodawcy i ostentacyjne lekceważenie jego potrzeb. Twierdził, że uczestniczka w sposób zawiniony przyczyniła się do powstania majątku wspólnego w mniejszym stopniu, niż wynikało to z jej możliwości.

Uczestniczka postępowania M. Ł. (2) w odpowiedzi na wniosek zakwestionowała wskazany we wniosku skład majątku wspólnego w zakresie ruchomości. Wskazała, iż nie posiada i nie posiadała większości dóbr materialnych wymienionych we wniosku, co do pozostałych - otrzymała je w darowiźnie od najbliższej rodziny. Warunkiem otrzymania przez strony mieszkania było zawarcie związku małżeńskiego. Zaproponowała spłatę wnioskodawcy w kwocie ustalonej przez Sąd.

Na rozprawie w dniu 11.06.2014 uczestniczka M. Ł. (2) zakwestionowała w przeważającej części przedstawiony przez wnioskodawcę skład majątku wspólnego oraz jego wartość. Oświadczyła także, że nie zgadza się z wnioskiem o ustalenie nierównych udziałów. Podniosła, że nie jest prawdą, że nie pracowała w czasie małżeństwa oraz że lekceważyła wnioskodawcę. Twierdziła, iż cały czas pracowała dorywczo, mieszkanie wnioskodawca otrzymał z jednostki wojskowej na żonę i dzieci a opłaty związane z utrzymaniem lokalu ponosi uczestniczka postępowania. Wskazała, iż przeprowadziła się do przedmiotowego lokalu i zrezygnowała z mieszkania rodziców położonego przy ulicy (...) X 5/32, w którym była zameldowana. W momencie gdy wyprowadzała się z mieszkania jej matka miała prawo najmu do tego lokalu. Na spłatę mieszkania przy ulicy (...) uczestniczka pożyczała pieniądze od koleżanki i siostry. Uczestniczka płaci za mieszkanie od 2014 roku, umowę w elektrowni i gazowni przepisała na siebie w kwietniu lub maju 2013 roku. Precyzując swe stanowisko uczestniczka zgłosiła żądanie ustalenia, iż udziały stron w majątku wspólnym są równe. Nadto uczestniczka M. Ł. (2) zgodziła się z wyceną lokalu mieszkalnego stron na kwotę 150.00,00 zł.

Postanowieniem wstępnym z dnia 18.02.2015 r. Sąd Rejonowy w Słupsku oddalił wniosek M. Ł. (1) o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym. Na skutek apelacji wniesionej przez powoda Sąd Okręgowy w Słupsku postanowieniem z dnia 17.07.2015 r. wydanym pod sygnaturą akt IV Ca 305/15 uchylił zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu tegoż postanowienia Sąd Okręgowy w Słupsku powołał się na niedopuszczalność zawierania w postanowieniu wstępnym, iż udziały małżonków są równe albo oddalenia wniosku o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym, albowiem rozstrzygnięcia te, jako nienależące do rozstrzygnięć o charakterze pozytywnym, należą do materii orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.

Na rozprawie w dniu 28.10.2015 r. uczestniczka wskazała wszystkie składki majątku, które jej zdaniem wchodzą do majątku wspólnego byłych małżonków wraz z podaniem ich wartości. Wobec zgodnego stanowiska stron w tym zakresie strony ustaliły, iż w skład majątku wspólnego byłych małżonków wchodzą:

- stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny, położony w S., przy ul. przy ul. (...) o wartości 150.000,00 zł,

- rzeczy ruchome:

1/ stół i sześć krzeseł o wartości 300,00 zł,

2/ kuchenka mikrofalowa o wartości 150,00 zł,

3/ lustro łazienkowe o wartości 50,00 zł,

4/ półka pod lustro łazienkowe o wartości 20,00 zł,

5/ lampka pod lustro o wartości 50,00 zł,

6/ półka wisząca o wartości 20,00 zł,

7/chodnik w przedpokoju o wartości 5,00 zł,

8/ ława o wartości 100,00 zł,

9/ dwa drewniane tapicerowane fotele o wartości 100,00zł,

10/ rozkładany narożnik o wartości 800,00 zł,

11/ lampa stojąca o wartości 50,00 zł,

12/ telewizor LG 42” o wartości 500,00 zł,

13/dywan w dużym pokoju o wartości 50,00 zł,

14/drewniane figurki zwierząt o łącznej wartości 300,00 zł,

15/ dwie komody ubraniowe o łącznej wartości 400,00 zł,

16/ szafa ubraniowa stanowiąca wyposażenie średniego pokoju o wartości 300,00 zł,

17/ dywan koloru zielonego o wartości 50,00 zł,

18/biurko komputerowe o wartości 150,00 zł,

19/dywan koloru brązowego o wartości 50,00 zł.

Strony nie zajęły zgodnego stanowiska co do następujących ruchomości:

- pralki automatycznej (wnioskodawca podnosił, iż wchodzi ona w skład majątku wspólnego stron, albowiem została zakupiona w trakcie trwania małżeństwa w komisie mieszczącym się przy ul. (...) w S., uczestniczka postępowania wskazywała, iż pralka ta nie wchodzi w skład majątku wspólnego, albowiem została zakupiona przed zawarciem małżeństwa i wcześniej znajdowała się w mieszkaniu uczestniczki znajdującym się w S. przy ul. (...) X 5/32),

- znajdującej się w przedpokoju szafy ubraniowej (uczestniczka postępowania wskazywała, iż szafa ta nie wchodzi w skład majątku wspólnego, albowiem została zakupiona przed zawarciem małżeństwa i wcześniej znajdowała się w mieszkaniu uczestniczki znajdującym się w S. przy ul. (...) X 5/32),

- znajdujących się w dużym pokoju (...) komód(wnioskodawca podnosił, iż wchodzą one w skład majątku wspólnego stron, albowiem zostały zakupione w trakcie trwania małżeństwa w sklepach meblowych mieszczących się przy ul. (...) w S. oraz przy ul. (...) w S., uczestniczka postępowania wskazywała, iż komody te zostały zakupione przed zawarciem małżeństwa i wcześniej znajdowały się w mieszkaniu uczestniczki znajdującym się w S. przy ul. (...) X 5/32),

- znajdującego się w dużym pokoju barku wraz z wyposażeniem (wnioskodawca podnosił, iż wchodzi on w skład majątku wspólnego stron, uczestniczka postępowania wskazywała, iż barek ten nie wchodzi w skład majątku wspólnego, albowiem został zakupiony przed zawarciem małżeństwa i wcześniej znajdował się w mieszkaniu uczestniczki znajdującym się w S. przy ul. (...) X 5/32, zaś w trakcie trwania małżeństwa zakupiona została jedynie wchodzące w jego skład kieliszki i lampki do wina o wartości 100,00 zł),

- 2 dużych obrusów w słonie (wnioskodawca wskazywał, iż obrusy te przywiózł z misji w Afganistanie, uczestniczka postępowania podnosiła, iż nigdy nie było takich obrusów),

- znajdujących się średnim pokoju (...) pojedynczych rozkładanych tapczanów (wnioskodawca podnosił, iż wchodzą one w skład majątku wspólnego stron, albowiem zostały zakupione w trakcie trwania małżeństwa w sklepach meblowych mieszczących się przy ul. (...) w S. oraz przy ul. (...) w S., uczestniczka postępowania wskazywała, iż tapczany te zostały zakupione przed zawarciem małżeństwa i wcześniej znajdowały się w mieszkaniu uczestniczki znajdującym się w S. przy ul. (...) X 5/32),

- 2 telewizorów P. (...)” oraz 3 rowerów – (uczestniczka postępowania podnosiła, iż były to prezenty dla jej dzieci od wnioskodawcy i w związku z tym stanowią ich własność, wnioskodawca zaprzeczył jakoby przeniósł własność tych przedmiotów na dzieci uczestniczki postępowania),

- małego notebooka H. (uczestniczka postępowania wskazywała, iż strony nigdy nie posiadały takiego notebooka, strony posiadały zaś laptop marki H., który obecnie jest w posiadaniu wnioskodawczy, przy czym jego wartości uczestniczka postępowania nie potrafiła określić),

- samochodu osobowego marki R. (wnioskodawca podnosił, iż środki na zakup tego pojazdu pochodziły z rachunku bankowego, na który wpływały środki z pochodzące z pracy zarobkowej wnioskodawcy, uczestniczka postępowania podnosiła, iż co prawda pojazd ten został zakupiony w trakcie małżeństwa, jednakże środki na jego zakup pochodziły od córek wnioskodawczyni, przekazanych jej w prezencie urodzinowym),

- pościel wraz z ręcznikami (wnioskodawca nie wskazywał tego składnika jako wchodzącego w skład majątku wspólnego stron, uczestniczka postępowania wskazywała, iż przedmioty te wchodzą do majątku wspólnego stron i ich wartość wynosi ok. 1.000,00 zł)

- biżuteria po córce wnioskodawczyni (wnioskodawca nie wskazywał tego składnika jako wchodzącego w skład majątku wspólnego stron, uczestniczka postępowania wskazywała, iż przedmioty te wchodzą do majątku wspólnego stron i mają bezcenną wartość dla uczestniczki).

Na rozprawie w dniu 12.08.2016 r. uczestniczka postępowania zgodziła się na przyjęcie wartości pralki automatycznej na kwotę 350,00 zł, przy czym dalej podtrzymywała, iż pralka ta wraz tapczanami i komodami, znajdującymi się w małym pokoju o wartości 300,00 zł,nie wchodzą w skład majątku wspólnego stron. Wnioskodawca zgodził się ze stanowiskiem uczestniczki postępowania mówiącym o tym, że jednoosobowe tapczany nie wchodzą w skład majątku wspólnego stron. Na rozprawie tej wnioskodawca wniósł o przyznanie mu prawa własności lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...), argumentując, iż posiada realne możliwości spłaty uczestniczki postępowania.

Pełnomocnik wnioskodawcy w piśmie procesowym z dnia 25.08.2016 r. wniósł o rozliczenie kwoty 32.203,49 zł tytułem nakładów i wydatków poniesionych przez wnioskodawcę na majątek wspólny od czasu ustania wspólności majątkowej. Na kwotę tą składały się: kwota 18.232,21 zł tytułem nakładów i wydatków opisanych we wniosku inicjującym postępowania, kwota 9.026,28 zł tytułem nakładów i wydatków poniesionych z tytułu spłaty rat kredytów, spłaty rat za wykup mieszkania, uiszczenie opłat za media dostarczane do lokalu stron oraz zapłaty należności na poczet wspólnoty mieszkaniowej, kwota 2.000,00 zł tytułem kolejnej raty uiszczonej na poczet wykupu lokalu, wskazanej na rozprawie w dniu 28.10.2015 r. oraz kwota 2.945,00 zł tytułem kolejnej raty uiszczonej na poczet wykupu lokalu, wskazanej na rozprawie w dniu 12.08.2016 r. Ponadto wnioskodawca wniósł o rozliczenie należnego mu od uczestniczki wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy wspólnej (lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul., (...)/11) ponad posiadany w tym lokalu udział w okresie od lutego 2013 r. do końca sierpnia 2016 r. w łącznej kwocie 24.224,81 zł. Na kwotę tę składała się należność główna w wysokości 21.500,00 zł (500,00 zł za każdy miesiąc) oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w kwocie 2.724,81 zł.

Na rozprawie w dniu 12.08.2016 r. strony zgodnie ustaliły, iż samochód osobowy marki R. wart jest 2.500,00 zł.

Na rozprawie w dniu 12.10.2016 r. uczestniczka postępowania wskazała, iż w razie przyznania jej na własność lokalu mieszkalnego nie będzie jej stać na spłatę wnioskodawcy, w związku z czym wniosła o przyznanie mieszkania według uznania Sądu. Pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o przyznanie prawa własności nieruchomości wnioskodawcy wraz z obowiązkiem spłaty uczestniczki w formie jednorazowej wpłaty w terminie roku od uprawomocnienia się orzeczenia oraz o przyznanie prawa własności ruchomości uczestniczce postępowania, albowiem w związku z zajmowaniem przez nią przedmiotowego lokalu tylko uczestniczka korzysta z tych przedmiotów. Uczestniczka postępowania wyraziła zgodę na spłatę w ciągu roku od uprawomocnienia się orzeczenia, jednakże wniosła o to, aby obowiązek opuszczenia lokalu wiązał się z dokonaniem przez wnioskodawcy faktycznej jego spłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. Ł. (1) i M. Ł. (2) zawarli związek małżeński w dniu 29.04.2006 r.

Wyrokiem z dnia 13.11.2013 r. wydanym w sprawie I RC 86/13, Sąd Okręgowy w Słupsku rozwiązał przez rozwód związek małżeński stron. Wyrok uprawomocnił się z dniem 5.12.2013 r.

Wyrokiem z dnia 18.12.2013 r. wydanym w sprawie III RC 931/13 Sąd Rejonowy w Słupsku ustanowił pomiędzy stronami z dniem 1.02.2013 r. rozdzielność majątkową małżeńską powstałą w wyniku zawartego przez nich małżeństwa w dniu 29.04.2006 r. Wyrok uprawomocnił się z dniem 9.01.2014 r. (bezsporne), nadto:

dowód: wyrok SO w Słupsku z dnia 13.11.2013 r. /k. 87 akt I RC 86/13/, wyrok SR w Słupsku z dnia 18.12.2013 r. /k. 37 akt III RC 931/13/.

Przed zawarciem związku małżeńskiego M. Ł. (2) mieszkała w S. przy ulicy (...) X 5/32 w mieszkaniu komunalnym wynajmowanym od miasta przez matkę uczestniczki postępowania. Wnioskodawca wprowadził się do niej. M. Ł. (1) jest żołnierzem zawodowym. Po upływie około pół roku od zawarcia małżeństwa wnioskodawca i uczestniczka postępowania przeprowadzili się do mieszkania położonego w S. przy ulicy (...), przydzielonego przez wojsko. (bezsporne) a nadto:

dowód: zeznania wnioskodawcy i uczestniczki /k. 183-187/.

Umową zawartą w formie aktu notarialnego z dnia 16.08.2011 r., pomiędzy Wojskową Agencją Mieszkaniową w G. a M. i M. małżonkami Ł., ustanowiono odrębną własność lokalu mieszkalnego nr (...) przy ulicy (...) w S. i przeniesiono na rzecz M. i M. Ł. (1) prawo własności tego lokalu wraz z udziałem 691/10.000 części we współwłasności części budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali oraz takim udziale we współwłasności gruntu – działki nr (...) obszaru 0,1163 ha. Dla wyodrębnionego lokalu założono księgę wieczystą w Sądzie Rejonowym w Słupsku o nr (...), w której w dziale II jako właścicieli wpisano M. Ł. (2) i M. Ł. (1) – wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Cena sprzedaży lokalu mieszkalnego po zastosowaniu przysługujących ulg wyniosła kwotę 24.099,10 zł. Część ceny sprzedaży w kwocie 2.409,91 zł została zapłacona przy zawarciu aktu notarialnego, resztę ceny sprzedaży w kwocie 21.689,19 zł nabywcy zobowiązali się uiścić w 5 ratach rocznych w kwocie 4.337,84 zł każda rata wraz z oprocentowaniem.

Aktualna wartość rynkowa mieszkania wynosi 150.000,00 zł. (bezsporne), nadto:

dowód: akt notarialny z dnia 16.08.2011 r. rep. A nr (...) /k. 16 – 19/, protokół z dnia 16.08.2011 r. /k. 20 – 23/, odpis z księgi wieczystej /k.13 – 15/, pismo rozliczenie rat k. 152 153, dowód wpłat /k. 154 - 169/.

W skład majątku wspólnego byłych małżonków M. Ł. (1) i M. Ł. (2) wchodzą:

- prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny, położony w S., przy ul. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), o wartości 150.000,00 zł,

- prawo własności następujących rzeczy ruchomych:

1/ stół i sześć krzeseł o wartości 300,00 zł,

2/ kuchenka mikrofalowa o wartości 150,00 zł,

3/ lustro łazienkowe o wartości 50,00 zł,

4/ półka pod lustro łazienkowe o wartości 20,00 zł,

5/ lampka pod lustro o wartości 50,00 zł,

6/ półka wisząca o wartości 20,00 zł,

7/chodnik w przedpokoju o wartości 5,00 zł,

8/ ława o wartości 100,00 zł,

9/ dwa drewniane tapicerowane fotele o wartości 100,00zł,

10/ rozkładany narożnik o wartości 800,00 zł,

11/ lampa stojąca o wartości 50,00 zł,

12/ telewizor LG 42” o wartości 500,00 zł,

13/dywan w dużym pokoju o wartości 50,00 zł,

14/drewniane figurki zwierząt o łącznej wartości 300,00 zł,

15/ dwie komody ubraniowe o łącznej wartości 400,00 zł,

16/ szafa ubraniowa stanowiąca wyposażenie średniego pokoju o wartości 300,00 zł,

17/ dywan koloru zielonego o wartości 50,00 zł,

18/biurko komputerowe o wartości 150,00 zł,

19/dywan koloru brązowego o wartości 50,00 zł,

Samochód osobowy marki R., rok produkcji 1998, o numerze rejestracyjnym (...) ma aktualną wartość 2.500,00 zł i został zakupiony w czasie trwania wspólności ustawowej (bezsporne).

W skład majątku wspólnego stron wchodzi pralka automatyczna o wartości 350,00 zł.

dowód:zeznania świadka W. Ł. złożone na rozprawie w dniu 11.06.2014 r. /k. 130 – 131/, zeznania świadka K. Ł. złożone na rozprawie w dniu 11.06.2014 r. /k. 131 - 132/, zeznania świadka D. C. złożone na rozprawie w dniu 26.11.2014 r. /k. 168 – 171/.

W skład majątku wspólnego stron wchodzą lampki i kieliszki do wina o łącznej wartości 100,00 zł. ( okoliczność przyznana).

W skład majątku wspólnego stron wchodzi laptop Samsung o wartości 1.500,00 zł.

dowód: faktura VAT nr (...) /k. 30/, certyfikat ubezpieczenia /k. 34/.

M. Ł. (1) po ustaniu wspólności majątkowej wydatkował z majątku odrębnego kwotę 181,24 zł przeznaczoną na opłaty na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. za pobór gazu w lokalu mieszkalnym, położonym w S. przy ul. (...).

dowód: Umowa Kompleksowa Dostarczania Paliwa Gazowego nr (...)k. 42 i 42 v./, Ogólne warunki umowy kompleksowej /k. 43 – 44 v., Umowa Sprzedaży Gazu ziemnego nr (...)k. 45 – 46/, protokół zlecenia instalacji gazowej k. 47, zlecenie na wykonanie robót k. 47 v., 79, potwierdzenia przelewów k. 79 i 161.

M. Ł. (1) po ustaniu wspólności majątkowej poniósł wydatki z majątku odrębnego w kwocie 644,22 zł poprzez dokonywanie opłat na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. za pobór energii elektrycznej w lokalu mieszkalnym, położonym w S. przy ul. (...).

dowód: umowa nr (...) /k. 39 – 40 v./, karta informacyjna /k. 41/, opis techniczny układu pomiarowego /k. 41 v./, potwierdzenia przelewów k. 66 i 79.

M. Ł. (1) po ustaniu wspólności majątkowej wydatkował z majątku odrębnego kwotę 359,41 zł na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. z tytułu świadczenia usług telekomunikacyjnych w lokalu mieszkalnym, położonym w S. przy ul. (...).

dowód: umowa Abonencka z dnia 1.03.2011 r. wraz z załącznikami k. 47 – 55, potwierdzenia przelewów k. 57, 58, 64, 66 v., 68, 164.

M. Ł. (1) po ustaniu wspólności majątkowej spłacił z majątku odrębnego wspólny kredyt stron w łącznej kwocie 3.220,59 zł zaciągnięty w (...) Finanse Spółki Akcyjnej z siedzibą we W., wpłacając raty z tytułu zawartej w dniu 18.12.2011 r. Umowy Pożyczki (...) nr (...).

dowód: Umowa Pożyczki (...) nr (...) wraz z formularzem informacyjnym /k. 36 – 38 v./, potwierdzenia przelewów k. 56, 58 v., 60 v., 61, 62 v., 63, 64 v., 67 v., 76, 77, 78, 166.

M. Ł. (1) po ustaniu wspólności majątkowej spłacił kwotę 1.619,09 zł z majątku odrębnego tytułem spłaty kredytu zaciągniętego w czasie trwania małżeństwa w (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., dokonując wpłat rat z tytułu zawartej w dniu 19.12.2011 r. Umowy Kredytu na Zakup Towarów/ Usług nr (...).

dowód: Umowa Kredytu na Zakup Towarów/ Usług nr (...) wraz z Terminarzem Spłat /k. 26 – 29 v./, potwierdzenie przelewów k. 56 v., 59, 60, 61 v., 62, 63 v., 65, 67, 76 v., 77 v., 80 v.

Po ustaniu wspólności majątkowej M. Ł. (1) uiścił na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) O. w S. z tytułu opłat za użytkowanie lokalu mieszkalnego, położonego w S. przy ul. (...), kwoty w łącznej wysokości 8.531,74 zł,

dowód: potwierdzenia przelewów /k. 74,74 v., 79 v., 155, 166/,

Po ustaniu wspólności majątkowej M. Ł. (2) uiściła na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) O. w S. z tytułu opłat za użytkowanie lokalu mieszkalnego, położonego w S. przy ul. (...), kwoty w łącznej wysokości 4.139,00 zł.

dowód: pismo z dnia 7.10.2014 r. /k. 141/.

Po ustaniu wspólności majątkowej M. Ł. (1) uiścił na rzecz Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Oddziału (...) w G. kwotę w łącznej wysokości 16.452,13 zł z tytułu spłaty rat za wykup lokalu mieszkalnego, położonego w S. przy ul. (...).

dowód: potwierdzenia wpłat /k. 75, 154, 156, 270/, pisma WAM O/G. /k. 152/, zeznania świadka W. Ł. złożone na rozprawie w dniu 11.06.2014 r. /k. 130 – 131/, zeznania świadka K. Ł. złożone na rozprawie w dniu 11.06.2014 r. /k. 131 - 132/,

Wnioskodawca i uczestniczka nie mieli wspólnych dzieci. Przed zawarciem związku małżeńskiego z M. Ł. (1) uczestniczka postępowania miała sześcioro dzieci ze związków poprzedzających małżeństwo z wnioskodawcą: D. C. ur. w (...)r., A. W. ur. w (...)r., M. W. ur. w (...)r., S. D. (1) ur. w (...)r., S. D. (2) i K. D. urodzonych w (...)r. W 2006 r. K. D. i S. D. (2) mieli po 8 lat, S. D. (1) 11 lat, M. W. miał 13 lat, uczęszczali do szkoły. Córka D. C. w 2010 r. wyprowadziła się z mieszkania przy ulicy (...) X do babci. (bezsporne), nadto:

dowód: zeznania świadka D. C. złożone na rozprawie w dniu 26.11.2014 r. /k. 168 – 171/.

W trakcie trwania związku małżeńskiego M. Ł. (1) kupił i w ramach prezentu gwiazdkowego podarował dzieciom M. Ł. (2) 2 telewizory . Podarował dzieciom uczestniczki także 3 rowery.

dowód: zeznania świadka S. Z. złożone na rozprawie w dniu 11.06.2014 r. /k. 132 – 134/, zeznania świadka D. C. złożone na rozprawie w dniu 26.11.2014 r. /k. 168 – 171/, zamówienie z 18.12.2011 /k. 31/.

W trakcie trwania związku małżeńskiego M. Ł. (1) pracował w Jednostce Wojskowej nr 4220 w U. jako żołnierz zawodowy. Z tytułu wykonywanej pracy otrzymywał comiesięczne uposażenie. M. Ł. (1) w złożonych zeznaniach podatkowych PIT – 37 za lata 2006 – 2013 wykazał następujące dochody: rok 2006 – 33.112,76 zł, rok 2007 – 37.826,32 zł, rok 2008 – 45.273,88 zł, rok 2009 – 49.550,31 zł, rok 2010 – 47.021,00 zł, rok 2011 – 49.962,18 zł, rok 2012 – 53.692,00 zł, rok 2013 – 54.668,40 zł. W okresie od dnia 8.05.2009 r. do 31.05.2011 r. M. Ł. (1) wykonywał pracę zarobkową poza jednostką w charakterze pracownika ochrony w sklepie (...) w U. przy ulicy (...). W okresie od dnia 5.08.2009 r. do 31.08.2009 r. M. Ł. (1) miał zawartą umowę zlecenie ze Spółką Akcyjną (...) w S.. W okresie od 25.02.2010 r. do 13.10.2010 wnioskodawca przebywał na misji w Afganistanie.

W okresie małżeństwa Urząd Skarbowy w S. dokonywał na rzecz małżonków Ł. zwrotu podatku dochodowego od osób fizycznych, przy czym w latach 2008-2011 zwrotu dokonywano na rachunek bankowy M. Ł. (2).

Jednostka Wojskowa nr 4220, w której wnioskodawca pełnił służbę, w latach 2006-2013 wypłacała wnioskodawcy gratyfikacje urlopowe, obliczane przy uwzględnieniu liczby członków rodziny (dzieci M. Ł. (2)).

dowód: zestawienia operacji na k. 107-113 v., pisma Jednostki Wojskowej k. 143 akt, decyzja nr (...) z dnia 2.04.2009 r. /k. 145/, umowy zlecenia /k. 150 – 151 verte/,pismo US /k. 124/,pisma US /k. 139/.

Uczestniczka postępowania M. Ł. (2) w trakcie trwania związku małżeńskiego stron postępowania podejmowała prace dorywcze. Pracowała w salonie kosmetycznym, jako kontroler biletów, w sklepie z bielizną, dorabiała jako kelnerka w Złotym K. w K. przy weselach i komuniach, podejmowała się sprzątania. (bezsporne), nadto:

dowód: zeznania wnioskodawcy i uczestniczki złożone na rozprawie w dniu 4.02.2015 r. /k. 183-187 akt/, zeznania świadka S. Z. złożone na rozprawie w dniu 11.06.2014 r. /k. 132 – 133/,

M. Ł. (2) w złożonych zeznaniach podatkowych PIT – 37 za lata 2006 – 2013 wykazała następujące dochody: rok 2006 – 43,90 zł, rok 2007 – 1.962,29 zł, rok 2008 – 2013 – 0,00 zł.

Decyzją z dnia 18.02.2013 r. Powiatowy Urząd Pracy w S. orzekł z dniem 18.02.2013 r. M. Ł. (2) za bezrobotną, bez przyznania prawa do zasiłku. Otrzymywała alimenty na syna M. W. w wysokości 300,00 zł. Decyzją z miesiąca marca 2013 r. uczestniczce postępowania został przyznany zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności dziecka S. D. (2) w kwocie 153,00 zł miesięcznie. Decyzją z dnia 11.02.2013 r. uczestniczce postepowania została przyznana pomoc w formie posiłku dla S. D. (1), K. D. i S. D. (2) od dnia 15.02.2013 r. do zakończenia roku szkolonego 2012/2013 przez 5 dni w tygodniu.

dowód: zeznania świadka S. Z. k. 132, pismo z US na /k. 139/, odpowiedzi na pozew o rozwód /k. 13-13v akt III RC 931/13/, oświadczenia uczestniczki /k. 22 – 23/, decyzja /k. 24 - 26, 27/, protokół rozprawy /k. 31-31v akt I RC 931/.

Wnioskodawca wyprowadził się z lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy 21/11 w dniu 12.01.2013 r. Od tej daty w lokalu tym zamieszkiwała M. Ł. (2) wraz ze swoimi dziećmi. (bezsporne).

Obecnie M. Ł. (2) w dalszym ciągu zamieszkuje w lokalu mieszkalnym położonym w S. przy ulicy 21/11 wraz ze swoimi czterema synami: M. D., S. D. (1), K. D. oraz S. D. (2). Utrzymuje się wynagrodzenia za sprawowanie opieki na dzieckiem swojej siostry, za które otrzymuję kwotę w wysokości 1.000,00 zł miesięcznie. Ponadto zdarza jej się wykonywać prace dorywcze w postaci jazdy samochodem oraz sprzątania, z tytułu wykonywania których otrzymuje około 1.500,00 zł miesięcznie. W utrzymaniu uczestniczce pomagają rodzina i znajomi. (bezsporne).

Obecnie M. Ł. (1) zatrudniony jest w Ś.. W tej samej miejscowości zamieszkuje w internacie wojskowym. Może liczyć na pomoc finansową rodziny.

dowód: zeznania świadka W. Ł. złożone na rozprawie w dniu 12.08.2016 r. /k. 272 - 273/, zeznania świadka K. Ł. złożone na rozprawie w dniu 12.08.2016 r. /k. 273/, oświadczenie M. Ł. (1) złożone na rozprawie 12.08.2016 r. /k. 275/.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 31 kro, z chwilą zawarcia małżeństwa, powstaje między małżonkami, z mocy ustawy, wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe, nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe, nie objęte wspólnością, należą do majątku osobistego każdego z nich. Przepis art. 33 kro zawiera wyczerpujące wyliczenie przedmiotów majątkowych, wchodzących w skład majątków osobistych małżonków. Do majątku wspólnego należą przedmioty majątkowe, nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 32 § 1 kro), pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej któregokolwiek z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków (art. 32§ 2 kro).

Od ustania małżeńskiej wspólności ustawowej aż do podziału tego majątku stosuje się – w odniesieniu do majątku wspólnego – odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 195 i nast. kc). Każdemu z małżonków przysługują składniki jego majątku odrębnego oraz udział w dotychczasowym majątku wspólnym. Zgodnie a przepisem art. 43 § 1 kro, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. W trakcie postępowania o podział majątku wspólnego Sąd ustala skład majątku wspólnego oraz jego wartość (art. 684 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc).

Mając na uwadze przytoczoną regulację trzeba było w pierwszej kolejności stwierdzić, że podział majątku, zgodnie z art. 46 k.r.o., następuje w sprawach nieunormowanych w art. 42-45 k.r.o. przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku: art. 567 § 3 k.p.c. oraz art. 680 i n. k.p.c. Przepisy o dziale spadku - art. 688 k.p.c. - odsyłają z kolei do przepisów o zniesieniu współwłasności: art. 617 i n. k.p.c.

Przystępując do ustalenia składu i wartości majątku wspólnego Sąd zważył, że następuje ono przy uwzględnieniu jego wartości z dnia dokonywania podziału, ale według stanu istniejącego w chwili ustania wspólności majątkowej. Przedmiotem podziału są jedynie aktywa majątku wspólnego, poza podziałem pozostają zaś długi. Podziałowi podlegają przedmioty majątkowe, będące składnikami majątku wspólnego i istniejące w chwili dokonania podziału tego majątku.

W niniejszej sprawie strony w przeważającej części zajęły zgodne stanowiska co do składu i wartości majątku objętego wspólnością ustawową. W toku postępowania zgodnie ustaliły bowiem, iż w skład ich wspólnego majątku wchodzą: prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny, położony w S., przy ul. przy ul. (...), o wartości 150.000,00 zł, prawo własności następujących rzeczy ruchomych:stół i sześć krzeseł o wartości 300,00 zł,kuchenka mikrofalowa o wartości 150,00 zł, lustro łazienkowe o wartości 50,00 zł, półka pod lustro łazienkowe o wartości 20,00 zł, lampka pod lustro o wartości 50,00 zł, półka wisząca o wartości 20,00 zł, chodnik w przedpokoju o wartości 5,00 zł, ława o wartości 100,00 zł, dwa drewniane tapicerowane fotele o wartości 100,00zł, rozkładany narożnik o wartości 800,00 zł, lampa stojąca o wartości 50,00 zł,telewizor LG 42” o wartości 500,00 zł, dywan w dużym pokoju o wartości 50,00 zł, drewniane figurki zwierząt o łącznej wartości 300,00 zł, dwie komody ubraniowe o łącznej wartości 400,00 zł,szafa ubraniowa stanowiąca wyposażenie średniego pokoju o wartości 300,00 zł, dywan koloru zielonego o wartości 50,00 zł, biurko komputerowe o wartości 150,00 zł, dywan koloru brązowego o wartości 50,00 zł.

Strony zgadzały się także co do ustalenia, że w trakcie trwania małżeństwa został nabyty samochód osobowy marki R., rok produkcji 1998, o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 2.500,00 zł, przy czym uczestniczka twierdziła, że został kupiony ze środków pochodzących z darowizny od córek na rzecz uczestniczki.

Wnioskodawca domagał się ustalenia, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzą także: pralka automatyczna, znajdująca się w przedpokoju szafa ubraniowa, 2 telewizory 37” oraz 3 rowery, samochód osobowy marki R., znajdujące się w dużym pokoju (...) komody, znajdujący się w dużym pokoju barek wraz z wyposażeniem, 2 duże obrusy w słonie, mały notebook H.. Z kolei uczestniczka postępowania domagała się ustalenia, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą także pościel wraz z ręcznikami oraz biżuteria po córce wnioskodawczyni.

W przedmiocie żądania ustalenia, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi prawo własności pralki automatycznej Sąd podzielił stanowisko wnioskodawcy. Ustalenie to zostało poczynione w oparciu o zeznania świadków W. Ł., K. Ł. oraz D. C., którzy zgodnie zeznali, iż pralka automatyczna została zakupiona w trakcie trwania małżeństwa stron. Uczestniczka postępowania zgodziła się ze wskazaną przez wnioskodawcę wartością pralki, jednakże podnosiła, iż pralka ta została zakupiona przez nią przed zawarciem małżeństwa. Uznając stanowisko uczestniczki za niepoparte żadnym dowodem oraz sprzeczne z zeznaniami powołanych w sprawie świadków, Sąd ustalił, iż pralka automatyczna o wartości 350,00 zł wchodzi w skład majątku wspólnego stron postępowania.

W przedmiocie żądania ustalenia, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi prawo własności samochodu osobowego marki R. Sąd także podzielił stanowisko wnioskodawcy. W toku postępowania wnioskodawca podnosił, iż środki na zakup tego pojazdu pochodziły z rachunku bankowego, na który wpływały środki z pochodzące z pracy zarobkowej wnioskodawcy, z kolei uczestniczka postępowania podnosiła, iż co prawda pojazd ten został zakupiony w trakcie małżeństwa, jednakże środki na jego zakup pochodziły od córek wnioskodawczyni, przekazanych jej w prezencie urodzinowym. W związku z powyższym uczestniczka postępowania została zobowiązana do przedłożenia historii prowadzonego na swoją rzecz rachunku bankowego. Uczestniczka postępowania nie wypełniła zobowiązania Sądu i żądanego wyciągu nie przedstawiła. Należy podkreślić, iż Sąd posiada uprawnienie dokonania swobodnej ocenę wiarygodności oraz mocy przedstawionych w toku postępowania dowodów, w tym w szczególności posiada swobodę oceny jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu. W ocenie Sądu wzgląd na powyższe uzasadniał przyjęcie zeznań córki uczestniczki – D. C. jako niewystarczających do udowodnienia okoliczności na którą uczestniczka się powoływała. Ponadto wskazać należy, iż nawet gdyby przyjąć, iż środki na zakup tegoż pojazdu faktycznie zostały pozyskane od córek uczestniczki, wobec faktu, iż przedmiotowy pojazd był jedynym pojazdem w rodzinie stron, nie jest wiadomym jakie intencje mieli darczyńcy, w tym w szczególności, czy ich intencją nie było dokonanie przysporzenia na rzecz obojga małżonków. Sąd zważył także, że zeznania świadka D. C. (dawniej W.) pozostawały w sprzeczności z treścią dokumentu – pisma Urzędu Miejskiego w S. z 19.11.2013r. /k. 24 akt/, z którego wynikało, że pojazd od 06.08.2012r. zarejestrowany był na rzecz uczestniczki, a w dniu 22.03.2013r. została do dowodu rejestracyjnego na podstawie umowy kupna sprzedaży dopisana współwłaścicielka D. W.. Oceniając materiał dowodowy w tej kwestii Sąd zważył, że wpisanie współwłasności auta na rzecz córki uczestniczki miało miejsce po wyprowadzeniu się wnioskodawcy ze wspólnego mieszkania i definitywnym rozstaniu byłych małżonków. W tej sytuacji uznano, że omawiane auto nie stanowi majątku odrębnego uczestniczki.

Sąd ponadto ustalił, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi także laptop marki S. o wartości 1.500,00 zł, na zakup którego M. Ł. (1) zaciągnął w dniu 19.11.2011 r. u (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kredyt. Powyższe ustalenie Sąd poczynił mając na względzie okoliczność, iż przedmiotowy laptop, jako przedmiot urządzenia domowego stanowiącego standardowe wyposażenie przeciętnej rodziny, został zakupiony w trakcie trwania małżeństwa, zaś zaciągnięty w tym celu kredyt był spłacany ze wspólnych pieniędzy małżonków w tym okresie, w którym łączyła ich jeszcze wspólność ustawowa małżeńska.

W przedmiocie żądania ustalenia, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi prawo własności mebli: 2 komód w dużym pokoju, barku, szafy w przedpokoju, dwóch komód ubraniowych oraz dwóch biurek Sąd doszedł do wniosku, iż przedmioty te nie wchodzą w skład majątku wspólnego stron. Oceniając inicjatywę dowodową stron w tym zakresie wskazać należy, iż wnioskodawca – zgłaszający żądanie w tym zakresie - nie udowodnił wbrew regule wynikającej z art. 6 kc, iż przedmioty te wchodzą w skład majątku wspólnego stron. Z przeprowadzonego na wniosek uczestniczki dowodu z zeznań świadków D. C. i S. Z., wynikało, iż część przedmiotów stanowiących wyposażenie lokalu przy ul. (...) została zakupiona przed zawarciem związku małżeńskiego i wcześniej znajdowała się w mieszkaniu zamieszkiwanym przez uczestniczkę postępowania przed zawarciem małżeństwa. W toku postępowania wnioskodawca nie przedstawił przekonującego dowodu pozwalającego na wykazanie okoliczności zakupienia tych konkretnych przedmiotów w czasie trwania wspólności. Wzgląd na powyższe nie pozwolił na przyjęcie, iż przedmioty te wchodzą w skład majątku wspólnego stron.

Odmiennie kształtuje się kwestia stanowiących zawartość barku kieliszków i lampek do wina o wartości 100,00 zł. W toku postępowania uczestniczka przyznała bowiem, iż w przeciwieństwie do barku, w trakcie trwania małżeństwa zakupione zostały jedynie wchodzące w jego skład kieliszki i lampki do wina o wartości 100,00 zł. Ustalenie co do wartości tychże przedmiotów Sąd poczynił także w oparciu o stanowiska stron, zgodnie z którymi barek wraz z zawartością wart był 150,00 zł oraz w oparciu o oświadczenie uczestniczki postępowania złożone na rozprawie w dniu 12.08.2016 r., zgodnie z którym uczestniczka postępowania oświadczyła, iż barek bez zawartości wart jest 50,00 zł.

W kwestii 2 telewizorów 37” oraz 3 rowerów Sąd doszedł do wniosku, iż składniki te nie wchodzą do majątku wspólnego stron. Jak wynika z przeprowadzonych w sprawie dowodów z zeznań świadków S. Z. oraz D. C. przedmioty te wnioskodawca sprezentował swoim pasierbom – dzieciom uczestniczki postępowania. Wzgląd na powyższe uzasadniał przyjęcie, iż przedmioty te, jako przekazane w formie darowizny, nie wchodziły do majątku wspólnego stron, a do majątków obdarowanych dzieci. Powyższe ustalenie Sąd oparł także na fakcie, iż darowane telewizory były identyczne, a zatem trudno przyjąć by intencją wnioskodawcy było wniesienie do majątku wspólnego stron kilku identycznych przedmiotów. Warto przy tym nadmienić, iż w pozwie o rozwód wnioskodawca /k. 8 akt I RC 86/13/ podnosił, że na Święta Bożego Narodzenia kupił dzieciom dwa telewizory. Również data dokumentów zakupu nie pozostawiała wątpliwości, iż telewizory były nabyte przed Świętami Bożego Narodzenia.

Badając, czy w skład majątku wspólnego stron wchodzą: dwa obrusy w słonie o wartości 350,00 zł, pościel i ręczniki o wartości 1.000,00 zł oraz biżuteria po zmarłej córce uczestniczki, Sąd zważył, iż w toku niniejszego postępowania strony wnioskujące o ustalenie, iż składniki te wchodzą do majątku wspólnego, nie przedstawiły jakiegokolwiek dowodu celem udowodnienia tych spornych okoliczności.

Wzgląd na powyższe argumenty prowadził do rozstrzygnięcia jak w pkt I sentencji. Stanowczego podkreślenia przy tym wymagało, iż zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie stanowiskiem (por. Jacek Gudowski, Komentarz do art. 567 kpc, LEX), jeżeli sąd nie uwzględnia wniosku uczestnika co do zaliczenia danego składnika majątkowego do majątku wspólnego małżeńskiego i co do spłat i dopłat, nie oddala wniosku „w pozostałej części" (por. B. Dobrzański, Glosa do uchwały SN z dnia 13 lutego 1970 r., III CZP 97/69, OSPiKA 1971, z. 9, poz. 167).Brak zaliczenia przez sąd jakiegoś składnika majątkowego do majątku wspólnego podlegającego podziałowi nie oznacza pominięcia tego składnika w orzeczeniu, lecz jest rozstrzygnięciem merytorycznie negatywnym, zaś uczestnikom w tym zakresie przysługuje apelacja, a nie wniosek o uzupełnienie (por. uzasadnienie postanowienia SN z 21.08.2008r., IV CZ 62/08, LEX nr 464465).

W następnej kolejności Sad zważył, iż wnioskodawca w ramach tegoż postępowania wniósł o ustalenie nierównych udziałów pomiędzy małżonkami. Postanowienie wstępne oddalające ten wniosek zostało uchylone przez Sąd Okręgowy z przyczyn formalnych, wobec przyjęcia niezasadności wydania postanowienia wstępnego w sytuacji niezaistnienia przesłanek do ustalenia nierównych udziałów.

W dalszym toku postępowania Sąd ponownie zważył, że wniosek o ustalenie nierównych udziałów nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 43 § 1 k.r.o. oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W zacytowanym przepisie art. 43 § 1 k.r.o. wyrażono zasadę równych udziałów w szerokim ujęciu, ponieważ dotyczy ona nie tylko sytuacji w chwili zniesienia wspólności, ale ponadto wskazuje, że małżonkowie w czasie trwania wspólności tworzą majątek wspólny, do którego mają równe uprawnienia, mające w czasie trwania wspólności nierozdzielny (niesamodzielny) charakter.

W judykaturze wskazuje się na zasadę równych udziałów w odniesieniu do czasu po ustaniu wspólności; jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 kwietnia 1972 r. III CRN 626/71, LEX nr 7084: "Przepis art. 43 k.r.o. ustanawia zasadę, że po ustaniu wspólności ustawowej oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku, który był nią objęty. Taka zasada odpowiada normalnemu układowi stosunków wzajemnych w małżeństwie", a majątek wspólny "jest z reguły owocem wspólnym starań obojga małżonków, niezależnie od tego, w jakiej postaci starania te przejawiają się".

Jednocześnie trzeba było zważyć, że zasada równych udziałów w majątku wspólnym nie jest bezwzględna, bowiem z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. (art. 43 § 2 zd. 1 kro).

Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (art. 43 § 3 kro).

Przepis art. 43 § 2 k.r.o. wskazujedwie przesłanki ustalenia nierównych udziałów, które muszą wystąpić łącznie, a mianowicie ważne powody oraz różny stopień przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego (por. postanowienie SN z dnia 21 listopada 2002 r., III CKN 1018/00, LEX nr 77054).

Pierwszą przesłanką z art. 43 § 2 kro, jest niejednakowy stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego. W judykaturze wskazuje się, że okoliczność ta występuje w podwójnej roli, stanowi bowiem zarazem miernik ustalenia wysokości udziałów, lecz leży też u podstaw rozstrzygnięcia sądu, „ważne powody” nie mogą same przez się uzasadniać ustalenia nierównych udziałów, jeżeli stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego jest równy. Z drugiej strony nierówność pod tym względem bierze się pod uwagę tylko wtedy, gdy przemawiają za tym „ważne powody”. Stanowią one bowiem drugą przesłankę. Obie przesłanki muszą być spełnione kumulatywnie. Dlatego też art. 43 § 2 kro może mieć zastosowanie nie w każdym wypadku faktycznej nierówności przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego, lecz tylko w tych wypadkach, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowano żądanie ustalenia nierównych udziałów w sposób rażący i uporczywy nie przyczyniał się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych.

Analizując wskazywaną przez żądającego ustalenia nierównych udziałów wnioskodawcę przesłankę nierównego przyczynienia się do powstania majątku wspólnego trzeba było zauważyć, że przepis art. 43 k.r.o. stanowi także podstawę do przyjęcia domniemania równego przyczynienia się obojga małżonków do powstania majątku wspólnego.

W związku z tym na małżonku wnoszącym o ustalenie nierównych udziałów spoczywa ciężar dowodu, że stopień jego przyczynienia się był większy. W doktrynie podkreśla się przy tym, że dowód dotyczący różnego stopnia przyczynienia się dotyczy przede wszystkim skutku postępowania małżonków i nie może ograniczać się do wykazania tylko zbyt niskiej staranności o powiększanie majątku. (tak G. Jędrejek, Komentarz do art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Komentarz LEX 2013).

Pod pojęciem „przyczynienia się” małżonków do powstania majątku wspólnego – jak podkreśla się w piśmiennictwie –należy rozumieć nie tylko działania małżonków prowadzące bezpośrednio do powiększenia substancji majątku wspólnego, ale całokształt ich starań o założoną przez zawarcie małżeństwa rodzinę i zaspokajanie jej potrzeb. O stopniu tego przyczynienia się nie decyduje wyłącznie wysokość zarobków lub innych dochodów osiąganych przez małżonków. Dla jego określenia ma znaczenie także nakład pracy przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (vide: uzasadnienie postanowienia SN z dnia 27.06.2003 r., IV CKN 278/01, LEX nr 82435).

Podzielając w zupełności przytoczone poglądy Sąd zważył, że przekonanie o większym stopniu przyczynienia się do powstania majątku wnioskodawca opierał na twierdzeniu, iż w czasie trwania związku małżeńskiego tylko wnioskodawca wykonywał stałą pracę zarobkową, z której dochody były przeznaczane zarówno na bieżące utrzymanie, jak i na zakup składników majątkowych, pomimo faktu, iż uczestniczka mogła wykonywać stałą pracę zarobkową, a wiek jej dzieci z poprzednich małżeństw nie stał na przeszkodzie w podjęciu takiej pracy.

Analizując materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie Sąd doszedł do wniosku, iż strona wnioskująca wykazała za pomocą zaświadczeń od pracodawców, pism Urzędu Skarbowego oraz umów zlecenia, że dochody osiągane przez wnioskodawcę w trakcie trwania małżeństwa były wyższe od dochodów uczestniczki postępowania oraz że wykonywał on stałą pracę zarobkową. Czynił nadto starania o osiągnięcie dodatkowych dochodów poza stałym wynagrodzeniem i podejmował dodatkowe prace.

Jednocześnie – jak wynika z zeznań stron złożonych na rozprawie w dniu 04.02.2015r. – bezsporną była okoliczność, że uczestniczka M. Ł. (2) w trakcie trwania małżeństwa pracowała dorywczo i także osiągała pewne dochody. Sąd zważył przy tym, iż zawierając związek małżeński z wnioskodawcą M. Ł. (2) wychowywała pięcioro dzieci z poprzednich związków, które pozostawały w wieku szkolnym i wymagały starań wnioskodawczyni oraz zaspokajania ich potrzeb. Wnioskodawca zawierając związek małżeński był świadomy, iż uczestniczka posiada dzieci w wieku szkolnym z poprzednich małżeństw, którymi musi się opiekować i poświęcać im czas.

Jak podkreśla się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, za ważne uznane mogą być takie tylko powody, których doniosłość wynika z zasad współżycia społecznego (postanowienie SN z dnia 28 kwietnia 1972 r., III CRN 626/71, LEX nr 7084). Przy ocenie istnienia «ważnych powodów» w rozumieniu art. 43 k.r.o. należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli" (postanowienie SN z dnia 5 października 1974 r., III CRN 190/74, LEX nr 7598). Ocena ważnych powodów musi być zatem kompleksowa, ponieważ częściowe tylko negatywne postępowanie może być skutecznie skompensowane inną, pozytywną formą aktywności, kształtującą majątek wspólny.

Trafnie zatem wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 czerwca 2003 r., IV CKN 278/01, OSNC 2004, nr 9, poz. 146, że „u podstaw art. 43 § 2 k.r.o. leży założenie, że tylko w małżeństwie prawidłowo funkcjonującym usprawiedliwione są równe udziały w majątku wspólnym, pomimo że małżonkowie przyczyniali się do jego powstania w różnym stopniu. Opiera się ono na więzach osobistych i gospodarczych między małżonkami oraz na obowiązku wzajemnej pomocy. To założenie odpada jednak, gdy małżonek rażąco lub uporczywie naruszał swe obowiązki wobec rodziny bądź doprowadził do zawinionego rozkładu pożycia, choćby znalazł on wyraz tylko w separacji faktycznej, a do rozwodu nie doszło".

Podzielając w zupełności przytoczone stanowisko trzeba było dojść do wniosku, że art. 43 § 2 kro nie dotyczy każdej faktycznej nierówności przyczynienia się do powstania majątku wspólnego, lecz tylko wypadków gdy małżonek przeciwko któremu skierowane jest żądanie ustalenia nierównego udziału, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania majątku dorobku stosownie do posiadanych sil i możliwości zarobkowych . Poza tym, ocena ważnych powodów ustalenia nierównych udziałów musi być kompleksowa i należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej. Fakt uzyskiwania przez jednego z małżonków wyższych dochodów wobec drugiego małżonka, jak również pozostawanie przez jednego małżonka czasowo bez pracy, nie może stanowić, zdaniem Sądu, podstawy do ustalenia nierównych udziałów.

W ocenie Sądu nie wykazano w niniejszym postępowaniu zaistnienia takich sytuacji, które mogłyby być oceniane jako rażące i uporczywe nie przyczynianie się uczestniczki postępowania do powstania majątku wspólnego, skoro w całym okresie trwania małżeństwa podejmowała prace dorywcze, wydatkując osiągane dochody na potrzeby rodziny oraz zajmowała się pięciorgiem dzieci, których wychowanie wymagało nakładu pracy, również we wspólnym gospodarstwie domowym.

Mając zatem na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli, Sąd doszedł do wniosku, że nie ziściła się przesłanka ważnych powodów, które oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego sprzeciwiałyby się przyznaniu uczestniczce równego udziału w majątku wspólnym.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w pkt II sentencji postanowienia.

Przystępując do podziału majątku wspólnego stron Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 212 § 2 kc rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Orzekając o sposobie podziału majątku Sąd kierował się treścią art.43 § 1 kro, zgodnie z którym oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Przystępując do rozliczenia wartości przyznanych poszczególnym uczestnikom rzeczy oraz określenia wysokości ewentualnych dopłat i spłat Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 212 § 1 kc jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne.

Dokonując podziału poszczególnych składników majątkowych Sąd miał na względzie wnioski stron, mając na uwadze ich interesy i uzasadnione potrzeby. W kwestii posiadającego największą wartość ekonomiczną składnika majątku w postaci lokalu mieszkalnego, położonego w S. przy ul. (...), wnioskodawca wnosił o przyznanie go na jego rzecz, zaś uczestniczka postępowania zgodziła się z tym wnioskiem, wskazując, iż w razie przyznania tejże nieruchomości na jej rzecz nie będzie posiadała środków koniecznych do spłaty wnioskodawcy. Mając zatem na względzie, iż wielkość oraz rozkład przedmiotowego lokalu mieszkalnego czyni niemożliwym dokonanie podziału fizycznego tegoż składnika, Sąd uwzględnił wnioski stron i przyznał tenże składnik wraz z jego wyposażeniem na wyłączną własność wnioskodawcy (pkt III ust. 1 postanowienia), tj. składniki o łącznej wartości 153.595,00 zł.

W kwestii przyznania poszczególnych składników uczestniczce postępowania, Sąd zważył, iż zasadnym było przyznanie na jej rzecz kolekcjonowanych przez nią drewnianych figurek zwierząt o łącznej wartości 300,00 zł, samochodu osobowego marki R. o wartości 2.500,00 zł oraz laptopa marki S. o wartości 1.500,00 zł, tj. składników majątkowych o łącznej wartości 4.300,00 zł (pkt III ust. 2 postanowienia). Dokonując podziału w taki sposób Sąd miał na uwadze, iż drewniane figurki zwierząt mają dla niej znaczenie sentymentalne, zaś samochód i laptop znajdują się w jej wyłącznym użytkowaniu.

Wobec przyjęcia, iż udziały stron w majątku wspólnym były równe Sąd w pkt III ust. 3 postanowienia zasądził od wnioskodawcy M. Ł. (1) na rzecz uczestniczki M. Ł. (2) kwotę 74.647,50 zł tytułem spłaty jej udziału w majątku wspólnym, płatną jednorazowo w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w zapłacie tej należności. Określając termin spłaty udziału Sąd miał na względzie zgodne w tym zakresie stanowiska oraz możliwości stron.

O obowiązku opróżnienia, opuszczenia i wydania wnioskodawcy M. Ł. (1) lokalu mieszkalnego,położonego w S., przy ul. (...) oraz o obowiązku wydania wnioskodawcy wchodzących w jego skład przedmiotów Sąd orzekł w pkt III ust. 4, mając na względzie, iż zakreślony miesięczny termin obliczany od daty dokonania spłaty jest realny do wykonania przez uczestniczkę, jednocześnie nie naruszając interesu wnioskodawcy.

Wnioskodawca w piśmie procesowym z dnia 25.08.2016 r. wniósł o rozliczenie kwoty 32.203,49 zł tytułem nakładów i wydatków poniesionych przez wnioskodawcę na majątek wspólny od czasu ustania wspólności majątkowej. Ostatecznie precyzując swoje stanowisko pełnomocnik wnioskodawcy w piśmie procesowym z dnia 25.08.2016 r. wskazał, iż na dochodzoną z tego tytułu kwotę składały się: kwota 18.232,21 zł tytułem nakładów i wydatków opisanych we wniosku inicjującym postępowania, kwota 9.026,28 zł tytułem nakładów i wydatków poniesionych z tytułu spłaty rat kredytów, spłaty rat za wykup mieszkania, uiszczenie opłat za media dostarczane do lokalu stron oraz zapłaty należności na poczet wspólnoty mieszkaniowej, kwota 2.000,00 zł tytułem kolejnej raty uiszczonej na poczet wykupu lokalu, wskazanej na rozprawie w dniu 28.10.2015 r. oraz kwota 2.945,00 zł tytułem kolejnej raty uiszczonej na poczet wykupu lokalu, wskazanej na rozprawie w dniu 12.08.2016 r.

Zgodnie z art. 567 kpc w postępowaniu o podział majątku sąd rozstrzyga także o (…) tym jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. W myśl art. 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z jego majątku osobistego na majątek wspólny. Wniosek o rozliczenie takich wydatków i nakładów wymaga sprecyzowania co do wysokości, jak i udowodnienia, zgodnie z regułami określonymi w art. 6 kc i art. 232 kpc w zw. z art. 13 § 2 kc.

Z przedłożonych przez wnioskodawcę dokumentów jednoznacznie wynika, iż po ustaniu wspólności majątkowej M. Ł. (1) poczynił wydatki i nakłady z majątku odrębnego na majątek wspólny stron:

- w kwocie 181,24 zł poprzez dokonywanie opłat na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. za pobór gazu w lokalu należącym do stron lokalu mieszkalnym,

- w kwocie 644,22 zł poprzez dokonywanie opłat na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. za pobór energii elektrycznej w lokalu należącym do stron lokalu mieszkalnym,

- w kwocie 359,41 zł poprzez dokonywanie na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. z tytułu świadczenia usług telekomunikacyjnych świadczonych w lokalu należącym do stron lokalu mieszkalnym,

- w kwocie 3.220,59 zł poprzez dokonywanie na rzecz LUKAS Finanse Spółki (...) z siedzibą we W. wpłat rat z tytułu zawartej w trakcie trwania małżeństwa Umowy Pożyczki (...) nr (...),

- w kwocie 1.619,09 zł poprzez dokonywanie na rzecz (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W. wpłat rat z tytułu zawartej w trakcie trwania małżeństwa Umowy Kredytu na Zakup Towarów/ Usług nr (...) oraz

- w 16.452,13 zł poprzez zapłatę rat za wykup lokalu mieszkalnego stron (łącznie 22.476,68 zł, z czego połowa wynosi 11.238,34 zł).

Jak wynika z akt sprawy, po ustaniu wspólności majątkowej M. Ł. (1) uiścił na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) O. w S. z tytułu opłat za użytkowanie lokalu mieszkalnego, położonego w S. przy ul. (...), kwoty w łącznej wysokości 8.531,74 zł, zaś M. Ł. (2) z tego samego tytułu uiściła kwoty w łącznej wysokości 4.139,00 zł. Mając zatem na względzie, iż wnioskodawca zobowiązany był do uiszczenia tylko połowy tych kosztów, po stronie M. Ł. (2) powstaje obowiązek zwrotu na rzecz wnioskodawcy kwoty uiszczonej przez niego w zakresie wyższym niż powoła kwot uiszczonych w tym okresie, tj. kwota 2.196,37 zł.

Wzgląd na powyższe uzasadniał dokonanie rozliczenia poniesionych przez wnioskodawcę wydatków i nakładów w ten sposób, iż zasadnym było zasądzenie od uczestniczki M. Ł. (2) na rzecz wnioskodawcy M. Ł. (1) kwoty 13.434,71 zł (11.238,34 zł + 2.196,37 zł) płatną jednorazowo w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia w niniejszej sprawie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w zapłacie tej należność oraz oddalenie wniosku wnioskodawcy o rozliczenie nakładów i wydatków w pozostałym zakresie jako nieudowodnionego, o czym orzeczono jak w pkt IV postanowienia.

Wnioskodawca ponadto wniósł o rozliczenie należnego mu od uczestniczki wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy wspólnej (lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...)) ponad posiadany w tym lokalu udział w okresie od lutego 2013 r. do końca sierpnia 2016 r. w łącznej kwocie 24.224,81 zł. W ocenie Sądu wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie.

Podkreślić należy, iż każdy ze współwłaścicieli ma prawo do współposiadania rzeczy wspólnej w taki zakresie jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 kc). Każdy ze współwłaścicieli ma uprawnienie do bezpośredniego korzystania z rzeczy wspólnej, tj. może posiadać całą rzecz i korzystać z całej rzeczy. Równolegle jednak identyczne uprawnienia przysługują pozostałym współwłaścicielom. W tym układzie uprawnienie każdego ze współwłaścicieli splata się z jego obowiązkiem poszanowania analogicznych uprawnień pozostałych współwłaścicieli.

Zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiskiem z przepisów kodeksu cywilnego regulujących współwłasność nie wynika, aby współwłaściciel miał uprawnienie do korzystania tylko z takiej części wspólnej rzeczy, która odpowiada wielkości jego udziału (por. wyrok SN z 27.04.2001 r., III CKN 21/99, LEX nr 52366). W uzasadnieniu do tego orzeczenia podkreślono, że w wypadkach objętych zakresem zastosowania art. 206 kc nie sposób w ogóle mówić o uprawnieniu współwłaścicieli do korzystania z rzeczy w jakichkolwiek częściach, a w konsekwencji nie może być zasadnie mowy o bezpodstawnym korzystaniu przez współwłaściciela z okreś1onej części rzeczy dlatego, że część ta przewyższa przysługujący mu udział we współwłasności. Już więc ta okoliczność wyklucza zasadność dochodzenia przez jednego współwłaściciela od innego współwłaściciela roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia (lub innego roszczenia opartego na twierdzeniu, że korzystał on z rzeczy wspólnej w zakresie przewyższającym przysługujący mu udział).

Podzielając w zupełności przytoczone stanowisko Sąd zważył jednocześnie, że w uchwale z dnia 13.03.2008r., III CZP 3/08, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż współwłaściciel może domagać się od pozostałych współwłaścicieli, korzystających z rzeczy wspólnej z naruszeniem art. 206 kc w sposób wykluczający jego współposiadanie, wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy z zachowaniem przesłanek określonych w art. 224 § 2 lub art. 225 kc (OSNC 2009/4/53, Biul. SN 2008/3/6). W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy wyjaśnił przede wszystkim, iż pojęcie współwłasności dopuszcza różne sposoby posiadania i korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli. Mieści się w nim bezpośrednie i wspólne posiadanie całej rzeczy oraz korzystanie z niej przez współwłaścicieli, bezpośrednie i wyłączne posiadanie oraz korzystanie przez współwłaścicieli z wydzielonych im części rzeczy wspó1nej, a także pośrednie posiadanie i korzystanie przez współwłaścicieli z całej rzeczy wspólnej przez pobieranie pożytków cywilnych. Artykuł 206 kc. ma na względzie

tylko bezpośrednie i wspólne posiadanie oraz korzystanie przez wszystkich współwłaścicieli z całej rzeczy; ten określony ustawą sposób posiadania rzeczy wspó1nej i korzystania z niej jest aktualny tylko wtedy, gdy odmienny sposób nie został przewidziany w umowie współwłaścicieli lub orzeczeniu sądu (por. uchwała Sądu N. z dnia 29 listopada 2007 r., 111 CZP 94/07, OSNC-ZD 2008, nr D, poz. 96).

Jeżeli więc w danym przypadku stosuje się art. 206 kc, gdyż sposobu posiadania rzeczy wspólnej nie normuje umowa współwłaścicieli ani orzeczenie sądu, każdy współwłaściciel jest uprawniony do bezpośredniego posiadania całej rzeczy wspó1nie z pozostałymi współwłaścicielami; granicą jego uprawnienia jest takie samo uprawnienie każdego z pozostałych współwłaścicieli. W konsekwencji współwłaściciel, który pozbawia innego współwłaściciela posiadania na zasadach okreś1onych w art. 206 kc narusza jego uprawnienie wynikające ze współwłasności, a sam, w zakresie, w jakim posiada rzecz w sposób wykluczający posiadanie i korzystanie innych współwłaścicieli, działa bezprawnie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2006 r., 11 (...)§/06).

Jeżeli zatem ze względu na charakter rzeczy wspólnej możliwe jest korzystanie z niej przez każdego współwłaściciela niezależnie od korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, współwłaściciel, którego uprawnienie zostało w powyższy sposób naruszone, może na podstawie art. 222 § l w związku a art. 206 kc dochodzić od współwłaściciela, korzystającego z rzeczy w sposób wykluczający jego współposiadanie, roszczenia o dopuszczenie do współposiadania. Gdy natomiast ze względu na charakter rzeczy wspólnej wykonywanie posiadania zakłada zgodne współdziałanie współwłaścicieli, współwłaściciel pozbawiony posiadania rzeczy przez innego współwłaściciela może wystąpić do sądu o podział rzeczy wspólnej do korzystania (por. uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1963 r., III CO 33/62, OSNCP 1964, nr 2, poz. 22, wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 października 1973 r., 111 CRN 247/73, OSNCP 1974, m 9, poz. 151, i z dnia 9 lipca 2003 r., IV CKN 325/01, nie publ., oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP 94/07).

Należy podkreślić, iż samo twierdzenie współwłaściciela o korzystaniu przez innego współwłaściciela z rzeczy wspólnej w zakresie przewyższającym przysługujący mu udział nie może dawać podstaw do dochodzenia od niego z tego tytułu jakiegokolwiek roszczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2001 r., III CKN 21/99). Roszczenie współwłaściciela przeciwko innemu współwłaścicielowi o wynagrodzenie za korzystanie przez niego z rzeczy wspólnej może uzasadniać tylko ziszczenie się określonych w art. 224 §2 lub w art. 224 §2 w związku z art. 225 kc przesłanek w razie naruszenia przez tego innego współwłaściciela art. 206 kc.

Podzielając w zupełności przytoczone stanowisko Sądu Najwyższego trzeba było dojść do wniosku, że pozbawionym podstawy prawnej było żądanie wnioskodawcy zasądzenia od uczestniczki wskazywanych przez nią kwot z tytułu za korzystania z rzeczy wspólnej (lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul., (...)/11) ponad posiadany w tym lokalu udział. Trzeba było mieć bowiem na uwadze fakt, że z przedmiotowego lokalu korzystała uczestniczka, posiadająca taki sam udział w majątku wspólnym jak wnioskodawca, który nie przejawiał woli korzystania z tego lokalu. Okoliczność ta przeczyła zatem, by ziściła się przesłanka korzystania z części lokalu przez uczestniczkę w sposób wykluczający posiadanie wnioskodawcy i uczestniczki uregulowany w art. 206 kc. Jednocześnie Sąd zważył, że po ustaniu wspólności majątkowej nie doszło do uzgodnień pomiędzy stronami w kwestii korzystania z przedmiotów wchodzących w skład wspólnego majątku; a nie doszło w szczególności do zawarcia umowy podziału przedmiotów do korzystania (quoad usum). W tej sytuacji posiadanie byłych współmałżonków objęte było zakresem regulacji art. 206 kc.

W ocenie Sądu nieruchomość położona w S. przy ul. (...), którą stanowił lokal mieszkalny, umożliwiała, przynajmniej do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia co do podziała majątku, wspólne zamieszkiwanie w niej obojga byłych małżonków. Należy podkreślić, iż wnioskodawca wyprowadził się z przedmiotowego lokalu dobrowolnie i w każdej chwili mógł wprowadzić się ponownie. Z treści pozwu wnioskodawcy w sprawie o rozwód /k. 7 akt Sądu Okręgowego w Słupsku I RC 86/13/ wynikało, że pozwana zastając powoda w trakcie pakowania przekonywała go, żeby został. Stwierdzenie powyższej okoliczności uniemożliwiało przyjęcie, by to uczestniczka postępowania wykluczyła posiadanie wnioskodawcy w sposób godzący w regulację ustawową z art. 206 kc.

Wzgląd na wszystkie te argumenty prowadził do wniosku, iż brak było podstaw do przyjęcia, by to na skutek działania M. Ł. (2) doszło do wykluczenia posiadania wnioskodawcy, w sposób naruszający art. 206 kc, a w konsekwencji by ziściła się przesłanka skutecznego żądania wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy wspólnej ponad posiadany w tym lokalu udział.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt VI postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono jak w pkt VI postanowienia, na podstawie art. 520 § 1 kpc, art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc. Według wyrażonej w § 1 art. 520 kpc zasady każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty, które sam wydatkował bezpośrednio lub które powstały na skutek uwzględnienia przez sąd jego wniosku o przeprowadzenie określonych czynności procesowych. Sąd zważył przy tym, że zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie stanowiskiem zgłoszenie przez zainteresowanych odmiennych wniosków, co do sposobu podziału majątku wspólnego, nie powoduje powstania sprzeczności ich interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c. (postanowienie SN z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 133/11, Lex nr 1215253).

/