Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Ł. C. oskarżono o to, że:

I.  w dniu 04.04.2015 roku w miejscowości P. pow. (...), woj. (...) wbrew przepisom ustawy posiadał znaczne ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy w ilości 20,11 grama (brutto), haszyszu 27,7 grama (brutto) oraz środków odurzających w postaci marihuany w ilości 48,96 grama (brutto)

tj. o czyn z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

II.  w okresie od stycznia 2015 roku do 28 marca 2015 roku w miejscowości P. pow. (...), woj. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 310 zł, udzielił R. S. środków odurzających w postaci 6 działek marihuany, substancji psychotropowych w ilości 1 działki amfetaminy oraz 1 działki dopalaczy

tj. o czyn z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

III.  w dniu 04 kwietnia 2015 roku w miejscowości P. w pow. (...), w woj. (...) wbrew przepisom ustawy uprawiał konopie w postaci 23 roślin mających dostarczyć znacznych ilości ziela

tj. o czyn z art. 63 ust. 1 w zw. z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K 700/15

1.  Oskarżonego Ł. C. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie I. i za to na podstawie art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 224) wymierzył mu karę 1roku pozbawienia wolności;

2.  oskarżonego Ł. C. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie II. i za to na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 224) wymierzył mu karę 1roku pozbawienia wolności;

3.  oskarżonego Ł. C. uznaje za winnego dokonania zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie III. wyczerpującego dyspozycję art. 63 ust. 1 w zw. z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 224) i za to na podstawie art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 224) wymierzył mu karę 1roku pozbawienia wolności;

4.  na podstawie art. 85 § 1-3 k.k. i art. 86 § 1 k.k. za zbiegające się przestępstwa z punktów 1.-3. w miejsce powyższych kar jednostkowych pozbawienia wolności wymierzył oskarżonemu Ł. C. karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności;

5.  na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 224) orzekł wobec oskarżonego Ł. C. nawiązkę w wysokości 15.000 zł na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii – na rzecz Stowarzyszenia (...), Krótkoterminowego Ośrodka (...) w B. (B. 109, (...)-(...) J.);

6.  na podstawie art. 70 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 224) orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa i zarządził zniszczenie dowodów rzeczowych zarejestrowanych za nr Drz (...)- (...), Drz (...)- (...), Drz (...), Drz (...)- (...) oraz Drz (...)- (...) w postaci: suszu roślinnego 2 x torebka foliowa z zapięciem strunowym, 2 x torebki foliowej z zapięciem strunowym, foliowej torebki z zapięciem strunowym z zawartością substancji, worka foliowego z zawartością 69 tabletek, 32 torebek z zawartością suszu roślinnego, 2 woreczków foliowych z zawartością białej substancji, 10 woreczków foliowych z zawartością białej substancji, worka foliowego z zawartością białego proszku, 14 woreczków foliowych z zawartością białego proszku, 2 worków foliowych z zawartością suszu roślinnego, 4 worków foliowych z zawartością substancji koloru brązowego, worka foliowego z zawartością 9 ciastek, 14 doniczek wypełnionych ziemią, 9 kuwet wypełnionych ziemią, woreczka foliowego z zapięciem strunowym z zawartością gumek, metalowego pudełka koloru czarnego, plastikowego pudełka ze śladową ilością białego proszku, opakowania po lodach „kolorowe lato” z zawartością metalowej łyżeczki oraz saszetki materiałowej koloru czarnego, a nadto orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych zarejestrowanych za nr Drz (...), (...), (...) w postaci lampy oświetleniowej, wagi elektronicznej D. S. oraz wagi elektronicznej koloru czarnego;

7.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. nakazał zwrócić oskarżonemu Ł. C. jako podmiotowi uprawnionemu dowody rzeczowe zarejestrowane za nr Drz (...)- (...) w postaci telefonów komórkowych marki N. ( (...)) i LG ( (...)) wraz z kartami SIM, pałki metalowej, dwóch noży, miecza, gumy nabitej wkrętami, wiatrówki i dwóch noży;

8.  zasądził od oskarżonego Ł. C. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 9.120,94 zł tytułem kosztów sądowych.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości na korzyść oskarżonego Ł. C. jego obrońca.

Wyrokowi temu zarzucił:

I.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść, a mianowicie art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. polegającą na przyjęciu opisu czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 2 sentencji wyroku zawierającego pojęcia nieznane ustawie tj. „działek” marihuany i amfetaminy oraz „dopalaczy”, co powoduje, że opis czynu jest w tej części niejasny, niemożliwy do zdekodowania, a przez to wadliwy,

II.  obrazę prawa materialnego w postaci:

1.  art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii polegającą na jego zastosowaniu w odniesieniu do zarzutu z punktu 2 sentencji wyroku w sytuacji, gdy przepis ten nie penalizuje udzielania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej „dopalaczy”, które są pojęciem nieznanym ustawie,

2.  art. 63 ust. 1 w zw. z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii polegającą na jego zastosowaniu w sytuacji, gdy przepis ten penalizuje uprawę jedynie konopi innych niż włókniste mogących dostarczyć znacznej ilości konopi innych niż włókniste, nie jest natomiast penalizowane uprawianie konopi.

Podnosząc powyższe obrońca wniósł o:

1.  uchylenia orzeczenia o karze łącznej,

2.  uniewinnienie oskarżonego od czynu przypisanego mu w pkt 3 sentencji wyroku,

3.  zmianę opisu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 2 sentencji wyroku poprzez wyeliminowanie z tegoż opisu pojęć „1 działki”, „6 działek” i „1 działki dopalaczy”,

4.  połączenie kar za czyny z punktu 1 i 2 sentencji wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary łącznej jednego roku pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna jedynie częściowo, a mianowicie w zakresie zarzutu podniesionego w niej w punkcie II.1, ale też tylko w części, a taka jej ocena skutkowała zmianą opisu czynu przypisanego oskarżonemu Ł. C. w sposób określony w pkt 1 wyroku sądu odwoławczego, w pozostałym zaś zakresie na uwzględnienie nie zasługiwała.

Odwołując się do orzecznictwa Sądu Najwyższego należy zauważyć, że przepis art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. wcale nie wymaga, by w opisie czynu zawarte zostały znamiona przypisanego czynu zabronionego w brzmieniu ustawowym. Nie zawsze konieczne jest posługiwanie się słowami ustawy, by uczynić zadość wymogowi dokładnego określenia przypisanego oskarżonemu czynu. Istotne jest, by treść zawarta w opisie czynu przypisanego odpowiadała znaczeniu wszystkich znamion określających typ przestępstwa, a każde znamię typu czynu zabronionego znajdowało konkretyzację w opisie czynu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 sierpnia 2016 r., II KK 152/16, publ. L., www.sn.pl, Numer (...)).

Stanowisko to jest konsekwentnie prezentowane przez Sąd Najwyższy, co wynika między innymi z wyroku z dnia 1 września 2015 r., w którym stwierdzono: „Z treści art. 413 § 2 pkt 1 KPK nie wynika, ażeby w opisie czynu należało używać słów ustawy.”, a dalej czytamy: „Jak już wielokrotnie trafnie podkreślał Sąd Najwyższy, polski proces karny nie jest procesem formułkowym, w którym wymagane było posługiwanie się określonymi formułami prawnymi, gdyż przy konstruowaniu opisu przestępstwa wystarczające jest użycie wyrażenia znaczeniowo równorzędnego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. II KK 141/14, OSNKW 2015, nr 5, poz. 42; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2014 r., sygn. III KK 416/13; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r., sygn. IV KK111/09). Dopóty, dopóki leksykalne odmienności w opisie czynu nie są powodem wątpliwości co do rzeczywistej treści stawianych oskarżonemu zarzutów, nie może być mowy o naruszeniu zasady nullum crimen sine lege scripta. Taki opis nie godzi w gwarancyjne funkcje prawa, chroni natomiast konstytucyjną i ustawową zasadę, iż sądy, pełniąc wymiar sprawiedliwości, powinny się opierać na prawdziwych ustaleniach, wobec których przepisy kształtujące postępowanie karne pełnią rolę służebną, zatem nie mogą być interpretowane w sposób formalistyczny i irracjonalny, a zarazem wypaczający sens tego postępowania.” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 września 2015 r., V KK 212/15 opubl. Prok. i Pr. 2015/12/10; KZS 2015/12/19, KZS 2015 nr 12, poz. 19, L., www.sn.pl, Prok. i Pr. 2015 nr 12, poz. 10, Numer 1330131).

Wobec powyższego nie sposób podzielić trafności zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy w punktach I. i II ppkt 2.

Faktem jest, że ustawodawca nie używa w przepisach ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, określeń „działka”, ale pojęciem takim operuje judykatura chociażby, w przypadku oceny czy mamy do czynienia ze znaczną, czy też nieznaczną ilością środków odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej. Takim pojęciem posługuje się także sąd a quo w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, odwołując się do opinii biegłego (k. 47), czego autor apelacji nie kwestionuje. Zwykle w opisach czynów karalnych wyczerpujących dyspozycję przepisów karnych wymienionej powyżej ustawy, sądy posługują się określeniami wagowymi. W realiach tej sprawy zarówno świadek R. S., któremu oskarżony udzielił marihuany, amfetaminy i dopalaczy, jak też sam oskarżony przyznając, iż było tak jak wynika z opisu czynów zarzucanych mu w akcie oskarżenia, nie kwestionowali tych określeń, a równocześnie były one wystarczająco precyzyjne i nie wymagały uzupełnienia. Zatem należało uznać, iż pod tym względem zaskarżony wyrok nie jest wadliwy, a tym bardziej nie jest niemożliwy do zdekodowania zespół znamion przypisanego oskarżonemu czynu w pkt. 2 tego wyroku.

Powyższe zauważenia odnoszą się także do opisu czynu przypisanego oskarżonemu Ł. C. w pkt. 3 zaskarżonego wyroku. Autor środka odwoławczego kwestionując opis tego czynu i w konsekwencji wnioskując o zmianę w tym zakresie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od jego popełnienia, w uzasadnieniu apelacji podnosi, że Sąd w ślad za oskarżycielem publicznym ustalił, że oskarżony „uprawiał konopie w postaci 23 roślin mogących dostarczyć znacznych ilości ziela.” ( k. 56). Obrońca miałby rację, gdyby rzeczywiście opis czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. 3 kwestionowanego wyroku sądu pierwszej instancji, miał takie tylko brzmienie. Zapewne celowo apelujący pomija inny jeszcze fragment opisu tego czynu, który jeśli go uwzględnić, czyni omawiany zarzut apelacji oczywiście bezzasadnym. Otóż w opisie tego czynu, przed fragmentem cytowanym przez obronę, a przytoczonym powyżej, znajduje się jeszcze następująca treść: „wbrew przepisom ustawy”. Z oczywistych względów mowa o ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, z której przepisów wynika, że zezwolenia m.in. na uprawę wymagają jedynie konopie inne niż włókniste (por. art. 35 i nast. tej ustawy). Skoro tak, to chociaż sąd a quo nie użył w opisie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. 3 skarżonego wyroku określenia, że chodzi o konopie inne niż włókniste, czy ziele konopi innych niż włókniste, to nie można mieć wątpliwości, że opis tego czynu przypisanego oskarżonemu zawiera wszystkie znamiona czynu zabronionego z art. 63 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Opis ten, w ocenie sądu odwoławczego, pozwala na zdekodowanie tych znamion w sposób niebudzący wątpliwości.

Sąd Okręgowy uznał natomiast zasadność zarzutu podniesionego w apelacji obrońcy w pkt. II ppkt 1. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że oskarżony udzielił R. S. również substancji określonej jako dopalacze. Jednakże udzielanie takiej substancji, dopóki nie zostanie ustalone czy był to środek odurzający, czy może substancja psychotropowa, karalne nie jest. Ustalenie tej okoliczności co do składu owych dopalaczy w chwili obecnej możliwe nie jest, gdyż zostały one skonsumowane przez nabywcę. Z tego względu przychylając się do argumentacji autora apelacji sąd ad quem orzekł, jak w pkt 1 wyroku.

W pozostałym zakresie wyrok Sądu Rejonowego nie był kwestionowany, a sąd odwoławczy nie dopatrzył się podstaw do jego zmiany bądź uchylenia z urzędu. Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku w punktach 1 i 2.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalniając oskarżonego od ich ponoszenia w całości, z uwagi na jego sytuację materialną i fakt, że obecnie przebywa w jednostce penitencjarnej, oraz zakres obciążenia finansowego, jaki wynika z treści wyroku Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej.