Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Skoczyńska

Protokolant Maria Gąsior

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2016r. w Lublinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – Wojewoda L.

przeciwko: A. K. (1) i J. N.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda Skarb Państwa – Wojewoda L. na rzecz pozwanych A. K. (2) i J. N. kwotę 5.617 zł ( pięć tysięcy sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt IX GC 484/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 stycznia 2013 r. powód Skarb P. – Wojewoda L. wnosił o zasądzenie solidarnie od pozwanych A. K. (1) i J. N. kwoty 121.437.97 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 marca 2013r. oraz kosztami procesu (pozew, pismo k. 139).

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód posiada 23 tytuły wykonawcze w postaci prawomocnych nakazów zapłaty Sądu Rejonowego w Lublinie, wydanego przeciwko dłużnikowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w L., w których Sąd orzekł o obowiązku zapłaty na jego rzecz kwoty 121.437,97 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. W oparciu o te tytuły powód wszczął postepowania egzekucyjne. Spółka (...) w październiku 2002 r. zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej. Skarb Państwa w dniu 16 lutego 2005 r. zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L.. Wszczęte na wniosek powoda przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lublinie J. G. postępowania egzekucyjne nie doprowadziły do zaspokojenia powoda i wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji ostatecznie zostały umorzone postanowieniami Komornika sądowego z dnia 5 października 2009 r. i 20 sierpnia 2010r. W wyniku tych postepowań powód uzyskał zaspokojenie jedynie z nakazu zapłaty sygn. akt XIII Nc 2238/01 w kwocie 87,52 i z nakazu zapłaty XIII Nc 2382/01 na kwotę 1130,60 zł, co wynikało z rozliczenia przez organ egzekucyjny kwot uzyskanych ze sprzedaży ruchomości dłużnika i kończyło prowadzoną na ich podstawie egzekucję Postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lublinie z dnia 2 marca 2007r. w sprawie VI KM 655/02. Powód dochodzone niniejszym pozwem roszczenie oparł na treści art. 299 k.s.h. wskazując, iż pozwani są członkami zarządu dłużnika - (...) spółki z o.o. od dnia 4.10.1999 r. i pozostają nimi do chwili obecnej. Podkreślił również, iż gdyby złożyli wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki we właściwym czasie pozwany zostałby zaspokojony w zakresie swoich wierzytelności na podstawie art. 342 ust 1 pkt 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze. Powód powołując się na opinię biegłego wywołaną w sprawie IV K 6/11 zawisłej przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie twierdził, że podstawy do ogłoszenia upadłości spółki (...) zaistniały na dzień 30.11.2000 r. W ocenie powoda nie zgłoszenie przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) stanowiło przestępstwo z art. 586 k.s.h. i 301 k.h. dlatego też roszczenia zgłoszone w niniejszym pozwie objęte są 20 letnim okresem przedawnienia.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnosili o oddalenie powództwa. W pierwszej kolejności podnieśli zarzut przedawnienia dochodzonych przeciwko nim roszczeń z uwagi na upływ 3 letniego terminu przedawnienia od dnia bezskuteczności egzekucji wierzytelności objętej tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko spółce. Według stanowiska pozwanych z okoliczności sprawy wynika, że powód dowiedział się o bezskuteczności egzekucji najpóźniej w marcu 2007r., tj. z chwilą kiedy suma ze sprzedaży dokonanej w toku egzekucji odzyskanych ruchomości została przekazana na zaspokojenie jego wierzytelności. Oczywistym wówczas było, że wobec braku jakiegokolwiek innego majątku, o czym powód wiedział już znacznie wcześniej, egzekucja w stosunku do Spółki była bezskuteczna. W ocenie pozwanych do dochodzonego roszczenia nie może mieć zastosowania 20 letni termin przedawnienia, gdyż nie popełnili oni przestępstwa nie zgłaszając wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...), w sytuacji gdy nie dysponowała ona majątkiem wystarczającym na przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Z tego względu nie można przypisać im umyślności w zachowaniu polegającym na zaniechaniu obowiązku złożenia wniosku w odpowiednim czasie. Pozwani wskazali także, iż złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w dniu 15 grudnia 2000r. kiedy stała się wymagalna pierwsza wierzytelność Skarbu Państwa byłoby niezasadne z tego względu, że Spółka nie miała już żadnego majątku bowiem umową z dnia 15 grudnia 2000 r. przeniosła własność posiadanych ruchomości na rzecz Banku jako zabezpieczenie kredytu udzielonego w kwocie 350.000 zł na sfinansowanie inwestycji prowadzonej przez Spółkę. Podkreślili, iż udzielony Spółce (...) kredyt, który zabezpieczony został na należących do niej ruchomościach mógł przyczynić się do osiągnięcia przez Spółkę wyższych dochodów umożliwiających spłatę kredytu i w konsekwencji uwolnienia składników majątku spod zabezpieczenia. Za bezpodstawne uznali twierdzenia powoda o możliwości zaspokojenia się w pierwszej kolejności na podstawie art. 342 ust 1 pkt 1 ustawy prawo upadłościowe jako posiadającego roszczenia z umowy, której wykonania zażądałby syndyk, gdyż przepis ten zaczął obowiązywać dopiero od października 2003r. tj. prawie dwa lata po zaistnieniu przesłanek do ogłoszenia upadłości i miał zastosowanie do postępowań, których ogłoszenie nastąpiło po tym dniu. Pozwany podniósł również nieprawidłowe obliczenie wysokości dochodzonej wierzytelności z uwagi na błędne określenie wysokości odsetek od poszczególnych kwot.

Sąd Okręgowy orzekając w sprawie ustalił, co następuje:

Pozwani A. K. (1) i J. N. w okresie od dnia 3 października 1999 r. r. do chwili obecnej sprawowali funkcję członków zarządu (...) spółki z o.o. z siedzibą w L. (odpis pełny KRS k. 105-112, informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRS k. 116-121, zeznania J. N. k. 801v)

Na podstawie umowy najmu zawartej z Zakładem (...) Urzędu Wojewódzkiego (...) sp. z o.o. w okresie od 1.11.1999 r. do 30.04.2001 r. korzystała z pomieszczeń w budynku przy ul. (...) w L. obejmujących bufet, stołówkę oraz pomieszczenia magazynowe wraz z toaletą i szatnią (umowa najmu k. 16-18, aneksy k. 19-20).

W dniu 16 lipca 1999 roku J. K. (mąż pozwanej A. K. (1)) zawarł z (...) Centrum SA. w W. Oddział w L. na okres pięciu lat umowę najmu lokalu przy ul. (...) w L.. W § 17 ust 2 tejże umowy strony postanowiły, iż z dniem rozwiązania umowy na własność wynajmującego przechodzą wszelkie ulepszenia dokonane w przedmiotowym lokalu przez najemcę oraz że najemca zrzeka się roszczeń o zwrot nakładów. W dniu 3 listopada 1999 roku na mocy zawartej umowy prawa i obowiązki wynikające z wyżej wymienionej umowy najmu przejęła (...) spółka z o.o. (umowa najmu z dnia 16 lipca 1999r. k. 712-717, pismo k. 418, umowa z 3 listopada 1999 r. k.711). W dniu 12 czerwca 2000 roku Spółka (...), reprezentowana przez Prezesa J. N. zawarła z Bankiem (...) S. A. I Oddział w L. umowę o kredyt obrotowy na rachunku bieżącym w kwocie 100.000 zł. W tym samym dniu pomiędzy wyżej wskazanymi stronami zawarta została umowa przewłaszczenia nr 66/I/00 w celu zabezpieczenia wierzytelności Banku z tytułu udzielonego przez niego kredytu. Na mocy tejże umowy P., (tj. Spółka (...)) przeniosła na bank własność rzeczy ruchomych, tj. urządzeń i wyposażenia baru prowadzonej w L. przy ul (...) o wartości 50.000 zł (umowa przewłaszczenia rzeczy oznaczonych co do tożsamości, k. 446-448). W dniu 7 lipca 2000 roku Spółka (...), reprezentowana przez Prezesa J. N. zawarła z Bankiem (...) S. A. I Oddział w L. umowę o kredyt na finansowanie inwestycji w kwocie 350.000,00 zł (umowa nr (...) o kredyt na finansowanie inwestycji, k. 435-441). Następnie w dniu 15 grudnia 2000 roku pomiędzy wyżej wskazanymi stronami w celu zabezpieczenia wierzytelności Banku z tytułu udzielonego przez niego kredytu została zawarta umowa przewłaszczenia nr 156/1/00. Na mocy tejże umowy P. - Spółka (...) przeniosła na bank własność rzeczy ruchomych, tj. urządzeń i wyposażenia punktu gastronomicznego prowadzonego w L. przy ul. (...) o wartości 127.234,86 zł (umowa przewłaszczenia rzeczy oznaczonych co do tożsamości, k. 442-444 wraz z załącznikiem nr l, k. 445).

Powód - Skarb Państwa w zastępstwie którego działał Zakład (...) Urzędu Wojewódzkiego posiadał wobec Spółki (...) wierzytelności z tytułu nieuregulowanych należności czynszowych wynikających z łączącej strony umowy najmu lokalu przy ul. (...) w L.. Obowiązek zapłaty tych należności został orzeczony w nakazach zapłaty wydanych przez Sąd Rejonowy w Lublinie, następnie zaopatrzonych w klauzule wykonalności. Na mocy tych orzeczeń Spółka (...) została zobowiązana do zapłaty na rzecz powoda następujących kwot:

- kwoty 708,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 20 lutego 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 215 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 12 lipca 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 3204/01, k. 24);

- kwoty 2331,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 20 stycznia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 12 lipca 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 3205/01, k. 25);

- kwoty 1.924,13 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 23 lutego 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 15 stycznia 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 3794/01, k. 29);

- kwoty 1.982,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 21 stycznia 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 15 stycznia 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 3796/01, k. 30);

- kwoty 2.979,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % Od dnia 24 marca 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 515 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 7 stycznia 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 5110/01, k. 32);

- kwoty 1.982,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 22 marca 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 515 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 7 stycznia 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 5109/01, k. 31);

- kwoty 368,53 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 22 marca 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 65 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 13 grudnia 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 2385/01, k. 23);

- kwoty 133,11 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 24 marca 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 515 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 17 grudnia 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 3792/01, k. 28);

- kwoty 2.093,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 29 czerwca 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty od kwoty 469,36 zł w wysokości 30 % od dnia 3 lipca 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty od kwoty 1.624,31 zł oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu, zapłaty z dnia 19 sierpnia 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 1313/02, k. 36);

- kwoty 471,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 19 maja 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 65 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 11 lipca 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 3156/02, k. 41);

- kwoty 1.982,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 19 kwietnia 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia 24 lipca 2002 roku oraz w wysokości 16 % od dnia 25 lipca 2002 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 19 sierpnia 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 1314/02,k. 37);

- kwoty 399,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 8 maja 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 65 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 11 lipca 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 3157/02, k. 42);

- kwoty 2.890,96 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 19 kwietnia 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia 24 lipca 2002 roku oraz w wysokości 16 % od dnia 25 lipca 2002 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 19 sierpnia 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 1315/02, k. 38);

- kwoty 246,57 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 28 kwietnia 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 65 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty 2 dnia 11 lipca 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 3158/02, k. 43);

- kwoty 523,11 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 13 kwietnia 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia 24 lipca 2002 roku oraz w wysokości 16 % od dnia 25 lipca 2002 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 165 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 19 sierpnia 2002 roku, sygn. akt XIII N c 1316/02, k. 39);

- kwoty 2.639,56 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 23 maja 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia 24 lipca 2002 roku oraz w wysokości 16 % od dnia 25 lipca 2002 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 19 sierpnia 2002 roku, sygn. akt XIII N c 1317/02, k. 40);

- kwoty 399,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 13 lutego 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 65 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 3 czerwca 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 6277/01, k. 33);

- kwoty 544,95 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 22 marca 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 165 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 3 czerwca 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 6279/01, k. 34);

- kwoty 1.982,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 15 grudnia 2000 roku do dnia zapłaty (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 26 września 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 2382/01, k. 22);

- kwoty 1.982,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 20 stycznia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 12 lipca 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 3206/01, k. 26);

- kwoty 229,95 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 27 stycznia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 115 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 12 lipca 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 3209/01, k. 27);

- kwoty 2.901,36 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 20 grudnia 2000 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 915 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 26 września 2001 roku, sygn. akt XIII Nc 2238/01, k. 21);

- kwoty 399,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 30 % od dnia 29 marca 2001 roku do dnia 14 grudnia 2001 roku oraz w wysokości 20 % od dnia 15 grudnia 2001 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w kwocie 65 zł (kserokopia odpisu nakazu zapłaty z dnia 3 czerwca 2002 roku, sygn. akt XIII Nc 6280/01, k. 35).

Na podstawie wyżej wymienionych tytułów wykonawczych Komornik Sądowy Rewiru VI przy Sądzie Rejonowym w Lublinie na wniosek wierzyciela Skarbu Państwa - Zakładu (...) Urzędu Wojewódzkiego w L. wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w L.. W dniu 25 marca 2003 roku pomiędzy Bankiem (...) S. A. I Oddział w L., a Spółką (...) zawarta została ugoda cywilna, którą objęte zostało zadłużenie wynikające z tytułu kredytu na finansowanie inwestycji udzielonego zgodnie z umową kredytową nr (...) z dnia 7 lipca 2000 roku; kredytu obrotowego udzielonego zgodnie z umową kredytową Nr (...) z dnia 12 czerwca 2000 roku oraz debetu wymuszonego na rachunku bieżącym. Zadłużenie na dzień zawarcia przedmiotowej ugody cywilnej wynosiło ogółem 319.890,48 zł, w tym kapitał - 292.833,42 zł oraz odsetki - 27.057,06 zł. Dłużnik zobowiązał się spłacić tenże kapitał w określonych ratach i terminach. Zabezpieczeniem wyżej wskazanego zadłużenia było m. in. przystąpienie do długu J. N. i A. K. (1), wspólników spółki cywilnej (...) (zawiązanej w dniu 15 września 2002 roku). Bank wyraził zgodę na korzystanie przez przystępujących do długu z urządzeń objętych umową przewłaszczenia. Na mocy powyższej ugody, wspólnicy spółki cywilnej (...) dokonali spłaty zadłużenia wynikającego ze wskazanego wyżej kredytu, w wyniku czego własność ruchomości, tj. urządzeń i wyposażenia punktu gastronomicznego prowadzonego w L. przy ul. (...), uprzednio przeniesionych na mocy umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie na własność banku, z powrotem przeszła na Spółkę (...). Wówczas ruchomości te zostały zajęte przez Komornika Sądowego Rewiru VI przy Sądzie Rejonowym w Lublinie na zaspokojenie wierzytelności przypadającej wierzycielowi - powodowi od Spółki (...) (dowód: ugoda cywilna, k. 489-493; dowody wpłat, k. 457-477; zeznania J. N., k. 802v; protokół zajęcia ruchomości, k. 55 wraz z załącznikiem, k. 56, pismo k.54). Pozwani w dniu 1 lipca 2006 r. zniszczyli lub oddali na złom część niezlicytowanych i nienadających się do sprzedaży ruchomości przewłaszczonych umową nr (...). (protokół zniszczenia k. 122-123, dokumenty przyjęcia sprzętu k.449-450, zeznania J. K. k. 612)

Powód uzyskał zaspokojenie jedynie z nakazu zapłaty sygn. akt XIII Nc 2238/01 w kwocie 87,52 i z nakazu zapłaty XIII Nc 2382/01 na kwotę 1130,60 zł, co wynikało z rozliczenia przez organ egzekucyjny kwot uzyskanych ze sprzedaży ruchomości. (Postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lublinie z dnia 2 marca 2007r. w sprawie VI KM 655/02 - k. 57 nakazy - k.21-22).

Przesłanki do ogłoszenia upadłości (...) sp. z o.o. wystąpiły 31 grudnia 2000r. kiedy to wartość aktywów nie wystarczała na zaspokojenie długów. Natomiast termin do złożenia wniosku o ogłoszenie jej upadłości przez pozwanych członków zarządu upływał z dniem 14 kwietnia 2001 r. (opinia biegłego H. D. (1) k. 679, oraz opinia tegoż biegłego w sprawie III K 35/2006 k. 355)

Skarb Państwa, w imieniu którego występował Zakład (...) Urzędu Wojewódzkiego w L. złożył w dniu 16 lutego 2005 r. wniosek o ogłoszenie upadłości (...) sp. z o.o.(wniosek k 50-53). Pozwani jako członkowie zarządu nigdy nie złożyli wniosku o ogłoszeni upadłości (...) spółki z o.o. (bezsporne)

Postanowieniem z dnia 29 lipca 2005 r, Sąd Rejonowy w Lublinie XVIII Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości (...) sp. z o.o. z uwagi na brak środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego (postanowienie k. 478-487).

Pozwany J. N. działając w imieniu (...) sp. z o.o. w dniu 8 marca 2007 r. złożył wykaz majątku (...) sp. z o.o. Do powyższego majątku powód złożył wniosek o przeprowadzenie egzekucji z ruchomości na skutek czego komornik dokonał zajęcia 2 taboretów grzewczych o wartości 120 zł (wykaz majątku k 58-59, postanowienie komornika k. 60). Powód skierował również egzekucję do wierzytelności przysługujących (...) sp. z o.o. od pozwanej A. K. (1) z tytułu używania przez nią ruchomości, oraz pomieszczeń przy ul (...) w L. na podstawie nieważnej umowy najmu z 16 lipca 2004 r. przysługujących (...) sp. z o.o. W związku z prowadzoną egzekucją na podstawie art. 895 k.p.c., dokonał zajęcia w dniu 19 lutego 2007 roku wierzytelności dłużnika należnych mu od A. K. (1) jako dłużnika wierzytelności z tytułu korzystania na podstawie nieważnych umów z majątku spółki (...), tj. wyposażenia i pomieszczeń baru przy ul. (...) w L. (bezsporne). Dochodząc powyższych wierzytelności przysługujących (...) sp. z o.o. od A. K. (1) powód złożył pozew na podstawie art. 887 k.p.c. które to powództwo zostało oddalone wyrokiem z 28 maja 2010 roku przez Sąd Okręgowy w Lublinie w sprawie o sygn.. akt I C 504/08 (bezsporne, pozew k. 61-68, wyrok k. 69-81)

Zgodnie z ustaleniami opinii sporządzonej w niniejszej sprawie przez biegłego H. D. (1) w przypadku zgłoszenia przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) Sp. z o.o. w terminie tj. najpóźniej w dniu 14.04.2001 r. i przyjęcia najbardziej prawdopodobnego wariantu tj. dalszego wynajmowania przez syndyka masy upadłości (...) sp. z o.o. lokalu Bar (...), Skarb Państwa mógłby zostać zaspokojony w kwocie 11 260,86 zł, tj. w wysokości 45,48% stanu należności ustalonych na 30.04.2001r. Po stronie występującego w imieniu Skarbu Państwa Zakładu (...) Urzędu Wojewódzkiego nie powstałyby po dacie 30.04.2001 r. dalsze należności na kwotę 5604,69 zł oraz koszty związane z egzekucją należności. Ogłoszenie przez pozwanych upadłości spółki (...) Sp. z o.o. w terminie do 14 kwietnia 2001 r. pozwoliłoby na zaspokojenie Skarbu Państwa w wyższym stopniu niż w przypadku niezgłoszenia takiego wniosku lub zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w późniejszym terminie (opinia biegłego H. D. (1) k.677-693). Każdy z wariantów zaspokojenia powoda wskazanych przez biegłego obciążony był ryzykiem nieosiągnięcia przychodów uzyskanych ze zbycia składników majątkowych oraz brakiem podjęcia przez syndyka decyzji co do kontynuowania działalności upadłego po ogłoszeniu upadłości. Ocena biegłego odnośnie możliwości zaspokojenia powoda w przedstawionych teoretycznych wariantach opierała się na przyjętych do wyliczeń wartościach księgowych środków trwałych w postaci nakładów poczynionych przez spółkę (...) w lokalu R.. W sytuacji gdyby nie było możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w toku postępowania upadłościowego nie byłoby żadnej możliwości zaspokojenia powoda w przyjętym przez biegłego najbardziej prawdopodobnym z rozważanych wariantów. Natomiast w sytuacji gdy nie byłoby podstaw do odzyskania nakładów poniesionych przez spółkę w obcych środkach trwałych w żadnym z analizowanych przez biegłego wariantów nie byłoby możliwości zaspokojenia się powoda jako wierzyciela (wyjaśnienia złożone do opinii przez biegłego H. D. k. 790 -791). Biegły opracowując opinię nie uwzględnił, iż umowie z dnia 16 lipca 1999r. najmu lokalu będącego przedmiotem spornych nakładów, z której prawa i obowiązki przejęła spółka (...) postanowiono, że z chwilą rozwiązania umowy ulepszenia przechodzą na wynajmującego oraz że najemca zrzeka się roszczeń z tytułu nakładów, gdyż umowy te nie zostały mu przedłożone przed opracowaniem opinii.

Postanowieniami z 20 sierpnia 2010 r. w sprawach o sygn. akt KM 1505/01, KM 1502/01 KM 767/02 KM 1196/02 KM 1201/02 KM 1200/02 KM 1198/02 KM 653/02, KM 1120/02, KM 1119/02, KM 1117/02, KM 1118/02, KM 282/06, KM 285/06, KM 300/06, KM 298/06, KM 296/06, KM 294/06, KM 292/06, KM 299/06, KM 297/06, KM 295/06, KM 298/06, oraz z dnia 8 października 2009 r. w sprawie KM 1580/01 wydanych w sprawach egzekucyjnych prowadzonych na podstawie nakazów zapłaty objętych niniejszym pozwem Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Lublinie J. G. umorzył ww. postępowania egzekucyjne wszczęte przeciwko dłużnikowi (...) spółce z o.o. w L..

Z uzasadnienia postanowień wynika, że egzekucja z ruchomości wynagrodzenia i wierzytelności jest bezskuteczna (postanowienie k. 82-104).

Pomimo wystosowanych wezwań do zapłaty pozwani nie zapłacili kwoty objętej powództwem (wezwania z potwierdzeniami k.141-157)

Postanowieniem z dnia 3 marca 2015 r. w sprawie IV K 608/14 Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie umorzył postępowanie w zakresie zarzucanego A. K. (3) i J. N. czynu z art. 302 §1 k.k. tj., iż nie mogąc zaspokoić wszystkich wierzycieli w sytuacji grożącej niewypłacalności z zabezpieczyli tylko niektórych z nich tj. Bank (...), z uwagi na przedawnienie karalności (postanowienie z uzasadnieniem k.626-630).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim w oparciu o powołane powyżej dowody z dokumentów. W ocenie Sądu autentyczność powołanych powyżej dokumentów nie budzi wątpliwości. Ponadto zostały sporządzone przez powołane do tego organy i instytucje w zakresie ich kompetencji, dlatego też Sąd uznał je za rzetelne i jako takie winny być podstawą rozstrzygnięcia.

Podstawę ustaleń faktycznych Sądu stanowiły również zeznania świadka: J. K. (k. 611-613) i pozwanego J. N. złożone w trybie art. 299 k.p.c. (k. 801v-803). Sąd uznał te zeznania za wiarygodne, gdyż nie były wewnętrznie sprzeczne, korelowały ze sobą i wzajemnie się uzupełniały, składane były w sposób szczery i uwzględniając upływ czasu w miarę dokładny. W sposób logiczny i spójny przedstawiały stan faktyczny. Zeznania w/w świadków znajdowały nadto potwierdzenie w dowodach z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Świadek J. K. pełniący funkcję prokurenta w spółce (...) od 2000r. do 2002 r. zeznał co do okoliczności w jakich zawierany były umowy kredytowe z bankiem (...) oraz zabezpieczające je umowy na przewłaszczenie ruchomości. Wskazał, iż każdy z poręczycieli spłacał zaciągnięte kredyt w ¼ wysokości. Podkreślił również, iż Bank (...) wyraził zgodę żeby wspólnicy spółki cywilnej (...) użytkowali urządzenia które były przewłaszczone na rzecz banku na zabezpieczenie kredytu spółki z o.o. (...).

Pozwany J. N. zeznawał na okoliczności sytuacji finansowej spółki (...). Wskazał, że Spółka poczyniła duże nakłady na budowę baru (...) na które zaciągnęła kredyt w banku (...). Podkreślił, iż na skutek opóźnień w oddaniu obiektu spółka straciła w I kwartale 2001r. płynność finansową. Na pogorszenie sytuacji finansowej Spółki wpłynęło stanowisko powoda, który nie wyrażał zgody na kontynuowanie umowy najmu lokalu na terenie Urzędu Wojewódzkiego, co wymusiło przeniesienie działalności gastronomicznej Spółki do innego obiektu. Jako przyczynę niezłożenia wówczas wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, podał brak funduszy Spółki na prowadzenie postępowania upadłościowego z uwagi na fakt, że jej ruchomości zostały przewłaszczone na zabezpieczenie na rzecz Banku. Zeznał również, że pozwani będąc członkami zarządu składali powodowi propozycję spłaty zadłużenia poprzez jego obsługę przez osoby trzecie z tego względu, że Spółka (...) nie miała majątku ani konta z wolnymi środkami. Propozycja nie została przyjęta przez wierzyciela, czemu powód nie zaprzeczył.

Podstawę ustaleń Sądu stanowiła również opinia opracowana w niniejszej sprawie przez biegłego sądowego H. D. (1) (k. 677-693, 790-793). Biegły w złożonej opinii analizował warianty zaspokojenia powoda w sytuacji gdyby pozwani we właściwym terminie złożyli wniosek o ogłoszenie upadłości. W konkluzji wyjaśnień składanych do opinii uznał, iż w przypadku braku prawnych możliwości odzyskania nakładów poczynionych przez Spółkę (...) na wynajmowany lokal powód nie uzyskałby zaspokojenia w żadnym z analizowanych w opinii wariantów. Sąd Okręgowy mając na względzie treść umowy najmu z dnia 16 lipca 1999r. na mocy której spółka z o.o. (...) czyniła nakłady na wynajmowany lokal, uznał że wobec zapisów o przejściu ulepszeń na rzecz wynajmującego i zrzeczenia się najemcy z roszczeń o te nakłady nie było podstaw prawnych do ich odzyskania. Taki stan prawny zgodnie z konkluzją biegłego, powodował że w przypadku zgłoszenia przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym terminie tj. do 14 kwietnia 2001r. stopień zaspokojenia powoda byłby „zerowy” ( opinia biegłego k.790 i 792). Powodowi znana była treść umowy najmu z dnia 16 lipca 1999r. zawartej przez A. K. (4), gdyż powoływał się na ten dowód w uzasadnieniu pozwu. Uzupełnienie materiału dowodowego sprawy na etapie przeprowadzonego dowodu z opinii biegłego umożliwiło dokonanie pełnej oceny stanu majątkowego dłużnika i jej oparcia na rzeczywistym stanie prawnym wynikającym z załączonych umów. Przyjęta w opinii biegłego koncepcja możliwości zaspokojenia powoda – poprzez odzyskanie nakładów spowodowała konieczność złożenia przez pozwanych dowodów z dokumentów w postaci powyższej umowy najmu i umowy przejęcia z niej praw i obowiązków przez spółkę (...). Powód nie zaprzeczał wiarygodności tych dokumentów. W ocenie Sądu biegły sądowy H. D. (1) w sposób rzeczowy i szczegółowy odpowiedział na wszystkie zgłoszone pytania i zastrzeżenia zgodnie z zasadami logiki i wiedzy fachowej. Poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, ale także sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w nich wniosków nie budzi żadnych zastrzeżeń. W powiązaniu ze wszystkimi dowodami zgromadzonymi w toku postępowania, w tym zeznaniami świadków i złożonymi do akt dokumentami dają pełny obraz konsekwencji nie złożenia przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim terminie. Sąd zaliczył w poczet dowodów niniejszej sprawy opinię biegłego H. D. (1) wywołaną w sprawie III K 35/2006 (opinia k.350-374) mając na względzie, że obie opinie biegły opracowywał opierając się na dowodach z dokumentów w większości tożsamych dla obu opracowań i w toku odbieranych wyjaśnień miał możliwość odniesienia się do oceny zawartej w opinii sporządzonej w sprawie karnej. Z opinii tej wynika, iż przesłanki do ogłoszenia upadłości (...) sp. z o.o. wystąpiły już 30 listopada 2000 r. natomiast obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dla zarządu ww. spółki upływał z dniem 14 kwietnia 2001 r. co pokrywa się z ustaleniami zawartymi w opinii sporządzonej w niniejszej sprawie.

Sąd oddalił wnioski dowodowe zgłoszone w piśmie z procesowym powoda z 12 lutego 2014 r. wymienione w piśmie z 15 stycznia 2015 r. z wyłączeniem dowodów z dokumentów oraz zgłoszone na rozprawie w dniu 31 marca 2016 r. (k.793) z uwagi na zbędność tych dowodów do rozstrzygnięcia sprawy (k.530). Z tych samych powodów Sąd oddalił wnioski o przeprowadzenia dowodu z zeznań S. i J. G. oraz J. B. (k.591). Jako spóźnione i zbędne wobec niesporności faktu spłaty kredytu zaciągniętego przez Spółkę Sąd oddalił także wnioski dowodowe z dokumentów zgłoszone przez stronę pozwaną w piśmie procesowym z 25 listopada 2015 r. (k.792).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Podstawą zgłoszonego roszczenia jest odpowiedzialność odszkodowawcza ponoszona przez członków zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. za szkodę poniesioną przez wierzyciela w postaci niewyegzekwowanej od spółki z o.o. wierzytelności spowodowanej bezprawnym, zawinionym niezgłoszeniem przez członków zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości mimo spełnienia przesłanek w świetle prawa upadłościowego. Powód wykazał spełnienie przesłanek realizacji roszczenia przeciwko pozwanym w oparciu o powyższą regulację. Spółka z o.o. (...), której pozwani są członkami zarządu nie zaspokoiła należności z załączonych do pozwu nakazów zapłaty, a skierowanie sprawy do egzekucji na podstawie uzyskanych przez powoda tytułów wykonawczych zakończyło się umorzeniem postępowania ze względu na jej bezskuteczność wobec braku majątku. Pozwani nie zgłosili wniosku o ogłoszenie upadłości. Jak wynika z powyższych ustaleń Sądu dokonanych w oparciu o opinię biegłego zdolność upadłościowa dłużnika istniała co najmniej od dnia 15 grudnia 2000 r. Stan niewypłacalności warunkujący jej powstanie podlegał więc ocenie w świetle obowiązującej wówczas regulacji art. 1§ 1 i art. 2 Prawa upadłościowego (jedn. Tekst DZ U. z 1991r. Nr 118 poz. 512 ze zm.). Zgodnie z przyjętymi w tych przepisach uregulowaniami zdolność upadłościowa uwarunkowana była zaprzestaniem płacenia długów o charakterze trwałym, a w przypadku dłużnika będącego spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, co dotyczy rozpatrywanego przypadku, także wówczas gdy jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Jak wynika z powyższych ustaleń ta ostatnia z wymienionych przesłanek zdolności upadłościowej zaistniała w przypadku dłużnika powoda – (...) spółki z o.o., w której pozwani pełnili funkcję członków zarządu co najmniej w dniu 15 grudnia 2000r. Sąd aprobując ocenę biegłego sporządzającego opinię w niniejszej sprawie przyjął, że pełna wiedza na temat nadwyżki zobowiązań nad majątkiem musiała być znana zarządowi co najmniej dnia 31 marca 2001r. uwzględniając termin zamknięcia ksiąg bilansowych za rok obrotowy 2000. Mając na względzie uregulowanie przyjęte w art. 5 §2 cyt. prawa upadłościowego czasem właściwym do złożenia przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki była data 14 kwietnia 2001r. Pozwani takiego wniosku w ogóle nie złożyli. Postanowienie z dnia 29 lipca 2005r. Sąd upadłościowy oddalił wniosek powoda zgłoszony w dniu 15 lutego 2005r. z uwagi na nieposiadanie przez Spółkę (...) środków na koszty postepowania upadłościowego. Pozwani broniąc się przed odpowiedzialnością przede wszystkim podnieśli zarzut przedawnienia, a w drugiej kolejności wskazali na bezcelowość złożenia wniosku o upadłość, gdyż z uwagi na brak majątku Spółki wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego wniosek o upadłość zostałby oddalony. W tej sytuacji fakt niezłożenia wniosku w ich ocenie nie spowodował szkody w majątku powoda, a wręcz przeciwnie doprowadził do większego zaspokojenia poprzez uwolnienie składników majątku dłużnika spod zabezpieczenia w postaci przewłaszczenia.

Dokonując oceny zasadności podniesionego zarzutu przedawnienia dochodzonego roszczenia Sąd zważył, że zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie i doktrynie stanowiskiem do żądania opartego na podstawie art. 299 k.s.h. stosuje się terminy przedawnienia przewidziane w art. 442 ¹ §1 k.c. W takim przypadku roszczenie powoda winno być zgłoszone w terminie trzech lat od dowiedzenia się przez niego jako poszkodowanego o szkodzie i osobie za nią odpowiedzialnej. W ocenie Sądu powód wniósł pozew po upływie powyższego terminu. Bieg powyższego terminu rozpoczął się w dniu 28 lutego 2007r. kiedy to reprezentant spółki (...) złożyła wykaz majątku, a najpóźniej w marcu 2007 r. gdy komornik dokonał rozliczenia wyegzekwowanej sumy ze sprzedaży ruchomości dłużnika. W tych datach powód jako wierzyciel miał pełną wiedzę, że dłużnik nie posiada majątku, który zaspokoiłby jego wierzytelności. Zgłoszenie więc pozwu nastąpiło gdy jego roszczenie według ogólnych reguł było przedawnione. Powód odnosząc się do podniesionego zarzutu przedawnienia wskazał, że w rozpatrywanym przypadku znajduje zastosowanie dwudziestoletni termin przedawnienia na podstawie art. 442 ¹§2 k.c. gdyż zachowanie pozwanych należy zakwalifikować jako występek o którym mowa w art. 586 k.s.h. W sytuacji gdy w rozpatrywanym przypadku brak jest prawomocnego wyroku skazującego wydanego w postępowaniu karnym w którym stwierdzono by popełnienie przez pozwanych członków zarządu przestępstwa z art. 586 k.s.h., do sądu orzekającego w niniejszym postępowaniu cywilnym należała ocena czy zachowanie członka zarządu wypełnia znamiona czynu zabronionego określonego w art. 586 k.s.h. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 marca 2012 r., II CSK 238/11, nie publ., z dnia 18 grudnia 2008 r., III CSK 193/08, nie publ. oraz z dnia 5 maja 2009 r., I PK 13/09, OSNP 2011, z. 1-2, poz. 4, nadto uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1967 r., III PZP 34/67, OSNC 1968, z. 6, poz. 94). Przyjęcie, iż pozwani nie dopuścili się tego czynu eliminowałoby konieczność dokonywania dalszych ustaleń i ocen przesłanek egzoneracyjnych w świetle art. 299 k.s.h. skoro jak wyżej wskazano w świetle art. 442 ¹ §1 k.c. roszczenie byłoby przedawnione.

Zgodnie z. art. 586 k.s.h, kto będą członkiem zarządu spółki albo likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających według przepisów upadłość spółki podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Przestępstwo określone w art. 586 k.s.h. jest przestępstwem trwałym, którego strona przedmiotowa polega jedynie na zaniechaniu podjęcia czynności - niezgłoszeniu wniosku o upadłość pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki, według właściwych przepisów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2010 r., IV KK 315/09, OSNKW 2010, Nr 8, poz. 67). Do znamion tego przestępstwa nie należy skutek w postaci szkody (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2013 r., III KK 117/12, nie publ.).

Zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie stanowiskiem znamiona strony przedmiotowej analizowanego typu czynu zabronionego wypełnione zostają zarówno wówczas, gdy mimo wystąpienia obiektywnych przesłanek do złożenia wniosku o upadłość zobowiązane osoby w ogóle nie dopełnią tego obowiązku, jak i wówczas, gdy obowiązek ten zostanie zrealizowany po upływie dwutygodniowego terminu określonego w przepisach prawa. Oznacza to, że przestępstwo określone w art. 586 k.s.h. kryminalizuje każdy przypadek niezłożenia w określonym przez przepisy prawa terminie wniosku o upadłość. Przestępstwo z art. 586 k.s.h. jest więc przestępstwem formalnym z zaniechania. Stronę podmiotową analizowanego czynu przestępnego jest wina umyślna w postaci zamiaru bezpośredniego lub ewentualnego. Z tego punktu widzenia powyższych przesłanek istotnym jest, czy członek zarządu wiedział o podstawie do zgłoszenia wniosku o upadłość i mimo to świadomie powstrzymał się z wykonaniem tego obowiązku, względnie powstrzymał się licząc ewentualnie na możliwość poprawy sytuacji gospodarczej w przyszłości (por. wyrok SN z dnia 24 lipca 2014r. II CSK 582/13).

W okolicznościach rozpatrywanego sporu należy przyjąć, że zachowanie pozwanych, którzy mając wiedzę o istnieniu przesłanki do zgłoszenia wniosku o upadłość spółki (...) zaniechali tego obowiązku wypełnia znamiona strony przedmiotowej jak i podmiotowej zgodnie z dyspozycją przepisu art. 586 k.s.h. Należy przyjąć, iż jako osoby pełniące funkcje w spółce znały swoje obowiązki w zakresie zgłoszenia wniosku o upadłość jak również posiadały wiedzę, że sytuacja spółki wyczerpuje przesłanki do złożenia wniosku o upadłość. Z wyjaśnień pozwanego J. N. złożonych w charakterze strony wynikało, że miał on pełną świadomość niewypłacalności Spółki i obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki nie zgłaszając tego wniosku, liczył na to, że sytuacja finansowa spółki poprawi się i złożenie wniosku stanie się zbędne. Miał wszystkie informacje o spółce, które wynikały z bilansu za rok obrotowy 2000r. sporządzonego na koniec I kwartału 2001r. Spełnione zatem zostało wymaganie umyślności popełnienia występku z art. 586 k.s.h., który może być popełniony z winy umyślnej z zamiarem bezpośrednim dokonania przestępstwa (dolus directus) albo winy umyślnej z zamiarem ewentualnym, a więc godzenia się na nastąpienie skutku przestępnego (dolus eventualis) (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2014 r., II CSK 582/13, nie publ.). Nawet przyjęcie, że pozwanym można byłoby przypisać winę umyślnej w postaci dolus eventualis wystarczało do stwierdzenia popełnienia przez nich występku określonego w art. 586 k.s.h. W judykaturze podkreśla się, że celem przepisu art. 586 k.c. jest wzmocnienie odpowiedzialności wynikającej z art. 299 k.s.h., gdyż przepis ten służy ochronie szeroko rozumianego bezpieczeństwa obrotu. O niepopełnieniu przez pozwanych przestępstwa określonego w art. 586 k.s.h. nie mogą świadczyć podejmowane przez nich działania w okresie gdy według przepisów powinien być zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, której byli reprezentantami. Bez znaczenia dla tej oceny pozostają propozycje pozwanych zawarcia porozumienia co do uregulowania wierzytelności powoda, przejęcia przez pozwanych obowiązku spłaty kredytu zaciągniętego przez Spółkę. Jak wyżej wskazano do znamion tego przestępstwa nie należy skutek w postaci szkody, a jedynie to czy pozwani mieli świadomość istnienia sytuacji, w której aktualizował się obowiązek zgłoszenia wniosku o upadłość spółki, którą reprezentowali.

W tym stanie rzeczy uzasadnione jest przyjęcie, że w rozpoznawanej sprawie zostały spełnione przesłanki określone w art. 442 ¹ § 2 k.c., zatem nie doszło do przedawnienia roszczenia powoda. Jednakże mimo bezzasadności podniesionego przez pozwanych zarzutu przedawnienia roszczenie powoda podlegało oddaleniu, gdyż pozwani skutecznie uwolnili się od odpowiedzialności przewidzianej w art. 299§1 k.s.h. udowadniając, że zachodzi okoliczność o której mowa w art. 299 §2 k.s.h., a mianowicie sytuacja w której wierzyciel z tytułu niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie poniósł szkody.

Istotne dla oceny powyższej przesłanki egzoneracyjnej z art. 299 §2 k.s.h. było w niniejszej sprawie ustalenie, że mimo niezgłoszenia przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości powód nie poniósł szkody. Szkoda w rozumieniu art. 299 k.s.h. polega na zawinionym doprowadzeniu przez dłużnika do obniżenia potencjału majątkowego spółki i spowodowania w ten sposób stanu jej niewypłacalności, albo na bezprawnym zawinionym niezgłoszeniu we właściwym czasie przez członków zarządu wniosku o jej upadłość (por wyrok SN z dnia 23 lipca 2015r. ICSK 580/14). Rozmiar szkody określany jest jako różnica pomiędzy tym co wierzyciel mógł w wyniku wszczęcia postępowania upadłościowego uzyskać, a rzeczywistym stanem zaspokojenia jego roszczenia. Skuteczne powołanie się na tę przesłankę wymagało od pozwanych wykazania, że stopień zaspokojenia byłby identyczny także w sytuacji zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości. W ocenie Sądu Okręgowego pozwani taki dowód skutecznie przeprowadzili. Ustalony w opinii biegłego w trzech rozważanych wariantach stopień zaspokojenia powoda w przypadku zgłoszenia przez pozwanych wniosku o upadłość najpóźniej w dniu 14 kwietnia 2001r. opierał się na założeniu, że podstawę zaspokojenia stanowiłby majątek upadłego w postaci nakładów poniesionych przez Spółkę (...) w obcych środkach trwałych – Bar (...). Biegły opracowując pisemną opinię przyjął błędne założenie, że nakłady te były własnością Spółki i miała ona prawną możliwość nimi dysponowania, podczas gdy z umowy najmu (k.712-717), z której prawa i obowiązki przejęła Spółka wynikało, że przedmiotowe ulepszenia z chwilą rozwiązania umowy stają się własnością wynajmującego, zaś najemca zrzekł się z roszczeń o nakłady. Biegły odnosząc się do sytuacji, w której Spółka (...) nie miałaby możliwości odzyskania nakładów poniesionych w obcych środkach trwałych, o czym powziął wiedzę po wydaniu pisemnej opinii, w ustnych wyjaśnieniach opiniował, że w takim stanie prawnym w przypadku zgłoszenia przez pozwanych wniosku o upadłość powód nie miałby żadnych możliwości zaspokojenia się w żadnym z przyjętych w opinii wariantów (ustne wyjaśnienia biegłego k. 790 – 791). Zatem mimo zaniechania przez pozwanych obowiązku z art. 5 §1 prawa upadłościowego powód nie poniósł szkody, gdyż brak takiego zgłoszenia nie miał wpływu na jego sytuację jako wierzyciela. Dokonując tej oceny Sąd miał na względzie fakt, iż w terminie przyjętym jako właściwy na zgłoszenie przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości Spółka nie posiadała żadnego majątku wobec niespłaconego kredytu i dokonanego zajęcia ruchomości na zabezpieczenie jego spłaty. Do momentu spłacenia kredytu, co miało miejsce w 2007 r. powód nie miał możliwości zaspokojenia z przewłaszczonych na rzecz Banku ruchomości. Z chwilą ogłoszenia upadłości kredyt zostałby postawiony w stan wymagalności, co spowodowało przeznaczenie zajętych ruchomości na zaspokojenie wierzytelności Banku. Wbrew stanowisku powoda regulacja art. 54 § 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (jedn. tekst: Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm. - dalej "Pr. upadł."), która odnosi się do zabezpieczeń dokonywanych w okresie ochronnym masy upadłości obejmującym dwa miesiące przed datą złożenia wniosku przez upadłego nie miałaby zastosowania w rozpatrywanym przypadku z uwagi na wykraczającą poza ten okres różnicę czasową między datą zawarcia umowy przewłaszczenia ruchomości na zabezpieczenie (15 grudnia 2000r.), a terminem odpowiednim do zgłoszenia wniosku (15 kwietnia 2001r.) przyjętym w okolicznościach rozpatrywanej sprawy.

Zaznaczyć należy, że wierzytelności objęte spornymi tytułami wykonawczymi były należnościami czynszowymi, których źródłem była umowa najmu z zawarta na czas określony do dnia 30 kwietnia 2001r. Moment wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego pokrywał się z datą, w której z teoretycznie zakładając Sąd mógłby ogłosić upadłość dłużnika, gdyby pozwani zgłosili wniosek w odpowiednim czasie. Brak zgłoszenia wniosku przez pozwanych w dniu 14 kwietnia 2001r. nie powodował zaciągnięcia przez dłużnika nowych zobowiązań wobec powoda i powstania z tego tytułu zadłużenia, którego powód mógłby uniknąć gdyby wniosek został zgłoszony. Nie bez znaczenia dla oceny rozmiaru szkody wierzyciela w rozumieniu art. 299 k.s.h. jest, iż po zaistnieniu zdolności upadłościowej Spółki pozwani członkowie zarządu podejmowali działania, których celem było zawarcie ugody mającej na celu zaspokojenie powoda oraz doprowadzili do spłaty kredytu bankowego udzielonego Spółce na mocy przystąpienia do długu w ramach zawartej ugody bankowej. Skutkiem tych działań Spółka odzyskała własność ruchomości, na których ustanowiono zabezpieczenie na rzecz Banku. W wyniku sprzedaży w postępowaniu egzekucyjnym wszczętym na wniosek powoda Komornik przekazał na jego rzecz wyegzekwowaną sumę na pokrycie części zobowiązań czego nie uzyskałby w przypadku ogłoszenia upadłości.

Z tych też względów Sąd Okręgowy uznał, że w toku niniejszego procesu wykazanym zostało przez pozwanych, iż mimo niezgłoszenia przez nich wniosku o ogłoszenie upadłości (...) spółki z o.o. powód nie poniósł szkody, gdyż brak takiego zgłoszenia nie miał wpływu na jego sytuację jako wierzyciela. Pozwani przeprowadzając skuteczną w świetle art. 299 §2 k.s.h. egzonerację uwolnił się od odpowiedzialności z art. 299§1 k.s.h., w wyniku czego Sąd powództwo oddalił jako bezzasadne.

W konsekwencji powyższego rozstrzygnięcia o kosztach postepowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając od powoda jako przegrywającego spór na rzecz pozwanego koszty procesu, na które składa się wynagrodzenie reprezentującego go pełnomocnika będącego radcą prawnym ustalone w oparciu o § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r., Dz. U. 2002 Nr 163, poz. 1349 ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, oraz kwota 2000 zł wydatkowana na koszty opracowania opinii przez biegłego sądowego.

Z tych też względów orzeczono jak w sentencji.