Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2015r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący : SSO Joanna Mrozek

Protokolant : Daria Błachewicz, Elżbieta Skrzypniak

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2015 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa K. G.

przeciwko Bankowi (...) S.A. w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  pozbawia wykonalności w całości tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) wystawionego w dniu 21 marca 2011 roku przez Bank (...) S.A. w W., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Referendarza Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 26 kwietnia 2011 roku w sprawie o sygnaturze akt I Co 1760/11;

2.  zasądza od Banku (...) S.A. w W. na rzecz K. G. kwotę 4.817 zł (cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego Banku (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 3.458 zł (trzy tysiące czterysta pięćdziesiąt osiem złotych) tytułem części opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona.

Sygn. akt I C 1297/12

UZASADNIENIE

Powódka K. G., po ostatecznym sprecyzowaniu stanowiska, domagała się na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. pozbawienia wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) wystawionego przez Bank (...) S.A. w W., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ z dnia 27 czerwca 2011 roku w sprawie o sygn. akt I Co 1760/11, podnosząc, iż pozwany naruszył postanowienia umowy kredytu określone w § 2 pkt 12 lit a), poprzez niezachowanie procedury w zakresie poinformowania powódki na piśmie o wysokości zaległości w spłacaniu rat kredytowych, wyznaczenia powódce dodatkowego terminu na spłacenie zaległości, który powinien wynosić co najmniej 7 dni od daty otrzymania wezwania do zapłaty oraz poinformowania powódki o skutkach nieuiszczenia zaległości w dodatkowym terminie w postaci wypowiedzenia umowy kredytu. Nadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania oraz o oddalenie wniosków i twierdzeń pozwanego zawartych w odpowiedzi na pozew jako bezzasadnych (pozew – k. 7; pismo z dnia 5 lipca 2013 roku – k. 136 -142).

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że pozwany zobowiązał się do wezwania kredytobiorcy w celu uregulowania dwóch zaległych rat, lecz aby wezwanie do zapłaty mogło wywierać skutki prawne, powinno zostać prawidłowo doręczone. Powódka wskazała, że pozwany nie dochował warunków umowy i wypowiedział umowę kredytu bez podania przyczyny, bez uprzedniego powiadomienia powódki o zamiarze wypowiedzenia oraz bez wyznaczenia dodatkowego terminu do spłaty ewentualnych zaległości. Nadto powódka podała, że nie z własnej winy miała problemy z terminowym regulowaniem należności wynikających z umowy kredytowej, bowiem następstwem jej długotrwałych problemów zdrowotnych było rozwiązanie z nią umowy o pracę. Powódka zaprzeczyła, jakoby miała zalegać ze spłatą dwóch pełnych rat, wskazując, iż tym samym nie dała pozwanemu powodów do przedterminowego zerwania umowy kredytowej. Dalej powołała się na art. 5 k.c. wskazując, iż prawo banku do wypowiedzenia kredytu należy rozpatrywać jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (pozew – k. 7-14; pismo z dnia 5 lipca 2013 roku).

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż przyczyną wypowiedzenia umowy kredytu zabezpieczonego na nieruchomości nr (...) z dnia 3 lipca 2007 roku był brak spłaty należności w terminach umownych za co najmniej dwa okresy płatności, a nie jak wskazała powódka utrata zdolności kredytowej. Dalej pozwany podniósł, iż powódka była zobowiązana do dokonywania wpłat zgodnie z harmonogramem określonym w umowie kredytowej. Według pozwanego powódka opóźniała się ze spłatą poszczególnych rat od stycznia 2009 roku, a brak zapłaty poszczególnych rat w pełnej wysokości skutkował stale powiększającą się kwotą zadłużenia, o czym powódka była informowana w kierowanych monitach listownych oraz w trakcie rozmów telefonicznych. Pozwany wskazał, iż wbrew twierdzeniom powódki, skierował do niej w dniu 16 listopada 2010 roku pismo z określeniem dodatkowego terminu do spłaty zaległości wynoszącego co najmniej 7 dni od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytu. Dalej podniesiono, że mając na względzie zachowanie powódki polegające na niedotrzymywaniu ustalonych warunków spłaty oraz unikaniu kontaktu z pełnomocnikiem pozwanego, nie sposób zgodzić się z zarzutem naruszenia art. 5 k.c. Odnosząc się zaś do wysokości zadłużenia i warunków naliczania raty kredytowej pozwany wskazał, iż zostały one szczegółowo określone w umowie kredytu w § 3, podnosząc jednocześnie, iż powódka w załączniku nr 3 została pouczona o skutkach związanych ze zmienną stopą procentową (odpowiedź na pozew – k. 67-73).

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2013 roku Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie zwolnił powódkę od kosztów sądowych częściowo, tj. od opłaty od pozwu ponad kwotę 1000 zł (postanowienie – k. 41).

Postanowieniem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2013 roku oddalono wniosek powódki o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego (postanowienie – k. 50-52). Na powyższe postanowienie powódka złożyła zażalenie, które zostało oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 sierpnia 2013 roku (zażalenie – k. 62-65; postanowienie – k. 150-154).

Postanowieniem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 20 marca 2014 roku zabezpieczono powództwo poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Północ M. B. w sprawie KM 738/11 (postanowienie – k. 224).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 lipca 2007 roku pozwany Bank (...) S.A. w W. zawarł z powódką K. G. umowę kredytu zabezpieczonego na nieruchomości o nr (...), zaciągniętego w celu refinansowania innego kredytu. Powódka nie miała możliwości negocjowania warunków tej umowy. Zgodnie z treścią powołanej umowy, pozwany udzielił powódce kredytu w wysokości 101.000 zł. Spłata kredytu została rozłożona na 240 miesięcznych rat, przy czym termin spłaty ostatniej raty miał przypaść 240 miesięcy licząc od daty wymagalności pierwszej raty kredytu. Kwota miesięcznej raty, termin wymagalności pierwszej i kolejnych rat kredytu miały zostać ustalone przez pozwany bank po wypłacie kredytu, przy czym informacja na ten temat miała zostać przesłana powódce listownie. Zgodnie z § 2 pkt 12 przedmiotowej umowy, bank miał prawo wypowiedzieć kredyt w części lub w całości między innymi w przypadku niespłacenia przez powódkę w terminach wynikających z zawartej umowy pełnych rat kredytu za dwa okresy płatności, o ile bank wyznaczy dodatkowy termin do spłaty zaległości wynoszący co najmniej 7 dni od daty otrzymania przez powódkę wezwania do zapłaty pod rygorem wypowiedzenia kredytu i w tym terminie kredytobiorca nie ureguluje zaległości.

Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej WIBOR dla lokat 3-miesięcznych w złotych powiększonej o marżę w wysokości 1,00 punktów procentowych. Łączna kwota kosztów, na którą składa się suma wszystkich opłat, w tym prowizja od przyznanego kredytu netto, a także suma wszystkich odsetek za cały okres obowiązywania umowy została ustalona na kwotę 68.971 zł. Oprocentowanie rzeczywiste w skali roku zostało określone na kwotę 7.08 % i miało być obliczane zgodnie z stawą o kredycie konsumenckim przy przyjęciu min. założenia, że wysokość oprocentowania nominalnego w wysokości 5,47% w skali roku nie ulegnie zmianie w całym okresie trwania umowy, z zastrzeżeniem wynikającym z § 3 ust. 10 umowy, z którego wynika, że realna dla kredytobiorcy rzeczywista stopa oprocentowania może się różnić, a jej faktyczna wysokość zależy od faktycznej kwoty i okresu wykorzystania kredytu oraz od obowiązującego w całym okresie trwania umowy wysokości oprocentowania, jak i ponoszonych przez kredytobiorcę opłat, prowizji i innych kosztów związanych z umową i prawnymi zabezpieczeniami kredytu.

Powódka wraz z umową kredytową otrzymała regulamin wraz z załącznikami takimi jak oświadczenie kredytobiorcy o poddaniu się egzekucji, informacja dla kredytobiorcy o skutkach złożonego oświadczenia o poddaniu się egzekucji na podstawie art. 97 prawa bankowego, informacja dla kredytobiorcy o skutkach związanych ze zmienną stopą procentową, wniosek o udostępnienie wypłaty kredytu, pełnomocnictwo do wykonywania czynności w imieniu kredytobiorcy, oświadczenie o odstąpieniu od umowy kredytu, informacja dla kredytobiorcy o skutkach wynikających z ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powódka nigdy nie otrzymała harmonogramu spłaty kredytu. Wpłat dokonywała w okienku banku każdego miesiąca po uzyskaniu informacji od pracownika banku o wysokości konkretnej raty. Zdarzało się, że po uiszczeniu raty kredytu, powódka otrzymywała telefon z banku z informacją, że musi dopłacić pieniądze celem pokrycia pełnej wysokości raty kredytu. Powódka wpłaciła na konto pozwanego w dniu 16.07.2007 roku tytułem raty nr I kwotę w wysokości 693zł. Następnie w dniu 13.08.2007 roku wpłaciła na konto pozwanego kwotę 75 zł tytułem dopłaty do raty. Kolejna dopłata do raty miała miejsce w dniu 16 sierpnia 2007 roku w wysokości 15 zł. W dniu 07.02.2008 roku powódka wpłaciła ratę w wysokości 810.68 zł.

Od 2009 roku powódka zaczęła mieć problemy związane ze spłacaniem rat kredytu. Wówczas kontaktowali się z nią pracownicy pozwanego banku. W listopadzie 2010 roku do domu powódki przyjechał pracownik pozwanego banku J. K., dokonując z powódką ustaleń dotyczących spłat w związku z zaległościami spowodowanymi trudną sytuacją finansową powódki, wynikającą z pogorszenia się jej stanu zdrowia i utraty pracy.

Pismem z dnia 28 stycznia 2011 roku, wysłanym 9 lutego 2011 roku, Kancelaria (...), wskazując, iż działa w imieniu i na rzecz pozwanego, wystosowała do powódki wezwanie do zapłaty kwoty 93.628,35 zł w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego wezwania. Jednocześnie poinformowała powódkę, iż w przypadku braku spłaty wymagalnych zobowiązań, bank będzie zmuszony skierować sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego. Po otrzymaniu wezwania do spłaty całego zadłużenia, w rozmowie telefonicznej pracownik banku zaproponował powódce wpłacanie po 1,5 raty miesięcznie, na co powódka się zgodziła. Pismem z dnia 28 stycznia 2011 roku pozwany wypowiedział powódce umowę kredytu zabezpieczonego na nieruchomości nr (...) wskazując, iż wypowiedzenie umowy zobowiązuje ją do niezwłocznego zwrotu kwoty należności głównej wraz z odsetkami, opłatami i prowizjami należnymi bankowi, która na dzień 28 stycznia 2011 roku wynosiła 93.628,65 zł. Na powołaną kwotę składały się: kapitał – 92.039,36zł, odsetki umowne – 1.381,95zł, opłaty za czynności windykacyjne związane z opóźnieniem w spłacie kredytu – 185zł oraz miesięczne składki z tytułu ubezpieczenia nieruchomości – 22,34zł. Z powyższego pisma wynikało, iż rozwiązanie umowy nastąpi w terminie 30 dni od daty doręczenia przedmiotowego wypowiedzenia lub jego drugiego awizowania. Pismo to zostało doręczone powódce w dniu 17 lutego 2011 roku. Po wypowiedzeniu umowy, powódka w dalszym ciągu spłacała raty kredytu, uiszczając na ten cel kwoty w wysokości od 500zł do 10.000zł. Pozwany przed złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu umowy nie wysłał powódce wezwania do zapłaty wraz z wyznaczeniem siedmiodniowego terminu na uiszczenie ewentualnych zaległości pod rygorem wypowiedzenia umowy.

dowód: umowa kredytu wraz z załącznikami – k.89-96; zeznania świadka J. K. – k.374; przesłuchanie powódki – k. 376-378; wypowiedzenie z dnia 28.01.2011 roku – k. 16, 79; zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 80; dowód: wezwanie do zapłaty – k. 17; 82, potwierdzenie przelewu – k. 24, 143.

Pozwany Bank (...) S. A. w dniu 21 marca 2011 roku wystawił bankowy tytuł egzekucyjny numer (...) przeciwko K. G.. Postanowieniem Referendarza Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2011 roku w sprawie o sygn. akt I Co 1760/11 nadano klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu .

dowód: tytuł wykonawczy w aktach Km 738/11.

Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego pozwany Bank (...) S. A. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Północ M. B. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

dowód: akta KM 738/11 wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – k.1-2;

Pismem z dnia 28 lipca 2011 r. komornik zawiadomił powódkę o wszczęciu przeciwko niej egzekucji w sprawie o sygn. akt Km 738/11.

dowód: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji – k. 15;

Pismem z dnia 8 lutego 2012 roku skierowanym do powódki, pozwany bank wskazał, iż umowa kredytu została wypowiedziana skutecznie w dniu 17 lutego 2011 roku, a wierzytelność została postawiona w stan wymagalności. Jednocześnie pozwany nie wyraził zgody na zawieszenie postępowania egzekucyjnego oraz zawarcie ugody. Swoje stanowisko podtrzymał w skierowanym do powódki piśmie z dnia 21 lutego 2012 roku.

dowód: pismo z dnia 8 lutego 2012 roku – k. 83; pismo z dnia 21 lutego 2012 roku k. – 84;

Postanowieniem z dnia 22 maja 2012 roku komornik, na wniosek Banku (...) S. A., zawiesił postępowanie w sprawie. Następnie postanowieniem z dnia 18 czerwca 2012 roku podjął zawieszone postępowanie.

dowód: postanowienie – k. 85; akta KM 738/11 wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – k.1-2; postanowienie – k.125, 129;

W dniu 7 marca 2012 roku miał miejsce pierwszy termin licytacji lokalu należącego do powódki, a położonego w W. przy ul. (...). Licytacja nie doszła do skutku wobec braku licytantów. Kolejny termin licytacji nieruchomości miał miejsce w dniu 10 kwietnia 2013 roku i zakończył się udzieleniem przybicia na rzecz licytanta H. S..

dowód: I CO 3762/11 – protokół z licytacji – k. 13; protokół – 33-35; postanowienie o przybiciu – k. 36

W dniu 24 marca 2014 roku do akt sprawy I Co 3762/11 wpłynęło pismo pełnomocnika powódki informujące o treści postanowienia Sądu Okręgowego Warszawa –Praga w Warszawie z dnia 20 marca 2014 roku w przedmiocie zawieszenia postępowania egzekucyjnego KM 738/11.

dowód: I CO 3762/11 pismo z dnia 24.03.2014r. – k. 107;

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dokumentów, które w całości uznał za wiarygodne, gdyż ich rzetelność i prawdziwość nie były przez strony kwestionowane. Dokonując ustalenia opisanego stanu faktycznego Sąd oparł się również na zeznaniach świadka J. K. i przesłuchaniu powódki. Były one spójne w zakresie przebiegu spotkania w listopadzie 2010 roku dotyczącego ustalenia spłat w związku z zaległościami spowodowanymi trudnościami finansowymi powódki. Zeznaniom świadka A. P. Sąd nie dał wiary w zakresie w jakim zeznał, że do powódki było wysłane wezwanie do zapłaty datowane na 16.10.2010 roku lub 16.11.2010 roku, poprzedzające wypowiedzenie umowy. Powyższy świadek nie był w ocenie Sądu wiarygodny. Jego zeznania nie znalazły potwierdzenia w pozostałym materialne dowodowym. Nie bez znaczenia dla oceny wiarygodności ww. świadka pozostawał fakt, iż był on już karany za fałszywe zeznania, jak również to, iż nie posiadał on dokładnej wiedzy co do charakteru umowy kredytowej jaka łączyła strony oraz wysokości zaciągniętego kredytu, ale doskonale pamiętał dzień wysłania powódce rzekomego wezwania do zapłaty. Powódka zaprzeczyła twierdzeniom świadka dotyczącym spotkania się z nią w listopadzie 2010 roku, zaś pozwany nie przedłożył innych dowodów na powyższą okoliczność. Sąd nie dokonał ustaleń faktycznych na podstawie przedłożonej przez pozwanego kserokopii wezwania do zapłaty z dnia 17 listopada 2010 roku. Pozwany nie przedłożył oryginału tego dokumentu, którego otrzymanie powódka kwestionowała. Ponadto powyższy wniosek dowodowy należało uznać za spóźniony, zaś strona pozwana nie wykazała okoliczności uzasadniających jego uwzględnienie, wymienionych w art.207 k.p.c.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W myśl art. 840 §1 pkt.1 k.p.c. można żądać pozbawienia tytuły wykonawczego wykonalności, jeżeli dłużnik przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, w szczególności kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem Sądu. Zgodnie z treścią art. 840 §1 pkt 1 k.p.c. jeżeli dłużnik przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, to powinien wykazać jakie zdarzenia kwestionuje i przedstawić stosowne dowody na tę okoliczność. W powództwie takim dłużnik banku może podnieść wszelkie zarzuty materialnoprawne dotyczące wierzytelności banku objętej bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności, przy czym dotyczy to również zarzutów powstałych przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego.

Bankowy tytuł egzekucyjny unormowany w art. 96-98 Prawa bankowego z 1997 r. stanowi ustawowy przywilej banków, polegający na ułatwianiu im dochodzenia swoich wierzytelności wynikających z dokonywanych czynności bankowych . Można stwierdzić, że chodzi tu o przywilej kwalifikowany (przyznany tylko instytucjom bankowym w rozumieniu Prawa bankowego) i wyjątkowy w obrocie cywilnoprawnym, ponieważ dochodzenie wierzytelności cywilnoprawnych następuje z reguły przy zastosowaniu sądowego postępowania rozpoznawczego. Co do możliwości wystąpienia z powództwem przeciwegzekucyjnym przez dłużników banku wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 listopada 2003 roku w sprawie III CZP 78/03, LEX nr 108036. Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w powyższym orzeczeniu co do możliwości podniesienia w takim powództwie wszelkich zarzutów materialnoprawnych dotyczących wierzytelności banku, objętej bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności. „Chodzi tu o zarzuty powstałe przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego, przed wydaniem klauzuli wykonalności i po jej wydaniu. W grę mogą wchodzić np. zarzuty nieistnienia roszczenia banku lub istnienia roszczenia w mniejszej wysokości niż ujęte w tytule, nienastąpienia wymagalności roszczenia (mimo umieszczenia w b.t.e. oświadczenia banku innej treści). Nie można również wykluczyć zarzutu naruszenia prawa (art. 5 k.c.). Nie oznacza to jednak, że przepis art. 5 k.c. mógłby stać się samoistną podstawą powództwa przeciwegzekucyjnego z art. 840 k.p.c. Inna sytuacja ukształtowałaby się wówczas, gdyby istniały podstawy do uznania, że doszło do nadużycia prawa w wyniku wykonywania przez bank odpowiedniego uprawnienia kształtującego wynikającego z umowy kredytowej (np. wypowiedzenie umowy kredytowej). Wykonywanie przez bank takiego uprawnienia kształtującego mogłoby być oceniane z punktu widzenia przepisu art. 5 k.c. i w rezultacie prowadzić do wniosku, że dokonane przez bank wypowiedzenie umowy kredytu (ze względu na istnienie określonych okoliczności) nie mogło być uznane za skuteczne wobec kredytobiorcy”. W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie wyklucza się możliwości dokonywania takiej oceny prawnej wykonywania przez bank uprawnień kształtujących wynikających z umowy kredytowej (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 1987 r., IV CK 195/87). Istniałyby wówczas podstawy do wystąpienia przez kredytobiorcę z powództwem na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c., ponieważ przeczyłby on zdarzeniom, na których oparto klauzulę wykonalności przeciwko niemu. Nieskuteczność wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank w świetle przepisu art. 5 k.c. oznaczałaby bowiem niepowstanie w ogóle wobec kredytobiorcy roszczenia banku o zwrot kredytu ujawnionego w b.t.e..

Zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665), bank może wypowiedzieć umowę kredytu w razie niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu lub w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej. Regulamin stanowiący załącznik do zawartej przez strony umowy, w zakresie warunków wypowiedzenia umowy, stanowi powtórzenie treści umowy. Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do odpowiedzi na pytanie, czy pozwany naruszył postanowienia zawartej między stronami umowy kredytu określone w § 2 pkt 12 lit.a). Postanowienie to stanowi, że bank ma prawo wypowiedzieć kredyt w części lub w całości w sytuacji niespłacenia przez kredytobiorcę w terminach wynikających z umowy pełnych rat kredytu za dwa okresy płatności, o ile bank wyznaczy dodatkowy termin do spłaty zaległości wynoszący co najmniej 7 dni od daty otrzymania przez kredytobiorcę wezwania do zapłaty pod rygorem wypowiedzenia kredytu i w tym terminie kredytobiorca nie ureguluje zaległości. Należy zaznaczyć, iż w razie wątpliwości co do wykładni zapisów umowy kredytowej, interpretacja postanowień umowy powinna być dokonywana na korzyść kredytobiorcy. Strony nie kwestionowały treści powyższego zapisu, zatem nie istnieje konieczność dokonywania jego wykładni.

Stosownie do treści art. 69 ust 2 prawa bankowego, umowa kredytu powinna określać między innymi zasady i termin spłaty kredytu. Z treści umowy kredytowej podpisanej przez strony niniejszego postępowania nie wynika wysokość poszczególnych rat kredytowych ani termin ich wymagalności. Wskazanie, że kredyt będzie spłacany w 240 miesięcznych ratach, nie wystarcza do ustalenia terminu wymagalności poszczególnych rat i ich wysokości.

Kwestię udowodnienia faktów w procesie cywilnym reguluje art. 6 k.c., zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów.

Pozwany nie udowodnił, że doręczył powódce wskazany w odpowiedzi na pozew harmonogram spłaty kredytu obejmujący wysokość poszczególnych rat oraz termin ich wymagalności. Tym samym nie sposób ustalić, jaka była wysokość poszczególnych rat oraz jaki był termin ich wymagalności. Bez wątpienia ciężar dowodu w powyższym zakresie spoczywał na stronie pozwanej. Nie można bowiem wymagać od powódki, żeby udowodniła, iż nie został jej doręczony harmonogram spłaty kredytu czy też wezwanie do zapłaty, gdyż dowodzeniu podlegają jedynie twierdzenia, a nie zaprzeczenia. Powódka podczas podpisywania umowy otrzymała jedynie informację o przykładowym wyliczeniu rat kredytowych, zgodnie z którym rata kredytu miała wynosić 693zł lub 939zł - w zależności od przyjętej podstawy oprocentowania. Zdarzało się, że powódka w ramach spłaty jednej raty dokonywała kilku wpłat. Powyższe pozwala stwierdzić, iż nie miała ona wiedzy co do wysokości jak i terminu wymagalności poszczególnych rat.

W konsekwencji, z zaproponowanych przez pozwanego dowodów nie da się wywieść, iż powódka zalegała z zapłatą rat kredytu, ani że nie spłaciła pełnych rat kredytu za dwa okresy płatności. Pisma, z których można doczytywać się ewentualnych terminów wymagalności rat kredytu, datowane są dopiero na rok 2014, zatem po niemalże siedmiu latach od zawarcia umowy i po trzech latach od wysłania powódce pisma zawierającego w swej treści oświadczenie o jej wypowiedzeniu. Okoliczność doręczenia powódce harmonogramu spłat kredytu nie wynika również z dołączonego przez pozwanego w formie kolorowej tabeli zestawienia dokonanych przez powódkę wpłat oraz wymagalnych rat. Powyższy dokument stanowi jedynie dokonane przez pozwanego rozliczenie wpłat uiszczonych przez powódkę.

Przedmiotowe powództwo podlega uwzględnieniu również dlatego, że pozwany nie wykazał skutecznie, iż wyznaczył powódce dodatkowy termin do spłaty ewentualnych zaległości wynoszący co najmniej 7 dni od daty otrzymania przez nią wezwania do zapłaty, pod rygorem wypowiedzenia kredytu. Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 61 § 1 zd. 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Pozwany wprawdzie złożył do akt sprawy kopię zaadresowanego do powódki pisma datowanego na dzień 17 listopada 2010 roku , jednak samo w sobie nie może ono stanowić dowodu, iż zostało doręczone powódce. Brak dowodu doręczenia powódce wezwania do zapłaty, które powinno poprzedzać wypowiedzenie umowy kredytowej, nie pozwala na ustalenie od jakiej daty należało liczyć powódce termin do uiszczenia ewentualnych zaległości, a co się z tym wiąże, nie można przyjąć, że pozwany zasadnie wypowiedział umowę kredytową. Pozwany bank jako przedsiębiorca powinien dochować należytej staranności celem wypełnienia postanowień umowy. Niewiarygodne są twierdzenia pozwanego dotyczące wysyłania wezwania do zapłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy zwykłym listem bez potwierdzenia odbioru. Sąd nie obdarzył również wiarą zeznań świadka P. na okoliczność wysłania powódce tego wezwania i nie zaliczył w poczet materiału dowodowego stanowiącego podstawę dokonanych ustaleń faktycznych kopii dokumentu z 17.11.2010 roku. Należy przy tym zwrócić uwagę, ze świadek K. nie posiadał wiedzy na temat przesłania powódce wezwania do zapłaty zaległych rat pod rygorem wypowiedzenia umowy, a udając się na spotkanie w listopadzie 2010 roku posiadał wszelkie dane dotyczące powódki zawarte w systemie.

Powódka dowiodła, że roszczenie pozwanego nie istnieje, gdyż wypowiedzenie umowy kredytowej było bezskuteczne wobec niej. Pozwany nie udowodnił natomiast zadłużenia w spłacie rat kredytowych, jak również nie wykazał, że skierował do powódki wezwanie do zapłaty poprzedzające złożenie wypowiedzenia zgodnie z § 2 pkt 12 lit a) umowy kredytowej. W przedmiotowej sprawie bank nie dotrzymał warunków udzielenia kredytu, zatem należało uznać dokonane przez niego wypowiedzenie umowy za bezskuteczne.

Nawet jeśli pozwany miałby prawo wypowiedzenia umowy na podstawie § 2 pkt 12 lit. a) umowy, to wykonanie przez pozwanego tego uprawnienia kształtującego należałoby w okolicznościach niniejszej sprawy ocenić z punktu widzenia przepisu art. 5 k.c. i uznać, że dokonane przez pozwanego wypowiedzenie umowy kredytu nie mogło być uznane za skuteczne wobec powódki. Pozwany wykorzystał swoją silniejszą pozycję kredytodawcy wobec kredytobiorcy, o czym świadczy m. in. niedoręczenie harmonogramu spłat i obciążanie powódki kosztami monitów związanych z ustaleniem wyższej wysokości raty, błędne księgowanie wpłat (w niepełnej wysokości lub z opóźnieniem), brak oryginalnej dokumentacji dotyczącej umowy zawartej z powódką. Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie IV CSK 679/12, zgodnie z którym dopuszczalna jest sądowa ocena skuteczności dokonanego przez bank wypowiedzenia umowy kredytu przez pryzmat art. 5 k.c. Sąd Najwyższy zasadnie stwierdził: „naruszenie warunków umowy kredytu nie zawsze będzie uzasadniać jej wypowiedzenie. W sytuacji, gdy przeterminowana należność jest niewielka w stosunku do udzielonego kredytu, bank powinien podjąć działania zmierzające do zweryfikowania sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy pod kątem możliwości spłaty kredytu; uprawnienia w tym zakresie przewiduje art. 74 ustawy z 1997 r. - Prawo bankowe”. O nadużyciu uprawnienia banku w rozumieniu 5 k.c. poprzez wypowiedzenie umowy świadczy fakt, że pozwana pozostawała w opóźnieniu ze spłatą rat przez nieznaczny okres, a jej zadłużenie opiewało na nieznaczną kwotę w stosunku do okresu czasu, na który kredyt został udzielony. Wobec braku harmonogramu spłat, wypowiedzenie umowy powinno zostać poprzedzone sprawdzeniem, czy stwierdzona zaległość świadczy o zagrożeniu spłaty kredytu tym bardziej, że pozwana informowała przedstawiciela banku J. K. o swojej trudnej sytuacji losowej związanej z utratą pracy i problemami ze zdrowiem. Mimo wypowiedzenia umowy, pozwana w dalszym ciągu czyniła starania w kierunku spłaty zadłużenia, a bank nie powoływał się na jej niewypłacalność jako przesłankę wypowiedzenia umowy. Korzystanie przez banki z uprzywilejowanej pozycji wobec kredytobiorców, wyrażającej się m.in. w możliwości jednostronnego kształtowania łączącego strony stosunku prawnego, w tym również zmiany warunków umowy i jej wypowiedzenia z wielu przyczyn, podlega ocenie sądu pod kątem stopnia naruszeń kredytobiorcy z uwzględnieniem między innymi wysokości udzielonego kredytu, czasu na jaki został udzielony i dotychczasowej realizacji warunków umowy. W przedmiotowej sprawie powódka co do zasady starała się wywiązywać z zawartej umowy, co napotkało trudności w drugim roku spłaty rat kredytu. Bank nie udowodnił wypełnienia dyspozycji § 2 pkt 12 lit. a) umowy oraz nie wykazał, by podjął działania sprawdzające, czy pojawienie się stwierdzonej zaległości zagraża spłacie kredytu. Biorąc pod uwagę wysokość przeterminowanego zadłużenia powódki w stosunku do kwoty udzielonego kredytu, czas opóźnienia się z uregulowaniem zaległych należności, okres, na jaki kredyt został udzielony, wypowiedzenie umowy i skierowanie egzekucji do mieszkania powódki było niewspółmierne do uchybień kredytobiorcy przy wykonywaniu umowy.

Orzeczenie o kosztach procesu ma podstawę prawną w art. 98 § 1 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie niezbędne koszty procesu. Na koszty procesu w przedmiotowej sprawie składają się: opłata od pozwu uiszczona przez powódkę w wysokości 1100zł, opłata od wniosku o udzielenie zabezpieczenia w kwocie 100 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł. Podstawę prawną orzeczenia o nieuiszczonych kosztach sądowych stanowi art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 roku, poz. 1025). Nieuiszczone koszty sądowe wyniosły 3.458 złotych, stanowiąc równowartość części opłaty sądowej, od której uiszczenia powódka była zwolniona.

Mając na względzie powyższe, na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak na wstępie.

Z/ (...)