Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny

w następującym składzie :

Przewodniczący : Sędzia SR Tomasz Kalsztein

Protokolant : Dorota Novottny

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2016 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa E. M. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę kwoty 57.300 zł

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki E. M. (1) na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. 3.917,00 zł (trzy tysiące dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w całości;

3.  nakazuje pobrać od powódki E. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 997,07 zł (dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych seidem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 433/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 lutego 2014 r. powódka E. M. (1), reprezentowana przez pełnomocnika będącego adwokatem, wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 57.300 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, a także o zwolnienie powódki od kosztów sądowych w całości.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż w dniu 5 września 2011 r. powódka nabyła samochód osobowy marki F. (...) o nr VIN (...), rok produkcji 2010. Powódka zleciła sprowadzenie samochodu z zagranicy K. P. prowadzącemu sprzedaż hurtową i detaliczną samochodów osobowych. Powódka po sprowadzeniu samochodu i dopełnieniu formalności zawarła z pozwanym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej i autocasco na kwotę 65.900 zł. W dniu 23 kwietnia 2013 r. pojazd został skradziony z parkingu znajdującego się pod blokiem powódki przy ul. (...). Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania.

/pozew k. 2 – 4/

Postanowieniem z dnia 10 marca 2014 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział I Cywilny oddalił wniosek powódki o zwolnienie od kosztów sądowych.

/postanowienie z dn. 10.03.2014 r. k. 63 i v./

Nakazem zapłaty z dnia 2 kwietnia 2014 r. w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział I Cywilny nakazał pozwanemu (...) S.A. w W. aby zapłacił na rzecz powódki kwotę 57.300 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 lutego 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.334 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tym terminie sprzeciw.

/nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dn. 2.04.2014 r. k. 68/

Odpis nakazu zapłaty z dnia 2 kwietnia 2014 r. oraz pozwu został doręczony pozwanemu dnia 14 kwietnia 2014 r.

/potwierdzenie odbioru k. 72/

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 28 kwietnia 2015 r. pozwany (...) S.A., zastępowany przez adwokata, wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, iż przedstawiona przez powoda umowa sprzedaży z dnia 5 września 2011 r. jest nieważna, bowiem wskazany na niej jako sprzedawca H. (...)nie zawarł nigdy tej umowy, zaś pojazd F. (...) o nr VIN (...) sprzedał w dniu 23 czerwca 2011 r. do autokomisu we W..

/sprzeciw od nakazu zapłaty k. 73 – 78/

W piśmie procesowym z dnia 7 maja 2015 r. pełnomocnik powódki wskazał, iż powódka niezależnie od tego, czy H. (...)podpisał umowę sprzedaży z dnia 5 września 2011 r. czy też nie, powódka nabyła własność pojazdu na podstawie art. 169 § 1 k.c.

/pismo procesowe pełnomocnika powódki z dn. 7.05.2015 r. k. 250 i v./

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka E. M. (1) zleciła K. P. legitymującemu się dowodem osobistym nr (...) kupno pojazdu marki F. (...), sprowadzenie tegoż pojazdu z zagranicy i przekazała mu kwotę 60.000 zł na zakup pojazdu. K. P. trudnił się zawodowo sprzedażą hurtową i detaliczną samochodów osobowych i furgonetek, a dodatkowo również sprzedażą hurtową i detaliczną pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli, konserwacją i naprawą pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli, sprzedażą hurtową części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli, sprzedażą detaliczną części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli, sprzedażą hurtową i detaliczną motocykli, ich naprawą i konserwacją oraz sprzedażą hurtową i detaliczną części i akcesoriów do nich oraz transportem drogowym towarów. K. P. dostarczył powódce pojazd marki F. (...) o nr VIN (...) wraz z kompletem dokumentów, w tym umową sprzedaży z dnia 5 września 2011 r. bez podpisu powódki.

/oświadczenie k. 9, zeznania świadka J. C., protokół rozprawy z dn. 8.12.2014 r. k. 224 – 231, dokument umowy kupna sprzedaży samochodu używanego k. 7, tłumaczenie przysięgłe k. 8, dowód rejestracyjny k. 25 – 29, certyfikat własności k. 30 – 32, zeznania świadka K. P., protokół rozprawy z dn. 8.12.2014 r. k. 224 – 231, wydruk z (...) K. P. k. 346/

K. P. pojazd marki F. (...) o nr VIN (...) nabył w komisie samochodowym w Czechach. Do transakcji doszło bez udziału sprzedającego. W momencie uzyskania przez K. P. umowy sprzedaży podpis (...) już się na niej znajdował.

/zeznania świadka K. P., protokół rozprawy z dn. 8.12.2014 r. k. 224 – 231/

Powódka uiściła akcyzę w kwocie 939 zł na terytorium kraju od nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego marki F. (...) o nr podwozia (...).

/potwierdzenie zapłaty akcyzy nr (...) k. 317, deklaracja k. 360 – 361, dowód wpłaty KP nr (...) k. 13, potwierdzenie wpłaty k. 358/

Pojazd marki F. (...) o nr podwozia (...) został zarejestrowany przez Prezydenta Miasta Ł. na podstawie decyzji z dnia 29 listopada 2011 r.

/decyzja nr (...)/. (...).2011 k. 15/

W czasie dopełniania formalności związanych z nabyciem pojazdu i jego ubezpieczeniem żaden podmiot nie kwestionował prawdziwości dokumentów.

/przesłuchanie powódki w charakterze strony, elektroniczny protokół rozprawy z dn. 7.12.2016 r. k. 400/

W okresie od 14 października 2012 r. do 13 października 2013 r. pojazd marki F. (...) o nr podwozia (...) był ubezpieczony przez powódkę E. M. (1) w (...) S.A. w zakresie:

–

odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych,

–

Auto Casco kradzieżowe wg OWU Auto Casco obowiązujących od dnia 17.01.2012,

–

Programu Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony wg OWU Program Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony obowiązujących od dnia 12.04.2012,

–

Auto Assistance Polska i Europa wg OWU Auto Assistance obowiązujących od dnia 1.02.2012,

–

Auto Casco Wypadkowe wg OWU Auto Casco obowiązujących od dnia 17.01.2012,

–

Kluczyki Plus wg OWU Kluczyki Plus obowiązujących od dnia 11.05.2009,

–

NNW – Następstw nieszczęśliwych wypadków wg OWU NNW obowiązujących od dnia 1 maja 2009.

/polisa nr (...) k. 16 – 17, pismo (...) S.A. z dn. 9.10.2012 r. k. 18/

Na podstawie Ogólnych Warunków Umowy Auto Casco zawartej między stronami w ich § 6 w zakresie ubezpieczenia nie mieszczą się i nie są objęte ochroną ubezpieczeniową szkody powstałe w okresie ubezpieczenia:

6.  jeżeli zostały spowodowane przez właściciela lub użytkownika pojazdu, lub osoby zatrudnione przez właściciela lub użytkownika pojazdu – bez względu na podstawę prawną zatrudnienia, lub upoważnione przez niego do korzystania z pojazdu, o ile osoby te:

6.1.  spowodowały szkodę umyślnie lub wskutek niezachowania zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w szczególności:

a.  pozostawiły pojazd w miejscu nachylonym, nie zaciągając jednocześnie hamulca ręcznego;

b.  poruszały się po zmroku pojazdem bez włączonych świateł mijania;

c.  nie zamknęły drzwi lub pokryw, w następstwie czego pojazd uległ uszkodzeniu wskutek samoczynnego otwarcia się tych elementów podczas jazdy;

6.1.  spowodowały szkodę używając pojazdu jako narzędzia przestępstwa;

6.2.  spowodowały szkodę znajdując się w stanie nietrzeźwości, po użyciu alkoholu, narkotyków, lub innych środków odurzających, jak również substancji psychotropowych lub leków o podobnym działaniu

–

jeżeli kierujący wiedział lub powinien był wiedzieć o takim działaniu leku, w szczególności, gdy adnotacja na opakowaniu lub ulotka zawierała informację o wpływie leku na zdolność do prowadzenia pojazdów;

6.1.  nie posiadały wymaganych prawem uprawnień do kierowania pojazdem, również w sytuacji, gdy wymagane dokumenty zatrzymano im czasowo lub na stałe;

6.2.  zbiegły z miejsca zdarzenia, w sytuacji, gdy ciążył na nich wynikający z przepisów prawa obowiązek pozostania na miejscu zdarzenia;

7.  jeżeli powstały w pojeździe:

7.1.  który nie miał ważnej rejestracji lub ważnych badań technicznych

— w tym także dodatkowego badania technicznego, o którym mowa w art. 81 ust. II pkt 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2005 r., nr 108, poz. 908 z późn. zm.), jeżeli stan techniczny ubezpieczonego pojazdu miał wpływ na powstanie lub rozmiar szkody;

7.2.  który został sprzedany lub który został przekazany osobie trzeciej w celu odsprzedaży, w szczególności na podstawie umowy komisu;

7.3.  stanowiącym własność innej osoby niż ubezpieczony, z wyłączeniem sytuacji gdy w trakcie trwania odpowiedzialności (...) własność pojazdu przeszła na posiadacza ubezpieczonego pojazdu będącego jednocześnie ubezpieczającym;

7.4.  używanym do któregokolwiek z wymienionych celów: nauki jazdy, a także jazd próbnych lub pokazowych, odpłatnego wynajmu, odpłatnego przewozu ładunków oraz dzierżawionym lub oddanym osobie trzeciej do odpłatnego korzystania na podstawie umowy, niezależnie od jej kwalifikacji prawnej;

7.5.  używanym do odpłatnego przewozu osób, chyba że na wniosek ubezpieczającego i po opłaceniu dodatkowej składki rozszerzono zakres ochrony ubezpieczeniowej;

7.6.  nielegalnie wprowadzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z naruszeniem przepisów administracyjnych lub podatkowych, chyba że ubezpieczający, ani ubezpieczony nie wiedział o fakcie nielegalnego wprowadzenia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ani przy dochowaniu należytej staranności nie mógł takiej wiedzy posiadać;

7.7.  pochodzącym z przestępstwa, chyba że ubezpieczający, ani ubezpieczony nie wiedział o tym fakcie, ani przy dochowaniu należytej staranności nie mógł takiej wiedzy posiadać;

7.8.  użytkowanym niezgodnie z jego przeznaczeniem;

8.  jeżeli:

8.1.  stanowią następstwo normalnej eksploatacji, korozji, wad fabrycznych, niewłaściwych napraw, modernizacji i konserwacji;

8.2.  polegają na utracie kluczyków (sterowników służących do uruchomienia pojazdu) i wynikającej z tego faktu konieczności wymiany zamków;

8.3.  polegają na uszkodzeniu lub zniszczeniu ogumienia, chyba że uszkodzeniu lub zniszczeniu uległy również inne części pojazdu, a przyczyną szkody jest zdarzenie, za które (...) ponosi odpowiedzialność;

8.4.  polegają na uszkodzeniu silnika wskutek zassania wody podczas jazdy w warunkach stwarzających takie zagrożenie;

8.5.  polegają na kradzieży fotelika służącego do przewozu dziecka;

8.6.  stanowią następstwo niewłaściwego załadowania, wyładowania, transportowania ładunku lub bagażu;

8.7.  ich wartość nie przekracza 500 PLN;

9.  jeżeli powstały podczas lub na skutek:

9.1.  działań wojennych, stanu wojennego, wyjątkowego lub zamieszek, akcji protestacyjnej lub demonstracji, a także ataku terrorystycznego lub blokady dróg albo zdarzeń o podobnym charakterze;

9.2.  trzęsienia ziemi lub działania broni jądrowej;

9.3.  użycia pojazdu na rzecz wojska lub policji;

9.4.  udziału pojazdu w wyścigach lub rajdach, a także konkursach lub próbach szybkościowych;

10.  jeżeli powstały w wyniku kradzieży, jeśli:

10.1.  nie zabezpieczono pojazdu zgodnie z jego konstrukcją;

10.2.  w pojeździe pozostawiono kluczyki (sterowniki służące do uruchomienia pojazdu) lub dowód rejestracyjny pojazdu - niezależnie od odległości, na jaką oddalił się kierujący; przy czym wyłączenie to nie dotyczy rozboju;

10.3.  nie zabezpieczono należycie wszystkich kompletów kluczyków (sterowników służących do uruchomienia pojazdu) i dokumentów pojazdu, co uniemożliwia ich przedstawienie (...) w trakcie likwidacji szkody;

10.4.  nie powiadomiono niezwłocznie (...) o utracie kluczyków (sterowników służących do uruchomienia pojazdu) oraz nie dokonano natychmiastowej wymiany zamków w pojeździe w przypadku utraty kluczyków (sterowników służących do uruchomienia pojazdu).

Ochroną ubezpieczeniową z zastrzeżeniem wyłączeń określonych w § 6 objęte są szkody powstałe niezależnie od woli ubezpieczonego i kierującego, w czasie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w wyniku wystąpienia co najmniej jednego z poniższych czynników (§ 5):

–

zderzenia pojazdu z innymi pojazdami, osobami, zwierzętami lub przedmiotami pochodzącymi z zewnątrz pojazdu,

–

działania osób trzecich,

–

pochodzących z zewnątrz pojazdu: pożaru, wybuchu, działania czynnika termicznego lub chemicznego,

–

zatopienia, nagłego działania sił przyrody np. huraganu, gradu, uderzenia pioruna, powodzi, zapadania lub osuwania się ziemi, lawiny lub innych sił przyrody.

Po opłaceniu dodatkowej składki oraz pod warunkiem, że pojazd jest wyposażony w sprawne urządzenia zabezpieczające przed kradzieżą, ochroną ubezpieczeniową, z zastrzeżeniem wyłączeń określonych w § 6 mogą być objęte szkody polegające na kradzieży rozumianej jako działanie sprawcy o znamionach określonych w art. 278 k.k., art 279 k.k., art 280 k.k. lub w art. 284 k.k., obejmujące utratę:

–

pojazdu lub jego części,

–

stanowiącego przedmiot ubezpieczenia wyposażenia pojazdu.

/OWU Auto Casco (...) k. 89 – 94/

W nocy 23 kwietnia 2013 r. samochód powódki marki F. (...) został skradziony.

/bezsporne/

Dochodzenie w sprawie dokonanej w dniu 22/23 kwietnia 2013 r. w Ł. przy ul. (...) po uprzednim pokonaniu zabezpieczeń kradzieży z włamaniem samochodu osobowego marki F. (...) nr rej. (...)Mf o wartości 70.000 zł na szkodę E. M. (1) zostało umorzone postanowieniem z dnia 20 maja 2013 r. z uwagi na niewykrycie sprawcy przestępstwa.

/postanowienie z dn. 20.50.2013 r. k. 19, protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej k. 95 – 99, akta dochodzenia załączone do niniejszej sprawy/

Powódka otrzymała ogólne warunki ubezpieczenia przed zawarciem umowy.

/przesłuchanie powódki w charakterze strony, elektroniczny protokół rozprawy z dn. 7.12.2016 r. k. 400/

Szkoda została zgłoszona pozwanemu przez powódkę dnia 9 maja 2013 r. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 24 czerwca 2013 r. pozwany (...) S.A. odmówił wypłaty odszkodowania wskazując, iż ustalono, że umowa kupna pojazdu została sfałszowana, gdyż sprzedającym nie jest osoba widniejąca w treści umowy kupna samochodu.

/decyzja (...) S.A. z dn. 24.06.2013 r. k. 20, pismo (...) S.A. z dn. 16.09.2013 r. k. 21, umowa przeniesienia własności do pojazdu z dn. 23.04.2013 r. k. 24, druk zgłoszenia szkody kradzieżowej k. 160 – 167, akta szkody k. 169 – 194/

Po kradzieży pojazd został wyrejestrowany.

/decyzja Prezydenta Miasta Ł. k. 23

W momencie kradzieży wartość pojazdu wynosiła 57.300 zł.

/okoliczność przyznana przez pozwanego/

Na podstawie telefonicznej umowy z H. (...)współpracownik pozwanego ustalił, iż poprzednik właściciel pojazdu marki F. (...) nie zawierał umowy sprzedaży z obywatelem Polski i że podpis widniejący na umowie nie jest jego.

/zeznania świadka A. U. , protokół rozprawy z dn. 25.03.2015 r. k. 238 – 240/

Po wypadku H. (...), za namową właściciela warsztatu samochodowego C. V. di D. C. w B. I., sprzedał pojazd marki F. (...) w stanie nienadającym się do użytku na części A. V. za kwotę 20.000 euro.

/zeznania świadka D. C. A. – prawnego przedstawiciela C. V. di D. C. w B. I. , protokół z rozprawy przed Sądem Powszechnym w B. k. 328 i v., zeznania świadka H. B. , protokół z rozprawy przed Sądem Powszechnym w B. k. 328 i v., dokumentacja k. 330 – 347 v./

H. (...)nie sprzedał samochodu marki F. (...) E. M. (1). Podpis na umowie sprzedaży z dnia 5 września 2011 r. nie należy do H. B..

/zeznania świadka H. B. , przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego protokół z rozprawy przed Sądem Powszechnym w B. k. 328 i v./

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił opierając się o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, którego oceny dokonał z uwzględnieniem art. 233 k.p.c.

Materiał dowodowy, w szczególności po przeprowadzeniu w drodze pomocy sądowej dowodu z przesłuchania świadka H. B., pozostawał między stronami w istocie bezsporny. Z uwagi na tę okoliczność Sąd oddalił wniosek o zwrócenie się w drodze pomocy sądowej o dostarczenie dokumentów A. V. do C. – podmiotu, któremu H. (...)sprzedał pojazd, a w razie ustalenia dalszego nabywcy, do tegoż nabywcy. W przekonaniu Sądu okoliczności na które pozwany przedmiotowe wnioski dowodowe zgłosił, wobec niekwestionowania prawdziwości twierdzeń świadka H. B. przez powódkę, zostały w toku postępowania wystarczająco wyjaśnione. Uwzględnienie wniosków dowodowych pozwanego prowadziłoby do zbędnego przedłużenia postępowania w sprawie.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W niniejszym postępowaniu strona powodowa dochodziła zasądzenia od pozwanego kwoty 57.300 zł stanowiącej odszkodowanie z ubezpieczenia Auto Casco za kradzież pojazdu powódki w dniu 23 kwietnia 2013 r. Pozwany kwestionował zasadność roszczenia powódki wskazując, iż samochód został wprowadzony na rynek polski z naruszeniem przepisów albowiem w oparciu o sfałszowaną umowę sprzedaży, co prowadzi do niemożności uznania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie z § 2 świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1) przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

2) przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż od dnia następnego po zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty (art. 814 § 1 k.c.). Art. 817 § 1 k.c. przewiduje, iż ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1 (§ 2).

Stosownie do treści art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Przepis ten statuuje zasadę swobody treści umów, ograniczonej zasadniczo jedynie wyjątkami przewidzianymi w jego treści. W doktrynie wskazuje się także, iż swoboda stron obejmuje swą treści również swobodę zawarcia umowy. W drodze normy kompetencyjnej wskazanej treścią komentowanego przepisu ustawodawca przyznał stronom możliwość ustanawiania wiążących je norm postępowania – tj. nakładania obowiązków i przyznawania uprawnień za pośrednictwem zawieranych umów. Swoboda wyraża się również w tym, iż strony mogą zawrzeć umowę zarówno odpowiadającą stypizowanemu w ustawie modelowi, model ten zmieniającą bądź też umowę odrębną, gdzie strony samodzielnie określą wiążące je prawa i obowiązki.

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że do wzajemnych relacji stron niniejszego postępowania – oprócz przepisów kodeksu cywilnego – zastosowanie mają również postanowienia zawarte w ogólnych warunkach ubezpieczenia (dalej jako OWU) autocasco. Strona pozwana powoływała się na wyłączenie swej odpowiedzialności wynikające z § 7.6. OWU przewidującego, iż ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w pojeździe nielegalnie wprowadzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z naruszeniem przepisów administracyjnych lub podatkowych, chyba że ubezpieczający, ani ubezpieczony nie wiedział o fakcie nielegalnego wprowadzenia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ani przy dochowaniu należytej staranności nie mógł takiej wiedzy posiadać. W przekonaniu Sądu przedmiotowy zarzut zasługiwał na uwzględnienie. W toku postępowania strona pozwana zdołała wykazać, iż powódka nie udowodniła ciągłości przeniesienia własności pojazdu marki F. (...), która to jedynie ciągłość mogłaby statuować jej stan właścicielski w stosunku do skradzionego pojazdu. W oparciu o przeprowadzone w drodze pomocy sądowej przed Sądem we Włoszech przesłuchanie świadka H. B. Sąd ustalił w sposób niezaprzeczalny, iż podpis znajdujący się na umowie podpisanej przez powódkę nie został złożony przez niego jako poprzedniego właściciela. Świadek bowiem nie zawierał żadnej umowy sprzedaży ani stricte z powódką ani też umowy in blanco. Z zeznań świadka, których rzetelność i prawdziwość nie budziła wątpliwości ani stron ani też Sądu wynika, iż H. (...)po wypadku wprawdzie sprzedał samochód marki F. (...) za kwotę 20.000 euro, jednakże umowę sprzedaży zawarł ze skonkretyzowanym podmiotem – A. V. we W.. Wszystkie powyższe okoliczności prowadzą do wniosku, iż podpis sprzedawcy H. B. na umowie sprzedaży z dnia 5 września 2011 r. został sfałszowany. Skoro zaś umowa została sfałszowana, to w oparciu o art. 58 k.c. skutkowała nieważnością i nie doprowadziła do sprzedaży pojazdu a zatem do nabycia go przez powódkę E. M. (1). W konsekwencji wprowadzenie pojazdu do Rzeczypospolitej Polskiej nastąpiło z naruszeniem przepisów administracyjnych lub podatkowych, albowiem zostało uczynione przez osobę podającą się za właściciela pojazdu, a nią nie będącą.

Jakkolwiek nie zostało w sprawie wykazane, iż strona powodowa wiedziała o tym, że nabyła własność pojazdu w oparciu o sfałszowaną umowę sprzedaży, to jednak w przekonaniu Sądu nie można uznać, że przy dołożeniu należytej staranności wiedzy takiej by nie nabyła. Po rozważeniu okoliczności sprawy Sąd doszedł do konkluzji, iż powódka mogła nabyć wiedzę co do wszystkich okoliczności sprzedaży. Niemniej jednak zleciła sprowadzenie pojazdu osobie sobie nieznanej, stanowiącej jedynie znajomego sąsiada, z nieznanego źródła. Sama okoliczność zlecenia takiej czynności osobie zawodowo trudniącej się sprzedażą pojazdów nie prowadzi do wniosku, iż powódka mogłaby zlecić jej sprowadzenie pojazdu bez podjęcia dodatkowych czynności. W toku procesu, z zeznań K. P. wynikały niejasności co do tego z którego konkretnie kraju został sprowadzony pojazd. Samo zlecenie sprowadzenia pojazdu nie miało żadnej sprecyzowanej formy ani nie określało warunków zakupu – strona przedstawiła jedynie odręcznie napisane potwierdzenie uiszczenia kwoty na zakup pojazdu. Powódka nie udzieliła natomiast K. P. pełnomocnictwa do zawarcia umowy sprzedaży w jej imieniu. Przywieziona przez pośrednika umowa była umową in blanco ze strony nabywcy a zatem powódki. Skoro zatem do sprzedaży auta w komisie i jego wydania doszło bez podpisu powódki ani też kogokolwiek innego, to okoliczności sprzedaży rodziły uzasadnione wątpliwości co do jej rzetelności. W przekonaniu Sądu jedynie osobiste udanie się przez powódkę wraz z pośrednikiem do miejsca zakupu pojazdu, naoczne przekonanie się o osobie sprzedawcy bądź o umocowaniu osoby działającej w jego imieniu i podpisanie dopiero wówczas umowy sprzedaży pojazdu świadczyć by mogło o dołożeniu przez powódkę należytej staranności która zniweczyłaby wyłączenie odpowiedzialności pozwanego na podstawie § 7.6 umowy.

Co więcej, powyższe rozważania znajdują w pełni zastosowanie przy kolejnej okoliczności wyłączającej odpowiedzialności pozwanego tj. § 7.3. zgodnie z którym ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w pojeździe stanowiącym własność innej osoby niż ubezpieczony, z wyłączeniem sytuacji gdy w trakcie trwania odpowiedzialności (...) własność pojazdu przeszła na posiadacza ubezpieczonego pojazdu będącego jednocześnie ubezpieczającym. Odnosząc powyższe rozważania do powyższej przesłanki wskazać należy, iż powódka nie zdołała wykazać skutecznie, iż była w chwili kradzieży właścicielką pojazdu marki F. (...) o nr VIN: (...).

Odnieść należało się również do podniesionego przez stronę powodową twierdzenia, iż nawet w przypadku sfałszowania podpisu H. B. na umowie sprzedaży pojazdu z dnia 5 września 2011 r., powódka nabyła jego własność na podstawie art. 169 § 1 k.c. Zgodnie z powołanym przepisem jeżeli osoba nieuprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego (§ 2). W niniejszej sprawie brak było informacji co do zgubienia, skradzenia lub utraty pojazdu o nr VIN: (...) przez H. B., a zatem rozważeniu podlegały przesłanki wskazane w § 1 przepisu.

Zasadniczo w razie zbycia rzeczy ruchomej przez osobę nieuprawnioną do rozporządzania rzeczą ruchomą i wydania jej nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie. Wyjątkiem jest fakt działania przez nabywcę w złej wierze. Podkreślić należy, iż w orzecznictwie wskazuje się na podwyższony rozmiar należytej staranności nabywcy dołożonej przy dokonywaniu transakcji sprzedaży samochodu używanego dla uznania jego dobrej wiary. Jako przykłady takiego działania o podwyższonej staranności wskazać należy konieczność zawarcia umowy sprzedaży samochodu z osobą niewpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym (por. SN w wyroku z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSN 1986, Nr 1–2, poz. 9).

W przekonaniu Sądu działanie powódki nosiło cechy złej wiary. Jak zostało już wyżej wskazane, powódka planując zawarcie umowy sprzedaży samochodu używanego w charakterze nabywcy nie podjęła czynności mogących prowadzić do zakwalifikowania jej działania jako działania w dobrej wierze, a wręcz odwrotnie. Powódka nie wykazała zlecenia zakupu pojazdu osobie o sprawdzonych rekomendacjach, nawet pomimo iż K. P. zawodowo trudnił się sprzedażą pojazdów. Również zlecenie sprowadzenia pojazdu, jego forma, brak sprecyzowania warunków, a także nieudzielenie pośrednikowi pełnomocnictwa i w konsekwencji wydanie przez sprzedawcę pojazdu bez jakichkolwiek podpisów na umowie budziło wątpliwości co do rzetelności i staranności stron. Powódka tymczasem zaniechała czynności mogących te wątpliwości rozwiać tj. udania się osobiście wraz z pośrednikiem do miejsca zakupu pojazdu, naoczne przekonanie się o osobie sprzedawcy bądź o umocowaniu osoby działającej w jego imieniu i podpisanie dopiero wówczas umowy sprzedaży pojazdu. Z powyższych rozlicznych sprzeczności i niedokładności w działaniu stron i de facto wyrażeniu przez powódkę na nie zgody, nie sposób wywieść jej działania w dobrej wierze. Z uwagi na powyższe nie doszło do nabycia przez powódkę samochodu osobowego marki F. (...) w oparciu o art. 169 § 1 k.c.

Uwzględniając wszystkie powyższe okoliczności Sąd oddalił powództwo.

Wobec przegrania przez powódkę procesu w całości, o jego kosztach Sąd rozstrzygnął opierając się o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W związku z powyższym, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. strona powodowa winna jest zwrócić pozwanemu wszystkie celowo poniesione przez niego koszty obrony praw, do których należały koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł (§ 6 pkt 6) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Dz.U. Dz.U.2013.461 t.j. z dnia 2013.04.16), koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz kwota 300 zł stanowiąca wynagrodzenie biegłego tłumacza przysięgłego z języka włoskiego (k. 248, k. 263, k. 288).

Na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. Sąd nakazał pobrać od powódki E. M. (2) – jako przegrywającej postępowanie w całości – kwotę 997,07 zł stanowiącą koszty wyłożone tymczasowo przez Skarb Państwa, na które składały się koszty wynagrodzenia tłumacza przysięgłego języka włoskiego A. G. (k. 288 i k. 342).