Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: st. sekr. sąd. Magdalena Florian

po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2016 roku na rozprawie

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

1.  tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną w W. Nr (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sadu Rejonowego(...) w G. z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie (...) pozbawia wykonalności do dłużniczki K. K.,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 12.600 zł. (dwanaście tysięcy sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 8234 zł. (osiemdziesiąt dwa tysiące trzydzieści cztery złote) tytułem kosztów sądowych, od obowiązku uiszczenia których zwolniona była powódka.

UZASADNIENIE

Powódka K. K. wniosła pozew przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W., w którym domagała się:

⚫

pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego – postanowienia Sądu Rejonowego (...) w G. z dnia 03.01.2013r., sygn. akt (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 03.01.2013r.;

⚫

pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego – bankowego tytułu egzekucyjnego (...) SA z dnia 07.11.2012r. sygn. akt nr (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 03.01.2013r.,

⚫

zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z dnia 29 lipca 2014 roku powódka sprecyzowała żądanie zawarte w pozwie w ten sposób, że wniosła o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego (...) S.A. z dnia 07 listopada 2012 roku sygn. akt (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego (...) w G. z dnia 03 stycznia 2013 roku sygn. akt (...).

W dniu 5 czerwca 2013 roku doręczono powódce pismo organu egzekucyjnego - zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości położonej w M. jak również wezwanie do zapłaty z dnia 20 lutego 2013 roku. Doręczenie tych dokumentów nie stanowiło ponownego poinformowania powódki o wszczęciu egzekucji, gdyż poprzednich pism powódka nie otrzymała.

Powódka kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem wykonawczym wystawionym przez pozwanego. Zobowiązanie wobec niej nie jest wymagalne i należne do zapłaty z uwagi na niedokonanie przez pozwanego skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej z dnia 16 listopada 2006 r. Nadto powódka uiściła wszelkie zaległe raty kredytu, co w świetle umowy czyni bezpodstawnym dokonanie przez pozwanego wypowiedzenia.

Spłata zadłużenia powódki z tytułu kredytu i odsetek następowała w drodze potrącenia z rachunku wskazanego w umowie, na którym powódka zobowiązała się do posiadania środków w pierwszym dniu każdego miesiąca kalendarzowego, w wysokości umożliwiającej uregulowanie należności z tytułu kredytu. Powódka otrzymała zawiadomienie o wysokości należnych spłat kredytu w dniach 4 sierpnia 2011 roku, 6 grudnia 2011 roku oraz 5 marca 2011 roku. Po każdym tego rodzaju piśmie powódka dokonywała stosownej wpłaty. Powódka regularnie spłacała poszczególne raty kredytu oraz ewentualne odsetki od wierzytelności przeterminowanych.

W piśmie z dnia 16 stycznia 2012 roku pozwany wezwał powódkę do zapłaty zaległości w kwocie 18.453,54 zł pod rygorem wypowiedzenia umowy w przypadku braku spłaty w wyznaczonym terminie. Powódka nie otrzymała wezwania. Kserokopię tego pisma powódka uzyskała dopiero w momencie wszczęcia przeciwko niej egzekucji z nieruchomości. Na kopii zwrotnego potwierdzenia odbioru zamieszczony był nieczytelny podpis oraz notatka, że podpis należy do (...). Brak jest innych danych potwierdzających tożsamość odbiorcy. Podpis nie jest podpisem ojca powódki, nie doszło zatem do prawidłowego doręczenia zastępczego.

Powódce nie przekazano przedmiotowej korespondencji, nie mogła więc posiąść wiedzy o warunkowym wypowiedzeniu umowy. Stąd umowa nie została skutecznie wypowiedziana. Niezależnie od powyższego powódka w dniach 3 i 25 stycznia 2012 roku wpłaciła pozwanemu łącznie 24.645,80 zł – tj. kwotę znacznie przekraczającą wysokość zaległości wskazanej w piśmie z dnia 16 stycznia 2012 roku. Nie istniało więc żadne przeterminowane zobowiązanie wobec pozwanego. Nie zostały spełnione przesłanki wypowiedzenia umowy, o których mowa w umowie łączącej strony.

Pozwany w dniu 5 marca 2012 roku wystosował do powódki zawiadomienie o wysokości raty - w terminie oraz na warunkach określonych w umowie, tym samym kontynuował wykonanie umowy. Powódka wpłaciła żądaną kwotę. Mimo to 29 sierpnia 2013 roku pozwany wystosował do powódki pismo informujące, że umowa została już wypowiedziana, a należność jest w całości wymagalna. W wyliczeniach nie uwzględniano wpłat dokonanych przez powódkę w 2012 roku. W listopadzie i grudniu 2012 roku wystosowano do pozwanego pisma, w których wyrażono wolę polubownego rozstrzygnięcia sprawy. Przede wszystkim powódka chciała zapoznać się z dowodem dostarczenia wypowiedzenia. Oba pisma pozostały bez odpowiedzi.

W dniu 5 czerwca 2013 roku powódce doręczono zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości położonej w M., wskazując na istniejący tytuł wykonawczy. Powódka nie otrzymała wcześniej żadnej korespondencji od pozwanego w przedmiocie jakichkolwiek przeterminowanych wierzytelności wynikających z umowy kredytowej. Nie otrzymała oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, nie udzielono dodatkowego terminu spłaty zobowiązań.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, rozstrzygnięcie co do kosztów postępowania poprzez ich zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej, w tym wyodrębnienie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W ocenie pozwanego żądanie powódki jest całkowicie bezzasadne i jako takie winno ulec oddaleniu. Zaprezentowany przez powódkę stan faktyczny jest niepełny. Zaoferowane dowody z dokumentów nie przedstawiają wszystkich istotnych okoliczności sprawy.

Już od października 2011 roku powódka oraz jej mąż zalegali z zapłatą rat kredytowych. Na dzień 10 października 2011 roku zaległość wynosiła 10366,93 zł. Pozwany wezwał powódkę do zapłaty. Wobec braku odpowiedzi na wezwanie pozwany 7 listopada 2011 roku skierował do powódki wezwanie do zapłaty kwoty 15863,20 zł z jednoczesnym warunkowym wypowiedzeniem umowy kredytowej. Pismo to zostało doręczone powódce 18 listopada 2011 roku, co też zostało przez nią własnoręcznie potwierdzone. Tożsame wypowiedzenie wysłano do męża powódki na wskazany w umowie kredytowej adres zamieszkania (wezwanie to nie zostało odebrane przez dłużnika i powróciło ze skutkiem doręczenia do pozwanej).

Powódka podjęła ostatecznie kontakt telefoniczny i pisemny z pozwanym, deklarując spłatę wymagalnych należności do dnia 3 stycznia 2012 roku. Deklarowanego zobowiązania powódka nie spełniła uiszczając jedynie kwotę 8000 zł w dniu 30 listopada 2011 roku.

Biorąc to pod uwagę pozwany w dniu 19 stycznia 2012 roku powiadomił powódkę, że przedmiotowa umowa kredytowa zostaje wypowiedziana a pozwany podejmie dalsze czynności sądowo-prawne, celem przymusowego odzyskania wierzytelności. Pismo zostało skierowane na adres zamieszkania powódki zaś odbiór potwierdziła matka powódki D. S..

Wcześniej – 16 stycznia 2012 roku po zarachowaniu wpłaty kwoty 8.000 zł pozwany zaktualizował informacje o kwocie wymagalnej wierzytelności i wysłał do powódki oraz jej męża wezwanie do zapłaty – wypowiedzenie umowy, wskazując aktualną na ten dzień zaległość, a mianowicie kwotę 18453,54 zł. Dokument został wysłany listem poleconym. Małżonek powódki nie odebrał tego wezwania, natomiast przesyłka skierowana do powódki została doręczona w dniu 26 stycznia 2012 roku jej ojcu – J. S., co potwierdził własnoręcznym podpisem.

Dopiero po tych działaniach powódka w dniu 25 stycznia 2012 roku dokonała przelewu kwoty 12145,80 zł z własnego rachunku oszczędnościowego na rachunek kredytowy pozwanego. W dalszym ciągu powódka kierowała pisemne zapewnienia co do przyszłego uregulowania istniejących zaległości, co jednakże nie uzyskało akceptacji pozwanego.

W wezwaniu z dnia 7 marca 2012 roku pozwany wezwał powódkę i jej małżonka do zapłaty całego długu kredytowego w wysokości 820338,04 zł wraz z zaległymi odsetkami i kosztami, przy czym analogicznie jak dotychczas wezwanie skierowane do małżonka powódki nie zostało odebrane. Przesyłka skierowana do powódki zostało odebrane w dniu 12 marca 2012 roku przez jej matkę.

Pozwany wskazał nadto, że powódka zasiliła swój rachunek oszczędnościowy kwotę 12500 zł dopiero trzeciego dnia miesiąca stycznia 2012 roku i wobec powyższego pozwany nie dokonał w tym miesiącu potrącenia wymagalnych wierzytelności pieniężnych. Stosownej wpłaty dokonała powódka dopiero 25 stycznia 2012 roku. W konsekwencji powódka posiadała zaległość kredytową zarówno 18 listopada 2011 roku jak również 16 stycznia 2012 roku (daty doręczenia wezwań do zapłaty).

Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z dnia 22 grudnia 2014 roku wydanym w sprawie (...) powództwo oddalił oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania. Uznał Sąd, że powódka w toku postępowania nie sformułowała żadnych skutecznych zarzutów przeciwko istnieniu wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym i skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono;

1.  naruszenie prawa procesowego, art. 232 zdanie drugie w związku z art. 227 k.p.c. poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu niewskazanego przez stronę postępowania, to jest dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia, czy podpis na zwrotnym poświadczeniu odbioru pisma z dnia 16 stycznia 2012 r. został złożony przez ojca powódki J. S.;

2.  naruszenie prawa procesowego, art. 233 §1 k.p.c. wskutek braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i poczynienia błędnych ustaleń faktycznych wskutek błędnej oceny, że pismo z dnia 16 stycznia 2012 r. stanowiło skuteczne wypowiedzenie umowy kredytowe, i że zostało prawidłowo doręczone powódce;

3.  naruszenie prawa procesowego - art. 328 §1 k.p.c. na skutek nie-wskazania w uzasadnieniu wyroku okoliczności faktycznych, które przemawiałby za tym, iż pismo z dnia 16 stycznia 2012 r. odniosło skutek prawny w postaci wypowiedzenia oraz zostało skutecznie doręczone;

4.  naruszenie prawa procesowego - art. 840 §1 pkt 1 k.p.c. w wyniku oddaleniu powództwa, mimo iż pozwany dochodzi wierzytelności niewymagalnej i nie wypowiedział skutecznie umowy kredytu.

Biorąc powyższe pod uwagę powódka wniosła o zmiany wyroku poprzez uwzględnienie powództwa, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku po rozpoznaniu apelacji powódki w wyroku z dnia 25 września 2015 roku wydanym w sprawie I ACa 339/15 uchylił w całości zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gdańsku, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sąd II instancji uznał, że Sąd Okręgowy w Gdańsku przy pierwotnym rozstrzygnięciu sprawy nie rozpoznał istoty sprawy. Nie zweryfikowano twierdzeń powódki, że nie zaistniały warunki do wypowiedzenia jej umowy kredytowej oraz nie doszło do skutecznego doręczenia wypowiedzenia. Jeśli nie nastąpiłyby przesłanki do wypowiedzenia umowy, to kwestia skuteczności doręczenia wypowiedzenia straciłaby na znaczeniu. Procedura wypowiedzenia umowy z §23 pkt 1 umowy powinna być zachowana wobec obojga pozwanych. Sąd nie poczynił w tym zakresie praktycznie żadnych ustaleń. Przesądzenia wymaga, w jakich datach bank kierował do powódki i jej męża kolejne dwa przypomnienia wzywające do zapłaty zaległych rat. Nie ustalono, które z licznych pism kierowanych przez pozwanego stanowiło wypowiedzenie umowy.

Sąd Okręgowy ponownie rozpoznając sprawę winien uwzględnić wyżej przytoczone aktualne stanowisko pozwanego i wyjaśnić, czy do daty 7 listopada 2011 r. zaistniały podstawy do wypowiedzenia umowy kredytowej w postaci zaległości w spłacie dwóch kolejnych rat kredytu nieuregulowanych w terminach wskazanych w dwóch kolejnych przypomnieniach wysłanych do każdego z kredytobiorców. W takiej sytuacji tracić może znaczeniu eksponowana w dotychczasowym toku postępowania okoliczność prawidłowości i skuteczności doręczenia pisma z dnia 16 stycznia 2012 r. Ponadto, ponieważ z dotychczasowych ustaleń wynika, iż związek małżeński powódki z R. K. został rozwiązany przez rozwód należy także zbadać, czy ustanie małżeństwa miało wpływ na rozliczenie byłych małżonków z innymi podmiotami. Nie można bowiem wykluczyć, iż w drodze umowy dotyczącej podziału majątku małżonkowie ustalili, iż spłata kredytu będzie obciążała tylko jednego z nich, co w takim wypadku wymagałoby ustalenia, czy bank o hipotetycznej umowie został powiadomiony.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 11 grudnia 2015 r. zobowiązał powoda do złożenia pisma przygotowawczego w trybie art. 207 § 3 k.p.c. ze wskazaniem wszystkich twierdzeń i dowodów co do zaistnienia przesłanek wypowiedzenia kredytu wynikających z § 23 pkt. 1 umowy. (k. 298)

W wykonaniu tego zobowiązania powód wskazał, że skutek w postaci wypowiedzenia umowy Bank wiąże z oświadczeniem z dnia 7 listopada 2011 r. Oświadczenie to zostało doręczone pozwanej i pozwanemu. Pozwany Bank wysyłał wezwania do zapłaty przeterminowanych nelzeności do obojga pozwanych. Wezwanie z dnia 10 października 2011 r. było kierowane listami poleconymi.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy poczynił następujące ustalenia:

K. K. i R. K. w dniu 16 listopada 2006 roku zawarli z pozwanym umowę kredytu mieszkaniowego hipotecznego (...) nr (...) (rachunek (...)). Bank postawił do dyspozycji kredytobiorców kwotę 878000zł z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Zabezpieczeniami spłaty kredytu były weksle własne in blanco, polisa ubezpieczeniowa, wpis hipotek do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości oraz klauzulę potrącenia z ROR.

Stosownie do §14 umowy kredytobiorcy zobowiązali się do posiadania środków pierwszego dnia każdego miesiąca kalendarzowego na rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym nr (...) w wysokości umożliwiającej uregulowanie należności z tytułu kredytu przez pozwanego. Dalej wskazano, że pozwany wysyła kredytobiorcom raz na trzy miesiące zawiadomienie o wysokości należnych spłat na co najmniej 10 dni przed terminem spłaty. Gdyby pozwany nie wysłał stosownego zawiadomienia kredytobiorcy obowiązani byli do posiadania na rachunku środków w wysokości ustalonej w ostatnim otrzymanym zawiadomieniu.

Zgodnie z §19 niespłacenie przez Kredytobiorcę części albo całości raty w terminie umownym spowoduje, że należność z tytułu zaległej raty staje się zadłużeniem przeterminowanym. Bank winien zawiadomić w formie pisemnej Kredytobiorcę o kwocie należności z tytułu zaległej i kolejnej raty wysyłając przypomnienie.

Warunki wypowiedzenia, rozwiązania i odstąpienia od umowy unormowano w części VII umowy. Pozwany miał w szczególności prawo wypowiedzenia umowy w części dotyczącej warunków spłaty w przypadku niedokonania spłaty dwóch kolejnych spłat w terminach określonych przez pozwanego w wysyłanych do kredytobiorców dwóch kolejnych przypomnieniach. Pozwany miał powiadomić kredytobiorców o wypowiedzeniu listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru – wyznaczając termin spłaty zadłużenia. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni licząc od dnia doręczenia wypowiedzenia kredytobiorcom. Po upływie terminu wypowiedzenia pozwany zastrzegł możliwość dochodzenia należności w trybie postępowania egzekucyjnego. Stosownie do §25 kredytobiorcy wyrazili zgodę na uznanie za doręczone wypowiedzenia wysłanego przez pozwanego na ostatnio wskazane nazwisko i adres w razie jego zwrotu do pozwanego.

W §28 umowy wskazano, że kredytobiorcy zobowiązani są do powiadomienia pozwanego o każdorazowej zmianie swojego i poręczycieli nazwiska, adresów zamieszkania i adresów do korespondencji. W razie zaniedbania tego obowiązku, pisma wysłane do kredytobiorców i poręczycieli na ostatnio wskazane nazwisko i adres będą uznane za doręczone.

Dowód: umowa kredytu k. 30-40 i 169-173;

W dniu 4 sierpnia 2011 roku pozwany poinformował powódkę o niedopłacie/braku spłaty należnych zobowiązań z tytułu kredytu w wysokości 7010,79 zł (należne zobowiązanie) oraz 41,67 zł (opłata za zawiadomienie/przypomnienie). Pismo to nie zostało doręczone drugiemu kredytobiorcy – R. K.. Od tego czasu spłaty kredytu dokonywane były nieregularnie.

W kolejnym piśmie z dnia 10 października 2011 roku pozwany zawiadomił o zaległości wynoszącej 10366,93 zł, wezwał do uregulowania zaległości wynikających z nieterminowej spłaty zobowiązań wobec banku. Poinformowano, że w przypadku braku reakcji na powyższe pismo w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pozwany będzie podejmował czynności prawno - sądowo - egzekucyjne celem odzyskania swoich należności. Pismo zostało doręczone powódce – dorosłemu domownikowi matce powódki D. S. w dniu 2 listopada 2011 roku. Pismo to nie zostało doręczone R. K..

Dowód: korespondencja od pozwanego k. 43,141-142, historia kredytu sprzed konwersji oraz historia operacji na kontrakcie kredytowym k. 209-226;

W dniu 7 listopada 2011 roku pozwany wystosował do obojga kredytobiorców wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy. Wskazano na aktualną zaległość w spłacie kredytu w wysokości 15683,20zł. Poinformowano, że w przypadku niedokonania wpłat należności w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma pozwany wraz z upływem tego terminu wypowiada umowę w zakresie warunków spłaty. W takim przypadku należność wobec banku wyniesie 833307,61zł.

Powódka odebrała powyższe pismo w dniu 18 listopada 2011 roku. Pismo skierowane do małżonka powódki powróciło do adresata niepojęte w terminie. W dniu 20 listopada 2011 roku powódka wpłaciła na rachunek bankowy numer (...) kwotę 8000zł.

Dowód: korespondencja od pozwanego k. 143-148,177-178, potwierdzenie wpłaty k. 47.

W piśmie z dnia 6 grudnia 2011 roku zawiadomiono powódkę o wysokości kolejnych rat kredytu do spłaty w styczniu, lutym oraz marcu 2012 roku. Każda ze spłat miała wynosić 5346,74zł. Poinformowano o zaksięgowaniu ostatniej spłaty z dnia 20 listopada 2011 roku. Na dzień 1 grudnia 2011 roku wskazywano na zadłużenie przeterminowane wynoszące 12964,70zł.

W odpowiedzi powódka zwróciła się o prolongatę spłaty bieżących rat kredytu hipotecznego do dnia 31 grudnia 2011 roku. W drugim piśmie datowanym na dzień 29 grudnia 2011 roku powódka zwróciła się o prolongatę do dnia 3 stycznia 2012 roku. Poinformowała przy tym, że zwłoka jest spowodowana sytuacją życiową powódki – trwającym rozwodem, odmową partycypacji w spłacie kredytu przez męża.

Dowód: korespondencja od pozwanego k. 42, korespondencja od powódki k. 149-150 i 179-180;

Pozwany ponownie wezwał powódkę do zapłaty z warunkowym wypowiedzeniu umowy w piśmie z dnia 16 stycznia 2012 roku. Zaległość wynosiła 18453,54 zł. Poinformowano, że w przypadku niedokonania wpłaty w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma pozwany wypowiada umowę kredytu i w takim wypadku cała kwota kredytu wraz z odsetkami (834602,13zł) postawiona zostanie w stan wymagalności.

List polecony zawierający wezwanie do zapłaty doręczono powódce – dorosłemu domownikowi J. S. (ojcu powódki) w dniu 26 stycznia 2012 roku na adres w M..

Dowód: wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy wraz z z.p.o. k. 27-29,183-185.

W dniu 19 stycznia 2012 roku pozwany poinformował powódkę, że w związku z nieuregulowaniem powstałego zobowiązania z tytułu kredyt w deklarowanym terminie (do 3 stycznia 2012 roku) przedmiotowa umowa została wypowiedziana. Oświadczenie tej treści zostało doręczone powódce – dorosłemu domownikowi matce powódki D. S. w dniu 25 stycznia 2012 roku.

Tego samego dnia powódka przelała na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy nr (...) (z którego pozwany mógł w przyszłości dokonać potrącenia) kwotę 12143,80zł. Powódka dokonała również wpłaty gotówkowej na powyższy rachunek w kwocie 12500zł.

Powódka w dniu 10 lutego 2012 roku wpłaciła na rachunek bankowy numer (...) kwotę 16500zł.

Dowód: korespondencja pozwanego wraz z z.p.o. k. 151-152 i 181-182, potwierdzenia wpłat i przelewu k. 48-50.

Po zaksięgowaniu wpłaty z dnia 25 stycznia 2012 roku pozwany poinformował powódkę, że zaległość na dzień 1 marca 2012 roku wynosi 17204,19zł.

W dniu 5 marca 2012 roku do pozwanego wpłynęło pismo powódki z propozycją spłaty zadłużenia (ok. 17000zł) w dwóch ratach płatnych do 19 i 26 marca 2012 roku.

Dowód: pismo powódki k. 153 i 185, pismo pozwanego k. 41;

W związku z upływem określonego w umowie terminu płatności pozwany wezwał powódkę oraz jej małżonka do zapłaty niespłaconego kapitału w kwocie 820338,04zł, odsetek zaległych w kwocie 10167,92zł, dalszych odsetek, kosztów w kwocie 30zł pod rygorem wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Stosowne oświadczenie doręczono powódce – do rąk matki powódki D. S. w dniu 12 marca 2012 roku. Pismo skierowane do męża powódki zostało zwrócone do nadawcy jako niepojęte w terminie.

Pozwany w kolejnym piśmie zwracał się do powódki o udzielenie informacji na jakim etapie jest proces sprzedaży nieruchomości. Jednocześnie powtórnie wskazano, że kredyt został wypowiedziany i jest wymagalny w całości w związku z czym bank wystąpił do Sądu o uzyskanie tytułu wykonawczego, który będzie podstawą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Stan zadłużenia na dzień 29 sierpnia 2012 roku wyniósł 893626,75zł.

W okresie od 7 października 2011 roku do 16 lipca 2012 roku tytułem spłaty rat kredytu z rachunku bankowego nr (...) na konto kredytowe nr (...) przekazywane były następujące kwoty: 138,50 zł, 7778,16 zł, 191,47 zł, 11954,33 zł, 13131,73 zł, 4238,27 zł, 16399 zł.

Powódka w tym czasie kilkukrotnie zwracała się o polubowne załatwienie sprawy, zawarcie umowy restrukturyzacyjnej. Jednocześnie czyniła starania w celu sprzedaży nieruchomości, chciała uzyskać informacje o saldzie zadłużenia, zgodę/promesę na wykreślenie wierzytelności z księgi wieczystej po spłacie zadłużenia. Pozwany odpowiadał na pisma powódki informując, że umowa została już wypowiedziana, wskazując warunki ewentualnego porozumienia. Pomimo tego strony nie doszły do porozumienia

Dowód: korespondencja stron k. 44-46, 154-159,186-207, zestawienie operacji k. 208.

W dniu 7 listopada 2012r. pozwany wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) opiewający na kwotę 820338,04zł należności głównej i kwotę 112620zł tytułem odsetek za okres od dnia 1.10.2011r. do dnia 6.11.2012r. Postanowieniem z dnia 3 stycznia 2013r. Sąd Rejonowy (...) w G. nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Pozwany wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w K. (...) z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko powódce oraz R. K.. Wniosek wpłynął do Komornika w dniu 15 lutego 2013 roku. Postępowanie toczy się pod sygnaturą akt (...).

Komornik Sądowy wystąpił do właściwego Sądu Rejonowego z wnioskiem o wpis ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu, pozyskiwał informacje o dłużnikach – w szczególności ze zbioru PESEL, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zajął wynagrodzenie męża powódki, wierzytelności z rachunku bankowego powódki prowadzonego w Banku (...).

Powódka została zawiadomiona przez Komornika o wszczęciu egzekucji z nieruchomości oraz wezwana do zapłaty w piśmie z dnia 28 maja 2013 roku.

Komornik Sądowy w piśmie z dnia 22 października 2013 roku poinformował pozwanego jako wierzyciela o dokonanym obwieszczeniu o licytacji nieruchomości. W toku postępowania egzekucyjnego nie wyegzekwowano od powódki i R. K. żadnej kwoty tytułem spłaty zadłużenia wobec pozwanego.

Dowód: k. 22-26, akta komornicze (...) dołączone do akt (...).

Ocena dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony niniejszego postępowania. Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 k.p.c.).

Sąd dokonując ustaleń faktycznych koncentrował się na tych okolicznościach, które miały stanowić o skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu w świetle przesłanek określonych w § 23 umowy (brak dokonania spłat dwóch kolejnych rat w terminach określonych przez (...) S.A. w wysłanych do kredytobiorcy dwóch kolejnych przypomnieniach.

Z uwagi na to, ze okoliczności związane z wysłanymi przypomnieniami (także do R. K.) okazały się istotne dla rozstrzygnięcia sprawy dopiero w świetle wskazań Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 11 grudnia 2015 r. (k. 298) zobowiązał powoda w trybie art. 207 § 3 k.p.c. do złożenia pisma przygotowawczego zawierającego twierdzenia i dowody m.in. co do tego, czy i kiedy były wysyłane powódce i jej mężowi przed dniem 7 listopada 2011 lub przed 16 stycznia 2012 r. przypomnienia, a jeżeli tak, to jaka była ich treść.

Wykonując powyższe zobowiązanie Sądu pozwany Bank w piśme z dnia 25 lutego 2016 r. (k. 308) wskazał:

„ Pozwany Bank wysyłał wezwania do zapłaty przeterminowanych należności analogicznej treści zarówno na adres powódki K. K., jak i na adres R. K.. Wezwania – pisma z dnia 10.10.2011 r. były kierowane listami poleconymi. Pismo skierowane do powódki zostało doręczone w dniu 2 listopada 2011 r. (dowód w aktach sprawy – dołączony do odpowiedzi na pozew). Pismo skierowana do R. K. zostało zwrócone ze skutkiem doręczenia.”

Pozwany nie przedstawił jednak dowodów na wystosowanie i doręczenie przypomnień R. K.. Dlatego też Sąd ustalił, że przypomnienia z dnia 4 sierpnia 2011 r. oraz 10 października 2011 r. nie zostały doręczone R. K..

O tym, że pisma te zostały doręczone powódce świadczą odpisy tych dokumentów w aktach sprawy. Powódka sama przedstawiła pismo z dnia 4 sierpnia 2011 r. (k.43), co oznacza że pismo to otrzymała. Pismo z dnia 10 października 2011 r. zostało przedstawione z dowodem doręczenia. Poza tym na jego skutek powódka podjęła korespondencję z Bankiem co do spłaty zadłużenia.

Dowodem na to, że wypowiedzenie z dnia 7 grudnia 2011 r. zostało doręczone zarówno powódce, jak i R. K. sa odpisy dowodów doręczenia. Sąd nie ma wątpliwości co do mocy dowodowej tych odpisów. Korespondencja Banku (...) jest wysyłana w kopertach z tzw. okienka, w których nagłówek listu jest jednocześnie wskazaniem adresata i adresu. Nie umieszcza się danych adresata odrębnie na kopercie. Dlatego też po wyjęciu z korespondencji nie widać na kopercie danych adresata.

Pozostałe okoliczności związane z dokonanymi przez powódkę spłatami i dalszymi czynnościami miały znacznie drugorzędne. Sąd poczynił ustalenia co do nich w oparciu o złożone do akt dokumenty.

Podstawa prawna wyroku:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w całości lub w części albo ograniczenia mi.in jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto klauzulę wykonalności.

W odniesieniu do tytułów wykonawczych, które nie korzystają z przymiotu powagi rzeczy osądzonej, a do takich należy bankowy tytuł egzekucyjny możliwa jest weryfikacja istnienia obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Możliwość wystawienia Bankowego tytułu egzekucyjnego stanowiła niewątpliwie przywilej banku umożliwiający ominięcie etapu postępowania rozpoznawczego poprzedzającego pozyskanie tytułu upoważniającego do egzekucji.

Jakkolwiek co do zasady ciężar dowodu wykazania nieistnienia obowiązku objętego tytułem wykonawczym spoczywa na dłużniku, to reguła ta może w niektórych sytuacjach doznawać modyfikacji, w szczególności, gdy dłużnikiem (powodem) jest konsument. Zasada ochrony konsumenta, wyrażona w art. 76 Konstytucji, nakazuje przyjęcie takiej wykładni art. 6 k.c. w zw. z art. 840 § 1 k.c. oraz 95 i 96 prawa bankowego, która zrównoważy pozycję konsumenta w procesie cywilnym. Podkreślić należy, że konsument nie posiada instrumentów pozwalających na wykazanie niektórych okoliczności pozwalających na ocenę prawidłowości czynności podejmowanych przez Bank.

Powódka w niniejszej sprawie nie miała możliwości wykazania wadliwości dokonania przez Bank wypowiedzenia kredytu wobec braku doręczenia powiadomień o wysokości przeterminowanego zobowiązania R. K.. To Bank zatem, jako podmiot profesjonalny, będący stroną umowy z R. K. winien był wykazać, że nastąpiły wszelkie przesłanki skuteczności wypowiedzenia kredytu i wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego. Zdaniem Sądu wykazanie skuteczności dokonanego wypowiedzenia także wobec drugiego kredytobiorcy obciążało Bank. Bank, mimo westowania zobowiązania w trybie art. 207 § 3 k.p.c. dowodów nie przedstawił.

Sąd pozostając związany wskazaniami Sądu II instancji uznał, że wobec treści umowy i braku wystosowania powiadomień R. K. nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu oświadczeniem z dnia 7 listopada 2011. Jak wynika z dokonanej przez Sąd II instancji oceny prawnej, którą Sąd Okręgowy pozostaje związany, skuteczność wypowiedzenia umowy kredytu wobec powódki zależała nie tylko od spełnienia przesłanek wypowiedzenia przez samą powódkę, ale także przez drugiego z kredytobiorców. Skoro zatem nie doszło do wystosowania przypomnień o spłacie do R. K., to, zgodnie ze wskazówkami Sądu Aplecyjnego, nie jest skuteczne wypowiedzenie kredytu wobec powódki K. K..

Dopiero skuteczne wypowiedzenie kredytu upoważniało Bank do postawienia całego zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności i wystawienia bankowego tytułu wykonawczego.

Wobec powyższego, na podstawie art. 840 § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2 i 3 sentencji wyroku biorąc pod uwagę art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę, zatem zobowiązany jest zwrócić powodowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie złożyły się w szczególności koszty zastępstwa procesowego adwokata - §6 pkt 7 w zw. z §13 pkt 1 ppkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j Dz. U. z 2013.461 ze zm.) w kwocie 12.600 zł,

Sąd ustalił również w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2014 roku poz. 1025 ze zm.) kwotę 8.234 zł, którą pozwany jest zobowiązany zwrócić Skarbowi Państwa – Sądowi Okręgowemu w Gdańsku tytułem wydatków poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku.

(...)