Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni – K. S. (1) wniosła o stwierdzenia zasiedzenia z dniem 1 października 2005r. własności nieruchomości niezabudowanej stanowiącej działkę nr (...) położoną w S. , dla której Sąd Rejonowy w Międzyrzeczu prowadzi księgę wieczystą (...) oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu wniosku wnioskodawczyni podała, że jest właścicielką zabudowanej nieruchomości położonej w S., stanowiącej działkę nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...) . Nieruchomość nabyła na podstawie umowy zawartej w dniu 30.07.1992r. od A. S. (1). Działki (...) nie były nigdy odgrodzone i stanowiły całość gospodarczą. Władali nimi poprzedni posiadacze nieruchomości, którzy posadzili tam drzewa owocowe i uprawiali warzywa. Zakres posiadania gruntu przez poprzednich właścicieli nieruchomości był taki sam jak aktualnie wnioskodawczyni , a ich władztwo nad działką (...) nie było nigdy kwestionowane. Gmina S. ogłosiła o planowanym przetargu na nabycie prawa własności działki (...), na podstawie tego wnioskodawczyni powzięła wiadomość że ogłoszenie dotyczy posiadanego przez nią gruntu. Zdaniem wnioskodawczyni spełnione zostały przesłanki nabycia przez nią własności nieruchomości przez zasiedzenie albowiem posiada sporny grunt od dnia zawarcia umowy z 30.07.1992r., a do okresu swojego posiadania wnioskodawczyni może zaliczyć czas posiadania poprzednich posiadaczy nieruchomości. Wszyscy oni byli posiadaczami samoistnymi, uprawili grunt i pobierali z niego pożytki, traktowali go jak całość gospodarczą z działką nr (...). Do dnia 01.10.1990r. nieruchomość nie mogła zostać nabyta przez zasiedzenie , niemniej uwzględnić należy okres samoistnego posiadania poprzednich posiadaczy nieruchomości jednak nie więcej niż 15 lat, w związku z czym z dniem 01.10.2005r. nastąpiło nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie.

W odpowiedzi na wniosek, uczestnik postępowania – gmina S. wniósł o oddalenie wniosku w całości i zasądzenie od wnioskodawczyni zwrotu kosztów postępowania. Swoje stanowisko uzasadnił tym, że działka nr (...) powstała w wyniku podziału działki (...) w 2004 roku, która stanowiła współwłasność gminy S. i osób trzecich. Uczestnik stał się właścicielem działki w 2008 roku – na podstawie umowy wydzielenia działek i zniesienia współwłasności z dnia 4 lutego 2008 roku. Zaprzeczył twierdzeniom wnioskodawczyni, że działka (...) stanowiły całość gospodarczą, albowiem odgradzał je żywopłot, a działka (...) była ogólnodostępna. Uczestnik zakwestionował także twierdzenia o tym, że poprzedni właściciele działki (...) władali powierzchnią gruntu stanowiącą obecnie działkę (...) oraz przenosili jej posiadanie. Uczestnik podniósł ponadto, że niezgodne z zasadami doświadczenia życiowego są twierdzenia o braku weryfikacji powierzchni działki (...) przez A. S. (1) oraz wnioskodawczynię, co nakazuje przyjąć że nabyli posiadanie działki (...) w złej wierze. Wskazał także na uczestnictwo wnioskodawczyni w okazaniu i przyjęciu granic działki (...) w 2004 roku, w trakcie których nie podnosiła faktu posiadania obszaru wchodzącego w skład działki (...). W trakcie czynności geodety utrwalono granice działki (...) punktami granicznymi .

W toku rozprawie strony nie zmieniały żądań.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. K. (1) był właścicielem nieruchomości rolnej położonej w S.. W skład gospodarstwa wchodziła m.in. działka nr (...), zabudowana budynkiem mieszkalnym, oraz zabudowaniami gospodarczymi - stodołą, oborą, garażem, budynkiem gospodarczym. W posiadaniu J. K. znajdowała się także część sąsiedniej działki, stanowiącej własność Skarbu Państwa o powierzchni ok. 500 m kw. Nieruchomość była w całości ogrodzona siatką na betonowych słupkach, J. K. miał na nieruchomości ogródek, który uprawiał oraz drzewa owocowe. . Ogrodzenie uniemożliwiało wstęp na działkę osobom trzecim.

W 1971r. J. K. (1) na swój wniosek przeniósł prawo własności nieruchomości rolnych o pow. 12,27 ha, objętych księgą wieczystą nr (...) na rzecz Skarbu Państwa w zamian za zaopatrzenie emerytalne, zachował własność zabudowań stanowiących odrębny przedmiot własności, znajdujących się na działce (...). Dla zabudowań stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności założono księgę wieczystą (...).

Dowód:

- zeznania świadków:

- F. U. – k. 98-98v,

- I. U. – k. 98v-99,

- W. K. – k. 99-99v,

- W. W.-K. – k. 99v

–

decyzja z 08.03.1971r. - k. 135-136

Po przekazaniu gruntu na rzecz Skarbu Państwa J. K. nadal nim władał w tym samym zakresie, co dotychczas. Po 1971 roku ogrodzenie z siatki uległo zniszczeniu, w tym samym miejscu został postawiony płot drewniany.

Dowód:

- zeznania świadka F. U. – k. 98-98v,

–

zeznania świadka I. U. – k. 98v-99,

–

zeznania świadka W. W.-K. – k. 99v ,

–

fotografie nr 1, 2 i 3 – k. 23

Postanowieniem z 6 lutego 1990 roku Sąd Rejonowy w Międzyrzeczu stwierdził nabycie spadku po J. K. (1) przez W. K. (2).

Decyzją Naczelnika Miasta i Gminy S. z 1 marca 1990r. prawo własności działki nr (...) nabył W. K. (2) na podstawie art. 6 ustawy z 24 lutego 1989r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz zmianie ustawy o podatku rolnym.

W. K. korzystał z działki w ten sam sposób, co jego ojciec.

Dowód:

–

decyzja z 01.03.1990r. - w aktach kw GW1M/00030670/6,

–

postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po J. K. – w aktach kw GW1M/00030670/6,

–

zeznania świadka F. U. – k. 98-98v,

–

zeznania świadka I. U. – k. 98v-99,

–

zeznania świadka W. W.-K. – k. 99v ,

Umową sprzedaży z 2 października 1991r. W. K. przeniósł na A. S. (1) własność zabudowanej nieruchomości o powierzchni 0,1989 ha położonej w S., stanowiącej działkę nr (...). Nabywca nieruchomości objął w posiadanie także część sąsiedniej działki (...). W miejscu granicy działek (...) nie istniało ogrodzenie. Nieruchomość, którą władał A. S. była ogrodzona częściowo siatką, w dalszej części płotem. Nie było dostępu do niej z zewnątrz. Na działce znajdował się dom, stodoła, garaż, obora i budynek gospodarczy, a także ogródek warzywny. A. S. nie zlecał okazania punktów granicznych, nie sprawdzał mapy nieruchomości w zasobie geodezyjnym. Rozpoczął remont zabudowań, uprawiał ogród, posadził drzewa owocowe, kwiaty.

Dowód:

–

umowa sprzedaży z 02.10.1991r. - k. 31,

–

zeznania świadka A. S. – k. 100-100v,

W dniu 30 lipca 1992r. K. J. (1) zawarła umowę renty z A. S. (1), na jej podstawie nabyła własność nieruchomości położonej w S., stanowiącą działkę nr (...). Nie zmieniała ogrodzenia nieruchomości, działka była zagospodarowana w całości.

Dowód:

–

umowa renty z 30.07.1992r. - k. 10-11,

–

akta księgi wieczystej GW1M/00030670/6,

–

zeznania świadka K. J. – k. 100v,

–

przesłuchanie wnioskodawczyni K. S. – k. 200-200v

W 1999r. Z działki (...) gmina S. ustanowiła odrębne prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) i sprzedała prawo własności lokalu F. i I. U. (2).

Dowód:

–

umowa ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży lokalu z 08.10.1999r. - k. 53-57

W dniu 20 września 2004r. Geodeta M. B. przeprowadził czynności przyjęcia granic działki nr (...) z działkami sąsiednimi, w tym m.in. działką (...). W czynnościach uczestniczyła K. J. (1). W trakcie czynności geodeta utrwalił na gruncie punkty graniczne.

Dowód:

–

protokół przyjęcia granic – k. 58,

–

protokół utrwaleni na gruncie punktów granicznych – k. 59

Decyzją z 20 września 2004r. Burmistrz Miasta i Gminy S. zatwierdził projekt podziału działki (...) na odrębne nieruchomości, stanowiące działki nr (...) w celu wydzielenia dla poszczególnych właścicieli budynków znajdujących się na działce (...) wraz z działkami gruntu niezbędnymi do korzystania.

W dniu 1 kwietnia 2005r. Burmistrz Miasta i Gminy S. zatwierdził podział działki (...) na działki (...).

Dowód:

–

decyzja z 20.09.2004r. - k. 39-40,

–

wyrys z mapy ewidencyjnej – k. 41,

–

decyzja z 01.04.2005r. - k. 42-43

Umową z dnia 4 lutego 2008r. współwłaściciele nieruchomości stanowiącej działki nr (...) objętych księgą wieczystą (...) wydzielili z nieruchomości m.in. działkę nr (...) oraz dokonali zniesienia współwłasności nieruchomości przyznając własność działek (...) na rzecz Gminy S..

Dowód:

–

umowa wydzielenia działek i odpłatnego zniesienia współwłasności, podział wspólnoty oraz ustanowienie służebności z dn. 04.02.2008r. - k. 44-52

A. S. wspólnie z F. U. wykonał wymianę ogrodzenia na płyty betonowe, w miejscu przebiegu dotychczasowego ogrodzenia. Na nieruchomości zostało wykonane oczko wodne, wyremontowano garaż. Posadzono rośliny ozdobne, drzewa owocowe. K. S. na części działki (...) posadziła brzozy.

Dowód:

–

zeznania świadka F. U. – k. 98-98v,

–

zeznania świadka A. S. – k. 100-100v,

–

zeznania świadka K. J. – k. 100v

W 2015r. gmina S. przeznaczyła do sprzedaży działkę nr (...) w drodze przetargu ustnego ograniczonego do właścicieli nieruchomości przyległych za cenę 33.900 zł. Działka jest częściowo ogrodzona siatką i płytami betonowymi, jest zagospodarowana jako ogród. Posiada nasadzenia krzewów ozdobnych, pojedynczymi drzewami owocowymi, brzozami i świerkami. Na terenie działki znajduje się namiot foliowy oraz część wiaty.

Dowód:

–

informacja z 14.04.2015r. - k. 22,

–

ogłoszenie o przetargu z 12.06.2015r. - k. 80-81,

–

protokół oględzin nieruchomości – k. 106.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek okazał się zasadny.

Wnioskodawczyni K. S. (1) dochodziła stwierdzenia , że z dniem 1 października 2005r. nabyła przez zasiedzenie własność działki nr (...).

Zgodnie z art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze (§ 2).

Wnioskodawczyni przytoczyła we wniosku ponadto art. 176 § 1 k.. zgodnie z którym jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. W związku z przeniesieniem posiadania nieruchomości na wnioskodawczynię przez poprzednich posiadaczy K. S. wskazywała ponadto, że z mocy art. 10 ustawy z 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) termin zasiedzenia rozpoczął bieg od dnia 1 października 1990r. i podlega skróceniu o czas posiadania poprzednich posiadaczy samoistnych nieruchomości.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie zebranego w postępowaniu materiału dowodowego. Zakres przestrzenny władztwa wnioskodawczyni oraz poprzednich posiadaczy działki nr (...) oraz charakter prawny posiadania Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadków F. U., I. U., M. W.-K., A. S. oraz przesłuchania wnioskodawczyni. Wartość dowodową miały także zeznania W. K., który co do zasadniczych twierdzeń wnioskodawczyni wskazywał, że grunt był użytkowany przez jego ojca – J. K., pomimo przekazania jego własności na rzecz Skarbu Państwa. W zeznaniach tego świadka przeważają jednak stwierdzenia o braku pamięci co do istotnych szczegółów – tego, czy J, K. posiadał także część sąsiedniej działki gruntu, czy z niej korzystał oraz czy grunty te użytkowane łącznie były ogrodzone od sąsiednich nieruchomości. Z tego powodu zeznań świadka W. K. nie można traktować jako istotnego dowodu w sprawie, decydującego o uznaniu twierdzeń którejkolwiek ze stron za wykazane. Zauważyć jednak należało że świadek nie potwierdzał okoliczności braku wiedzy A. S. o granicy działki (...) oraz istnieniu ogrodzenia wokół jego nieruchomości.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania F. U., I. U., W. W.-K., a także L. G. i K. J.. Precyzyjne i szczegółowe są zeznania F. U., a wskazywane przez tego świadka okoliczności potwierdziła I. U.. Osoby te zamieszkiwały w bezpośrednim sąsiedztwie posiadaczy działki (...) – najpierw J. K., a następnie jego syna. Także W. W.-K. relacjonowała sposób korzystania z gruntu i zakres posiadania nieruchomości przez nich. Zważywszy na to, że zeznania tych świadków są w istocie spójne, logiczne i dokładne, nie ma powodów aby odmówić im waloru wiarygodności. Świadkowie jednoznacznie wskazywali, że począwszy od lat 70-tych XX wieku grunt obejmujący działkę (...) oraz część sąsiedniej nieruchomości był w posiadaniu J. K. (1), a następnie jego syna – W., którzy korzystali z takiej samej powierzchni nieruchomości co obecnie wnioskodawczyni. Nieruchomość była zawsze ogrodzona, nie było do niej dostępu z zewnątrz, a cała grunt przydomowy była uprawiany – posiadacze sadzili drzewa owocowe, uprawiali ogródek przydomowy, hodowali zwierzęta. Co istotne, świadkowie twierdzili także , że J. K. , a następnie jego syn korzystali z nieruchomości w sposób manifestujący na zewnątrz, że uważają się za jej właścicieli. W kontekście przeniesienia prawa własności działki nr (...) na rzecz Skarbu Państwa jest to okoliczności istotna dla oceny, czy posiadanie nieruchomości stanowiącej następnie działkę nr (...) miało charakter samoistny. Świadkowie nie odnotowali żadnej zmiany w sposobie korzystania z nieruchomości po 1971r., tj. dacie przeniesienia gruntu na rzecz Skarbu Państwa. Jako, że mogli o tym fakcie nie wiedzieć, sposób korzystania z nieruchomości przez J. K. oraz W. K. nie nasuwał żadnych wątpliwości świadków co do ich uprawnienia do całej nieruchomości. Świadkowie wskazywali istniejące ogrodzenie na fotografiach przedstawionych przez wnioskodawczynię, pochodzących z lat kiedy właścicielem nieruchomości był już A. S.. Zakres posiadania nieruchomości po 1991 roku przedstawili w zeznaniach A. S. oraz wnioskodawczyni, dowody te są koherentne z zeznaniami wcześniej wymienionych świadków.

Sąd nie lekceważył odmiennych twierdzeń przedstawionych przez świadków A. i H. M.. Należało jednak mieć na uwadze, że świadkowie mogli opisać stan istniejący od 2004 roku, tj. okres kiedy zamieszkali w sąsiedztwie wnioskodawczyni. Nie mogli natomiast mieć wiedzy o zakresie i sposobie korzystania z nieruchomości przez A. S. oraz poprzednich posiadaczy. W swoich zeznaniach świadkowie zaprzeczyli, aby pomiędzy działką (...) a sąsiednią istniało trwałe ogrodzenie, przyznali że był żywopłot, co jednak nie wyklucza prawdziwości twierdzenia o posiadaniu tej działki (242/8) przez wnioskodawczynię. Świadek A. M. stwierdził, że w okresie posiadania tej działki przez wnioskodawczynię została posadowiona na niej wiata, a także był na niej ogród oraz nasadzenia. Sąd zważył, że pomimo odmiennych twierdzeń co do istnienia ogrodzenia oraz wskazania przez geodetę punktów granicznych, twierdzenia te nie wykluczają samoistnego charakteru posiadania nieruchomości przez wnioskodawczynię (w sygnalizowany już sposób nawet je wspierają), a także poprzednich posiadaczy nieruchomości. Analogiczne znaczenie mają dla okoliczności sprawy zeznania geodety M. B., który sporządzał protokół przyjęcia granic nieruchomości w 2004 roku. Nawet przyjmując za świadkiem, że miał swobodny dostęp do działki (...) i wskazywał punkty graniczne zgodnie z granicą prawną, to nie dowodzi to faktu, że wnioskodawczyni nie posiadała tej działki albo że nie było to posiadanie samoistne. Twierdzenia świadka także nie oznaczają obalenia domniemania dobrej wiary, którą należy badać według chwili objęcia nieruchomości w posiadanie przez wnioskodawczynię.

Mając na uwadze powyższe dowody należało przyjąć, że wnioskodawczyni jest posiadaczem samoistnym części działki (...) w granicach określonych na mapie - załączniku graficznym do opinii biegłego J. J. z dnia 04.02.2016r. (k. 117-122 akt), a stan ten istnieje począwszy od nabycia przez K. S. praw własności działki o nr (...) w 1992r. Zgodnie z art. 336 k.c. posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią włada jak właściciel. Posiadanie samoistne cechuje „samodzielny, rzeczywisty, niezależny od woli innej osoby stan władztwa nad rzeczą” (postanowienie Sądu Najwyższego z 24 czerwca 2009r., I CSK 453/08), a o samoistnym charakterze posiadania decydują przede wszystkim okoliczności faktyczne o charakterze zewnętrznym, tj. zachowanie posiadacza dostrzegalne dla innych osób, za pomocą którego posiadacz demonstruje swoją wolę pełnego władztwa nad rzeczą. Niezależnie od kwestii istnienia ogrodzenia pomiędzy działkami (...), zebrane dowody w szczególności w postaci zeznań świadków : F. U., I. U., W. W.-K.. L. G., K. J., A. S. , a także wnioskodawczyni wskazują na to, że już po nabyciu własności nieruchomości stanowiącej działkę (...) wnioskodawczyni K. S. wykonywała także władztwo nad częścią działki, wydzielonej w okresie późniejszym i oznaczonej numerem 242/8 . Świadkowie wskazywali, że obie działki były ogrodzone, chronione przed wstępem osób trzecich, ponadto wnioskodawczyni korzystała z nich w takim samym zakresie, jak poprzedni właściciele – na posiadanej działce należącej do gminy S. posadzone zostały drzewa – brzozy, a przy granicy działki (...) z 242/7 znajdują się krzewy ozdobne. Na części gruntu wykonane zostały pomieszczenia do hodowli ptactwa – wojlery, działka (...) w części posiadanej przez wnioskodawczynię jest zagospodarowana i zadbana. W tych okolicznościach nie budzi wątpliwości, że skoro K. S. w identyczny sposób korzystała z nieruchomości, do której posada prawo własności – działki nr (...) oraz posiadanej części działki (...), to jest to posiadanie samoistne. Obie działki w sposób faktyczny zostały połączone i stanowią całość gospodarczą. Nie wyklucza takiego przyjęcia brak świadomości co do tego, że wnioskodawczyni nie jest właścicielką części posiadanej nieruchomości. O charakterze posiadania decyduje nie stan prawny, który stanowi podstawę objęcia nieruchomości we władanie, ale sposób tego władania. Posiadanie samoistne zachodzi więc nie tylko wtedy, gdy posiadacz jest przekonany, że przysługuje mu prawo własności, ale także wówczas, gdy wie, że nie jest właścicielem, ale posiada rzecz i włada nią tak, jakby był jej właścicielem (postanowienie Sadu Najwyższego z 30.01.2014r., III CSK 133/13). Mając zatem na uwadze ujawniony w postępowaniu sposób władania częścią działki (...) przez wnioskodawczynię, niezależnie od stanu jej świadomości co do prawa własności do tej części gruntu Sąd przyjął, że K. S. jest posiadaczem samoistnym nieruchomości w granicach określonych przez biegłego geodetę J. J..

W oparciu o zebrane w postępowaniu dowody wnioskodawczyni wykazała, że posiadanie nieruchomości obejmujące także część działki (...) zostało na nią przeniesione przez poprzednich właścicieli działki (...).

Świadkowie zeznali w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości, że zarówno J. K., jak i jego syn – W. korzystali już z gruntu, stanowiącego później działkę (...) i traktowali ją jako jedną nieruchomość z działką (...). Przyjęciu, że to posiadanie miało charakter samoistny oponował uczestnik postępowania – gmina S. wskazując, że na wniosek J. K. własność działki gruntu została przeniesiona na Skarb Państwa w zamian za emeryturę rolniczą, a prawo własności działki (...) nabył W. K. (2) na mocy decyzji Naczelnika Miasta i Gminy S. z 1 marca 1990r. Twierdzenia te były wspierane dowodami z dokumentów – decyzji z 08.03.1971r. o przejęciu na własność Skarbu Państwa nieruchomości rolnych należących wcześniej do J. K. oraz decyzji z 01.03.1990r. o nabyciu praw własności działki nr (...) przez J. K.. Okoliczności te świadczą o prawie własności do gruntu posiadanego przez J. K., ale nie wykluczają ani posiadania tego gruntu, ani samoistnego charakteru tego posiadania. Posiadania samoistnego nie wyłącza świadomość, że kto inny jest właścicielem nieruchomości. Okoliczność ta świadczy jedynie o złej wierze posiadacza, ale nie obala zawartego w art. 339 k.c. domniemania samoistności posiadania (postanowienie Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 1999r., I CKN 430/98, postanowienie Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2007r., I CSK 155/07). W okolicznościach faktycznych sprawy ustalonych także na podstawie zeznań wymienionych świadków nie budzi wątpliwości, że zarówno J. K. (1), jak i W. K. (2) nie wyzbyli się posiadania gruntu , który następnie stanowił działkę (...), ale nadal z niego korzystali i to w sposób wyraźny dla sąsiadów, że wykonują władztwo takie jak właściciele nieruchomości. Świadek F. U. zeznał, że J. K. (1) posiadał nieruchomość w takim zakresie jak aktualnie wnioskodawczyni, a między jego nieruchomością a sąsiednią istniało ogrodzenie. Korzystał z gruntu w ten sposób, że miał ogród, drzewa owocowe, uprawiał warzywa. Okoliczności te potwierdziła I. U.. Świadek W. W.-K. podała, że przez istniejące ogrodzenie nie było wstępu na nieruchomość J. K., a on sam uprawiał tam ziemię. Pomimo zatem przeniesienia własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa J. K. korzystał z niej nadal w ten sam sposób, świadkowie dodawali przy tym, że nikt nie podważał prawa posiadaczy do korzystania z gruntu, zatem w sposób widoczny na zewnątrz wykonywali oni (J. K., a następnie W. K.) władztwo mające charakter posiadania samoistnego.

Na skutek dziedziczenia po J. K., a następnie sprzedaży nieruchomości przez W. K. na rzecz A. S. i zawarcia umowy renty przez wnioskodawczynię z A. S. na wnioskodawczynię K. S. przeniesione zostało posiadanie nieruchomości objętej umową w takim zakresie, w jakim posiadali nieruchomość poprzedni właściciele. K. S. objęła zatem w posiadanie część działki wydzielonej w okresie późniejszym i oznaczonej nr 242/8 o powierzchni określonej w załączniku graficznym do opinii biegłego geodety J. J..

Uczestnik nie kwestionował w toku postępowania okoliczności, że działka ta przed przekazaniem jej własności do zasobu gminy S. stanowiła własność Skarbu Państwa. W okresie poprzedzającym 1 października 1990r. nie mogła zatem być przedmiotem zasiedzenia na mocy art. 177 k.c., który obowiązywał do tej daty i wyłączał zastosowanie przepisów o zasiedzeniu do nieruchomości, która była przedmiotem własności państwowej. Na podstawie art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) bieg zasiedzenia rozpoczynał się z dniem 1 października 1990, ale termin ulegał skróceniu o czas, w którym stan prowadzący do zasiedzenia istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. W oparciu o materiał dowodowy sprawy przyjąć należało, że stan który po wejściu w życie tej ustawy prowadził do zasiedzenia działki (...) istniał już na długo przed datą 01.10.1990r. i obejmował cały okres posiadania nieruchomości zabudowanej o nr 783 przez J. K.. Zważywszy zatem na to, że posiadanie tej nieruchomości datuje się najpóźniej od 1971 r. do śmierci posiadacza w 1982r., a następnie zostało przeniesione na spadkobiercę – W. K. (2), to okres zasiedzenia po dniu 1.10.1990r. powinien być skrócony o czas istniejący przed wejściem w życie ustawy. Przepis art. 176 § 1 k.c. uprawnia do zaliczenia do okresu posiadania posiadacza czas posiadania poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Nawet zatem przyjmując, że z uwagi na przeniesienie własności nieruchomości rolnych na rzecz Skarbu Państwa J. K. był posiadaczem w złej wierze działki nr (...) i sąsiadującej z nią działki, to czas jego posiadania oraz posiadania jego spadkobiercy – W. K. podlega doliczeniu do okresu posiadania wnioskodawczyni albowiem łącznie z posiadaniem działki (...) przez A. S. okres ten wynosi nie mniej niż 30 lat.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało stwierdzić, że wnioskodawczyni K. S. (1) nabyła z dniem 1 października 2005r. przez zasiedzenie własność nieruchomości stanowiącej niezabudowaną działkę oznaczoną na mapie z projektem podziału oraz załączniku graficznym nr 3 biegłego J. J. jako działka (...) o powierzchni 487 m kw. stanowiąca część działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Międzyrzeczu prowadzi księgę wieczystą (...).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 kpc.

Nieuiszczonymi kosztami postępowania obejmującymi koszty opinii biegłego J. J. (łącznie 2.665,94 zł) w części niepokrytej z wniesionych zaliczek ( łącznie 1.100 zł) należało obciążyć wnioskodawczynię stosownie do zasady ponoszenia kosztów związanych ze swym udziałem w sprawie.