Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 r. w Warszawie

sprawy K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 15 września 2015r., nr (...)

z dnia 18 grudnia 2015r., nr (...)

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że zalicza K. S. okres od dnia 13 marca 1980 roku do dnia 19 kwietnia 1980 roku do okresów składkowych, przyznaje K. S. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 21 lipca 2015 roku.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony K. S. w dniu 9 października 2015 roku odwołał się od decyzji organu rentowego z dnia 15 września 2015 roku, znak: (...), odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury. W ocenie wnioskodawcy organ rentowy niesłusznie nie zaliczył mu do stażu pracy okresu służby wojskowej od 27 czerwca 1975 roku do 12 maja 1977 roku. Wnioskodawca w treści odwołania wniósł także o zaliczenie mu do stażu pracy okresu od 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku w Gospodarstwie (...). ( odwołanie z dnia 15 września 2015 roku, k. 2 – 2v a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. , w odpowiedzi na odwołanie z dnia 5 stycznia 2016 roku, wniósł o umorzenie postępowania w zakresie w jakim zaskarżona decyzja została zmieniona przez decyzję z dnia 18 grudnia 2015 oku oraz oddalenie odwołania w pozostałej części, w przypadku rozszerzenia odwołania na decyzję z dnia 18 grudnia 2015 roku. Organ rentowy w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie wskazał, iż w dniu 18 grudnia 2015 roku wydał decyzję w sprawie zmieniającą zaskarżoną decyzję z dnia 15 września 2015 roku. Decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku organ rentowy do ogólnego stażu pracy uznał i doliczył odwołującemu okres zatrudnienia w Gospodarstwie (...) od 1 kwietnia 1979 roku do 12 marca 1980 roku. Organ rentowy decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku ponownie odmówił odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury, bowiem pomimo zaliczenia zatrudnienia w Gospodarstwie (...) odwołujący nadal nie udokumentował wymaganego 25 - letniego ogólnego stażu pracy. Odwołujący udowodnił zdaniem organu rentowego łącznie 24 lata, 11 miesięcy i 7 dni okresów składkowych i nieskładkowych. ( odpowiedź na odwołanie z dnia 5 stycznia 2016 roku, k. 16 - 16v a.s.).

Z uwagi na wydanie przez organ rentowy decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku ubezpieczony podtrzymał swoje stanowisko wskazując, iż odwołuje się od decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury. Ubezpieczony oświadczył, iż odwołuje się zarówno od decyzji organu rentowego z 15 września 2015 roku, jak również od decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku. Tym samym ubezpieczony podtrzymał główny zakres odwołania i wniósł o przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury ( protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2016 roku, k. 24 – 25, protokół rozprawy z dnia 7 lutego 2017 roku, k. 40 a.s.).

Do zamknięcia rozprawy, w dniu 7 lutego 2017 roku, strony postępowania podtrzymały zgłoszone stanowiska i wywodziły jak dotychczas ( protokół rozprawy z dnia 7 lutego 2017 roku, k. 40 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony K. S., urodzony (...), w dniu 21 lipca 2015 roku złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę ( wniosek o wcześniejszą emeryturę z dnia 21 lipca 2015 roku, k. 1 - 8 a.r.). Do wniosku ubezpieczony dołączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentami potwierdzającymi okresy jego zatrudnienia. ( k. 9 – 22 a.r.)

Powyższe skutkowało przeprowadzeniem przez organ rentowy postępowania wyjaśniającego, w toku którego organ rentowy ustalił, że ubezpieczony nie spełnił przesłanek wynikających z ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W oparciu o tak poczynione ustalenia organ rentowy wydał decyzję z dnia 15 września 2015 roku (znak: (...)) którą odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury. W treści decyzji organ rentowy wskazał również, że do wymaganych 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych nie uwzględnił okresu pełnienia służby wojskowej. Organ rentowy wskazał także, iż odwołujący wykazał jedynie 23 lata, 7 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych. ( decyzja z dnia 15 września 2015 roku, k. 39 – 40 a.r.).

Jednocześnie na skutek złożenia przez ubezpieczonego odwołania od decyzji z dnia 15 września 2015 roku organ rentowy ponownie przeanalizował sprawę i w dniu 18 grudnia 2015 roku wydał decyzję znak: (...) (zamienną w stosunku do decyzji z dnia 15 września 2015 roku), w której ponownie ustalił okresy składkowe i nieskładkowe określając je na 24 lata, 11 miesięcy, 7 dni. Tym samym decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury ( decyzja z dnia 18 grudnia 2015 roku, k. 53 - 54 a.r.).

Wnioskodawca K. S. odwołał się pierwotnie od decyzji z dnia 15 września 2015 roku do tut. Sądu, inicjując postępowanie sądowe. Ostatecznie ubezpieczony sprecyzował, iż odwołuje się od decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury tj. od decyzji z dnia 15 września 2015 roku oraz decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku.

W toku postępowania ustalono, że w okresie od dnia 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku odwołujący był zatrudniony w Gospodarstwie (...).

Organ rentowy do okresów składkowych i nieskładkowych zaliczył wnioskodawcy okres zatrudnienia w Gospodarstwie (...) od dnia 1 kwietnia 1979 roku do dnia 12 marca 1980 roku, uwzględniając to w treści decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku. Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu okresu od 13 marca 1980 roku do 19 kwietnia 1980 roku, ponieważ pracodawca odwołującego odprowadzał składki na ubezpieczenia społeczne do 12 marca 1980 roku.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego z akt sprawy, akt emerytalnych oraz dowodu z przesłuchania ubezpieczonego w charakterze strony. Dowody w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd za bezsporny uznał materiał dowodowy związany z okolicznością faktycznego świadczenia pracy przez ubezpieczonego w okresie od dnia 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku w Gospodarstwie (...), jak też niekwestionowany przez strony był staż pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych.

Strony postępowania nie kwestionowały pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań odwołującego. Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego złożonym przez niego w charakterze strony. Zdaniem Sądu zeznania ubezpieczonego znajdowały potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym i brak było jakichkolwiek podstaw do ich podważenia.

Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy nie budził wątpliwości i był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie K. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 15 września 2015 roku znak: (...) oraz decyzji z dnia 18 grudnia 2015 roku znak: (...), jest uzasadnione i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 887, dalej: ustawa emerytalna) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. zgodnie z art.196 ustawy - w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn;

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Tym samym na mocy powyższego odesłania co do ubezpieczonego zastosowanie znajduje art. 32 ustawy emerytalnej, w myśl którego ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 natomiast ust. 4 cytowanego artykułu stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie których tym osobom przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Z tych przyczyn odpowiednie zastosowanie mają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43, ze zm.). W myśl § 3 i 4 w/w rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku emerytura przysługuje mężczyźnie zatrudnionemu w szczególnych warunkach, który:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia wynoszący 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach,

3)  nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego,

4)  warunki do uzyskania emerytury spełnił do 31 grudnia 2007 roku.

Okres wykonywania tego rodzaju zatrudnienia stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy zgodnie z § 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku. Tym samym zgodnie z przepisami § 2 rozporządzenia, tylko praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy może zostać uznana za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych.

Niektórzy ubezpieczeni ubiegający się o świadczenie mają problemy z dostarczeniem wymaganej dokumentacji (zaświadczenia z zakładu pracy potwierdzające zatrudnienie lub pracę w warunkach szczególnych) i w konsekwencji - wobec ograniczonej dopuszczalności zastosowania innych środków dowodowych w postępowaniu przed organem rentowym (np. zeznań świadków czy ogólnych wpisów w książeczce ubezpieczeniowej) – mogą nie nabyć prawa do świadczenia.

Zgodnie z utrwalonym i zachowującym dalszą aktualność stanowiskiem orzecznictwa (odnoszącym się bezpośrednio do wcześniej obowiązującego aktu prawnego regulującego kwestię postępowania przed organami rentowymi tj. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń - Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm., które zostało następnie zastąpione Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania oświadczenia emerytalno-rentowe - Dz. U. z 2011 r., Nr 237, poz.1412) - w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w treści Rozporządzenia w sprawie postępowania dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, sygn. akt II URN 3/95, Legalis). W postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują odstępstwa od ogólnych zasad dowodzenia podyktowane dążeniem do pełnego i wszechstronnego rozstrzygnięcia wszystkich kwestii spornych. W praktyce oznacza to, że w postępowaniu tym dopuszczalne jest wykazanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także wówczas, gdy z dokumentów wynika co innego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1995 roku, sygn. akt II URN 23/95, Legalis). W trakcie postępowania dowodowego w sprawach z ubezpieczenia społecznego, mogą być przeprowadzane wszelkie dowody przewidziane przepisami kodeksu postępowania cywilnego, w tym także dowód z zeznań świadków, w celu udowodnienia wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia (odmiennie niż w trakcie postępowania przed organem rentowym), ale wiarygodność i moc wszystkich dowodów jest oceniana przez Sąd według jego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2007 roku, III AUa 482/07, Apel.-W-wa 2008/1/154). W ocenie Sądu Okręgowego powołane powyżej tezy, wyrażone w orzecznictwie, w sposób jednoznaczny wskazują te okoliczności, których spełnienie jest niezbędne dla ustalenia prawa do świadczenia zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej, a ponadto wskazują te uprawnienia strony, które umożliwiają dowodzenie swoich racji zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak też w postępowaniu przed sądem powszechnym.

Sąd zważył, że w niniejszej sprawie okoliczność zatrudnienia ubezpieczonego w okresie od dnia 1 kwietnia 1979 roku do 19 kwietnia 1980 roku w Gospodarstwie (...), co do zasady nie była kwestionowana - a sporny pozostawał wyłącznie okres od 13 marca 1980 roku do 19 kwietnia 1980 roku, w którym w/w pracodawca nie odprowadzał składek na ubezpieczenia społeczne za odwołującego.

Wbrew twierdzeniom organu rentowego w niniejszej sprawie, ubezpieczony legitymuje się (obok ponad 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych) również 25-letnim ogólnym stażem pracy na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do uznanych przez organ rentowy ponad 24 lat i 11 miesięcy i 7 dni należy bowiem doliczyć okres jego zatrudnienia w Gospodarstwie (...) od 13 marca 1990 roku do 19 kwietnia 1980 roku. Okoliczność, iż ówczesny pracodawca ubezpieczonego nie opłacił za sporny okres składek na ubezpieczenie społeczne nie ma w ocenie Sądu Okręgowego znaczenia z punktu widzenia spełniania przez odwołującego warunków stażowych. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem judykatury, jeżeli fakt pozostawania w zatrudnieniu został udowodniony, okres tego zatrudnienia jest okresem składkowym nawet w przypadku, gdy pracodawca nie zgłosił pracownika do ubezpieczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 października 2012 roku, sygn. akt III AUa 598/12, Legalis). Sąd Najwyższy wskazał również, że dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 6 ust. 2 tej ustawy, nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę opłacania przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 6 kwietnia 2007 roku, sygn. akt II UK 185/06, Legalis). W konsekwencji w ocenie Sądu nie było podstaw do nieuwzględniania przez organ rentowy okresu zatrudnienia ubezpieczonego w Gospodarstwie (...) przypadającego od 13 marca 1980 roku do 19 kwietnia 1980 roku. Reasumując po doliczeniu wskazanego zatrudnienia odwołujący legitymuje się wymaganym 25-letnim ogólnym stażem pracy.

W związku z powyższym K. S. wbrew stanowisku organu rentowego spełnił wszystkie przesłanki wynikające z § 1 - 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zw. z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ma on prawo do wcześniejszej emerytury.

Zgodnie z art. 129 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2. Sąd zważył, że ubezpieczony złożył wniosek o prawo do wcześniejszej emerytury w dniu 21 lipca 2015 roku i w tym dniu osiągnął także wiek uprawniający go do wcześniejszej emerytury. Dlatego też na podstawie powołanego art. 129 ust.1 ustawy, prawo do wcześniejszej emerytury zostało mu przyznane od dnia 21 lipca 2015 roku.

Z tych właśnie przyczyn Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.