Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodnicząca – Sędzia S.O. Danuta Dadej-Więsyk

Protokolant – st. sekr. sąd. Katarzyna Tokarska-Józwik

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2017 roku w Lublinie

sprawy R. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o rekompensatę

na skutek odwołania R. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 5 kwietnia 2016 roku znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VIII U 2728/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił R. B. (2) do prawa do rekompensaty z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu podano, że wnioskodawca nie spełnił warunków określonych w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008r., nr 237, poz. 1656 ze zm.) tj. na dzień 1 stycznia 2009 roku nie udowodnił 15 – letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do tego okresu nie uwzględniono zatrudnienia od 1 lutego 1982 roku do 30 kwietnia 1996 roku (decyzja k. 22 akt kapitałowych).

W dniu 2 maja 2016 roku wnioskodawca odwołał się od powyższej decyzji, domagając się przyznania rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Wskazał, iż przez cały okres zatrudnienia od 1 grudnia 1979 roku do 30 kwietnia 1996 roku pracował w tych samych, szkodliwych warunkach (odwołanie k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie uzasadniając, jak w treści zaskarżonej decyzji. Wskazał ponadto, że okres zatrudnienia od dnia 1 grudnia 1979 roku do 31 stycznia 1982 roku na stanowisku mistrza został zaliczony do okresów pracy w warunkach szczególnych. Natomiast okres zatrudnienia (...) Sp. z o.o. w Ł. od dnia 1 lutego 1982 roku do 30 kwietnia 1996 roku nie został zaliczony do tych okresów ponieważ wnioskodawcza zajmował wówczas stanowisko kierownicze (kierownik magazynu). Organ rentowy wywodził, że pracownicy zatrudnieni w kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym na wydziałach i oddziałach nie spełniają kryterium zakwalifikowania pracy na stanowiskach kierowniczych jako wykonywanej w szczególnych warunkach z uwagi na fakt wykonywania innych prac np. administracyjnych, organizacyjnych, które nie są zaliczane do prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywanie dodatkowo czynności administracyjnych, organizacyjnych na tych stanowiskach powoduje, że praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (k. 3-4 a.s.).

W toku dalszego postępowania strony popierały stanowiska prezentowane w sprawie (k. 25, 40v a.s.)

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, co następuje:

R. B. (1), urodzony (...), w dniu 18 marca 2016 roku złożył wniosek o emeryturę wraz z rekompensatą (k. 1-4, t. II akt emerytalnych) oraz wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego i rozpatrzenie okresów zatrudnienia jako pracy w szczególnych warunkach i doliczenie z tego tytułu rekompensaty. Decyzją z dnia 6 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przyznał wnioskodawcy emeryturę z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Wyliczone w oparciu o art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenie wyniosło od dnia 1 lutego 2016 roku 3 134,90 zł brutto miesięcznie (decyzja k. 10-11, t. II akt emerytalnych).

Rozpatrując zaś wniosek o przyznanie rekompensaty organ rentowy wydał w dniu 5 kwietnia 2016 roku zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję, w której odmówił R. B. (1) przyznania prawa do rekompensaty z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach (decyzja k. 22 akt kapitałowych).

Wcześniej wnioskodawca ubiegał się o przyznanie mu prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych (wniosek z dnia 21 września 2011 roku – k. 1-4, t. I a.e.). Do wniosku tego dołączył świadectwo pracy ze Spółdzielni (...). gen. F. K. w Ł. (następnie (...) (...). K. w Ł.) oraz świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z tej Spółdzielni:

- wystawione w dniu 28 lutego 2007 roku, z którego wynikało, że odwołujący był zatrudniony w tym zakładzie pracy w okresie od 1 grudnia 1979 roku do 30 kwietnia 1996 roku i we wskazanych tam okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace – kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na wydziałach i oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A, dziale XIV, poz. 24 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U. 1983, Nr 8, poz. 43 ze zm.) na stanowiskach pracy mistrz produkcji i magazynier, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku wymienionym w wykazie A, dziale XIV, poz. 24, pkt 1 stanowiącym załącznik numer l do zarządzenia numer 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. Nr 4 z 03.08.1987 roku) – (k. 35, t. I a.e.),

- wystawione w dniu 2 listopada 2011 rok, jako korekta poprzedniego, wskazujące iż wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych w okresach: od 1 grudnia 1979 roku do 31 stycznia 1982 roku na stanowisku mistrza produkcji (tj. prace – kontrola międzyoperacyjna oraz nadzór inżynieryjno – techniczny na oddziałach i wydziałach, wymienione w wykazie A, Dział XIV, pkt 24 rozporządzenia) oraz od 1 lutego 1982 roku do 30 kwietnia 1996 roku na stanowisku kierownika magazyny, wykonując pracę magazynowe, załadunkowe i rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych (wykaz A, dział IV, pkt 40 rozporządzenia) – (k. 51, t. I a.e.).

Organ rentowy decyzją z dnia 15 listopada 2011 roku odmówił R. B. (2) prawa do wcześniejszej emerytury wobec nie udowodnienia 15- letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą, na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem ustalenia prawa do emerytury.

Wyrokiem z dnia 1 marca 2012 roku Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie R. B. (1) od opisanej decyzji (odpis wyroku – akta emerytalne).

Wnioskodawca nie składał kolejnego wniosku o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach (zeznania wnioskodawcy k. k. 25v-27 a.s. w zw. z k. 42 a.s.)

R. B. (1) ma wykształcenie średnie. Z dniem 1 grudnia 1979 roku wnioskodawca został zatrudniony w Spółdzielni (...). (...) F. K. w Ł. na stanowisku mistrza produkcji. Na tym stanowisku skarżący pracował do dnia 31 stycznia 1982 roku, od dnia 1 lutego 1982 roku został przeniesiony na stanowisko kierownika magazynu (umowa o pracę k. 27 akt osobowych, angaże k. 29,30,32 a.o., wypowiedzenie stanowiska pracy i płacy k. 33 a.o., angaż 37a a.o. – na k. 14 a.s.). Do czasu uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wnioskodawca wykonywał prace w magazynie, z tym że stanowiska jakie zajmował to naprzemiennie kierownik magazynu, magazynier i starszy magazynier, zaś od 1 stycznia 1984 roku – kierownik magazyny (angaże k. 39,40,41,43-47,52,54,55,61,62,64 i dalsze a.o. na k. 14 a.s.).

Spółdzielnia prowadziła konfekcję i dystrybucją klejów. Jako mistrz produkcji wnioskodawca nadzorował pracowników rozlewających kleje. Klej tłoczony był do puszek z 200 litrowych pojemników, bądź w wypadku klejów budowalnych ściekały one lejem do puszek. Od dnia 1 lutego 1982 roku skarżący pracował na stanowisku kierownika magazynu, a następnie magazyniera i starszego magazyniera. Był on zwykle jedynym pracownikiem magazyny. Do jego obowiązków należało przyjmowanie do magazyny zakładu – na podstawie dowodów przyjęcia materiałów, klejów, alkoholi, artykułów przemysłowych, opakowań oraz innego niezbędnego asortymentu do prowadzenia działalności zakładu, dbanie o prawidłowe magazynowanie asortymentu i opakowań, zabezpieczenie go przed zepsuciem, zniszczeniem i kradzieżą, wydawanie wyrobów gotowych na podstawie prawidłowo wypełnionych i zatwierdzonych dokumentów, prowadzenie terminowo i prawidłowo ilościowej ewidencji ruchu kleju i opakowań, powiadamianie działu zaopatrzenia o stanie i zapasach kleju opakowań innych asortymentów oraz o konieczności uzupełnienia ich w wypadku zejścia poniżej normatywu, ustalanie z działem księgowości kartotek magazynowych pod względem ilościowym i wartościowym (raz w miesiącu), nadzór nad terminowym zwrotem opakowań niefakturowanych, nadzór nad terminowym rozładunkiem wagonów, kwitowanie odbioru, sprawdzanie zgodności z dokumentacją wysyłkową, sporządzanie protokołów szkód podczas odbioru towarów, ustawianie pracowników grupy transportowej do za i wyładunku w niedzielę i dni świąteczne, wolne od pracy oraz rozlicznie ich z powierzonej pracy, przestrzeganie czystości, zasad bhp i przeciwpożarowych w magazynach i na placu składowym, przygotowanie magazynów do przeprowadzenia spisu z natury itp. Łączyło się to z odpowiedzialnością materialną za straty wynikłe z jego winy w wyniku wadliwego przyjmowania, przechowywania i zabezpieczenia materiałów i wyrobów oraz za nienależyte wykonanie zakresu czynności (zakres czynności (k. 48-49 a.o. oraz 85-86 a.o. na k. 14 a.s.). Wnioskodawca, wraz z innymi pracownikami m.in. B. M. zatrudnioną na stanowisku referenta ds. zbytu i S. M., zatrudnionym na stanowisku mistrza produkcji, zajmował pomieszczenie biurowe, które znajdowało się koło wiaty magazynowej. Tam wykonywał wszystkie prace biurowe tj. rozliczenie produkcji, płace dla pracowników, zapotrzebowanie na opakowania na klej, prowadzenie ewidencji towarów, w tym codzienne dokumenty związane z wysyłką. Dziennie z zakładu wyjeżdżało ok. 20 samochodów z towarem. Do obowiązków wnioskodawcy należało policzenie wydanego towaru i wystawienie dokumentów wysyłkowych. Wnioskodawca był też odpowiedzialny za odbiór towarów z (...). W razie odbioru towaru jeździł na stacje, gdzie sprawdzał wagony – czy nie są otwarte, uszkodzone, czy towar jest w odpowiednim stanie. Klej przywożono w 200 litrowych beczkach, wnioskodawca musiał sprawdzić czy są one prawidłowo zamknięte, czy nie ma przecieków. Po rozładunku kwitował dokumenty dla kolei, w razie stwierdzenia szkód na miejscu sporządzał protokoły szkodowe. Z magazynu wydawał kleje do produkcji, odbierał kleje z produkcji, wydawał etykiety i opakowania Jako kierownik sam wykonywał wszystkie te czynności, nie miał pracowników. Jedyne osoby jakie nadzorował to pracownicy transportowi, którym zlecał wykonanie zadań związanych z załadunkiem i wyładunkiem towarów (zeznania wnioskodawcy k. 25v-27 a.s. w zw. z k. 42 a.s., zeznania świadków S. M. k. 40v-41 a.s. oraz B. M. k. 41-41v a.s.)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wymienionych dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego, aktach osobowych wnioskodawcy oraz zeznań wnioskodawcy i świadków. Sąd obdarzył wiarą zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe w postaci dokumentów, znajdujące się w aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i aktach osobowych. Były one przechowywane przez uprawniony podmiot, nie nosiły śladów podrobienia ani przerobienia. Ich treść nie była kwestionowana przez żadną ze stron, nie budziły one również wątpliwości Sądu. W aktach tych znajdują się umowy o pracę, angaże, zakresy obowiązków, pisma pracodawcy, na podstawie których możliwe było ustalenie okresów pracy i zakresu obowiązków skarżącego.

W ocenie Sądu, na wiarę zasługiwały również zeznania przesłuchanych w sprawie świadków. Świadek S. M. pracował w Spółdzielni (...) w Ł. od 1980 roku do 1996 roku na stanowisku mistrza produkcji. Pracował on wspólnie z wnioskodawcą w Zakładzie (...), dzielił z wnioskodawcą pomieszczenie biurowe. Podobnie świadek B. M., która pracowała w wymienionym zakładzie od 1977 roku do 1996 roku. Z wnioskodawcą współpracowała w czasie zatrudnienia w dziale sprzedaży, na stanowisku referenta ds. zbytu.

Świadkowie jednoznacznie zeznali, że na zajmowanym stanowisku kierownika magazynu czy magazyniera zakres obowiązków odwołującego się był podobny i polegał na wydawaniu i przyjmowaniu towarów, nadzorowaniu wysyłek, sprawdzaniu przysłanego towaru oraz prowadzeniu szeroko rozumianej dokumentacji magazynowej tj. dokumentów wydania i odbioru produktów tj. kleje, alkohole, opakowania, etykiety i inne materiały niezbędne do produkcji. Wskazywali, że wnioskodawca wykonywał swoje czynności bezpośrednio w magazynie, ale również wyjeżdżał po towar na stację PKP gdzie nadzorował wyładunek i stan przywiezionego towaru, nadzorował pracowników transportowych, o najmniej połowę jego obowiązków stanowiły zaś prace administracyjno – biurowe, które wykonywał w pomieszczeniu biurowym. Na czynności biurowe składały się między innymi: sporządzanie dokumentacji wysyłkowej, sporządzenie protokołów szkodowych, ewidencji ruchu kleju i opakowań, sporządzenie zamówień do działu zaopatrzenia, prowadzenie i ustalanie z działem księgowości kartotek magazynowych pod względem ilościowym i wartościowym. Prace te zajmowały skarżącemu około połowy czasu pracy, nawet jeśli nie były wykonywane codzienne to w kolejnych dniach skarżący zmuszony był nadrabiać zaległości w kolejnych dniach. Sąd Okręgowy podzielił w tym zakresie zeznania świadków, gdyż były jasne, logiczne i pozbawione sprzeczności. Mimo, że fakty będące przedmiotem zeznań świadków miały miejsce przed wieloma laty, to wskazać należy, iż co do zasadniczych okoliczności były one zbieżne, spójne i wzajemnie się uzupełniały.

Wszyscy świadkowie z racji swoich obowiązków pracowniczych znali organizację zakładu zatrudniającego wnioskodawcę, specyfikę czynności wykonywanych na poszczególnych stanowiskach, widywali też wnioskodawcę przy pracy. Tym samym mieli oni sposobność dokonania spostrzeżeń okoliczności, o których zeznawali, a ich stały i powtarzający się charakter utrwalił ich przebieg na tyle, iż mimo upływu czasu przedstawili poszczególne zdarzenia rzetelnie i spójnie. Co do zasadniczych okoliczności były one zbieżne, spójne i wzajemnie się uzupełniały.

Okoliczności wskazane przez świadków w powiązaniu z relacją wnioskodawcy nie pozwoliły na uznanie, że R. B. (1) w okresie od 1 lutego 1982 roku do 30 kwietnia 1996 roku jako magazynier, starszy magazynier i kierownik magazynu, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności polegające na osobistym nadzorze nad pracownikami, którzy wykonywali jako podstawowe prace w szczególnych warunkach. Nie można też uznać, iż wykonywał on w pełnym wymiarze prace polegającą na magazynowaniu, załadunku, rozładunku, transporcie czy konfekcjonowaniu surowców, półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących czy wybuchowych. Jak wynika bowiem z zeznań samego wnioskodawcy jak i świadków dużą część jego obowiązków stanowiły czynności administracyjno – biurowe, a nadto w magazynie, który nadzorował przechowywanie były nie tylko kleje, które można było zakwalifikować jako substancje żrące i toksyczne ale także inne materiały, jak choćby opakowania i artykuły przemysłowe. Okoliczności te znalazły również potwierdzenie w zapisach w aktach osobowych, m.in. w zakresach obowiązków na stanowisku kierownika magazynu (k. 48-49, 85-86 a.o.).

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy R. B. (2) nie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 965, ze zmianami) rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Warunki jej przyznania precyzuje art. 21 cytowanej ustawy, który stanowi, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 887), wynoszący co najmniej 15 lat. Jednocześnie rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z treścią art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę i jest ona przyznawana w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Tym samym, aby ustalić prawo do rekompensaty konieczne jest wykazanie, iż ubezpieczony do dnia 1 stycznia 2009 roku udowodnił 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, przy jednoczesnym braku możliwości uzyskania prawa do emerytury pomostowej lub prawa emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na skutek zmiany stanu prawnego wprowadzonego ustawą o emeryturach pomostowych.

Rekompensata jest zatem odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które rozpoczęły pracę przed 1 stycznia 1999 roku i nie nabędą prawa do emerytury pomostowej w zamian za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (analogiczne stanowisko zajął Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 25 listopada 2010 roku, sygn. K 27/09, OTK-A 2010, Nr 9, poz. 109).

Według art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 cytowanej normy prawnej stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zmianami) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Jednocześnie przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Sąd, w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi, gdyż zgodnie z treścią art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron.

W rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku, w wykazie A w dziale XIV „Prace różne”, pod pozycją 24 uregulowane zostały prace polegające na „kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”. Również akt resortowy, to jest zarządzenie numer 7 Ministra Przemysłu Chemicznego z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego o lekkiego (Dz. U. Nr 4 z 3.08.1987 r.) w wykazie A, dziale XIV „Prace różne”, w punkcie 24 wymienia „kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno- techniczny na wydziałach i oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”. Nadto w wyżej wymienionych aktach prawnych został ujęte również pracę magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych (wykaz A, Dział IV, pkt. 40 rozporządzenia oraz Wykaz A, dział IV, pkt 40, ppkt 15 zarządzenia).

W oparciu o wyniki przeprowadzone postępowania Sąd Okręgowy ustalił, iż wnioskodawca w okresie od 1 lutego 1982 roku do 30 kwietnia 1996 roku zajmując stanowiska: kierownika magazyny (zamiennie z magazynierem i starszym magazynierem) nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymienionych wyżej czynności zaliczonych do prac w szczególnych warunkach.

Stosownie do utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku, I PK 194/08, Lex nr 528152, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNP 2002/11/272). Praca inna niż praca w szczególnych warunkach wykonywana tylko w znikomym zakresie, czy tylko wyjątkowo, nie przeszkadza co prawda w uznaniu, że praca w szczególnych warunkach wykonywana jest w pełnym wymiarze czasu pracy. W sytuacji wnioskodawcy ustalono jednak, iż poświęcał on znaczną cześć swojego czasu pracy w ramach pełnego wymiary na pracę nie będącą pracą w szczególnych warunkach.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy, czym innym jest wykonywanie czynności administracyjno-biurowych ściśle związanych ze sprawowaniem dozoru inżynieryjno-technicznego, a czym innym wykonywanie w ramach zakresu obowiązków również innych czynności, nie mających związku z wykonywaniem bezpośredniego dozoru nad procesem produkcji. Prace biurowe nie były jednak związane ściśle ze sprawowaniem takiego dozoru. Wnioskodawca jako kierownik magazyny był jedynym pracownikiem tam zatrudnionym, sprawował on nadzór jedynie nad pracownikami transportu tj. dokonującymi załadunku i wyładunku towarów. Pozostałe czynności wykonywał samodzielnie – praca magazyniera nie miała zaś charakteru ciągłego przebywania w magazynie. Wnioskodawca miał w zakresie czynności przypisaną do swojego stanowiska znaczną cześć prac administracyjno – biurowych, nie związanych bezpośrednio z przebywaniem w magazynie. Czynności te wykonywał w pomieszczeniach biurowych, co zajmowało mu średnio 4 godziny dziennie.

W świetle zeznań świadków oraz wnioskodawcy należy więc uznać, że praca odwołującego w szczególnych warunkach była tylko częścią jego obowiązków.

Reasumując, w rozpoznawanej sprawie wnioskodawca nie spełnił wszystkich wymaganych warunków do przyznania mu rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Udowodnił bowiem jedynie niewiele ponad 2 lata zatrudnienia w szczególnych warunkach, a ponadto nie utracił prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach na skutek zmiany stanu prawnego, wprowadzonego ustawą z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że decyzja została wydana prawidłowo, a odwołanie podlegało oddaleniu.

Z powyższych względów, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy w Lublinie orzekł jak w sentencji wyroku.