Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Koronowski

Sędziowie: SO Bożena Czarnota

SO Renata Żywicka (spr.)

Protokolant : sekr. sądowy Justyna Sobiech

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2016r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z powództwa B. C.

przeciwko Starostwu Powiatowemu w E.

o uchylenie kary porządkowej

i sprawy z powództwa M. K.

przeciwko Starostwu Powiatowemu w E.

o uchylenie kary porządkowej

na skutek apelacji wniesionych przez powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 13 września 2016r ., sygn. akt IV P 34/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że uchyla kary porządkowe upomnienia nałożone na powódki w dniu 14 stycznia 2016r. i zasądza od pozwanego na rzecz każdej z powódek kwoty po 120 /sto dwadzieścia/ złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz każdej z powódek kwoty po 30 /trzydzieści/ złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt IV Pa 46/16

UZASADNIENIE

Powódka B. C. wniosła do Sądu Rejonowego w Elblągu pozew przeciwko pracodawcy - Starostwu Powiatowemu w E. o uchylenie kary porządkowej upomnienia nałożonej w dniu 14 stycznia 2016 roku z powodu nieprzestrzegania ustalonej organizacji pracy i porządku w procesie pracy na zajmowanym stanowisku (...) w Wydziale (...) w Starostwie Powiatowym w E.. W uzasadnieniu powódka wskazała, że przed wymierzeniem kary naruszono zasadę obowiązkowego wysłuchania pracownika przez pracodawcę wynikającą z przepisu art. 109 § 2 k.p., a cała procedura „wysłuchania” ograniczyła się jedynie do przedstawienia zarzutów i miała charakter „przesłuchania” pod kątem udowodnienia z góry przypisanej winy, po czym wręczono jej zawiadomienie o ukaraniu, nie odnoszące się do jej wypowiedzi, w tym zadanych pytań i próśb o dokonanie czynności sprawdzających pod kątem zarzucanych jej naruszeń. Powódka podała, że do porządku i organizacji pracy na zajmowanym przez nią stanowisku odnoszą się obowiązujące przepisy wewnętrzne przyjęte Zarządzeniem Starosty (...) w dniu 13 stycznia 2011 roku - Instrukcja w sprawie przyjętych zasad rachunkowości, wykonania finansowej kontroli wewnętrznej oraz obiegu dokumentów (...) w Starostwie Powiatowym w E., Regulamin Pracy w Starostwie Powiatowym w E. z dnia 25 kwietnia 2013 roku oraz zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności zawarty w przydziale czynności z dnia 9 maja 2013 roku.

Powódka podniosła, że w dniu 14 stycznia 2016 roku dokonując jej ukarania, pozwany nie odniósł się w żaden sposób do powyższych przepisów, ani w formie pisemnej ani ustnej, a w zawiadomieniu o karze porządkowej przypisano jej utworzenie dokumentów w postaci poleceń księgowania PK nr 273 i PK nr 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku, które spowodowały zmiany w wykonaniu planu wydatków budżetowych bez uprzedniego zatwierdzenia przez osoby upoważnione, co w konsekwencji mogło spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonych na 2015 rok, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez Starostwo Powiatowe w E., jak również dokumentów zawierających niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości „przeróbki kwoty i numeru listy płac. Powódka podała, że dokumenty PK sporządzane były przez nią od wielu lat do każdej listy płac, zawsze w ten sam rzetelny sposób, zgodnie z obowiązującymi przepisami, co wielokrotnie było przedmiotem kontroli jednostek nadrzędnych, tj. Regionalnej Izby Obrachunkowej, a dokumenty, które stały się podstawą wymierzenia kary porządkowej upomnienia, wykonane były jako notatki robocze na drukach poleceń księgowania PK i przekazane w dniu 4 stycznia 2016 roku do sprawdzenia i zatwierdzenia w celu ewentualnego ujęcia w księgach rachunkowych, gdzie nadano im numery PK 273 i PK 278, lecz pisma te mimo swojego roboczego charakteru stanowiły rzetelne rozksięgowanie dokumentów źródłowych, tj. list płac z dnia 18 grudnia 2015 roku, czyli w swojej treści faktycznie odzwierciedlały wydatki już ujęte oraz zatwierdzone do budżetu na 2015 rok. W ocenie powódki PK 273 oraz PK 278 nie zawierały żadnych błędów merytorycznych, a zarzut, że zawierały niedopuszczalne wobec ustawy o rachunkowości przeróbki kwoty w postaci pogrubienia jednej z cyfr był ewidentnie przedwczesny, albowiem uzgodnienie finalnego kształtu dokumentów wewnętrznych przez pracowników Wydziału (...) polegało na sporządzeniu notatek roboczych, które następnie były sprawdzane i poprawiane celem wstępnego eliminowania błędów rachunkowych bądź merytorycznych przed sporządzeniem właściwych dokumentów, w tym poleceń księgowania PK, było to stosowaną od wielu lat praktyką, przyczyniającą się do bardzo dobrych wyników kontroli przez nadzorujące jednostki. Powódka podniosła, że od zawiadomienia o wymierzeniu kary porządkowej upomnienia wniosła sprzeciw, który został odrzucony, przy czym pracodawca w jej ocenie nie odniósł się do podanych w sprzeciwie faktów, jak również nie podał konkretnych przepisów wewnętrznych bądź powszechnie obowiązujących, z których wynikałoby rzekome naruszenie, a ponadto w odrzuceniu sprzeciwu postawiono kolejne zarzuty, nie ujęte wcześniej w zawiadomieniu o ukaraniu karą porządkową np. to, że naliczenie do zaksięgowania list płac w paragrafach i kwotach powinno być wykonane jednocześnie z listami płac w formie poleceń księgowania, podpisane oraz przedstawione do zatwierdzenia Naczelnikowi Wydziału (...), a następnie dostarczone do księgowania. Powódka podniosła, że od kilkunastu lat w pozwanym zakładzie pracy praktyka sporządzania dokumentacji była taka sama (co wielokrotnie było kontrolowane z pozytywną opinią przez organ nadzorujący Regionalną Izbę Obrachunkową w O.), po sporządzeniu list płac i zamknięciu miesiąca rozliczane były składki ZUS oraz podatki, następnie sporządzało się rozksięgowanie, przy czym powódka wskazała, że nie miała obowiązku po sporządzeniu list płac dokonywać sprawdzenia zgodności tych wydatków z planem (...), gdyż czynność ta należała do innych osób, które zajmowały się planowaniem budżetu i znały wydatki, które powinny były być ujęte w planie.

Powódka dodała, że S. Starostwa Powiatowego w E. oraz (...) Wydziału (...) listę płac zatwierdzili w dniu 18 grudnia 2015 roku, a zatem znali ujęte tam wydatki, mimo to dokonano nagłej zmiany nie ujmując ich w paragrafie 4110. Notatki służbowe w formie PK zostały w dniu 4 stycznia 2016 roku przekazane do księgowości – do Pani M. K., celem weryfikacji i po wprowadzeniu ich w system księgowy PUMA okazało się, że w paragrafie 4110 mogłoby wystąpić przekroczenie planu wydatków ujętych na rok 2015. Powódka wskazała, że w dniu 11 stycznia 2016 roku złożyła oświadczenie, zgodnie z którym wskazała, że naliczone wynagrodzenia były zgodne z dokumentami otrzymanymi z kadr za okres 01.01-31.12.2015 r., od wynagrodzeń naliczono podatki i składki ZUS, w tym zasiłki chorobowe zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W odpowiedzi na pozew pozwane Starostwo Powiatowe w E. wniosło o oddalenie powództwa w całości, nadto zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, że powódka domagała się uchylenia kary porządkowej upomnienia, nałożonej w dniu 14 stycznia 2016 roku, ponieważ zdaniem powódki brak było jej zawinienia, brak naruszenia obowiązków, brak bezprawności czynu. Pozwany podał, że powódka została ukarana karą upomnienia za: tworzenie dokumentów w postaci poleceń księgowania PK nr 273 i PK nr 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku powodujących zmiany w wykonaniu planu wydatków budżetowych i przekazaniu ich do dalszego procedowania bez uprzedniego zatwierdzenia przez osoby upoważnione, co w konsekwencji mogło spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych, nadto że powyższe dokumenty zawierały przeróbki niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości - art. 22 ust. 1, tj. „przeróbki” kwoty i numeru listy płac. Jak wskazał pozwany, zasadniczy spór pomiędzy stronami sprowadzał się do tego, że pozwany stał na stanowisku, iż PK 273 i 278 były dokumentami księgowymi ze wszystkimi wynikającymi z tego faktu konsekwencjami, a powódka utrzymywała, że były to notatki robocze nie mające charakteru dokumentu. Ponadto pozwany podał, że z zakresu obowiązków powódki wynikało, iż została zobowiązana między innymi do terminowego sporządzania naliczeń od wynagrodzeń, czyli w dniu realizacji tych wynagrodzeń, a nie po upływie 17 dni, co zdaniem pozwanego z oczywistych względów mogło spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonych na rok 2015, nadto - do dokonywania analiz funduszu wynagrodzeń w okresach miesięcznych, kwartalnych, półrocznych i rocznych, a także do naliczania składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, fundusz pracy wg ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, sporządzanie obowiązujących deklaracji i rozliczeń. Zdaniem pozwanego o braku wykonania analizy funduszu wynagrodzeń przez powódkę świadczyło przekroczenie planu wydatków w paragrafie 4110 wykazane w roboczym wydruku komputerowym z dnia 7 stycznia 2016 roku oraz pozostawienie środków na paragrafie 4010. Pozwany podniósł, że powódka nie przedstawiła ani S., ani Naczelnikowi Wydziału (...) Starostwa Powiatowego w E., analizy w zakresie rzeczywistych potrzeb dotyczących planu funduszu płac oraz składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i fundusz pracy, co spowodowało dokonanie zmian w planie wydatków, polegających na zmniejszeniu planu w paragrafie 4110, a pozostawieniu nadwyżki w paragrafie 4010. Gdyby powódka sporządziła i przedstawiła swoim przełożonym analizę przewidywanego wykonania funduszu płac, a także naliczyła składki od wynagrodzeń w dniu ich realizacji, czyli w dniu 18 grudnia 2015 roku, wówczas niewątpliwie byłyby uwzględnione oraz wprowadzone stosowne zmiany w planie wydatków na rok 2015.

Pozwany wskazał, że zmiany w budżecie uchwalono na sesji Rady Powiatu w dniu 30 grudnia 2015 roku i nie ujęto w nich części wydatków z list płac 225 i 229/2015 zatwierdzonych w dniu 18 grudnia 2015 roku ze względu na niedostarczenie przez powódkę informacji w zakresie wykonania funduszu płac i składek na ubezpieczenie społeczne, a twierdzenia powódki, że sprawdziła plan finansowy na dzień 18 grudnia 2015 roku i był on wystarczający na pokrycie wydatków sporządzonych list płac w paragrafach 4010 i 4110 były niewiarygodne, ponieważ tej czynności nie potwierdziła w formie jakiejkolwiek adnotacji pisemnej świadczącej o tym stwierdzeniu, brak było pochodzącej od powódki informacji o dodatkowych potrzebach. Pozwany podał, że plan wydatków na rok 2015 opracowany przez planistkę oraz uchwalony przez Radę Powiatu w dniu 30 grudnia 2015 roku zawierał zmiany, które zostały przedstawione przez komórki merytoryczne, w tym S. Powiatu, natomiast zmiany w zakresie wynagrodzeń i pochodnych wprowadzono na podstawie wydruków, o których mowa powyżej, a nie uwzględnienie w planie wydatków kwot zabezpieczających wydatki na składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, było spowodowane nieprzekazaniem stosownego wniosku do komórki planistycznej, albowiem „notatki robocze” z dnia 31 grudnia 2015 roku zostały dostarczone do księgowości w dniu 4 stycznia 2016 roku, a to opóźnienie wpłynęło na niedostosowanie planu wydatków do rzeczywistego ich wykonania.

W tej sytuacji, jak dodał pozwany, planistka nie mając informacji od powódki o dodatkowych potrzebach, analizowała wykonanie wydatków według stanu na dzień 29 grudnia 2015 roku, biorąc pod uwagę wydruki dotyczące wydatków wygenerowane z sytemu PUMA przez M. K.. Pozwany podał również, że planowaniem budżetu bezpośrednio zajmowała się M. I. w Wydziale (...), K. K. (1) - (...) Wydziału (...), E. S. Powiatu, a danych dotyczących planowania dostarczała również powódka jako (...) w Wydziale (...) na podstawie wykonania wydatków dotyczących wynagrodzeń oraz jego pochodnych. W ocenie pozwanego wiedza oraz doświadczenie które zdobyła powódka w okresie wieloletniej pracy pozwalały przypuszczać, że potrafiła prawidłowo sporządzić niezbędne dokumenty, które po rozksięgowaniu nie powodowały przekroczenia wykonania planu wydatków, a tym samym nie narażały osoby odpowiedzialnej na karę za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Powódka M. K. w dniu 12 lutego 2016r. wniosła do Sądu Rejonowego Pracy i (...) w E. pozew przeciwko pracodawcy - Starostwu Powiatowemu w E. o uchylenie kary porządkowej upomnienia nałożonej w dniu 14 stycznia 2016 roku, podnosząc brak swojego zawinienia, brak naruszenia obowiązków oraz brak bezprawności czynu. Powódka wskazała, że w dniu 14 stycznia 2016 roku otrzymała zawiadomienie o wymierzeniu kary porządkowej upomnienia z powodu przyjęcia poleceń księgowania PK nr 273 i PK nr 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku zawierających „przeróbki” niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości, bez uprzedniego zatwierdzenia przez osoby upoważnione, co w konsekwencji mogło spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez Starostwo Powiatowe w E.. Powódka podała, że w dniu 19 stycznia 2016 roku złożyła sprzeciw od ukarania karą porządkową, jednakże sprzeciw ten został odrzucony. W jej ocenie pozwany nie tylko nie uwzględnił argumentów które powódka podniosła, jak również nie wskazał żadnych przepisów wewnętrznych, które naruszyła, pomimo to przedstawił nowe zarzuty, tj. niedopełnienie pkt 5 w zakresie obowiązków z dnia 28 stycznia 2015 roku o dokonywaniu kontroli księgowych dowodów i dokumentów księgowych poprzez „weryfikację wadliwych dokumentów PK 273 i 278 po zarejestrowaniu i dostarczeniu wydruku roboczego z dnia 7 stycznia 2016 roku, czyli po wprowadzeniu wadliwych PK do ewidencji księgowej, zafałszowanie rzeczywistych faktów w oświadczeniu z dnia 11 stycznia 2016 roku złożonym na polecenie S., w którym wskazała, że „wydatki w rozdz. 75020 na § 4110 zostały zaksięgowane na podstawie wyciągów bankowych przekazanych do ZUS składek za okres 01.01.-31.01.2015 r., natomiast zasiłki chorobowe zostały zaksięgowane w oparciu o otrzymane polecenia księgowania sporządzone przez pracownika ds. płac B. C. i są zgodne z otrzymanymi naliczeniami”, a także niewykonanie powierzonych zadań z zakresu obowiązków z dnia 28 stycznia 2015 roku - pkt 4 poprzez niedokonanie analizy wykorzystanych środków budżetowych będących w dyspozycji Starostwa Powiatowego oraz niezgłoszenie w formie pisemnej bądź elektronicznej do komórki planowania budżetu ewentualnych potrzeb dotyczących konieczności wprowadzenia zmian w planie (...) na realizowanych zadaniach”. Powódka podniosła, że wywiązywała się z powierzonych obowiązków, czego dowodem były dotychczas przeprowadzone kontrole jednostek nadrzędnych, jak również zastosowała się do pkt 5 przydziału czynności w dniu 4 stycznia 2016 roku, a oświadczenie z dnia 11 stycznia 2016 roku napisane zostało z polecenia S. pod wypływem emocji i stresu, a więc mogło zawierać pewne nieścisłości. W jej ocenie pozwany na prośbę S. oraz Naczelnika próbował przypisać powódce winę za błędy w planowaniu budżetu, które mogły spowodować naruszenie dyscypliny finansów publicznych, w sytuacji kiedy nie pełniła ona funkcji planistki w Wydziale (...) i nie sporządzała ona planu budżetowego, ani nie miała wpływu na jego zmianę, ponieważ nie była osobą decyzyjną w tym zakresie. Powódka podniosła, że pozwany naruszył ponadto przepis art. 109 § 2 kodeksu pracy, gdyż w dniu 14 stycznia 2016 roku nie było prawidłowego wysłuchania pracowników, ograniczono się tylko do przypisania jej zarzutów, a następnie po krótkim czasie wręczono już sporządzone zawiadomienie o ukaraniu, nie dokonując żadnej weryfikacji.

W odpowiedzi na pozew pozwane Starostwo Powiatowe w E. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany podał, że powódka została ukarana karą upomnienia za przyjęcie od pracownika B. C. dokumentów w postaci poleceń księgowania PK 273 i PK 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku zawierających „przeróbki” niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości bez uprzedniego zatwierdzenia przez osoby upoważnione, co w konsekwencji mogło spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez Starostwo Powiatowe w E.. Dokumenty dostarczone przez pracownika B. C. zostały następnie zarejestrowane przez powódkę w ewidencji księgowej, a dokumenty te nie były zatwierdzone do księgowania przez osoby upoważnione. Pozwany wskazał, że zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o rachunkowości, sposób dokonywania zapisów w dzienniku powinien umożliwić ich jednoznaczne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi, a zatem w jego ocenie księgowanie to dokonywanie zapisów w księgach rachunkowych, zapisy dotyczą zaszłości gospodarczych mających wpływ na zmianę stanu majątkowego, a podstawą zapisów są dowody księgowe, zatem wbrew temu o czym informowała powódka w pozwie, nie można ich było dowolnie poprawiać, modyfikować, zmieniać numeracji księgowej, a nawet usuwać, nie można było także przerabiać dokumentów nawet, jeśli były sporządzone na drukach PK. Jak pozwany dodał, powódka wprowadzając niezatwierdzone dokumenty księgowe, umożliwiła wprowadzenie do systemu niewłaściwych lub błędnych dokumentów „notatek roboczych”, co miało miejsce w przypadku zarejestrowania poleceń księgowych PK 273 i PK 278 wystawionych z dniem 31 grudnia 2015 roku, a przekazanych do zaksięgowania przez pracownika B. C. w dniu 4 stycznia 2016 roku, które nie były zatwierdzone, a podpisane jedynie przez pracownika B. C.. Pozwany podał, że oświadczenie z dnia 11 stycznia 2016 roku powódka napisała na polecenie wydane przez S. Powiatu, dotyczące sprawdzania oraz przeanalizowania zaksięgowanych wydatków wykazanych w wydruku z dnia 7 stycznia 2016 roku, natomiast w sprzeciwie z dnia 19 stycznia 2016 roku powódka wskazała, że nie zaksięgowała pism wskazanych w upomnieniu jako polecenie księgowania PK 273 i 278, a dopiero zaksięgowała je w dniu 13 stycznia 2016 roku, co wskazywało zdaniem pozwanego na ewidentne niezgodności mające na celu sfałszowanie rzeczywistych faktów. W ocenie pozwanego, stwierdzenie powódki, że owe oświadczenie było napisane pod wpływem stresu i emocji również nie było prawdziwe, ponieważ oświadczenie zostało napisane nie pod wpływem stresu, a pod wpływem arogancji, ignorancji oraz niechęci do sprawdzania prawidłowości wykonanej wcześniej pracy, ponadto powódka wykonywała tę samą pracę od kilkunastu lat, co miesiąc księgowała podobne dokumenty, uczestniczyła w wielu kursach i szkoleniach, zatem jej wiedza i doświadczenie powinny były przekładać się na staranne i rzetelne wykonywanie zakresu obowiązków, posiadała dostęp do programu LEX oraz Internetu, gdzie mogła zapoznać się z ustawami, instrukcjami oraz publikacjami niezbędnymi do prawidłowego wykonywania jej obowiązków, dlatego w ocenie pozwanego zarówno powódka, jak i planistka powinny były na bieżąco śledzić i sprawdzać poziom wykonania budżetu, aby nie dopuścić do wystąpienia sytuacji jak w końcu 2015 roku.

Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Elblągu w trybie art. 219 k.p.c. połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawę z powództwa B. C. przeciwko Starostwu Powiatowemu w E. o uchylenie kary porządkowej ze sprawą z powództwa M. K. przeciwko Starostwu Powiatowemu w E. o uchylenie kary porządkowej.

Wyrokiem z dnia 13 września 2016r. Sąd Rejonowy w Elblągu oddalił oba powództwa oraz zasądził od każdej z powódek na rzecz pozwanego kwoty po 120 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach i wnioskach:

Powódka B. C. została zatrudniona w Starostwie Powiatowym w E. na czas nieokreślony na stanowisku (...) na stanowisku ds. (...) w Wydziale (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 roku - przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. nr 133, poz. 873). Wcześniej powódka wykonywała pracę w Urzędzie Miejskim w E. – od 1 kwietnia 1983r. do 31 sierpnia 1990r., a następnie od 1 września 1990r. w Urzędzie Rejonowym w E. na stanowisku (...) rejonowego ds. (...). Do zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności powódki na zajmowanym u pozwanego stanowisku należało: wykonywanie zadań (...), a w szczególności śledzenie, kompletowanie, znajomość przepisów w zakresie wykonywanych czynności, kompletowanie dokumentów w zakresie wynagrodzeń pracowniczych, zakładowego funduszu nagród, zasiłków rodzinnych, zasiłków opiekuńczych, macierzyńskich, chorobowych płatnych z ZUS wg obowiązujących przepisów, sporządzanie list wypłat wynagrodzeń dla pracowników, prowadzenie kart wynagrodzeń i kart zasiłków dla pracowników, naliczanie składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, fundusz pracy wg ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, sporządzanie miesięcznych deklaracji i rozliczeń, naliczanie podatku dochodowego od osób fizycznych, sporządzanie miesięcznych PIT 4, PIT 11, PIT 8A, PIT 8B, PIT R i rocznych deklaracji podatkowych pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, umowę zlecenia i umowę o dzieło, przekazywanie ich pracownikom i do Urzędu Skarbowego zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi, terminowe sporządzanie wszystkich przelewów dotyczących wynagrodzeń i zasiłków, potrąceń, naliczeń od wynagrodzeń, dokonywanie rozliczeń finansowych wynagrodzeń wypłacanych absolwentom, pracownikom zatrudnionym w ramach prac interwencyjnych i z funduszu PEFRON, wystawianie zaświadczeń pracownikom o wysokości wynagrodzenia do celów emerytalno-rentowych, dla banków, Urzędu Pracy, sprzedaży ratalnej, wpisywanie wynagrodzeń w książeczkach ubezpieczeniowych, archiwizowanie dokumentów dotyczących wynagrodzeń, sporządzanie sprawozdań dotyczących funduszu płac, dokonywanie miesięcznych, kwartalnych, półrocznych i rocznych analiz funduszu wynagrodzeń z uwzględnieniem limitu oszczędności, naliczanie diet radnym, współudział w pracach komisji inwentaryzacyjnej, rozliczaniu, inwentaryzacji środków trwałych, wyposażenia i magazynów, ustaleniu i wyjaśnianiu różnic inwentaryzacyjnych, wykonywanie innych zadań zleconych przez S., S. i Starostę Powiatu, ponadto zastępstwo w zakresie prowadzenia kasy zakładowej w przypadku nieobecności pracownika realizującego to zadanie. Powódka odpowiadała za staranne, sumienne oraz terminowe realizowanie powyższych zadań i czynności, a ponadto za przestrzeganie tajemnicy służbowej, przepisów prawa, bhp, przeciwpożarowych oraz utrzymanie porządku i estetyki stanowiska pracy i właściwe załatwianie interesów.

Powódka miała obowiązek wykonywać swoje obowiązki zgodnie z zasadami określonymi w opisie stanowiska pracy oraz regulaminie wewnętrznym. Bezpośrednim przełożonym powódki w zakresie zadań merytorycznych był (...) Wydziału (...). W pozostałym zakresie bezpośrednim przełożonym powódki był Sekretarz i Starosta Powiatu. W dniu 20 lipca 2001 roku powódka otrzymała dostęp do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową. Ostatnia ocena okresowa powódki została sporządzona w 2013r. – powódka otrzymała ocenę dobrą, a poprzednia w 2011r., wówczas powódka otrzymała ocenę bardzo dobrą.

Powódka M. K. zatrudniona została w Starostwie Powiatowym w E. na czas nieokreślony na stanowisku (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 roku - przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. nr 133, poz. 873). Wcześniej powódka pracowała w Urzędzie Wojewódzkim w E., od 7 kwietnia 1989r. w (...) (...) – na stanowisku starszego (...), w Urzędzie Wojewódzkim w E. powódka otrzymała akt mianowania na stanowisko starszego (...) z dniem 1 kwietnia 1990r. Do zadań powódki na zajmowanym u pozwanego stanowisku pracy ds. (...) należało bieżące księgowanie dochodów budżetowych na kartach syntetycznych i analitycznych wg programu komputerowego, bieżące prowadzenie urządzeń analitycznych do dochodów budżetowych, a mianowicie kartotek imiennych dla każdego zobowiązanego, dokonywanie przypisów należności na podstawie decyzji otrzymanych z Wydziału (...), księgowanie wpływów na podstawie dokumentów kasowych i bankowych, bieżąca współpraca z wydziałami realizującymi dochody Skarbu Państwa, miesięczne uzgadnianie wpływów z kontem syntetycznym, sporządzanie sprawozdań okresowych i rocznych z zakresu dochodów budżetowych, prowadzenie windykacji należności budżetowych poprzez wysyłanie na bieżąco upomnień, wystawianie tytułów wykonawczych, prowadzenie egzekucji wierzytelności Skarbu Państwa: wystawianie upomnień po terminie płatności, wystawianie tytułów wykonawczych do Urzędów Skarbowych i kompletowanie dokumentów w przypadkach kierowania postępowania na drogę sądową, wykonywania zadań wynikających z ustawy o zamówieniach publicznych, finansowy nadzór nad realizacją zadań inwestycyjnych i remontowych, prowadzenie ewidencji środków trwałych, dokonywanie ich umorzeń zgodnie z obowiązującymi przepisami, prowadzenie ewidencji ilościowo-wartościowej wyposażenia Starostwa, współudział w pracach komisji inwentaryzacyjnej, rozliczanie inwentaryzacji, ustalanie różnic inwentaryzacyjnych, wykonywanie innych zadań zleconych przez S., S. i Starostę Powiatu a ponadto bieżące i prawidłowe prowadzenie ksiąg rachunkowych z zakresu działania Starostwa Powiatowego, sporządzania kalkulacji wynikowej kosztów wykonywanych zadań i sprawozdawczości finansowej w sposób umożliwiający terminowe przekazywanie rzetelnych informacji ekonomicznych, ochronę mienia prawidłowe i terminowe dokonywanie rozliczeń finansowych, zapewnienie terminowego sciągania należności i dochodzenia roszczeń spornych oraz spłaty zobowiązań, analiza wykorzystywanych środków będących w dyspozycji Starostwa Powiatowego, dokonywanie kontroli wewnętrznej - następnej, w zakresie księgowanych operacji gospodarczych, zastępstwo w razie nieobecności pracownika Wydziału (...), a w szczególności z zakresu: realizacji dochodów Skarbu Państwa, funduszy celowych, ekwiwalentów za prowadzenie upraw leśnych, zakupu o sprzedaży WAT, rejestru zamówień publicznych, rejestru umów, zastępstwo w przypadku nieobecności S.. Księgowość budżetową należało prowadzić przy użycia komputera zgodnie z przyjętymi zasadami w zakładowym planie kont, opracowanym na podstawie ustaw o rachunkowości i finansach publicznych. Powódka w zakresie zadań merytorycznych bezpośrednio podlegała Naczelnikowi Wydziału (...), zaś w pozostałym zakresie Sekretarzowi i Staroście Powiatu i wykonywać miała swoje obowiązki zgodnie z zasadami określonymi w opisie stanowiska pracy w regulaminie wewnętrznym. Ostatnia ocena okresowa pracy powódki została przeprowadzona w 2013r., powódka otrzymała ocenę dobrą, wcześniej w 2011r., wówczas powódka otrzymała ocenę bardzo dobrą.

(...) Powiatu była E. M., zaś (...) Wydziału (...) K. K. (1).

Powódka B. C. posiadała samodzielne stanowisko pracy, kontaktowała się z Oddziałem Kadr lub z innymi Oddziałami tylko wtedy, kiedy potrzebowała dodatkowych danych lub dokumentów. Powódka na podstawie złożonych przez Oddział Kadr dokumentów sporządzała listy płac w komputerze, przekazywała je komputerowo do systemu bankowego, a następie przekazywała do sprawdzenia kierownictwu Starostwa Powiatowego w E.. Na przedmiotowej liście płac, podpis powódki widniał jako podpis osoby sporządzającej tę listę, a zatwierdzali ją S. Powiatu, (...) Wydziału (...) oraz Starosta (...). Powódka na koniec miesiąca kalendarzowego sporządzała polecenie księgowania, a wcześniej zestawienie podatków.

Po sporządzeniu polecenia księgowania przez powódkę B. C., zatwierdzał je (...) Wydziału (...), a następnie były one przekazywano powódce M. K. celem rozksięgowania listy płac. R. listy płac wykonywane było na podstawie wcześniej sporządzonych przez powódkę B. C. i zatwierdzonych poleceń księgowania. Polecenie księgowania było wtórnym dokumentem wewnętrznym, był to dokument naliczająco-rozksięgowujący. W pozwanym Starostwie Powiatowym w E. noty księgowe powinny być sporządzane niezwłocznie. Praktyką przyjętą w pozwanym Starostwie było to, że polecenie księgowania sporządzane było na koniec danego miesiąca kalendarzowego wtedy, kiedy wszelkie listy wpłynęły do powódki B. C.. Następnie powódka M. K. rozksięgowywała listę płac na podstawie polecenia księgowania, do dnia 10 każdego miesiąca miała ona obowiązek sporządzić sprawozdanie.

W dniu 18 grudnia 2015 roku powódka B. C. sporządziła listę płac, która w tym samym dniu zatwierdzona została przez Naczelnika Wydziału (...) K. K. (1). W dniu 31 grudnia 2015 roku powódka B. C. sporządziła polecenie księgowania PK nr 273 i PK nr 278. Na poleceniu księgowania PK nr 273 i PK nr 278 powódka C. naniosła poprawki – przeprawiła pogrubiając wybrane cyfry w poszczególnych pozycjach: numer list płac, numer dokumentów oraz kwota wynagrodzenia. W poleceniu księgowania PK nr 273 przeprawiono oznaczenie z nr (...) na nr (...), z kolei w poleceniu księgowania PK nr 278 przeprawiono nr listy płac z nr 239 na nr 229, kwotę wynagrodzenia „m-c 12” na kwotę 22.172,75 zł najprawdopodobniej z kwoty 12 172,75 zł oraz oznaczenie z nr (...) na nr (...). Niezatwierdzone polecenia księgowania powódka B. C. przekazała w dniu 4 stycznia 2016r. – w poniedziałek powódce M. K.. Powódka M. K. w dniu 4 stycznia 2016 roku przyjęła niezatwierdzone polecenie księgowania PK nr 273 oraz PK nr 278, a następnie wprowadziła je do ewidencji księgowej.

W dniu 8 stycznia 2016 roku – w piątek powódka M. K. udała się do Kierownika Wydziału (...) K. K. (1) z poleceniem księgowania PK nr 273 i nr 278 sporządzonym na dzień 31 grudnia 2015 roku. K. K. (1) zatwierdził polecenie księgowania PK nr 273 w zakresie pkt. 1, 2 oraz 3, tj. lista nr 225/2015 wynagrodzenie za m-c 12/2015, zasiłki płatne z ZUS za m-c 12/2015 oraz naliczenie składek ZUS (ubezpieczenie społeczne i fundusz pracy), natomiast nie zatwierdził pkt 4, tj. przeksięgowania zasiłków płatnych z ZUS za m-c 12/2015, z kolei w poleceniu księgowania PK nr 278 K. K. (1) zatwierdził pkt 1, 2 i 3 tj. lista nr 229/2015 wynagrodzenie za m-c 12/2015, zasiłki płatne z ZUS za m-c 12/2015 oraz naliczenie składek ZUS (ubezpieczenie społeczne i fundusz pracy), a nie zatwierdził pkt 4 tj. przeksięgowanie zasiłków płatnych z ZUS za m-c 12/2015. Zatwierdzenie pkt 4 polecenia księgowania PK nr 273 oraz PK nr 278 doprowadziłoby do przekroczenia wydatków na § 4110.

Kierownik Wydziału (...) K. K. (1) o zaistniałej sytuacji poinformował S. Powiatu E. M., która zawnioskowała o ukaranie każdej z powódek karą porządkową upomnienia.

Przed nałożeniem na powódki kary porządkowej upomnienia przeprowadzone zostało spotkanie wyjaśniające, powódki zostały wysłuchane.

W dniu 14 stycznia 2016 roku pozwane Starostwo Powiatowe w E. wymierzyło powódce B. C. karę porządkową upomnienia z powodu nieprzestrzegania ustalonej organizacji pracy i porządku w procesie pracy na zajmowanym stanowisku (...) w Wydziale (...) w Starostwie Powiatowym w E.. W upomnieniu wskazano, że stwierdzone naruszenie miało miejsce w dniu 4 stycznia 2016 roku i polegało na przekazaniu do zaksięgowania w ewidencji księgowej w dniu 4 stycznia 2016 roku poleceń księgowania PK 273 i PK 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku, powodujących zmiany w wykonaniu planu wydatków budżetowych bez uprzedniego zatwierdzania przez osoby upoważnione, co w konsekwencji mogło spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych, ponadto przedstawione przez powódkę dokumenty zawierały przeróbki kwot i numeru listy płac niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości. Pozwany wskazał, że wiadomość o naruszeniu pracowniczego obowiązku powziął 8 stycznia 2016r. Od powyższego powódka wniosła sprzeciw, który w dniu 27 stycznia 2016 roku został odrzucony, podtrzymano uprzednio wymierzoną karę.

W dniu 14 stycznia 2016 roku pozwane Starostwo Powiatowe w E. wymierzyło powódce M. K. karę porządkową upomnienia z powodu nieprzestrzegania ustalonej organizacji pracy i porządku w procesie pracy na zajmowanym stanowisku (...) w Wydziale (...) w Starostwie Powiatowym w E.. W karze upomnienia pozwany wskazał, że stwierdzone naruszenie miało miejsce w dniu 4 stycznia 2016 roku i polegało na przyjęciu poleceń księgowania PK 273 i PK 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku oraz wprowadzeniu ich do ewidencji księgowej bez uprzedniego zatwierdzenia przez osoby upoważnione, co w konsekwencji mogło spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych, ponadto, że przedstawione przez powódkę dokumenty zawierały przeróbki kwot i numeru listy płac niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości. Od powyższego powódka wniosła w terminie sprzeciw, który w dniu 27 stycznia 2016 roku został odrzucony i tym samym podtrzymano wymierzoną karę.

Sąd Rejonowy zważył, że pozew każdej z powódek został wniesiony w terminie zakreślonym przez art. 112 § 2 k.p., stąd też Sąd był zobligowany do oceny zasadności tych powództw przy zastosowaniu przepisów określających odpowiedzialność porządkową pracowników: art. 108 do art. 111 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, zw. także k.p.).

Sąd I instancji wskazał, że w pierwszej kolejności należało ustalić, czy pracodawca zachował procedurę nałożenia kary porządkowej określoną przez normę art. 109 k.p.

W ocenie Sądu Rejonowego, uwzględniając zeznania powódek, które przyznały, że przedstawiły pozwanemu przed nałożeniem kary swoje stanowisko, oraz treść zeznań świadków obecnych przy wysłuchaniu: A., M. oraz K., należało przyjąć, że taka procedura została zachowana zarówno jak chodzi o termin do nałożenia kary od chwili powzięcia przez pracodawcę wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego oraz od chwili dopuszczenia się naruszenia (art. 109 § 1k.p.), jak również, jeżeli chodzi o obowiązek uprzedniego wysłuchania pracownika (art. 109 § 2 k.p.). Zastrzeżenia powódek co do zachowania obowiązku wysłuchania pracownika były bezpodstawne. Wysłuchanie pracownika nie oznacza bowiem przyznania mu racji i odstąpienia od zastosowania kary. Wystarczające jest, że pracodawca umożliwi pracownikowi przedstawienie jego stanowiska i to obojętnie w jakiej formie, czy to ustnej, czy pisemnej.

Przepis art. 108 § 1 k.p. stanowi, że za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować karę upomnienia, bądź karę nagany.

Stosownie do powołanej normy prawnej podstawą do nałożenia kary porządkowej jest nieprzestrzeganie organizacji i porządku w procesie pracy, co należy rozumieć jako synonim naruszenia obowiązków pracowniczych.

W myśl art. 111 k.p. przy zastosowaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy.

Drugim zatem – obok wymienionego przez art. 108 §1 k.p. naruszenia obowiązków pracowniczych - warunkiem koniecznym odpowiedzialności pracownika jest jego wina. Norma art. 111 k.p. nakazuje pracodawcy przy zastosowaniu kary wzięcie pod uwagę winy pracownika oraz dotychczasowej postawy pracownika w okresie poprzedzającym ukaranie, przy czym przyjmuje się, że przepis art. 108 § 1 k.p. ustanawia gradację kar porządkowych od najlżejszej – upomnienia, do najcięższej - nagany.

W ocenie sądu każda z powódek dopuściła się naruszenia obowiązków pracowniczych, przy czym stopień winy każdej z powódek oraz dotychczasowy ich stosunek do pracy uzasadniał zastosowanie kary porządkowej upomnienia.

Sąd Rejonowy, dokonując ustaleń faktycznych w tym zakresie, opierał się na dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych powódek oraz w aktach sprawy, których autentyczności w toku procesu żadna ze stron nie kwestionowała. Nadto Sąd uwzględnił zeznania świadków: E. M., K. K. (1), J. A. oraz M. M. (2). Zeznania tych świadków Sąd w całości uznał za wiarygodne, albowiem były one spójne, potwierdzały się nawzajem.

Sąd uwzględnił także zeznania powódki B. C. oraz M. K., słuchanych w charakterze strony w zakresie, w jakim odnosiły się do faktów dotyczących przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015r. do 8 stycznia 2016r. W tym zakresie były one spójne z pozostałym materiałem dowodowym. Nie sposób było natomiast, w ocenie Sądu Rejonowego, uwzględnić zeznań powódek w pozostałym zakresie, w tym zwłaszcza dotyczących interpretacji ww. faktów. W tej części, zdaniem Sądu Rejonowego, zeznania powódek były nielogiczne, nie znalazły nadto potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Powódki nie kwestionowały, że dokumenty PK nr 278 i 273 sporządzone przez powódkę C. oraz przekazane przez powódkę C. powódce K. i przyjęte przez nią 4 stycznia 2016r. dotyczące list wynagrodzeń za grudzień 2015r. zawierały niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości (art. 22 ust 1) poprawki, podnosiły jedynie, że dokumenty te nie były dokumentami księgowymi, a jedynie swego rodzaju notatkami roboczymi i jako takie mogły zawierać każdego rodzaju poprawki, przeprawienia.

Jednocześnie powódki podkreślały, że ich zachowanie nie mogło zagrażać zachowaniu dyscypliny budżetowej, albowiem nie były osobami decyzyjnymi, a tylko takie osoby zatwierdzały przedmiotowe listy płac, posiadały więc wiedzę co do wysokości wydatków związanych z wykonaniem tych list płac. Skoro przedmiotowe listy płac były uprzednio sporządzone oraz zatwierdzone, następnie wykonane, to zbędne było tworzenie notatek roboczych, dokumenty te miały przecież odzwierciedlać treść zatwierdzonych uprzednio i wykonanych list płac. Uwzględniając stanowisko powódek, to brak było zakresu, w którym można by było zmieniać – uzgadniać ich treść.

W ocenie Sądu sporządzenie przez powódkę C. ww. dokumentów w sposób niezgodny z wymogami art. 22 ust 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (t.j. z 2016r., poz. 1047) i przyjęcie przez powódkę K. takich dokumentów stanowiło naruszenie ich obowiązków pracowniczych. Zgodnie z normą art. 22 ust 1 powołanej ustawy, którą każda z powódek jako wieloletni pracownik na stanowisku (...) miała obowiązek znać, dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, zawierające co najmniej dane określone w art. 21, oraz wolne od błędów rachunkowych, niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach księgowych wymazywania i przeróbek.

Ponadto ustalono, że powódka C. miała obowiązek przedłożenia ww. dokumentów do zatwierdzenia przed przekazaniem ich do zaksięgowania, czego – co było pomiędzy stronami bezsporne – nie uczyniła. Powódka K. przyjęła zaś takie niezatwierdzone dokumenty. Naruszało to obowiązki pracownicze każdej z powódek. W tym zakresie pozostają aktualne uwagi przedstawione wyżej co do charakteru dokumentów oraz niewiarygodności twierdzeń powódek co do tego, że dokumenty PK nr 273 i 278 były jedynie wersjami roboczymi.

Należy podkreślić, że powódka C. w zakresie swoich obowiązków posiadała dokonywanie analiz funduszu wynagrodzeń w okresach miesięcznych, kwartalnych, półrocznych i rocznych, nadto terminowe sporządzanie naliczeń od wynagrodzeń. Powódka K. w zakresie swoich obowiązków posiadała dokonywanie analizy wykorzystanych środków budżetowych, dokonywanie bieżącej analizy wykonania planu Starostwa Powiatowego w zakresie wydatków budżetowych i zgłaszanie do komórki planowania ewentualnych potrzeb dot. konieczności wprowadzenia zmian w planie (...) na realizowanych zadaniach, nadto dokonywanie kontroli księgowanych dowodów i dokumentów księgowych. Stanowisko każdej z powódek zupełnie pomija powyższe obowiązki.

Powódka C. podnosiła, że dokumenty PK 273 i 278 sporządziła w terminie, bo 4 stycznia 2016r., pomimo, że przedmiotowe listy płac zostały zatwierdzone 18 grudnia 2015r., następnie faktycznie zrealizowane, powołując się na „święta” (wyjaśnienia powódki słuchanej informacyjnie), tj. dni wolne związane ze Świętami Bożego Narodzenia oraz Nowym Rokiem. W ocenie Sądu takie stanowisko powódki nie może jej ekskulpować. W zakresie obowiązków powódki leżało bowiem terminowe sporządzanie naliczeń od wynagrodzeń, co mając na uwadze jej obowiązek dokonywania analiz funduszu wynagrodzeń winno nastąpić niezwłocznie, zwłaszcza w przypadku grudnia – przed końcem roku. Układ dni wolnych następujących po 18 grudnia 2015r. znany był wszystkim pracownikom, w tym i powódce, stąd też winna dostosować do niego kolejność wykonywanych obowiązków, a w razie niemożności ich wykonania – zawiadomić przełożonego.

Sąd oddalił wnioski dowodowe powódek dot. opinii biegłego oraz dokumentów PK z okresu poprzedzającego nałożenie kary porządkowej, albowiem nie miały one znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Podstawą nałożenia kary porządkowej nie było naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zbędne było więc ustalanie, czy do takiego naruszenia doszło. Pozwany takich twierdzeń nie podnosił. W karach upomnienia podniesiono jedynie, że zachowanie powódek mogło doprowadzić do takiego naruszenia.

Jeżeli chodzi zaś o dokumenty PK z lat ubiegłych, to były one bez znaczenia z tego względu, że nawet jeżeli u pozwanego – zgodnie z tezą powódek – było praktykowane sporządzanie „notatek roboczych”, to dokumenty te nie stanowiłyby dowodu na to, że praktyka taka była prawidłowa, nadto, że pozwany taką praktykę akceptował – czemu w toku niniejszego procesu pozwany zaprzeczał.

W ocenie Sądu rodzaj nałożonej na powódki kary porządkowej w postaci najlżejszej kary - upomnienia uwzględniał stopień ich zawinienia, jednocześnie dotychczasowy przebieg pracy. Powódki posiadały bogate kilkudziesięcioletnie doświadczenie zawodowe na stanowiskach urzędniczych, (...), stąd stosowne procedury związane z przestrzeganiem dyscypliny budżetowej były im znane. Każda z powódek w zakresie swoich obowiązków posiadała znajomość przepisów w zakresie wykonywanych zadań. Jednocześnie ocena pracy każdej z powódek była pozytywna, w 2011r. – bardzo dobra, w 2013r. pogorszyła się do oceny dobrej.

Reasumując powyższe rozważania pozwany prawidłowo zastosował wobec każdej z powódek karę upomnienia, uwzględniając również i to, że do naruszenia dyscypliny finansów nie doszło. Zastosowanie kary upomnienia wobec każdej z powódek nastąpiło zgodnie z przepisami art. 108 i nast. k.p.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą zawinienia za wynik procesu określoną przez art. 98 § 1 i 3 kpc. Skoro każda z powódek przegrała sprawę w całości, to należało uwzględniając wniosek pozwanego i obciążyć każdą z powódek w całości poniesionymi przez pozwanego kosztami procesu. W skład kosztów pozwanego weszło wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika określone według minimalnej stawki stosownie do §9 ust. 1 pkt3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych /Dz.U. z 2015r., poz. 1804/ w kwocie co do każdej z połączonych sprawy – 120 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka B. C., zaskarżając powyższy wyrok co do pkt I i II i zarzucając wyrokowi naruszenie:

1. przepisu prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c.

a) poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i błędne uznanie, że uzasadnionym powodem ukarania powódki przez pracodawcę było nieprzestrzeganie organizacji i porządku w procesie pracy, a także przyjęciu, iż dokumenty PK 273 i PK 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku były sporządzone przez powódkę nierzetelnie tj. bez analizy i zatwierdzenia przez osoby przełożone, nieterminowo zawierając niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości przeróbki kwot i numerów listy płac, podczas gdy dokumenty te były przygotowane zgodnie z dotychczasową praktyką akceptowaną przez przełożonych i były jedynie wersją roboczą dokumentów księgowych, które dopiero po naniesieniu na nie poprawek zostaną przedstawione do zatwierdzenia i prawidłowo wprowadzone do systemu księgowego, a ponadto doświadczenie życiowe wskazuje, że rzetelne prowadzenie księgowości oraz wynikające z umowy o pracę obowiązki w zakresie kontroli księgowanych dokumentów, wymagają przygotowywania wersji roboczych dokumentów w celu uniknięcia ewentualnych błędów, których popełnienie wymagałyby dokonania korekty zaksięgowanego dokumentu,

b) poprzez niedokonanie w sprawie wszechstronnego rozważenia
zebranego materiału dowodowego, polegające na nieuwzględnieniu w
stanie faktycznym sprawy istotnych faktów i dowodów:

- zawartego w aktach sprawy regulaminu obiegu dokumentów w
Starostwie Powiatowym - na okoliczność braku terminu do sporządzania poleceń księgowania oraz dołączonych do akt wydruków komputerowych z systemu księgowego Starostwa Powiatowego dokumentujących zmniejszenie planu budżetu
jednostki na paragrafach 4110 i 4010 na dzień 30.12.2015 r. a przez to uprawdopodobniających, iż przyczyny rzekomo uzasadniające ukaranie karą porządkową powódki leżały wyłącznie po stronie pozwanej, która to poprzez działania osób nadzorujących wykonanie budżetu jednostki tj. Naczelnika Wydziału (...) i S. Powiatu, przy braku prawidłowej komunikacji z pracownikami
wydziału, dokonała błędnych decyzji przy planowaniu zmian w budżecie tj. niewłaściwego rozlokowania wydatków na odpowiednich paragrafach, które mogły spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

- zeznań pianistki M. M. (3) dotyczących przedstawienia przez Naczelnika Wydziału (...) zmian do planu wydatków budżetowych za 2015 rok, zeznań powódek M. K. i B. C. odnośnie przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015 roku do 8 stycznia 2016 roku,

-

akt osobowych powódki, w zakresie w jakim potwierdzają one, że powódka była pracownikiem wzorowym, że pracodawca nie miał jakichkolwiek zastrzeżeń do pracy powódki, że wykonywała ona swoje obowiązki w sposób należyty, rzetelny i profesjonalny,

-

praktyki w zakresie obowiązywania niektórych postanowień umowy o pracę w zakresie, w jakim z umowy tej wynikają obowiązki dotyczące analizy wykonania planu Starostwa Powiatowego w zakresie wydatków budżetowych, podczas gdy przedmiotowe postanowienie umowy nigdy nie było w praktyce stosowane, gdyż wszelkie informacje dotyczące planu budżetowego były dostarczane powódce przez planistów,

c) poprzez nieuzasadnioną odmowę przyznania waloru wiarygodności
zeznaniom powódek M. K. i B. C. odnośnie
przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015 roku do 8 stycznia 2016 roku, jak również uznanie, że z ich zeznań wynika, iż poprawki naniesione na przygotowane wersje robocze dokumentów nie są zgodne z ustawą o rachunkowości, podczas gdy w toku postępowania powódki jednoznacznie wskazywały, że poprawki bez względu na charakter tych dokumentów są zgodne z ustawą o rachunkowości i przepisami wewnątrzzakładowymi,

2. przepisu prawa procesowego tj. art. 227 k.p.c,

a) poprzez oddalenie, w wyniku wadliwej oceny, iż nie są one istotne dla
rozstrzygnięcia sprawy, dowodów wnioskowanych przez powódkę:

- o powołanie biegłego księgowego z Regionalnej Izby Obrachunkowej w O., która to Instytucja sprawuje kontrolę gospodarki finansowej powiatu, zgodnie z § 4 pkt. 5 instrukcji z dnia 13.01,2011 r. w sprawie przyjętych zasad rachunkowości, wykonania finansowej kontroli wewnętrznej oraz obiegu dokumentów (...) w
Starostwie Powiatowym w E. i art. 9 ustawy o samorządzie powiatowym - na okoliczność rzetelnego, obiektywnego oraz profesjonalnego ustalenia, jaki charakter miały sporządzone przez powódkę dokumenty PK 273 i PK 278, czy były wykonane prawidłowo, zgodnie z przepisami, terminowo, a nadto czy mogłyby spowodować
naruszenie dyscypliny finansów publicznych, jak również na okoliczność
dokonanych zmian w planie budżetowym na rok 2015 r.

-

o dokumentację finansową w postaci poleceń księgowania dotyczących wynagrodzeń za miesiąc grudzień z ostatnich 5 lat - na okoliczność wykazania dotychczasowej praktyki sporządzania i klasyfikowania dokumentów w Starostwie Powiatowym w E. oraz

-

o protokół pokontrolny obejmujący rok 2015 Regionalnej Izby Obrachunkowej w O. sporządzony po działaniach sprawdzających przeprowadzonych w Starostwie Powiatowym w E. w miesiącach czerwiec - lipiec 2016 roku- na okoliczność wykazania, iż dokumenty w postaci poleceń księgowania PK nr 273 i PK nr 278 z dnia 31.12.2015 roku, były sporządzone prawidłowo pod względem księgowo-rachunkowym oraz terminowości i rzetelności, co spowodowało defektywność postępowania dowodowego, a w konsekwencji nierozpoznanie przez Sąd istoty sprawy i wydanie wadliwego orzeczenia;

b) poprzez niezobowiązanie strony pozwanej do doręczenia dokumentu
zawierającego wniosek o zmianę w planie wydatków budżetowych na
okoliczność dokonanych zmian w planie wydatków budżetowych w dniu
30.12.2015r. zawnioskowanym pismem powódki z dnia 04 kwietnia 2016 r.
wobec pouczenia Sądu I instancji o treści art. 207 § 6 k.p.c.

3.  przepisu prawa materialnego tj. art 108 § 1 k.p. poprzez fakt jego nieuzasadnionego zastosowania w postaci kary upomnienia wobec powódki, mimo braku ku temu przesłanek,

4.  przepisu prawa materialnego tj. art 109 § 1 k.p. poprzez odmowę jego zastosowania i uznanie, że termin do nałożenia kary porządkowej został zachowany, w sytuacji gdy zarzut będący podstawą nałożenia na powódkę kary porządkowej dotyczy działań, które praktykowane są w Starostwie Powiatowym od wielu lat, a zatem termin do nałożenia kary porządkowej minął bezpowrotnie już wiele lat temu, tj. w momencie w którym pracodawca po raz pierwszy w sposób choćby milczący dał przyzwolenie na tego rodzaju działania (przygotowywanie wersji roboczych dokumentów księgowych, nanoszenie na nie poprawek, sporządzanie ich na koniec miesiąca i na koniec roku - w przypadku dokumentów z grudnia danego roku) co wynika z oczywistego faktu, iż przełożony powódki sprawuje bezpośredni nadzór nad podejmowanymi przez nią w ramach stosunku pracy działaniami związanymi z przygotowaniem dokumentów księgowych i rozksięgowujących, a zatem ma - a przynajmniej zgodnie z kompetencjami nadzorczymi powinien mieć - wiedzę w zakresie zasad i sposobu prowadzenia księgowości i przygotowywania dokumentów rozksięgowujących.

Wskazując na powyższe zarzuty powódka wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w
całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów
postępowania pierwszo-instancyjnego oraz postępowania przed sądem
drugiej instancji,

ewentualnie o

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

W uzasadnieniu apelująca wskazała, że Sąd Rejonowy uznał, iż pracodawca prawidłowo zastosował wobec powódki karę upomnienia zgodnie z przepisami art. 108 i nast. k.p. gdyż powódka dopuściła się naruszenia obowiązków pracowniczych. Sąd dokonując ustaleń faktycznych w tym zakresie przyjął za wiarygodne w całości zeznania strony pozwanej w tym świadków E. M., K. K. (1), J. A. i M. M. (3), uznając, iż zeznania powódki były nielogiczne w zakresie interpretacji faktów dotyczących przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015 r. do 8 stycznia 2016 r. odnośnie sporządzania i księgowania PK nr 273 i 278. W ocenie Sądu powódka przekazała ww. dokumenty M. K. do zaksięgowania nieterminowo, bez zastosowania właściwej kolejności wykonywanych zadań na swoim stanowisku, bez analizy wykonania planu budżetu Starostwa Powiatowego, ponadto niezatwierdzone przez przełożonego i niezgodne z wymogami art. 22 ust. 1 ustawy o rachunkowości, co stanowiło naruszenie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy. Jednocześnie Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki, w których powoływała się na dotychczasową wieloletnią praktykę dotyczącą sporządzania tego typu dokumentów, której dotychczas nikt, w szczególności pracodawca, jak również organy kontrolne tj. Regionalna Izba Obrachunkowa w O. nie kwestionował. W związku z tym Sąd, powołując się dygresyjnie w swoim wywodzie, na okoliczność, iż pracodawca, mimo wiedzy o prawidłowych wynikach kontroli niezależnych instytucji, mógł też wiedzieć o takich praktykach, ale ich „nie akceptować", oddalił wszystkie wnioski dowodowe powódki dotyczące potwierdzenia prawidłowości procedury sporządzania ww. dokumentacji tj. powołanie biegłego, dołączenie do materiału dowodowego dokumentów PK z okresu poprzedzającego nałożenie kary porządkowej oraz protokołu Regionalnej Izby Obrachunkowej w O. za 2015 rok, jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd odniósł się również do rodzaju nałożonej na powódkę kary porządkowej i uznał, iż kara w postaci upomnienia uwzględniała stopień jej zawinienia tj. brak naruszenia dyscypliny finansów publicznych, jak również dotychczasowy przebieg jej pracy tj. kilkudziesięcioletnie doświadczenie zawodowe na stanowiskach urzędniczych, (...), w tym pozytywne bardzo dobre i dobre (aczkolwiek według Sądu pogorszające się) oceny pracy powódki.

Zdaniem powódki Sąd dokonał błędu w ustaleniach faktycznych w wyniku nieprawidłowej oceny, z punktu widzenia logiki i wskazań wiedzy, zgromadzonych w sprawie dowodów. Co więcej Sąd, nie uwzględniając wniosków dowodowych strony powodowej, sprzeniewierzył się zasadzie obiektywizmu i kontradyktoryjności w postępowaniu, co miało istotny wpływ na wynik sprawy. W tym miejscu warto również wskazać, iż Sąd w uzasadnieniu do wyroku odniósł się do oddalenia tylko niektórych dowodów strony powodowej (brak odniesień do wniosku o protokół z Regionalnej Izby Obrachunkowej) i to w sposób tak lakoniczny, iż nie pozwalało to na racjonalne i pełny zrozumienie motywacji Sądu z tym związanej.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki, mimo jej wieloletniego doświadczenia zawodowego, świadczącego o profesjonalizmie na wykonywanym stanowisku, w zakresie procedury związanej ze sporządzaniem listy płac i poleceń księgowania oraz ich zatwierdzaniem, przychylając się do zeznań świadków strony pozwanej, które w swoim interesie manipulowały na sali rozpraw faktami dotyczącymi sporządzania ww. dokumentacji księgowej.

Sąd dokonując oceny materiału dowodowego nie oparł się na żadnych konkretnych przesłankach wynikających chociażby z przepisów powszechnie obowiązujących, czy zawartej w aktach sprawy dokumentacji tj. Regulaminu obiegu dokumentów w Starostwie Powiatowym, w którym wyraźnie brak jest określonego terminu do sporządzania Poleceń Księgowania oraz wydruków komputerowych z programu księgowego Starostwa Powiatowego świadczących o dokonanych błędnych zmianach w planie budżetowym, co potwierdzały również zeznania pianistki Wydziału (...) M. M. (3).

W ocenie powódki, gdyby Sąd uwzględnił wnioski dowodowe strony powodowej, także ten dotyczący wniosku o zmianę w planie wydatków budżetowych na okoliczność dokonanych zmian w dniu 30.12.2015 r. to w sposób jasny, przejrzysty i obiektywny rozstrzygnięta mogłaby być kwestia prawidłowości sporządzanych dokumentów PK nr 273 i 278. W protokole kontroli kompleksowej gospodarki finansowej przeprowadzonej w dniach od 8 czerwca do 29 lipca 2016 r. w Starostwie Powiatowym w E. przez (...) Regionalnej Izby Obrachunkowej (R.) w O. wskazano wyraźnie, iż wszystkie sprawdzone polecenia księgowania ujęte w rachunkowości Starostwa w grudniu 2015 r. a więc również PK nr 273 i 278 (zawarte w aktach sprawy) były podpisane przez osobę wystawiającą i sprawdzone przez Naczelnika Wydziału (...), ponadto spełniały wszelkie wymogi przepisów zawartych w ustawie z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości zarówno pod względem merytorycznym jak i formalnym. W pracy powódki nie dopatrzono się żadnych nieprawidłowości, także jeśli chodzi o sporządzanie list płac, w zakresie naliczania i wypłaty wynagrodzeń oraz zgodności wynagrodzeń przyznanych z wynagrodzeniami wypłaconymi w miesiącach styczeń-grudzień 2015 r., opłacania składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i Fundusz Pracy oraz rozliczania z Urzędem Skarbowym, a trzeba w tym miejscu dodać, iż każda ewentualna wada takiego dokumentu, gdyby wystąpiła, zostałaby wskazana w protokole.

Powódka jest wieloletnim pracownikiem administracji w wydziale (...) o bogatym doświadczeniu zawodowym, wielokrotnie nagradzanym i poddawanym kontrolom różnych instytucji (akta osobowe), które zawsze wypadały na jej korzyść, tak jak w ostatnim przypadku kontroli R. w O., dlatego też niezrozumiałym jest fakt, iż wersja zdarzeń powódki przedstawiona zarówno w sprzeciwie od kary porządkowej z dnia 19 stycznia 2016 r. jak i w pozwie z dnia 11 lutego 2016 r. oraz w piśmie procesowym z dnia 04 kwietnia 2016 r. podtrzymana zeznaniami, została przez Sąd odrzucona jako nielogiczna. Co więcej również oddalono wniosek dowodowy odnoszący się do przeprowadzenia dowodu z dokumentacji PK z lat poprzednich, świadczących o tym jaka była dotychczas stosowana praktyka w wydziale (...), jak również wniosek o przesłuchanie biegłego z zakresu księgowości z Regionalnej Izby Obrachunkowej w O., który również w sposób bezstronny określiłby metodologię pracy powódki, a przede wszystkim mógłby podane przez strony okoliczności zweryfikować i wydać opinię dla obiektywnej oceny sporu, w którym przeciwstawne argumenty powódki i pozwanego są całkowicie ze sobą sprzeczne, a Sąd nie ma pełnej wiedzy na temat księgowości.

Niestety Sąd próbując przeforsować wersję zdarzeń pozwanego usiłował zdyskredytować powódkę, nie wskazując na dotychczasową najwyższą jakość i efektywność pracy powódki będącej pracownikiem wybitnym i wielokrotnie nagradzanym za osiągnięcia zawodowe, lecz uwypuklając incydentalny fakt, iż ocena jej pracy u pracodawcy w 2013 r. się pogorszyła, z bardzo dobrej na dobrą, chociaż nie miało to najmniejszego znaczenia dla niniejszej sprawy, a w dodatku dotyczyło osobistych relacji osoby przełożonej do powódki, co jest wyraźnie wskazane w aktach osobowych strony powodowej. Oceny pracy powódki zawarte w aktach osobowych były dotychczas bardzo wysokie i przyznawane głównie za bezbłędne wyniki kontroli jednostek nadrzędnych, co potwierdzają liczne nagrody uznaniowe i odznaczenie państwowe.

Ponadto Sąd udowadniając karkołomną tezę o nieterminowości w sporządzaniu przez powódkę PK nr 273 i 278, nie przedstawił konkretnego terminu, w którym pisma PK miałyby zostać sporządzone, ani ilości dni rzekomo przekroczonego przez powódkę terminu. Sąd za stroną pozwaną operuje jedynie terminem „niezwłocznie", który nie wynika z żadnych przepisów prawa, próbując odwrócić uwagę od następujących faktów.

Pod koniec 2015 roku Pan (...) Wydziału (...) samodzielnie bez ustaleń z pracownikami Wydziału w tym powódką (zeznania M. M. (3)) dokonał projektu zmian w planie budżetowym, następnie zatwierdzonym przez Radę Powiatu i właśnie w wyniku braku ze strony Naczelnika oraz osób odpowiedzialnych za planowanie budżetu prawidłowej analizy rzeczywistych potrzeb w zakresie wynagrodzeń oraz pochodnych, powstało zagrożenie przekroczenia zaplanowanych wydatków na rok 2015. Powódce przed zatwierdzeniem budżetu nie wydano polecenia sporządzenia dokumentacji PK rozksięgowującej listy płac, nie informowano również o planowanych zmianach w budżecie, a jeszcze raz podkreślenia wymaga fakt, iż dokumentacja rozksięgowująca listy płac nie posiada żadnego terminu do jej opracowania, a dotychczasową praktyką było sporządzenie PK w grudniu na ostatni dzień miesiąca, dlatego też całkowicie bezzasadne jest czynienie zarzutu wobec powódki odnośnie rzekomych opóźnień w jej sporządzaniu. Przy czym przełożeni powódki (Pani S. Powiatu, Pan (...) Wydziału (...)) usiłując obarczyć ją winą za swoje zaniedbania po pierwsze nie byli w stanie, co wykazały ich zeznania w sądzie, wskazać o ile został przekroczony rzekomy termin na sporządzenie PK i z jakich przepisów to wynika, co więcej treść samej kary porządkowej nie odnosiła się do uchybień w zakresie terminowości sporządzania PK, a jedynie do sposobu ich przygotowania tj. rzekomo niezgodnie z ustawą o rachunkowości, co również mija się z prawdą, gdyż znajdujące się na ww. poleceniach księgowania „pogrubienia cyfr" po zatwierdzeniu przez Pana Naczelnika Wydziału (...) zostały przez powódkę poprawione zgodnie z obowiązującą metodą dokonywania poprawek w dowodach wewnętrznych tzn. poprzez skreślenie przedmiotowej treści lub kwoty, tak aby pierwotny zapis pozostał czytelny, a następnie obok wpisanie treści oraz daty poprawki wraz z podpisem osoby kwalifikowanej do dokonania czynności. Pan (...) jeszcze przed dokonanymi przez powódkę korektami pogrubień cyfr w dniu 11.01.2016 r. zatwierdził te polecenia księgowania, co w protokole pokontrolnym wskazała Regionalna Izba Obrachunkowa.

Co więcej przełożeni powódki nie powołują się również na bardzo istotny fakt, a mianowicie, iż gdyby powódka B. C. oraz M. K. samodzielnie bez uprzedniego polecenia sporządziły i zaksięgowały PK jeszcze przed zatwierdzeniem budżetu, to wówczas dokonane bez ustaleń z ww. osobami zmiany w planie wydatków ustalone niezgodnie z klasyfikacją na odpowiednich paragrafach spowodowałyby sytuację nieodwracalną odnośnie przekroczeń w budżecie, a tym samym możliwość naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez Starostwo Powiatowe w E..

A zatem wnioskowane przez powódkę przeprowadzenie dowodu z protokołu pokontrolnego obejmującego rok 2015 Regionalnej Izby Obrachunkowej w O. było jak najbardziej zasadne. Dobitnie świadczyłoby, iż B. C. i M. K. prawidłowo wykonały swoje obowiązki w zakresie prowadzenia dokumentacji finansowo-księgowej. PK nr 273 i PK nr 278 z dnia 31.12.2015 r. były przecież przedmiotem kompleksowej kontroli inspektorów R., a zatem każda ewentualna wada takiego dokumentu, gdyby wystąpiła, zostałaby wskazana w protokole. Należy tutaj również dodać, iż Pan (...), jako osoba upoważniona dokonał na PK korekty swoich, a nie pracownika sporządzającego, błędów popełnionych przy planowaniu zmian w budżecie na dzień 30.12.2015 r. tj. niewłaściwego rozlokowania wydatków na odpowiednich paragrafach, których dopatrzyły się właśnie powódki, dzięki którym to nie doszło do sytuacji narażenia Starostwa Powiatowego w E. na przekroczenie limitu wydatków budżetowych. Dokumenty te bowiem zostały zaksięgowane przez M. K. dopiero po skreśleniach dokonanych przez Naczelnika Wydziału (...) wykonanych na oryginalnych dokumentach PK sporządzonych przez powódkę początkowo w formie wersji roboczych, które zostały w pełni zaakceptowane przez Regionalną Izbę Obrachunkową, nie dopatrującą się żadnych elementów niewłaściwych w ich oryginalnym zapisie z dnia 31.12.2015 r., co więcej nie zaznaczono w protokole nawet ryzyka popełnienia błędu przy sporządzaniu PK, w których wszystkie zapisy kwot z list płac opisane były przez powódkę prawidłowo.

Powódka wniosła również o ewentualne przeprowadzenie dowodu z dokumentacji finansowej w postaci Poleceń Księgowania dotyczących wynagrodzeń za miesiąc grudzień z ostatnich 5 lat oraz protokołu pokontrolnego obejmującego rok 2015 Regionalnej Izby Obrachunkowej w O., sporządzonego po działaniach sprawdzających przeprowadzonych w Starostwie Powiatowym w E. w czerwcu - lipcu 2016 roku.

Apelację od powyższego wyroku wniosła również powódka M. K., zaskarżając powyższy wyrok co do pkt III i IV i wyrokowi temu zarzuciła naruszenie:

1. przepisu prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c.

a) poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i błędne uznanie, że uzasadnionym powodem ukarania powódki przez pracodawcę było nieprzestrzeganie organizacji i porządku w procesie pracy, polegające na przyjęciu i wprowadzeniu do systemu księgowania poleceń księgowania PK 273 i PK 278 z dnia 31 grudnia 2015 roku zawierających niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości przeróbki kwot i numerów listy płac, bez uprzedniego zatwierdzenia przez osoby upoważnione, podczas gdy dokumenty te były przygotowane zgodnie z dotychczasową praktyką akceptowaną przez przełożonych i były jedynie wersją roboczą dokumentów księgowych, które dopiero po naniesieniu na nie poprawek zostaną przedstawione do zatwierdzenia i prawidłowo wprowadzone do systemu księgowego, a ponadto doświadczenie życiowe wskazuje, że rzetelne prowadzenie księgowości oraz wynikające z umowy o pracę obowiązki w zakresie kontroli księgowanych dokumentów, wymagają przygotowywania wersji roboczych dokumentów w celu uniknięcia ewentualnych błędów których popełnienie wymagałyby dokonania korekty zaksięgowanego dokumentu,

b) poprzez niedokonanie w sprawie wszechstronnego rozważenia zebranego
materiału dowodowego, polegające na nieuwzględnieniu w stanie faktycznym
sprawy istotnych faktów i dowodów:

- zawartego w aktach sprawy Regulaminu obiegu dokumentów w Starostwie Powiatowym - na okoliczność procedury sporządzania poleceń księgowania oraz dołączonych do akt wydruków komputerowych z systemu księgowego Starostwa Powiatowego dokumentujących zmniejszenie planu budżetu jednostki na paragrafach 4110 i 4010 na dzień 30.12.2015 r. oraz terminu rzeczywistego zaksięgowania PK nr 273 i nr 278, a przez to uprawdopodobniających, iż przyczyny rzekomo uzasadniające ukaranie karą porządkową powódki leżały wyłącznie po stronie pozwanej, która to poprzez działania osób nadzorujących wykonanie budżetu jednostki tj. Naczelnika Wydziału (...) i S. Powiatu, przy braku prawidłowej komunikacji z pracownikami wydziału, dokonała błędnych decyzji przy planowaniu zmian w budżecie tj. niewłaściwego rozlokowania wydatków na odpowiednich paragrafach, które mogły spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, a tym samym naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

- zeznań pianistki M. M. (3) dotyczących przedstawienia przez Naczelnika Wydziału (...) zmian do planu wydatków budżetowych za 2015 rok, zeznań powódek M. K. i B. C. odnośnie przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015 roku do 8 stycznia 2016 roku,

- akt osobowych powódki, w zakresie w jakim potwierdzają one, że powódka była pracownikiem wzorowym, że pracodawca nie miał jakichkolwiek zastrzeżeń do pracy powódki, że wykonywała ona swoje obowiązki w sposób należyty, rzetelny i profesjonalny;

c) poprzez nieuzasadnioną odmowę przyznania waloru wiarygodności zeznaniom powódek M. K. i B. C. odnośnie przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015 roku do 8 stycznia 2016 roku, jak również uznanie, że z ich zeznań wynika, iż poprawki naniesione na przygotowane wersje robocze dokumentów nie są zgodne z ustawą o rachunkowości, podczas gdy w toku postępowania powódki jednoznacznie wskazywały, że poprawki bez względu na charakter tych dokumentów są zgodne z ustawą o rachunkowości i przepisami wewnątrzzakładowymi,

2. przepisu prawa procesowego tj. art. 227 k.p.c.

a) poprzez oddalenie dowodów wnioskowanych przez powódkę:

- o powołanie biegłego księgowego z Regionalnej Izby Obrachunkowej w O., która to Instytucja sprawuje kontrolę gospodarki finansowej powiatu, zgodnie z §4 pkt. 5 Instrukcji z dnia 13.01.2011 r. w sprawie przyjętych zasad rachunkowości, wykonania finansowej kontroli wewnętrznej oraz obiegu dokumentów (...) w Starostwie Powiatowym w E. i art. 9 ustawy o samorządzie powiatowym - na okoliczność rzetelnego, obiektywnego oraz profesjonalnego ustalenia jaki charakter miały sporządzone przez B. C. dokumenty PK 273 i PK 278, czy były wykonane prawidłowo, zgodnie z przepisami, terminowo, a nadto czy zostały sprawdzone i zaksięgowane w sposób prawidłowy, jak również na okoliczność dokonanych zmian w planie budżetowym na rok 2015r. które mogły spowodować naruszenie dyscypliny finansów publicznych,

- o dokumentację finansową w postaci Poleceń Księgowania dotyczących
wynagrodzeń za miesiąc grudzień z ostatnich 5 łat - na okoliczność wykazania
dotychczasowej praktyki rozksięgowywania dokumentów w Starostwie
Powiatowym w E. oraz

- o protokół pokontrolny obejmujący rok 2015 Regionalnej Izby Obrachunkowej w O. sporządzony po działaniach sprawdzających przeprowadzonych w Starostwie Powiatowym w E. w miesiącach czerwiec - lipiec 2016 roku – na okoliczność wykazania, iż cała procedura obiegu dokumentów w postaci poleceń księgowania PK nr 273 i PK nr 278 z dnia 31.12.2015 roku, była dokonana przez powódkę prawidłowo pod względem księgowo-rachunkowym,

w wyniku wadliwej oceny, iż nie są one istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, co spowodowało defektywność postępowania dowodowego, a w konsekwencji nierozpoznanie przez Sąd istoty sprawy i wydanie wadliwego orzeczenia,

b) poprzez niezobowiązanie strony pozwanej do doręczenia dokumentu zawierającego wniosek o zmianę w planie wydatków budżetowych na okoliczność dokonanych zmian w planie wydatków budżetowych w dniu 30.12.2015 r. zawnioskowanym pismem powódki z dnia 04 kwietnia 2016 r. wobec pouczenia Sądu I instancji o treści art. 207§6 k.p.c.

2. przepisu prawa materialnego tj. art. 108 § 1 k.p. poprzez fakt jego nieuzasadnionego zastosowania w postaci kary upomnienia wobec powódki, mimo braku ku temu przesłanek,

3. przepisu prawa materialnego tj. art. 109 § 1 k.p. poprzez odmowę jego zastosowania i uznanie, że termin do nałożenia kary porządkowej został zachowany, w sytuacji gdy zarzut będący podstawą nałożenia na powódkę kary porządkowej dotyczy działań, które praktykowane są w Starostwie Powiatowym od wielu lat, a zatem termin do nałożenia kary porządkowej minął bezpowrotnie już wiele lat temu, tj. w momencie w którym pracodawca po raz pierwszy w sposób choćby milczący dał przyzwolenie na tego rodzaju działania (przygotowywanie wersji roboczych dokumentów księgowych, nanoszenie na nie poprawek, sporządzanie ich na koniec miesiąca i na koniec roku - w przypadku dokumentów z grudnia danego roku, a następnie ich księgowanie) co wynika z oczywistego faktu, iż przełożony powódki sprawuje bezpośredni nadzór nad podejmowanymi przez nią w ramach stosunku pracy działaniami związanymi z księgowaniem dokumentów, a zatem ma - a przynajmniej zgodnie z kompetencjami nadzorczymi powinien mieć - wiedzę w zakresie zasad i sposobu prowadzenia księgowości.

Wskazując na powyższe podstawy powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania pierwszo-instancyjnego oraz postępowania przed sądem drugiej instancji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

W uzasadnieniu powódka podniosła, że Sąd I Instancji wyrokiem ogłoszonym dnia 13 września 2016 roku oddalił powództwo powódki w całości i zasądził na rzecz pozwanego koszty procesu. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż pracodawca prawidłowo zastosował wobec powódki karę upomnienia zgodnie z przepisami art. 108 i nast. k.p. gdyż powódka dopuściła się naruszenia obowiązków pracowniczych. Sąd dokonując ustaleń faktycznych w tym zakresie przyjął za wiarygodne w całości zeznania strony pozwanej w tym świadków Pani E. M., Pana K. K. (1), Pana J. A. i Pani M. M. (3), uznając, iż zeznania powódki były nielogiczne w zakresie interpretacji faktów dotyczących przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015 r. do 8 stycznia 2016 r. odnośnie księgowania PK nr 273 i 278. W ocenie Sądu powódka przyjęła od B. C., a następnie zarejestrowała niezatwierdzone przez osoby upoważnione ww. dokumenty w ewidencji księgowej co stanowiło naruszenie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy. Jednocześnie Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki, w których powoływała się na dotychczasową wieloletnią praktykę oraz zapisy w programie komputerowym, z których wyraźnie wynika, iż dokumenty te nie zostały zaksięgowane od razu, ale najpierw wprowadzone do systemu celem sprawdzenia, a następnie zatwierdzone przez osoby upoważnione zgodnie z procedurami dotyczącymi tego typu dokumentów, których dotychczas nikt, w szczególności pracodawca, ale również organy kontrolne, tj. Regionalna Izba Obrachunkowa w O. nie kwestionował.

Sąd w swoim „wywodzie" na temat księgowości odniósł się do powyższej kwestii jedynie w ten sposób, iż pracodawca, mimo wiedzy o prawidłowych wynikach kontroli niezależnych instytucji, mógł też wiedzieć o takich praktykach, ale ich „nie akceptować", po czym oddalił wszystkie wnioski dowodowe powódki dotyczące potwierdzenia prawidłowości procedury księgowania ww. dokumentacji tj. powołanie biegłego, dołączenie do materiału dowodowego dokumentów PK z okresu poprzedzającego nałożenie kary porządkowej oraz protokołu Regionalnej Izby Obrachunkowej w O. za 2015 rok, jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd odniósł się również do rodzaju nałożonej na powódkę kary porządkowej i uznał, iż kara w postaci upomnienia uwzględniała stopień jej zawinienia tj. brak naruszenia dyscypliny finansów publicznych, jak również dotychczasowy przebieg jej pracy tj. kilkudziesięcioletnie doświadczenie zawodowe na stanowiskach urzędniczych, (...), w tym pozytywne bardzo dobre i dobre (aczkolwiek według Sądu pogorszające się) oceny pracy powódki.

Zdaniem powódki Sąd dokonał błędu w ustaleniach faktycznych w wyniku nieprawidłowej oceny, z punktu widzenia logiki i wskazań wiedzy, zgromadzonych w sprawie dowodów. Co więcej Sąd nie uwzględniając wniosków dowodowych strony powodowej sprzeniewierzył się zasadzie obiektywizmu i kontradyktoryjności w postępowaniu, co miało istotny wpływ na wynik sprawy. W tym miejscu warto również wskazać, iż Sąd w uzasadnieniu do wyroku odniósł się do oddalenia tylko niektórych dowodów strony powodowej (brak odniesień do wniosku o protokół z Regionalnej Izby Obrachunkowej) i to w sposób tak lakoniczny, iż nie pozwalało to na racjonalne i pełny zrozumienie motywacji Sądu z tym związanej.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki, mimo jej wieloletniego doświadczenia zawodowego, świadczącego o profesjonalizmie na wykonywanym stanowisku, w zakresie procedury związanej z księgowaniem m.in. dokumentacji PK, przychylając się do zeznań świadków strony pozwanej, które w swoim interesie manipulowały na sali rozpraw faktami dotyczącymi procedur księgowania, chcąc przysłonić cały obraz zdarzenia ze stycznia br. i ukryć prawdziwą przyczynę przedmiotowej sytuacji tj. błąd osób nadzorujących przy planowaniu budżetu, który mógł spowodować naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez Starostwo Powiatowe.

Sąd absolutnie nie odniósł się i nie sprawdził faktów podawanych przez powódkę, które sprowadzały się właściwie do jednej kwestii, to znaczy porównania zapisów komputerowych z zarzutami przełożonych, co wyjaśniłoby czy rzeczywiście powódka zaksięgowała bez akceptacji przełożonego wadliwe dokumenty, narażając pracodawcę na przekroczenie limitu wydatków publicznych, czy też zgodnie z procedurami najpierw sprawdziła powyższe dokumenty wprowadzając je do systemu i analizując je ze zmienionym przez Naczelnika Wydziału (...) planem na 30.12.2016 r., a następnie po dokonaniu przez Naczelnika odpowiednich korekt i złożeniu podpisu przełożonego je zaksięgowała.

Szczegółowa kontrola wydatkowania środków publicznych przeprowadzona przez Regionalną Izbę Obrachunkową w O. w czerwcu i lipcu 2016 r. jednoznacznie świadczy, iż powódka dokonała operacji księgowych najzupełniej prawidłowo.

Niestety Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z powyższego protokołu, nie odniósł się nawet do dokumentacji, którą posiadał w aktach sprawy tj. wydruków komputerowych z systemu księgowego, w których są wyszczególnione daty poszczególnych operacji księgowych na koncie Starostwa Powiatowego w E. i gdzie w sposób wyraźny widać również terminy wprowadzanych poszczególnych kwot zawartych w poleceniach księgowania rozksięgowujących wydatki zawarte w listach płac sporządzonych przez B. C. i prawidłowo naniesionych na PK nr 273 i 278.

Sąd dokonując oceny materiału dowodowego nie oparł się zatem na żadnych konkretnych przesłankach wynikających chociażby z przepisów wewnętrznych tj. Regulaminu obiegu dokumentów w Starostwie Powiatowym czy powszechnie obowiązujących, a nawet zawartej w aktach sprawy dokumentacji, świadczącej nie o błędach pracowników przy sporządzaniu i księgowaniu PK, lecz o dokonaniu przez osoby przełożone nieprzemyślanej i nieuzgodnionej wcześniej z poszczególnymi pracownikami, nagłej i wadliwej zmiany w planie budżetowym, co potwierdzały również zeznania pianistki Wydziału (...) M. M. (3).

Sąd zupełnie pominął w zeznaniach przełożonych zwłaszcza Pani E. M. i Pana K. K. (1) fakt, iż nie potrafili oni wyjaśnić kwestii zmiany w planie budżetu Starostwa. Osoby te na zadawane przez stronę powodową pytania o kwestię na jakiej podstawie dokonali zmian w planowaniu wydatków i kto o to zawnioskował nie udzielili odpowiedzi. Zaś Sąd, mimo wniosku powódki z dnia 04 kwietnia 2016 r. nie zobowiązał strony pozwanej do dołączenia takiego dokumentu do akt sprawy.

Dopiero zeznania M. M. (3) naświetliły kwestię i wskazały, iż przyczyną tej sytuacji był brak prawidłowej komunikacji pomiędzy pracownikami wydziału, a przełożonymi, którzy odpowiadali za budżet Starostwa. Nie poinformowali oni pracowników o chęci dokonania zmian w planie, nie wydali poleceń mających na celu właściwe rozmieszczenie środków na odpowiednich paragrafach, a po wykryciu błędu przez powódkę podczas sprawdzania poleceń księgowania PK nr 273 i 278 usiłowali zrzucić z siebie odpowiedzialność. Dzięki powódce, która nie zaksięgowała dokumentów przed dokonaniem poprawek przez Naczelnika Wydziału, który dokonał zmian w budżecie, błąd udało się naprawić nie narażając pracodawcy na negatywne reperkusje, o czym świadczy pozytywnie przeprowadzona kontrola z Regionalnej Izby Obrachunkowej.

Powódka jest wieloletnim pracownikiem administracji w wydziale (...) o bogatym doświadczeniu zawodowym, wielokrotnie nagradzanym i poddawanym kontrolom różnych instytucji, które zawsze wypadały na jej korzyść, tak jak w ostatnim przypadku kontroli R. w O., dlatego też niezrozumiałym jest fakt, iż wersja zdarzeń powódki przedstawiona zarówno w sprzeciwie od kary porządkowej z dnia 19 stycznia 2016 r. jak i w pozwie z dnia 11 lutego 2016 r. oraz w piśmie procesowym z dnia 04 kwietnia 2016 r. podtrzymana zeznaniami, została przez Sąd odrzucona jako nielogiczna, co więcej również oddalono wniosek dowodowy odnoszący się do przeprowadzenia dowodu z dokumentacji PK z lat poprzednich, świadczących o tym jaka była dotychczas stosowana praktyka w wydziale (...) odnośnie sporządzania i księgowania PK, jak również wniosek o przesłuchanie biegłego z zakresu księgowości z Regionalnej Izby Obrachunkowej w O., który również w sposób bezstronny określiłby metodologię pracy powódki, a przede wszystkim mógłby podane przez strony okoliczności zweryfikować i wydać opinię dla obiektywnej oceny sporu, w którym przeciwstawne argumenty powódki i pozwanego są całkowicie ze sobą sprzeczne, a Sąd nie ma pełnej wiedzy na temat księgowości.

Niestety Sąd, próbując przeforsować wersję zdarzeń pozwanego, usiłował zdyskredytować powódkę, nie wskazując na dotychczasową najwyższą jakość i efektywność pracy powódki będącej pracownikiem wybitnym i wielokrotnie nagradzanym za osiągnięcia zawodowe, lecz uwypuklając incydentalny fakt, iż ocena jej pracy u pracodawcy w 2013 r. się pogorszyła, z bardzo dobrej na dobrą, chociaż nie miało to najmniejszego znaczenia dla niniejszej sprawy, a w dodatku dotyczyło osobistych relacji osoby przełożonej do powódki, co jest wyraźnie wskazane w aktach osobowych strony powodowej. Oceny pracy powódki zawarte w aktach osobowych były dotychczas bardzo wysokie i przyznawane głównie za bezbłędne wyniki kontroli jednostek nadrzędnych, co potwierdzają liczne nagrody uznaniowe i państwowe.

Na marginesie powódka dodała, iż wykrywając błąd osób przełożonych, w poczuciu obowiązku i odpowiedzialności za mienie państwowe starała się pomóc go im naprawić dla dobra pracodawcy, niestety naraziła się ww. osobom do tego stopnia, że najpierw ukarano ją karą porządkową, a następnie po tym jak próbowała bronić swoich praw w Sądzie rozwiązano z nią stosunek pracy.

Powódka wniosła również o ewentualne przeprowadzenie dowodu z dokumentacji finansowej w postaci Poleceń Księgowania dotyczących wynagrodzeń za miesiąc grudzień z ostatnich 5 lat oraz protokołu pokontrolnego obejmującego rok 2015 Regionalnej Izby Obrachunkowej w O., sporządzonego po działaniach sprawdzających przeprowadzonych w Starostwie Powiatowym w E. w czerwcu - lipcu 2016 roku.

W odpowiedzi na apelacje powódek pozwany wniósł o oddalenie obu apelacji oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że Sąd Rejonowy w Elblągu wyrokiem z dnia 13 września 2016 r. oddalił powództwo w całości i zasądził na rzecz pozwanego koszty procesu. Powódki B. C. I M. K. zaskarżyły wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu w całości.

Pozwany poparł rozstrzygnięcie Sądu I instancji i argumenty zawarte w jego uzasadnieniu. Na wstępie stwierdził, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził przewód sądowy gromadząc dowody zgodnie w wnioskami stron procesu. Ocena materiału dowodowego nie wykazała błędów natury faktycznej czy logicznej i była zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, znajdując swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu orzeczenia. W ocenie pozwanego Sąd dokonał wszechstronnej analizy materiału dowodowego.

Odnosząc się zarzutów apelacji pozwany wskazał, że nie zasługują one na uwzględnienie. W jego ocenie Sąd prawidłowo wskazał, że pozwany zachował procedurę nałożenia kary porządkowej określonej przez normę art. 109 k.p. Należy podkreślić, w ślad za Sądem Rejonowym, że obowiązek wysłuchania pracowników został spełniony, bowiem wystarczającym jest, że pracodawca umożliwi pracownikowi przedstawienie swojego stanowiska

Sąd zasadnie podniósł, że każda z powódek dopuściła się naruszenia obowiązków pracowniczych, przy czym stopień winy oraz ich dotychczasowy stosunek do pracy uzasadniał zastosowania kary upomnienia, a więc najlżejszej i najmniej dolegliwej z katalogu kar porządkowych.

Wbrew odmiennym twierdzeniom powódek, zeznania świadków: E. M., K. K. (1), J. A. oraz M. M. (2) były wiarygodnie, wzajemnie się uzupełniały i były spójne, dlatego też nie można było im odmówić waloru wiarygodności. Z kolei wyjaśnienia powódek w zakresie interpretacji okoliczności stanowiących podstawę ukarania karą porządkową nie dość, że nie znalazły potwierdzenia w dalszym materiale dowodowym to i również były nielogiczne. Powódki nie kwestionowały, że dokumenty PK 273, 278 dotyczące list wynagrodzeń za grudzień 2015 zawierały niedopuszczalne przez ustawę o rachunkowości poprawki, podniosły one jednak, że przedmiotowe dokumenty nie były dokumentami księgowymi, a jedynie notatkami roboczymi i jako takie mogły zawierać poprawki i przeprawienia. Powoływały się one również na okoliczność, że nie były one osobami decyzyjnymi, a tylko takie zatwierdzały listy płac. Nielogicznym i niczym nieuzasadnionym wydaje się tworzenie notatek roboczych z listy płac, której treść była uprzednio już zatwierdzona i podlegały one już wykonaniu.

Ponadto bezspornym jest to, że powódka B. C. miała obowiązek przedkładania dokumentów do zatwierdzenia przed ich zaksięgowaniem, czego nie uczyniła. Natomiast powódka M. K. przyjęła niezaksięgowane dokumenty. Naruszało to obowiązki pracownicze obu powódek.

Ponadto Sąd słusznie oddalił wniosek dowodowy z opinii biegłego księgowego z Regionalnej Izby Obrachunkowej w O. oraz z dokumentów PK poprzedzających nałożenie kary porządkowej z uwagi na to, że nie miały one znaczenia dla sprawy. Okoliczności, które zgodnie z wnioskami powódek stanowiły przedmiot ww. środków dowodowych to: ustalenie czy działania powódek stanowiły naruszenie dyscypliny finansów publicznych (opinia biegłego ) oraz czy u pozwanego została przyjęta praktyka sporządzania notatek roboczych (dokumenty PK). Dla powyższej sprawy zbędne było ustalenie czy doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, bowiem podstawą nałożenia kary nie było naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Natomiast jeśli chodzi o dokumenty PK z lat poprzednich to należy przyjąć, że nawet jeśliby uznać że sporządzano notatki robocze to takie działanie niezgodne z prawem nie może zostać przez to legitymizowane, tym bardziej że pracodawca takiej praktyki nie akceptował.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje powódek jako zasadne skutkowały zmianą zaskarżonego wyroku.

Wskazać w tym miejscu należy, że dopiero prawidłowo ustalony stan faktyczny poprzedzony oceną dowodów zgodną z regułami wynikającymi z art. 233 k.p.c. może stanowić podstawę do zastosowania prawa materialnego.

Dlatego też w pierwszej kolejności należało rozważyć zasadność zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Podnieść należy, że sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi wtedy, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją, do jakiej dochodzi Sąd na jego podstawie.

W ocenie Sądu Okręgowego trafne okazały się zarzuty błędnej oceny materiału dowodowego przez Sąd I instancji, a więc naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

Wskazać należy, że przepis art. 233 § 1 k.p.c. nakazuje Sądowi ocenę wiarygodności i mocy dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polegać musi na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Zadaniem Sądu jest dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych, i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreślono, że jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć wnioski odmienne. Do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. dochodzi zaś wówczas, gdy skarżący wykaże uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak m.in. wyroki SN: z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, LEX nr 172176, z dnia 11 kwietnia 2006 r., I PK 169/05, opubl. Wokanda 2006/11/23, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 maja 2013 r., VI ACa 1379/12, LEX nr 1331150 i powołane w jego uzasadnieniu orzecznictwo).

Zważyć należy, że zarzut błędnych ustaleń i błędnej oceny dowodów może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, iż wadliwe ustalenia będące konsekwencją błędnej oceny dowodów wynikają z naruszenia przez Sąd orzekający uznanych reguł interpretacyjnych oraz braku logicznego wiązania faktów i niezrozumienia wynikających z nich treści. Strona podnosząca taki zarzut powinna wykazać, że przy ocenie wiarygodności i mocy dowodowej konkretnego dowodu, na podstawie którego Sąd dokonał ustalenia faktycznego, przekroczono granice swobodnej oceny dowodów, a nadto, iż miało to istotny wpływ na wynik sprawy. Niewystarczające jest zaprezentowanie własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego. Wskazać trzeba, że sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi tylko wtedy, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją, do jakiej dochodzi sąd na jego podstawie. Jeżeli natomiast Sąd z określonego materiału dowodowego wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać.

W rozpoznawanej sprawie, wbrew wywodom odpowiedzi na apelację, doszło do naruszenia powyższej zasady, gdyż Sąd Rejonowy uchybił zarówno regułom logicznego myślenia, jak i zasadom doświadczenia życiowego.

Przede wszystkim nie sposób podzielić stanowiska Sądu I instancji co do odmowy wiary zeznaniom powódek co do przebiegu wydarzeń od 18 grudnia 2015 roku do 8 stycznia 2016 roku.

Powódka B. C. zeznała, że polecenia księgowania PK 273 i PK 278 sporządziła zgodnie z listą płac przygotowaną w dniu 18 grudnia 2016r., która to lista została zatwierdzona przez Naczelnika Wydziału (...) i S. Starostwa. Na podstawie tej listy płac zostały dokonane przelewy wynagrodzeń pracownikom Starostwa. Oczywistym jest, że w dniu wypłat Starostwo posiadało środki na wynagrodzenia wynikające z listy płac, gdyż w innym wypadku nie doszłoby do dokonania przelewów. Nadto, jak zeznała powódka B. C., w dniu 20 grudnia 2016r. Starosta wypłacił pracownikom nagrody, co świadczy o tym, że Starostwo dysponowało wolnymi środkami na ten dzień.

Lista płac obejmowała również wypłacone zasiłki chorobowe oraz wszelkie potrącenia, w tym składki ZUS i podatki od wynagrodzeń. Obie powódki zgodnie twierdziły, że przygotowane dokumenty PK były dokumentami wtórnymi w stosunku do listy płac, co jest logiczne, zważywszy na fakt, że sporządza się je na podstawie list płac i po wypłaceniu wynagrodzeń pracownikom. Mają one istotne znaczenie z punktu widzenia zakwalifikowania poszczególnych pozycji do paragrafów według klasyfikacji budżetowej, co jest podstawą do ich zaksięgowania w systemie PUMA.

Za wiarygodne należy również uznać zeznania powódek, że dokumenty PK były tylko kopiami roboczymi, które mogą być poprawiane, gdyż są to dokumenty wewnętrzne. Świadczy o tym przede wszystkim fakt, że były one podstawą wprowadzenia danych do systemu przez powódkę M. K., a nie ich zaksięgowania, jak twierdził pozwany. Logiczne były również zeznania powódek, że zwyczajowo przyjęte było w Wydziale (...) sporządzanie kopi roboczych dokumentów PK, które następnie były sprawdzane i poprawiane celem wstępnego eliminowania błędów rachunkowych bądź merytorycznych przed sporządzeniem właściwych dokumentów, w tym poleceń księgowania PK.

Nawet gdyby uznać, że były to dokumenty finalne, to zostały one zatwierdzone w tej postaci przez Naczelnika Wydziału (...) K. K. (1), który nie zatwierdził jedynie pkt 4 obu poleceń księgowania – dotyczącego przeksięgowania zasiłków wypłacanych z ZUS z uwagi na zakwalifikowanie ich do par. 4110, co mogłoby spowodować przekroczenie limitu wydatków budżetowych za rok 2015r. Świadek ten przyznał jednak, że kwalifikacja do poszczególnych paragrafów w tych punktach była zgodna z kwalifikacją budżetową, a dokumenty nie zostały zatwierdzone nie z uwagi na błędy merytoryczne, lecz z uwagi na ryzyko przekroczenia zaplanowanych wydatków na 2015r.

Odnosząc się do samej treści nałożonych kar upomnienia, wskazać należy na ich niekonkretny charakter. Trudno wywieść z ich treści, jakie konkretnie przepisy wewnętrzne, czy też powszechnie obowiązujące, naruszyć miały powódki. W pismach pracodawca wspomina jedynie o nieprzestrzeganiu ustalonej organizacji pracy i porządku w procesie pracy. Tak ogólne sformułowania nie pozwalały na skuteczną obronę powódek przed zarzutami. Kolejne zaś zarzuty pracodawcy podniesione w odrzuceniu sprzeciwów od kar upomnienia, np. to, że naliczenie do zaksięgowania list płac w paragrafach i kwotach powinno być wykonane jednocześnie z listami płac w formie poleceń księgowania, podpisane oraz przedstawione do zatwierdzenia Naczelnikowi Wydziału (...), a następnie dostarczone do księgowania, nie mogły być podstawą do ukarania powódek karą porządkową, gdyż nie zostały wcześniej ujęte w zawiadomieniach o ukaraniu upomnieniami.

Błędna była również ocena zeznań świadków E. M. i K. K. (1) dokonana przez Sąd I instancji. Abstrahując od tego, że świadkowie nie zostali przesłuchani przez Sąd Rejonowy na istotne dla sprawy okoliczności, w szczególności jakie konkretne przepisy dotyczące organizacji pracy i porządku w procesie pracy zostały przez powódki naruszone, wskazać należy, że ich zeznania co do zakresu ich obowiązków i odpowiedzialności, w szczególności o charakterze nadzorczym nad powódkami, były wymijające i kwitowane stwierdzeniem, że od poszczególnych spraw mają pracowników i przy tak dużej ilości obowiązków nie są w stanie wszystkiego kontrolować. Biorąc pod uwagę fakt, że za planowanie budżetu odpowiedzialni byli przede wszystkim właśnie ci świadkowie (oprócz planistki), a więc mogli obawiać się osobistej odpowiedzialności za błędne zaplanowanie budżetu, kierując się doświadczeniem życiowym należy przyjąć, że ich zeznania nie mogą zasługiwać na wiarę w części dotyczącej niewłaściwego sporządzenia dokumentów PK i ich niewłaściwego obiegu (bez zatwierdzenia przez przełożonego).

Co istotne, świadkowie ci stwierdzili, że dokumenty PK powinny być zatwierdzone przed zaksięgowaniem, czego miały nie uczynić powódki. Tymczasem w upomnieniu pracodawca wskazał, że naruszenia organizacji i porządku pracy przez powódki, miały polegać na przekazaniu PK do zaksięgowania w ewidencji księgowej (w odniesieniu do B. C.) i wprowadzeniu do ewidencji księgowej (w odniesieniu do M. K.). Z zeznań świadków E. M. i K. K. (1) oraz powódek wynika, że nie doszło do zaksięgowania dokumentów PK bez ich uprzedniego zatwierdzenia przez przełożonych, gdyż samo wprowadzenie do ewidencji księgowej nie oznacza jeszcze ich zaksięgowania, jeśli system nie otrzyma polecenia ,,księguj”. Wobec niewykazania przez pracodawcę, że taka praktyka była niedozwolona, zarzut ten wydaje się czysto teoretyczny.

Trudno również zgodzić się z zarzutem, że działania powódek mogły spowodować przekroczenie limitu wydatków ustalonego na rok 2015, gdyż powódki nie miały żadnego wpływu na zmiany w budżecie, jakie uchwaliła Rada Powiatu na sesji w dniu 30 grudnia 2015r. i nie one były autorami zmian do wydatków budżetowych, lecz ich przełożony - (...) Wydziału (...).

Nadto w ocenie Sądu Okręgowego zarzuty postawione powódkom w pismach o ukaraniu powódek z dnia 14 stycznia 2016r. były nielogiczne i wewnętrznie sprzeczne, gdyż ani sporządzenie dokumentów PK (zgodnych z wcześniej zaakceptowanymi przez przełożonych listami płac i prawidłowych pod względem merytorycznym), ani zaewidencjonowanie ich w systemie PUMA nie mogło spowodować zmian w wykonaniu planu wydatków budżetowych, a w konsekwencji przekroczenia limitu wydatków na rok 2015r. i naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Wręcz przeciwnie to skrupulatność i przytomność umysłu powódki M. K. zapobiegła przekroczeniu wydatków budżetowych, kiedy to w dniu 7 stycznia 2016r. zasygnalizowała problem przekroczenia budżetu swojemu przełożonemu K. K. (1). Nielogiczne jest również to, że dokumenty PK sporządzone zgodnie z listą płac z 18 grudnia 2015r. i odzwierciedlające zrealizowane już wydatki (w dniu 20 grudnia 2015r.), mogłyby mieć jakikolwiek wpływ na zmiany w planie budżetowym, który został sporządzony przez Naczelnika Wydziału (...) wspólnie z planistką dopiero 29 grudnia 2015r., tym bardziej, że sam (...) wcześniej te same listy płac zatwierdził.

Podkreślić należy, że z zeznań świadka M. M. (2) - planistki wynikało, że to S. Powiatu nakazała Naczelnikowi Wydziału (...) dokonanie zmian w budżecie na rok 2015r., który następnie został przegłosowany przez Radę Powiatu. To (...) polecał jej dokonanie konkretnych zmian kwotowych w budżecie w zakresie wydatków, co miało miejsce w dniu 29 grudnia 2015r. Świadek zeznała, że (...) konsultował zmiany z powódką K., która zwróciła mu uwagę na wydatki po stronie zasiłków chorobowych i być może (...) „nie zrozumiał tematu”. Wcześniej takie zmiany planowała powódka K., która na bieżąco konsultowała aktualne wydatki z powódką C. i nie dochodziło do takich sytuacji.

Powyższe zeznania świadka M. M. (2) w ocenie Sądu Okręgowego zasługiwały na wiarę. Były składane przez świadka spontanicznie i przedstawiały logiczny ciąg zdarzeń. Co prawda świadek również została ukarana karą upomnienia „za samowolne zmiany w planie budżetu”, ale nie odwołała się do Sądu. Świadek nie była więc zainteresowana osobiście wynikiem procesu zainicjowanego przez powódki.

Słusznie również podniosły powódki, że z regulaminu obiegu dokumentów w
Starostwie Powiatowym nie wynika żaden konkretny termin do sporządzania poleceń księgowania. Sam (...) Wydziału zeznał, że takie dokumenty sporządzało się zawsze do końca miesiąca. Powódka B. C. temu zwyczajowemu terminowi nie uchybiła, sporządzając dokumenty w dniu 31 grudnia 2015r. Z uwagi na dni wolne od pracy przekazała je powódce M. K. dopiero 4 stycznia 2016r., która powinna sporządzić sprawozdanie do 20 stycznia 2016r., co uczyniła.

Biorąc powyższe rozważania pod uwagę, trafny okazał się zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 108 § 1 k.p. Podkreślenia wymaga, że pracodawca, stosując kary porządkowe, korzysta ze szczególnych uprawnień przyznawanych mu ze względu na zachowanie porządku i organizacji pracy. Zważyć jednak należy, że ustalony w sprawie materiał dowodowy nie dał podstaw do ustalenia, ze powódki naruszyły porządek i organizację pracy. Co za tym idzie brak było podstaw do zastosowania wobec powódek kar porządkowych upomnienia.

W konsekwencji na zasadzie art. 386 § 1 kpc należało zmienić zaskarżony wyrok w całości i uchylić kary porządkowe upomnienia nałożone na powódki w dniu 14 stycznia 2016r. oraz zasądzić od pozwanego na rzecz każdej z powódek kwoty po 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za I instancję w oparciu o art. 98§1 kpc w zw. z art. 108 kpc i § 9 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 05.11.2015 poz. 1804 - w brzmieniu na dzień złożenia pozwu).

O kosztach za instancję odwoławczą orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 2 kpc w zw. z art. 108 kpc, zasądzając od pozwanego na rzecz każdej z powódek kwoty po 30 złotych – z tytułu poniesionych przez powódki opłat za wniesione apelacje.

/-/ SSO Renata Żywicka /-/ SSO Tomasz Koronowski /-/ SSO Bożena Czarnota