Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 24-02-2017 r.

Sąd Okręgowy w Koninie, I Wydział Cywilny

po rozpoznaniu w dniu 24-02-2017 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W.

przeciwko J. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Kole

z dnia 22 września 2016r. sygn. akt I C 622/16

Oddala apelację

Aleksandra Bolczyk Iwona Przyłębska – Grzybowska Agnieszka Libiszewska

Sygn. akt I 1 Ca 38/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 września 2016 roku wydanym w sprawie
o sygn. akt IC 622/16 z powództwa Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W. przeciwko J. S. o zapłatę Sąd Rejonowy w Kole oddalił powództwo , uwzględniając podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód zaskarżając go w całości i zarzucając :

- naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

1.  art. 203§2 kpc. w zw. z art. 825 pkt.1 kpc. w zw. z art. 13§2 kpc. poprzez jego błędną wykładnię w okolicznościach sprawy wyrażającą się w uznaniu ,że wniosek wierzyciela pierwotnego o umorzenie postępowania egzekucyjnego niweczy skutek złożonego wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w postaci przerwania i zawieszenia biegu terminu przedawnienia do czasu jego zakończenia , a przez to błąd w ustaleniach faktycznych polegający na wadliwym przyjęciu ,że bieg terminu przedawnienia roszczenia powoda upłynął przed wytoczeniem przez niego powództwa .

Stawiając powyższe zarzuty apelujący wniósł o :

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa poprzez zasądzenie od pozwanego J. S. na rzecz powoda kwoty 21.285,75 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania odwoławczego wg. norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył ,co następuje :

Apelacja strony powodowej okazała się nieuzasadniona. Sąd odwoławczy w całości podziela zarówno ustalenia faktyczne , jak i rozważania prawne Sądu I instancji i uznaje je za własne.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba ,iż z uwagi na kształt zarzutów apelacyjnych, kwestionujących pomimo artykułowania zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego, fakt uwzględnienia przez Sąd I instancji zarzutu przedawnienia, a także wobec faktu nieprzeprowadzenia przez Sąd odwoławczy postępowania dowodowego, które zmieniałoby ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, w oparciu o treść normy art. 387 § 2 ¹ k.p.c. odstąpiono od szczegółowego referowania treści ustaleń faktycznych oraz rozważań prawnych Sądu I instancji.

Wbrew twierdzeniom apelacji trafnie Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powoda dochodzone w nin. postępowaniu uległo przedawnieniu.

Zauważyć trzeba, że stosownie do treści art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. W niniejszej sprawie, jak słusznie przyjął Sąd I instancji , termin przedawnienia wynosi trzy lata.

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 123 § 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,
a także przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 k.c.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14 (nie publ.), przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. następuje, co do zasady, tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych
i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela.

W judykaturze przyjmuje się, że zarówno złożenie wniosku
o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. bieg przedawnienia jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku, III CZP 101/03; wyrok Sądu najwyższego z dnia 23 listopada 2011 roku, IV CSK 156/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 roku, II CSK 203/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 roku, II CK 276/04; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2008 roku, V CSK 386/07; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku, II CSK 614/09; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2012 roku, I CSK 90/12). Rozpoczęcie na nowo biegu przedawnienia następuje bądź z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania klauzulowego, bądź z chwilą zakończenia postępowania egzekucyjnego, w tym jego umorzenia (art. 826 k.p.c.)
a wyjątek stanowi umorzenie na podstawie art. 823 lub 825 pkt 1 k.p.c. albo zwrot wniosku, które niweczą materialnoprawne skutki przerwy przedawnienia (vide: uchwała Sądu Najwyższego
z dnia 19 lutego 2015 roku, III CZP 103/14; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 roku, II CK 113/02; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2007 roku, V CSK 386/07; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2011 roku, IV CSK 439/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 roku, II CSK 196/14). Umorzenie postępowania z urzędu
z przyczyny bezskuteczności egzekucji na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. powoduje, że bieg przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym rozpoczyna się na nowo.

W razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, wszystkie właściwości, przywileje i braki, a więc ustawodawca zakłada identyczność wierzytelności cesjonariusza
z wierzytelnością cedenta (art. 509 § 2 k.c.). Co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również
w zakresie przedawnienia.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 roku wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP/16 stwierdził, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem, tak jak w nin. sprawie , nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). W uzasadnieniu powyższego orzeczenia Sąd Najwyższy wyjaśnił bowiem, że w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności; nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 roku, III CZP 9/04; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2006 roku, III CZP 129/05; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2015 roku, III CZP 103/14). Cesjonariusz nie mógł kontynuować egzekucji wszczętej przez bank, bo w postępowaniu egzekucyjnym nie ma zastosowania art. 192 pkt 3 k.p.c., a więc fundusz sekurytyzacyjny, który nie mógł się powołać na bankowy tytuł egzekucyjny, przejście uprawnień i uzyskać klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1 k.p.c., musiał ustalić istnienie roszczenia w drodze procesu sądowego, uzyskać nowy tytuł wykonawczy i dopiero na jego podstawie egzekwować roszczenie. W dalszej części uzasadnienia Sąd Najwyższy wyjaśnił, że wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje zatem skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności; nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności, lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana. Przerwa biegu przedawnienia została spowodowana czynnością banku zmierzającą do egzekwowania roszczenia, podczas gdy nabywcy nie będącemu bankiem miałaby służyć do jego dochodzenia. Nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

Zaprezentowane powyżej rozważania, które były również udziałem Sądu Rejonowego , pozostają w opozycji do twierdzeń apelacji , która forsuje poglądy odmienne ,również spotykane w doktrynie i orzecznictwie sądów powszechnych , aczkolwiek w zdecydowanej części sygnalizowane przed wydaniem przez SN powołanych wyżej uchwał .

Należy bowiem przyjąć konsekwentnie, że przerwanie biegu przedawnienia roszczeń banku na skutek złożenia wniosku
o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nie odnosi skutku wobec nabywcy wierzytelności niebędącego bankiem. Nabywca wierzytelności nie może bowiem odnosić korzyści z tej części postępowania egzekucyjnego, której nie może być stroną. Skoro zatem , jak przyjął Sąd Rejonowy , wobec braku informacji co do daty wypowiedzenia umowy , wierzytelność dochodzona pozwem stała się wymagalna co najmniej od daty wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, to w dniu wniesienia pozwu w dniu 4 lutego 2016 roku, roszczenie strony powodowej wywiedzione przeciwko skarżącemu było już – wbrew tezie lansowanej w apelacji – przedawnione, co implikuje, jak wskazano wyżej ,oddalenie wywiedzionego środka zaskarżenia .

W konsekwencji Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 385 k.p.c. apelację strony powodowej oddalił, z uwagi na jej bezzasadność

Agnieszka Libiszewska Iwona Przyłębska – Grzybowska Aleksandra Bolczyk