Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2017r. w Gliwicach

sprawy z powództwa G. Z. (Z.)

przeciwko Urzędowi Miejskiemu w M.

o odszkodowanie i wyrównanie wynagrodzenia

na skutek apelacji powódki i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w T. G.

z dnia 12 lutego 2016 r. sygn. akt IV P 452/15

1)  oddala apelację powódki,

2)  oddala apelację pozwanego,

3)  odstępuje od obciążania powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

(-) SSR del. Anna Capik-Pater (-) SSO Mariola Szmajduch (-) SSO Grażyna Łazowska (spr.)

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt VIII Pa 82/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w T. G. z dnia 12 lutego 2016 roku w punkcie pierwszym zasądzono od pozwanego Urzędu Miejskiego w M. na rzecz powódki G. Z., tytułem odszkodowania kwotę 7.202,94 zł brutto z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty; w punkcie drugim oddalono powództwo w pozostałym zakresie w stosunku do pozwanego Urzędu Miejskiego w M., i w całości w stosunku do pozwanej Gminy M.; w punkcie trzecim opłatę od pozwu ustalono na kwotę 606 zł; w punkcie czwartym nakazano pobrać od pozwanego Urzędu Miejskiego w M. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w T. G.) kwotę 242 zł tytułem części opłaty od pozwu w zakresie uwzględnionego powództwa, od uiszczenia, której powódka jest zwolniona; w punkcie piątym zasądzono od powódki na rzecz pozwanego Urzędu Miejskiego w M. kwotę 720 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w punkcie szóstym odstąpiono od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanej Gminy M. oraz w punkcie siódmym nadano wyrokowi w pkt 1. rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2400,98 zł.

W uzasadnieniu wyroku Sąd ten wskazał, że powódka wniosła w dniu 15.04.2013 r. pozew przeciwko pozwanemu Miejskiemu Ośrodkowi Sportu i Rekreacji w M.. Po ostatecznym sprecyzowaniu żądania, domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego kwoty 8.109 zł odszkodowania wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu i kwoty 4.920 zł tytułem wynagrodzenia za okres od 1.08.2013 r. do 31.12.2013 r. oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał, że przyczyną wypowiedzenia powódce umowy o pracę była „zmiana zakresu obowiązków wynikająca ze zmian organizacyjnych w MOSiR, polegająca na zmniejszeniu realizowanych przez powódkę zadań oraz pełnieniu dalszych obowiązków na stanowisku recepcjonistki”, czyli przyczyna niedotycząca pracownika.

Wyrokiem z dnia 23 października 2014 r. Sąd I instancji uwzględnił roszczenie powódki o odszkodowanie za wypowiedzenie warunków pracy i płacy z naruszeniem przepisów do kwoty 7.202,94 zł biorąc pod uwagę wysokość zarobków powódki, jak również uwzględnił jej roszczenie o wyrównanie wynagrodzenia za okres po upływie okresu wypowiedzenia, tj. za okres od 1 sierpnia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku i zasądził na rzecz powódki kwotę łączną 3.604,90 zł. Jako stronę pozwaną w wyroku Sąd wskazał Gminę M. (Urząd Miejski M.) i od tego podmiotu zasądził obydwie kwoty, jak również koszty procesu. Na skutek apelacji strony pozwanej, wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2015 r. Sąd Okręgowy w G. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania z uwagi na błędne oznaczenie w wyroku Sądu I instancji strony pozwanej. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy wskazał, aby Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy oznaczył stronę pozwaną ustalając czy pozwanym w sprawie jest Gmina M. czy Urząd Miejski w M. czy też może obydwa te podmioty.

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając sprawę ustalił następujący stan faktyczny. Powódka zatrudniona była w pozwanym Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji w M. na podstawie zawartej w dniu 31.12.2007r. umowy o pracę na czas nieokreślony, na stanowisku referenta ds. biurowo-kadrowych, w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem za okres ostatnich trzech miesięcy w wysokości 2.400,98 zł brutto miesięcznie. Do obowiązków powódki na zajmowanym stanowisku należało prowadzenie spraw kadrowych, naliczanie płac pracowników, przygotowywanie dokumentacji do ZUS. Na tym stanowisku powódka pracowała do 10 maja 2012 r. bowiem od tej daty powódka przebywała na zwolnieniu chorobowym w związku z ciążą aż do dnia porodu. Od dnia 11.05.2012 r. jej obowiązkami w zakresie kadr i płac zajmowała się główna księgowa, a od dnia 1.06.2012 r. pozwany zatrudnił osobę M. K. (1), mająca pełnić obowiązki powódki na podstawie umowy zlecenia i która pracowała na tym stanowisku zaledwie do dnia 11.06.2012 r. Od momentu wypowiedzenia umowy pani K., stanowisko zajmowane dotychczas przez powódkę pozostawało nieobsadzone, a jej obowiązki przejęła kierownik MOSiR i główna księgowa. Następnie od dnia 7.06.2012 r. stanowisko głównego specjalisty również pozostało nieobsadzone, gdyż osoba która na nim pracowała - A. F. - przejęła obowiązki kierownika MOSiR-u. Następnie w dniu 16.07.2012 r. zatrudniono M. K. (2) na stanowisku pomocy administracyjno-biurowej. Następnie w dniu 1.08.2012 r. zmieniono stanowisko pracy z konserwatora na kierownika – M. G..

Powódka wróciła do pracy w dniu 8.04.2013 r. i w tym dniu pozwany MOSiR wypowiedział warunki umowy o pracę w części dotyczącej wynagrodzenia zasadniczego oraz zmiany stanowiska pracy, z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia. Po upływie okresu wypowiedzenia od dnia 1.08.2013 r. pozwany zaproponował powódce pracę na stanowisku recepcjonistki z wynagrodzeniem zasadniczym 1.600 zł miesięcznie. W tym samym dniu, pozwany wydał powódce polecenie służbowe wykonywania pracy na stanowisku recepcjonistki w okresie od 8.04.2013 r. do 5.07.2013 r. Jako przyczynę wypowiedzenia zmieniającego pozwany MOSiR wskazał zmianę zakresu obowiązków wynikającą ze zmian organizacyjnych w MOSiR polegającą na zmniejszeniu realizowanych przez powódkę zadań oraz pełnieniu dalszych obowiązków na stanowisku recepcjonistki.

W trakcie trwania procesu w dniu 16 października 2013 r. Rada Miejska w M. podjęła uchwałę w przedmiocie likwidacji Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w M., co nastąpiło z dniem 31 grudnia 2013 r. W uchwale tej określono, że majątek zlikwidowanego MOSIR-u oraz jego zobowiązania i należności przejmie Urząd Miejski w M.. Wobec wątpliwości co do następcy prawnego zlikwidowanego pozwanego powódka podtrzymała swoje dotychczasowe żądania kierując je przeciwko Urzędowi Miejskiemu w M. i z ostrożności procesowej przeciwko Gminie M.. Obydwaj pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości.

Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że powódka była członkiem związku zawodowego (...) od dnia 10.03.2013r., a pozwany nie skonsultował zamiaru wypowiedzenia z reprezentującą powódkę organizacja związkową. Powódka powiadomiła zakład, że jest członkiem związku po otrzymaniu wypowiedzenia. W chwili wręczania powódce wypowiedzenia zmieniającego w MOSiR obowiązywał regulamin organizacyjny z 19 maja 2008 r., zgodnie z którym istniało w jednostce stanowisko powódki (§ 4 regulaminu). To stanowisko do momentu wręczenia powódce wypowiedzenia zmieniającego nie zostało zlikwidowane. Dopiero wprowadzenie w życie nowego regulaminu organizacyjnego w dniu 30 lipca 2013 r. likwidowało stanowisko powódki. W strukturach organizacyjnych jednostki nie przewidziano stanowiska ds. biurowo-kadrowych. Stało się to jednak dopiero po wręczeniu powódce wypowiedzenia zmieniającego. W chwili wręczania powódce wypowiedzenia zmieniającego stan zatrudnienia w MOSiR się nie zmienił i wynosił 14 osób, w tym jak dotychczas 4 osoby zatrudnione były na stanowisku recepcjonistki. W 2012 r. zatwierdzono plan finansowy na rok 2013, w którym nie przewidziano zmniejszenia etatów i środków finansowych w jednostce na te etaty. Po likwidacji MOSiRu jego majątek i zobowiązania przejął Urząd Miejski w M., który przejął także 3 nie zwolnionych pracowników MOSIR-u. Pozostali pracownicy, w tym powódka otrzymali definitywne wypowiedzenia umów o pracę.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów i zeznań świadków R. O., M. K. (2), A. N. i A. F. oraz z przesłuchania stron. Dla Sądu kluczowe znaczenie miały dowody z dokumentów przedłożonych przez strony. Ich autentyczność nie była przez żadną stronę kwestionowana, Sąd również nie znalazł podstaw, by odmówić im przymiotu wiarygodności. Zgromadzony materiał dowodowy pozwolił Sądowi przyjąć, że reorganizacja jednostki MOSiR zaczęła się faktycznie dopiero po wręczeniu powódce wypowiedzenia zmieniającego. Z planów wydatków budżetowych na rok 2013 nie wynika, by miało nastąpić jakieś znaczące ograniczenie wydatków osobowych na zatrudnionych tam pracownikach. Nadal miało być zatrudnionych 14 pracowników z wynagrodzeniem osobowym w kwocie łącznej 440.542 zł w porównaniu do roku poprzedniego na kwotę 384.884 zł. Porównanie regulaminów organizacyjnych istniejących u pozwanego przed i po zmianach wykazało, że stanowisko dotychczas zajmowane przez powódkę uległo likwidacji, ale dopiero po wręczeniu powódce wypowiedzenia zmieniającego. Nowy regulamin organizacyjny, który nie przewidywał już stanowiska powódki wszedł w życie 30 lipca 2013 r., a powódka wypowiedzenie zmieniające otrzymała 8 kwietnia 2013 r. Również świadek F. przyznała, że nie likwidowała stanowiska powódki i w budżecie na rok 2013 były zabezpieczone środki dla pracownicy powracającej z urlopu macierzyńskiego. Zdaniem Sądu z materiału dowodowego wynika zatem, że faktycznie reorganizacja pozwanego rozpoczęła się ale dopiero w lipcu 2013 r. Przyczyna wskazana w wypowiedzeniu zmieniającym w postaci „zmian zakresu obowiązków wynikającą ze zmian organizacyjnych w MOSiR polegających na zmniejszeniu realizowanych przez powódkę zadań oraz pełnieniu dalszych obowiązków na stanowisku recepcjonistki” nie istniała w chwili wypowiadania powódce dotychczasowych warunków pracy i płacy. Nadal w MOSIRZe zatrudnionych było 14 pracowników, w tym 4 osoby na stanowisku recepcjonistki i nadal w regulaminie organizacyjnym istniało stanowisko powódki. Stąd nie bardzo zrozumiałe jest stwierdzenie zawarte w piśmie wypowiadającym warunki pracy „zmniejszenie realizowanych przez powódkę zadań”. Skoro powódka zajmowała się w zakładzie sprawami kadrowymi a liczba pracowników się nie zmniejszyła to nie mogło być zmniejszenie realizowanych przez nią zadań. Tak samo niezrozumiałe jest wskazanie jako przyczyny wypowiedzenia zmieniającego „pełnienie dalszych obowiązków na stanowisku recepcjonistki” skoro na moment wręczania wypowiedzenia powódka tych obowiązków jeszcze nie pełniła, więc jak można mówić o pełnieniu dalszych obowiązków. Ta okoliczność przesądziła o tym, że Sąd uznał, iż wypowiedzenie powódce dotychczasowych warunków pracy i płacy dokonane zostało z naruszeniem przepisów albowiem przyczyna wskazana w wypowiedzeniu nie była rzeczywista.

Kolejną okolicznością było uchybienie formalne jakiego dopuścił się pozwany wypowiadając powódce warunki umowy o pracę. Pozwany nie dochował trybu konsultacji wypowiedzenia z organizacją związkową, której członkiem była powódka, choć w tym przypadku Sąd miał pewne wątpliwości co do daty przystąpienia powódki do związku albowiem data widniejąca na deklaracji członkowskiej, z którą to powódka przystąpiła do związku 10 marzec 2013 r. była to niedziela. Ponieważ jednak w toku procesu nie przedstawiono żadnego dowodu przeciwnego Sąd w tym przypadku uznał za wiarygodne twierdzenie w tym zakresie powódki. Nie bez znaczenia jest fakt, że wypowiedzenie zmieniające powódka otrzymała dopiero w kwietniu 2013 r. A zatem należy przyjąć, że w tej dacie była już członkiem związku (...) Oświata Ziemi (...), z którym to związkiem należało skonsultować zamiar wypowiedzenia.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd Rejonowy na mocy art. 38 § 1 k.p. w zw. z art. 42 § 1 i art. 45 k.p. w pkt 1 sentencji wyroku zasądził od pozwanego Urzędu Miejskiego w M. na rzecz powódki kwotę 7.202,94 zł brutto tytułem odszkodowania, tj. kwotę trzymiesięcznego wynagrodzenia powódki (3x 2.400,98 zł), zgodnie z art. 47 ¹ k.p. Sąd przyjął, że przyczyna wypowiedzenia wskazana w piśmie nie istniała w chwili wypowiadania warunków pracy i płacy, była nierzeczywista, a zamiar wypowiedzenia nie był skonsultowany z reprezentującą powódkę organizacją związkową. Wobec pozwanego Gminy M. Sąd oddalił powództwo w całości uznając, że ten podmiot nie posiada legitymacji biernej do występowania w tym procesie w charakterze pozwanego. Sąd oddalił powództwo wobec pozwanego Urzędu Miejskiego w M. o wyrównanie wynagrodzenia za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2013 r., tj. za okres kiedy to powódka po upływie okresu wypowiedzenia otrzymywała zgodnie z nowymi warunkami niższe wynagrodzenie albowiem brak jest podstaw prawnych do występowania z tego typu żądaniem. Jak wynika z akt sprawy do upływu okresu wypowiedzenia powódka otrzymywała dotychczasowe wynagrodzenie w niezmienionej wysokości, a po jego upływie co jest zgodne z przepisami otrzymywała wynagrodzenie zgodne z nowymi warunkami. Nie ma zatem podstaw prawnych do uwzględnienia tego żądania powódki. Za to, że pozwany MOSiR naruszył przepisy przy dokonaniu wypowiedzenia zmieniającego powódce przysługiwało odszkodowanie i takie też jej zostało zasądzone. W pkt 3 i 4 wyroku Sąd na podstawie art. 98 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążył pozwanego ad.2 jako stronę przegrywającą kosztami postępowania, na które złożyły się koszty procesu (opłata od pozwu ustalona w oparciu o art. 13 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). W pkt 5 wyroku, Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego ad. 2 koszty zastępstwa procesowego w zakresie przegranego żądania na mocy § 6 pkt 5 i § 11 ust. 1 pkt 2 rozporz. Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych uwzględniając fakt, że powódka przegrała proces w 40 % (ogólna wartość roszczenia 12.122 zł). W pkt 6. z uwagi na specyfikę sprawy Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanego ad 1. W pkt 7 wyroku, Sąd orzekł w oparciu o art. 477 ² § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka oraz pozwany Urząd Miejski w M..

Pozwany zaskarżył wyrok w części, tj. w zakresie pkt 1,3,4,7 wyroku. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, poprzez faktyczną odmowę przyznania przymiotu wiarygodności zeznaniom strony pozwanej i świadków (w tym A. N., M. K. (2) i A. F.), w części wskazującej na okoliczności wyraźnie świadczące o zmianach organizacyjnych, które rozpoczęły się u poprzedniczki prawnej pozwanego – MOSiR w M. już w lutym 2012 r., w sytuacji, w której zarówno z zeznań pozwanego reprezentowanego przez Burmistrza M. K. N., jak i świadków – w tym A. F., M. K. (2) i A. N., jak również z przedłożonych przez pozwanego dokumentów (dotyczących m.in. audytu przeprowadzonego w MOSiR) wprost wynika, że pozwany wykazał chronologię dokonywanych czynności mających na celu reorganizację jednostki – począwszy od lutego 2012 r., aż do likwidacji jednostki MOSiR w M. w dniu 31.12.2013 r.,

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, poprzez oparcie rozstrzygnięcia w sprawie na zaistniałej rzekomo okoliczności przynależności powódki do organizacji związkowej w chwili wypowiedzenia jej warunków pracy i płacy w dniu 8 kwietnia 2013 r. i na rzekomej wiedzy pozwanej o tym fakcie, a co za tym idzie uznanie, że na pozwanej ciążył obowiązek skonsultowania zamiaru wypowiedzenia z reprezentującą powódkę organizację związkową, w sytuacji, w której z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż Sąd I instancji ustalił, że do wypowiedzenia warunków pracy i płacy doszło w dniu 8.04.2013 r., natomiast pozwana wykazała, a powódka wprost przyznała, że poinformowała pracodawcę o członkostwie w organizacji związkowej dopiero w dniu 10 kwietnia 2013 r., tj. po wypowiedzeniu jej warunków pracy i płacy przez pozwaną, a przy tym nie potrafiła wyjaśnić z jakich przyczyn nie uiściła składki członkowskiej do związku zawodowego w miesiącu marcu 2013 r., zatem pozwany nie posiadał wiedzy o tym, że powódka jest członkiem związku zawodowego i nie miał obowiązku tzw. konsultacji związkowej zamiaru wypowiedzenia;

- sprzeczności istotnych ustaleń Sądu I instancji z treścią gromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, polegającej na błędnym przyjęciu, że zmiany organizacyjne u pozwanego zapoczątkowane zostały w lipcu 2013 r., w sytuacji, w której ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że już w lutym 2012 r. organ nadrzędny wydał polecenie ówczesnemu kierownikowi MOSiRu zmniejszenia wydatków, że liczne nieprawidłowości w funkcjonowaniu MOSiRu i potrzeba zmian restrukturyzacyjnych wynikały z przeprowadzonego w 2012 r. audytu w tejże jednostce, a plan wydatków na rok 2013 przewidywał nakłady środków na wydatki osobowe w kwocie znacznie niższej niż plany na lata poprzednie, natomiast zmiany organizacyjne, które miały miejsce w lipcu 2013 r. stanowiły tylko kolejny etap reorganizacji u pracodawcy;

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 227 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez bezpodstawne uznanie przez Sąd I instancji, iż Sąd ten miał pewne wątpliwości co do daty przystąpienia powódki do związku zawodowego albowiem data widniejąca na deklaracji członkowskiej, z którą powódka przystąpiła do związku, tj. 10 marca 2013 r. była to niedziela, ponieważ jednak w toku procesu nie przedstawiono „dowodu przeciwnego” Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia powódki, w sytuacji w której trudno znaleźć jakikolwiek dowód przeciwny na fakt, iż dana data dnia 10 marca 2013 r., przypada na niedzielę, natomiast pozwany opierał swoją argumentację na udowodnionej okoliczności, którą Sąd I instancji w zupełności pominął, iż o swojej przynależności związkowej powódka poinformowała pozwanego dopiero w dwa dni po wręczeniu jej wypowiedzenia zmieniającego i w tym stanie rzeczy pozwany był zwolniony z obowiązku przeprowadzenia tzw. konsultacji związkowej; ponadto uznanie za wiarygodne twierdzeń powódki o przynależności związkowej w sytuacji, w której powódka nie wyjaśniła z jakich przyczyn w miesiącu marcu 2013 r. kiedy to rzekomo należała do związku zawodowego – nie uiściła składki członkowskiej;

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie uwzględnienie przez Sąd w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyjaśnienia podstaw rozstrzygnięcia tj. nie odniesienie się w ogóle przez Sąd w uzasadnieniu wyroku do podniesionej przez pozwaną argumentacji związanej z zasadą tzw. negatywnej wolności związkowej i opartego na niej wniosku o oddalenie pozwu i jednoczesne nie wyjaśnienie motywów rozstrzygnięcia w kontekście argumentacji pozwanego w tym zakresie, co w konsekwencji prowadzi do istnienia po stronie pozwanego stanu niepewności co do jego sytuacji prawnej w zakresie zapadłego rozstrzygnięcia z punktu widzenia jego stanowiska procesowego i argumentacji przytoczonej na jego poparcie, w sytuacji w której z dowodów dostarczonych przez pozwanego wyraźnie wynika, iż powódka o swojej przynależności związkowej poinformowała pozwanego dopiero 2 dni po wręczeniu jej wypowiedzenia zmieniającego i nie odprowadziła składki członkowskie na rzecz Organizacji w miesiącu marcu 2013 r., co w konsekwencji nie pozwala na poznanie szczegółowych motywów działania Sądu I instancji i nie może zostać uznane za wyczerpujące wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, podczas gdy z jednolitego stanowiska doktryny i orzecznictwa wprost wynika, że pisemne uzasadnienie wydanego ma przekonać, zwłaszcza stronę, która przegrała proces, że orzeczenie jest zgodne z prawem, słuszne i sprawiedliwe. Nadto sformułowanie uzasadnienia w taki sposób może być uznane za utrudniające instancyjną kontrolę zaskarżonego orzeczenia;

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie uwzględnienie przez Sąd w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyjaśnienia podstaw rozstrzygnięcia tj. uznania, że zamiar wypowiedzenia przez pozwaną warunków pracy i płacy powódce objętego pismem z dnia 8 kwietnia 2013 r. pozwana powinna była skonsultować z organizacją związkową (...), w sytuacji w której powódka poinformowała pozwaną o okoliczności, iż jest członkiem związku zawodowego dopiero w dniu 10 kwietnia 2014 r., tj. po wypowiedzeniu przez pozwaną warunków pracy i płacy w dniu 8 kwietnia 2013 r., i w konsekwencji uwzględnienie na tej podstawie powództwa;

- naruszenie przepisów postępowania tj. art. 477 ² § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie tj. przy zasądzeniu należności powódki nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika, w sytuacji, w której powództwo w całości zasługiwało na oddalenie;

- naruszenie przepisów postępowania tj. art. 98 k.p.c poprzez obciążenie pozwanej kosztami procesu w sytuacji, w której powództwo w całości zasługiwało na oddalenie;

- naruszenie prawa materialnego tj. art. 38 § 1 k.p. w zw. z art. 42 § 1 k.p. w zw. z art. 45 k.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. bezpodstawne uznanie, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy po stronie pozwanej zachodził obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia warunków pracy i płacy powódce, pomimo, że w chwili złożenia jej oświadczenia o wypowiedzeniu pozwana dysponowała wiedzą, iż powódka nie jest członkiem związku zawodowego, co w konsekwencji skutkowało uwzględnieniem przez Sąd I instancji powództwa;

- naruszenie prawa materialnego tj. przepisu art. 38 § 1 k.p. i art. 30 ust. 2 ¹ ustawy z dnia 23.05.1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. 2015, poz. 1881) poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na bezpodstawnym uznaniu, że na pozwanym spoczywał obowiązek konsultacji związkowej zamiaru wypowiedzenia pozwanej warunków pracy i płacy w sytuacji, w której pozwany w dacie składania powódce takiego oświadczenia nie miał wiedzy o przynależności powódki do organizacji związkowej, sama powódka nie przekazała mu takiej informacji, a pisemne informacje pochodzące z (...) Oświata Ziemi (...) z dnia 10.01.2013 r. oraz z dnia 10.04.2013 r. nie pozwalały na zindywidualizowanie, którzy z pracowników są objęci ochroną związkową;

- naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 45 k.p. w zw. z art. 42 § 1 k.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy z dnia 8 kwietnia 2013 r. złożone powódce było nieuzasadnione, w sytuacji w której ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że podana w tymże oświadczeniu przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie warunków pracy i płacy była rzeczywista, dostatecznie skonkretyzowana i uzasadniona, pozwany wykazał chronologię kolejnych czynności podejmowanych celem reorganizacji jednostki, w tym zmiany kadrowe polegające na zatrudnianiu pracowników na umowy terminowe oraz umów zlecenie, przesuwaniu pracowników na inne stanowiska, redukcję wydatków.

W oparciu o przedstawione zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji; w obu przypadkach wniósł o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

W uzasadnieniu apelacji pozwany wskazał, że zaskarżone rozstrzygnięcie narusza zasadę negatywnej wolności związkowej. Pozwana na chwilę złożenia powódce oświadczenia o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy w dniu 8.04.2013 r. dysponowała przekazaną jej przez (...) Oświata Ziemi (...) wiedzą, ze spośród pracowników pozwanej w organizacji tej członkiem była jedna osoba. Pozwany wykazał, że chodziło wówczas o panią J. B.. Dopiero w dniu 10.04.2013 r. powódka przedłożyła pracodawcy oświadczenie na blankiecie w/w organizacji, iż wyraża zgodę na potrącanie z jej wynagrodzenia składek członkowskich przy czym oświadczenie takie składa się z chwilą przystąpienia do organizacji, w związku z czym nie można wykluczyć, iż w tej dacie powódka przystąpiła do organizacji związkowej, co z kolei motywowane było faktem złożenia jej wypowiedzenia zmieniającego z dnia 8.04.2013 r. Powódka pomimo zarzutów formułowanych przez pozwaną w tym zakresie - nie wykazała, iż w miesiącu marcu 2013 r. uiściła składkę członkowską. Z informacji pochodzącej od (...) Oświata Ziemi (...) z dnia 10.04.2013 r. nie wynika, którzy dokładnie pracownicy są członkami organizacji. Skutek jest taki, że pracodawca nie musi konsultować indywidualnych wypowiedzeń z organizacja związkową, która na jego żądanie nie udzieliła wymaganej informacji. Zgodnie z zasadą negatywnej wolności związkowej pracodawca nawet nie powinien zwracać się do związku zawodowego, jeżeli zamierza zwolnić pracownika niereprezentowanego przez związek. Pracownik powinien informować pracodawcę o przynależności związkowej. Powódka nie wykazała, iż o swojej przynależności związkowej informowała pracodawcę przed datą 10.04.2013 r. Dzień 10.03.2013 r., w którym powódka rzekomo przystąpiła do związku zawodowego to niedziela. Chybione jest stanowisko Sądu I instancji odnośnie nie przedstawienia przez pozwanego „dowodu przeciwnego” mającego rozwiać wątpliwości Sądu odnośnie przystąpienia przez powódkę do związku zawodowego w niedzielę. W zakresie merytorycznie prawidłowości wypowiedzenia warunków pracy i płacy to takie wypowiedzenie może być uzasadnione zmianą organizacyjną zakładu pracy, która nastąpi w nieodległym czasie i jest odpowiednio pewne. Pracodawca powódki przestał istnieć z dniem 31.12.2013 r., okoliczność ta potwierdza, iż zmiana organizacyjna, na którą powoływał się w wypowiedzeniu była rzeczywista i pewna. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że zmiany organizacyjne rozpoczęły się co najmniej w lutym 2012 r. a zmiany organizacyjne w lipcu 2013 r. stanowiły tylko kolejny etap długotrwałego procesu. Na moment wręczenia powódce oświadczenia o wypowiedzeniu w dniu 8.04.2013 r. pozwany dopuścił powódkę do pracy i wydał jej polecenie służbowe nakazujące wykonywanie pracy na stanowisku recepcjonistki.

Powódka wniosła apelację w zakresie oddalającym częściowo pozew o odszkodowanie i wyrównanie wynagrodzenia powyżej 7.202,94 zł. Powyższemu wyrokowi zarzuciła:

- naruszenie prawa materialnego poprzez przyjęcie, że powódce nie przysługuje wyrównanie wynagrodzenia za okres od 1 sierpnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.,

- naruszenie prawa materialnego poprzez nieuznanie, że powódka posiadała chroniony stosunek pracy przyznany jej stosowną uchwałą Zarządu (...) Oświata Ziemi (...) od dnia 22 kwietnia 2013 r. do dnia 30 marca 2015 r.,

- naruszenie przepisów postępowania, które miały bezpośredni wpływ na treść wyroku, poprzez przyjęcie, że obniżenie powódce wynagrodzenia z dniem 1 sierpnia 2013 r., było zgodne z prawem,

naruszenie zasad współżycia społecznego poprzez zasądzenie na rzecz pozwanego kwoty w wysokości 720,00 złotych jako zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu apelacji powódka wskazała, że całkowicie zostało pominięte to, że miała chroniony stosunek pracy, co wiąże się z koniecznością uzyskania zgody organizacji związkowej na wszelkiego rodzaju decyzje kadrowe podejmowane przez pracodawcę. Pracodawca, który nie zwrócił się o stosowną informację do organizacji związkowej, nie może tłumaczyć się tym, że nie przeprowadził konsultacji związkowej przewidzianej w art. 38 k.p., ponieważ nie wiedział, czy pracownik korzysta z jego ochrony. Jak wynika z ustawy o związkach zawodowych – organizacja związkowa jest zobowiązana do informowania pracodawcy o ilości członków zatrudnionych u danego pracodawcy do dnia 10. danego miesiąca przypadającego po upływającym kwartale, co oznacza, że w tym czasie liczba członków związku zawodowego może się zmienić, co nakłada na pracodawcę obowiązek zwrócenia się do związku zawodowego o informację, czy dany pracownik – w tym czasie stał się członkiem organizacji związkowej. Data 10 marca 2013 r. widniała na deklaracji członkowskiej wypełnianej osobiście przez powódkę, natomiast ważna jest data rejestracji pracownika przez związek zawodowy, co w przypadku powódki nastąpiło w dniu 19 marca 2013 r. Ponieważ pracodawca nie miał zgody na obniżenie powódce wynagrodzenia, dokonał tego niezgodnie z prawem – powódka winna je otrzymywać w pełnej, dotychczasowej wysokości.

Pozwany w odpowiedzi na apelację powódki wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. W ocenie pozwanego zarzuty skonstruowane przez powódkę są lakoniczne, powódka nie wskazała do jakich przepisów odnoszą się sformułowane zarzuty. Wyrok Sądu I instancji w zakresie punktu 2. jest słuszny, ponieważ w przepisach dotyczących uprawnień pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę na próżno można szukać regulacji umożliwiającej dochodzenie wyrównania wynagrodzenia. Art. 45 k.p. zawiera zamknięty katalog roszczeń przysługujących pracownikowi w przypadku nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę lub naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę. Ustawodawca nie przewidział odrębnej regulacji poświęconej roszczeniom pracownika z tytułu wypowiedzenia zmieniającego. Zasady dochodzenia szkód wyrządzonych przez niezgodne z prawem (nieuzasadnione) rozwiązanie stosunku pracy określone zostały wyczerpująco w kodeksie pracy. Do upływu okresu wypowiedzenia powódka otrzymywała dotychczasowe wynagrodzenie w niezmienionej wysokości. Posiadanie prze powódkę rzekomej ochrony stosunku pracy nie ma tym samym znaczenia w kontekście możliwości dochodzenia przez nią wyrównania wynagrodzenia za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2013 roku, bowiem takie roszczenie nie znajduje podstawy w przepisach Kodeksu pracy. Powódka przegrała proces w 40 %, dlatego zasądzenie od niej na rzecz pozwanego Urzędu Miejskiego w M. 720 zł było jak najbardziej zasadne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarówno apelacja powódki jak i pozwanego nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i prawne Sądu Rejonowego w niżej określonym zakresie i w tej części przyjmuje je za własne.

Na wstępie należy wskazać, że Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że w sprawie legitymacja bierna przysługuje Urzędowi Miejskiemu w M.. Zgodnie z uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w M. z dnia 16 października 2013 r. pozwany ten przejął zobowiązania zlikwidowanego Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w M., który pierwotnie występował w procesie jako pozwany.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do apelacji pozwanego, jako dalej idącej.

Zarzuty pozwanego dotyczące naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. nie zasługują na uwzględnienia, jako niezasadne. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, iż z natury rzeczy sposób sporządzenia uzasadnienia orzeczenia nie ma wpływu na wynik sprawy, ponieważ uzasadnienie wyraża jedynie motywy wcześniej podjętego rozstrzygnięcia. Z tego względu zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może znaleźć zastosowanie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. Inaczej rzecz ujmując, powołanie się w środku odwoławczym na podstawę naruszenia prawa procesowego w postaci art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwione tylko w wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia kontrolowanego orzeczenia uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do jego wydania lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego, a także, gdy z uzasadnienia orzeczenia nie daje się odczytać, jaki stan faktyczny lub prawny stanowił podstawę rozstrzygnięcia (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2014 r. I UK 377/13). W ocenie Sądu Okręgowego, uzasadnienie wyroku Sądu I instancji poddaje się kontroli instancyjnej, zostało sporządzone wyczerpująco i zawiera wszystkie wymagane prawem elementy.

Sąd Okręgowy uzupełnił materiał dowodowy w postępowaniu apelacyjnym i ustalił, że powódka w czasie wypowiedzenia jej warunków pracy i płacy w dniu 8 kwietnia 2013 roku należała do związku zawodowego. Powódka w dniu 19 marca 2013 roku została przyjęta do związku zawodowego (...) Oświata Ziemi (...) ( uchwała zarządu z dnia 19 marca 2013 r. w sprawie przyjęciu nowych członków – k. 507, rejestr uchwał podejmowanych w sprawie przyjmowania nowych członków – k. 511, kserokopia z rejestru członków związku wraz z informacją o opłacanych składkach – k. 516). Powódka w dniu 10 marca 2013 r. wypisała deklarację członkowską, w której zadeklarowała wstąpienie do powyższej organizacji związkowej ( deklaracja członkowska -k. 506), samo przystąpienie nastąpiło jednak w dniu podjęcia uchwały o przyjęciu jej w poczet członków organizacji zawodowej. Pozwany nie zwrócił się do organizacji związkowej z zapytaniem czy powódka korzysta z jego ochrony i w konsekwencji nie zawiadomił reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej o zamiarze dokonania wypowiedzenia warunków pracy. Tak więc, Sąd I instancji nie naruszył art. 233 § 1 k.p.c. ustalając, że w czasie wręczenia powódce wypowiedzenia zmieniającego w dniu 8 kwietnia 2013 r. pozostawała ona w związku zawodowym.

Na podstawie powyższych ustaleń faktycznych, które obligowały do przyjęcia, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy było pod względem formalnym dokonane z naruszeniem przepisów prawa - zbędne było ustalenie, czy przyczyna wskazana w tym wypowiedzeniu była rzeczywista. Sąd bowiem ocenia merytorycznie wskazaną w wypowiedzeniu przyczynę, tylko jeżeli pod względem formalnym wypowiedzenie było dokonane prawidłowo. W niniejszej sprawie wobec przyjęcia, że pracodawca nie zachował wymagań związanych z trybem konsultacji ze związkiem zawodowym nie było potrzeby odnoszenia się do naruszenia przepisów procesowych dotyczących postępowania dowodowego mającego na celu wykazanie tego, że przyczyna wypowiedzenia była rzeczywista. Zatem niezasadne były zarzuty strony pozwanej dotyczące naruszenia przepisów art. 233 k.p.c., art. 227 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Przechodząc do zarzutów naruszenia prawa materialnego dotyczących obowiązku zawiadomienia organizacji związkowej o zamiarze wypowiedzenia warunków umowy o pracę to należy wskazać, że przepisy te zostały naruszone. Zgodnie z art. 38 § 1 k.p. o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nie określony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Natomiast art. 42 § 1 k.p. stanowi, że przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.

Według art. 30 ust. 2 ¹ ustawy z dnia 23.05.1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. 2015, poz. 1881) - w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, w których przepisy prawa pracy zobowiązują pracodawcę do współdziałania z zakładową organizacją związkową, pracodawca jest obowiązany zwrócić się do tej organizacji o informację o pracownikach korzystających z jej obrony, zgodnie z przepisami ust. 1 i 2. Nieudzielenie tej informacji w ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę od obowiązku współdziałania z zakładową organizacją związkową w sprawach dotyczących tych pracowników. Zatem obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony istnieje tylko wtedy, gdy pracownika reprezentuje zakładowa organizacja związkowa. O reprezentacji można mówić wtedy, gdy pracownik należy do związku zawodowego. Na tle 30 ust. 2 ¹ ustawy o związkach zawodowych powstał problem dotyczący momentu, w którym pracodawca ma zwrócić się o stosowną informację do organizacji związkowej. Przyjmowano dwie metody regulacji – według pierwszej – informację przekazuje organizacja związkowa z własnej inicjatywy – co ma zastosowanie tylko w odniesieniu do działaczy związkowych (art. 32 ust. 1, 6 i 7 ustawy o związkach zawodowych). W pozostałych przypadkach pracodawca musi zwrócić się do organizacji związkowej o jej udzielenie na podstawie art. 30 ust. 21 ustawy o związkach zawodowych. W zakresie okresowego czy jednorazowego występowania przez pracodawcę do zakładowej organizacji związkowej o listę osób objętych jej obroną w literaturze przedmiotu występowały dwa stanowiska. Według jednego z nich wystarczy jednorazowe zapytanie pracodawcy, które powinno być jedynie co pewien czas weryfikowane ze względu na nowo przyjmowanych pracowników. Według drugiego poglądu moment wystąpienia do zakładowej organizacji związkowej nie może być zbyt odległy w czasie od chwili dokonania wypowiedzenia. Orzecznictwo Sądu Najwyższego w tej kwestii było rozbieżne. Początkowo Sąd Najwyższy uznał, że w celu zadośćuczynienia obowiązkowi prawnemu wynikającemu z art. 38 k.p. w związku z art. 232 k.p. oraz art. 30 ust. 2 ¹ ustawy o związkach zawodowych, w każdym przypadku zamierzonego wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca powinien o takim zamiarze powiadomić pisemnie organizację związkową, zwracając się jednocześnie o informację, czy dany pracownik korzysta z jej obrony. Następnie Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że procedura konsultacji zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę przewidziana w art. 38 k.p. nie obejmuje obowiązku pracodawcy zwrócenia się do zakładowej organizacji związkowej o informację o pracownikach korzystających z jej obrony. W ocenie Sądu Najwyższego obowiązkiem organizacji związkowej jest aktualizacja listy pracowników. Natomiast w wyroku z 5 października 2007 r. (II PK 27/07, LEX nr 469164) – na który powołuje się pozwany - Sąd Najwyższy uznał, że w razie przedstawienia informacji niepozwalającej na identyfikację pracowników reprezentowanych przez związek należałoby przyjąć, że pracodawca nie otrzymał informacji wymaganej przepisem art. 30 ust. 2 ¹ ustawy związkowej. W uchwale z dnia 24 stycznia 2012 r. (III PZP 7/11, OSNP 2012 nr 17-18, poz. 213) Sąd Najwyższy przyjął, że „Nieudzielenie przez organizację związkową żądanej przez pracodawcę informacji o pracownikach korzystających z jej obrony, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku zawiadomienia organizacji związkowej o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę, jeżeli nieudzielenie tej informacji było uzasadnione ochroną danych osobowych. Z przedstawionymi poglądami nie zgodził się Sąd Najwyższy orzekający w wyroku z dnia 14 czerwca 2012 r. (I PK 231/11, LEX nr 1215966) wskazując, że wypełnienie tej powinności wymaga od zakładowych (międzyzakładowych) organizacji związkowych uzupełniania lub aktualizowania udzielonej pracodawcy informacji o wszystkich pracownikach korzystających z jej związkowej reprezentacji i obrony praw pracowniczych, pod rygorem zwolnienia pracodawcy z obowiązku współdziałania z organizacją związkową. Ostatecznie przedstawiona rozbieżność spowodowała podjęcie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2012 r., sygn. akt III PZP 6/12, według której nieudzielenie przez zakładową organizację związkową informacji o wszystkich pracownikach korzystających z jej obrony, żądanej przez pracodawcę bez rzeczowej potrzeby, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku współdziałania z tą organizacją w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy (art. 30 ust. 2 ¹ ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, art. 23 ust. 1 pkt 2 i art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych). Z uzasadnienia tej uchwały wynika, że słusznie wywodzi się, że obowiązek pracodawcy zasięgnięcia informacji o podleganiu obronie związkowej nie należy do procedury samego rozwiązania umowy o pracę. Dopiero nieprzeprowadzenie konsultacji stanowiłoby naruszenie przepisów prawa pracy, ale tylko wtedy, gdyby okazało się, że pracownik korzystał z obrony. Pracodawca może pominąć tę przedkonsultacyjną procedurę, gdy dysponuje wiedzą na temat objęcia lub nieobjęcia danego pracownika obroną związkową. Może też podjąć ryzyko pominięcia tej procedury i dokonać czynności z zakresu prawa pracy bez konsultacji, narażając się na wadliwość tej czynności (niezgodność z prawem), gdy okaże się, że pracownik był objęty obroną. Sąd Najwyższy przyjął, że pracodawca nie musi dysponować listą pracowników dla przeprowadzenia konsultacji. Dla spełnienia obowiązku pracodawcy ujętego w art. 30 ust. 2 ¹ ustawy o związkach zawodowych nie jest niezbędne podanie w treści zapytania, jaki zamiar ma pracodawca wobec tej osoby. Wystarczające jest wskazanie, że chodzi o potrzebę współdziałania ze związkiem zawodowym w indywidualnej sprawie ze stosunku pracy. Organizacja związkowa nie jest uprawniona do uzyskania od pracodawcy informacji na temat jego zamiarów wobec konkretnego pracownika przed etapem konsultacji ani do oceny celu zbierania tych danych przez pracodawcę.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni zgadza się ze stanowiskiem przyjętym w cytowanej wyżej uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego. Pozwany - MOSiR w M. chcąc dokonać wypowiedzenia warunków pracy i płacy powódki powinien był uprzednio zwrócić się do organizacji związkowych z zapytaniem, czy powódka jest członkiem organizacji związkowych. Gdyby pozwany przed wręczeniem powódce wypowiedzenia zmieniającego zwrócił się do (...) Oświata Ziemi (...) to uzyskałby informację o tym, że powódka jest członkiem tego związku zawodowego. Pozwany pominął tę przedkonsultacyjną procedurę narażając się na dokonanie czynności wbrew art. 38 § 1 k.p. bezzasadnie uważając, że powódka nie należy do związku zawodowego.

Dokonanie wypowiedzenia warunków pracy i płacy z pominięciem zawiadomienia organizacji zawodowej oznacza, że jest ono wadliwe czyli niezgodne z prawem.

Zgodnie z art. 45 § 1 k.p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Powódka wnosiła o zasądzenie odszkodowania z tytułu wypowiedzenia jej warunków pracy i płacy, dlatego Sąd prawidłowo zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę odpowiadającą jej trzymiesięcznemu wynagrodzeniu za pracę ustalając wysokość odszkodowania zgodnie z art. 47 ¹ k.p.

Jako, że roszczenie powódki o odszkodowanie zostało uwzględnione, Sąd na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. zobowiązany był nadać wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności. Zastosowanie tego przepisu było zwykłą konsekwencją zasądzenia odszkodowania. Tak więc zarzuty pozwanego w tym zakresie są nieuzasadnione.

Odnosząc się do apelacji powódki należy stwierdzić, że Sąd nie naruszył prawa materialnego przyjmując, że powódce nie przysługuje wyrównanie wynagrodzenia za okres od 1 sierpnia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. Zgodnie z cytowanym wyżej przepisem art. 45 § 1 k.p., stosowanym odpowiednio poprzez art. 42 § 1 k.p. pracownikowi w razie dokonania wypowiedzenia warunków umowy o pracę zawartej na czas nie określony w sposób nieuzasadniony lub naruszający przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, przysługują dwa żądania - przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowanie. Powódka w niniejszym postępowaniu domagała się odszkodowania. Sąd na postawie powyższego przepisu może alternatywnie uwzględnić tylko jedno roszczenie, zarazem wykluczając przeciwne roszczenie. Tym samym Sąd zasądzając powódce stosowne odszkodowanie nie mógł jednocześnie zasądzić jej wynagrodzenia za pracę. Stosownie do art. 47 k.p. pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, jeżeli podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Tylko w takim przypadku Sąd uznając wypowiedzenie umowy o pracę za nieuzasadnione lub niezgodne z prawem może zasądzić wynagrodzenie za pracę; w dodatku jest ono limitowane wysokością wskazaną w tym przepisie. Regulacja ta ma zastosowanie odpowiednio do wypowiedzenia warunków umowy o pracę. Nie ma innej podstawy prawnej pozwalającej na zasądzenie wynagrodzenia wyrównawczego, jak tylko w przypadku przywrócenia do pracy. Regulacja art. 47 k.p. jest wyczerpująca i nie można w takim przypadku dochodzić kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wynagrodzeniem należnym a otrzymywanym z powodu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków umowy o pracę powodujących obniżenie dotychczasowego wynagrodzenia na podstawie przepisów prawa cywilnego. Powódka powracając do pracy z urlopu macierzyńskiego powinna zostać dopuszczona do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałaby, gdyby nie korzystała z urlopu (art. 183 ² k.p.). Pracodawca w dniu powrotu powódki do pracy powierzył jej inną pracę – recepcjonisty na okres nieprzekraczający 3 miesięcy na podstawie art. 42 § 4 k.p. a po upływie tego okresu – od dnia 1 sierpnia 2013 r. miało nastąpić wypowiedzenie warunków pracy i płacy na podstawie art. 42 § 2 k.p. W czasie wykonywania pracy na stanowisku recepcjonisty do dnia 1 sierpnia 2013 r. powódka otrzymywała wynagrodzenie w dotychczasowej wysokości, co było zgodne z przepisem art. 42 § 4 k.p. Natomiast po tym okresie powódka otrzymywała wynagrodzenie wynikające ze zmienionych warunków pracy. Z uwagi na dokonanie tego wypowiedzenia niezgodnie z prawem powódce zostało przyznane odszkodowanie. Rolą tego odszkodowania ma być rekompensowanie pracownikowi uszczerbku jakiego doznał wskutek działania pracodawcy niezgodnego z prawem. Odszkodowanie to ma więc rekompensować powódce także obniżenie jej wynagrodzenia w wyniku dokonanego wypowiedzenia warunków pracy. Niezasadne jest zatem domaganie się przez powódkę także wynagrodzenia wyrównującego jej wynagrodzenie w okresie pracy na nowym stanowisku.

Nie zostało także naruszone prawo materialne poprzez nie uznanie, że powódka posiadała chroniony stosunek pracy. Powódka wskazuje, że była pracownikiem chronionym w okresie od 22 kwietnia 2013 r. do 30 marca 2015 r. Natomiast wypowiedzenie warunków pracy i płacy zostało dokonane w dniu 8 kwietnia 2013 r., a zatem wtedy kiedy powódka jeszcze nie była pracownikiem chronionym. Obowiązki związane z zwróceniem się do związku zawodowego o wyrażenie zgody na zmianę warunków pracy i płacy pracownika chronionego są aktualne na chwilę dokonywania wypowiedzenia przez pracodawcę a nie na chwilę ich zmiany. Jednakże z uwagi na to, że powódka dochodziła odszkodowania a nie przywrócenia do pracy wraz z wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy nie miał znaczenia fakt pozostawania przez nią członkiem chronionym związku zawodowego.

Sąd nie naruszył zasad współżycia społecznego zasądzając od powódki na rzecz pozwanego koszty zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł. Było to zgodne z przepisem art. 98 k.p.c. ustanawiającym generalną zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Zasada ta nie doznaje ograniczenia w sprawach pracowniczych. Wysokość zasądzonych kosztów procesu była zgodna z § 6 pkt 5 i § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych przy uwzględnieniu faktu, że powódka przegrała proces w 40 %.

W tym stanie rzeczy, w oparciu o przywołane przepisy prawa i art. 385 k.p.c. Sąd II instancji oddalił obydwie apelacje jako pozbawione uzasadnionych podstaw.

Sąd II instancji na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powódki kosztami postępowania apelacyjnego z uwagi na charakter sprawy. Sąd wziął także pod uwagę to, że zarówno apelacja strony powodowej jak i pozwanej zostały oddalone, a także sytuację powódki, która utraciła źródło utrzymania w związku ze zwolnieniem z pracy.

(-) SSR del. Anna Capik-Pater (-) SSO Mariola Szmajduch (-) SSO Grażyna Łazowska (spr.)

Sędzia Przewodniczący Sędzia