Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 lipca 2016 roku, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 lipca 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. T. prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił wymaganego, co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pomimo spełnienia przez wnioskodawcę pozostałych warunków. Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do zatrudnienia w szczególnych warunkach okres w łącznym wymiarze 11 lat, 2 miesiące i 8 dni obejmujący okres zatrudnienia ubezpieczonego w P.G.K.i M. w Ł. od 1 listopada 1982 r. do 31 marca 1991 oraz w (...) G. od 23 kwietnia 1974 r. do 31 lipca 1977 r. Odmówił natomiast uwzględnienia jako pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 8 października 1973 r. do 14 marca 1974 r. w Spółdzielni Kółek Rolniczych w G. na stanowisku kierowca ciągnikowy ponieważ zgodnie z informacją zawartą na świadectwie wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia oprócz prac transportowych wykonywał również prace polowe a także prace chemizacyjne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął za udokumentowany ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wymiarze 25 lat.

(decyzja k. 27-27 odwrót plik V akt ZUS)

W dniu 24 sierpnia 2016 roku A. T. złożył odwołanie od powyższej decyzji, uznając ją za krzywdzącą i domagając się uwzględnienia w stażu pracy w warunkach szczególnych jego zatrudnienia w firmie (...) od 1 stycznia 1992 r. do 31 grudnia 1998 r., w którym to okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze powyżej 3,5 tony.

(odwołanie k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Nadto organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił jako pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia wnioskodawcy w firmie (...) od 1 stycznia 1992 r. do 31 grudnia 1998 r. z powodu braku przedłożenia wystawionego prawidłowo świadectwa prawy w szczególnych warunkach.

(odpowiedź na odwołanie k. 3 – 3 odwrót)

Na rozprawie w dniu 16 marca 2017 roku, poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku, wnioskodawca poparł odwołanie natomiast pełnomocnik organu rentowego wnosił o oddalenie odwołania.

(e-protokół z rozprawy z 16.03.2017 r., czas nagrania: 00:01:05 – 00:01:17 - płyta CD)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. T. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

W dniu 1 lipca 2016 r. A. T. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie prawa do emerytury. Poprzedni wniosek z dnia 6 maja 2016 r. został załatwiony odmownie decyzją z dnia 6 czerwca 2016 r. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca udokumentował 25 lat ogólnego stażu pracy. Organ rentowy uznał za udowodniony okres pracy w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze 11 lat, 2 miesiące i 8 dni, obejmujący okres zatrudnienia ubezpieczonego w P.G.K.i M. w Ł. od 1 listopada 1982 r. do 31 marca 1991 oraz w (...) G. od 23 kwietnia 1974 r. do 31 lipca 1977 r. Odmówił natomiast uwzględnienia jako pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 8 października 1973 r. do 14 marca 1974 r. w Spółdzielni Kółek Rolniczych w G. na stanowisku kierowca ciągnikowy.

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca posiada uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych o całkowitym ciężarze powyżej 3,5 tony

(okoliczność bezsporna)

W okresie od 1 stycznia 1992 r. do 4 lutego 2000 r. (8 lat, 1 miesiące i 3 dni) A. T. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowca-konwojent-mechanik.

(świadectwo pracy z 17.02.2000 r. – k. 50 plik IV akt ZUS)

Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. świadczyło usługi transportowe w transporcie krajowym i międzynarodowym przy użyciu samochodów ciężarowych o dopuszczalnej macie całkowitej powyżej 3,5 tony.

(zeznania wnioskodawcy – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:01:18 – 00:13:11 i 00:35:46 – 00:36:57 - płyta CD; zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD ; zeznania świadka B. K. - e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:26:42 – 00:33:34 - płyta CD)

W pewnym okresie czasu Przedsiębiorstwo (...) int” Sp. z o.o. w Ł. wykorzystywało do świadczenia usług kilkadziesiąt (ok. 60) samochodów ciężarowych.

(zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD; zeznania wnioskodawcy – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:01:18 – 00:13:11 i 00:35:46 – 00:36:57 - płyta CD)

Wnioskodawca przez cały okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. świadczył pracę jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 ton. Jeździł ciągnikami ciężarowymi marki V., (...).

(zeznania wnioskodawcy – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:01:18 – 00:13:11 i 00:35:46 – 00:36:57 - płyta CD; zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD)

Wnioskodawca najczęściej jeździł w trasy sam.

(zeznania wnioskodawcy – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:01:18 – 00:13:11 i 00:35:46 – 00:36:57 - płyta CD; zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD ; zeznania świadka B. K. - e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:26:42 – 00:33:34 - płyta CD)

Jedynie sporadycznie (dwa lub trzy razy) w trasy do Federacji Rosyjskiej, ze względów bezpieczeństwa, wnioskodawca jeździł z innym kierowcą - zmiennikiem.

(zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD; zeznania wnioskodawcy – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:01:18 – 00:13:11 i 00:35:46 – 00:36:57 - płyta CD)

Wnioskodawca nie zajmował się załadunkiem i rozładunkiem przewożonego towaru. Zajmowali się tym pracownicy firm z których i do których wożony był towar. Wnioskodawca otwierał jedynie plandekę w celu umożliwienia załadunku towaru, obserwował załadunek, ale go nie kontrolował. Liczył tylko liczbę załadowanych palet. Mocował załadowany towar przy użyciu pasów transportowych. Przy zleceniach zagranicznych przestrzeń ładunkowa była plombowana przez celników.

(zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD; zeznania wnioskodawcy – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:01:18 – 00:13:11 i 00:35:46 – 00:36:57 - płyta CD)

Wnioskodawca nie zajmował się naprawami samochodów ciężarowych, którymi jeździł. Jeżeli w trasie zdarzyła się awaria koła, to wnioskodawca miał obowiązek zmiany uszkodzonego koła. W razie wystąpienia innej awarii wnioskodawca w celu jej usunięcia jechał do serwisu lub pracownicy serwisu przyjeżdżali na miejsce awarii.

(zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD; zeznania wnioskodawcy – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:01:18 – 00:13:11 i 00:35:46 – 00:36:57 - płyta CD)

W Przedsiębiorstwie Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. byli zatrudnieni mechanicy naprawiający awarie występujące w użytkowanych samochodach ciężarowych.

(zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD)

Pracę kierowcy wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zasadniczo nie było przestojów w pracy, jedynie w razie awarii samochodu mogła zdarzyć się przerwa. Wnioskodawca w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. nie był też oddelegowywany do wykonywania innej pracy.

(zeznania świadka A. G. – e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:17:42 – 00:26:41 - płyta CD; zeznania świadka B. K. - e-protokół z rozprawy z 16.03.2017r., czas nagrania: 00:26:42 – 00:33:34 - płyta CD)

Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. w wystawionym wnioskodawcy świadectwie pracy potwierdziło, że w okresie zatrudnienia wnioskodawca wykonywał prace o szczególnym charakterze jako kierowca samochodów o dopuszczalnej macie całkowitej powyżej 3,5 tony.

(świadectwo pracy z 17.02.2000 r. – k. 50 plik IV akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentacji osobowej ze spornego okresu pracy wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł., jak i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz świadków A. G. i B. K.. Zeznania wnioskodawcy oraz zeznania świadków znajdują potwierdzenie w załączanej dokumentacji osobowej ze spornych okresów i stanowią tym samym wiarygodne źródło dowodowe. Dodatkowo przy ocenie mocy dowodowej zeznań świadków Sąd uwzględnił to, że świadek A. G. w spornym okresie zatrudnienia jako dyspozytor był bezpośrednim przełożonym wnioskodawcy, w związku z czym miał pełną wiedzę na temat zakresu obowiązków wnioskodawcy w spornym okresie, warunków wykonywania przez niego pracy. Zeznania świadków – osób obcych wobec wnioskodawcy i niezainteresowanych bezpośrednio rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie pracowników tego samego zakładu pracy i w tym samym czasie, co wnioskodawca, w ocenie Sądu nie budzą wątpliwości przy ocenie ich wiarygodności. Nie są one wewnętrznie sprzeczne, ani też sprzeczne z zeznaniami wnioskodawcy, czy też z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów; przeciwnie – są spójne, jasne, logiczne, kompletne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym. Podkreślenia wymaga też, że żadna ze stron nie kwestionowała wiarygodności zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego, wobec czego Sąd uznał go za wystarczający do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd Okręgowy oddalił, jako powodujący jedynie przedłużenie postępowania i dotyczący okoliczności nie mających znaczenia dla rozstrzygnięcia (ustawa wymaga bowiem wykazania co najmniej 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na dzień 1 stycznia 1999 r.), wniosek A. T. złożony podczas rozprawy w dniu 16 marca 2017 r. o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków A. G. i B. K. na okoliczność jego pracy w (...) int” Sp. z o.o. w Ł. pod dniu 1 stycznia 1999 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 roku, poz.887 – j.t. ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 184 ust. 2 ww. ustawy, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury na podstawie art. 184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat (dla mężczyzn), oraz mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat (dla mężczyzn).

Definicja ustawowa „pracy w szczególnych warunkach” została zawarta w art. 32 ust. 2 ww. ustawy o emeryturach i rentach. Zgodnie z tym przepisem, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art. 32 ust. 4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949). Pracę taką pracownik musi wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (§ 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze), aby nabyć prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

Stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.

Prawo do emerytury przewidziane w art. 184 w związku z art. 32 ustawy emerytalnej ma charakter wyjątkowy, jest odstępstwem od ogólnej reguły dotyczącej warunków przechodzenia na emeryturę, a zatem właściwe przepisy muszą być wykładane w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei, że emerytura w wieku wcześniejszym jest wynikiem pracy w obciążających dla zdrowia warunkach. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art. 32 ww. ustawy o emeryturach i rentach z FUS opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85, Lex 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, Lex 14625; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, Lex 48778). Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, Lex 34199). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyłączone jest, stosownie do treści art. 473 §1 k.p.c., zastosowanie przepisów ograniczających dopuszczalność dowodów ze świadków i przesłuchania stron (art. 246 i 247 k.p.c.). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dopuszczalne jest wykazywanie wszelkimi dowodami okoliczności od których zależą uprawnienia do świadczeń, z ubezpieczenia społecznego, także gdy z dokumentów wynika co innego. W orzecznictwie (wyroki Sądów Apelacyjnych: w S. z dnia 20 września 2012 roku, III AUa 374/12 Lex 1223476, w Ł. z dnia 3 kwietnia 2013 roku, III AUa 1267/12 - Lex 1312036, w B. z dnia 17 kwietnia 2013 roku, III AUa 10430/12 - Lex 1314677) przyjmuje się, że „dowód tylko z zeznań świadków, z uwagi na szczególny i wyjątkowy charakter prawa do emerytury w obniżonym wieku, nie może przesądzać o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, zwłaszcza, gdy fakty wynikające z zeznań świadków nie znajdują potwierdzenia w dokumentacji pracowniczej. Inaczej mówiąc moc dowodowa zeznań świadków, jest tak niska, że dowody z zeznań świadków nie spełniają wymogu dowodów pewnych, jednoznacznych i precyzyjnych. Z tej zatem przyczyny na takich dowodach nie można oprzeć orzeczenia pozytywnego dla strony.” W tej kategorii spraw podkreśla się, że same zeznania świadków czy ubezpieczonego, gdy nie znajdują potwierdzenia w dokumentach pracowniczych, nie stanowią miarodajnego dowodu pracy w szczególnych warunkach.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420). Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07 Lex 528599).

Należy również wskazać, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę z zachowaniem warunków przewidzianych normą § 2 ww. rozporządzenia stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Samo jednakże posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych organu rentowego nie wiąże i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 roku sygn. III AUa 3113/08, Lex nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 roku sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 roku sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60). Sąd nie jest zatem w żaden sposób związany oceną charakteru zatrudnienia pracownika dokonaną przez pracodawcę w wystawionym pracownikowi świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Ma ono służyć jedynie celom dowodowym. Dokument ten podlega co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód (art. 233 § 1 k.p.c.) – vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. I UK 316/08, LEX nr 707858, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2011r., sygn. akt III UK 213/10, LEX nr 950436). Oczywiście brak odpowiedniego świadectwa pracy jest uchybieniem formalnym, jednak Sąd bada rzeczywisty stan sprawy.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do: wieku – wnioskodawca ukończył 60 lat w dniu 19 lipca 2016 roku, braku członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym oraz wymaganych na dzień 1 stycznia 1999 roku okresów składkowych i nieskładkowych – legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 25 lat. W ocenie Sądu – wbrew stanowisku organu rentowego - wnioskodawca spełnia również warunek, co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Jak wcześniej wskazano, regulacja §2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z zeznań świadków i z przesłuchania wnioskodawcy oraz przeprowadził dowód z dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że przez cały okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. od 1 stycznia 1992 r. do 4 lutego 2000 r. (8 lat, 1 miesiące i 3 dni, w tym 7 lat do 31 XII 1998 roku) na stanowisku określonym w angażu jako kierowca-konwojent-mechanik A. T. wykonywał pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, przy czym pracę tę wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, bez przestojów i bez oddelegowania do wykonywania innej pracy. Z zeznań wnioskodawcy, potwierdzonych zeznaniami świadka A. G. – dyspozytora kierowców i bezpośredniego przełożonego wnioskodawcy w spornym okresie zatrudnienia wynika, że wnioskodawca nie zajmował się załadunkiem i rozładunkiem przewożonego towaru (zajmowali się tym pracownicy firm z których i do których wożony był towar) ani też naprawami – poza wymianą koła w trasie - samochodów ciężarowych, którymi jeździł (zajmowali się tym mechanicy zatrudnieni w Przedsiębiorstwie Handlowo-Produkcyjno–Usługowym (...) int” Sp. z o.o. w Ł. lub pracownicy serwisów danej marki samochodu). Zasadniczym obowiązkiem wnioskodawcy było kierowanie samochodem ciężarowym.

Analiza treści wykazu A do powołanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wskazuje, że wyżej wymieniona praca wykonywana przez wnioskodawcę odpowiada pracy wymienionej w Dziale VIII (zatytułowanym „W transporcie i łączności”) pod poz. 2 (“Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony ...”) jako praca w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze oraz fakt, że organ rentowy uznał za udowodniony okres pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze 11 lat, 2 miesiące i 8 dni, uzasadnione jest przyjęcie, że w odniesieniu do wnioskodawcy spełniona została również przesłanka posiadania w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej (tj. 1 stycznia 1999 r.) co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Z uwagi na to, że – jak wskazano wcześniej – A. T. posiada również wymagany ogólny co najmniej 25 letni staż pracy, ukończył wymagany wiek oraz nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, należy stwierdzić, że spełnia on wszystkie warunki konieczne dla nabycia prawa do wcześniejszej ze względu na wiek emerytury.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia.

Zgodnie zaś z art. 129 ust. 1 świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie prawa do emerytury w dniu 1 lipca 2016 r., zaś wiek 60 lat osiągnął w dniu 19 lipca 2016 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy A. T. prawo do emerytury od dnia 19 lipca 2016 r.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu, wypożyczając akta rentowe.

/RP/