Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26.09.016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w T. omówił przeliczenia emerytury L. K.. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 110 ustawy : dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227), wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony art. 15, z uwzględnieniem ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego, przypadająca w całości lub części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Warunek posiadania wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru nie jest wymagany od emeryta lub rencisty, który od dnia ustalenia prawa do świadczenia do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie świadczenia, w myśl ust. l, nie pobrał świadczenia wskutek zawieszenia prawa do emerytury lub renty, lub okres wymagany do ustalenia podstawy przypada w całości po przyznaniu prawa do świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wynosi 130% .

Ponieważ wskaźnik wyliczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłosił Pan wniosek o ponowne ustalenie świadczenia z uwzględnieniem zarobków przypadających w całości lub w części po nabyciu prawa do świadczenia wynosi 19,99% i jest niższy od dotychczas obowiązującego tj. 123,90% natomiast wskaźnik wyliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie świadczenia z uwzględnieniem zarobków przypadających w całości lub w części po nabyciu prawa do świadczenia wynosi 123,90% i jest równy od dotychczas obowiązującego tj. 123,90% - brak podstaw prawnych do przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej.

/decyzja – k. 1134/16 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 5.09.2016r. złożył ubezpieczony

i wniósł o przeliczenie emerytury z dn. 16.06.2016r. Uzasadniając, że przy ustaleniu prawa do emerytury lub renty do okresu zatrudnienia równorzędnych i zaliczanych dolicza się przypadające przed dniem 1.07.1977r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

/odwołanie – k. 2-3 /

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o oddalenie odwołania powołując się na te same argumenty co w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 4/

Sąd Okręgowy w Łodzi

ustalił następujący stan faktyczny:

L. K. urodził się w dniu (...)

/okoliczność bezsporna/

Dnia 29.06.2016r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

/wniosek – k.1 akt ZUS/

Decyzją z dnia 16.06.2016r. ZUS przeliczał emeryturę wnioskodawcy od 01.06.2016r., tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek, emeryturę.

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury wybrana została przeciętna podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu. Podstawa wymiaru po waloryzacji wynosi od: 01.03.2015r. (...).17 zł, 01.03.2016r. (...).04 zł.

Do ustalenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił:

- 45 lat 5 m-cy – okresów składkowych, tj. m-cy 521

- 2 m-cy – okresów nieskładkowych (nie więcej niż 1/3 składkowych), tj. m-cy 2.

/decyzja – k.11 akt ZUS/

Decyzją z dnia 1.08.2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonego z dnia 29.06.2016r. przyznał mu emeryturę od 1.06.2016r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z poprzedniej decyzji przyjęty o obliczenia emerytury wynosi 123,90.

Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 123,90% przez kwotę bazową 1540,20 zł wynosi 1908,31 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił okresy składkowe w ilości: 43 lata, 5 miesięcy i 15 dni (521 miesięcy) oraz okresy nieskładkowe w ilości: 2 miesięcy tj. (2 miesiące), oraz uzupełniające: 4 miesiące i 9 dni tj.(4 miesiące).

Wysokość emerytury została obliczona w następujący sposób:

24% (...),62 = 818, 07 zł

(521 x 1,3%) (...),36 = 1854,26 zł

(2 x 0,7%) (...),36 = 3,94 zł

RAZEM = 2676, 27 zł.

Do emerytury przysługuje:

- ekwiwalent za deputat węglowy kolejowy miesięcznie w kwocie: od 1.06.2016r. – 120, 77 zł

- dodatek pielęgnacyjny w kwocie:

Od 1.06.2016r. – 208, 67 zł.

/ decyzja – k.13 akt ZUS/

Dnia 29.06.2016r. wnioskodawca złożył wniosek o ponowne przeliczenie emerytury, na które ZUS odpowiedział decyzją z dnia 26.09.2016r. odmawiając ubezpieczonemu ponownego obliczenia emerytury. W uzasadnieniu ZUS wskazał, iż zgodnie z art. 110 w/w ustawy wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony art. 15, z uwzględnieniem ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego, przypadającą w całości lub części po przyznaniu świadczenia, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Warunek posiadania wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru nie jest wymagany od emeryta lub rencisty, który od dnia ustalenia prawa do świadczenia do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie świadczenia, w myśl ust.l, nie pobrał świadczenia wskutek zawieszenia prawa do emerytury lub renty, lub okres wymagany do ustalenia podstawy przypada w całości po przyznaniu prawa do świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wynosi 130% . Ponieważ wskaźnik wyliczony z wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłosił Pan wniosek o ponowne ustalenie świadczenia z uwzględnieniem zarobków przypadających w całości lub w części po nabyciu prawa do świadczenia wynosi 19,99% i jest niższy od dotychczas obowiązującego tj. 123,90% natomiast wskaźnik wyliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie świadczenia z uwzględnieniem zarobków przypadających w całości lub w części po nabyciu prawa do świadczenia wynosi 123, 90% i jest równy od dotychczas obowiązującego tj. 123,90% - brak podstaw prawnych do przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej.

/decyzja – k.17 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 5.09.2016r. złożył ubezpieczony

i wniósł o przeliczenie emerytury z dn. 16.06.2016r. Uzasadniając, że przy ustaleniu prawa do emerytury lub renty do okresu zatrudnienia równorzędnych i zaliczanych dolicza się przypadające przed dniem 1.07.1977r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

/odwołanie – k. 2-3 /

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o oddalenie odwołania powołując się na te same argumenty co w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 4/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (akt osobowych wnioskodawcy) i aktach rentowych. Stan faktyczny w sprawie niniejszej nie budzi wątpliwości. Spornymi są bowiem lata w których prowadzenia i pracy w gospodarstwie rolnym ubezpieczonego, o których zaliczenie wnioskował ubezpieczony. Lata te zostały zaliczone przez ZUS do wyliczenia emerytury ubezpieczonego. Co więcej ZUS przyjął najbardziej korzystną wersję obliczenia dla wnioskodawcy, z uwagi na to iż wnioskodawca wnosił w odwołaniu o przeliczenie świadczenia Oddział w dniu 26.09.2016r. wydał decyzję odmawiająca prawa do przeliczenia wcześniejszej emerytury na podstawie art. 110 ustawy emerytalnej bowiem wskaźnik z 10 kolejnych lat wybranych z 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok w którym został złożony wniosek z uwzględnieniem zarobków po nabyciu prawa do świadczenia wynosi 19,99% i jest niższy od obowiązującego 123,90% , a wskaźnik z 20 lat wybranych z całego okresu wynosi 123,90% i jest taki sam.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku, Nr 1440, z późn. zm.), kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

W myśl art. 15 ust. 1 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Z kolei na postawie ust. 6 omawianego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 w/w ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1.  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2.  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3.  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4.  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

Zgodnie z art. 16 cytowanej ustawy przy ustalaniu kolejnych dziesięciu lat kalendarzowych – przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

W myśl art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. Wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych w okresie: od dnia 1 października 1952 r. do dnia 31 grudnia 1952 r. wynosi co najmniej 66 lat i 8 miesięcy (ust. 1b pkt 16).

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 według art. 25. ust. 1 ustawy emerytalnej stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wieko-wi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Emerytura na tzw. starych zasadach wyliczana jest wyłącznie tym osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 roku, które mają prawo do wcześniejszej emerytury (np. na podstawie art. 88 ustawy Karta Nauczyciela). Zgodnie zaś z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych emerytura wynosi:

1)  24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2)  po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3)  po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 roku w sprawie o sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Przyjąć zatem trzeba, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (sporne czy też niemożliwe do udowodnienia przy pomocy dowodu z dokumentu) mogą być dowodzone wszelkimi dostępnymi środkami, które Sąd uzna za pożądane i celowe, co wynika także z treści przepisu art. 473 k.p.c. Mając to na uwadze Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornym okresem zatrudnienia wnioskodawcy.

W niniejszej sprawie wnioskodawca kwestionował nieuwzględnienie przez ZUS przy ustalaniu wysokości emerytury prowadzenia i pracy w gospodarstwie rolnym.

Zdaniem Sądu odwołanie wnioskodawcy jest bezzasadne. ZUS działał absolutnie na korzyść ubezpieczonego, wybierając najbardziej korzystną podstawę do wyliczenia emerytury. Organ rentowy dokonał stosownego wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z uwzględnieniem w/w wynagrodzeń.

Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (akt osobowych wnioskodawcy) i aktach rentowych. Lata te zostały zaliczone przez ZUS do wyliczenia emerytury ubezpieczonego. Co więcej ZUS przyjął najbardziej korzystną wersję obliczenia dla wnioskodawcy, z uwagi na to iż wnioskodawca wnosił w odwołaniu o przeliczenie świadczenia Oddział w dniu 26.09.2016r. wydał decyzję odmawiająca prawa do przeliczenia wcześniejszej emerytury na podstawie art. 110 ustawy emerytalnej bowiem wskaźnik z 10 kolejnych lat wybranych z 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok w którym został złożony wniosek z uwzględnieniem zarobków po nabyciu prawa do świadczenia wynosi 19,99% i jest niższy od obowiązującego 123,90% , a wskaźnik z 20 lat wybranych z całego okresu wynosi 123,90% i jest taki sam.

W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych odwołanie wnioskodawcy w tym zakresie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Dlatego też odwołanie ubezpieczonego w tym zakresie nie podlega uwzględnieniu.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 i §2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

A.L.

Zarządzenie:odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.