Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 grudnia 2015 roku po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27 października 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. K. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił wymaganego, co najmniej 15 - letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 6 lat, 3 miesiące
i 21 dni. Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy uwzględnił okres zatrudnienia w (...) od 2 września 1980 r. do 2 lutego 1987 r. (z wyłączeniem okresu urlopu bezpłatnego od 2 października 1985 r. do 11 listopada 1985 r.). Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do zatrudnienia w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia w Odlewni (...) sp. z o.o. od 5 marca 1987 r. do 31 marca 1994 r. na stanowisku ślusarza utrzymania ruchu, od 1 kwietnia 1994 roku do 31 maja 1994 roku na stanowisku wykańczacza odlewów, od 20 listopada 1995 r. do 31 października 1998 r. na stanowisku ślusarza – spawacza utrzymania ruchu oraz okresów zatrudnienia w P.P.H.U. (...) sp. z o.o. od 1 listopada 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. na stanowisku ślusarza – spawacza utrzymania ruchu ponieważ wymienione w świadectwach wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 28 marca 2003 r. i 28 sierpnia 2002 r. rodzaje wykonywanych prac są sprzeczne z powołanym przepisem resortowym tj. załącznik nr 3 do zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. W świadectwie wykazane są prace konserwacyjno-remontowe i spawalnicze urządzeń produkcyjnych na wydziale odlewni oraz prace szlifierskie na szlifierkach stacjonarnych, natomiast w rozporządzeniu pod powołanym wykazem A dział III pozycja 22 przypisane są prace obsługi żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych, zaś pod pozycją 23 przypisane są prace wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów. Ponadto pod powołanym wykazem A dział XIV pozycja 12 przypisane są prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowo-wodorowym. W związku z powyższym przedłożone świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach nie odzwierciedlają stanu faktycznego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął za udokumentowany ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wymiarze 28 lat, 1 miesiąc i 20 dni, w tym 27 lat, 11 miesięcy i 19 dni okresów składkowych i 2 miesiące i 1 dzień okresów nieskładkowych. /decyzja k. 35 akt emerytalnych/

W dniu 30 grudnia 2015 roku A. K. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury. /odwołanie k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 15 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie k. 3- 3 odw./

Na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2017 roku pełnomocnik ZUS wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy, oświadczają, że koszty te nie zostały uiszczone w żadnej części. /protokół k. 92 odw./

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. K. urodził się w dniu (...). /bezsporne /

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 27 października 2015 roku. A. K. nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. /wniosek – k. 1-4 akt emerytalnych/

A. K. posiada wykształcenie zawodowe zasadnicze. Ukończył (...) Szkołę Budowlaną w K.. /kwestionariusz osobowy – akta osobowe – koperta k. 85/

W okresie od dnia 5 marca 1987 r. do dnia 31 maja 1994 r. wnioskodawca był zatrudniony w Odlewni (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (wcześniejsza nazwa Odlewnia (...) S.A. w K., Zakłady (...) w K.), w pełnym wymiarze czasu pracy. W wystawionym wnioskodawcy świadectwie pracy z dnia 30 maja 1994 roku pracodawca wskazał, że A. K. w okresie zatrudnienia wykonywał ostatnio pracę wykańczacza odlewów. /świadectwo pracy – akta osobowe – koperta k. 85 oraz k. 20-20 odw. akt rentowych, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 28 – 28 odw. akt rentowych/

W okresie od dnia 5 marca 1987 r. do dnia 31 marca 1994 r. zatrudnienia we wskazanej Odlewni (...) wykonywał pracę ślusarza utrzymania ruchu w D. Głównego Mechanika (TM) (angaże z 1 września 1988 r., 1 marca 1988 r.) oraz ślusarza – spawacza (angaże z dnia 1 października 1988 r.,1 marca 1989 r., 1 czerwca 1989 r., 1 września 1989 r., 1 lipca 1991 r. i 1 grudnia 1992 r.). Egzamin przeprowadzony w dniu 20 marca 1987 r. obejmował wykonanie prac: trasowanie, wiercenie, gwintowanie. /umowa o pracę na czas określony z 5.03.1987 r., umowa o pracę na czas nieokreślony z 20.03.1987 r., karta obiegowa zmiany w stosunku pracy (przyjęcia) z 5.03.1987 r., podanie o pracę z 28.02.1987 r., protokół z posiedzenia Zakładowej Komisji Kwalifikacyjnej z 20.03.1987 r., angaże – akta osobowe – koperta k. 85,kartoteka wynagrodzeń k. 69-84, legitymacja ubezpieczeniowa – koperta k. 21 akt emerytalnych/

Z dniem 1 kwietnia 1994 r. wnioskodawcy powierzono stanowisko wykańczacza odlewów (wydział P2). Stanowisko to wnioskodawca zajmował do końca zatrudnienia w powyższym zakładzie. /karta obiegowa zmiany w stosunku pracy (przejścia) z 30.03.1994 r., angaż z 31.03.1994 r. – akta osobowe, podanie o przeniesienie z 22.03.1994 r., karta obiegowa zmiany w stosunku pracy (zwolnienia) z 30.05.1994 r., wniosek o rozwiązanie umowy z 25.05.1994 r. – koperta k. 85/

Odlewnia (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 28 lutego 2002 roku wydała wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym wskazano, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy od dnia 5 marca 1987 r. do dnia 31 maja 1994 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace konserwacyjno-remontowe urządzeń produkcyjnych na wydziale odlewni oraz prace szlifierskie na szlifierkach stacjonarnych w okresie od dnia 5 marca 1987 r. do dnia 31 marca 1994 r. na stanowisku ślusarza utrzymania ruchu - Wykaz A, Dział III/XIV, poz. 22/25, pkt 15/1, od dnia 1 kwietnia 1994 roku do dnia 31 maja 1994 roku na stanowisku wykańczacza odlewów – Wykaz A, Dział III, poz. 23, pkt 9 wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MH i PM nr 1-3, poz. 1). /świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – akta osobowe – koperta k. 85 oraz k. 9 akt emerytalnych /

W okresach od dnia 20 listopada 1995 r. do dnia 31 grudnia 1999 r., od dnia 1 stycznia 2000 roku do dnia 14 października 2001 roku, od dnia 15 października 2001 roku od dnia 31 października 2002 roku A. K. był zatrudniony w Odlewni (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości (przy czym w okresie od dnia 20 listopada 1995 r. do dnia 31 grudnia 1999 r. był zatrudniony w Odlewni (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, od dnia 1 stycznia 2000 roku do dnia 14 października 2001 roku w „ (...), od dnia 15 października 2001 roku do dnia 31 października 2002 roku ponownie w Odlewni (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości) w pełnym wymiarze czasu pracy. W wystawionym wnioskodawcy świadectwie pracy z dnia 31 października 2002 roku pracodawca wskazał, że A. K. w okresie zatrudnienia wykonywał pracę ślusarza – spawacza utrzymania ruchu i że, w okresie od dnia 1 listopada 1998 r. do dnia 28 lutego 1999 r. korzystał z urlopu bezpłatnego świadcząc pracę u innego pracodawcy. /świadectwo pracy – akta osobowe – koperta k. 85 oraz k. 23-23 odw. akt rentowych, pismo rozwiązujące umowę o pracę z 29.10.2002 r., zawiadomienie o przejęciu pracowników z 11.10.2001 r. – akta osobowe – koperta k. 85, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 27 – 27 odw., k. 30 -30 odw. akt rentowych/

W okresie od dnia 20 listopada 1995 r. do dnia 31 października 2002 roku zatrudnienia we wskazanym zakładzie pracy A. K. wykonywał pracę ślusarza – spawacza w Wydziale Odlewni (umowy o pracę na czas określony) oraz ślusarza – spawacza utrzymania ruchu (angaże z dnia 1 października 1996 r., 1 stycznia 1997 r., 1 lutego 1997 r., umowa o pracę na czas nieokreślony i angaże zawarte po tej umowie). W zaświadczeniach lekarskich z dnia 22 czerwca 2001 r. i 18 stycznia 2002 r. wskazano, że wnioskodawca może pracować na wysokości /umowy o pracę na czas określony z 20.11.1995 r., 1.01.1996 r., 1.02.1996 r., 1.03.1996 r., 1.04.1996 r., 1.05.1996 r., 1.06.1996 r., 1.07.1996 r., 1.10.1996 r., umowa o pracę na czas nieokreślony z 1.04.1997 r., karta obiegowa zmiany w stosunku pracy (przyjęcia) z 20.11.1995 r., zaświadczenia lekarskie z 16.05.2000 r., 22.06.2001 r., 18.01.2002 r., kwestionariusz osobowy – płacowy, podanie o pracę nieopatrzone datą, angaże – akta osobowe – koperta k. 85, kartoteka wynagrodzeń k. 69-84/

W trakcie zatrudnienia w Odlewni (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w okresie od dnia 1 listopada 1998 r. do dnia 28 lutego 1999 r. wnioskodawca korzystał z urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy w P.P.U.H. (...) Sp. z o.o. w K.. /oświadczenie z 29.10.1998 r. – akta osobowe – koperta k. 85/

Wnioskodawca w okresie od dnia 1 listopada 1998 r. do dnia 28 lutego 1999 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w K., w pełnym wymiarze czasu pracy. W wystawionym wnioskodawcy świadectwie pracy z dnia 28 lutego 1999 roku pracodawca wskazał, że A. K. w okresie zatrudnienia wykonywał pracę ślusarza – spawacza utrzymania ruchu. W świadectwie tym zakład podał także, że w w/w okresie zatrudnienia wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku ślusarza – spawacza utrzymania ruchu - Wykaz A, Dział III, poz. 22, pkt 15 oraz Wykaz A, Dział XIV, poz. 12, pkt 8 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych. /świadectwo pracy - akta osobowe – koperta k. 85 oraz k. 25-25 odw. akt rentowych, umowa o pracę z 30.10.1998 r. – akta osobowe – koperta k. 85 oraz koperta k. 27, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 29 – 29 odw. akt rentowych, zaświadczenie z 5.06.2003 r. – akta osobowe – koperta k. 85 /

Odlewnia (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 28 marca 2003 roku wydała wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym wskazano, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy od dnia 20 listopada 1995 r. do dnia 31 października 2002 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace konserwacyjno-remontowe i spawalnicze urządzeń produkcyjnych na wydziale odlewni w okresach od dnia 20 listopada 1995 r. do dnia 31 października 1998 r. oraz od dnia 1 marca 1999 r. do dnia 31 października 2002 r. na stanowisku ślusarza – spawacza utrzymania ruchu - Wykaz A, Dział III/XIV, poz. 22/12, pkt 15/8 wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MH i PM nr 1-3, poz. 1). /świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – akta osobowe – koperta k. 85 oraz k. 8 akt emerytalnych/

Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe (...) Sp. z o.o. w K. w dniu 28 marca 2003 roku wydało wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym wskazano, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy od dnia 1 listopada 1998 r. do dnia 28 lutego 1999 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace konserwacyjno-remontowe i spawalnicze urządzeń produkcyjnych na wydziale odlewni na stanowisku ślusarza – spawacza utrzymania ruchu - Wykaz A, Dział III/XIV, poz. 22/12, pkt 15/8 wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MH i PM nr 1-3, poz. 1). /świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – akta osobowe – koperta k. 85 oraz k. 10akt emerytalnych /

Odlewnia (...) podlegała pod przemysł hutniczy./ zeznania świadka W. K. 00:27:07 – 00:28.47 - płyta CD k. 50/

W obu okresach zatrudnienia w Odlewni (...) wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę spawacza na oddziale utrzymania ruchu. Pracował w brygadzie spawaczy. Zajmował się naprawą pieców (żeliwiaków), linii formierskich (formierka produkowała odlew) w razie awarii lub planowanych remontów tych maszyn. Spawał gazowo elementy na produkcji (były cztery linie automatyczne). Spawał na terenie całej odlewni: na piecach czyli na żeliwiakach, na liniach formierskich, na kratach wstrząsowych, na stołach wibracyjnych. Wnioskodawca spawał także w trakcie produkcji - procesu odlewania np. gdy pękł dany element w maszynie. W ramach tych prac wchodził nawet do gorącego pieca. Spawał także w kanałach. Wymieniał odcinki płaszcza w piecu gdy uległy przepaleniu, wypalał wówczas nowy odcinek w piecu celem jego dospawania. Wymieniał dysze w piecu. Do schłodzenia danego elementu korzystano z gaśnic śniegowych. W ramach prac spawalniczych wnioskodawca wykonywał prace pomocnicze tj. dany element przycinał palnikiem gazowym, doszlifowywał i dopasowywał. Nie zajmował się innymi poza spawaniem pracami w szczególności wykańczaniem odlewów i pracami ślusarskimi. / zeznania świadka W. K. 00:22:19 - 00:27:07, 00:28:47 - 00:30:56 - płyta CD k. 50, zeznania świadka S. B. 00:31:39- 00:35:28, 00:35:28 - 00:39:55 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. D. 00:41:41- 00:48:24, 00:48:24 - 00:51:04 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. B. 00:51:16 - 00:56:47, 00:56:47- 00:58:13 - płyta CD k. 50, zeznania wnioskodawcy k. 92 odw. w zw. z 00:01:44 - 00:06:15, 00:06:15 - 00:11:18, 00:11:18 - 00:16:53 - płyta CD k. 50/

Wnioskodawca zasadniczo nie był oddelegowywany do innych prac, zdarzyło się raz lub dwa razy, iż skierowano go na cały dzień do pracy na oddziale szlifierni, gdzie szlifował odlewy (tj. przy wykańczaniu odlewów). Te czynności wykonywał około jednego do dwóch miesięcy. /zeznania świadka W. K. 00:22:19 - 00:27:07 - płyta CD k. 50, zeznania świadka S. B. 00:31:39- 00:35:28 - płyta CD k. 50/

Wpisanie wnioskodawcy w pierwszym okresie zatrudnienia jedynie stanowiska ślusarza wynikało z tego, że wnioskodawca nie posiadał wówczas uprawnień spawalniczych. Mimo braku uprawnień w tym okresie wykonywał pracę spawacza. /zeznania świadka S. B. 00:39:55 - 00:41:41 - płyta CD k. 50/

Wpisanie w angażach stanowiska ślusarza – spawacza służyło zabezpieczeniu wnioskodawcy możliwości samodzielnego wykonywania pracy spawacza, bez pomocy innego pracownika. / zeznania świadka W. K. 00:28:47 – 00:30:56 - płyta CD k. 50, zeznania świadka S. B. 00:31:39- 00:35:28 - płyta CD k. 50, zeznania wnioskodawcy k. 92 odw. w zw. z 00:01:44 - 00:06:15 - płyta CD k. 50/

Wpisanie w angażach stanowiska ślusarza – spawacza służyło także zapewnieniu większej stawki wynagrodzenia. /zeznania świadka B. B. 00:51:16 - 00:56:47 - płyta CD k. 50/

W okresie zatrudnienia wnioskodawcy w Odlewni nie było przestojów w pracy. Maszyny w zakładzie pracy były zużyte i często wymagały spawania. /zeznania wnioskodawcy k. 92 odw. w zw. z 00:11:18 - 00:16:53 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. B. 00:51:16 - 00:56:47 - płyta CD k. 50/ Zawsze któraś z czterech linii produkcyjnych była w awarii /zeznania świadka S. B. 00:35:28 – 00:39:55 - płyta CD k. 50/

Prac spawalniczych było tak dużo, że zlecano je nawet ślusarzom. /zeznania świadka S. B. 00:31:39- 00:35:28 - płyta CD k. 50/

W Odlewni (...) panowały ogromne zapylenie i hałas (pow. 90 decybeli), było bardzo gorąco. Zdarzało się, że spawaczom topiły się buty na kratach wstrząsających. Spawacze wchodzili do pieca ubrani w kufajki, żeby się nie poparzyć. / zeznania świadka W. K. 00:27:07 – 00:28:47 - płyta CD k. 50, zeznania świadka S. B. 00:35:28 – 00:39:55 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. D. 00:41:41- 00:48:24 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. B. 00:51:16 - 00:56:47 - płyta CD k. 50, zeznania wnioskodawcy k. 92 odw. w zw. z 00:06:15 - 00:11:18 - płyta CD k. 50/

Zakład wypłacał spawaczom dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Zakład pracy zapewniał im także zupy regeneracyjne oraz krótszy okres użytkowania ubrań roboczych. / kartoteka wynagrodzeń k. 69-84, zeznania świadka W. K. 00:27:07 – 00:28:47 - płyta CD k. 50, zeznania świadka S. B. 00:35:28 – 00:39:55 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. D. 00:41:41- 00:48:24 - płyta CD k. 50, zeznania wnioskodawcy k. 92 odw., k. 92 odw. w zw. z 00:06:15 - 00:11:18 - płyta CD k. 50/

Podobnie w okresie urlopu bezpłatnego w Odlewni (...) tj. zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) spółce z o.o. w K. wnioskodawca wykonywał tę samą pracę, w takich samych warunkach, w tym samym miejscu co dotychczas. /zeznania świadka W. K. 00:30:56 - 00:31:39 - płyta CD k. 50, zeznania świadka S. B. 00:31:39- 00:35:28 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. D. 00:41:41- 00:48:24 - płyta CD k. 50, zeznania świadka B. B. 00:51:16 - 00:56:47 - płyta CD k. 50, zeznania wnioskodawcy k. 92 odw. w zw. z 00:06:15 - 00:11:18 - płyta CD k. 50/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił wnioskodawcy, jako zatrudnienie
w szczególnych warunkach 6 lat, 3 miesiące i 21 dni 5 lat, 8 miesięcy i 11 dni - przypadające na okres zatrudnienia w (...) od 2 września 1980 r. do 2 lutego 1987 r. (z wyłączeniem okresu urlopu bezpłatnego od 2 października 1985 r. do 11 listopada 1985 r.). /karta przebiegu zatrudnienia k. 34 – 34 odw. akt emerytalnych, decyzja k. 35 akt emerytalnych/

Wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 28 lat, 1 miesiąc i 20 dni, w tym 27 lat, 11 miesięcy i 19 dni okresów składkowych i 2 miesiące i 1 dzień okresów nieskładkowych. /okoliczność bezsporna/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentacji osobowej ze spornego okresu pracy wnioskodawcy, jak
i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz świadków W. K. – bezpośrednio przełożonego wnioskodawcy, S. B. – pośrednio przełożonego wnioskodawcy, B. D. – zatrudnionego na stanowisku ślusarza i B. B. – zatrudnionego na tożsamym stanowisku co wnioskodawca, pracujących z wnioskodawcą w spornym okresach, a zatem posiadających wiedzę odnośnie charakteru zatrudnienia wnioskodawcy i rodzaju wykonywanych przez niego czynności. Zgromadzone dokumenty, zeznania wnioskodawcy oraz zeznania świadków W. K., S. B., B. D. i B. B. nie budzą wątpliwości, co do ich wiarygodności. Zeznania te są spójne, logiczne, wiarygodne i znajdują potwierdzenie w załączonej dokumentacji osobowej, stanowiąc tym samym wiarygodne źródło dowodowe.

Żadna ze stron nie kwestionowała wiarygodności zebranej w toku postępowania dowodowego dokumentacji osobowej dotyczącej wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku poz. 887 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku (art. 196 ustawy) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat (dla mężczyzn), oraz mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat (dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r. II UKN 417/97 – (...)
i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 r. II UKN 39/00 Prok.
i Prawo (...)).

Stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do: wieku – wnioskodawca ukończył 60 lat w dniu 25 listopada 2015 roku, braku członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym oraz wymaganych na dzień 1 stycznia 1999 roku okresów składkowych i nieskładkowych.
W ocenie Sądu wnioskodawca spełnia również warunek, co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach Sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85 – LEX 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84 – LEX 14625).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej
przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z zeznań świadków
i z przesłuchania wnioskodawcy oraz przeprowadził dowód z dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wnioskodawca
w okresie zatrudnienia w Odlewni (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością od dnia 5 marca 1987 r. do dnia 31 maja 1994 r. (w tym od dnia 1 listopada 1998 r. do dnia 28 lutego 1999 r. w P.P.U.H. (...) Sp. z o.o. w K. na podstawie przejęcia pracowników w trybie kodeksu pracy) oraz od dnia 20 listopada 1995 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. (wnioskodawca był zatrudniony do dnia 31 października 2002 roku) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach polegającą na pracach konserwacyjno-remontowych urządzeń produkcyjnych na wydziale odlewni oraz pracach szlifierskie na szlifierkach stacjonarnych oraz przy spawaniu gazowym.

Analiza zaś treści wykazu A do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 roku wskazuje, że przedmiotowe prace są wymienione są w Dziale III poz. 22 (obsługa żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych), Dziale XIV poz. 25 (bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlane – remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie), Dziale III poz. 23 (wybijanie, oczyszczanie, wykańczanie odlewów) oraz Dziale XIV poz. 12 (prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gzowym, atomowodorowym) jako prace w szczególnych warunkach.

Przyczyną nieuwzględnienia przez organ rentowy tego okresu do stażu pracy
w warunkach szczególnych był fakt, że wymienione w świadectwach wykonywania prac w szczególnych warunkach rodzaje wykonywanych prac są sprzeczne z powołanym przepisem resortowym tj. załącznikiem nr 3 do zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r.

Podkreślić należy, iż istotnym jest, jakie prace faktycznie w toku swojego zatrudnienia wykonywał skarżący oraz czy prace te są wymienione w cytowanym wyżej rozporządzeniu
z dnia 7 lutego 1983 roku, gdyż właśnie to rozporządzenie jest aktem prawnym, w oparciu
o który należy orzekać, czy dana praca była pracą w warunkach szczególnych. Sama natomiast nazwa stanowiska nie może dyskwalifikować faktycznie wykonywanych prac w spornym okresie zatrudnienia.

Z zeznań świadków, którzy byli zatrudnieni w spornym okresie w Odlewni (...), na stanowiskach ślusarza, ślusarza – spawacza, mistrza utrzymania ruchu i kierownika działu utrzymania ruchu, wynika, iż wnioskodawca w ramach zatrudnienia wykonywał pracę spawacza na oddziale utrzymania ruchu w brygadzie spawaczy, a do jego obowiązków zarówno w pierwszym okresie jak i drugim okresie zatrudnienia w tym zakładzie z uwzględnieniem przejęć pracowników na podstawie kodeksu pracy tj. z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w K. należało spawanie elementów na produkcji (były cztery linie automatyczne). Wnioskodawca spawał gazowo. Elementy, które spawał skarżący były używane do produkcji, wnioskodawca zajmował się naprawą pieców (żeliwiaków), linii formierskich (formierka produkowała odlew) w razie awarii lub planowanych remontów tych maszyn. Swoje obowiązki wnioskodawca wykonywał na terenie całej odlewni: na piecach czyli na żeliwiakach, na liniach formierskich, na kratach wstrząsowych, na stołach wibracyjnych. Niezależnie od nazwy stanowiska wpisanego do angażu wnioskodawcy wnioskodawca pracował przy spawaniu. Wnioskodawca spawał także w trakcie produkcji - procesu odlewania np. gdy pękł dany element w maszynie. W ramach tych prac wchodził nawet do gorącego pieca. Spawał także w kanałach. W ramach prac spawalniczych wnioskodawca wykonywał prace pomocnicze tj. dany element przycinał palnikiem gazowym, doszlifowywał i dopasowywał. Nie zajmował się innymi poza spawaniem pracami. Jak wynika z zeznań świadka S. B. wpisanie wnioskodawcy w początkach pierwszego okresu zatrudnienia jedynie stanowiska ślusarza wynikało z tego, że wnioskodawca nie posiadał wówczas uprawnień spawalniczych, mimo braku uprawnień w tym okresie wykonywał pracę spawacza. Z zeznań wszystkich świadków wynika natomiast, że w Odlewni (...) panowały ogromne zapylenie i hałas, było bardzo gorąco. Spawacze do pieca wchodzili ubrani w kufajki, żeby się nie oparzyć. Wnioskodawca nie był oddelegowywany do innych prac. Zdarzyło się jedynie raz lub dwa razy, iż skierowano go na cały dzień do pracy na oddziale szlifierni, gdzie szlifował odlewy (tj. przy wykańczaniu odlewów). Te czynności wykonywał od około jednego do dwóch miesięcy. Wymienione wyżej prace były wykonywane w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest stanowiły podstawowe, zasadnicze zajęcie wnioskodawcy. Z zeznań świadków W. K. i S. B. a także zeznań wnioskodawcy wynika dodatkowo, że wpisanie w angażach stanowiska ślusarza – spawacza służyło jedynie zabezpieczeniu wnioskodawcy możliwości samodzielnego wykonywania pracy spawacza, bez pomocy innego pracownika. Dodatkowo świadek B. B. zeznał, że powyższe wynika z możliwości przyznania wyższego wynagrodzenia. W spornym okresie wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, w systemie zmianowym, co najmniej po 8 godzin dziennie, zdarzała się również praca w nadgodzinach. Znamiennym jest również, że jak wynika to z zeznań większości świadków, zeznań wnioskodawcy oraz kart wynagrodzeń skarżący otrzymywał dodatek za pracę w szczególnych warunkach jak i zupy regeneracyjne. Podkreślić także należy fakt, iż jak wynika z zeznań świadków B. B., S. B. i wnioskodawcy pracy dla spawaczy było bardzo dużo, maszyny często się psuły, świadek S. B. zeznał wprost, że prac spawalniczych było tak dużo, że zlecano je nawet ślusarzom.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że ubezpieczony wykazał, iż stale, a więc w sposób ciągły w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy świadczył pracę w okresie nieuznanym przez organ rentowy tj. w okresach od dnia 5 marca 1987 r. do 31 marca 1994 r., od 20 listopada 1995 r. do 31 października 1998 r., od 1 listopada 1998 r. do 31 grudnia 1998 r., wymienioną w Dziale III poz. 22, Dziale XIV poz. 25, Dziale III poz. 23 oraz Dziale XIV poz. 12 cytowanego wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Pomocnicze znaczenie w tym zakresie stanowi wykaz zawarty w załączniku nr 1 do Zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku
w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MG z 1985 roku Nr 1, poz. 1), w którym w dziale III wymieniono pod poz. 22 pkt 15 stanowisko ślusarza w odlewni, pod poz. 23 pkt 9 stanowisko wykańczacza odlewów, natomiast w dziale XIV pod poz. 25 pkt 1 bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie – stanowiska pracy, na których prace wykonywane są w warunkach szczególnych – stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przy stanowisku wymienionym w wykazie, zaś pod poz. 12 pkt 8 wymieniono stanowisko spawacza - jako prace wykonywane w szczególnych warunkach.

Reasumując Sąd przyjął, iż wnioskodawca posiada okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze przekraczającym 15 lat oraz spełnia pozostałe przesłanki do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu
27 października 2015 roku, wiek 60 lat ukończył w dniu 25 listopada 2015 roku, a zatem prawo do emerytury należało wnioskodawcy przyznać od dnia 25 listopada 2015 roku tj. od daty osiągnięcia wieku emerytalnego.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję.

Natomiast na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz A. K. kwotę 121,40 zł tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu – stosownie do treści § 12 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 2 oraz w oparciu o § 19 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 461).

K. P.