Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – V Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSA Roman Kowalkowski
Sędziowie:	SA Katarzyna Przybylska (spr.) SO del. Teresa Karczyńska - Szumilas
Protokolant:	stażysta Ewelina Gruba

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa M. M.

przeciwko Skarbu Państwa -(...)

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 17 lutego 2016 r. sygn. akt I C 318/13

I. oddala obie apelacje;

II. koszty postępowania apelacyjnego wzajemnie znosi.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt V ACa 740/16

UZASADNIENIE

Powód M. M. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa (...)w B. kwoty 124.000 zł tytułem odszkodowania oraz kwoty 76.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2012r. Sąd Okręgowy w B. w punkcie pierwszym oddalił powództwo oraz orzekł o kosztach postępowania.

Na skutek apelacji powoda, Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 14 grudnia 2012r. uchylił zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w części dotyczącej kwoty 76.000 złotych zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę oraz w punktach drugim, trzecim i czwartym i w tym zakresie sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w B. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za instancję odwoławczą. Sąd Apelacyjny oddalił apelację w pozostałym zakresie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy w B. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 30.000 zł, oddalił powództwo w pozostałej części oraz orzekł o kosztach postępowania w sprawie.

Swoje rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach.

W dniu 14 października 2006 roku, po uzyskaniu informacji o umieszczeniu na oddziale (...) w Ś. kilkunastu osób z podejrzeniem zachorowania (...), wszczęto śledztwo w sprawie sprowadzenia niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia wielu osób poprzez wprowadzenie do spożycia (...)

Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2007 roku prokurator Prokuratury Rejonowej w Ś. przedstawił powodowi M. M. zarzut, że w drugiej dekadzie (...)w L., gmina J., w miejscu zamieszkania, dokonując (...)przez H. M., (...)nie zachowując ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, (...)sprowadzając w ten sposób nieumyślnie masowe zatrucie pokarmowe, któremu uległy (...). Powyższe ustalenia prokurator oparł na zeznaniach pokrzywdzonych i świadków, a także na opiniach sporządzonych w sprawie, przede wszystkim na opinii (...)w P., w której stwierdzono, iż prawdopodobne jest, że przerobiono (...), które nie było badane laboratoryjnie. Na powyższą hipotezę wskazywał również fakt, iż przekazane powodowi (...) przez H. M., zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami lekarza weterynarii, nadawało się do spożycia. Według natomiast sprawozdania (...) w Ś., w wytworzonej(...)

Po zamknięciu śledztwa prokurator Prokuratury Rejonowej w Ś. wystąpił przeciwko powodowi z aktem oskarżenia, zarzucając mu popełnienie przestępstwa opisanego wyżej z art. 165 § 2 kk. Powód nie przyznał się do popełnienia tego przestępstwa.

Sąd Rejonowy w Ś., po przeprowadzeniu postępowania sądowego, wyrokiem z dnia 8 września 2008 roku uniewinnił powoda od popełnienia zarzucanego mu czynu. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd ten stwierdził, iż nie było żadnych dowodów do uznania, że powód przetwarzając (...). W uzasadnieniu Sąd wskazał, iż: „uzasadnienie aktu oskarżenia nie przedstawia w żaden sposób na podstawie czego prokurator uznał, że oskarżony dodał (...)". Według ustaleń Sądu (...) takie nie znajdowały się(...)wykorzystanym przez powoda do wytworzenia (...)

Na skutek apelacji Prokuratora Rejonowego w Ś. od powyższego orzeczenia, Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2009 roku utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną. W uzasadnieniu Sądu Okręgowego wskazano m.in., iż oskarżyciel nie przedstawił dowodu na to, iż(...)oraz, że nie ma żadnego dowodu, że do produkcji wyrobów oskarżony dołożył(...). Sąd Okręgowy także wskazał, iż oskarżony jako zawodowy (...) znał konsekwencje ewentualnego działania wbrew prawu, wobec czego niezgodne z zasadami logi, wręcz nieprawdopodobne jest, aby podjął się wprowadzenia do obrotu właśnie taką drogą nieustalonego (...)bez jego zbadania, a wyroby podał do(...).

Na etapie prowadzonego postępowania przygotowawczego powód został dwukrotnie opisany w lokalnej prasie, bez podania nazwiska, lecz z imieniem i inicjałem nazwiska oraz miejscowości, gdzie prowadził (...), co w lokalnej społeczności pozwoliło na identyfikację jego osoby.

(...)

Sprawa karna prowadzona przeciwko powodowi M. M. w sposób istotny wpłynęła na jego samopoczucie psychiczne i funkcjonowanie. W wyniku toczącego się postępowania prokuratorskiego, a następnie sądowego powód został poddany przewlekłej sytuacji stresowej, która wywołała zaburzenia (...)

U powoda występują (...)w jakiej znalazł się powód z powodu wszczętego postępowania karnego oraz jego następstw. Prowadzone postępowanie pogorszyło stan zdrowia i komfort życia powoda.

Powód M. M. (...)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o przedstawione przez strony dokumenty, a także na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy karnej(...), zawierających akta postępowania przygotowawczego, prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Ś. (...)oraz dowód z przesłuchania stron, z ograniczeniem do przesłuchania powoda.

Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zebrane w sprawie, albowiem zostały sporządzone we właściwej formie, przewidzianej dla tego typu dokumentów. Strony w żaden sposób nie kwestionowały ich wiarygodności i prawdziwości.

Sąd I instancji dał wiarę zeznaniom powoda M. M. odnośnie szkody jakiej doznał na zdrowiu fizycznym i psychicznym w związku z przeprowadzeniem postępowania karnego względem jego osoby. Przede wszystkim z zeznań powoda wynikało, iż znacznie pogorszyła się sytuacja materialna, bytowa jego i rodziny wskutek prowadzonego postępowania karnego, bowiem musiał zrezygnować z prowadzenia (...). Ponadto powód opisał, iż wskutek postępowania pogorszył się stan jego zdrowia, (...)

Przede wszystkim jednak Sąd Okręgowy w swojej ocenie oparł się na w pełni wiarygodnych opiniach biegłych,(...) T. S., biegłego (...) A. K. (1) (...) C. R., które zostały sporządzone w sprawie. Wnioski tych opinii były jasne, logiczne i wyczerpująco uzasadnione. Treść opinii biegłych sądowych sporządzona została w oparciu o dokumentację medyczną powoda oraz wiedzę i doświadczenie biegłych. W sprawie opinię wydał także biegły (...) A. K. (2), przy czym Sąd nie skorzystał z tej opinii, bowiem oparł się przede wszystkim na wnioskach opinii sporządzonej przez biegłą(...) A. K. (1), która przeprowadziła także badanie przedmiotowe powoda. Ponadto biegła oparła się na udokumentowanych systemem H. (...), które dały liczną, (...)liczbę zaburzeń, oraz kolejno wykonanych(...). Wobec powyższego opinia biegłej sądowej jawi się jako rzetelna, kompleksowo obrazująca stan zdrowia powoda.

Sąd Okręgowy oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnego biegłego(...)jako spóźniony oraz zmierzający do przedłużenia postępowania. Sąd I instancji oparł się na opinii biegłej(...) A. K. (1), która wydała opinię pisemną w dniu 28 listopada 2014r., następnie słuchana była na posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę w dniu 18 marca 2015r. Pozwany w piśmie z dnia 6 października 2015r. wskazał, iż kwestionuje opinię biegłej, przy czym stanowiska tego w zasadzie nie uzasadnił. Sąd Okręgowy z dniem 10 listopada 2015r. zobowiązał strony do zajęcia ostatecznego stanowiska w sprawie, co pozostało bez odpowiedzi ze strony pozwanego. Dopiero na rozprawie w dniu 3 lutego 2016r. pozwany wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnego biegłego (...)Wobec powyższego, z uwagi na art. 6 k.p.c., z którego wynika, że Sąd zobowiązany jest zapobiegać przewlekaniu postępowania, oddalił wniosek dowodowy pozwanego. Ponadto należy mieć na uwadze, iż w sprawie zostały wydane już dwie opinii biegłych z tej dziedziny, które pozwoliły wyjaśnić wszelkie wątpliwości w sprawie. Na powyższe rozstrzygnięcie pełnomocnik pozwanego złożył zastrzeżenie do protokołu w trybie art. 162 k.p.c.

Sąd Okręgowy w swoich rozważaniach wskazał, że z uwagi na uchylenie wyroku przez sąd drugiej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, zgodnie z treścią art. 386 § 6 k.p.c. Sąd ten jest związany oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji.

Sąd Okręgowy ograniczył swoje rozważania w sprawie do zasadności żądania zapłaty zadośćuczynienia. Wyrok Sądu Okręgowego w pozostałej części, dotyczącej zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania w wysokości 124.000 zł jest prawomocny. Jak wskazał w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 grudnia 2012r. Sąd Apelacyjny, ponownie rozpoznając sprawę w zakresie żądania zadośćuczynienia w kwocie 76.000 zł Sąd Okręgowy winien poczynić niezbędne ustalenia dotyczące doznanej szkody na osobie oraz adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanego a doznaną szkodą (zdrowie fizyczne i psychiczne, utrata zdolności do pracy etc).

Sąd Okręgowy oceniając żądanie powoda na gruncie art. 417 ² k.c. wskazał, iż przepis ten zawiera znowelizowaną regulacje odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonywaniem władzy publicznej, któremu nie można przypisać cechy bezprawności, tzw. szkody legalne. Celem tej regulacji jest zapewnienie poszkodowanym kompensaty szczególnie dotkliwych uszczerbków spowodowanych władczą działalnością jednostek państwa i samorządu terytorialnego, jeżeli przemawiają za tym normy etyczne, a wobec zgodnego z prawem zachowania sprawcy usunięcie tych następstw nie jest możliwe na podstawie przepisów ogólnych. Normy etyczne nie tylko przesądzają o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną zgodnym z prawem wykonywaniem władzy publicznej, lecz także określają zakres kompensaty należnej poszkodowanemu, który może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne wskazują, że wymagają tego względy słuszności. Owe normy pozaprawne stanowią zatem kryterium oceny, które musi być uwzględnione przez organ orzekający o wysokości świadczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego należało uznać, że wskutek działania władz publicznych powodowi została wyrządzona krzywda. Na skutek stresu spowodowanego toczącym się prawie trzy lata postępowaniem karnym ucierpiało życie osobiste oraz zawodowe powoda. Przede wszystkim w wyniku prowadzonego postępowania, najpierw przygotowawczego, a następnie na skutek skierowania aktu oskarżenia, procesu karnego, ucierpiało zdrowie fizyczne oraz psychiczne powoda. Jak wynikało z opinii biegłego (...) T. S. prowadzone postępowanie przygotowawcze w sposób istotny wpłynęło na samopoczucie psychiczne i funkcjonowanie powoda. W wyniku toczącego się postępowania prokuratorskiego, a następnie sądowego powód został poddany przewlekłej sytuacji stresowej,(...) W wyniku wszczętego przeciwko powodowi postępowania doszło u niego do rozwoju(...), z powodu których zmuszony był podjąć leczenie (...) powód wrócił do pracy zawodowej, choć nie prowadzi już (...), jego stopa życiowa znacznie się obniżyła. Niewątpliwie powyższe okoliczności wskazują, iż w zakresie zdrowia psychicznego powód doznał uszczerbku, który w znaczący sposób wpłynął negatywnie na życie powoda. Ponadto prowadzone postępowanie nie pozostało także bez wpływu na zdrowie fizyczne powoda. Biegła(...) A. K. (1) stwierdziła, iż u powoda(...)Brak jakichkolwiek dowodów na zły stan (...) powoda przed wszczęciem postępowania przygotowawczego (...), wobec czego za występowanie (...)należy obciążyć sytuację, w jakiej znalazł się powód z powodu wszczętego postępowania karnego oraz jego następstw. Biegła zarówno w swej opinii pisemnej, jak i ustnej stwierdziła, iż prowadzone postępowanie pogorszyło stan zdrowia i komfort życia powoda. Ponadto powód (...). Jednocześnie z opinii biegłego(...)wynikało, iż występuje związek między(...) Ponadto powód ucierpiał także wskutek opublikowania na etapie prowadzonego postępowania przygotowawczego w lokalnej prasie dwóch artykułów, (...)Wprawdzie nie podano nazwiska powoda, lecz jego imię oraz inicjały nazwiska, jak również miejscowość gdzie prowadził(...), co pozwoliło na identyfikację osoby powoda w lokalnej społeczności. Wskutek tego, mimo tego, że w toku postępowania karnego, oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem - 5 k.p.k. - takie artykuły mocno nadszarpnęły opinię powoda, zarówno jako przedsiębiorcy (...), jak też jako zwykłego człowieka. Wobec powyższego należało dojść do wniosku, iż Skarb Państwa, jakkolwiek samego prowadzenia postępowania karnego nie można uznać za działanie niezgodne z prawem, winien ponieść odpowiedzialność za doznaną przez powoda krzywdę.

Zatem, uwzględniając rozmiar doznanych przez powoda uszczerbków, rozmiar oraz nasilenie cierpień fizycznych i psychicznych, zmiany w sytuacji życiowej powoda, w tym także poczucie, że jako głowa rodziny nie mógł zabezpieczyć spokojnego i bezpiecznego bytu rodzinie, Sąd Okręgowy uznał, że właściwym w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę jest kwota 30.000 zł. W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oddalił powództwo. Żądanie zasądzenia kwoty 76.000 zł z tytułu doznanej krzywdy Sąd I instancji ocenił jako wygórowane. Obecnie powód już nie przyjmuje(...), które pozostawałyby w związku przyczynowym z prowadzonym przeciwko niemu postępowaniem. Ponadto pracuje zawodowo, otrzymuje także(...) Oceniając roszczenie powoda przez pryzmat zasad współżycia społecznego należało uznać, iż przyznanie powodowi wyższej kwoty tytułem zadośćuczynienia byłoby nadmierne. Powód w swych zeznaniach wskazywał wprawdzie, iż jest traktowany jak przestępca, nikt nie chce go zatrudnić do lepszej pracy, jednakże w ocenie Sądu Okręgowego twierdzenia te pozostały gołosłowne. Powód nie zaproponował żadnego materiału dowodowego, z którego wynikałoby, iż rzeczywiście nadal jest w taki sposób odbierany. Powód ostatecznie został uniewinniony, co powinno wpłynąć na ocenę jego osoby także w środowisku lokalnym. W uzasadnieniu wyroku Sądu Rejonowego w Ś. (...)Sąd zwrócił uwagę, iż nie było żadnych dowodów do uznania, że powód przetwarzając otrzymane (...) W tym samym duchu odniósł się w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 kwietnia 2009 roku Sąd Okręgowy w B. rozpoznając apelację Prokuratora Rejonowego w Ś.. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał także, iż oskarżony(...) znał konsekwencje ewentualnego działania wbrew prawu, wobec czego niezgodne z zasadami logiki, wręcz nieprawdopodobne jest, aby podjął się wprowadzenia do obrotu właśnie taką drogą nieustalonego (...). Przy tak kategorycznie sporządzonych uzasadnieniach orzeczeń oraz uniewinnieniu powoda od wszelkich stawianych mu zarzutów można uznać, iż powód doznał pewnego rodzaju rekompensaty moralnej także i z tego względu, niezależnie od przyznanego zadośćuczynienia pieniężnego. Krzywdy, jakiej powód doznał nie sposób wyliczyć czy wycenić, zatem kwota zadośćuczynienia ma jedynie złagodzić skutki doznanej szkody, wobec czego Sąd Okręgowy uznał, iż kwota 30.000 zł będzie w tym zakresie sumą odpowiednią, także w kontekście przeciętnej stopy życia w społeczeństwie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na mocy art. 417 ² k.c. zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - Prokuratury Okręgowej w B. na rzecz powoda M. M. kwotę 30.000 złotych. Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Sąd orzekł o kosztach stosując wyrażoną w art. 98 k.p.c. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Mając na uwadze, iż wartość żądania powoda wynosiła kwotę 200.000 zł, zaś zasądzona została ostatecznie suma 30.000 zł, powód wygrał proces w 15%, a pozwany w 85%. W związku z czym Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w wysokości 5.355 zł, ustalone w oparciu o § 12 ust. 1 pkt 2 i § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego (tekst jednolity - Dz. U. 2013 r., poz. 490).

Powód korzystał z pomocy (...), udzielonej z urzędu. Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 2 oraz § 6 pkt 7 oraz § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity - Dz. U. 2013 r., poz. 461) Sąd zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w B. na rzecz adwokata J. R. (1) kwotę 7.749 zł, w tym z należną stawką podatku VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 r. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), kosztami sądowymi, od uiszczenia których powód był zwolniony, Sąd obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego orzeczenia złożyły obie strony.

Pozwany zaskarżając wyrok w pkt 1 i 4 zarzucił:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów polegające na dowolnej ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie, co w konsekwencji doprowadziło Sąd do błędnego przyjęcia, że postępowanie karne prowadzone przeciwko powodowi doprowadziło do:

-.

-

rozwoju(...), które w znaczący sposób wpłynęły na życie powoda w sytuacji gdy powód podjął krótkotrwałe (...), po zakończeniu postępowania karnego, polegające na wsparciu (...);

-

oraz, na przyjęciu, że (...) powoda wykryte w 2014r. mają związek z zakończonym w 2009r. postępowaniem karnym, w sytuacji gdy w latach dzielących te zdarzenia nie ma żadnej dokumentacji medycznej potwierdzającej istnienie u powoda tych zaburzeń i powód nie leczył się w ogóle na to schorzenie oraz z opinii innego biegłego sądowego (...) A. K. (2) wynika, że występujące u powoda (...)nie są związane z prowadzonym postępowaniem karnym;

2.  naruszenie art. 442 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 368 § 4 k.p.c., polegające na nierozpoznaniu istoty sprawy, poprzez pominięcie i nierozważenie podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczeń powoda;

3.  naruszenie art. 98 k.p.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na stosunkowym obciążeniu powoda kosztami procesu w sytuacji, gdy powinien on zostać obciążony nimi w całości;

4.  naruszenie art. 417 ² k.c., poprzez niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, że powód doznał tego rodzaju krzywdy, która uzasadnia zastosowanie zasad słuszności i zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego w kwocie 30.000 zł.

Mając powyższe na uwadze wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, w każdym zaś przypadku o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Powód zaskarżając wyrok w pkt 2, 3 i 4 zarzucił:

1.  poczynienie w sprawie ustalenia dowolnego, nie znajdującego oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym;

2.  rażące naruszenie prawa procesowego, które miało zasadniczy wpływ na treść wydanego w sprawie rozstrzygnięcia, w szczególności przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niedokonanie w sprawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego polegającego na nieuwzględnieniu w stanie faktycznym sprawy istotnych faktów i dowodów;

3.  naruszenie przepisu art. 102 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie pomimo wystąpienia przesłanek do odstąpienia – zgodnie z zasadą słuszności – od obciążenia powoda kosztami procesu w całości;

4.  naruszenie przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity – Dz. U. 2013, poz. 461) poprzez błędne wskazanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia w tym przedmiocie oraz błędne wyliczenie należności z tytułu udzielonej powodowi pomocy prawnej z urzędu (pominięcie jednej instancji).

W związku z powyższym wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 i zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa –(...) B. na rzecz powoda M. M. dalszej kwoty 46.000 zł;

2.  o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 3 i zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w B. na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokat J. R. (1) kwoty 12.177 zł, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu,

3.  o uchylenie zaskarżonego wyroku w pkt 4,

4.  o zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Gdańsku na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokat J. R. (2) kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, które to koszty nie zostały uiszczone w żadnej części.

Pozwany w odpowiedzi na apelację powoda wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacje obu stron są bezzasadne.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy i przyjmuje je za własne. Podziela również dokonane w oparciu o te ustalenia konsekwencje prawne.

Rozważając apelację pozwanego jako dalej idącą w pierwszej kolejności należy odnieść się do najdalej idącego zarzutu naruszenia art. 442 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 386 § 4 k.p.c. polegającego na nierozpoznaniu istoty sprawy i nierozważenie podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia.

Zgodnie z treścią art. 442 ¹ § 1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia.

Powód wywodzi swoje roszczenie z faktu prowadzonego w stosunku do niego postępowania karnego i postawienia aktu oskarżenia o popełnienie czynu z art. 165 § 2 k.k., które ostatecznie zakończone zostało prawomocnym wyrokiem karnym, tj. w oparciu o treść art. 417 ² k.c. Bezspornym w sprawie jest, że Prokuratura wszczęła postępowanie w związku z ujawnieniem(...), które zmierzało do ujawnienia sprawcy zdarzenia. Działaniem swym wyczerpała znamiona zgodnego z prawem działania władzy publicznej

Powód na skutek powyższego działania doznał szkody w postaci rozstroju zdrowia oraz utraty dobrego imienia jako przedsiębiorca(...), renomą w prowadzonej działalności oraz naruszone zostało jego dobre imię jako członka społeczności lokalnej. Ostatecznie przyjąć należy, że datą początkową biegu terminu przedawnienia stanowi data, uprawomocnienia w drodze instancji wyroku uniewinniającego, tj. 23.04.2009r. Z tą datą bowiem przyjąć należy, że powodowi została wyrządzona krzywda, w postaci utraty dobrego imienia, które wymaga zadośćuczynienia. Rozstrój zdrowia (...)ujawnił się u powoda w lipcu 2009r., co również stanowi podstawę naprawienia szkody na osobie. Powód złożył pozew 11.10.2011r., a zatem przed upływem trzech lat od daty powstania szkody.

Nie można zgodzić się z kolejnym zarzutem apelacji pozwanego naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wskazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawiane uprawieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów.

Biegły (...)w swojej opinii wyraźnie stwierdził, że powód w wyniku toczącego się postępowania prokuratorskiego, a następnie sądowego został poddany przewlekłej sytuacji stresowej,(...). Ponadto wskazał, że nie zawsze przewlekły stres wywołuje natychmiastowy efekt, objawy mogą występować z pewnym opóźnieniem już po przeminięciu przewlekłego stresu. W ocenie biegłego podstawowym czynnikiem, który wywołał wystąpienie zaburzeń było prowadzone postępowanie. Pozwany nie podważył w żaden sposób jednoznacznych wniosków opinii biegłego, który uzupełnił swoją opinię pisemną również opinią ustną. Pozwany w toku przesłuchania biegłego na rozprawie miał możliwość zadawania pytań, w których podnosił argumenty zawarte w apelacji i wskazywał na wpływ (...). Biegły podtrzymał swoje stanowisko i jednoznacznie wskazał na przyczynę powstania(...) powoda, jaką stanowił przedłużający się stres. Wobec powyższego przyjąć należy, że strona pozwana w żaden sposób nie podważyła opinii biegłego (...), zaś jej argumenty podnoszone w apelacji stanowią jedynie gołosłowną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji.

Sąd Apelacyjny nie podziela również zarzutów apelacji pozwanego naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie, że (...) powoda wykryte w 2014r. mają związek z zakończonym w 2009r. postępowaniem karnym.

Sąd Okręgowy dokonując oceny opinii biegłej(...) A. K. (1) wskazał, że biegła sporządzając opinię przeprowadziła badania powoda w oparciu o które stwierdziła występowanie (...), które pogarszają komfort życia. Wykluczyła aby zaburzenia te wystąpiły(...)Za występowanie zaburzeń przy wykluczeniu ich innego tła obciążyła sytuację w jakiej znalazł się powód na skutek bezpodstawnych oskarżeń. Pozwany nie podważył skutecznie powyższej opinii mimo, iż miał możliwość zadawania bezpośrednio biegłej pytań podczas jej przesłuchania na rozprawie w dniu 18.03.2015r. Argumentacje pozwanego, iż biegły(...) A. K. (2) stwierdził, że występujące u powoda (...)nie są związane z prowadzonym postępowaniem, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie jest przekonujące. Biegły A. K. (2) stwierdził (...) jednakże podał, iż ich znaczenie bez badań specjalistycznych jest trudne do oceny. Natomiast biegła A. K. (1) przeprowadziła badania specjalistyczne powoda oraz dokonała analizy przyczyn(...)Zatem prawidłowo przyjął Sąd I instancji opinię biegłej A. K. (1) za podstawę orzekania, gdyż jest zdecydowanie bardziej wnikliwa, poprzedzona badaniami specjalistycznymi powoda.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie można zgodzić się z kolejnym zarzutem apelacji naruszenia art. 417 ² k.c., w którym pozwany wywodzi, że w niniejszej sprawie brak przesłanek do zastosowania wyjątkowego przepisu prawa umożliwiającego zasądzenie zadośćuczynienia na zasadach słuszności.

W toku postępowania przed organami Prokuratury publikowane były artykuły w lokalnej prasie, które mimo, iż nie podano w nich nazwiska powoda, lecz jego imię i inicjały oraz miejscowość, w której (...), został on zidentyfikowany w społeczności lokalnej. Doprowadziło to do utraty dobrego imienia i zaufania zarówno w stosunku do osoby prowadzącej działalność gospodarczą o określonym profilu jak i do człowieka, wzbudziło podejrzenie co do jego uczciwości. Mimo orzeczenia wyroku uniewinniającego w stosunku do powoda utrata zaufania utrzymuje się w dalszym ciągu, powód utracił możliwość rozwoju zawodowego, zmuszony został do zamknięcia prowadzonej działalności gospodarczej, utracił szacunek wśród lokalnej społeczności. Powód prowadził działalność gospodarczą (...) nieprzerwanie przez 22 lata. Powód posiadał na tym rynku ugruntowaną markę, cieszył się uznaniem klientów i określoną renomą. Praktycznie z dnia na dzień jego życie zawodowe, stanowiące podstawę utrzymania całej czteroosobowej rodziny legło w gruzach.

Nie można przy tym pominąć dodatkowej dolegliwości, jaką była konieczność spłaty przez powoda zobowiązań finansowych wobec banku i to w sytuacji gdy pozbawiony został źródeł dochodu na zapłatę choćby kolejnej raty. Nadto trudna sytuacja finansowa spowodowana upadkiem firmy zmusiła również powoda i jego żonę do podjęcia decyzji o(...)zawartych przez nich z (...) S.A. i (...) S.A.

Jak trafnie wskazał skarżący celem regulacji prawnej zawartej w art. 417 ² k.c. jest zapewnienie poszkodowanym rekompensaty szczególnie dotkliwych uszczerbków spowodowanych władczą działalnością jednostek państwa i samorządu terytorialnego, jeżeli przemawiają za tym normy etyczne, a wobec zgodnego z prawem zachowania sprawcy usunięcie tych następstw nie jest możliwe na podstawie przepisów ogólnych. Odpowiedzialność na zasadzie słuszności aktualizuje się wówczas, gdy przy braku podstaw do dochodzenia roszczenia odszkodowawczego na zasadach ogólnych, istnieją ważne względy przemawiające za kompensacją szkody.

W ocenie Sądu Apelacyjnego z przyczyn wyżej wskazanych w uzasadnieniu w stosunku do powoda zachodzi właśnie taka sytuacja o jakiej mowa w art. 417 ² k.c.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego jako nieuzasadnioną.

Przechodząc do apelacji powoda w ocenie Sądu II instancji zarzuty w niej zawarte również nie zasługują na uwzględnienie.

Zarzut pozwanego mimo, że zmierza do wykazania rażącego naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. zasadniczo koncentruje się na wysokości zasądzonego przez Sąd I instancji zadośćuczynienia.

Zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny, nie może być ani symboliczne, ani zbyt wygórowane, musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość i być utrzymana w rozsądnych granicach. Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno być dokonane z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, tym bardziej jeżeli chodzi o krzywdę moralną, która jest wartością niewymierną.

Sąd Okręgowy ustalając wysokość zasądzanego zadośćuczynienia miał na uwadze wbrew twierdzeniom skarżącego zarówno rozstrój zdrowia jakiego doznał powód na skutek zgodnego z prawem wykonywania władzy publicznej jak i cierpień moralnych związanych z naruszeniem jego dóbr osobistych.

Wbrew twierdzeniom powoda Sąd I instancji dokonał wszechstronnej analizy materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Sąd I instancji zwrócił uwagę na okoliczność, iż powód w toku postępowania karnego został dwukrotnie opisany w lokalnej prasie i mimo, że nie podano jego pełnego imienia i nazwiska został zidentyfikowany w środowisku lokalnym co mocno nadszarpnęło opinię powoda. Sąd Okręgowy również uwzględnił fakt, iż powód (...)co znacznie obniżyło jego komfort życia. Sąd I instancji miał również na uwadze fakt, iż powód mimo, iż zaprzestał(...)nie prowadzi już własnego(...)co znacznie obniżyło jego życiową stopę. Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy przyjął, iż kwota 30.000 zł jest adekwatna do stopnia doznanej krzywdy.
Sąd Apelacyjny w pełni podziela powyższe stanowisko Sądu I instancji.

Sąd Apelacyjny nie uwzględnił kolejnego zarzutu apelacji naruszenia art. 102 k.p.c.

Zasadą postępowania cywilnego jest, iż każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, zaś strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powód zatem powinien liczyć się z kosztem procesu jakie będzie musiał zwrócić przeciwnikowi w wypadku przegranego procesu. Wprawdzie powód był zwolniony od kosztów sądowych, jednakże strona przeciwna poniosła koszty związane z występowaniem pełnomocnika w sprawie. Powód obecnie jest zatrudniony zarobkowo, otrzymuje systematycznie wynagrodzenie zatem Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu I instancji, iż nie było podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c.

Sąd Apelacyjny podziela również stanowisko Sądu I instancji, że pełnomocnikowi powoda należą się zwrot kosztów udzielonej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zgodnie z kwotą zasądzoną przez Sąd Okręgowy, tj. przy przyjęciu jednokrotnego wynagrodzenia za prowadzenie sprawy przed Sądem Okręgowym.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda jako nieuzasadnioną.

O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 100 k.p.c.