Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa W. Z.

przeciwko Gminie S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 30 kwietnia 2013 roku, sygn. akt I C 34/13

oddala apelację.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 540/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2013 roku Sąd Rejonowy w Opocznie po rozpoznaniu sprawy z powództwa W. Z. przeciwko Gminie S. o zapłatę

1. zasądził od pozwanej Gminy S. na rzecz powoda W. Z. kwotę 81 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 14 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałej części;

3. wzajemnie znosi między stronami koszty procesu oraz nieuiszczoną opłatę przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu 1 lutego 2012 roku W. Z. (działający przez pełnomocnika) złożył do Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w S. wniosek o przyznanie mu zasiłku okresowego od lutego 2012 roku, w wysokości 400 złotych.

(...) w S. pismem z dnia 15 lutego 2012 roku zawiadomił W. Z. o przesunięciu terminu określonego w art. 35 § 3 k.p.a. Powodem przesunięcia terminu rozpatrzenia sprawy był brak możliwości ustalenia miejsca zamieszkania jak również aktualnej sytuacji materialnej. W. Z. został pouczony o konieczności dostarczenia dokumentacji umożliwiającej ocenę sytuacji materialnej i rodzinnej powoda. Wobec niedostarczenia wskazanej dokumentacji sprawa została pozostawiona bez rozpatrzenia.

W dniu 16 kwietnia 2012 roku W. Z.wniósł zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Kierownika GOPS w S.w sprawie (...) (...)- (...).

Postanowieniem z dnia 11 maja 2012 roku w sprawie (...)Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P.po rozpoznaniu zażalenia złożonego przez pełnomocnika W. Z.na:

1. niezałatwienie w terminie przez Wójta Gminy S. sprawy w przedmiocie:

- objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym,

- przyznania zasiłku okresowego,

- przyznania zasiłków okresowych na pokrycie kosztów podróży w związku z wezwaniem do osobistego obowiązkowego stawiennictwa w dniu 12 marca 2012 roku w Prokuraturze Rejonowej w Piasecznie w celu przesłuchania w charakterze pokrzywdzonego w postępowaniu karnym oraz w dniu 30 kwietnia 2012 roku w charakterze powoda w sprawie alimentacyjnej;

2. przewlekle prowadzenie postępowania w ww. sprawach postanowił:

1. uznać zażalenie za uzasadnione za wyjątkiem sprawy dotyczącej zasiłku celowego na pokrycie kosztów podróży w związku z wezwaniem do stawiennictwa w dniu 30 kwietnia 2012 roku w charakterze powoda w sprawie alimentacyjnej;

2. wyznaczyć organowi pierwszej instancji dodatkowy termin załatwienia spraw dotyczących: objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, przyznania zasiłku okresowego, przyznania zasiłku celowego na pokrycie kosztów podróży w związku z wezwaniem do osobistego obowiązkowego stawiennictwa w dniu 12 marca 2012 roku w Prokuraturze Rejonowej w Piasecznie w celu przesłuchania w charakterze pokrzywdzonego w postępowaniu karnym, do dnia 31 maja 2012 roku.

Decyzją nr (...).(...) (...)z dnia 21 maja 2012 roku Wójt Gminy S.przyznał W. Z.zasiłek okresowy z powodu bezrobocia i długotrwałej choroby w kwocie 400 złotych miesięcznie za okres miesiąca maja 2012 roku. Od niniejszej decyzji W. Z.złożył odwołanie i zaskarżył decyzję w całości.

Decyzją z dnia 16 lipca 2012 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. (...). po rozpatrzeniu odwołania W. Z.od decyzji nr (...).(...).(...)uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Decyzją nr (...).(...) (...)z dnia 9 sierpnia 2012 roku Wójt Gminy S.

1. przyznał W. Z. zasiłek okresowy z powodu długotrwałej choroby oraz ze względu na możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego za miesiące: luty 2012, marzec 2012, kwiecień 2012, maj 2012 w kwocie po 400 złotych miesięcznie;

2. przyznał W. Z. zasiłek okresowy na miesiąc czerwiec 2012, lipiec 2012 i sierpień 2012 w kwocie po 88,50 złotych miesięcznie;

3. pomniejszył przyznany w punkcie 1 zasiłek okresowy o kwotę 400 złotych wypłaconą na wskazane przez W. Z. konto w dniu 22 maja 2012 roku;

4. wypłacił świadczenia określone w punkcie 1 i 2 na wskazane przez W. Z. konto bankowe do dnia 10 września 2012 roku.

Od niniejszej decyzji W. Z. złożył odwołanie.

Decyzją z dnia 19 października 2012 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. (...). po rozpatrzeniu odwołania W. Z.od decyzji nr (...).(...).(...)uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Decyzją nr (...).(...).(...)z dnia 16 listopada 2012 roku Wójt Gminy S.

1. przyznał W. Z. zasiłek okresowy z powodu długotrwałej choroby oraz ze względu na możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego za miesiące: luty 2012, marzec 2012, kwiecień 2012, maj 2012 w kwocie po 400 złotych miesięcznie;

2. przyznał W. Z. zasiłek okresowy na miesiąc czerwiec 2012 w kwocie 240 złotych;

3. przyznał W. Z. zasiłek okresowy na miesiące: lipiec 2012, sierpień 2012, listopad 2012, grudzień 2012 w kwocie po 121 złotych miesięcznie;

4. odmówił wypłaty świadczenia za miesiąc wrzesień 2012, październik 2012;

5. odmówił wypłaty świadczenia za miesiąc styczeń 2012;

6. odmówił wypłaty świadczenia za miesiąc styczeń 2013 roku, luty 2013 roku;

7. wypłata świadczenia nastąpi przelewem do dnia 10 grudnia 2012 roku.

Decyzją nr (...).(...).(...)z dnia 13 grudnia 2012 roku Wójt Gminy S.Zmienił decyzję nr (...).(...).(...)z dnia 16 listopada 2012 roku w zakresie pkt 7 w ten sposób iż punk 7 otrzymał brzmienie „kwota zasiłku okresowego jaka będzie przelana na wskazane konto bankowe wynosi 458,50 złotych; uzupełnił decyzję nr (...).(...).(...)z dnia 16 listopada 2012 roku o punkt 8, który otrzymał brzmienie „decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 § 1 kpa.

Od decyzji nr (...).(...).(...)i (...).(...).(...) W. Z.złożył odwołanie.

Decyzją z dnia 28 lutego 2013 roku nr KO.440-1/13 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. (...)po rozpatrzeniu odwołania W. Z.od decyzji nr (...) (...).(...)i (...).(...).(...):

1. uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy przyznania zasiłku okresowego za miesiąc wrzesień 2012 r., październik 2012 r. styczeń 2013 r., i luty 2013 r.,

2. przyznał W. Z. zasiłek okresowy w wysokości 88,50 złotych na miesiąc wrzesień 2012 r., oraz po 121 złotych miesięcznie na miesiąc październik 2012 r., styczeń 2013 r., i luty 2013 r.,

3. w pozostałej części decyzja pierwszo instancyjna pozostaje bez zmian.

Zasiłek okresowy za miesiąc maj 2012 roku został W. Z. przelany na jego rachunek bankowy w dniu 22 maja 2012 roku. Natomiast za miesiące łuty, marzec, kwiecień 2012 roku został przelany w dniu 10 września 2012 roku.

W. Z. ma lat 56, ubiega się o rentę. Zamieszkuje w S., w domu należącym do bratanka. Utrzymuje się za świadczeń z pomocy społecznej oraz alimentów wypłacanych przez syna.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów w postaci decyzji administracyjnych zawartych w aktach postępowania administracyjnego, zeznań stron W. Z. i I. W.. Dowody te nie budzą żadnych zastrzeżeń ani wątpliwości co do ich wiarygodności. Brak jest zatem podstaw by dowodom tym odmówić wiarygodności. Ponadto zauważyć należy, iż stan faktyczny ustalony w sprawie nie był między stronami sporny.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka A. Z.- pracownika GOPS w S.- na okoliczności działań podejmowanych przez pozwanego przy wydawaniu decyzji przyznających świadczenia W. Z.. Należy wskazać, że sąd cywilny, rozpoznający sprawę odszkodowawczą, jest bezwzględnie związany orzeczeniem stwierdzającym bezczynności organu przy wydaniu decyzji administracyjnej. Orzeczenie to ma moc prejudycjalną sensu stricte. Sam natomiast nie ma kompetencji do samodzielnego badania legalności danego aktu normatywnego. Dlatego też wniosek dowodowy podlegał oddaleniu.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo, jest częściowo zasadne.

Zgodnie z art. 417 1 § 3 k.c. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba ze przepisy odrębne stanowią inaczej.

W niniejszej sprawie powód wniósł zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Kierownika GOPS w S.w sprawie (...) (...)- (...). Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P.postanowieniem z dnia 11 maja 2012 roku w sprawie KO 491-18,19/12 po rozpoznaniu zażalenia w trybie art. 37 § 2 k.p.a. m.in. na: niezałatwienie w terminie przez Wójta Gminy S.sprawy w przedmiocie przyznania zasiłku okresowego i przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawie uznało zażalenie za uzasadnione i wyznaczyło organowi pierwszej instancji dodatkowy termin załatwienia sprawy do dnia 31 maja 2012 roku. W postępowaniu administracyjnym środkiem dla stwierdzenia bezprawności zaniechania władzy publicznej, wiążącym dla sądu orzekającego w sprawie odszkodowania będą przepisy art. 37 i n. k.p.a. i odpowiednio art. 141 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Zgodnie z art. 35 k.p.a. na organy władzy publicznej nałożony został obowiązek załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki. Jednocześnie przepis ten określa terminy, w jakich powinno zakończyć się postępowanie (analogicznie jak w art. 139 Ordynacji podatkowej). Dla stwierdzenia, że w postępowaniu nastąpiła przewlekłość - niewątpliwie znaczenie będzie miała reakcja właściwego organu na złożone zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie. Jeśli organ, do którego wniesiono zażalenie wyznaczy dodatkowy termin na załatwienie sprawy, oznaczało to będzie uznanie przez niego zażalenia za uzasadnione (vide Agnieszka Rzetecka - Gil. Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna LEX 2011).

Zatem należy stwierdzić, iż powód uzyskał orzeczenie o jakim stanowi 417 1 § 3 k.c, które to orzeczenie daje mu prawo dochodzenia odszkodowania w postępowaniu cywilnym. Przyjąć należy, że droga sądowa jest dopuszczalna i brak jest podstaw do odrzucenia powództwa - jak wnioskował pełnomocnik strony pozwanej. Powód dochodzi szkody w postaci odsetek ustawowych od niewypłaconego w terminie zasiłku okresowego, co pozbawiło go środków do życia. Zgodzić należy się z powodem, że przewlekłe postępowanie administracyjne w przedmiocie przyznania zasiłku okresowego naraziło go na szkodę.

Podnieść trzeba, że bezczynność organu trwała od lutego 2012 roku do maja 2012 roku, kiedy to decyzją nr (...).(...).(...)z dnia 21 maja 2012 roku Wójt Gminy S.przyznał W. Z.zasiłek okresowy z powodu bezrobocia i długotrwałej choroby w kwocie 400 złotych miesięcznie za okres miesiąca maja 2012 roku. Od niniejszej decyzji W. Z.złożył odwołanie i zaskarżył decyzję w całości.

Decyzją z dnia 16 lipca 2012 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P.Tryb. po rozpatrzeniu odwołania W. Z.od decyzji nr(...).(...).(...)uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Decyzją nr (...).(...).(...)z dnia 9 sierpnia 2012 roku Wójt Gminy S.

1. przyznał W. Z. zasiłek okresowy z powodu długotrwałej choroby oraz ze względu na możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego za miesiące: luty 2012, marzec 2012, kwiecień 2012, maj 2012 w kwocie po 400 złotych miesięcznie;

2. przyznał W. Z. zasiłek okresowy na miesiąc czerwiec 2012, lipiec 2012 i sierpień 2012 w kwocie po 88,50 złotych miesięcznie;

3. pomniejszył przyznany w punkcie 1 zasiłek okresowy o kwotę 400 złotych wypłaconą na wskazane przez W. Z. konto w dniu 22 maja 2012 roku;

4. wypłacił świadczenia określone w punkcie 1 i 2 na wskazane przez W. Z. konto bankowe do dnia 10 września 2012 roku.

Powyższe wskazuje, że powodowi przyznano zasiłek okresowy za okres od lutego 2012 roku do maja 2012 roku w kwotach po 400 złotych miesięcznie. Natomiast kwestie przyznanego zasiłku okresowego za dalsze miesiące nie podlegają ocenie w niniejszej sprawie albowiem dotyczą okresu, kiedy organ administracyjny nie pozostawał w bezczynności. Wójt Gminy S. w dalszych decyzjach orzekał o prawie i wysokości zasiłku okresowego, które to decyzję podlegały zaskarżeniu w trybie przepisów k.p.a. Z uprawnień tych korzystał powód, składając odwołania od decyzji.

Powodowi W. Z. zasiłek okresowy w kwotach po 400 złotych miesięcznie:

- za miesiąc luty 2012 roku wypłacono 10 września 2012 roku, zatem należą mu się odsetki od 1 marca 2012 roku ( albowiem uwzględniono miesięczny termin na załatwienie sprawy o jakim stanowi art. 35 § 3 k.p.a.) do 9 września 2012 roku - 194 dni = 28 złotych ;

- za miesiąc marzec 2012 roku wypłacono 10 września 2012 roku, zatem nalcżij mii «iv odsetki od 2 marca 2012 roku ( albowiem uwzględniono okoliczność, że wniosek o wypluły zasiłku okresowego z dnia 1 lutego 2012 roku dotyczył zasiłku okresowego od lutego 2.0IJ roku, organ administracyjny winien to rozpatrzyć a nie ograniczać się tylko do jednego miesiąca maja 2012 roku) do 9 września 2012 roku - 193 dni = 27 złotych;

- za miesiąc kwiecień 2012 roku wypłacono 10 września 2012 roku, zatem należą mu się odsetki od 2 kwietnia 2012 roku (1 kwietnia 2012 roku była to niedziela nadto uwzględniono okoliczność, że wniosek o wypłatę zasiłku okresowego z dnia 1 lutego 2012 roku dotyczył zasiłku okresowego od lutego 2012 roku, organ administracyjny winien to rozpatrzyć a nie ograniczać się tylko do jednego miesiąca maja 2012 roku) do 9 września 2012 roku - 161 dni = 23 złote;

- za miesiąc maj 2012 roku wypłacono 22 maja 2012 roku, zatem należą mu się odsetki od 2 maja 2012 roku (1 maja 2012 roku był dniem wolnym od pracy) - 20 dni = 3 złote (www. bankier.pl).

Dlatego też Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 81 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (tj. 14 stycznia 2013 roku). Zgodnie bowiem z art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu jako nieuzasadnione.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c, znosząc je wzajemnie między stronami. Powództwo zostało uwzględnione tylko w części. Nadto strony poniosły jednakowe koszty procesu w niniejszej sprawie. Powód poniósł koszty dojazdu samochodem (wniosek k. 35) na rozprawę w dniu 8 marca 2013 roku i 19 kwietnia 2013 roku. Podstawą obliczenia kosztów dojazdu stanowił iloczyn przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu prywatnego wykorzystanego do celów służbowych, tj. 120 km x 0,50 zł. = 60 zł. zgodnie z art. 91 i 85 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) w zw. z § 1 zarządzenia nr 52/12 Prezesa Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 3 grudnia 2012r. w sprawie wykorzystania samochodu osobowego niebędącego własnością pracodawcy do i odbycia podróży służbowych oraz dla świadków i stron, którym przyznano zwrot kosztów przejazdu prywatnym samochodem. Strona pozwana poniosła koszty procesu, na które i złożyły się koszty zastępstwa adwokackiego w kwocie 60 zł (ustalone na podstawie § 6 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, 1348 ze zm.).

O opłacie sądowej Sąd orzekł na podstawie z art.113 ust 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zarzucając mu

1) zbyt wąski zakres postępowania dowodowego w stosunku do okoliczności faktycznych wskazanych w pozwie i w piśmie procesowym, które uzasadniały roszczenie o odsetki z tytułu opóźnienia wszelkich wypłat zasiłku okresowego począwszy od 1 lutego 2012 r. aż do wydania ostatniej decyzji w tym przedmiocie, a nie tylko za okres bezczynności organu I

2) naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. przez:

a/ wadliwe wyjaśnienie przyczyny pozostawienia poza oceną kwestii odsetek wynikających z nieprawidłowego wykonania decyzji przyznających zasiłek okresowy;

b/ niedostrzeżenie sprzeczności pomiędzy wywodem z uzasadnienia a pkt 2 zaskarżonego wyroku;

3) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 417 § 1 k.c. i art. 417 ¹ § 2 k.c. przez ich niezastosowanie do oceny stanu faktycznego przedstawionego w pozwie i wynikającego z akt administracyjnych oraz z innych dokumentów urzędowych o terminach wypłat przedmiotowych rat z tytułu przyznanego zasiłku okresowego.

III. Wnosił o zmianę wyroku i zasądzenia różnicy pomiędzy kwotą żądaną w pozwie a kwotą zasądzoną w pkt 1 wyroku.

Jednocześnie wnosił o zobowiązanie kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w S.sporządzenia wykazu z datami dokonania wypłat na moją rzecz z tytułu prawa do zasiłku okresowego po 10 września 2012 r.

Ponadto wnosił o zasądzenia kosztów niniejszego postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie jest uzasadniona.

Treść pozwu wskazuje, iż jego autor domaga się odsetek ustawowych z tytułu wypłaty przyznanego świadczenia z opóźnieniem. Tak sformułowane żądanie należało ocenić w płaszczyźnie art. 481 kc. Norma ta statuuje ogólną regułę rozstrzygającą o prawie dochodzenia odsetek ustawowych. Należą się one od należności głównej za okres od wymagalności roszczenia do dnia zapłaty. Przyznane powodowi zasiłki zostały określone decyzją Wójta Gminy S.. Decyzja ta, a konkretnie data jej uprawomocnienia wskazuje na chwilę, w której przyznane świadczenia stały się wymagalne. Powyższe względy prowadzić muszą do wniosku, że odsetki ustawowe się nie należą za okres przed wydaniem decyzji. Nie zaistniała więc podstawa prawna do uwzględnienia powództwa.

Wbrew zapatrywaniom Sądu Rejonowego podstaw do oceny zgłoszonego roszczenia nie można upatrywać w przepisach art. 417 ¹§3 kc. Sąd jest związany charakterem żądania i twierdzeniami przytoczonymi na ich poparcie. Skoro powód domagał się odsetek ustawowych to należało je ocenić - jak podniesiono wyżej - w oparciu o w/w przepis.

Domaganie się tego typu świadczenia oderwane jest od szkody i nie ma przymiotu odszkodowania.

Powstanie natomiast szkody może stanowić warunek uruchomienia postępowania na podstawie art. 417 ¹§ 3 kc.

Podnieść jednak trzeba, że prawidłowa wykładnia w/w przepisu prowadzi do wniosku, iż w oparciu o art. 417 ¹§ 3 kc można dochodzić odszkodowania jedynie za niewydanie decyzji. Skoro ostatecznie decyzja została wydana, to brak podstaw do dochodzenia odszkodowania na podstawie tego przepisu. W takim bowiem przypadku odpada podstawa prawna do żądania odszkodowania. ( por. Postanowienie SN z 28.X.2011r. ICz 62/11).

Na marginesie zauważyć należy, że autor pozwu nie wykazał w żaden sposób zaistnienia szkody.

W toku postępowania przed Sądem I instancji powód nie zgłosił roszczenia z tytułu wadliwości wydanych decyzji przez pozwanego.

Takie roszczenie pojawiło się dopiero w apelacji i z tego względu nie może być uwzględnione.

Z tych przyczyn nietrafny jest zarzut obrazy zaskarżonym wyrokiem art. 417 i art. 417 ¹kc.

Chybiony jest także zarzut obrazy art. 328 § 2 kpc. Motywy pisemne odpowiadają wymogom, o których mowa w tym przepisie.

Mając powyższe na uwadze należało wniesioną apelację oddalić o czym orzeczono na podstawie art. 385 kpc.