Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: Małgorzata Nakielska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 grudnia 2016 r. w Warszawie

sprawy P. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania P. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)w W.

z dnia 24 września 2014 roku, znak: (...)

- oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 2234/14

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2014 r. (data prezentaty w ZUS) P. O. złożył
za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 24 września 2014 r.
znak: (...). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wniósł
o uwzględnienie okresów pracy od 16 listopada 1973 r. do 15 listopada 1976 r.,
od 22 listopada 1976 r. do 14 września 1987 r. oraz od 15 września 1987 r.
do 30 kwietnia 1991 r. na stanowisku funkcjonariusza pożarnictwa jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Jednocześnie w kontekście okresu zatrudnienia od 20 listopada 1992 r. do 7 września 1996 r. w (...) sp. z o.o. odwołujący wyjaśnił, że spółka nie istnieje, a w archiwach brak jest informacji
o zwolnieniach lekarskich.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 4 listopada 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniósł o oddalenie odwołania P. O.
na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wyjaśnił, że odwołujący nie udowodnił posiadania 25-lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a tym samym nie spełnił przesłanek do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidzianych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Organ rentowy wskazał, że nie uznał zatrudnienia odwołującego jako pracy
w warunkach szczególnych w okresie od 16 listopada 1973 r. do 15 listopada 1976 r.
ze względu na różnice w określeniu stanowisk w świadectwach pracy z 24 lipca 2014 r. i z 15 listopada 1976 r. Organ rentowy nie uwzględnił również jako okresu pracy
w szczególnych warunkach okresu od 15 września 1987 r. do 30 kwietnia 1991 r.,
gdyż wskazane w świadectwie pracy stanowisko nie jest zgodne ze stanowiskiem wykazanym w załączniku nr 1 do zarządzenia Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego. Okres od 22 listopada 1976 r. do 14 września 1987 r. nie został uwzględniony, gdyż odwołujący nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych, a w zaświadczeniu z dnia 11 sierpnia 2014 r. pracodawca nie wskazał stanowiska i charakteru wykonywanej pracy. Z kolei okres od 20 listopada 1992 r.
do 7 września 1996 r. nie został uwzględniony, gdyż w świadectwie pracy z dnia
9 września 1996 r. brak informacji, czy w okresie zatrudnienia odwołujący przebywał na zwolnieniach lekarskich.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący P. O. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna – akta osobowe – załącznik do a.r.).

W okresie od 25 września 1970 r. do 15 listopada 1973 r. P. O. pracował w Kombinacie (...) Sp. z o.o.
w W. na stanowisku pracownika fizycznego (świadectwo pracy k. 17 a.r.).

Na przełomie lat 1973-1991 ubezpieczony pracował w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa. W dniu 12 lipca 1975 r. ukończył trzymiesięczny kurs
w zakresie szkolenia kwalifikacyjnego młodszych podoficerów pożarnictwa przeprowadzony w Ośrodku Szkolenia Pożarniczego Stołecznych Komendy Straży Pożarnych w W.. Z dniem 21 maja 1978 r. ubezpieczonemu nadano stopień starszego kaprala pożarnictwa, natomiast z dniem18 maja 1980 r. nadano mu stopień plutonowego pożarnictwa (książeczka stanu służby funkcjonariusza pożarnictwa, dekrety o nadaniu stopni pożarnictwa - załącznik do a.r., opinia biegłej sądowej
z zakresu BHP z 04.10.2016 r. k. 165-177 a.s., świadectwo ukończenia szkolenia
z 12.07.1975 r. – akta osobowe P. O. z okresu zatrudnienia w „(...) – załącznik do a.r., opinia biegłej sądowej z zakresu BHP z 04.10.2016 r. k. 165-177 a.s.).

W okresie od 16 listopada 1973 r. do 15 listopada 1976 r. P. O.
był zatrudniony w Stołecznej Komendzie Straży Pożarnych w W. na stanowisku pomocy przodownika roty. W trakcie zatrudnienia ubezpieczony pełnił obowiązki funkcjonariusza pożarnictwa. Praca odbywała się w pełnym wymiarze czasu w systemie zmianowym, obejmującym dyżury 12/24h lub 24/48h. W trakcie dyżuru ubezpieczony ćwiczył i odbywał szkolenia z innymi strażakami, a także czyścił i dokonywał przeglądu sprzętu pożarniczego, natomiast w trakcie wyjazdu do pożarów uczestniczył w ich gaszeniu (książeczka stanu służby funkcjonariusza pożarnictwa - załącznik
do a.r., świadectwo pracy z 15.11.1976 r. k. 19 a.r., zeznania świadków: L. L. k. 103 a.s., B. M. k. 103 a.s.).

W okresie od 22 listopada 1976 r. do 14 września 1987 r. P. O.
był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...)
w W.. Początkowo ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku dyżurnego ochrony obiektu. Następnie obejmował stanowiska: od 1 stycznia 1979 r. – referent ochrony przeciwpożarowej, od 1 października 1982 r. – technik ochrony przeciwpożarowej, od 1 lipca 1984 r. do końca zatrudnienia – starszy technik sprzętu przeciwpożarowego. W powyższym okresie zatrudnienia do zakresu obowiązków ubezpieczonego należało: operacyjne zabezpieczenie zakładu pracy, obiektów
lub terenu, branie udziału w akcjach ratowniczo-gaśniczych, przeprowadzanie ćwiczeń oraz inspekcji gotowości alarmowych i technicznych jednostek straży pożarnych, pełnienie dyżurów operacyjnych w zakresie ochrony ppoż. oraz pozostawanie
w dyspozycji operacyjnego wyznaczonej przez przełożonego. Ponadto odwołujący
był odpowiedzialny za konserwację sprzętu przeciwpożarowego (zaświadczenie
o zatrudnieniu k. 40 a.s., akta osobowe P. O. z okresu zatrudnienia w „(...) – załącznik do a.r.).

W okresie od 15 września 1987 r. do 30 kwietnia 1991 r. P. O. pracował w (...) Centrum (...) w W. na stanowisku starszego technika pożarnictwa (świadectwa pracy z 29.07.2014 r. k. 31 a.r. i z 30 kwietnia
1991 r. k. 33 a.r.).

W okresie od listopada 1992 r. do września 1996 r. P. O. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w W. w charakter pracownika fizycznego na zapleczu sklepu, na pełen etat, w trybie zmianowym po 8 godzin dziennie. W trakcie zatrudnienia ubezpieczony przywożeniem warzyw z giełdy, wyładowaniem towaru i rozwożeniem go po sklepie oraz utrzymywaniem porządku koło sklepu i na jego zapleczu, a także pracami cięższymi wymagającymi np. dźwigania. W powyższym okresie ubezpieczony przebywał na zwolnieniu lekarskim w związku z urazem doznanym na skutek wypadku co najmniej od grudnia 1993 r. (zeznania świadków: J. O. k. 81-82 a.s., M. Ł. k. 82-83 a.s., świadectwo pracy z 09.09.1996 r. k. 35 a.r.).

Po rozwiązaniu stosunku pracy z (...) Sp. z o.o. ubezpieczony w latach
1996-2001 w dalszym ciągu pracował jako pracownik fizyczny na rzecz Gospodarstwa (...), następnie w latach 2001-2007, oprócz okresu zatrudnienia w charakterze stolarza w od 27 marca 2003 r.
do 31 marca 2004 r., był zarejestrowany w Urzędzie Pracy (...) W. jako bezrobotny z prawem do zasiłku W 2007 roku podjął zatrudnienie na stanowisku szlifierza w firmie (...) z siedzibą w W., gdzie pracował do dnia 14 października 2013 r. (świadectwa pracy k. 37-41,
45 i 55 a.r., zaświadczenia z Urzędu Pracy k. 43 i 49-53 a.r.).

W dniu 20 sierpnia 2014 r. P. O. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Do wniosku ubezpieczony załączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych oraz dokumenty
na potwierdzenie okresów zatrudnienia (wniosek o emeryturę wraz z załącznikami
k. 1-71 a.r.).

Po rozpoznaniu wniosku o emeryturę Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wydał w dniu 24 września 2014 r. skarżoną decyzję znak: (...) na mocy której odmówił P. O. prawa
do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał,
że ubezpieczony nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych oraz 25-letniego okresu zatrudnienia. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że do ustalania prawa ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury przyjął okresy zatrudnienia:

- od 25 września 1970 r. do 15 listopada 1973 r.,

- od 16 listopada 1973 r. do 15 listopada 1976 r.,

- od 22 listopada 1976 r. – do 14 września 1987 r.,

- od 15 września 1987 r. do 30 kwietnia 1991 r.,

- od 1 października 1996 r. do 1 czerwca 1997 r.,

- od 1 czerwca 1997 r. do 15 maja 1998 r.,

- od 20 września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r.

Powyższe okresy zatrudnienia organ rentowy zaliczył jako okresy składkowe
w wymiarze 22 lat, 5 miesięcy i 26 dni (skarżona decyzja ZUS z 24.09.2014 r. k. 99 a.r., karta przebiegu zatrudnienia k. 97 a.r.).

Od powyższej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych P. O. wniósł odwołanie w dniu 13 października 2014 r. inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie k. 2 a.s.).

W toku postępowania Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłej sądowej
z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy M. M., która w opinii
z dnia 4 października 2016 r. oceniła pracę wykonywaną przez ubezpieczonego na rzecz:

- Stołecznej Komendy Straży Pożarnej (...) W. w okresie od 16 listopada
1973 r. do 15 listopada 1976 r.,

- Przedsiębiorstwa (...) od 22 listopada 1976 r.
do 14 września 1987 r.

- (...) Centrum (...) w okresie od 15 września 1987 r.
do 30 kwietnia 1991 r.

jako pracę wykonywaną w warunkach szczególnych w myśl przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (opinia biegłej sądowej z zakresu BHP z 04.10.2016 r. k. 165-177 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wskazanych dowodów z dokumentów prywatnych i urzędowych załączonych do akt sprawy
i akt organu rentowego oraz dowodów z zeznań świadków, jak również w oparciu
o dowód z opinii biegłej sądowej z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Dowody zebrane w sprawie nie budziły zastrzeżeń stron co do ich wiarygodności oraz przydatności w kontekście istoty sporu, a ponadto nie były kwestionowane przez strony postępowania, wobec czego Sąd co do zasady uznał je za wiarygodne.

Dokumenty załączone do akt sprawy obejmowały dokumentację przedłożoną przez odwołującego, akta organu rentowego, a także akta osobowe P. O.
z poszczególnych okresów zatrudnienia. Informacje płynące z dokumentów były spójne, a wynikające z nich dane pozwoliły Sądowi na ustalenie ram stanu faktycznego.

Sąd oparł się na dokumencie w postaci świadectwa pracy z dnia 9 września
1996 r. wystawionego przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. jedynie
w takim zakresie, w jakim jego treść pokrywała się z zeznaniami świadków J. O. i M. Ł., tj. co do faktu zatrudnienia odwołującego przez
ww. spółkę na przełomie lat 1992-1996, pełnionego przez niego stanowiska i charakteru wykonywanej przez niego pracy. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że jak wskazywał organ rentowy dokument ten nie zawierał informacji dotyczących okresów przebywania przez ubezpieczonego na zwolnieniach lekarskich, który to fakt miał miejsce,
co wynika choćby z oświadczeń składanych przez P. O. w toku postępowania czy też zeznań jego małżonki. Z tych też przyczyn Sąd nie dał wiary omawianemu dowodowi w powyższym zakresie.

W kwestii dowodu ze świadków Sąd uznał zeznania L. L.
i B. M. za wiarygodne, gdyż ich treść korespondowała z zebraną dokumentacją pracowniczą ubezpieczonego a postawa świadków nie budziła wątpliwości. Sąd nie dał jednak wiary zeznaniom B. M. w zakresie,
w jakim wskazał, że ubezpieczony pracował w Stołecznej Komendzie Straży Pożarnej na stanowisku dowódcy sekcji, gdyż z dokumentacji i zeznań świadka L. L. wynikało, że ubezpieczony był pomocnikiem przodownika roty. Pozytywnie zdaniem Sądu należało również ocenić zeznania świadków J. O. i M. Ł.. Świadkowie wskazali orientacyjnie okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Sp. z o.o. oraz zakres wykonywanych przez niego obowiązków i w tym zakresie uznał ich zeznania za wiarygodne. Sąd miał przy tym
na uwadze, że świadkowie nie posiadali wiedzy co do okresów przebywania przez ubezpieczonego na zwolnieniu lekarskim.

Opinia biegłej sądowej z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy M. M. z dnia 4 października 2016 r. w ocenie Sądu została sporządzona
w sposób profesjonalny, a biegła szczegółowo i obszernie odniosła się do tezy dowodowej (k. 160 a.s.). Strony, w szczególności organ rentowy, nie kwestionowały waloru dowodowego opinii i nie wnosiły do niej zastrzeżeń.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie P. O. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) w W. z dnia 24 września 2014 r. znak: (...)
było niezasadne i podlegało oddaleniu.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy
w warunkach szczególnych na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2016r., poz. 887 ze zm.). Organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do wskazanego wyżej świadczenia powołując się na fakt nieudokumentowania przez ubezpieczonego posiadania 15-letniego okresu stażu pracy, który podlegałby kwalifikacji jako staż pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, oraz sumy okresów składkowych
i nieskładkowych w łącznym wymiarze 25 lat.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn, oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 nr 8 poz. 43). Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać
za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia),

2.  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia, oraz

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W myśl stanowiska wyrażonego w orzecznictwie, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, warunki nabycia prawa do wcześniejszej emerytury muszą być spełnione łącznie w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do tego świadczenia, sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2006 r., I UK 154/05).

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że P. O. ukończył wymagany powyższymi przepisami wiek 60 lat w dniu 22 stycznia 2014 r. i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Wątpliwości istniały co do spełnienia przez odwołującego pozostałych przesłanek – organ rentowy na etapie postępowania wyjaśniającego zakwestionował wykazanie przez ubezpieczonego wymaganego przepisami stażu pracy, w tym zatrudnienia w szczególnych warunkach. W ocenie organu rentowego przedłożone przez ubezpieczonego dokumenty, przede wszystkim świadectwa pracy, zawierały braki formalne uniemożliwiające uwzględnienie okresów od 16 listopada 1973 r. do 15 listopada 1976 r. w Stołecznej Komendzie Straży Pożarnej (...) W., od 22 listopada 1976 r. do 14 września 1987 r. w Przedsiębiorstwie (...) w W. oraz od 15 września 1987 r.
do 30 kwietnia 1991 r. w (...) Centrum (...) jako okresów pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych, a także okresu od 20 listopada
1992 r. do 7 września 1996 r. w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. jako okresu zatrudnienia. Odwołujący nie zgodził się z powyższym wskazując, że w pierwszych trzech wymienionych okresach pracował jako funkcjonariusz pożarnictwa, z kolei co do ostatniego z wymienionych okresów zatrudnienia wyjaśnił, że spółka będąca jego pracodawcą nie istnieje, a w archiwach nie ma informacji o zwolnieniach lekarskich.
W tych okolicznościach przedmiotem sporu było ustalenie, czy odwołujący posiada wymagany przepisami 25-letni okresów składkowy i nieskładkowy oraz 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych. Do ustalenia powyższej okoliczności konieczne było zbadanie, czy wymienione wyżej sporne okresy zatrudnienia mogą zostać zaliczone
na rzecz stażu pracy ubezpieczonego zgodnie z jego żądaniem wyrażonym w treści odwołania.

Przed przejściem do dalszych rozważań Sąd zaznacza, że ubezpieczony w piśmie procesowym z dnia 13 maja 2016 r. (k. 121 a.s.) błędnie przedstawił wykaz okresów pracy, które w jego ocenie nie zostały zaliczone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do ogólnego stażu pracy. Zgodnie z kartą przebiegu zatrudnienia z dnia 24 września 2014 r. (k. 97 a.r.) sporządzoną przez ZUS na potrzeby skarżonej decyzji wymienione przez ubezpieczonego okresy, obejmujące zatrudnienie ubezpieczonego w Kombinacie (...) oraz w Gospodarstwie (...), zostały uwzględnione do jego stażu pracy jako okresy składkowe w łącznym wymiarze 22 lat, 5 miesięcy i 26 dni.
Okres zatrudnienia ubezpieczonego w Gospodarstwie (...)
od 20 września 1998 r. do 31 sierpnia 2001 r. został uwzględniony jedynie częściowo, tj. do dnia 31 grudnia 1998 r., gdyż zgodnie z art. art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej
na potrzeby ustalenia prawa do wcześniejszej emerytury uwzględnieniu podlegają okresy składkowe i nieskładkowe przypadające przed wejściem w życie ustawy,
co miało miejsce w dniu 1 stycznia 1999 r. Powyższe zaliczenie okresów składkowych ubezpieczonego należało w ocenie Sądu uznać za prawidłowe.

Mając na względzie powyższe Sąd w pierwszej kolejności poddał analizie możliwość uwzględnienia okresu pracy ubezpieczonego w spółce (...) do ogólnego stażu pracy. Zgodnie z argumentacją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych okres ten nie mógł zostać uwzględniony do ogólnego stażu pracy ubezpieczonego, gdyż jedyny dokument na jego udowodnienie – świadectwo pracy wystawione przez ww. spółkę
w dniu 9 września 1996 r. – nie zawierał informacji o zwolnieniach lekarskich
na których ubezpieczony przebywał.

Zgodnie § 22 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1.  legitymacja ubezpieczeniowa;

2.  legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę,
wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę
do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Zważyć przy tym należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu
z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Według art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy
i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek
od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt
(np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa
do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r. I UK 111/07). Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo
do świadczeń lub ich wysokości mogą być wprawdzie udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, jednakże zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r. II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007 r. I UK 36/07, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z 30 października 2013 r. III AUa 269/13).

Przenosząc powyższe poglądy orzecznictwa na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, że braki formalne świadectwa pracy z 9 września 1996 r. nie mogły stać ubezpieczonemu na przeszkodzie w wykazaniu, że w od 20 listopada 1992 r.
do 7 września 1996 r. okresie podejmował zatrudnienie w (...) Sp. z o.o.
na podstawie umowy o pracę i z tych też względów dopuścił wnioskowane przez ubezpieczonego dowody ze świadków i dokumentów prywatnych celem ustalenia realnego wymiaru tego zatrudnienia oraz ewentualnie takich okresów, które mogłyby zostać zakwalifikowane jako okresy nieskładkowe. Wbrew jednak twierdzeniom ubezpieczonego zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy nie dawał
w ocenie Sądu podstaw do zaliczenia tego spornego okresu zatrudnienia do ogólnego stażu pracy ubezpieczonego. Zdaniem Sądu w toku postępowania ubezpieczony wykazał fakt zatrudnienia w ww. spółce w powyższym okresie, co potwierdzają choćby zeznania świadków oraz poniekąd treść świadectwa pracy z dnia 9 września 1996 r., jednakże okoliczność ta nie może przemawiać za uwzględnieniem tego okresu przy ustalaniu prawa do emerytury, gdyż ubezpieczony nie wykazał okresów przebywania
na zwolnieniu lekarskim. Okoliczność ta była o tyle istotna, że ubezpieczony
na rozprawie w dniu 3 września 2015 r. (k. 80-83 a.s.) wskazywał, że w powyższym spornym okresie przebywał na zwolnieniu lekarskim w związku z wypadkiem
co najmniej od 7 grudnia 1993 r., a fakt ten potwierdziły zeznania jego małżonki. Oznacza to, że sporny okres zatrudnienia składa się zarówno z okresów składkowych, jak i nieskładkowych, tymczasem ustalenie ich dokładnego wymiaru na podstawie zebranych w sprawie dowodów nie było możliwe. Wystawione przez (...)
Sp. z o.o. świadectwo pracy załączone do akt rentowych nie zawierało żadnych informacji co do przebywania przez ubezpieczonego na zwolnieniu lekarskim. Zeznania świadków J. O. i M. Ł. potwierdzają zatrudnienie odwołującego w charakterze pracownika fizycznego oraz pozwalają na ustalenie zakresu jego obowiązków, jednakże na ich podstawie nie sposób dokładnie ustalić okresu zatrudnienia odwołującego ani też okresów jego zwolnień lekarskich. Okoliczności te nie wynikały również z legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego okazanej na rozprawie dnia 29 grudnia 2016 r. (k. 197-198 a.s.), gdyż dokument ten w ogóle nie zawierał informacji o zatrudnieniu ubezpieczonego w (...) Sp. z o.o. W konsekwencji Sąd nie miał możliwości dokładnego określenia początku i końca okresu zatrudnienia, który mógłby zostać zaliczony jako okres składkowy ani też początku i końca wspomnianego wyżej zwolnienia lekarskiego lub też innych okresów, które wystąpiły w trakcie zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Sp z o.o. i jakie mogłyby zostać zakwalifikowane jako okresy nieskładkowe. Sąd miał przy tym na uwadze wskazywane przez ubezpieczonego trudności związane z uzyskaniem potrzebnej dokumentacji związane z faktem, że ww. spółka nie istnieje od kilku lat, a archiwa nie zawierają informacji o zwolnieniach lekarskich, jednakże okoliczności te nie mogą prowadzić do pominięcia ustaleń w zakresie dokładnego określenia wymiarów okresów składkowych i nieskładkowych przypadających na omawiany sporny okres zatrudnienia. Do ustalenia nie tylko prawa wnioskodawcy do wcześniejszej emerytury, lecz również jej wysokości, wymagane jest precyzyjne wskazanie okresów składkowych i nieskładkowych składających się na ogół stażu pracy. Korzystając
z prezentowanej na tle cytowanego wyżej orzecznictwa możliwości wykazania okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości wszelkimi
– z pewnymi ograniczeniami – środkami dowodowymi ubezpieczony mógł przedłożyć w toku postępowaniu innego rodzaju dowody, jak choćby dokumentację medyczną potwierdzającą okresy leczenia, jednakże oprócz załączonych do akt sprawy dokumentów i wskazanych świadków ubezpieczony nie przedstawił żadnych innych dowodów mogących prowadzić do uzyskania przez Sąd informacji w powyższym zakresie. Z tych też względów Sąd nie miał podstaw do uwzględnienia powyższego spornego okresu na poczet ogólnego stażu pracy.

Powyższe skutkowało przyjęciem, iż P. O. legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w łącznym wymiarze obliczonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w skarżonej decyzji z dnia 24 września 2014 r., a więc nieprzekraczającym minimalnego wymiaru stażu pracy określonego w § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Z powyższych względów Sąd uznał za bezprzedmiotowe rozstrzyganie kwestii
w zakresie charakteru pracy świadczonej przez ubezpieczonego w okresach zatrudnienia w Stołecznej Komendzie Straży Pożarnej (...) W., Przedsiębiorstwie (...) w W. oraz
w (...) Centrum (...) jako potencjalnie pracy w szczególnych warunkach. Co prawda w toku procesu Sąd poczynił pewne ustalenia w tym zakresie,
w szczególności dopuścił dowód ze świadków pracujących z ubezpieczonym
w Stołecznej Komendzie Straży Pożarnej, a także dowody z dokumentacji osobowej ubezpieczonego, a przeprowadzony dowód z opinii biegłej sądowej specjalisty
z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy – co do której organ rentowy nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń – daje wyraźne podstawy do zakwalifikowania wymienionych wyżej okresów zatrudnienia jako pracy w warunkach szczególnych, jednakże należy zaznaczyć, że istota decyzji organu rentowego polega na rozstrzygnięciu o prawie
do konkretnego świadczenia lub jego wysokości jako całości, a nie o poszczególnych elementach składających się na to prawo. Sąd stwierdzający spełnienie przez ubezpieczonego jednego lub więcej warunków powstania prawa do świadczenia,
nie może ustalić tego w sentencji wyroku, przy jednoczesnym oddaleniu odwołania ubezpieczonego od niekorzystnej dla niego decyzji organu rentowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2000 r. II UKN 147/00). Sąd w pełni podziela powyższy pogląd i podkreśla, że przyznanie prawa do emerytury z warunków szczególnych wymaga łącznego spełnienia przesłanek określonych w art. 184 ustawy emerytalnej oraz stosownych przepisach rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze. Sąd w rozpatrywanej sprawie działa w granicach zaskarżonej decyzji i nie rozstrzyga o poszczególnych okresach pracy przy jednoczesnej kwalifikacji charakteru świadczonej pracy, lecz o tym, czy ubezpieczony spełnia wszystkie przesłanki konieczne do otrzymania prawa do wcześniejszej emerytury. Wobec powyższych okoliczności oraz stwierdzenia braku możliwości uwzględnienia stażu pracy ubezpieczonego jako nieprzekraczającego wymiaru 25 lat dalsze rozważania w zakresie spełnienia przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach
nie mogły więc w jakikolwiek sposób wpłynąć na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, wobec czego były bezprzedmiotowe.

Już na marginesie rozważań Sąd zwraca uwagę, że rozstrzygnięcie co do braku możliwości zaliczenia okresu zatrudnienia odwołującego w spółce (...) na poczet ogólnego stażu pracy nie przesądza o niemożności poczynienia stosownych ustaleń
w tym zakresie w przyszłości. Zgodnie bowiem z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Wystąpienie przez ubezpieczonego do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z dodatkową dokumentacją pozwalającą ustalić rzeczywisty wymiar okresów składkowych i nieskładkowych przypadających na ww. okres zatrudnienia może skutkować zaliczeniem tego okresu na poczet ogólnego stażu pracy ubezpieczonego.

W tych okolicznościach należało stwierdzić, że P. O. nie przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury, w związku z czym decyzja organu rentowego była prawidłowa i zgodna z prawem. Z tych też względów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku i oddalił odwołanie jako niezasadne.

Zarządzenie: (...)

(...)