Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22.12.2016 r., znak: I/1/004084436, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887 j.t.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983, poz. Nr 8, poz. 43), odmówił ubezpieczonemu Z. B. prawa do emerytury, albowiem ubezpieczony nie udowodnił na dzień 01.01.1999 r. 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 14.06.1974 r. do 23.10.1977 r. i od 02.11.1979 r. do 07.04.1991 r. w Zakładach (...) oraz od 29.08.1994 r. do 31.12.1998 r. w (...) sp. z o.o. jako okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ponieważ w świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach podano niepełny rodzaj pracy w sposób nieścisły według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia z 07.02.1983 r. oraz wskazane stanowisko pracy nie jest zgodne ze stanowiskiem wynikającym z zarządzenia resortowego, na które powołuje się zakład pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponadto wskazał, że w świadectwach pracy wystawionych przez prywatnego pracodawcę na okres zatrudnienia od 08.04.1991 r. do 30.11.1992 r. u A. T. – Usługi (...) w B. oraz od 01.06.1993 r. do 27.08.1994 r. u W. J. – Przedsiębiorstwo (...) w B. błędnie powołano się na zarządzenie resortowe oraz wskazano rodzaj pracy, który nie jest zgodny ściśle według wykazu, działu i pozycji załącznika do rozporządzenia z 07.02.1983 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony Z. B., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od (...)r., tj. od dnia ukończenia przez ubezpieczonego 60. roku życia. Odwołujący wskazał, iż wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracę w warunkach szczególnych w okresach i u pracodawców wskazanych w treści odwołania.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony Z. B. (ur. (...)), w dniu 21.11.2016 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Ubezpieczony nie jest członkiem OFE. Organ rentowy uznał za udowodniony ogólny staż pracy w wymiarze 27 lat, 4 miesięcy i 5 dni. ZUS nie zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych żadnego okresu zatrudnienia.

- okoliczności bezsporne

Sporne pozostawało to, czy ubezpieczony Z. B. legitymuje się 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony był zatrudniony w Zakładach (...) w G. od 14.06.1974 r. do 07.04.1991 r. Z. B. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresie od 14.06.1974 r. do 31.12.1976 r. jako monter remontów kotłów, turbin i urządzeń pomocniczych, w okresie od 01.01.1977 r. do 23.10.1977 r. jako elektromonter maszyn wirujących, w okresie od 02.11.1979 r. do 07.04.1991 r. jako elektromonter maszyn wirujących. W okresie zatrudnienia u powyższego pracodawcy odwołujący zajmował stanowiska montera remontu urządzeń cieplno-mechanicznych, elektromontera maszyn wirujących, starszego montera remontu maszyn i urządzeń elektroenergetycznych.

Do obowiązków odwołującego w trakcie zatrudnienia należało dokonywanie remontów urządzeń elektrociepłowni EC1, EC2, EC3 w B.. Powód wykonywał remonty turbin na maszynowni, kotłów na kotłowni. Z. B. zajmował się wymianą rur w komorze paleniskowej. Zużyte rury były wycinane i wymieniane na nowe. W ramach obowiązków pracowniczych powód rozbierał także młyn węglowy. Od 1977 r. ubezpieczony zajmował się remontami silników elektrycznych, także na obiekcie elektrociepłowni w maszynowni i kotłowni. Z. B. zajmował się remontem silnika polegającym na jego rozebraniu, wyjęciu wirnika, wymianie łożyska, sprawdzeniu po stronie elektrycznej uzwojenia i wirnika.

Odwołujący Z. B. był zatrudniony od 08.04.1991 r. do 30.11.1992 r. na cały etat w Usługach (...) w B.. W okresie zatrudnienia powód zajmował stanowisko montera remontu maszyn i urządzeń elektroenergetycznych.

Ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) W. J. w B. od 01.06.1993 r. do 27.08.1994 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromechanika. Odwołujący we wskazanym okresie świadczył pracę u wskazanego pracodawcy jako elektromechanik – elektromonter maszyn wirujących przy remontach urządzeń elektroenergetycznych. Stałym miejscem wykonywania pracy powoda w powyższym okresie była Elektrociepłownia (...) należąca do Zespołu Elektrociepłowni (...) S.A. w B..

Skarżący Z. B. w okresie zatrudnienia w (...) sp. z o.o. od 29.08.1994 r. do 31.12.1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych na stanowisku elektromontera instalacji i urządzeń elektroenergetycznych.

W czasie zatrudnienia w Usługach (...) w B., w Przedsiębiorstwie (...) W. J., w (...) sp. z o.o. ubezpieczony również wykonywał takie same obowiązki jak w trakcie zatrudnienia w Zakładach (...) w G.. Skarżący pracował przy remoncie silników na obiektach elektrowni. Ubezpieczony wykonywał pracę w elektrowni, elektrociepłowni, w maszynowni, w kotłowni.

W okresach zatrudnienia Z. B. u powyższych pracodawców w miejscach pracy ubezpieczonego nie prowadzono odrębnych warsztatów.

- dowody: świadectwo pracy z 27.08.1994 r., świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach (k. 31 akt sądowych – akta osobowe ubezpieczonego dot. zatrudnienia w P.W. (...) w B.); świadectwo pracy z 30.11.1992 r. (k. 34 akt sądowych – akta osobowe ubezpieczonego dot. zatrudnienia w Usługach (...)); świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, świadectwo pracy z 08.04.1991 r. (k. 42 akt sądowych – akta osobowe ubezpieczonego dot. zatrudnienia w Zakładach (...)); świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez Usługi (...) (k. 10 akt sądowych); świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez (...) sp. z o.o. (k. 12 akt sądowych); zeznania świadków A. T., I. M., R. K. oraz ubezpieczonego Z. B. (e-protokół – k. 40 akt sądowych)

Sąd dokonał ustalenia stanu faktycznego w głównej mierze na podstawie zeznań świadków A. T., I. M., R. K. oraz ubezpieczonego Z. B., a także na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w aktach organu rentowego oraz w aktach osobowych odwołującego.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania świadków oraz ubezpieczonego, gdyż formułowali oni swoje twierdzenia w sposób jasny, rzeczowy oraz zgodny z zasadami logicznego rozumowania. Ponadto, okolicznością przemawiającą za uznaniem zeznań świadków za wiarygodne stanowi okoliczność, iż w spornych okresach świadczyli pracę razem z odwołującym.

Dowody które Sąd uznał za zasługujące na danie im wiary posłużyły do ustalenia okoliczności faktycznych, których ustalenie było niezbędne do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Przenosząc ustalony w sprawie stan faktyczny na grunt przepisów prawa stwierdzić należało, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 j.t.) w zw. z § 3, § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983, poz. Nr 8, poz. 83), ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r., który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A tegoż rozporządzenia, przysługuje emerytura, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego,

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999 r. osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku, wynoszący co najmniej 15 lat.

Natomiast zgodnie z brzmieniem § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Należy przy tym zauważyć, iż tylko okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Stałe wykonywanie takich prac oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub periodyczne, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2008 r., II UK 133/08, LEX nr 658191).

Biorąc pod uwagę zgromadzony w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy, w szczególności zeznania świadków oraz odwołującego, zdaniem Sądu ubezpieczony Z. B. legitymuje się 15 – letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący w okresie zatrudnienia w Zakładach (...) w G. od 14.06.1974 r. do 07.04.1991 r. stale i na cały etat świadczył pracę w warunkach szczególnych, świadcząc pracę montera remontów kotłów, turbin i urządzeń pomocniczych w okresie od 14.06.1974 r. do 31.12.1976 r., elektromontera maszyn wirujących w okresach od 01.01.1977 r. do 23.10.1977 r. oraz od 02.11.1979 r. do 07.04.1991 r. Świadczona przez ubezpieczonego w powyższych okresach praca wypełnia przesłanki pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, uregulowanej w wykazie A, dział II rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych).

Wskazać należy, iż w trakcie zatrudnienia u powyższego pracodawcy ubezpieczony zajmował się remontami urządzeń elektrociepłowni EC1, EC2, EC3 w B.. Z. B. do 1977 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako monter remontu urządzeń cieplno-mechanicznych. Odwołujący wykonywał remonty turbin na maszynowni, kotłów na kotłowni. Do obowiązków pracowniczych skarżącego należało wykonywanie wymiany rur w komorze paleniskowej. Zużyte rury były przez powoda wycinane i wymieniane na nowe. Nadto, w ramach stosunku pracy ubezpieczony rozbierał młyn węglowy. Od 1977 r. Z. B. jako elektromonter maszyn wirujących zajmował się remontami silników elektrycznych, w tym na obiekcie elektrowni w maszynowni i w kotłowni. Do zadań ubezpieczonego należało remontowanie silnika polegające na jego rozebraniu, wyjęciu wirnika, wymianie łożyska, sprawdzeniu po stronie elektrycznej uzwojenia i wirnika.

W świetle ustalonego stanu faktycznego, nie ma wątpliwości, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych uregulowaną w wykazie A, dział II rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w trakcie zatrudnienia od 08.04.1991 r. do 30.11.1992 r. w Usługach (...) w B., od 01.06.1993 r. do 27.08.1994 r. w Przedsiębiorstwie (...) W. J. w B., od 29.08.1994 r. do 31.12.1998 r. w (...) sp. z o.o. W okresie zatrudnienia u wskazanych pracodawców Z. B. wykonywał takie same obowiązki jak w trakcie zatrudnienia w Zakładach (...) w G.. Odwołujący świadczył pracę przy remoncie silników na obiektach elektrowni. Skarżący wykonywał pracę w elektrociepłowni - w maszynowni i w kotłowni.

W ocenie sądu za uznaniem, iż ubezpieczony w spornych okresach wykonywał wyłącznie pracę przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych przemawia dodatkowo okoliczność, że w trakcie zatrudnienia odwołującego u wskazanych pracodawców w miejscach pracy powoda nie prowadzono odrębnych warsztatów. Zatem należy wykluczyć ewentualność, iż ubezpieczony choćby hipotetycznie mógł wykonywać pracę na warsztacie.

W orzecznictwie wskazuje się, że w świetle przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych podstawowym dokumentem poświadczającym staż pracy w warunkach szczególnych jest świadectwo wykonywania pracy w takich warunkach wystawione przez uprawnionego pracodawcę lub jego następcę prawnego. Niemniej jednak w postępowaniu sądowym ubezpieczony może za pomocą wszelkich środków dowodowych, w tym także zeznań świadków, wykazywać, że w spornym okresie świadczył pracę w warunkach szczególnych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 marca 2015 r., sygn. akt III AUa 961/14; także wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt III AUa 1931/14). Sąd podnosi również, iż zgodnie z treścią wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 marca 2015 r., III AUa 699/14, o uznaniu danego zatrudnienia za pracę w szczególnych warunkach nie decyduje ani treść dokumentów wystawionych przez pracodawcę, ani też nazwa stanowiska pracy, lecz charakter faktycznie wykonywanych czynności.

Sąd wskazuje, iż dokonał weryfikacji treści okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone dowody ze świadectw pracy oraz świadectw pracy w warunkach szczególnych poprzez dopuszczenie innych dowodów w sprawie, w szczególności dowodów z zeznań ubezpieczonego i świadków. Nie ulega wątpliwości, iż odwołujący spełnia przesłankę legitymowania się 15 – letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

Należy zauważyć, iż po zaliczeniu Z. B. powyższych okresów pracy w warunkach szczególnych, ubezpieczony spełnia przesłankę legitymowania się 15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. W konsekwencji Sąd uznaje, że ubezpieczony spełnia łącznie wszystkie przesłanki do przyznania mu prawa do emerytury uregulowanej w art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 22 grudnia 2016 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu Z. B. prawo do emerytury od dnia 2 grudnia 2016 r.

W punkcie 2. wyroku Sąd na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2, § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804), zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na rzecz ubezpieczonego Z. B. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

W punkcie 3 wyroku, Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ust. 1a ustawy emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy nie zaistniały podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Sąd wziął pod uwagę sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym, jak również występujące ograniczenia dowodowe do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia, konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia przez odwołującego się pracy w szczególnych warunkach.

SSO Maciej Flinik