Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 marca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił K. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy uznał za udowodnione ponad 25 lat stażu sumarycznego i nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych żadnego okresu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył ,że nie uznał, jako pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Spółdzielni Kółek Rolniczych od 16 czerwca 1975 r. do 25 stycznia 1976 r. oraz od 7 grudnia 1977 r. do 16 października 1996 r. , gdyż zdaniem organu rentowego , brak jest podstaw , aby okres pracy na stanowisku kierowcy ciągnika uznać za pracę w szczególnych warunkach uprawniającą do emerytury z tytułu obniżonego wieku emerytalnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił ,że wnioskodawca wykonywał prace typowe dla branży rolniczej i przemysłu rolno – spożywczego , a ponadto ,że prace kierowcy ciągnika i kombajnów nie zostały wymienione , ani w dziale X ,, w rolnictwie i przemyśle rolno – spożywczym ” , ani w dziale XIV ,, prace różne” stanowiącym załącznik do Uchwały Nr 24 Zarządu Krajowego Związku (...) , K. i Organizacji Rolniczych z dnia 14 czerwca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych Kółek Rolniczych.

/ decyzja k.21 – 21 odwrót plik I akt ZUS/

W dniu 4 kwietnia 2017 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie K. S. od ww. decyzji , w którym wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury. K. S. wskazał ,że w okresie od 16 czerwca 1975 r. do 31 lipca 1997 r. wykonywał obowiązki pracownicze kierowcy ciągnika w pełnym wymiarze czasu pracy. K. S. zajmował się transportowaniem plonów oraz produktów rolniczych. Skarżący wskazał ,że w dziale VIII wykazu A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., pod pozycją 3 wymieniono prace kierowców ciągników , kombajnów lub pojazdów gąsienicowych i gdyby przyjąć ,że tylko praca takich traktorzystów czy kombajnistów uprawnia do uznania za pracę w szczególnych warunkach , którzy pracowali w branży transportowej , a nie rolniczej , to w zasadzie praca żadnego traktorzysty nie mogłaby zostać uznana za pracę w szczególnych warunkach. Zdaniem wnioskodawcy , wszyscy traktorzyści zatrudnieni w jednostkach gospodarki uspołecznionej wykonywali przede wszystkim dwa rodzaje prac – polowe i transportowe. Szkodliwość pracy traktorzysty w żaden sposób nie jest uzależniona od tego , czy wykonywał on prace rolnicze , czy transportowe. Praca traktorzysty jest szkodliwa , gdyż traktorzysta w trakcie jej wykonywania , przez cały czas, poddawany jest silnym wibracjom silnika. Poza tym , ówczesne ciągniki nie dysponowały klimatyzacją czy ogrzewaniem , a kierowca był narażony na upał latem i chłód zimą , a w razie braku kabiny nie był chroniony przed opadami , czy kontaktem z kurzem i pyłem. W ocenie skarżącego , wykonywał on pracę w warunkach szczególnych przez okres co najmniej 15 lat i tym samym spełnił on wszystkie warunki do przyznania wcześniejszej emerytury.

/odwołanie k.2 – 6/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 28 kwietnia 2017 r. pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. W treści odpowiedzi wskazano ,że ze świadectwa pracy wynika ,że wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze kierowcy ciągnika i maszyn rolniczych i tym samym nie można stwierdzić ,że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w wykazie A , dziale VIII , pkt 3 rozporządzenia. Ponadto, zdaniem organu rentowego , w przypadku pracy kierowców ciągników i kombajnów, występowała sezonowość prac i tym samym przy ocenie stałości wykonywania obowiązków , należy uwzględnić specyfikę działalności danego przedsiębiorstwa.

/odpowiedź na odwołanie k.8 - 8 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca K. S. urodził się (...)

Od dnia 16 sierpnia 1973 r. K. S. posiada uprawnienia do kierowania ciągnikami rolniczymi.

/okoliczności bezsporne/

W dniu 23 lutego 2017 r. K. S. złożył wniosek o emeryturę , po którego rozpatrzeniu wydano zaskarżoną decyzję.

/wniosek k.1 - 4 odwrót plik I akt ZUS , decyzja k.21 – 21 odwrót plik I akt ZUS/

K. S. złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym , za pośrednictwem ZUS , na dochody budżetu państwa.

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku udokumentował 25 lat ogólnego stażu pracy.

/okoliczność bezsporna/

W okresie od 16 czerwca 1975 r. do 31 lipca 1997 r . K. S. zatrudniony był w Spółdzielni Usług Rolniczych w B. w pełnym wymiarze czasu pracy. Z treści świadectwa pracy z dnia 2 czerwca 1997 r., wynika ,że podczas zatrudnienia w ww. zakładzie pracy wykonywał on obowiązki pracownicze kierowcy ciągnika i maszyn rolniczych , a ostatnim zajmowanym przez niego stanowiskiem było stanowisko kierowcy ciągnika ; w okresie od 17 października 1996 r. do 30 kwietnia 1997 r. korzystał z urlopu bezpłatnego.

/świadectwo pracy k.12 plik I akt ZUS/

K. S. podjął obowiązki pracownicze w ww. zakładzie pracy w dniu 16 czerwca 1975 r. , na podstawie umowy o pracę z dnia 16 czerwca 1975 r., i powierzono mu wówczas obowiązki pracownicze traktorzysty w pełnym wymiarze czasu pracy.

/umowa o pracę w dokumentacji osobowej wnioskodawcy k.39/

Zgodnie z zakresem czynności traktorzysty , do obowiązków pracowniczych powierzonych K. S. należało m.in.:

- wykonywanie prac przyjętym sprzętem , zgodnie z poleceniem kierownika jednostki.

- utrzymanie w należytym porządku i sprawnym stanie eksploatacyjnym – technicznym przyjętego do obsługi sprzętu.

- eksploatowanie i konserwowanie przyjętego sprzętu zgodnie z obowiązującymi instrukcjami i zaleceniami kierownictw jednostek.

- przestrzeganie przepisów gwarancyjnych oraz terminów przeglądów gwarancyjnych , jak również przeglądów planowo zapobiegawczych ciągników i sprzętu.

- przestrzeganie stosowania właściwych olejów i smarów oraz środków konserwujących.

- utrzymanie w czystości stanowiska pracy.

- przestrzeganie przepisów i obowiązków zawartych UZP oraz regulaminie pracy i premiowania.

- wykonywanie innych czynności zleconych przez kierownika.

/zakres czynności traktorzysty w dokumentacji osobowej wnioskodawcy k.39/

W okresie od 26 stycznia 1976 r. do 6 grudnia 1977 r. K. S. odbywał zasadniczą służbę wojskową.

/okoliczność bezsporna/

Za okres od 1 lipca 1978 r. do 31 grudnia 1978 r. wnioskodawca otrzymał miesięczny dodatek w wysokości 300 zł za prace załadunkowe oraz wyładunkowe.

Za okres od 1 lipca 1979 r. do 31 grudnia 1979 r. wnioskodawca otrzymał miesięczny dodatek w wysokości 300 zł za wykonanie czynności spedycyjnych.

Z dniem 1 czerwca 1986 r. K. S. powierzono obowiązki kierowcy ciągnika.

Z dniem 1 sierpnia 1989 r. K. S. powierzono obowiązki kierowcy.

Z dniem 2 stycznia 1990 r. wnioskodawcy powierzono obowiązki kierowcy ciągnika.

Z dniem 15 października 1990 r. wnioskodawcy powierzono obowiązki kierowcy ciągnika plus w okresie od 18 października 1990 r. do 15 kwietnia 1990 r. palacza C.O. oraz określono ,że jego wynagrodzenie będzie wynosić : za godzinę efektywną polową 2 500,00 zł , za godzinę efektywną transportową 2 000,00 zł.

Z dniem 1 grudnia 1990 r. wnioskodawcy powierzono obowiązki kierowcy ciągnika plus palacza C.O. oraz określono ,że jego wynagrodzenie będzie wynosić : za godzinę efektywną polową 5 000,00 zł , za godzinę efektywną transportową 3 000,00 zł.

Z dniem 1 czerwca 1990 r. K. S. przyznano wynagrodzenie w wysokości: za godzinę efektywną polową 5 200,00 zł , za godzinę efektywną transportową 3 700,00 zł.

Z dniem 1 stycznia 1990 r. K. S. przyznano wynagrodzenie w wysokości: za godzinę efektywną polową 5 900,00 zł , za godzinę efektywną transportową 4 200,00 zł.

Z dniem 1 listopada 1992 r. ( do 15 kwietnia 1993 r. tj. na czas okresu grzewczego) wnioskodawcy przyznano stawkę godzinową w wysokości 5 000,00 zł.

Z dniem 1 kwietnia 1993 r. K. S. przyznano wynagrodzenie w wysokości: za godzinę efektywną polową i transportową 8 400,00 zł oraz stawkę osobistego zaszeregowania w wysokości 6 000,00 zł.

Z dniem 1 maja 1994 r. K. S. przyznano wynagrodzenie w wysokości: za godzinę efektywną polową i transportową 11 700,00 zł oraz stawkę osobistego zaszeregowania w wysokości 8 400,00 zł.

Z dniem 18 kwietnia 1995 r. wnioskodawcy przyznano stawkę godzinową w wysokości 2,20 zł za godzinę oraz za pracę przy produkcji pustaków w wysokości 0,30 zł od sztuki.

Z treści zaświadczenia lekarskiego z dnia 11 października 1993 r. wynika ,że wnioskodawca był niezdolny do wykonywania prac związanych z opryskami oraz do pracy ze środkami żrącymi.

/dokumentacja osobowa wnioskodawcy k.39/

K. S. rozpoczął pracę w Spółdzielni Usług Rolniczych w B. w 1976 r. , po czym został skierowany do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Po zakończeniu służby , wnioskodawca powrócił do pracy. Obowiązki pracownicze wykonywane przez wnioskodawcę sprowadzały się do wykonywania prac za pomocą ciągnika , zarówno polowych jak i transportowych. Wnioskodawca orał pole ( m.in. za pomocą przyczepionego do ciągnika pługu) oraz wykonywał opryski ( do 1997 r.) m.in. zbóż czy też na stonkę. K. S. wykonywał prace polowe od wiosny do jesieni ( zimą zaś , gdy nie było śniegu , zajmował się rozrzucaniem wapna na trawę). W zakresie prac transportowych , wnioskodawca zajmował się transportem cegły do spółdzielni gminnych oraz szlaki ( zimą). W sytuacji, gdy nie było pracy , wnioskodawca zajmował się remontem przyczep. K. S. obsługiwał kosiarkę rotacyjną oraz wykonywał pustaki.

/zeznania wnioskodawcy k.38 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami 36/

Wnioskodawca był kierowcą ciągnika rolniczego i wykonywał usługi rolnicze na rzecz indywidualnych rolników. K. S. wykonywał prace polowe tj. orkę , koszenie , nawożenie oraz opryski ( od wiosny do jesieni).

W dniu 11 października 1993r. wnioskodawca poddał się badaniom lekarskim pod kątem zdolności do pracy w charakterze kierowcy ciągnika i okazał się niezdolny do wykonywania oprysków oraz do pracy ze środkami żrącymi – zaświadczenie do X/1995r.

/zaświadczenie lekarskie zawarte w części C aktach osobowych/

Wnioskodawca , w zakresie prac transportowych , przewoził paliwo , woził buraki do cukrowni, cegłę , drzewo z tartaku oraz cement na budowę. W przypadku braku takich zajęć , K. S. zajmował się naprawą sprzętu, należącego do Spółdzielni..

/zeznania świadków: E. K. k.37 oraz J. R. k.37/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Spółdzielni Usług Rolniczych w B. , jak i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań K. S. oraz zeznań świadków : E. K. oraz J. R.. Wprawdzie , ze złożonych zeznań oraz dokumentacji pracowniczej wynika ,że wnioskodawca był kierowcą ciągnika i zajmował się wykonywaniem prac polowych , ale nie tylko – także prac transportowych , tak jednocześnie ze złożonych zeznań oraz dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy wynika , że nie były to jego jedyne czynności pracownicze jakie wykonywał w spornym okresie. Sąd zwraca uwagę, że wnioskodawca zeznał, wykonywał opryski na polach do 1997r. , a przecież, z zaświadczenia lekarskiego, zawartego w części C akt osobowych, wynika, jednoznacznie , że w dniu 11 października 1993r., wnioskodawca poddał się badaniom lekarskim, pod kątem zdolności do pracy w charakterze kierowcy ciągnika i okazał się niezdolny do wykonywania oprysków oraz do pracy ze środkami żrącymi – zaświadczenie do X/1995r. Zatem – zgodnie z treścią zaświadczenia, nie mógł wykonywać oprysków , przynajmniej w latach (...)- (...). Jeśli je wykonywał , to było to działanie nielegalne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się do rozstrzygnięcia czy okres pracy wnioskodawcy w Spółdzielni Usług Rolniczych w B. był okresem pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.887 z późn. zm.) ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku, przysługuje emerytura, po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli, w dniu wejścia w życie ustawy, osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury, na podstawie art.184 ww. ustawy, przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Zgodnie z treścią §3 i 4 ww. rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Analiza treści wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wskazuje, że do prac w warunkach szczególnych należą wymienione w dziale VIII (zatytułowanym „W transporcie i łączności”) pod poz. 3 „Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych”.

Praca taka została także wymieniona w uchwale nr 64/83 Zarządu Głównego Związku Spółdzielni Rolniczych z dnia 25 lipca 1983 roku „w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy spółdzielczości rolniczej”. W dziale VIII (zatytułowanym „W transporcie i łączności”) pod poz. 3 „Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych” w punkcie 1 wymieniono „kierowcę ciągnika”.

Należy także wskazać, iż prawo do emerytury przewidziane w art.184 w związku z art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach ma charakter wyjątkowy, jest odstępstwem od ogólnej reguły dotyczącej warunków przechodzenia na emeryturę, a zatem właściwe przepisy muszą być wykładane w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei, że emerytura w wieku wcześniejszym jest wynikiem pracy w obciążających dla zdrowia warunkach. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Stosownie zaś do treści §2 ust.1 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420).

Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07 Lex 528599).

Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl §2 ust.2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Regulacja §2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85, Lex 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, Lex 14625; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, Lex 48778). Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, Lex 34199). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyłączone jest, stosownie do treści art.473§1 k.p.c., zastosowanie przepisów ograniczających dopuszczalność dowodów ze świadków i przesłuchania stron (art.246 i 247 k.p.c.). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dopuszczalne jest wykazywanie wszelkimi dowodami okoliczności od których zależą uprawnienia do świadczeń, z ubezpieczenia społecznego, także gdy z dokumentów wynika co innego. W orzecznictwie (wyroki Sądów Apelacyjnych: w S. z dnia 20 września 2012 roku, III AUa 374/12 Lex 1223476, w Ł. z dnia 3 kwietnia 2013 roku, III AUa 1267/12 - Lex 1312036, w B. z dnia 17 kwietnia 2013 roku, III AUa 10430/12 - Lex 1314677) przyjmuje się, że „dowód tylko z zeznań świadków, z uwagi na szczególny i wyjątkowy charakter prawa do emerytury w obniżonym wieku, nie może przesądzać o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, zwłaszcza, gdy fakty wynikające z zeznań świadków nie znajdują potwierdzenia w dokumentacji pracowniczej. Inaczej mówiąc moc dowodowa zeznań świadków, jest tak niska, że dowody z zeznań świadków nie spełniają wymogu dowodów pewnych, jednoznacznych i precyzyjnych. Z tej zatem przyczyny na takich dowodach nie można oprzeć orzeczenia pozytywnego dla strony.” W tej kategorii spraw podkreśla się, że same zeznania świadków czy ubezpieczonego, gdy nie znajdują potwierdzenia w dokumentach pracowniczych, nie stanowią miarodajnego dowodu pracy w szczególnych warunkach.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420). Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07 Lex 528599).

Podkreślić należy ,że , o ile argumentacja skarżącego, wskazująca na szkodliwość pracy na stanowisku traktorzysty, znajdowała odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów powszechnych , to nie ulega wątpliwości ,że aby zaliczyć pracę traktorzysty do prac wykonywanych w warunkach szczególnych , praca ta musiała być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nadto wskazać należy ,że

stałe wykonywanie pracy w warunkach szczególnych jest rozumiane w orzecznictwie Sądu Najwyższego jako wypełnianie pełnego wymiaru czasu pracy na zajmowanym stanowisku, gdyż nie jest dopuszczalne, uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika ( vide wyrok z dnia 4 czerwca 2008 r., II UK 306/07, OSNP 2009 nr 21-22, poz. 290).

W ocenie Sądu Okręgowego, wykonywanie przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy w w/w spornym okresie nie znajduje potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym. Wprawdzie podstawowym obowiązkiem pracowniczym wnioskodawcy było wykonywanie obowiązków kierowcy ciągnika ,co sprowadzało się do wykonywania prac polowych oraz transportu materiałów , ale jednocześnie powierzano mu , w godzinach pracy , wykonywanie innych czynności. Odnośnie do , wykonywanych , w Spółdzielni Usług Rolniczych czynności – polowych i transportowych, Sąd zwraca uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie I UK 172/13 , w którym Sąd Najwyższy przedstawił pogląd , że nie można zaliczyć do prac wykonywanych w szczególnych warunkach, prac polowych, przy których był zatrudniony wnioskodawca jako obsługujący ciągniki. Co prawda, prace transportowe, wykonywane przez wnioskodawcę jako kierowcę ciągnika, można zaliczyć do prac w transporcie , a zatem do prac , objętych Działem VIII pozycja 3 wykazu A, mimo, że pracował w Spółdzielni Usług Rolniczych, ,a nie w przedsiębiorstwie transportowym, ale nie ma podstawy do potraktowania prac polowych jako prac w transporcie - wymienione w Dział VIII poz.3 wykazu A - prace kierowców ciągników i kombajnów, nie oznacza, że należy uznać za prace w szczególnych warunkach, kierowanie tymi pojazdami, przy jakichkolwiek zadaniach , a nie tylko transportowych . Nie można uznać, że praca kierującego ciągnikiem jest zawsze pracą w transporcie , nawet jeśli kierujący niczego nie transportuje, lecz wykonuje , przy pomocy ciągnika, prace polowe. Tym bardziej, że , jak wynika z dokonanych ustaleń, K. S. , w zależności do pory roku , zajmował się także wykonywaniem obowiązków palacza CO , produkcją pustaków , czy też naprawą przyczep.

Reasumując, w ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie z zebranego materiału dowodowego wynika jasno, iż wnioskodawca w spornym okresie nie wykonywał stale, a wiec w sposób ciągły, w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy czynności określonych w dziale VIII poz. 3 wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) określającego prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy stwierdzić należy, że pomimo iż wnioskodawca spełnił pozostałe przesłanki do przyznania emerytury, a mianowicie: wieku – na dzień złożenia wniosku o emeryturę ukończył 60 rok życia, posiadania co najmniej 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym , za pośrednictwem ZUS , na dochody budżetu państwa , ze względu na nieprzepracowanie wymaganego ustawowo 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze emerytura wnioskodawcy nie przysługuje.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.

S.B.