Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2017 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący – Sędzia S.O. Zofia Kubalska

Protokolant - sekretarz sądowy Ewelina Parol

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2017 roku w Lublinie

sprawy E. P. (2)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania E. P. (2)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 7 kwietnia 2016 roku znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala E. P. (2) prawo do emerytury od dnia 1 lutego 2016 roku.

Sygn. akt VIII U 718/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. 2016, poz. 887 ze zm.) w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 198, Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił E. P. (2) prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca ukończył na dzień 1 stycznia 1999 roku 60 lat, wykazał łączny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat, 3 miesięcy i 26 dni, ale nie uwodnił 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresów dokumentowanych świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionym przez zlikwidowany zakład pracy Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowym (...) spółkę cywilną w C. od 2 stycznia 1991 roku do 31 grudnia 1995 roku, wywodząc, że okres pracy w szczególnych warunkach powinien zostać stwierdzony w świadectwie wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do resortowych aktów prawnych. Ponadto wskazano, że w okresie od 2 stycznia 1992 roku do 31 grudnia 1995 roku wnioskodawca świadczył pracę. W uzasadnieniu organ rentowy wywodził również, że nie rozpatrywał okresu od 2 lutego 1987 roku do 21 marca 1990 roku jako pracy w szczególnych warunkach, gdyż świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 2 lipca 2015 roku zostało anulowane świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 3 lutego 2016 roku (decyzja k. 188 a.e.).

W dniu 10 maja 2016 roku E. P. (2) wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany i ustalenia prawa do świadczenia emerytalnego z uwagi na okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach w okresie od 2 stycznia 1991 roku do 31 grudnia 1995 roku w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym (...) spółce jawnej w C. oraz od 1973 roku do 1986 roku w (...) Zakładach (...) na stanowisku montażysty-obuwnika. Zawnioskował o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na powyższą okoliczność (odwołanie k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 3-4 a.s.).

W toku postępowania odwołujący wnosił o zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych okresu od 26 lipca 1973 roku do 25 czerwca 1985 w (...) Zakładach (...) w C. oraz od 1985 roku do 1987 roku w(...) M. K. w C., a także okresu zatrudnienia w (...) spółce cywilnej w C., w której świadczył pracę do dnia 31 grudnia 1995 roku (k. 19v a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił następujący stan faktyczny:

E. P. (2) urodził się w dniu (...) . W dniu 9 lutego 2016 roku złożył wniosek o ustalenia prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych (wniosek k. 170-173 a.e.). Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca ukończył 60 lat, udowodnił 25 lat, 3 miesiące i 26 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

W dniu 7 kwietnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję z uwagi na nieudowodnienie wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach (decyzja k. 188 a.e.).

Poza sporem pozostaje, że wnioskodawca został zatrudniony w (...) Zakładach (...) w C. z dniem 26 lipca 1973 roku na podstawie umowy na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku obuwnika-montażysty na wydziale montażu (akta osobowe k. 37 a.s., w tym: angaż z dnia 25 lipca 1973 roku).

Wymienione przedsiębiorstwo zajmowało się produkcją obuwia. Było podzielone organizacyjnie m. in. na wydział doświadczalny, montażu, szwalni, kontroli jakości. Na zajmowanym stanowisku odwołujący zajmował się ćwiekowaniem czubków, boków, smarowaniem, klejem obuwia, nakładaniem spodów. Obowiązki wynikające z zatrudnienia wykonywał pracując na dwie zmiany.

W okresie od 26 kwietnia 1976 roku do 10 kwietnia 1978 roku E. P. (2) odbywał zasadniczą służbę wojskową. Z dniem 6 maja 1978 roku wnioskodawca został ponownie zatrudniony w macierzystym zakładzie pracy na stanowisku obuwnika montażysty w wydziale montażu (akta osobowe k. 37 a.s., w tym: świadectwo pracy z dnia 11 lipca 1986 roku, umowa o pracę z dnia 5 maja 1978 roku).

W dniu 7 lutego 1979 roku wnioskodawca otrzymał angaż na stanowisku obuwnika montażysty w oddziale doświadczalnym. Oddział doświadczalny był usytuowany na hali, w której pracownicy wykonywali czynności przy taśmie produkcyjnej, przy każdej pracowało 2-3 osoby. Pracę na tym oddziale zorganizowano w ramach jednej zmian. Na zajmowanym stanowisku odwołujący wykonywał wszystkie czynności związane z produkcją obuwia polegające na wycięciu cholewek, sklejaniu materiałów podpodeszwowych i podeszwowych, frezowaniu i ćwiekowaniu pięt. W ramach procesu produkcji obuwia odwołujący rozkładał skórę, z otrzymywanego uprzednio szablonu przy użyciu nożyka wykrajał ręcznie poszczególne elementy. Tak przygotowane części oddawał na szwalnię, gdzie szyto cholewki, w tym czasie ubezpieczony zajmował się wykrajaniem podeszew. Ze stryrogumu ręcznie wycinał podeszwę. Następnie przy pomocy kleju butapren sklejał obcas z podeszwą, ręcznie frezował ją, dostosowując wielkość do szablonu. Montował cholewkę, naciągając ją na kopyto i przy użyciu kleszczy przyklejał cholewkę do podpodeszwy za pomocą kleju butapren. Następnie szlifował całą cholewkę na kopycie, powlekał ją klejem, przyklejał podeszwę do otok cholewki i frezował ją. W końcowym procesie produkcji obuwia czyścił but, lakierował go, po czym zdawał jako produkt gotowy. Jego bezpośrednim przełożonym był kierownik wydziału doświadczalnego. W trakcie zatrudnienia odwołujący nie był delegowany do wykonywania innych czynności. E. P. (2) otrzymywał wynagrodzenie w systemie czasowo-premiowym.

Praca była wykonywana w szkodliwych warunkach z uwagi na hałas, zapylenie, szkodliwe opary z używanych przez pracowników produkcji klejów. W trakcie zatrudnienia, w okresie od 13 kwietnia do 24 kwietnia 1976 roku oraz od 5 do 9 sierpnia 1978 roku E. P. (2) przebywał na urlopie bezpłatnym. Stosunek pracy został rozwiązany z dniem 25 czerwca 1986 roku (akta osobowe k. 37 a.s., w tym: świadectwo pracy z dnia 11 lipca 1986 roku, angaż z dnia 20 listopada 1975 roku, karty urlopowe, wniosek urlopowy z dnia 25 marca 1976 roku, angaż z dnia 7 lutego 1979 roku, zeznania wnioskodawcy k. 19v-20v a.s., k. 40v-41 a.s., zeznania świadka W. Ł. k. 39v-40 a.s., zeznania świadka W. G. k. 40v a.s.).

W okresie od 1 lipca 1986 roku do 19 stycznia 1987 roku E. P. (2) był zatrudniony w zakładzie murarskim B. K. na stanowisku pracownika ogólnobudowlanego (zeznania wnioskodawcy k. 19v-20v a.s., k. 40v-41 a.s.).

Od 2 lutego 1987 roku do 21 marca 1990 roku wnioskodawca świadczył pracę w Zakładzie (...) w C. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku montażysty- wykrawacza w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład ten zajmował się produkcją obuwia damskiego – kozaków, botków, czółenek. Zatrudniano w nim dwie szwaczki oraz wnioskodawcę. Na zajmowanym stanowisku odwołujący wykonywał takie same czynności jak w (...) Zakładach (...). Wykonywał wszystkie prace związane z procesem produkcji obuwia, aż do uzyskania wyrobu finalnego. Zajmował się wykrwawianiem elementów ze skóry, klejeniem i montowaniem obuwia. Obowiązki wynikające z zatrudnienia wykonywał pracując na jedną zmianę w godzinach od 7 do 15 (zeznania wnioskodawcy k. 19v-20v a.s., k. 40v-41 a.s., świadectwo pracy z dnia 21 marca 1990 roku, oświadczenie M. K. k. 23 a.s.).

Z dniem 2 stycznia 1992 odwołujący został zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym (...) spółce cywilnej w C. na stanowisku wykrawacza. W toku zatrudnienia, na podstawie kolejnych umów o pracę, odwołujący został zatrudniony na stanowisku montażysty, krajczego, wykrawacza (akta osobowe k. 24 a.s., w tym: świadectwo pracy z dnia 2 stycznia 1995 roku, umowy o pracę z dnia 2 stycznia 1995 roku, z dnia 2 stycznia 1994 roku, z dnia 1 stycznia 1993 roku). Do dnia 31 grudnia 1995 roku świadczył pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Obowiązki wynikające z zatrudnienia wykonywał pracując na jedną zmianę. Na zajmowanym stanowisku zajmował się wykrajaniem i montażem obuwia. Wnioskodawca przygotowywał podpodeszwy ze wzmocnieniem i ze sklejeniem, przybijał je do kopyta, smarował klejem (butaprenem lub pronikolem) podpodeszwy, zmiękczał cholewki i podnoski, ćwiekował i przyklejał podeszwy.

W trakcie zatrudnienia, w okresie od 1 do 31 lipca 1992 roku, od 1 do 31 lipca 1993 roku, od 1 do 31 lipca 1994 roku, od 8 do 31 grudnia 1994 roku oraz od 18 do 28 kwietnia 1995 roku wnioskodawca przebywał na urlopie wychowawczym (akta osobowe k. 24 a.s., w tym: świadectwo pracy z dnia 2 stycznia 1995 roku, oświadczenie M. K. k. 23 a.s., zeznania wnioskodawcy k. 19v-20v a.s., k. 40v-41 a.s., zeznania świadka W. Ł. k. 39v-40 a.s.).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o przytoczone dowody z dokumentów, a przede wszystkim w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w C. oraz z Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowego (...) spółki cywilnej w C.. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień. Nie były ponadto kwestionowane przez żadną ze stron. Z tego względu Sąd obdarzył je wiarą w całości. Zawarte w nich zaświadczenia i angaże świadczą o zajmowanym przez wnioskodawcę stanowisku obuwnika montażysty w całym okresie zatrudnienia. Obrazowały one przebieg zatrudnienia E. P. (2), były sporządzane na bieżąco. Z tego względu Sąd obdarzył je wiarą w całości.

Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne zeznania wnioskodawcy, gdyż są one wewnętrznie spójne, logiczne, a ponadto znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków W. Ł. oraz W. G., jak też treści dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych oraz aktach osobowych. Należy podkreślić, iż przesłuchani w sprawie świadkowie byli zatrudnienie w (...) Zakładach (...) w C.. Świadek W. Ł. pozostawał w zatrudnieniu w tym przedsiębiorstwie w okresie od 1972 roku do 1991 roku na stanowisku obuwnika-montażysty w dziale montażu i jako pracownik oddziału doświadczalnego na stanowisku obuwnika montażysty. Wspólnie z wnioskodawcą świadczył pracę na wydziale doświadczalnym od 1978 roku. Wymieniony pozostawał również w zatrudnieniu w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym (...) spółce cywilnej w C. od 1992 roku do 2010 roku. Z kolei świadek W. G. pracował w Zakładach (...) w C. od 1973 roku do 1994 roku jako montażysta na wydziale montażu od 1973 do 1976, po czym został przeniesiony na oddział doświadczalny. Pracował wspólnie z wnioskodawcą przez 3 lata na wydziale montażu.

Świadkowie zgodnie zeznali, że jako obuwnik montażysta na wydziale montażu odwołujący wykonywał prace związane z procesem produkcji obuwia, wykonując czynności polegające na ćwiekowaniu czubków, boków, smarowaniu klejem obuwia, nakładaniem spodów. Zeznali, że na oddziale doświadczalnym wnioskodawca jako obuwnik montażysta ręcznie wykonywał czynności od polegające na wycięciu cholewek, sklejaniu materiałów podpodeszwowych i podeszwowych, frezowaniu, ćwiekowaniu. Zeznali także, że wnioskodawca otrzymywał z tego tytułu dodatek za pracę w szczególnych warunkach.

Świadkowie zgodnie wskazywali także, że warunki pracy na oddziale doświadczalnym i montażu w (...) Zakładach (...) w C. były takie same. Wszędzie panowało duże zapylenie, hałas, unosiły się opary klejów i lakierów używanych w procesie produkcji obuwia. Potwierdzili także, że odwołujący swoją pracę świadczył stale, w ramach ośmiogodzinnej zmiany oraz że wykonywał czynności związane z montażem obuwia. Świadek W. Ł. zeznał, że takie same czynności odwołujący wykonywał pozostając w zatrudnieniu w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym (...) w C., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace na stanowisku obuwnika montażysty, pracując przy smarowaniu, klejeniu i ćwiekowaniu obuwia.

Z uwagi na wspólny wieloletni okres pracy z wnioskodawcą, świadkowie mieli sposobność dokonania spostrzeżeń okoliczności, o których zeznawali, a ich stały i powtarzający się charakter utrwalił, co do zasady ich przebieg na tyle, iż mimo upływu czasu przedstawili poszczególne zdarzenia w pełni rzetelnie i spójnie. Z racji wykonywanych obowiązków pracowniczych znali strukturę organizacyjną, profil prowadzonej działalności w zakładach w których pracował odwołujący, a z uwagi na wykonywane obowiązki mieli wiedzę o czynnościach wykonywanych na zajmowanych przez wnioskodawcę stanowiskach obuwnika- montażysty. Z tych też względów Sąd uznał zeznania świadków za w pełni miarodajne.

W ocenie Sądu, okoliczności wskazane przez świadków w powiązaniu z relacją wnioskodawcy pozwoliły na uznanie, że w spornych okresach E. P. (2) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prace na stanowisku obuwnika montażysty.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie E. P. (2) jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2016, poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Według art. 32 ust. 2 cytowanej ustawy za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Ponadto zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983, nr 8, poz. 43) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że wnioskodawca osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a także osiągnął co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy. Jedynym warunkiem, którego nie uznał organ rentowy było nieudowodnienie co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Dokonując oceny, czy pracę wykonywaną przez E. P. (2) należy zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach należy podkreślić, że wnioskodawca występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia, przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za sporny okres zatrudnienia, które zostały zakwestionowane przez organ rentowy. Taka sytuacja nie może jednak dyskwalifikować możliwości ubiegania się wnioskodawcy o przedmiotowe świadczenie.

Sąd, w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi, gdyż zgodnie z treścią art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane. W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 roku, I UK 179/06, LEX nr 342283 wskazano, że w postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza, że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi, że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi.

Stosownie do utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku, I PK 194/08, Lex nr 528152, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNP 2002/11/272).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż wnioskodawca będąc zatrudnionym od dnia 26 lipca 1976 roku do dnia 25 czerwca 1986 roku w (...) Zakładach (...) w C. (przez 12 lat, 10 miesięcy i 16 dni- po wyłączeniu okresów urlopów bezpłatnych), a także od 2 lutego 1987 roku do 21 marca 1990 roku w Zakładzie (...) w C. (3 lata, 1 miesiąc i 20 dni) oraz od 2 stycznia 1992 roku do 31 grudnia 1995 roku (3 lata, 7 miesięcy i 26 dni- po wyłączeniu okresów urlopów wychowawczych) w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowym (...) spółce cywilnej w C. wykonywał prace w warunkach szczególnych wymienione w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, dziale VII, dotyczącym prac w przemyśle lekkim, pod poz. 14, to jest prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego. Jednocześnie stanowisko wnioskodawcy zostało wymienione w załączniku numer 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego numer 7 z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. MG 1987, numer 4, poz. 7), w dziale VII, pod poz. 14 w punkcie 1 obuwnik – montażysta, formowacz, szwacz (przy ścieraniu, ścienianiu i szlifowaniu elementów wyrobów) oraz w punkcie 2 obuwnik – montażysta, formowacz, szwacz (przy nanoszeniu kleju i sklejania elementów wyrobów z użyciem klejów toksycznych).

Fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, został on zwłaszcza potwierdzony i uszczegółowiony zeznaniami świadków, współpracowników ubezpieczonego ze spornych okresów zatrudnienia. Zaznaczyć przy tym trzeba, iż dla określenia, czy dana praca wykonywana jest w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze nie ma znaczenia nazwa stanowiska pracy, ale charakter faktycznie wykonywanych czynności. Tak też wypowiedział się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 kwietnia 2004 roku, II UK 337/03, OSNP 2004/22/392. W świetle powyższego, brak jest w ocenie Sądu jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania szczególnego charakteru pracy wnioskodawcy w spornych okresach.

Do okresu pracy w szczególnych warunkach Sąd Okręgowy uwzględnił również okres, kiedy odwołujący odbywał służbę wojskową. Zarówno przed powołaniem do odbywania zasadniczej służby wojskowej, jak i po zakończeniu służby wojskowej wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych w (...) Zakładach (...) w C. na stanowisku obuwnika montażysty i po jej zakończeniu powrócił w terminie 30 dni do macierzystego zakładu pracy. Sąd Okręgowy miał w tym zakresie na uwadze utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego, m. in. wyrok z dnia 4 grudnia 2013 roku, II UK 217/13, Lex nr 1408683, w którym orzeczono, że pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach, który po zakończeniu czynnej służby wojskowej powraca do tego zatrudnienia w przepisanym terminie, zachowuje status pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w okresie pełnienia tej służby.

Zgodnie z obowiązującym do 31 grudnia 1974 roku brzmieniem art. 108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony RP, okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu tej służby podjęli zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi prawa. Dopiero od 1 stycznia 1975 roku przepis powyższy został zmieniony (ale sens pozostał ten sam) i od tej daty zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu czas obywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia - w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Warunkiem wliczenia służby wojskowej do okresu zatrudnienia jest zachowanie terminów wskazanych w art. 106 i art. 107, a więc ponowne podjęcie zatrudnienia w terminie 30 dni od zakończenia odbywania zasadniczej służby wojskowej. Wnioskodawca podjął zatrudnienie w z dniem 6 maja 1978 roku.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynikała zasada, że pracownikowi który we wskazanym terminie po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w chwili powołania do tej służby, okres służby podlegał wliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonania pracy w warunkach szczególnych. Ustanawiały one tzw. fikcję prawną, z której wynika, że pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach, który po zakończeniu czynnej służby wojskowej powraca do tego zatrudnienia w przepisanym terminie, zachowuje status pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach w rozumieniu § 2 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w okresie pełnienia tej służby. Mając powyższe uregulowania na względzie, Sąd Okręgowy zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w szczególnych warunkach okres odbywania zasadniczej służby wojskowej od dnia 26 kwietnia 1976 roku do dnia 10 kwietnia 1978 roku.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że E. P. (2) spełnił wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury w oparciu o przepis art. 184 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił 25 lat, 3 miesiące i 26 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, w dniu(...) roku ukończył wymagany wiek, to jest 60 lat. Po uwzględnieniu pracy w szczególnych warunkach w łącznym wymiarze 19 lat, 8 miesięcy i 2 dni, spełnił on wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia prawa do emerytury.

W myśl postanowień art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Natomiast zgodnie z art. 129 ust. 1 tej ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Z uwagi na treść cytowanych powyżej przepisów, prawo do emerytury przysługuje wnioskodawcy od dnia 1 lutego 2016 roku, to jest od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek.

Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów oraz na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.