Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Włodzimierz Czechowicz

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2017 r. w Warszawie

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 1 kwietnia 2014 r. znak: (...) i

z dnia 25 lipca 2016 roku znak: (...)

1.  umarza postępowanie w zakresie decyzji z dnia 1 kwietnia 2014 roku. znak: (...);

2.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 25 lipca 2016 roku znak:(...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. D. prawo do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych od dnia 1 kwietnia 2014 roku;

3.  nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

4.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W. na rzecz ubezpieczonego J. D. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony J. D. w dniu 14 kwietnia 2014 r. wniósł do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W., odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 1 kwietnia 2014 r., znak: (...), na mocy której odmówiono mu prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu odwołania J. D. wskazał, iż w okresie od dnia 1 lipca 1972 r. do 30 sierpnia 1985 r. pracował w warunkach szczególnych w (...) S.A. Ubezpieczony dodał, iż w trakcie zatrudnienia w (...) został powołany do zasadniczej służby wojskowej (od 28 października 1975 r. do 17 października 1977 r.).

Ponadto ubezpieczony podkreślił, iż prace w warunkach szczególnych wykonywał również w (...) Spółdzielni (...) w P., w okresie od 1 lipca 1985 r. do 14 czerwca 1986 r. W jego ocenie cechy pracy w warunkach szczególnych spełnia też okres zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) (od dnia 15 czerwca 1986 r. do dnia 31 lipca 1989 r.), a także okres od 1 sierpnia 1989 r. do 31 lipca 1992 r., w którym wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego w ramach własnej działalności gospodarczej. Ubezpieczony wniósł o zaliczenie powyższych okresów zatrudnienia oraz służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych (odwołanie od decyzji organu rentowego, k. 2-3 a.s)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. wskazując, że odwołujący nie spełnił wszystkich przesłanek z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, albowiem nie udokumentował 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Organ rentowy uznał za udowodniony okres zatrudnienia odwołującego w warunkach szczególnych w wymiarze 11 lat i 11 dni. Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył okresu od 28 października 1975 r. do 17 października 1977 r., tj. okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej, gdyż w świetle przepisów prawa nie podlega on zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych. Ponadto organ rentowy nie uwzględnił do stażu pracy odwołującego w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 lipca 1985 do 14 czerwca 1986 oraz od dnia 15 czerwca 1986. do dnia 31 lipca 1989, albowiem za te okresy odwołujący nie przedstawił świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Odnosząc się do spornego okresu zatrudnienia odwołującego od 1 sierpnia 1989 r. do 31 lipca 1992 r. organ rentowy wskazał, iż odwołujący nie może przedłożyć świadectwa pracy w ramach działalności gospodarczej, którą sam prowadzi. Wobec powyższego, w ocenie organu rentowego, zaskarżona decyzja odpowiada prawu, a odwołanie J. D. winno podlegać oddaleniu (odpowiedź na odwołanie, k. 5-6 a.s).

Wyrokiem z dnia 7 stycznia 2015 r., sygn. akt VII U 921/14, Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie J. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 1 kwietnia 2014 r., znak: (...). Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy wskazał, iż odwołujący co prawda posiada udowodniony okres składkowy w wymiarze 27 lat 5 miesięcy i 25 dni, zatem legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym uprawniającym go do uzyskania prawa do świadczenia. Ponadto odwołujący ukończył w dniu 1 kwietnia 2014 r. 60 lat i nie należy do żadnego funduszu emerytalnego. Jednakże odwołujący nie udowodnił niezbędnego do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury, 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu Okręgowego zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych nie podlegałą zasadnicza służba wojskowa, którą odwołujący odbył w okresie od 28 października 1975 r. do 17 października 1977 r., w trakcie zatrudnienia w (...) S.A. Sąd Okręgowy zaakcentował, iż zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 r., II UZP 6/13, czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. nr 44, poz. 220) zalicza się, na warunkach wynikających z tego przepisu, do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153. poz. 1227 ze zm.). Wobec tego uwzględnieniu przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach podlegają tylko okresy zasadniczej służby wojskowej przypadające od dnia 29 listopada 1967 r. do 31 grudnia 1974 r. i to wtedy, gdy wnioskodawca po zakończeniu okresu zasadniczej służby wojskowej został zatrudniony w tych samych warunkach przez pracodawcę, u którego był zatrudniony w chwili powołania do służby. Z tych względów Sąd Okręgowy nie uwzględnił okresu zasadniczej służby wojskowej odwołującego do jego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Odnosząc się do spornego okresu zatrudnienia odwołującego w (...) Spółdzielni (...) w P. od dnia 1 lipca 1985 r. do dnia 14 czerwca 1986 r. Sąd Okręgowy uznał, iż pomimo posiadanego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, okres ten nie może zostać zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, ponieważ odwołujący nie był związany ze spółdzielnią stosunkiem pracy (był natomiast członkiem spółdzielni i był wynagradzany według zasad obowiązujących członków spółdzielni).

Ponadto Sąd Okręgowy stwierdził, że okres prowadzenia działalności gospodarczej, od dnia 1 sierpnia 1989 r. do 31 lipca 1992 r. w zakresie usług transportowych, nie może zostać zaliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych, ponieważ odwołujący nie jest pracownikiem, a jako przedsiębiorca nie może wystawić sobie świadectwa pracy.

W odniesieniu do zatrudnienia odwołującego w (...) Spółdzielni (...), w okresie od 15 czerwca 1986 r. do 31 lipca 1989 r. Sąd Okręgowy zważył, że zaliczenie jedynie tego okresu pracy (w wymiarze 3 lat 1 miesiąca i 15 dni) do uznanego przez organ rentowy stażu pracy w warunkach szczególnych ( w wymiarze 11 miesięcy i 11 dni) nie skutkuje uznaniem, że odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych przez wymagany okres 15 lat, a jedynie przez 14 lat 1 miesiąc i 26 dni.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że odwołujący nie spełnił łącznie wszystkich warunków uprawniających do przyznania wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych ( wyrok Sądu Okręgowego wraz z uzasadnieniem, k.51-59).

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie wniósł J. D. zaskarżając ten wyrok w całości. Ubezpieczony wyrokowi Sądu Okręgowego zarzucił naruszenie:

1) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i dowolną, a nie swobodną, ocenę tego materiału poprzez błędne uznanie, że:

- nie udowodnił on 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych - choć Sąd błędnie zaniechał zaliczenia do okresu takiego zatrudnienia służby wojskowej (1 rok, 11 miesięcy i 19 dni) oraz dodatkowo zaniechał badania i oceny pracy w (...) Spółdzielni (...) (3 lata, 1 miesiąc i 15 dni), które to okresy w połączeniu z uznanym okresem pracy przekroczyły wymagany okres 15 letniej pracy w takich warunkach;

- nie był on związany stosunkiem pracy z (...) Spółdzielnią (...) w P., a jedynie pozostawał jej członkiem;

2) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oceny świadectwa wykonywania pracy w (...) Spółdzielni (...);

3) art. 468 § 1-4, art. 472 i 473 k.p.c. poprzez zaniechanie podjęcia należytych działań wyjaśniających sprawę, w szczególności: jakie z istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności są sporne między stronami oraz czy i jakie dowody należy przeprowadzić w celu ich wyjaśnienia;

4) art. 184 ustawy o z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i jej art. 32 w zw. z § 3 i § 4 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze polegające na niezaliczeniu prac wykonywanych przez ubezpieczonego w okresie służby wojskowej, w (...) Spółdzielni (...) w P. i pracy w (...) Spółdzielni (...) jako pracy w warunkach szczególnych,

5) art. 6 k.c. poprzez jego błędną wykładnię wyrażającą się w błędnym uznaniu, że nie wykazał 15 lat pracy w warunkach szczególnych przed 1 stycznia 1999 r.,

6) niezebranie materiału dowodowego mającego być podstawą rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności nieprzeprowadzenie dowodów niezbędnych dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.

Jednocześnie ubezpieczony zaskarżył postanowienie Sądu Okręgowego oddalające wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków A. M. oraz J. K. i wniósł o dopuszczenie przez Sąd drugiej instancji dowodu z zeznań tychże świadków, na okoliczność jego pracy w warunkach szczególnych w (...) Spółdzielni (...) w P.. Ponadto ubezpieczony zarzucił, że Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania stron.

Mając na uwadze powyższe, J. D. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania i przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury od 1 kwietnia 2014 r. oraz zasądzenie na jego rzecz od organu rentowego zwrotu kosztów postępowania za obie instancje ( apelacja J. D. z dnia 23 lutego 2015 r., k. 67-74 a.s.).

Wyrokiem z dnia 6 maja 2016 r., wydanym w sprawie o sygn. akt. III AUa 422/15, Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd Okręgowy nie rozpoznał istoty sprawy, ponieważ nie przeprowadził postępowania dowodowego w zakresie niezbędnym do prawidłowego ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, ocena prawna w zakresie prawa do żądanej emerytury nastąpiła przedwcześnie, w związku z błędnym nieuznaniem za pracę w szczególnych warunkach odbywania zasadniczej służby wojskowej. Ocena ta została dokonana bez jakichkolwiek ustaleń, co do zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...). Sąd Okręgowy bezpodstawnie uznał, że ubezpieczony i tak nie wykaże spełnienia spornej przesłanki nabycia prawa do dochodzonego świadczenia i w związku z tym zaniechał zbadania zasadności jego twierdzeń, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W związku z powyższym, w zaleceniach Sąd Apelacyjny wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy przeprowadzi dowody zawnioskowane przez ubezpieczonego zmierzające do udowodnienia, że w (...) Spółdzielni (...) wykonywał on pracę w szczególnych warunkach. W odniesieniu do okresu zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w P., tj. od 1 lipca 1985 r. do 14 czerwca 1986 r., Sąd Okręgowy miął dokonać analizy dokumentów już przedstawionych przez ubezpieczonego i ewentualnie innych dowodów, które zostaną zaoferowane i przeprowadzone, a wnioski które wyprowadzi odnośnie podstawy prawnej wykonywanego zatrudnienia szczegółowo uzasadni ( wyrok Sądu Apelacyjnego wraz z uzasadnieniem, k. 86-104 a.s.).

W dniu 25 lipca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję, znak: (...), którą uwzględnił częściowo żądanie ubezpieczonego w ten sposób, że do stażu pracy w warunkach szczególnych zaliczył okres odbywania zasadniczej służby wojskowej przez ubezpieczonego. Organ rentowy ustalił staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat. Jednocześnie organ rentowy uchylił decyzję z dnia 1 kwietnia 2014 r. ( decyzja organu rentowego z dnia 25 lipca 2016 r., k.35-36 a.r., tom II).

J. D. działając przez profesjonalnego pełnomocnika, w dniu 2 września 2016 r. wniósł do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 25 lipca 2016 r., znak: (...), zaskarżając powyższą decyzję w całości (odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 25 lipca 2016 r., k.2-9).

Zarządzeniem z dnia 29 października 2016 r., na podstawie art. 219 k.p.c., Sąd połączył sprawy z odwołania J. D. od decyzji organu rentowego z dnia 1 kwietnia 2014 r. i decyzji z dnia 25 lipca 2016 r. do wspólnego rozpoznania ( zarządzenie z dnia
29 października 2016 r., k. 16 a.s. VII U 1430/16).

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. D. urodzony (...), w dniu 3 marca 2014 r. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o emeryturę. Do wniosku odwołujący załączył świadectwa pracy i dokumentację płacową (wniosek o emeryturę, k. 1-18 a.r., tom II).

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. nie spełnił wszystkich warunków niezbędnych do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych, ponieważ nie udokumentował 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W oparciu o powyższe ustalenia, organ rentowy decyzją z dnia 1 kwietnia 2014 r., znak: (...), odmówił J. D. prawa do wcześniejszej emerytury ( decyzja organu rentowego z dnia 1 kwietnia 2014 r., k. 29-30 a.r.).

W dniu 14 kwietnia 2014 r. ubezpieczony odwołał się od decyzji organu rentowego z dnia 1 kwietnia 2014 r. do Sądu Okręgowego (odwołanie od decyzji organu rentowego, k. 2-3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący w okresie od 1 lipca 1972 r. do 30 sierpnia 1985r. pracował w (...) S.A. w warunkach szczególnych, na stanowiskach: ślusarz, maszynista lokomotywy o mocy do 300 KM, wymienionych odpowiednio w dziale III poz. 82 pkt 1 oraz dziale VIII poz. 13 pkt 11 wykazu A, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.Urz. MRLiGŻ z 1988 r., nr 2, poz. 4, dalej zarządzenie resortowe), wydanego na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm.) ( świadectwo pracy z dnia 14 lipca 2003 r., k.17 a.s.).

Odwołujący został powołany do zasadniczej służby wojskowej, którą pełnił w R., na stanowisku magazyniera żywności, w okresie od 28 października 1975 r. do
17 października 1977 r. (książeczka wojskowa, k.18 a.s).

Od 1 lipca 1985 r. do 14 czerwca 1986 r. odwołujący był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) w miejscowości P., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku robotnika torowego- montera nawierzchni kolejowej. Odwołujący zajmował się montażem i demontażem powierzchni kolejowych. Do zadań odwołującego należały również prace remontowe torów, polegające m.in. na: czyszczeniu przestrzeni pomiędzy pokładami, prostowaniu zakrzywionych torów, reperacji nasypów (świadectwo pracy z dnia 16 sierpnia 2005 r., k. 16 a.s., zeznania A. S., k.199 a.s., zeznania odwołującego, k. 207 a.s. ).

W okresie od 15 czerwca 1986 r. do 31 lipca 1989 r. odwołujący pracował w (...) Spółdzielni (...) w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku robotnika torowego- montera nawierzchni kolejowej. Praca odwołującego była zaklasyfikowana do Dz. VIII poz. 13 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm.) (świadectwo pracy, k.15 a.s.).

Odwołujący wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Spółdzielnia (...) zajmowała się remontem torowisk. W ramach pracy odwołujący m.in.: wymieniał podkłady kolejowe, oczyszczał i wymieniał podsypkę, podbijał tory, wymieniał styki i szyny, ubijał tłuczeń na nasypach. Prace były wykonywane na torach należących do (...) oraz bocznicach zakładowych np. w P. R., K.. Nadzór nad pracami sprawował inspektor z (...) ( zeznania A. M., k.199 a.s., zeznania J. K. k.200 a.s., zeznania odwołującego, k.207 a.s., dokumentacja płacowa dołączona do pisma procesowego z dnia 23 września 2014 r., k.31 a.s.).

Wobec okoliczności, iż uwzględnienie okresu pracy odwołującego w (...) Spółdzielni (...) oraz uwzględnienie przez organ rentowy do stażu okresu odbywania służby wojskowej powoduje powiększenia stażu pracy J. D. do wymaganego 15 letniego stażu takiej pracy, Sąd Okręgowy nie prowadził już dalszego postępowania dowodowego w zakresie ustalenia tytułu prawnego zatrudnienia odwołującego w (...) Spółdzielni (...) w miejscowości P. (stosunek pracy czy też stosunek członkostwa).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie: dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, dokumentów znajdujących się w aktach rentowych, zeznań świadków: A. S., A. M., J. K., a także zeznań odwołującego złożonych przez niego w charakterze strony.

Dowody w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają. Sąd dał wiarę zeznaniom zarówno świadków jak i odwołującego. Zdaniem Sądu zeznania świadków oraz odwołującego korespondują z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie i brak było jakichkolwiek podstaw do ich podważenia.

Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania J. D. od decyzji organu rentowego z dnia 1 kwietnia 2014 r., znak: (...) i z dnia 25 lipca 2016 r., znak: (...) są zasadne i jako takie zasługują na uwzględnienie.

Wymogi konieczne do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury określają ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 887, dalej: ustawa emerytalna) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 nr 8 poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z art. 184 ust.1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. zgodnie z art.196 ustawy - w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj., co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze są ściśle określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1. posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2. wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia;

3. osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz

4. być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

Działając w oparciu o powyższe, Sąd przeanalizował uprawnienia odwołującego do wcześniejszej emerytury i stwierdził, że odwołujący posiada udowodniony okres składkowy w wymiarze 28 lat 11 miesięcy i 7 dni. Wobec tego, bezspornie posiada on wymagany okres 25-letni składkowy i nieskładkowy uprawniający go do uzyskania prawa do świadczenia. Ponadto odwołujący ukończył w dniu 1 kwietnia 2014 r. 60 lat i nie należy do Otwartego Funduszu Emerytalnego.

Sporne między stronami pozostawało udowodnienie przez ubezpieczonego 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Z uwagi na fakt, iż organ rentowy w dniu 25 lipca 2016 r. wydał decyzję, w której zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych okres odbywania zasadniczej służby wojskowej przez ubezpieczonego i ustalił staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat, uchylając jednocześnie decyzję z dnia 1 kwietnia 2014 r. celem rozstrzygnięcia sporu Sąd Okręgowy zbadał jedynie, czy praca odwołującego w okresie od 15 czerwca 1986 r. do 31 lipca 1989 r., w (...) Spółdzielni (...) spełniała warunki uznania jej za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd Okręgowy ponownie rozpoznając sprawę, w wykonaniu zaleceń Sądu Apelacyjnego dopuścił dowód z zeznań świadków: A. S., A. M., J. K. przesłuchanych w drodze pomocy prawnej przez Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w R., a także zeznań odwołującego złożonych przez niego w charakterze strony, na okoliczność wykonywania pracy w warunkach szczególnych w tymże zakładzie pracy.

Oceniając charakter pracy wykonywanej przez odwołującego w Spółdzielni (...)Sąd Okręgowy, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w tym w szczególności: z zeznań wskazanych wyżej świadków oraz z zeznań ubezpieczonego, zakwalifikował cały okres zatrudnienia, tj. od 15 czerwca 1986 r. do 31 lipca 1989 r., jako okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący się wykonywał prace przy remoncie torowisk, wymienił podkłady kolejowe, szyny, przenosił podkłady betonowe ważące około 280 kg, remontował rozjazdy w M., K. R. P., pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, a nawet dłużej niż 8 godzin dziennie gdy trzeba było wykonać pewien zakres prac. Prace te wykonywał także w zimie, gdy można było nawet mimo mrozu wymieniać kamienie na nasypach kolejowych. Prace te zostały wymienione w Wykazie A Dział VIII poz. 13 Rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku jako prace zakładowych służb kolejowych związane z utrzymaniem ruchu pociągów. Tak właśnie określono rodzaj prac odwołującego się w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionym przez Spółdzielnię (...).

Tym samym Sąd Okręgowy ustalił, iż J. D. posiada staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 16 lat 1 miesiąc i 15 dni, a co za tym idzie legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych, wynoszącym co najmniej 15 lat pracy.

W związku z powyższym J. D. spełnił wszystkie przesłanki wynikające z § 8 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zw. z art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej i ma prawo do wcześniejszej emerytury.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i powołanych przepisów ustawy emerytalnej oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1983r. orzekł jak w sentencji orzeczenia w punkcie 2 wyroku.

Z uwagi na fakt, iż decyzją z dnia 25 lipca 2016 r. organ rentowy uchylił decyzję z dnia 1 kwietnia 2014 r. Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ^{( 13 )}§ 1 k.p.c., umorzył postępowanie w zakresie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 1 kwietnia 2014 roku, znak: (...).

Odnośnie ustalenia terminu, od jakiego Sąd Okręgowy przyznał odwołującemu prawo do emerytury zastosowanie znajduje art. 129 pkt. 1. ustawy emerytalnej, w oparciu o który świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Sąd zważył, że odwołujący osiągnął wiek uprawniający do świadczenia w dniu 1 kwietnia 2014 r. Dlatego też, na podstawie powołanego art. 129 ust.1 ustawy emerytalnej, prawo do wcześniejszej emerytury zostało mu przyznane od dnia 1 kwietnia 2014 roku.

Na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. 2016, poz. 963 ze zm.) w zw. z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy emerytalnej Sąd Okręgowy uznał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatnich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji, albowiem niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające nabycie prawa do wcześniejszej emerytury przez ubezpieczonego zostały ustalone dopiero w postępowaniu przed Sądem, a sama odmowa przyznania świadczenia nie była również wynikiem błędu w wykładni lub zastosowaniu prawa materialnego przez organ rentowy. Opóźnienie w wypłacie świadczenia było następstwem okoliczności, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności. Wskazać bowiem należy, że pomimo podjęcia przez organ rentowy- w ramach posiadanych kompetencji i nałożonych obowiązków - wszystkich niezbędnych czynności, organ ten nie dysponował materiałem dowodowym pozwalającym na dokonanie ustaleń faktycznych umożliwiających wydanie decyzji zgodnej z treścią wniosku ubezpieczonego. Organ rentowy wydał zatem zaskarżoną decyzję w oparciu o przeprowadzoną formalną weryfikację złożonych przez odwołującego dokumentów zatrudnienia. Organ rentowy nie miał przy tym możliwości przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego (np. z zeznań świadków, dokonania oceny wiarygodności zgromadzonych dowodów). Było to prawnie możliwe dopiero przed Sądem. Wobec powyższego Sąd Okręgowy w punkcie 3 wyroku ustalił na podstawie wyżej wymienionych przepisów, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł w pkt 4 sentencji wyroku w oparciu o treść art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z 2015 r., poz. 1800) , zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W. na rzecz odwołującego J. D. kwotę 180 złotych.