Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w Wydziale XVII Karnym-Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: SSO Jarosław Komorowski

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Popławska

przy udziale rewidenta Wielkopolskiego Urzędu Celno – Skarbowego w Poznaniu Anny Chwastyniak

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2017 r.

sprawy J. C.

obwinionego o wykroczenie skarbowe z art. 65 § 1 i 4 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lesznie

z dnia 31 października 2016 r. – sygn. akt II W 482/16

1.  Zmienia w ten sposób, że uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 kpk w zw. z art. 113§1 kks i art. 51 § 1 i 2 kks umarza postepowanie w przedmiotowej sprawie;

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. D. kwotę 1847,77 zł tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej obwinionemu z urzędu;

3.  Kosztami postepowania za I i II instancję obciąża Skarb Państwa.

Jarosław Komorowski

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 31 października 2016 r. Sąd Rejonowy w Lesznie uznał obwinionego J. C. za winnego tego, że w dniu 20 stycznia 2014 r. w miejscowości L., nabył i posiadał wyroby akcyzowe w postaci tytoniu do palenia w ilości 1,428 kg bez polskich znaków akcyzy, które stanowiły przedmiot czynu zabronionego z art. 63§7 i §1 kks – tj. wyrobu akcyzowego wydanego po zakończeniu procedury zawieszenia poboru akcyzy bez uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy, od którego kwota podatku akcyzowego narażonego na uszczuplenie wynosiła 999,00zł tj. wykroczenia skarbowego z art. 65 § 1 i 4 k.k.s. Sąd Rejonowy częściowo obciążył również obwinionego kosztami postępowania w kwocie 1328,40 zł oraz 2,77 zł, a w pozostałym zakresie zwolnił obwinionego od obowiązku ich zapłaty.

Wyrok ten w całości, zaskarżył obrońca obwinionego zarzucając mu:

1.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj.: art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5§2 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego przejawiającą się w uznaniu, że obwiniony popełnił czyn z art. 65§1 „ kodeksu karnego wykonawczego ” (zapewne obrońca miał na myśli k. k. skarbowy),

2.  a nadto obrazę prawa materialnego:

⚫

art. 65§1 kks poprzez błędną jego wykładnię, przejawiającą się w przypisaniu obwinionemu posiadania wyrobów akcyzowych, podczas gdy posiadanie nie należy do znamion czasownikowych tego czynu zabronionego,

⚫

art. 48§4 kks poprzez jego niezastosowanie i wymierzenie kary grzywny bez uwzględnienia okoliczności, o których mowa we wskazanym przepisie.

W konsekwencji, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie obwinionego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, zwolnienie obwinionego od kosztów sądowych oraz o zasądzenie kosztów obrony z urzędu.

Na rozprawie odwoławczej obrońca podtrzymał stanowisko zaprezentowane w apelacji, natomiast oskarżyciel – przedstawiciel Urzędu Celno-Skarbowego wniosła o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy okazała się potrzebna, jednakże nie zasługiwała na uwzględnienie, ani w zakresie wniosków w niej zawartych, ani podniesionej w niej argumentacji.

Obrońca powołując się na – popełnione jego zdaniem przez Sąd I instancji błędy - przede wszystkim sposób procedowania Sądu meriti, który miał mieć wpływ na ocenę dowodów, a w konsekwencji na stwierdzenie sprawstwa i winy obwinionego.

Zgodnie z art. 7 k.p.k., organy postępowania, a więc także i sąd, kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy:

1)  jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

2)  stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3)  jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, V KKN 104/98).

Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień, które wskazywałby na przekroczenie przepisu art. 7 k.p.k. (recypowanym do postępowania w sprawach o wykroczenia) i w pełni zgodził się z przeprowadzonym przez Sąd I instancji postępowaniem dowodowym.

Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do twierdzenia, że Sąd Rejonowy naruszył wskazania art. 5 § 2 k.p.k. Nie można bowiem podnosić tego zarzutu, wskazując na wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub co do sposobu interpretacji prawa. Sąd Rejonowy wyjaśnił wszystkie istniejące w sprawie wątpliwości i poparł te wyjaśnienia rzeczową argumentacją, którą Sąd II instancji w pełni podziela.

Wobec stwierdzenia, iż nie uchybiono wskazaniom wiedzy lub logicznego rozumowania, ani też nie wykroczono poza ramy swobodnej oceny, brak jest podstaw do wzruszenia orzeczenia, w sposób oczekiwany przez autora apelacji tj. do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia J. C. od zarzuconego mu czynu, zgodnie z dyspozycją art. 62 § 3 k.p.w.

Konieczne natomiast okazało się umorzenie postępowania. Podstawą takiego rozstrzygnięcia stał się pogląd wyrażony i zaakceptowany przez Sąd Odwoławczy w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2015 r. sygn.. V KK 433/14, gdzie tenże Sąd badając w trybie kasacyjnym sprawę wykroczenia skarbowego o kwalifikacji czynu i stanie faktycznym bardzo zbliżonym do czynu przypisanego obwinionemu w przedmiotowej sprawie uznał, iż termin przedawnienia karalności wykroczenia skarbowego z art. 65 § 1 i 4 k.k.s. wynosi 3 lata.

W sprawie, którą zajmował się Sąd Najwyższy sprawca czynu został obwiniony o to, że w dniu 15 czerwca 2012 r. przechowywał w sklepie w N. przy ulicy W. tytoń do palenia w ilości 2,8 kg o wartości rynkowej 1.002,00 zł, nieoznakowany polskimi znakami akcyzy, wobec którego nie został uiszczony podatek akcyzowy w kwocie 1.645,00 złotych, a tym samym stanowiący przedmiot wykroczenia skarbowego z art. 63 § 7 k.k.s.

Jak wynika z pisemnego uzasadnienia orzeczenia Sądu Najwyższego - zgodnie z dyrektywą wynikającą z art. 51 § 2 k.k.s., przedawnienie karalności tego wykroczenia skarbowego nastąpi dopiero w dniu 15 czerwca 2015 r. (bowiem wcześniej zaistniały przesłanki wydłużenia okresu przedawnienia do trzech lat opisane w treści art. 51§2 kks).

W ocenie Sądu Okręgowego kwestia przedawnienia karalności wykroczenia skarbowego z art. 65§ 1 i 4 kks w kontekście przepisu szczególnego z art. 44 § 3 i 4 kks nie powinna budzić wątpliwości nie tylko w świetle przytoczonego wyżej orzeczenia Sądu Najwyższego, lecz również ze względu na fakt, iż przedmiotowy czyn zabroniony przynależy do grupy deliktów abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo. Nie jest to czyn konkretnego narażenia, jak mogłoby to wynikać z art. 44 § 3 i § 4 kks, gdzie ujęto znamię kwoty podatku narażonego na uszczuplenie. Znamię to pełni wyłącznie funkcję elementu specjalizującego, niebędącego zarazem ustawowym skutkiem, od którego uzależniona jest realizacja znamion paserstwa akcyzowego (vide komentarz G. Łabudy). Stanowisko to poparł również Sąd Okręgowy w Gliwicach w orzeczeniu zapadłym w sprawie o sygn.. akt VI Ka 485/14.

W konsekwencji powyższej argumentacji w przedmiotowej sprawie, w której czyn popełniono w dniu 23 stycznia 2014 r., a postanowienie o przedstawieniu zarzutów wydano w dniu 25 lutego 2014 r. – opisany w art. 51 § 1 k.k.s. roczny termin przedawnienia karalności wykroczenia – został wydłużony do 3 lat licząc jego bieg od chwili popełnienia czynu.

Sąd Okręgowy zwrócił również uwagę na kwestię skuteczności realizacji przesłanek z art. 51 § 2 kks, bowiem postanowienie o przedstawieniu zarzutów nie zostało doręczone obwinionemu. W przedmiotowej sprawie J. C. nie przebywał jednak w miejscu zamieszkania, a z informacji uzyskanych w toku postepowania przygotowawczego wynikało, iż wyjechał na stałe za granice. W tej sytuacji – zgodnie z przyjętą praktyką – czynności związane z przedstawieniem zarzutu mogły zostać ograniczone wyłącznie do sporządzenia postanowienia w tym zakresie (vide postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 16.10.2012 r. II AKz 404/12).

Podkreślić należy, iż w chwili orzekania przez Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie ( 31 października 2016 r. ) brak było przesłanek do umorzenia postępowania, i tenże Sąd zobowiązany był merytorycznie rozstrzygnąć kwestię sprawstwa i winy obwinionego – co prawidłowo uczynił, bowiem przedawnienie karalności wykroczenia nastąpiło dopiero na etapie postepowania międzyinstancyjnego w dniu 24 stycznia 2017 r..

Z uwagi na stwierdzenie omówionej wyżej okoliczności, Sąd Okręgowy - na podstawie art. 436 k.p.k. - ograniczył rozpoznanie wniesionego środka odwoławczego, albowiem jest ono wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie podniesionych przez obwinionego uchybień byłoby bezprzedmiotowe.

Mając na uwadze powyższe Sąd Odwoławczy na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 kpk w zw z art. 113§1 kks i art. 51§1 i 2 kks uchylił zaskarżony wyrok i postępowanie w sprawie umorzył.

Zasądzono również na rzecz obrońcy z urzędu koszty reprezentacji procesowej- łącznie - przed sądem I i II instancji (bowiem rozstrzygnięcie o kosztach zawarte w wyroku Sądu Rejonowego zostało uchylone) wg. norm przepisanych.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w punkcie 3. wyroku, obciążając nimi Skarb Państwa, albowiem zgodnie z dyspozycją przepisu art. 634 k.p.k. w zw. z art. 632 pkt 2 k.p.k., w razie umorzenia postępowania w sprawach z oskarżenia publicznego koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

Jarosław Komorowski