Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 marca 2017 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 26 sierpnia 2016 r. i przyznał K. G. kwotę 2.340 zł tytułem wyrównania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w związku z ustaleniem dodatkowego 3% uszczerbku na zdrowiu.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

K. G. był zatrudniony przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przy remoncie willi K. w Ł., na stanowisku robotnika budowlanego.

W dniu 6 listopada 2015 r. około godziny 15:30 powód razem z W. J. dostali polecenie zniesienia drzwi z pierwszego piętra kamienicy i załadowania ich na samochód stojący na placu przed budynkiem. W momencie gdy wnioskodawca był na końcu zejścia potknął się i wypuszczając drzwi z rąk upadł na podłogę parteru budynku. W. J. nie utrzymał drzwi. Drzwi wypadając mu z rąk, uderzyły wnioskodawcę w prawą nogę między stopą, a kolanem. W wyniku wypadku wnioskodawca doznał spiralnego złamania kości piszczelowej prawej oraz złamania podgłowowego kości strzałkowej.

O zdarzeniu został powiadomiony kierownik budowy R. B., który odwiózł wnioskodawcę do (...) w Ł. gdzie udzielono wnioskodawcy pierwszej pomocy, a następnie zawiózł do Szpitala na ulicę (...).

Pracodawca uznał zdarzenie z dnia 6 listopada 2015 roku, jako wypadek przy pracy.

Orzeczeniem lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia
1 lipca 2016 r. ustalono, iż wnioskodawca doznał 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy z dnia 6 listopada 2015 roku.

K. G. wniósł sprzeciw od powyższego orzeczenia.

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 sierpnia 2016 r. ustalono, iż wnioskodawca doznał 10 % (poz. 158a tabeli) stałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy z dnia 6 listopada 2015 roku.

Wnioskodawca przebył złamanie obu kości prawego podudzia, był leczony operacyjnie, jednak nie stanowi to następstw w zakresie układu naczyniowego kończyn dolnych.

Na przedniej 1/3 obwodowej kończynie dolnej prawej obecna jest łukowata blizna pooperacyjna o długości 9 cm, dobrze wygojona niezrośnięta z podłożem. Obwód uda prawego jest mniejszy od uda lewego o 1 cm, natomiast podudzie prawe jest szczuplejsze od lewego o 2 cm. Obwód na poziomie prawego stawu skokowego jest większy od lewego o 2 cm (obrzęk). Ruchy w stawie skokowym górnym prawym są miernie ograniczone wynoszą: zgięcie grzbietowe 10 st., zgięcie podeszwowe 20 st., tymczasem w stawie skokowym lewym zakres ruchu wynosi w zgięciu grzbietowym 15 st., w zgięciu podeszwowym 30 st. W stawie skokowym dolnym prawym śladowy ruch supinacji i pronacji. Wnioskodawca lekko utyka na prawą nogę, utykanie to nasila się przy chodzeniu na palcach. U wnioskodawcy istnieje niewielki zanik mięśniowy uda i podudzia prawej kończyny dolnej, niewielki obrzęk okolic kostek oraz ograniczenie ruchów w stawie skokowym dolnym.

Trwały uszczerbek na zdrowiu wnioskodawcy w związku z przebytym złamaniem kości goleni wynosi 10% według punktu 158 a.

W środkowym i w dalszym odcinku podudzia prawego na jego stronie przedniej widoczna jest linijna blizna pooperacyjna, przebiegająca pionowo i nieco półkoliście w osi długiej podudzia o zabarwieniu sino-różowym, w dolnym odcinku wypukła o wymiarach: długość 107 mm i szerokości 5 mm. tzw. „drabinkowata” – z licznymi prostopadłymi do jej przebiegu bliznami po szwach chirurgicznych o długości 28 mm. P. od górnego bieguna wskazanej wyżej blizny widoczna jest okrągła blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, nieco zgrubiała o zabarwieniu brunatnym i średnicy 10 mm. P. od środkowego odcinka tej blizny widoczna jest owalna blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, brunatna o wymiarach 25 x 10 mm.

Trwały uszczerbek na zdrowiu wnioskodawcy w związku z uszkodzeniem tkanek miękkich podudzia wynosi 3 %.

Stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów i w zakresie wysokości uszczerbku na zdrowiu wnioskodawcy – na podstawie opinii powołanych w sprawie biegłych. Sąd oparł się na wszystkich opiniach, bowiem są one wyczerpujące i zawierają uzasadnienie wniosków. Sąd, oceniając opinie biegłych nie znalazł podstaw do kwestionowania merytorycznych ustaleń w nich dokonanych. Opinie te są spójne i logiczne.

Powołany w sprawie biegły z zakresu chirurgii ogólnej, chirurgii naczyniowej i torakochirurgii M. G., wskazał, iż z punktu widzenia jego specjalności nie stwierdza uszczerbku na zdrowiu z przyczyn chirurgicznych. Biegły przy tym podał, iż niezbędne jest dopuszczenie dowodu z opinii biegłych wezwanych przez Sąd.

Opinia biegłego z zakresu ortopedii wyczerpująco opisywała i wyjaśniała urazy, jakich doznał wnioskodawca i ich skutki, odczuwane obecnie ustalając uszczerbek w wysokości 10%. Biegły ten wskazał również w swojej opinii, iż
u wnioskodawcy widoczna jest na przedniej obwodowej kończynie dolnej prawej obecna jest łukowata blizna pooperacyjna o długości 9 cm, dobrze wygojona niezrośnięta z podłożem. Wskazał również, iż obwód uda prawego jest u wnioskodawcy mniejszy od uda lewego o 1 cm, natomiast podudzie prawe jest szczuplejsze od lewego o 2 cm. Obwód na poziomie prawego stawu skokowego większy od lewego o 2 cm. Ruchy wnioskodawcy w stawie skokowym górnym prawym jest miernie ograniczone i wynosi w zgięciu grzbietowym 10 st, natomiast w lewym 15 st., zgięciu podeszwowym prawym 20 st., natomiast w lewym 30 st. W stawie skokowym dolnym prawym śladowy ruch supinacji i pronacji. Wnioskodawca lekko utyka na prawą nogę, jednak nie wymaga pomocy laski. Biegły podał także, iż utykanie to nasila się przy chodzeniu na palcach. Biegły wskazując, iż ze względu, że u wnioskodawcy istnieje niewielki zanik mięśniowy uda i podudzia prawej kończyny dolnej, niewielki obrzęk okolic kostek oraz ograniczenie ruchów
w stawie skokowym dolnym ustalił uszczerbek w wskazanej wysokości na podstawie pkt 158a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania.

Strony nie zgłaszały żadnych zastrzeżeń do opinii biegłego ortopedy.

Z kolei biegły z zakresu chirurgii plastycznej wskazał, iż u wnioskodawcy widoczna jest w środkowym i w dalszym odcinku podudzia prawego na jego stronie przedniej blizna pooperacyjna, przebiegająca pionowo i nieco półkoliście w osi długiej podudzia o zabarwieniu sino-różowym, w dolnym odcinku wypukła o wymiarach: długość 107 mm i szerokości 5 mm. tzw. „drabinkowata” – z licznymi prostopadłymi do jej przebiegu bliznami po szwach chirurgicznych o długości 28 mm. P. od górnego bieguna wskazanej wyżej blizny widoczna jest okrągła blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, nieco zgrubiała o zabarwieniu brunatnym i średnicy 10 mm. P. od środkowego odcinka tej blizny widoczna jest owalna blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, brunatna o wymiarach 25 x 10 mm.

Biegły podkreślił, iż większość złamań kości (w tym złamania kości goleni) goją się także po ich repozycji zewnętrznej w unieruchomieniu gipsowym ergo nie wymagają leczenia operacyjnego pozostawiającego blizny. Dlatego w ocenie biegłego blizny pooperacyjne po złamaniach kostnych, poza nielicznymi, ściśle określonymi wyjątkami (np. złamanie szyjki kości udowej u osób starszych) uznane muszą być za dodatkowe powikłania tych złamań, niezależne od samych skutków ortopedycznych.

Sąd I instancji wskazał, że organ rentowy wniósł jedynie zastrzeżenia do opinii biegłego chirurga plastyka, zarzucając, iż biegły nie wykazał w jakim stopniu blizny naruszają sprawność organizmu.

W opinii uzupełniającej biegły z zakresu chirurgii plastycznej uzasadnił zastosowanie przez analogię poz. 160 tabeli uszczerbkowej. Zgodnie bowiem z dyspozycją § 8 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania przewidziane zostało, iż jeśli brak jest odpowiedniej pozycji w tabeli dla danego przypadku, to lekarz przy ocenianiu stopnia uszczerbku na zdrowiu powinien ocenić ten uszczerbek według pozycji najbardziej zbliżonej. Z tego właśnie powodu biegły z zakresu chirurgii plastycznej, jak podał w opinii uzupełniającej, zastosował per analogiam punkt 160 tabeli uszczerbkowej. Należy przy tym zaznaczyć, iż przywołany przez biegłego pkt m par. 160 dotyczący uszkodzenia tkanek miękkich podudzia stanowi podstawę orzeczenia uszczerbku w granicach od 5 do 20%, a zatem przyjęty przez biegłego uszczerbek 3% stanowi jest niższy od dolnej granicy, co jest dopuszczalne przy zastosowaniu § 8 ust. 3.

Sąd I instancji uznał, iż opinie biegłych z zakresu ortopedii i chirurgii plastycznej nie są ze sobą sprzeczne, a stwierdzone w nich uszczerbki na zdrowiu odwołującego podlegają sumowaniu. Każdy z biegłych bowiem dokonał oceny uszczerbku na zdrowiu K. G. w innym zakresie, w ramach swojej specjalizacji. Należy podkreślić, iż podstawą zakwestionowania opinii nie może być fakt, iż treść wydanej już w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego. Jak słusznie wskazuje się w judykaturze, opowiedzenie się za odmiennym stanowiskiem oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona kwestionująca ( tak m.in.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 28 lutego 2013 r. sygn. akt III AUa 1180/12 nr LEX 1294835; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 22 lutego 2013 r. sygn. akt I ACa 76/12 nr LEX 1312019 ). Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii od innego biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii (tak m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 12 lutego 2013 r. sygn. akt I ACa 980/12 nr LEX 1293767; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2013 r. sygn. akt I ACa 148/13 nr LEX 1313335).

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że odwołanie jest zasadne i skutkuje ustaleniem, iż wnioskodawcy przysługuje prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu
w wysokości 13% będącego następstwem wypadku przy pracy z dnia 6 listopada 2015 r.

W sprawie niesporne pozostaje, że zdarzenie z udziałem odwołującego się jest wypadkiem przy pracy. Osią sporu w rozpoznawanej sprawie było ustalenie wysokości rzeczywistego uszczerbku na zdrowiu, będącego skutkiem wskazanego wypadku.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. 2009, Nr 167, poz. 1322 ze zm.) ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie.

Za stały uszczerbek na zdrowiu uznaje się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy (art. 11 ust. 2 powołanej ustawy), zaś za długotrwały – upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.

Dla oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu i ustalenia uprawnień wnioskodawcy ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (tekst jednolity Dz. U. 2013 r., poz. 954 ze zm.). Poz. 158 obejmuje złamanie kości podudzia- w zależności od zniekształcenia, przemieszczenia, powikłań wtórnych, zmian troficznych i czynnościowych kończyny itp.:

a)  ze zmianami lub skróceniami do 4 cm – 5-15%

b)  z dużymi wtórnymi zmianami lub ze skróceniem od 4 cm do 6 cm – 15-25%

c)  ze skróceniem powyżej 6 cm bardzo rozległymi zmianami wtórnymi i dodatkowymi powikłaniami w postaci przewlekłego zapalenia kości, przetok, zmian troficznych skóry z owrzodzeniami, stawów rzekomych, ubytków kostnych i zmian neurologicznych – 25-50%.

Stosownie do treści § 8 ust. 3 jeżeli w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku, lekarz orzecznik ocenia ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej. Przy czym można ustalić stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w procencie niższym lub wyższym od przewidywanego w odpowiedniej pozycji oceny procentowej.

Z przyczyn wskazanych przy ocenie materiału dowodowego, Sąd I instancji opierając się na wnioskach opinii biegłego ortopedy przyjął 10 % uszczerbek na zdrowiu z punktu 158 a. Ustalenia stanu faktycznego wskazują bowiem, iż wnioskodawca na skutek wypadku przy pracy ma obecnie niewielki zanik mięśniowy uda i podudzia prawej kończyny dolnej, niewielki obrzęk okolic kostek oraz ograniczenie ruchów w stawie skokowym dolnym. Ponadto u wnioskodawcy jest widoczna w środkowym i w dalszym odcinku podudzia prawego na stronie przedniej blizna pooperacyjna, przebiegająca pionowo i nieco półkoliście w osi długiej podudzia o zabarwieniu sino- różowym, w dolnym odcinku wypukła o wymiarach: długość 107 mm i szerokości 5 mm. tzw. „drabinkowata” – z licznymi prostopadłymi do jej przebiegu bliznami po szwach chirurgicznych o długości 28 mm. P. od górnego bieguna wskazanej wyżej blizny widoczna jest okrągła blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, nieco zgrubiała o zabarwieniu brunatnym i średnicy 10 mm. P. od środkowego odcinka tej blizny widoczna jest owalna blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, brunatna o wymiarach 25 x 10 mm. Opierając się natomiast na wnioskach biegłego chirurga plastycznego powstałe blizny stanowią 3% trwałego uszczerbku na zdrowiu.

W związku z tym, iż w ocenie biegłego z zakresu ortopedii uszczerbek na zdrowiu odwołującego wyniósł 10 % (ostatecznie wysokość uszczerbku i jego kwalifikacja z poz. 158 a tabeli nie były kwestionowane), zaś w opinii biegłego chirurga plastyka było to 3% Sąd uznał, iż wartości procentowego uszczerbku na zdrowiu określone przez oboje powołanych biegłych podlegają sumowaniu. Sąd dokonał takiego ustalenia w oparciu o to, iż możliwym jest, że ze względu na specyfikę i specjalizację obrażenia i następstwa wypadku w postaci blizn pooperacyjnych jakie występują u ubezpieczonego nie stanowią uszczerbku na zdrowiu w ocenie biegłego z zakresu ortopedii. Z punktu widzenia jednak chirurgii plastycznej blizny te mają wpływ na stan zdrowia ubezpieczonego, stanowią bowiem oszpecenie ciała, znosząc także normalne funkcje skóry. Biegły podał, iż zgodnie z definicją medyczną blizna jest jednym z podstawowych wykwitów chorobowych skóry, która powstaje w następstwie uszkodzenia skóry właściwej i zastępuje tkanką łączną włóknistą. Słusznie, w ocenie Sądu biegły podniósł w opinii, iż oszpecenie wyglądu dotyczy wszystkich okolic anatomicznych ciała nie tylko twarzy. Biegły zaznaczył, iż oszpecenie wyglądu jest upośledzeniem funkcji estetycznej ciała. Sąd w całości podziela poglądy wyrażone przez biegłego w opinii uzupełniającej. Ustawodawca faktycznie nie jest w stanie wymienić wszelkich skutków urazowych na zdrowiu, dlatego też w rozporządzeniu został zawarty § 8 ust. 3 dający możliwość oceny uszczerbku na zdrowiu, który nie został wymieniony szczegółowy w Załączniku do komentowanego rozporządzenia.

Uwzględniając całokształt przytoczonych powyżej okoliczności na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję, ustalając, zgodnie z opinią biegłego ortopedy oraz chirurga plastycznego, że w wyniku wypadku wnioskodawca doznał dodatkowo 3 % stałego uszczerbku na zdrowiu i przysługuje mu z tego tytułu prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w kwocie 2.340 zł, ponad kwotę przyznaną i wypłaconą za 10 % uszczerbek.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. i zaskarżył je w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 11 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322 ze zm.) w szczególności:

- przepisów służących dla oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu i ustalenia uprawnień tj. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 954 ze zm.) przejawiające się tym, iż Sąd dokonał zsumowania niespornego między stronami uszczerbku 10% z poz. 158a tabeli uszczerbkowej z dodatkowym spornym wynikającym z opinii biegłego chirurga plastyka 3% uszczerbkiem tj. dodatkowo jeszcze per analogiem punkt 160 tzw. Tabeli uszczerbkowej. Powyższe zdaniem ZUS jest nieuzasadnione, gdyż stosownie do treści §8 ust. 3 w/w rozporządzenia dopiero jeżeli w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku, lekarz orzecznik ocenia ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej. Przy czym można ustalić stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w procencie niższym lub wyższym od przewidywanego w odpowiedniej pozycji oceny procentowej.

2.  Naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. polegające na wydaniu wyroku bez wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przejawiające się tym, że Sąd wbrew zarzutom ZUS do opinii biegłego chirurga plastyka w przedmiocie tego, że nie dowiódł on, że to naruszenie sprawności prowadziło do jakiegokolwiek upośledzenia czynności kończyny, której dotyczyły blizny – to Sąd pomimo tego przyjął w/w opinię jako podstawę orzekania pomimo tego, że naruszała ona zasady orzecznictwa lekarskiego i podstawę prawną orzekania, na której ów uszczerbek winien być ustalany. Natomiast zdaniem ZUS Sąd winien pominąć takową opinię przy orzekaniu z uwagi na zarzuty podniesione w szeregu pism procesowych ZUS.

W konsekwencji organ rentowy wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania od decyzji z dnia 26 sierpnia 2016 r. bądź alternatywnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony reprezentowany przez radcę prawnego wniósł o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., nr 167, poz. 1322) jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Zasady orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. z 2002 r. Nr 234, poz. 1974).

Art. 233 § 1 kpc stanowi, natomiast iż Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Z kolei zgodnie z treścią art. 278 § 1 kpc dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczające poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 kpc, Sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (wyrok SN z 30 października 2003 r., IV CK 138/02 L.). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc (wyrok SN z 9 stycznia 2002 r., II UKN 708/00 L.). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 30 czerwca 2000 r., II UKN 617/99, OSNAPiUS 2002/1/26).

Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania (wyrok SN z 20 października 1999 r., II UKN 158/99, OSNAPiUS 2001/2/51).

Zdaniem Sądu II instancji niewątpliwym jest, że ocena stanu zdrowia wnioskodawcy, będąca podstawą określenia wysokości uszczerbku na zdrowiu, warunkująca przyznanie jednorazowego odszkodowania na podstawie art. 11 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322) w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 6 listopada 2015 r., wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w rzetelnie przeprowadzonym dowodzie z opinii biegłych.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy uczynił podstawą swego rozstrzygnięcia opinię biegłego lekarza chirurga naczyniowego, ortopedy, oraz chirurga plastycznego. Przy czym, w postępowaniu apelacyjnym organ rentowy zakwestionował wyłącznie zasadność opinii biegłego chirurga plastycznego, uznając w pełni moc dowodową pozostałych.

Wskazany biegły chirurg plastyk stwierdził, iż u wnioskodawcy w środkowym i w dalszym odcinku podudzia prawego na jego stronie przedniej widoczna jest linijna blizna pooperacyjna, przebiegająca pionowo i nieco półkoliście w osi długiej podudzia o zabarwieniu sino-różowym, w dolnym odcinku wypukła o wymiarach: długość 107 mm i szerokości 5 mm. tzw. „drabinkowata” – z licznymi prostopadłymi do jej przebiegu bliznami po szwach chirurgicznych o długości 28 mm. P. od górnego bieguna wskazanej wyżej blizny widoczna jest okrągła blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, nieco zgrubiała o zabarwieniu brunatnym i średnicy 10 mm. P. od środkowego odcinka tej blizny widoczna jest owalna blizna płaszczyznowa, pooperacyjna, brunatna o wymiarach 25 x 10 mm.

Biegły wskazał także, że zgodnie z definicją medyczną blizna (cicatrix) jest jednym z „podstawowych wykwitów chorobowych skóry” (czyli ex definitnione zmianą patologiczną), która powstaje „w następstwie uszkodzenia skóry właściwej (uszkodzenie takie powstać może zarówno w wyniku choroby skóry, chorób układu naczyniowego i metabolicznych chirurgicznych prowadzących do powstania ran urazowych i ran chirurgicznych) i zastąpienia jej tkanką łączną włóknistą” (J. S., C. T.: „Choroby skóry”, podręcznik dla studentów i lekarzy, (...) W., 1994, str. 28-35).

Biegły wskazał, że z punktu widzenia chirurgii plastycznej każda blizna, również ex definitone stanowiąca fizjopatologicznie korzystne następstwo wygojenia się każdej rany, zarówno urazowej jak i chirurgicznej, stanowi jednocześnie oszpecenie wyglądu (bowiem jej istnienie w żadnej mierze nie jest stanem prawidłowym), którego jedynie obiektywna ocena odniesiona być musi do stanu prawidłowego sprzed wypadku, jakim jest brak blizny. Oszpecenie wyglądu z punku widzenia chirurgii plastycznej skutkuje uszczerbkiem na zdrowiu, ponieważ blizny mają charakter trwały, to uszczerbek na zdrowiu nimi powodowany jest również uszczerbkiem trwałym. Ponadto faktem medycznym pozostaje, iż oszpecenie wyglądu bliznami nie dotyczy wyłącznie twarzy – dotyczy ono wszystkich okolic anatomicznych ciała (wygląd ciała pełni bowiem funkcję estetyczną ciała). I tego faktu medycznego nie zmienia w niczym „fakt formalny”, czyli zapisanie w Załączniku taryfikatora procentowego dla blizn i zniekształceń oszpecających wyląd jedynie w przepisie 19, który nie oznacza, że zapis ten wyklucza możliwość istnienia oszpeceń w innych niż twarz okolicach anatomicznych ciała (ust. 3 § 8 Rozporządzenia).

Biegły chirurg plastyk dodał, że ocenił blizny podudzia prawego u powoda wyłącznie z punktu widzenia chirurgii plastycznej jako oszpecenie wyglądu, zgodnie z dyspozycją pkt 3 §8 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. Dz. U. Nr 234, poz.1974, przez analogię (co do zasady oceny) do pkt M. § 160 /uszkodzenia tkanek miękkich podudzia/ [5-20%] Załącznika do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. Dz. U. Nr 234, poz.1974, na 3% trwałego uszczerbku na zdrowiu jako poniżej dolną wartość przewidzianą dla tego przepisu Załącznika (także zgodnie z dyspozycją pkt 3 § 8 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. Dz. U. Nr 234, poz.1974).

W świetle powołanych okoliczności, Sąd Okręgowy nie podziela poglądu prawnego Sądu I instancji (a także biegłego chirurga plastycznego), iż stan zdrowia wnioskodawcy – istniejące blizny podudzia prawego - uzasadniały przyznanie mu, per analogiam, dodatkowego 3% uszczerbku na zdrowiu z pkt 160 tabeli uszczerbkowej.

Zdaniem Sądu Okręgowego opinia biegłego chirurga plastycznego budzi w niniejszej sprawie szereg wątpliwości jeśli chodzi o kryteria orzecznicze (co słusznie zauważył skarżący) bowiem biegły kwestionuje zarówno rozporządzenie jak i tabelę uszczerbkową w zakresie zniekształceń typu bliznowatego.

Ubezpieczony jak wskazano powyżej ma jedynie pooperacyjne blizny podudzia, które jednak zdaniem biegłego dają podstawy do zastosowania pkt 160 tabeli uszczerbkowej i do ustalenia 3% uszczerbku na zdrowiu. W ocenie Sądu Okręgowego ustalenia w tym zakresie są błędne albowiem pkt 160 załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 r. wskazuje, że ustalenie uszczerbku dopuszczone jest tylko w wypadku uszkodzenia tkanek miękkich podudzia, uszkodzenia ścięgna A. i innych ścięgien – zależnie od rozległości uszkodzenia, zaburzeń czynnościowych i zniekształceń stopy.

Zaś pkt 19 tabeli uszczerbkowej przewiduje możliwość stwierdzenia uszczerbku na zdrowiu spowodowanego bliznami lecz tylko w przypadku uszkodzenia powłok twarzy w zależności od rozmiarów, a w przypadku gdy blizny nie dotyczą twarzy tylko innych organów wymagane przepisy wymagają aby również nastąpiło naruszenie uszkodzenia czynności organu na którym znajduje się blizna.

Wnioskodawca ma natomiast jedynie blizny na podudziu, niepowodujące w/w uszkodzeń, co jest niesporne w niniejszej sprawie. Nie stwierdził bowiem takich uszkodzeń biegły chirurg plastyk jak i pozostali biegli w niniejszej sprawie.

Biegły chirurg wyraził jedynie swoją opinię, że każda blizna powoduje oszpecenie i powoduje uszczerbek na zdrowiu bez względu na to gdzie się znajduje.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Sądu Okręgowego ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie ustalenia dodatkowego uszczerbku na zdrowiu wnioskodawcy powyżej niesporne 10% są błędne.

Co prawda § 8 pkt 3 zd. 1 powoływanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku stanowi, że jeżeli w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku, lekarz orzecznik ocenia ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej. Niemniej jednak, zdaniem Sądu II instancji wskazana regulacja nie mogła znaleźć zastosowania na gruncie rozpoznawanej sprawy.

Podkreślić należy, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych, w tym także te dotyczące świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego należnych z uwagi na stwierdzony uszczerbek na zdrowiu, mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Takie ukształtowanie treści stosunków ubezpieczeń społecznych oznacza konieczność ich ścisłego stosowania. W związku z tym niedopuszczalnym jest orzekanie o uszczerbku na zdrowiu na zasadach analogii poza przypadkami, w których przepis wprost na to zezwala.

W ocenie Sądu II instancji, zgodnie z § 8 pkt 3 zd. 1 rozporządzenia, taka możliwość istnieje wyłącznie w sytuacji gdy w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku. Niedopuszczalnym jest zatem orzekanie poprzez analogię, gdy w ocenie procentowej przewidziano pozycję dla danego przypadku, jednakże w ramach tej pozycji nie przewidziano konkretnego uszkodzenia. Gdyby bowiem ustawodawca chciał dopuścić możliwość orzeczenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w następstwie wypadków przy pracy dla wszystkich innych uszkodzeń podpadających pod wymienioną tabeli pozycję, nie ograniczałby możliwości orzeczenia o uszczerbku poprzez ścisłe wymienienie przypadków, w których sytuacja taka winna mieć miejsce.

Mając na względzie powyższe blizny podudzia ubezpieczonego nie mogły zostać zakwalifikowane jako uszczerbek na zdrowiu będący podstawą przyznania dodatkowego jednorazowego odszkodowania z art. 11 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Orzeczenie Sądu I instancji było zatem wadliwe. Przyznanie ubezpieczonemu kwoty 2.340 zł tytułem wyrównania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w związku z ustaleniem dodatkowego 3% uszczerbku na zdrowiu nie mogło zostać uwzględnione.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżone orzeczenie i oddalił odwołanie wnioskodawcy jako bezzasadne.

Przewodnicząca: Sędziowie:

K.K.-W.