Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Szyszko

Sędziowie SSO Ewa Kilczewska

SSR del. do SO Agata Chmielnikowska (spr.)

Protokolant Artur Łukiańczyk

przy udziale Leszka Karpiny Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2013r.

sprawy R. B. i K. P.

oskarżonych o czyny z art. 158 §1kk i art.157§2 kk w zw. z art.11§ 2 k.k. oraz z art.278§1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Trzebnicy

z dnia 23 lipca 2013 roku sygn. akt II K 1/11

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  uchyla orzeczenie o karze łącznej w stosunku do obu oskarżonych;

b)  czyn przypisany obu oskarżonym w punkcie I części dyspozytywnej wyroku kwalifikuje z art. 158 § 1 k.k. i przepis ten przyjmuje za podstawę wymiaru kary;

c)  uznaje, że przypisany w punkcie II części dyspozytywnej wyroku czyn stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 k.w. i na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 kpsw w zw. z art. 45 § 1 k.w. uchyla zaskarżony wyrok w tej części i postępowanie o ten czyn umarza, a kosztami sądowymi w tym zakresie obciąża Skarb Państwa;

d)  na podstawie art. 69 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby 3 (trzech) lat;

e)  okresy rzeczywistego pozbawienia wolności określone w punkcie IV części dyspozytywnej wyroku zalicza na poczet orzeczonych oskarżonym kar jednostkowych pozbawienia wolności, w przypadku zarządzenia ich wykonania;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Trzebnicy) na rzecz adwokat K. I. kwotę 516,60 złotych (pięciuset szesnastu i ⁶⁰/100, w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po ½ przypadających na nich kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym po 180 złotych opłaty za obie instancje.

sygn. akt: IVKa 1166/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 lipca 2013 roku Sąd Rejonowy w Trzebnicy (sygnatura akt: IIK 1/11) uznał R. B. i K. P., oskarżonych o popełnienie przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., za winnych pozostających w zbiegu realnym popełnienia przestępstw wyczerpujących znamiona przepisów art. 158 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 278 § 1 k.k., za które wymierzył każdemu z oskarżonych za każdy przypisany czyn kary jednostkowe po 8 miesięcy pozbawienia wolności, które to kary, na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k., połączył wymierzając każdemu z oskarżonych kary łączne po 1 roku pozbawienia wolności.

W oparciu o przepis art. 46 § 2 k.k., Sąd orzekł ponadto od każdego z oskarżonych na rzecz pokrzywdzonego T. K. nawiązki w kwotach po 300 złotych.

Na poczet orzeczonych w stosunku do oskarżonych kar łącznych pozbawienia wolności, w oparciu o przepis art. 63 § 1 k.k., Sąd zaliczył każdemu z oskarżonych okresy rzeczywistego pozbawienia ich wolności, K. P. w dniach od 17 do 18 lipca 2010 roku, a R. B. w dniach od 17 do 18 lipca 2010 roku i od 24 października 2012 roku do 7 stycznia 2013 roku.

Orzekając w przedmiocie kosztów, Sąd zasądził poniesione przez Skarb Państwa koszty od każdego z oskarżonych w zakresie na każdego z nich przypadające, w tym wymierzył im opłaty w kwotach po 180 złotych, a nadto orzekł o wynagrodzeniu obrońcy z tytułu świadczonej na rzecz oskarżonego R. B. obrony z urzędu.

Jak wynika z uzasadnienia wyroku, Sąd Rejonowy, ustalając stan faktyczny w sprawie, oparł się na zgromadzonym z toku postępowania materiale dowodowym w postaci zeznań pokrzywdzonego T. K. i świadka D. K., a także częściowo na zeznaniach świadków S. G., M. W. i J. G. oraz częściowo na wyjaśnieniach oskarżonych. Ponadto ustalając stan faktyczny w sprawie, Sąd oparł się na dowodach z dokumentów w postaci dokumentacji medycznej, opinii sądowo-lekarskiej, dokumentacji odnoszącej się do należącego do pokrzywdzonego telefonu, w tym faktu jego odzyskania, protokole użycia urządzenia kontrolno-pomiarowego do ilościowego oznaczania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, danych o karalności, w tym odpisów wyroków, oraz danych osobo-poznawczych.

W oparciu o wskazany wyżej materiał dowodowy, Sąd Orzekający ustalił, że oskarżeni w dniu 16 lipca 2010 roku, w O., działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali pobicia T. K. w ten sposób, że wielokrotnie uderzali pokrzywdzonego pięściami po głowie, a następnie po przewróceniu go na utwardzone podłoże, wielokrotnie kopali nogami po całym ciele, czym narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k., powodując jednocześnie u pokrzywdzonego obrażenia ciała w postaci stłuczenia głowy i brzucha, skutkujące naruszeniem czynności narządów na czas poniżej 7 dni.

Nadto Sąd ustalił, że oskarżeni w dniu 16 lipca 2010 roku, w O., działając wspólnie i w porozumieniu, już po pobiciu T. K., dokonali zaboru należącego do niego telefonu komórkowego o wartości 400 złotych.

Uzasadniając wymiar kar Sąd Rejonowy powołał się na dyrektywy określone w art. 53 k.k., w świetle których, uznał orzeczone kary jednostkowe pozbawienia wolności i karę łączną z pastowaniem zasady częściowej absorpcji, za stanowiące dolegliwości współmierne do stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionych przez oskarżonych czynów. Niezastosowanie zaś wobec oskarżonego instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd I-ej Instancji uzasadnił brakiem pozytywnej prognozy kryminologicznej, na którą wskazuje dotychczasowy tryb życia oskarżonych, w szczególności ich uprzednia karalność.

Powyższy wyrok zaskarżyli, w zakresach odnoszących się do bronionych przez nich oskarżonych, obrońcy K. P. i R. B..

Obrońca K. P. zarzucił zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisu art. 7 k.p.k., polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, a wyrażającą się w uznaniu za wiarygodne zeznań pokrzywdzonego jako niebudzące wątpliwości i jako takie stanowiące podstawę ustaleń faktycznych.

Powołując się na powyższe obrońca K. P. wniósł alternatywnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Obrońca R. B. zaskarżonemu wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, mający wpływ na jego treści, a polegający na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się zaboru w celu przywłaszczenia telefonu należącego do pokrzywdzonego podczas, gdy uczynił to jedynie celem nastraszenia go i jednocześnie zażartowania z niego. Nadto obrońca R. B. podniósł zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary i powołując się wniósł zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zastosowanie wobec R. B. instytucji warunkowego zawieszenia kary. Alternatywnie zaś obrońca R. B. o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Dokonując oceny wywiedzionych apelacji, Sąd Odwoławczy, uznał, że apelacja wywiedziona przez obrońcę oskarżonego R. B. zasługuje na uwzględnienie jedynie w odniesieniu do zawartego w niej wniosku o zastosowanie instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary, w pozostałym zakresie stanowisko tego obrońcy Sąd Odwoławczy ocenił jako nietrafne. Podobnie jako nie zasługującą na uwzględnienie Sąd Odwoławczy ocenił apelację wywiedzioną przez obrońcę oskarżonego K. P..

Odnosząc się zatem na wstępie do zarzutów błędnej, przekraczającej określoną w przepisie art. 7 k.p.k. zasady swobodnej oceny dowodów, skutkującej błędnymi ustaleniami faktycznymi, stwierdzić należy, że zarzuty te są niezasadne.

Za taką ich oceną przemawia analiza przedstawianego przez pokrzywdzonego w sposób konsekwentny co do istoty przebiegu zdarzenia.

Wersję pokrzywdzonego uwiarygodniają, poza tym, w zakresie faktu zaboru telefonu i celu w jakim został on dokonany zeznania świadka S. G., któremu po zdarzeniu R. B. oferował zabrany T. K. telefon komórkowy.

Na udział oskarżonego K. P. w pobiciu pokrzywdzonego wskazują zaś również wyjaśnienia oskarżonego R. B., z których wynikało, że nakłonił K. P. do udzielenia mu pomocy w zaatakowaniu T. K., z którym bezpośrednio przed zdarzeniem miał scysję.

Warto też podnieść, że z zeznań pokrzywdzonego wynikało, między innymi, iż swoje oświadczenie co do zadawania mu kopnięć przez obu oskarżonych opiera na odczuwaniu w tym samym momencie zadawanych mu przy użyciu nóg kopnięć, co wyklucza, aby mogły pochodzić one, właśnie z uwagi na podnoszoną przez T. K. różnoczasowość, tylko od jednej osoby.

Zeznania pokrzywdzonego korelują ponadto z zeznaniami świadka D. K., usiłującej w czasie zdarzenia, jak i w czasie około-zdarzeniowym, nawiązać kontakt z mężem, a także która znalazła pokrzywdzonego bezpośrednio po zdarzeniu i w stanie wskazującym, że doznał on obrażeń ciała, fakt doznania których wynika zresztą ponadto z dokumentacji medycznej oraz opinii sądowo-lekarskiej.

Reasumując, mając na uwadze powyższe, Sąd Odwoławczy ocenił dokonaną przez Sad I-ej Instancji ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego jako trafną, niewykraczającą poza granice zasady swobodnej oceny dowodów, a także zgodną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Za słuszną też co do zasady Sąd Odwoławczy uznał prawno-karną ocenę zachowania oskarżonych przyjętą przez Sąd Rejonowy w czasie wyrokowania, z tym, że nie podzielił stanowiska kontrolowanego Sądu w kwestii możliwości przypisania obu oskarżonym sprawstwa w zakresie skutku w postaci doznanych przez pokrzywdzonego obrażeń ciała. Zebrany, bowiem, materiał dowodowy nie dostarczył podstaw do przypisania jednemu z oskarżonym bądź obu łącznie sprawstwa w tym zakresie, stąd też Sąd Okręgowy wyeliminował z kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonym w pkt I części dyspozytywnej wyroku Sądu I-ej Instancji czynu przepis art. 157 § 2 k.k.

Nadto, z uwagi na wynikającą z wejścia w życie z dniem 9 listopada 2013 roku ustawy z dnia 27 września 2013 roku o zmianie ustawy – kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustawy, zgodnie z przepisem art. 2 pkt 4 której, przypisany w wyroku z dnia 23 lipca 2013 roku czyn kwalifikowany jako przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. stał się wykroczeniem podlegającym kwalifikacji prawnej z art. 119 § 1 k.w., Sąd Okręgowy dokonał zmiany orzeczenia Sądu I-ej Instancji także w tym zakresie. Z ustaleń Sądu Rejonowego wynikało, bowiem, że w dniu 16 lipca 2010 roku oskarżeni dokonali zaboru w celu przywłaszczenia telefonu komórkowego o wartości 400 złotych. Mając dodatkowo na uwadze datę popełnienia tego czynu i treść przepisu art. 45 § 1 k.w., zgodnie którym karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok, a jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, z upływem 2 lat od popełnienia czynu, postępowanie w tym zakresie, na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.s.w., podlegało umorzeniu, a związanymi z tym rozstrzygnięciem kosztami sądowymi należało, stosownie do treści art. 118 § 2 k.p.s.w., obciążyć Skarb Państwa.

Konsekwencję zawartego w pkt I podpkt c rozstrzygnięcia wyroku Sądu Odwoławczego stanowiło uchylenie orzeczenia Sądu I-ej Instancji w zakresie odnoszącym się do kary łącznej.

Oceniając wymiar orzeczonych w stosunku do oskarżonych kar za przypisany im w pkt I części dyspozytywnej wyroku Sądu Rejonowego czyn, Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się niewspółmierności wymiaru tych kar w odniesieniu do stopnia winy oskarżonych i społecznej szkodliwości popełnionego przez nich czynu.

Natomiast, w ocenie Sądu Odwoławczego, uznać należało, w świetle całokształtu okoliczności podmiotowo-przedmiotowych niniejszej sprawy, za uzasadnione zastosowanie wobec oskarżonych instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kar pozbawienia wolności.

Zdaniem Sądu Odwoławczego, wymierzenie kar pozbawienia wolności z jednoczesnym warunkowym zawieszeniem ich wykonania, jest wystarczające dla osiągnięcia celu wychowawczo-zapobiegawczego oddziaływania wobec oskarżonych. Za taką oceną słuszności zastosowania wobec oskarżonych instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kar pozbawienia wolności przemawia w szczególności w wypadku K. P. jego uprzednia niekaralność, na którą wskazuje analiza znajdujących się w aktach sprawy danych o karalności, a z których to wynika, że nastąpiło już zatarcie uprzedniego skazania, a w wypadku R. B. uprzednie, ustalone przez Sąd Rejonowy, prowokacyjne zachowanie pokrzywdzonego w stosunku do tego oskarżonego.

Z tych też względów, Sąd Odwoławczy orzekł o zmianie wyroku Sądu Rejonowego, zawieszając warunkowo wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności, na okresy 3 lat próby, uznając okresy te za celowe do osiągnięcia wyżej wskazanego celu wychowawczo-zapobiegawczego oddziaływania wobec oskarżonych.

W konsekwencji zastosowania wobec oskarżonych instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kar pozbawienia wolności, Sąd Okręgowy zaliczył oskarżonym okresy ich rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet orzeczonych wobec nich kar na wypadek, gdyby doszło do zarządzenia ich wykonania.

W pozostałym zakresie Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy orzeczenie Sadu I-ej Instancji, o czym orzekł w pkt II części dyspozytywnej wyroku z dnia 26 listopada 2013 roku.

O wynagrodzeniu obrońcy, z tytułu świadczonej w postępowaniu odwoławczym z urzędu na rzecz oskarżonego R. B. nieopłaconej pomocy prawnej, orzeczono w oparciu o przepisy art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze oraz § 14 ust. 2 pkt 4 w zw. § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W oparciu o przepis art. 627 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy obciążył każdego z oskarżonych, po ½ przypadających na nich kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych, opłatami po 180 złotych, które wymierzył za obie instancje.