Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 października 2017r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Anna Wołujewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Mucha

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2017r. w Człuchowie

na posiedzeniu jawnym

sprawy z wniosku P. C. (1), Doroty D. (...)

z udziałem (...) S.A. G.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

1.  oddalić wniosek;

2.  nakazać ściągnąć od uczestnika postepowania (...) S.A. G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 765,30zł (siedemset sześćdziesiąt pięć złotych trzydzieści groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

3.  nakazać zwrócić solidarnie wnioskodawcom P. C. (1) i D. (...) od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 424,91zł (czterysta dwadzieścia cztery złote dziewięćdziesiąt jeden groszy) tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego;

4.  ustalić, że wnioskodawcy i uczestnik postepowania ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie we własnym zakresie.

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I Ns 121/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy – P. C. (1) i D. (...), reprezentowani przez zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, przy udziale uczestnika (...) S.A. z siedzibą w G., wnieśli o ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomościach wnioskodawców, położonych w jednostce ewidencyjnej C. – Obszar Wiejski, w miejscowości R., powiat (...), dla których to nieruchomości Sąd Rejonowy w Człuchowie Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgi wieczyste Kw nr (...), (...) i (...), polegającej na prawie do utrzymywania napowietrznej linii elektroenergetycznej wraz ze słupami, prawie swobodnego dostępu do urządzeń w celu wykonywania prac eksploatacyjnych i konserwacyjnych oraz usuwania awarii bądź wymiany na nowe, przyłączaniem odbiorców i obowiązku powstrzymywania się przez każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej od takiego zagospodarowania nieruchomości oraz sadzenia drzew i krzewów, która uniemożliwiałaby swobodny dostęp do urządzeń oraz prowadzenia prawidłowego ich eksploatowania, w zamian za zobowiązanie uczestnika do uiszczenia na rzecz wnioskodawcy jednorazowego wynagrodzenia w wysokości 179.000,00 złotych oraz o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wnioskodawcy wskazali, że są właścicielami wyżej wymienionych nieruchomości oraz, że według ich wiedzy urządzenia przesyłowe znajdują się na terenie działek ewidencyjnych o numerach (...), (...), (...) i (...), wchodzących w skład Kw nr (...), dziełek o numerach (...) i (...) wchodzących w skład Kw nr (...) oraz działce nr (...) wchodzącej w skład Kw nr (...). Podkreślili, że urządzenia przesyłowe wraz z linią energetyczną, zajmują łącznie część gruntu ornego o powierzchni około 3980 m ^{( 2 )}, a właścicielem tych zainstalowanych urządzeń energetycznych jest wnioskodawca (...) S.A. z siedzibą w G..

Wnioskodawcy podnieśli, że pismem z dnia 5 października 2012 roku wezwali uczestnika do zawarcia umowy ustanowienia służebności przesyła za wynagrodzeniem 179.000,00 złotych. Jednakże pismem z dnia 27 listopada 2012 roku wyraził on wolę ustanowienia służebności przesyłu za wynagrodzeniem w wysokości 20.000,00 złotych. Wnioskodawcy nie zgodzili się na tę propozycję.

Pismem procesowym z dnia 3 września 2013 roku uczestnik postępowania oświadczył, że wystąpił do tutejszego Sądu z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia służebności obciążającej nieruchomość położoną w obrębie ewidencyjnym R., składającą się z działek gruntu nr (...), (...), (...), (...) i (...) oraz nieruchomość położoną w obrębie ewidencyjnym Ł., składającą się z działek gruntu nr (...)i (...). Jednocześnie z ostrożności procesowej podniósł zarzut zasiedzenia wskazując, że z dniem 2 stycznia 1996 roku nabył służebność obciążającą wyżej wymienione nieruchomości, poprzez utrzymanie, eksploatowanie, konserwowanie i naprawianie urządzeń napowietrznej linii elektroenergetycznej średniego napięcia 15 kv oraz urządzeń napowietrznej linii elektroenergetycznej niskiego napięcia 0,4 kV.

Postanowieniem z dnia 23 września 2013 roku, w sprawie I Ns 413/13, Sąd Rejonowy w C. na mocy art. 219 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc zarządził połącznie sprawy z wniosku (...) S.A. z siedzibą w G. przy udziale P. C. (1) i D. (...) o zasiedzenie służebności przesyłu ze sprawą I Ns 283/13, do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

W uzasadnieniu wniosku o stwierdzenie zasiedzenia uczestnik postępowania – wnioskodawca (...) S.A. z siedzibą w G. przyznał, że wnioskodawcy – uczestnicy postępowania P. C. (1) i D. (...) są właścicielami nieruchomości wskazanej we wniosku. Zaznaczył, że na działkach gruntu numer (...) i (...) znajduje się fragment elektroenergetycznej linii napowietrznej średniego napięcia 15kV wraz z dwunastoma stanowiskami słupowymi, wybudowanej w 1973 roku. Przebieg linii od daty budowy nie zmienił się, jedynie w 1989 roku dokonano wymiany izolatorów. Natomiast na działkach gruntu nr (...) i (...) znajduje się fragment linii elektroenergetycznej średniego napięcia wraz z czterema stanowiskami słupowymi, którą wybudowano w 1875 roku. Linia ta od momentu budowy również nie zmieniła swojego przebiegu przez nieruchomość obciążoną. Na działce nr (...) znajduje się fragment elektroenergetycznej linii napowietrznej niskiego napięcia 0,4 kV, wybudowanej w 1975 roku, która to linia nie zmieniła swojego położenia. Na działce gruntu nr (...) znajduje się fragment elektroenergetycznej linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV wraz z trzema stanowiskami słupowymi. Linia ta została wybudowana w latach 50 ubiegłego wieku. W 1972 roku przeprowadzono remont linii i od tej daty linia ta nie zmieniła swojego przebiegu. Natomiast na działce (...) znajduje się fragment elektroenergetycznej linii napowietrznej niskiego napięcia 04,kV wraz z dwunastoma stanowiskami słupowymi, wybudowana w latach 50 tych ubiegłego wieku. W 1976 roku przeprowadzono remont kapitalny linii i od czasu daty budowy linia ta nie zmieniła swojego przebiegu przez nieruchomość obciążoną.

W odpowiedzi na wniosek o zasiedzenie wnioskodawcy – uczestnicy postępowania wnieśli o oddalenie wniosku w całości oraz zasądzenie od uczestnika – wnioskodawcy postępowania kosztów postępowania według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Człuchowie:

1.  oddalił wniosek ustanowienia służebności przesyłu,

2.  stwierdził, że Zakład (...) Spółka Akcyjna w S. nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2004 roku służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu obciążającą nieruchomość położoną w miejscowości R., składającą się z działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) polegającą na prawie korzystania z nieruchomości obciążonej poprzez utrzymanie, konserwację, naprawę i eksploatację znajdujących się na niej urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność przedsiębiorcy oraz wejście i wjazd na nieruchomość obciążoną, w każdej chwili w okresie trwania służebności w celu wykonania niezbędnych robót związanych z utrzymaniem, konserwacją, naprawą i eksploatacją znajdujących się na niej urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność przedsiębiorcy w szczególności wejścia i wjazdu na teren nieruchomości obciążonej sprzętem, w tym ciężkim, w przebiegu służebności ustalonej zgodnie z opinią biegłego sądowego Roberta Berenta, sporządzonej w dniu 3 października 2014 roku, zawartej na karcie 273, która to opinia stanowi integralną część niniejszego postanowienia,

3.  stwierdził, że (...) S.A. z siedzibą w G. nabyła z dniem 1 października 2010 roku przez zasiedzenie służebność przesyłu obciążającą nieruchomość położoną w miejscowości R., składającą się z działek gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi (...), (...),(...) i (...), dla której Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) polegającą na prawie korzystania z nieruchomości obciążonej poprzez utrzymanie, konserwację, naprawę i eksploatację znajdujących się na niej urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność przedsiębiorcy oraz wejście i wjazd na nieruchomość obciążoną, w każdej chwili w okresie trwania służebności w celu wykonania niezbędnych robót związanych z utrzymaniem, konserwacją, naprawą i eksploatacją znajdujących się na niej urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność przedsiębiorcy, w szczególności wejścia i wjazdu na teren nieruchomości obciążonej sprzętem, w tym ciężkim, w przebiegu służebności ustalonej zgodnie z opinią biegłego sądowego R. B. (1), sporządzoną w dniu 3 października 2014 roku, zawartej na kartach 274, 275 i 276, która to opinia stanowi integralną część niniejszego postanowienia,

4.  stwierdził, że (...) S.A. z siedzibą w G. nabyła z dniem 1 października 2010 roku przez zasiedzenie służebność przesyłu obciążającą nieruchomość położoną w miejscowości Ł., składającą się z działek gruntu oznaczonych numerami ewidencyjnymi (...) i (...), dla której Sąd Rejonowy w C.Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) polegającą na prawie korzystania z nieruchomości obciążonej poprzez utrzymanie, konserwację, naprawę i eksploatację znajdujących się na niej urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność przedsiębiorcy oraz wejście i wjazd na nieruchomość obciążoną, w każdej chwili w okresie trwania służebności w celu wykonania niezbędnych robót związanych z utrzymaniem, konserwacją, naprawą i eksploatacją znajdujących się na niej urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność przedsiębiorcy w szczególności wejścia i wjazdu na teren nieruchomości obciążonej sprzętem, w tym ciężkim, w przebiegu służebności ustalonej zgodnie z opinią biegłego sądowego Robertowi Berent sporządzoną w dniu 3 października 2014 roku, zawartej na karcie 277 i 278, która to opinia stanowi integralną część niniejszego postanowienia,.

Na skutek apelacji wnioskodawców P. C. (1) i Doroty D. (...) Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy postanowieniem z dnia 20 listopada 2015 r. zmienił zaskarżone postanowienie w punkcie 3 i 4 i w tym zakresie wniosek oddalił, zmienił punkt 5 postanowienia nadając mu treść „ustalić, że każda ze stron postępowania o zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu ponosi w ½ koszty postępowania pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu” i znieść pkt 6 postanowienia, ponadto uchylił zaskarżone postanowienie w punkcie 1 i w tym zakresie sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego w sprawie o ustanowienie służebności przesyłu,

Uchylając do ponownego rozpoznania pkt 1 postanowienia, Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wskazał, ze przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji będzie miał obowiązek zbadania jej istoty, i w tym celu przeprowadzenie w całości postępowania dowodowego zmierzającego do oceny wniosku wnioskodawców P. chochoła i Danuty D. (...) o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz uczestnika postępowania na nieruchomościach wnioskodawców, które to nieruchomości są objęte księgami wieczystymi nr (...) oraz KW nr (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcy P. C. (1) i D. (...) są właścicielami nieruchomości położonej w obrębie ewidencyjnym R., która składa się z działek gruntu nr (...), (...), (...) i (...), dla których Sąd Rejonowy w C. prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...), jak również właścicielami działek nr (...) i (...) położonych w miejscowości Ł., dla której Sąd Rejonowy w C. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Ww działki w chwili ustanawiania na nich urządzeń elektroenergetycznych w postaci słupów i linii napowietrznych niskiego i średniego napięcia, stanowiły własność państwową. Wcześniej dla ww. nieruchomości Sąd Rejonowy w C. prowadził księgi wieczyste kw nr (...), (...).

W dniu 19 lipca 2001 roku działki te w ½ części zostały nabyte od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa przez Z. i D. P. do wspólności majątkowej małżeńskiej oraz przez A. i E. K. do wspólności majątkowej małżeńskiej . W ww. umowie sprzedaży w § 21 nabywcy wnieśli o odłączenie z ksiąg o kw nr (...), (...) zakupionych działek i urządzenie dla nich odrębnych ksiąg wieczystych. W związku z powyższym dla działek gruntu nr (...), (...), (...) i (...) założono księgę wieczystą Kw nr (...), a dla działek nr (...) i (...) położonych w miejscowości Ł., księgę wieczystą Kw nr (...). Wnioskodawcy w dniu 25 sierpnia 2003 roku nabyli własność tych gruntów, na podstawie umowy przeniesienia własności nieruchomości. W chwili zakupu nieruchomości przez wnioskodawców posiadali oni wiedzę o znajdujących się urządzeniach elektroenergetycznych.

bezsporne, nadto dowód: akta Kw nr (...), w postaci wypisów z rejestru gruntów k. 1 – 6, zawiadomienia k. 7, 11, i akt Kw nr (...) w postaci umowy sprzedaży z dnia 19 lipca 2001 roku k. 1 – 4, wypisu z rejestru gruntów k. 5, 9, zawiadomienia k. 18, 29, 57, umowy przeniesienia własności nieruchomości k. 36 – 41, warunkowej umowy sprzedaży z dnia 14 lipca 2003 roku k. 42 – 47v. akta Kw nr (...) w postaci umowy sprzedaży z dnia 19 lipca 2001 roku k. 1 – 4, wypisu z rejestru gruntów k. 5, zawiadomienia k. 18, 29, 57,

Działka nr (...) znajduje się w okolicach R. i przebiega przez nią linia napowietrzna średniego napięcia 15 kV oraz zlokalizowanych jest kilkanaście słupów. Urządzenia te zostały posadowione przed 1968 rokiem i w latach siedemdziesiątych nastąpiła ich modernizacja polegająca na wymianie słupów i wymianie przewodów. Trasa tej linii została taka sama, jedynie słupy mogły ulec przesunięciu o kilka metrów.

Linie energetyczne i urządzenia znajdujące się na działce (...) są głównymi napowietrznymi liniami średniego napięcia i od 1968 roku zarządzane były przez Rejon Energetyczny w C..

Działka nr (...) położona jest w miejscowości B.. Zlokalizowane są na niej cztery pojedyncze słupy, na których rozciągnięto linie energetyczne niskiego napięcia 0,4 kV. Urządzenie te pochodzą z 1952 roku i początkowo były własnością Państwowych Gospodarstw Rolnych, w zarządzie PGR W..

Na nieruchomości (...) znajduje się siedem słupów, w tym cztery słupy średniego napięcia i trzy słupy niskiego napięcia. Linia ta została wybudowana w 1975 roku przez Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych.

Na działce nr (...) posadowione są dwa słupy linii niskiego napięcia. Urządzenia te zostały wybudowane w 1975 roku w ramach elektryfikacji. Inwestorem był Urząd Powiatowy w C., a wykonawcą POM. Odbiór sieci nastąpił w marcu 1975 roku.

Na działce (...) znajdują się trzy pojedyncze słupy średniego napięcia. Fragment linii napowietrznej średniego napięcia znajdujący się na tej nieruchomości został zrealizowany w ramach remontu w 1973 roku.

Na działce nr (...) posadowione są urządzenia elektroenergetyczne w postaci dwunastu pojedynczych słupów, na których rozciągnięty jest kabel energetyczny linii wysokiego napięcia.

dowód: zeznania świadka H. A. k. 183 – 184, 240 – 241, opinia biegłego sądowego R. Berenta k. 270 – 271, karta ewidencyjna k. 97 akt Ns 380/13, plan k. 11v-112, 114, 118, k. 122 akt Ns 380/13

Na mocy Zarządzenia nr 13 Naczelnego Dyrektora Zakładów (...) w B. z dnia 10 maja 1978 roku dokonano organizacyjnego wyodrębnienia Zakładu (...) w S.. Zarządzeniem nr 57 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1988 roku w sprawie podziału niektórych przedsiębiorstw zgrupowanych we Wspólnocie Energetyki i Węgla Brunatnego podziałowi uległ Północny Okręg Energetyczny w B.. W wyniku tego podziału utworzono m.in. Zakład (...) z siedzibą w S..

bezsporne, a nadto: zarządzenie nr 13 z dnia 10/05/1978r. k. 168 – 170, zarządzenie nr 57 z dnia 30/12/1988r. k. 156 – 157, załącznik do zarządzenia nr 57 k. 158 – 163.

Następnie Zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu nr 205/Org/93 z dnia 9 lipca 1993 roku dokonano podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w S. i przekształcono je w jednoosobową spółkę z udziałem Skarbu Państwa. Aktem notarialnym sporządzonym przez notariusza Teresę Janeczko z dnia 12 lipca 1993 roku w Warszawie przedsiębiorstwo państwowe zostało przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa działającą pod firmą Zakład Energetyczny S. Spółka Akcyjna. Spółka ta w 2004 roku uległa przekształceniu na spółkę akcyjną pod firmą Energa G. Kampania Energetyczna S.A. w wyniku połączenia spółek w trybie określonym w art. 492 § 1 k.s.h. W dalszej kolejności nastąpiła zmiana firmy tej spółki na Koncern Energetyczny Energa Spółka Akcyjna, a następnie Energa – Operator Spółka Akcyjna.

W wyniku realizacji zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu nr 205/Org/93 z dnia 9 lipca 1993 roku, aktem notarialnym z dnia 10 grudnia 1996 roku, nastąpiło nieodpłatne przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu, prawa własności budynków i urządzeń energetycznych na rzecz Polskich Sieci Elektroenergetycznych – Spółki Akcyjnej z siedzibą w W..

Spółka ta w 2004 roku uległa przekształceniu na spółkę akcyjną pod firmą Energa G. Kampania Energetyczna S.A. w wyniku połączenia spółek w trybie określonym w art. 492 § 1 k.s.h. W dalszej kolejności nastąpiła zmiana firmy tej spółki na Koncern Energetyczny Energa Spółka Akcyjna, a następnie Energa – Operator Spółka Akcyjna.

bezsporne, a nadto: zarządzenie nr 205/Org/93 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 9/07/1993r. wraz z wykazem k. 164 - 166, akt notarialny z dnia 12/07/1993r. k. 38 – 49 akt I Ns 380/13, akt notarialny z dnia 10 grudnia 1996 roku k. 50 – 53 w aktach I Ns 380/13, protokół zdawczo – odbiorczy k. 54 – 58 w aktach I Ns 380/13.

Zarządzanie siecią energetyczną i dostawą energii było zadaniem przedsiębiorstw państwowych tworzonych przez właściwych ministrów, przy czym właścicielem urządzeń i sieci był Skarb Państwa.

bezsporne

Uczestnik postepowania cały czas eksploatuje urządzenia energetyczne, kontroluje i usuwa ich bieżące usterki, jak również dokonuje oględzin co 3 lub 5 lat.

dowód: zeznania świadka H. A. k. 241.

Sąd zważył co następuje:

Podkreślić należy, ze w niniejszym postępowaniu, które zostało przekazane przez Sąd Okręgowy w Słupsku do ponownego rozpoznania, Sąd miał obowiązek dokonać oceny wniosku wnioskodawców P. C. (1) i D. (...) o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. na nieruchomościach, dla których Sąd Rejonowy w C. prowadzi księgi wieczyste kw nr (...) oraz kw nr (...).

Na wstępie należy wskazać, ze wnioskodawcy P. C. (1) i D. (...) jako właściciele przedmiotowych nieruchomości, na których znajdują się urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., stanowiące własność uczestnika mają legitymację czynną do żądania ustanowienia służebności przesyłu. Okoliczności wskazane we wniosku, dotyczące, że właścicielem nieruchomości są wnioskodawcy, a właścicielem urządzeń uczestnik postepowania są bezsporne, albowiem zostały przyznane przez uczestnika postępowania. Uczestnik w odpowiedzi na wniosek powołał się za zasiedzenie przedmiotowego prawa powołując się na samoistne posiadanie służebności przez odpowiedni okres czasu jak i zakwestionował wysokość żądanego przez właścicieli nieruchomości wynagrodzenia.

Wniosek uczestnika postepowania w przedmiocie zasiedzenia służebności obciążającej nieruchomości wnioskodawców został prawomocnie oddalony. Pomimo powyższego również wniosek P. C. (2) i D. (...) o ustanowienie służebności należało oddalić.

Podkreślić należy, że biorąc pod uwagę, ze przez kilkadziesiąt lat istniał spokojny stan dotyczący korzystania z działek przez przedsiębiorstwa przesyłowe (urządzenia energetyczne zostały posadowione przed 1976 r.), to w pierwszej kolejności należało ustalić czy poprzednik prawny uczestnika postępowania, który uzyskał własność przedmiotowych urządzeń linii energetycznej posadowionych na przedmiotowych działkach, nie uzyskał zarazem tytułu prawnego do korzystania z działek w odpowiednim zakresie i czy tytuł ten nie przeszedł na uczestnika.

Z materiału dowodowego zebranego w sprawie bezspornie wynika, ze przez działkę nr (...) przebiega linia napowietrzna średniego napięcia 15 kV oraz zlokalizowanych jest kilkanaście słupów, które zostały posadowione przed 1968 rokiem, linie energetyczne i urządzenia od 1968 roku zarządzane były przez Rejon Energetyczny w C.. Na działce nr (...) zlokalizowane są cztery pojedyncze słupy, na których rozciągnięto linie energetyczne niskiego napięcia 0,4 kV. Urządzenia te pochodzą z 1952 roku i początkowo były własnością Państwowych Gospodarstw Rolnych, w zarządzie PGR W.. Na nieruchomości (...) znajduje się siedem słupów, w tym cztery słupy średniego napięcia i trzy słupy niskiego napięcia. Linia ta została wybudowana w 1975 roku przez Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych. Na działce nr (...) posadowione są dwa słupy linii niskiego napięcia. Urządzenia te zostały wybudowane w 1975 roku w ramach elektryfikacji. Inwestorem był Urząd Powiatowy w C., a wykonawcą POM. Odbiór sieci nastąpił w marcu 1975 roku . Na działce (...) znajdują się trzy pojedyncze słupy średniego napięcia. Fragment linii napowietrznej średniego napięcia znajdujący się na tej nieruchomości został zrealizowany w ramach remontu w 1973 roku. Natomiast na działce nr (...) posadowione są urządzenia elektroenergetyczne w postaci dwunastu pojedynczych słupów, na których rozciągnięty jest kabel energetyczny linii wysokiego napięcia. Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie dowodów w postaci zeznań świadka H. A. (k. 183 – 184, 240 – 241), opinii biegłego sądowego R. Berenta (k. 270 – 271 oraz dokumentów: karty ewidencyjnej (k. 97 akt Ns 380/13), planu (k. 11v-112, 114, 118, k. 122 akt Ns 380/13). Przytoczone dowody, w ocenie Sądu, są wiarygodne, albowiem są rzeczowe, konsekwentne, wzajemnie się uzupełniają tworząc logiczna całość. Przede wszystkim brak jest jakiegokolwiek dowodu, przesłanek podważającego ww. materiał dowodowy. W związku z powyższym w ocenie Sądu nie budzi wątpliwości fakt, ze wszystkie urządzenia zostały wybudowane przed 1975 r.

Z materiału dowodowego, jak i z oświadczeń stron, wynika również, ze w chwili ich posadowienia przedmiotowe działki stanowiły własność państwową. Dopiero w dniu 19 lipca 2001 roku działki te w ½ części zostały nabyte od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa przez Z. i D. P. do wspólności majątkowej małżeńskiej oraz przez A. i E. K. do wspólności majątkowej małżeńskiej. Wnioskodawcy w dniu 25 sierpnia 2003 roku nabyli własność tych gruntów, na podstawie umowy przeniesienia własności nieruchomości ( dowód: akta Kw nr (...), w postaci wypisów z rejestru gruntów k. 1 – 6, zawiadomienia k. 7, 11, i akt Kw nr (...) w postaci umowy sprzedaży z dnia 19 lipca 2001 roku k. 1 – 4, wypisu z rejestru gruntów k. 5, 9, zawiadomienia k. 18, 29, 57, umowy przeniesienia własności nieruchomości k. 36 – 41, warunkowej umowy sprzedaży z dnia 14 lipca 2003 roku k. 42 – 47v).

W związku z powyższym nie budzi wątpliwości fakt, ze w chwili posadowienia urządzeń linii energetycznej, ww. urządzenia jak i grunty były własnością państwową. Przedsiębiorstwa państwowe, będące poprzednikami prawnymi uczestnika mając w zarządzie te urządzenia, korzystały z tych działek w zakresie niezbędnym do ich eksploatacji w ramach konstrukcji jednolitej własności państwowej i wykonywały tylko uprawnienia należące do sfery mienia państwowego. Korzystanie to było więc oparte na odpowiednim tytule prawnym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2008 r., II CSK 314/08 ).

Wskazać należy, ze do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 3 poz. 11), tj. do dnia 1 lutego 1989 r., obowiązywała zasada jednolitej własności państwowej, zgodnie z którą Państwo było jedynym właścicielem całego mienia państwowego, niezależnie od tego, w czyim zarządzie mienie to się znajdowało. W konsekwencji Państwu przysługiwały także uprawnienia właścicielskie co do mienia pozostającego w zarządzie przedsiębiorstw państwowych, a więc odrębnych od Skarbu Państwa osób prawnych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz w doktrynie dominował wówczas pogląd, że państwowym osobom prawnym przysługuje względem przydzielonych im części mienia ogólnonarodowego szczególnego rodzaju prawo podmiotowe, określane zazwyczaj jako prawo zarządu lub prawo do tzw. zarządu operatywnego. Państwowe osoby prawne nie miały jednak żadnych praw podmiotowych do zarządzanego przez nie mienia, które mogłyby przeciwstawić Państwu. Tak rozumianą zasadę jednolitej własności państwowej odnoszono też do posiadania, co oznaczało, że Skarb Państwa był nie tylko właścicielem, ale i posiadaczem rzeczy pozostających w zarządzie państwowych osób prawnych. Z dniem 1 lutego 1989 r., w wyniku nowelizacji art. 128 k.c. na mocy powołanej wyżej ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r., doszło do uchylenia konstrukcji jednolitej własności państwowej, dzięki czemu państwowe osoby prawne uzyskały zdolność prawną do nabywania prawa własności i innych praw rzeczowych.

Z dniem 5 grudnia 1990 r., z chwilą uwłaszczenia państwowych osób prawnych, wynikającego z art. 2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79 poz. 464 ze zm.) doszło do objęcia w posiadanie służebności, na którą składają się urządzenia przesyłowe wskazane we wniosku. Zgodnie z tą regulacją grunty stanowiące własność Skarbu Państwa będące w dniu 5 grudnia 1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa stawały się z tym dniem z mocy samego prawa przedmiotem użytkowania wieczystego tych podmiotów, a budynki, lokale i urządzenia wzniesione na tych nieruchomościach stawały się własnością tych osób prawnych. Przedsiębiorstwo państwowe nabyło urządzenia przesyłowe, ale miało jednocześnie tytuł prawny do korzystania z nieruchomości Skarbu Państwa w zakresie niezbędnym do ich eksploatacji. Jeżeli więc w ramach procesu uwłaszczenia państwowych osób prawnych następowało ich majątkowe usamodzielnienie, to należy przyjąć, że uwłaszczenie to skutkowało nie tylko przekształceniem przysługującego im zarządu urządzeń przesyłowych w prawo ich własności, ale też przekształceniem owego tytułu prawnego we właściwe prawo podmiotowe, uprawniające je do (dalszego) korzystania z nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, na których posadowione były przedmiotowe urządzenia. Prawem powstającym w wyniku przekształcenia dotychczasowego tytułu do korzystania z nieruchomości państwowych w zakresie niezbędnym do eksploatacji uzyskanych na własność i posadowionych na tych nieruchomościach urządzeń - w ówczesnym stanie prawnym - była służebność gruntowa o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Przyjmuje się, że skoro możliwe było umowne nabycie albo zasiedzenie takiej służebności przed wejściem w życie przepisów art. 305 ¹ i nast. KPC, wprowadzających służebność przesyłu (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 79/02, OSNC 2003, nr 11, poz. 142, z dnia 7 października 2008 r., III CZP 89/08, Biuletyn SN 2008, nr 10, s. 8, z dnia 27 czerwca 2013 r., III CZP 31.13, OSNC 2014, nr 2, poz. 11), to mogła ona również powstać z mocy prawa jako rezultat uwłaszczenia państwowej osoby prawnej. W związku z powyższym, z chwilą uzyskania - na podstawie ustawy z grudnia 1990 r. - własności urządzeń przesyłowych, posadowionych na nieruchomościach będących wówczas własnością Skarbu Państwa, przedsiębiorstwo państwowe uzyskiwało - z mocy prawa oraz jako prawo związane z własnością tych urządzeń i obciążające owe nieruchomości - służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2016 r., IV CSK 510/15). Powyższe prawo jako powstałe z mocy prawa objęte jest działaniem art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.) i obliguje wobec tego każdoczesnego właściciela nieruchomości, na których posadowione są urządzenia przesyłowe, do znoszenia ich istnienia, jak również uprawnia każdoczesnego właściciela urządzeń do korzystania z nieruchomości w odpowiednim zakresie.

W związku z powyższym przyjmując, ze poprzednik prawny uczestnika postępowania ( Zakład (...) w S.), który uzyskał własność przedmiotowych urządzeń linii energetycznej posadowionych na przedmiotowych działkach, uzyskał również tytuł prawny do korzystania z działek tj służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu to tym samym wniosek należało oddalić. W ocenie Sądu nie budzi również wątpliwości, ze uczestnik postępowania jest następcą prawnym ww przedsiębiorstwa państwowego Zakładu Energetycznego Słupsk w S., albowiem zostało to wykazane dowodami w postaci: zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu nr 205/ORG/93 (k. 164), aktem notarialnym z dnia 12 lipca 1993r. (k. 38 – 49 akt I Ns 380/13), aktem notarialnym z dnia 10 grudnia 1996 roku (k. 50 – 53 w aktach I Ns 380/13), protokołem zdawczo – odbiorczym (k. 54 – 58 w aktach I Ns 380/13).

W pkt 4 postanowienia Sąd orzekł, na mocy art. 520 § 1 k.p.c., że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Natomiast biorąc pod uwagę wnioski złożone przez każdego z uczestników postępowania jak i uiszczone zaliczki Sąd nakazał w pkt 2 ściągnąć od uczestnika postepowania (...) S.A. G. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 765,30zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, natomiast w pkt 3 nakazał zwrócić solidarnie wnioskodawcom P. C. (1) i D. (...) od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 424,91zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego. Na powyższe rozstrzygnięcie wpłynęła okoliczność, ze wnioskodawcy złożyli wniosek o powołanie biegłego z zakresu geodezji i szacowania nieruchomości, którym wypłacono wynagrodzenie w wysokości łącznie 3.575,09 zł. (por. postanowienie k. 307, k. 521), a uiścili zaliczkę w wysokości łącznie 4.000 zł. Natomiast uczestnik postepowania złożył wniosek o powołanie biegłego z zakresu urządzeń elektroenergetycznych i uiścił zaliczkę w wysokości 1000 zł., natomiast biegłemu przyznano wynagrodzenie w wysokości 1765,30 zł.