Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 listopada 2017 roku

Sąd Rejonowy w Bełchatowie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Bartosz Paszkiewicz

Protokolant: st. sekr. sąd. Renata Snopek

Prokuratora Prokuratury Rejonowej --------------------

Pracownika (...) K. S.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 października 2017 roku, 07 listopada 2017 roku

sprawy M. W. (1) ur. (...) w W. s. P. i M. z d. K.

oskarżonego o to, że we wrześniu 2014 roku w lokalu (...) w B. ul. (...), urządzał gry na automatach o nazwie (...) numer (...) oraz (...) numer (...), wbrew art. 3 Ustawy z dnia 19.11.2009 roku o grach hazardowych (Dz.U. nr 201, poz. 1540), w ten sposób, że udostępnił automaty do gier w celu ich eksploatacji w w/w punkcie

tj. popełnił przestępstwo skarbowe określone w art. 107§1 kks.

orzeka

1.  uznaje oskarżonego M. W. (1) w miejsce zarzucanego mu czynu za winnego tego, że, będąc (...) (...) Sp. z o.o.” zajmującym się sprawami gospodarczymi wymienionej osoby prawnej, wbrew art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. nr 201, poz. 1540), we wrześniu 2014 roku w lokalu (...) w B. ul. (...) urządzał gry na automatach o nazwie (...) numer (...) oraz (...) numer (...), w ten sposób, że po zawarciu umowy dzierżawy przez w/w spółkę udostępnił automaty do gier w celu ich eksploatacji w w/w punkcie tj. czynu wypełniającego dyspozycję art. 107 § 1 k.k.s w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. 201 poz. 1540) i art. 9 § 3 k.k.s i za to na podstawie art. 107 § 1 k.k.s. wymierza M. W. (1) karę grzywny w wysokości 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych po 80 (osiemdziesiąt) złotych każda;

2.  na podstawie art. 30 § 5 kks w zw. z art. 31 § 5 kks orzeka przepadek dowodu rzeczowego w postaci automatów do gier (...) numer (...) oraz (...) numer (...), szczegółowo opisanych na k. 46 pod poz. 1-2, zarządzając zniszczenie ww. automatów po uprawomocnieniu się orzeczenia;

3.  pobiera od M. W. (1) kwotę 640 (sześćset czterdzieści) złotych tytułem opłaty oraz zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę po 70(siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu poniesionych w sprawie wydatków;

Sygn. akt II K 513/17

UZASADNIENIE

M. W. (1) w 2014r. był (...) (...) Sp. z o.o., zajmującej się między innymi wstawianiem automatów do gier do różnych lokali. Na podstawie umowy dzierżawy do lokalu (...) w B. na ul. (...) wstawiono automaty (...) numer (...) oraz (...) numer (...) będące własnością firmy (...) Sp. z o.o.

(dowód: zeznania R. P. k. 633 odw., k. 17-18, k. 24-25 , protokół kontroli 2-4, umowa dzierżawy k. 26-29, umowa serwisowa k. 31-34)

W dniu 23 września 2014r. funkcjonariusze (...) w P. przeprowadzili kontrolę w lokalu (...) w B. na ul. (...). Podczas wykonywanych czynności ujawniono dwa automaty do gier., co do których zachodziło uzasadnione podejrzenie urządzania na nich gier wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych. Automaty o nazwie (...) numer (...) oraz (...) numer (...) były własnością firmy (...) Sp. z o.o. Na podstawie uprawnienia wynikającego z art. 32 ust. 1 pkt 13 ustawy o Służbie Celnej obecni na miejscu funkcjonariusze przeprowadzili eksperyment na w/w urządzeniach, w wyniku którego stwierdzono, że gry urządzane na automatach (...) numer (...) oraz (...) numer (...) zawierają się w definicji gier na automatach określonych w art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych. W grach na w/w automatach występował element losowości bowiem grający nie miał wpływu na ułożenie symboli. Ponadto w grach padały wygrane rzeczowe w postaci punktów, które umożliwiały grającemu przedłużenie gry bez wpłaty stawki lub zamianę na wygraną pieniężną. Automaty same wypłacały wygraną.

(dowód: protokół kontroli 2-4, płyta z zapisem eksperymentu k. 5, dokumentacja zdjęciowa k. 6-10 )

M. W. (1) ma 44 lata. Posiada wykształcenie średnie. Na utrzymaniu jedno dziecko. Nie leczył się psychiatrycznie, karany.

(dowód: oświadczenie oskarżonego k. 633, k. 54-57 , karta karna k. 49-52)

M. W. (1) nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Z ujawnionych wyjaśnień wynikało, że ustawa o grach hazardowych jest nieskuteczna bowiem przepisy techniczne nie zostały notyfikowane. Nie kwestionował stanu faktycznego. Twierdził, że istnieje wiele opinii wybitnych profesorów, którzy potwierdzają jego stanowisko.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 633)

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Przede wszystkim wskazać należy, iż oskarżony nie kwestionował stanu faktycznego. Załączone do sprawy dokumenty w postaci protokołu kontroli wraz z dokumentacją fotograficzną i płytą z eksperymentu, umowy dzierżawy nie były kwestionowane. Odpisy wyroków jak i karty karne również nie budziły żadnych wątpliwości.

W niniejszej sprawie Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o protokoły kontroli przeprowadzonych przez funkcjonariuszy celnych (...) w P. wraz protokołami oględzin automatów do gry. Przebieg kontroli oraz wskazana dokumentacja nie budzi wątpliwości, a także żadna ze stron do powyższego nie wnosiła zastrzeżeń, dlatego też należało przypisać im walor wiarygodności. Sąd uznał za zgodne z prawdą zeznania świadka R. P. gdyż korespondowały one z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym. Automaty należące do (...) Sp. z o.o. same wypłacały wygrane pieniężne i zostały wstawione do wymienionego lokalu na podstawie umowy dzierżawy.

Bezspornym jest, iż spółka (...) Sp. z o.o. nie posiadała koncesji na prowadzenie kasyna gry. Oskarżony bowiem nie kwestionował tego, że nie dysponował odpowiednią koncesją lub zezwoleniem, a utrzymywał, iż nie było konieczności ich posiadania z uwagi na brak notyfikacji art. 6 i 14 ustawy o grach hazardowych.

Dlatego najistotniejszą kwestią dla przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej skarbowej było rozważenie kwestii notyfikacji wskazanych w/w przepisów i ewentualnego działania w usprawiedliwionej nieświadomości karalności zarzucanych im czynów

Problem ten został najpierw rozstrzygnięty przez (...). W dniu 13 października 2016 roku (...) wydał orzeczenie w sprawie C-305/15, zgodnie z którym przepis taki jak art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie stanowi „przepisu technicznego” w rozumieniu dyrektywy 98/34. W tych okolicznościach nie ma konieczności badania skutków naruszenia obowiązku zgłoszenia przepisów technicznych. Z całości powyższych rozważań wynikało, że na zadane pytanie (...) udzielił odpowiedzi, iż art. 1 dyrektywy 98/34 należy interpretować w ten sposób, że przepis krajowy, taki jak ten będący przedmiotem postępowania głównego nie wchodzi w zakres pojęcia „przepisów technicznych” w rozumieniu tej dyrektywy, podlegających obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 8 ust. 1 tej samej dyrektywy, którego naruszenie jest poddane sankcji w postaci braku możliwości stosowania takiego przepisu.

Przede wszystkim jednak takie kompleksowe oceny prawne zostały przeprowadzone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r., I KZP 17/16 (OSNKW 2017, nr 2, poz. 7). Oceny te odnosiły się zarówno do płaszczyzny przepisów krajowych, jak i prawa unijnego, także w kontekście przepisu art. 91 ust. 3 Konstytucji RP, w związku z treścią wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 października 2016 r., C-303/15. Podjęta w składzie siedmiu sędziów uchwała Sądu Najwyższego ujmuje wszystkie te elementy prawne, które były rozważane w sprzecznych - jeśli chodzi o poglądy prawne co do charakteru przepisów art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 GryHazardU - orzeczeniach Sądu Najwyższego, przywołanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Pełność jej argumentacji, niepominięcie żadnego obszaru normatywnego „sporu o prawo”, logika wywodu oraz spójność wniosków daje podstawę do przyjęcia, że pogląd prawny w niej wyrażony jest trafny.

Pamiętać również należy, że zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych grami na automatach są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych i elektronicznych, w tym komputerowych, zawierające element losowości. Status gier na automatach posiadają również gry na takich urządzeniach, organizowane w celach komercyjnych, o charakterze losowym, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej (art. 2 ust. 5 ustawy o grach hazardowych). Niewątpliwie w niniejszej sprawie mamy do czynienia z automatami w rozumieniu art. 2 ust. 3 i 5 ustawy o grach hazardowych, co zresztą nie było kwestionowane.

Akceptując zatem ocenę, że przepis art. 6 ust. 1 GryHazardU nie miał charakteru technicznego, a oskarżony nie dysponował koncesją na prowadzenie kasyna gry i prowadził gry na automatach w rozumieniu art. 2 ust 3 i 5 ustawy o grach hazardowych poza kasynem Sąd uznał M. W. (1) w miejsce zarzucanego mu czynu za winnego tego, że, będąc (...) (...) Sp. z o.o.” zajmującym się sprawami gospodarczymi wymienionej osoby prawnej, wbrew art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. nr 201, poz. 1540), we wrześniu 2014 roku w lokalu (...) w B. ul. (...) urządzał gry na automatach o nazwie (...) numer (...) oraz (...) numer (...), w ten sposób, że po zawarciu umowy dzierżawy przez w/w spółkę udostępnił automaty do gier w celu ich eksploatacji w w/w punkcie tj. czynu wypełniającego dyspozycję art. 107 § 1 kks w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. 201 poz. 1540) i art. 9 § 3 kks i za to na podstawie art. 107 § 1 kks.

Czyn M. W. (1) wyczerpywał znamiona art. 9 § 3 kks, ponieważ popełnił go będąc (...) zajmując się sprawami gospodarczymi wymienionej osoby prawnej.

Przed przypisaniem odpowiedzialności karnej skarbowej oskarżonemu kwestią jaką należało rozważyć było pozostawanie oskarżonego w usprawiedliwionej nieświadomości karalności zarzucanego mu czynu.

Jak trafnie zauważa Z. R. (Z problematyki błędu, s. 181 i n.) błąd w postaci nieświadomości tego, że działa się "wbrew przepisom" może oznaczać dwie sytuacje:

1) sprawca nie zna dopełniającego blankietową dyspozycję karną przepisu prawa finansowego, a co za tym idzie, nie wie także, że jego naruszenie jest zabronione przez prawo karne skarbowe albo

2) sprawca znając przepis prawa finansowego (czyli wiedząc, że jego zachowanie jest w świetle tego przepisu bezprawne), nie wie tylko tego, że naruszenie tego przepisu jest także karalne przez prawo karne skarbowe.

W sytuacji drugiej mamy do czynienia z nieświadomością karalności, o której mowa w art. 10 § 4 kks, natomiast w sytuacji pierwszej – z błędem co do ustawowego znamienia, o którym mowa w art. 10 § 1 kks. Należy zgodzić się z poglądem, według którego w przypadku prawa karnego skarbowego blankietowo odsyłającego do prawa finansowego błąd ma postać podwójną, ale nie w tym sensie, jak w przepisach dotyczących przestępstw nieumyślnych, gdzie błąd co do faktu pociąga za sobą błąd co do prawa, lecz odwrotnie – tu błąd co do faktu jest następstwem błędu co do prawa (do którego przepis karny odsyła). Nieświadomość finansowego przepisu dopełniającego jest pierwotnie nieświadomością jego treści, nie zaś oceny zawartej dopiero w przepisie karnym, która to nieświadomość oceny pojawia się wtórnie, jako błąd następczy ( Z. R. , Z problematyki błędu, s. 181). Tak więc np. jeżeli sprawca nie zna określonej ustawy podatkowej i przez to nie jest świadom obowiązku oznaczania określonych wyrobów akcyzowych znakami akcyzy ( art. 63 § 1 KKS), to sytuację taką należy rozpatrywać jako błąd co do faktu w myśl art. 10 § 1 kks . Również z błędem co do faktu wyłączającym umyślność będziemy mieli do czynienia, gdy np. sprawca jest przekonany, że prawidłowo prowadzi księgę, podczas gdy w rzeczywistości prowadzi ją wadliwie ( art. 61 § 3 kks). Według art. 53 § 23 kks, księga wadliwa jest to księga prowadzona niezgodnie z przepisami prawa, zatem nieświadomość tego, że działa się niezgodnie z przepisami prawa jest błędem co do ustawowego znamienia czynu (zob. V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, J. Skorupka, Prawo i postępowanie karne skarbowe, s. 66).

W podsumowaniu uwag dotyczących problematyki błędu co do prawa należy zgodzić się z poglądem (...) ( (...) , Komentarz, s. 72), iż rozwiązanie przyjęte w art. 10 § 4 KKS oznacza postawienie przed sprawcą mniejszych wymagań, niż w KK, jednak trafny wydaje się także pogląd, iż w zasadzie dość trudno sobie wyobrazić w praktyce usprawiedliwioną nieświadomość karalności czynu.

W realiach przedmiotowej sprawy o błędzie co do karalności czynu nie może być mowy. Oskarżony bowiem znał ustawę o grach hazardowych. Wiedział również, że jej naruszenie jest karane przez kodeks karny skarbowy. Miał świadomość jedynie tego, że istnieje rozbieżna linia orzecznicza, którą wykorzystywali dla swojej przestępczej działalności. Podsumowując błąd co do prawa nie występuje w sytuacji rozbieżnej linii orzeczniczej, a sytuacji całkowitej nieświadomości, że jakiś przepis prawa zabrania określonego zachowania. Przy czym nieświadomość ta nie może wynikać z nieznajomości prawa lecz z usprawiedliwionych względów, co w realiach niniejszej sprawy oczywiście nie miało miejsca.

Zdaniem Sądu oskarżony wykorzystywał rozbieżność orzecznictwa dla przestępczej działalności, gdyż mu się to po prostu opłacało finansowo. Jeżeli oskarżony uważał, że jego działanie jest legalne należy zadać sobie pytanie dlaczego nie wynajął jakiegoś lokalu w dużym mieście, nie reklamował swoich usług by mieć jak najwięcej klientów. Wykorzystywał po prostu rozbieżność orzecznictwa dla swoich przestępczych celów.

W związku z powyższym przypisany oskarżonemu czyn miał charakter zawiniony. M. W. (2) w ustalonym stanie faktycznym mógł zachować się zgodnie z prawem i nie zachodziły żadne okoliczności, które wyłączałyby jego winę. Ponadto czyn oskarżonego był bezprawny, a stopień społecznej szkodliwości był znacznie wyższy niż znikomy.

W przekonaniu Sądu wymierzona na podstawie art. 107 § 1 kks oskarżonemu grzywna w wymiarze 80 stawek dziennych po 80 złotych odpowiada przede wszystkim stopniowi winy oraz społecznej szkodliwości jego czynu. Podkreślić, bowiem trzeba, że oskarżony działał umyślnie. Zwrócić uwagę należy również na to, iż wykazał się świadomą ignorancją wobec obowiązujących przepisów, dysponował bowiem odpowiednim doświadczeniem w „branży” związanej z grami na automatach. Z pewnością więc, śledził na bieżąco obowiązujące przepisy zwłaszcza, że zajmował się zawodowo tego typu działalnością.

W oparciu o dochody oskarżonego, jego sytuację rodzinną i majątkową, a także możliwości zarobkowe Sąd ustalił wysokość stawki dziennej na kwotę 80 złotych.

Zgodnie z dyspozycją art. 30 § 5 kks w zw. z art. 31 § 5 kks Sąd orzekł przepadek dowodów rzeczowych przekazanych do dyspozycji sądu w postaci automatów do gier (...) numer (...) oraz (...) numer (...), szczegółowo opisanych na k. 46 pod poz. 1-2, zarządzając zniszczenie ww. automatów po uprawomocnieniu się orzeczenia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks i nakazał pobrać od M. W. (1) kwotę 640 złotych tytułem opłaty. Ponadto Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 złotych tytułem zwrotu poniesionych w sprawie wydatków, na które składają się koszty postępowania przygotowawczego, a także ryczałt związany z doręczeniem pism w postępowaniu sądowym.