Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 26 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2017r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. H.

przeciwko (...) Państwowym S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim

z dnia 21 listopada 2016r. sygn. akt I C 2674/14

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanego (...) Państwowych S.A. w W. na rzecz powoda A. H. kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Barbara Mokras SSO Janusz Roszewski SSR del. Żaneta Cebula

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 listopada 2016r. Sad Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim zasądził od pozwanego (...) Państwowych S.A. w W. na rzecz powoda A. H. kwotę 23.861 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie o dnia 24.01.2015r. do dnia zapłaty; oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz rozstrzygnął
o kosztach postępowania.

Apelację od wyroku wniósł pozwany (...) Państwowe S.A. w W. zaskarżając wyrok w części zasądzającej kwotę roszczenia głównego (pkt I wyroku) oraz
w części rozstrzygającej o kosztach procesu (pkt III i IV wyroku).

Apelujący zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

1. art. 227 k.p.c. przez zaniechanie przeprowadzenia dowodu z dokumentów w postaci pisma spółki Targowiska Miejskie S.A. z dnia 18 lutego 2015 roku oraz odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 23 listopada 2004 roku i w konsekwencji zaniechanie odniesienia się do kwestii legitymacji czynnej powoda;

2. art. 328 § 2 k.p.c. przez zaniechanie wyjaśnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia w kwestii zarzutu braku legitymacji biernej po stronie pozwanej i poprzestanie wyłącznie na odwołaniu się w tym zakresie do rozważań Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie o wydanie Nieruchomości stanowiącej współwłasność powoda, prowadzonej pod sygn. akt: I ACa 281/09 (niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku);

3. art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 230 k.c. przez błędną wykładnię i w konsekwencji przyjęcie, że pozwany - pomimo oddania w najem (w „dalsze" posiadanie zależne) garaży usytuowanych na nieruchomości oraz lokali znajdujących się w budynku posadowionym
w części na Nieruchomości -jest legitymowany biernie w niniejszym postępowaniu;

4. art. 98 § l i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002 Nr 163, póz. 1349) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. póz. 1804) przez zastosowanie niewłaściwej stawki minimalnej w odniesieniu do kosztów zastępstwa procesowego powoda oraz pozwanego.

Wskazując na powyżej zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu za I instancję oraz kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód A. H. wniósł o oddalenie tej apelacji i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne i rozważania dokonane przez Sąd Rejonowy i uznaje je za własne. W takiej sytuacji gdy sąd odwoławczy orzeka na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w pierwszej instancji i aprobuje dotychczasowe ustalenia, nie musi ich powtarzać (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 18/07, Lex nr 966804; orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1935 r., C III 680/34. Zb. Urz. 1936, poz. 379, z dnia 14 lutego 1938 r.., C II 21172/37, Przegląd Sądowy 1938, poz. 380 i z dnia 19 listopada 1998 r., III CKN 792/98, OSNC 1999, nr 4, poz. 83; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2006 r., I CSK 147/05).

Powód w pierwszym rzędzie podnosi w swojej apelacji zarzut naruszenia prawa procesowego art. 227 k.p.c. Zarzut ten nie jest uzasadniony.

Według art. 227 k.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. O tym, jakie okoliczności – jako istotne – wymagają wyjaśnienia, decydują przepisy prawa materialnego, które powinny być zastosowane w rozpoznawanej sprawie
(z uzasadnienia orzeczenia SN z dnia 30 sierpnia 1990 r., IV CR 236/90, OSNCP 1991, nr 10-12, poz. 125; por. także wyrok SN z dnia 27 stycznia 2011 r., I CSK 237/10, LEX nr 784978 i postanowienie SN z dnia 10 lutego 2012 r., II CSK 357/11, LEX nr 1133804).

Istotność faktów wiąże się również z podstawą faktyczną powództwa (por. art. 187 § 1 k.p.c.). Uzasadniając powództwo, powód subiektywnie określa stan faktyczny sprawy. Podobnie pozwany uzasadniając podniesione zarzuty skierowane przeciwko roszczeniu powoda. Oznacza to, że powoływane fakty powinny mieć znaczenie prawne. Selekcji faktów dokonuje Sąd, uwzględniając zasadę prawdy materialnej i zasadę kontradyktoryjności. Będą one wtedy przedmiotem dowodu, jeżeli dotyczą okoliczności, które z punktu widzenia prawa materialnego mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy; istotne znaczenie mają zaś te fakty, które odpowiadają hipotezom tych przepisów prawa materialnego, które mają zastosowanie w sprawie.

W zawiązku z dalszymi zarzutami podniesionymi w apelacji stwierdzić należy, że nie jest trafny pogląd dotyczący naruszenia art. 328 k.p.c. w sposób wskazany przez apelującego, bowiem Sąd Rejonowy przedstawił własne rozważania nad podstawa materialną rozstrzygnięcia a jedynie stanowiskiem wyrażonym w cytowanych orzeczeniach wydanych przez inne sądy w sprawach rozstrzyganych z udziałem stron niniejszego postępowania, wzmocnił swoją argumentację.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w sposób dostateczny wyjaśnił podstawę materialna rozstrzygnięcia, w tym wskazał trafnie na legitymację czynna powoda oraz bierną pozwanego, które wynikają z prawidłowej subsumcji ustaleń faktycznych do zastosowanych norm prawa materialnego w oparciu o art. 224 §1 i 225 k.c.

Sąd Rejonowy ustalając podmiot legitymowany do dochodzenia roszczenia prawidłowo ustalił, że osobą uprawnioną jest właściciel pozbawiony posiadania rzeczy.
W sytuacji przejścia lub przeniesienia prawa własności, uprawnionym jest aktualny właściciel rzeczy. W tym zakresie wnioski Sądu Rejonowego znajdują oparcie w treści wpisu do księgi wieczystej Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim Nr (...) oraz wynikają z postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po K. Ś.. Na ich podstawie w sposób nie budzący wątpliwości należało stwierdzić, że powód A. H. jest współwłaścicielem w 250/1000 nieruchomości, której dotyczy spór o zapłatę wynagrodzenia za jej korzystanie. Niezrozumiale jest zatem, domaganie się przez pozwanego dopiero w apelacji wykazania przez powoda swojej legitymacji w oparciu o inne dowody, a wiec w istocie zaprzeczenie ustaleniom przytoczonym w podstawie zaskarżonego orzeczenia, przy jednoczesnym nie podważeniu treści tych dowodów. W tej sytuacji należy odwołać się do art. 6 k.c., który określa rozkład ciężaru dowodzenia faktów. Zgodnie z nim, wobec treści powyższych dowodów, ciężar dowodzenia twierdzeń przeciwnych spoczywa na pozwanym. Nie jest wypełnianiem tego obowiązku argument apelującego oparty na wyrażanych wątpliwościach co do posiadania tej legitymacji przez powoda. Odwoływanie się do przez pozwanego jedynie do dowodu z orzeczenia Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 23 listopada 2014 r. jest również nieskuteczne, bowiem na pozwanym spoczywał obowiązek dokładnego oznaczenia sprawy, w której orzeczenie to zostało wydane, przytoczenie jego treści oraz wskazanie na związek tego orzeczenia z przedmiotem rozpoznania sprawy oraz na okoliczności, które podlegają wykazaniu. Nie jest bowiem sprawą sądu orzekającego poszukiwanie za stronę dowodu oraz formułowanie tezy dowodowej, która ma zostać skonfrontowana z jego treścią.

W żadnym razie nie doszło też do wadliwego przyjęcia przez Sąd I instancji, że pozwany jest biernie legitymowany w tej sprawie. Sąd Rejonowy prawidłowo zwrócił uwagę na przedmiot sporu, który dotyczy wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego z nieruchomości gruntowej, nie zaś z lokali mieszkalnych i garaży, które wprawdzie znajdują się na tej nieruchomości, lecz łączący pozwanego z najemcami stosunek obligacyjny nie obejmuje oddania jej w posiadanie zależne. Dodać przy tym należy, że
w ramach art. 222 k.c. większej ochrony uzyskuje powód względem bezpośredniego naruszyciela prawa własności, aniżeli względem osób, na których rzecz doszło do naruszenia. Niewątpliwie wpływ na zakres legitymacji biernej ma sposób naruszenia własności oraz sposób ochrony, który chce realizować właściciel ( por. wyr. SN z 10.03.2011 , V CSKL 287/10, Legalis).

Stanowiska tego nie zmienia odwoływanie się pozwanego do Uchwały S.N. (7) z 19 kwietnia 2017r. III CZP 84/16, w której wprawdzie zastał wyrażony pogląd o wyłączeniu możliwości dochodzenia od posiadacza samoistnego wynagrodzenia za korzystanie rzeczy
a jedynie przy spełnieniu przesłanek przewidzianych w art. 224§2 i art. 225 kc w zw. z art. 230 k.c. od posiadacza zależnego, lecz dotyczy sytuacji żądania zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z lokali po oddaniu ich w najem przez posiadacza samoistnego. Tymczasem
w realiach rozpoznawanej sprawy pozwany obwiązany jest do zapłaty wynagrodzenia nie za korzystanie z rzeczy będącymi lokalami oddanymi w posiadanie zależne najemcom, lecz za korzystanie z rzeczy stanowiącej nieruchomość gruntowa, którą apelujący nadal posiada i nią faktycznie włada.

Z powyższych przyczyn apelacja pozwanego podlegała oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c..

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 §1 i art. 108§1 k.p.c.

Barbara Mokras Janusz Roszewski Żaneta Cebula