Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 maja 2017 r. (...) Bank (...) S.A. Centrum Restrukturyzacji i Windykacji Biuro (...) w Ł. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwoty 78.421,20 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy czterysta dwadzieścia jeden złotych dwadzieścia jeden groszy) wraz z dalszymi należnymi odsetkami naliczanymi od dnia 21 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty, według zmiennej stopy procentowej wynoszącej każdorazowo czterokrotność wysokości stopy procentowej kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie więcej niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 75.504,56 złotych (siedemdziesiąt pięć tysięcy pięćset cztery złote pięćdziesiąt sześć groszy) tytułem zapłaty należności z umowy nr (...) (obecny numer kontraktu 80 1020 (...)) kredytu obrotowego (...) postawionego do dyspozycji, jako kredyt obrotowy nieodnawialny w walucie polskiej na podstawie umowy z dnia 3 lipca 2013 r. Na poparcie sformułowanego żądania powód podniósł, iż na podstawie ksiąg rachunkowych powoda stwierdzone zostało, iż na dzień 21 kwietnia 2017 r. figuruje wymagalna i niespłacona wierzytelność powoda przysługująca od pozwanego wynikająca z gwarancji de minimis, udzielonej przez Bank (...) na podstawie umowy portfelowej linii gwarancyjnej de minimis numer (...) z dnia 4 marca 2013 roku (z późniejszymi zmianami), jako zabezpieczenie spłaty kredytu obrotowego (...) postawionego do dyspozycji jako kredyt obrotowy nieodnawialny nr (...) z dnia 3 lipca 2013 roku (obecny numer kontraktu 80 1020 (...)) udzielonego spółce (...), przelana przez Bank (...) na (...) Bank (...) S.A. na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 13 listopada 2014 roku (pozew k. 3-6 akt).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 17 maja 2016 roku, sygn. akt X GNc 605/17 Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (nakaz zapłaty k. 50).

W zarzutach od powyższego nakazu pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych oraz o zwolnienie go od kosztów procesu w zakresie opłaty od zarzutów. Pozwany podniósł przede wszystkim brak wypowiedzenia umowy kredytowej oraz przedawnienie roszczenia (zarzuty od nakazu k. 57-58).

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2017 roku pozwany został zwolniony od kosztów sądowych w zakresie opłaty sądowej od zarzutów (postanowienie k. 100).

Powód w odpowiedzi na zarzuty podtrzymał swoje stanowisko procesowe wskazując, że łącząca strony umowa kredytu numer (...) była umową kredytu obrotowego nieodnawialnego. Zgodnie z §2 ustęp 2 umowy kredytobiorca był zobowiązany do spłaty całości wynikającego z umowy zadłużenia w terminie do 2 lipca 2015 roku. Zatem nie było konieczne w niniejszej sprawie wypowiedzenie kredytu, ponieważ kredyt stał się wymagalny z momentem upłynięcia wskazanego wyżej terminu.

Wskazał również, iż wbrew twierdzeniom pozwanego w momencie przekazywania sprawy na drogę postępowania sądowego kredyt nie był przedawniony, ponieważ nie minęły jeszcze 3 lata od momentu kiedy stał się on wymagalny (odpowiedź na zarzuty k. 106).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Strony procesu są przedsiębiorcami (odpis z KRS powoda – k. 23-48, odpis z KRS pozwanej k. 59-66).

W dniu 3 lipca 2013 roku powód zawarł z pozwanym umowę numer (...) kredytu obrotowego (...) postawionego do dyspozycji jako kredyt obrotowy nieodnawialny w walucie polskiej. Zgodnie z §2 umowy kredytobiorca był zobowiązany do spłaty całości wynikającego z umowy zadłużenia w terminie do dnia 2 lipca 2015 roku (umowa k. 19-21).

(...) Bank (...) S.A. Centrum Restrukturyzacji i Windykacji Biuro (...) w Ł. na podstawie ksiąg bankowych (...) Bank (...) S.A. stwierdziła, że na dzień 21 kwietnia 2017 roku figuruje w nich wymagalne zadłużenie wobec: (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., REGON (...), NIP (...) z tytułu gwarancji de minimis, udzielonej przez Bank (...) na podstawie umowy portfelowej linii gwarancyjnej de minimis numer (...) z dnia 4 marca 2013 roku (z późniejszymi zmianami), jako zabezpieczenie spłaty kredytu obrotowego (...) postawionego do dyspozycji jako kredyt obrotowy nieodnawialny nr (...) z dnia 3 lipca 2013 roku (obecny numer kontraktu 80 1020 (...)) udzielonego spółce (...), przelana przez Bank (...) na (...) Bank (...) S.A. na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 13 listopada 2014 roku.

Wskazano w dokumencie, że na wymagalne zadłużenie składają się:

1)  należność główna: 75.504,46 PLN (słownie: siedemdziesiąt pięć tysięcy pięćset cztery złotych czterdzieści sześć groszy),

2)  odsetki od należności głównej naliczone do dnia 20 kwietnia 2017 roku: 2.916,74 PLN (słownie: dwa tysiące dziewięćset szesnaście złotych siedemdziesiąt cztery grosze),

3)  dalsze należne odsetki od dnia 21 kwietnia 2017 roku do dnia całkowitej spłaty naliczane od należności głównej w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie przewidzianych przepisami prawa. Aktualna wysokość stopy według, której naliczane są odsetki wynosi 10% w stosunku rocznym.

Wyciąg z ksiąg bankowych wystawiony został na podstawie art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (wyciąg z ksiąg bankowych k. 6).

Ze względu na brak spłaty zadłużenia pomimo upływy terminu na jaki umowa została zawarta i w związku z dokonaniem przez Bank (...) ( (...)) wypłaty gwarancji na spłatę wyżej wymienionej umowy oraz przelaniem wierzytelności przez (...) na rzecz (...) Banku (...) S.A., powód wezwał pozwanego do zapłaty 77.428,27 PLN przysługującej z tytułu:

1)  kapitału 75.504,46 PLN,

2)  odsetek 1.923,81 PLN

oraz dalszych należnych odsetek naliczanych na bieżąco według zmiennej stopy procentowej wynoszącej na dzień sporządzenia wezwania 10 % w stosunku rocznym w terminie 7 dni, licząc od dnia doręczenie niniejszego wezwania.

Bank poinformował jednocześnie, iż w przypadku braku możliwości dokonania jednorazowej spłaty należności, istnieje możliwość zawarcia porozumienia lub umowy ugody ustalającej warunki spłaty zadłużenia.

Ponadto (...) Bank (...) zaznaczył, iż niespłacenie zaległości wobec banku albo brak złożenia wniosku o zawarcie porozumienia lub umowy ugody w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania spowoduje, że (...) Bank (...) podejmie przewidziane umową oraz przepisami prawa działania w celu uzyskania tytułu wykonawczego. Następnie po uzyskaniu tytułu wykonawczego (...) Bank (...) SA skieruje wniosek do komornika sądowego w celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego (wezwanie do zapłaty k. 7).

Pozwany pomimo wezwania nie spłacił kredytu, nie doszło do restrukturyzacji kredytu (okoliczność bezsporna).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów.

Należy podnieść, że praktycznie wszystkie istotne dla sprawy okoliczności wynikały z przedłożonych przez stronę powodową dokumentów prywatnych.

Zgodnie z art. 245 k.p.c. dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Formalna moc dowodowa dokumentu prywatnego wyraża się w tym, że zawarte w nim oświadczenie pochodzi od osoby, która złożyła podpis na dokumencie, jednakże nie rozciąga się ona na okoliczności towarzyszące złożeniu oświadczenia. Nie przesądza ona sama przez się o mocy materialnej dokumentu (kwestii jego ważności, skuteczności, a także prawdziwości). Dokument prywatny nie jest więc dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 sierpnia 2015 r. VI ACa 1031/14 LEX nr 1794400).

Podobnie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 sierpnia 2015 r.

(I ACa 238/15 LEX nr 1797159) wskazano, że dokument prywatny nie korzysta z domniemania zgodności z prawdą złożonych w nim oświadczeń - formalna moc dowodowa tego dokumentu nie przesądza jego mocy materialnej. Dokument prywatny nie jest sam przez się dowodem rzeczywistego stanu rzeczy.

Umowa kredytu, aneksy do niej, umowa o przelew wierzytelności oraz wyciągi z ksiąg rachunkowych są dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 k.c. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 lipca 2015 r. V ACa 174/15 LEX nr 1842230).

Należy wskazać, że Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 20 maja 2015 r. (I ACa 1702/14 LEX nr 1771284) analizował charakter wyciągów z ksiąg bankowych jako dowód w sprawie. Sąd Apelacyjny w tym uzasadnieniu wskazał, że:

„ Powodowy bank, wykazując istnienie zadłużenia strony pozwanej przedstawił na poparcie swoich roszczeń dowód w postaci wyciągów z ksiąg bankowych. Nie ulega wątpliwości, że złożony przez stronę powodową wyciągi z ksiąg bankowych stanowią dokumenty prywatne, zawierają bowiem pieczęć banku i treść określonego oświadczenia wiedzy wynikającej z ksiąg bankowych oraz są podpisane przez pracownika banku. Wyciągi te, zgodnie z art. 245 k.p.c., stanowią dowód tego, że osoba która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Jak podkreślane jest w literaturze, dokument prywatny stanowi pełnoprawny środek dowodowy, który Sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania. Moc dowodowa dokumentu prywatnego jest jednak słabsza aniżeli moc dowodowa dokumentu urzędowego, ponieważ dokumenty prywatne nie korzystają z podstawowego w tym zakresie domniemania, że ich treść jest zgodna ze stanem rzeczywistym (domniemania zgodności z prawdą). Nie przeszkadza to jednak w tym, aby Sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.) uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy”.

Orzecznictwo sądów powszechnych idzie jeszcze dalej, zauważając nawet, że sam fakt, że dane pismo nie spełnia warunków dokumentu określonego w art. 244 k.p.c. i art. 245 k.p.c. nie oznacza, że nie może ono stanowić dowodu w sprawie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 września 2015 r. III AUa 611/15 LEX nr 1820426).

Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w art. 233 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie "wszechstronnego rozważenia zebranego materiału" (a zatem, jak podkreśla się w orzecznictwie, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (por. wyrok SN z dnia 17 listopada 1966 r., II CR 423/66, OSNPG 1967, nr 5-6, poz. 21; uzasadnienie wyroku SN z dnia 24 marca 1999 r., I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 382; uzasadnienie postanowienia SN z dnia 11 lipca 2002 r., IV CKN 1218/00, LEX nr 80266; uzasadnienie postanowienia SN z dnia 18 lipca 2002 r., IV CKN 1256/00, LEX nr 80267; wyrok SA w Poznaniu z dnia 12 czerwca 2013 r., III AUa 51/13, LEX nr 1356634).

Jak twierdzi się w literaturze, moc dowodowa oznacza siłę przekonania uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych na potwierdzenie prawdziwości lub nieprawdziwości twierdzeń na temat okoliczności faktycznych, istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Wiarygodność zaś decyduje o tym, czy określony środek dowodowy, ze względu na jego indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 21 marca 2013 r., III AUa 1431/12, LEX nr 1322011; wyrok SA w Łodzi z dnia 5 czerwca 2013 r., I ACa 50/13, LEX nr 1345548; wyrok SA w Łodzi z dnia 23 lipca 2013 r., I ACa 90/13, LEX nr 1356578).

Przyjmuje się, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 20 marca 1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, nr 10, poz. 200; uzasadnienie wyroku SN z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000, nr 17, poz. 655; uzasadnienie postanowienia SN z dnia 15 lutego 2000 r., III CKN 1049/99, LEX nr 51627; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 maja 2000 r., IV CKN 1097/00, LEX nr 52624; uzasadnienie wyroku SN z dnia 29 września 2000 r., V CKN 94/00, LEX nr 52589; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2000 r., IV CKN 1383/00, LEX nr 52544; wyrok SN z dnia 19 czerwca 2001 r., II UKN 423/00, OSNP 2003, nr 5, poz. 137; uzasadnienie wyroku SN z dnia 14 marca 2002 r., IV CKN 859/00, LEX nr 53923; uzasadnienie postanowienia SN z dnia 16 maja 2002 r., IV CKN 1050/00, LEX nr 55499; uzasadnienie wyroku SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906; uzasadnienie wyroku SN z dnia 27 września 2002 r., IV CKN 1316/00, LEX nr 80273).

W przedmiotowej sprawie, Sąd uznał dokumenty prywatne złożone przez stronę powodową za wiarygodne, potwierdzające rzeczywisty stan rzeczy, tym bardziej, że zarzuty pozwanego były ogólnikowe. (...) się jedynie na podnoszeniu braku skutecznego wypowiedzenia umowy oraz przedawnieniu roszczenia. Pozwany nie przedstawił żadnych dowodów mogących podważyć wiarygodność, bądź rzetelność złożonych przez stronę powodową wyciągów z ksiąg bankowych, wysokości zadłużenia. Pozwany nie przedstawił jakiegokolwiek dokumentu, z którego wynikałoby, że dokonał spłaty zadłużenia, doszło do zawarcia ugody lub restrukturyzacji kredytu. Z tych powodów ostatecznie sąd doszedł do przekonania, że przesłuchanie pozwanego jest zbędne i nie wniesie nic istotnego do sprawy, dlatego też oddalił jego wniosek o odroczenie rozprawy w związku z jego niestawiennictwem.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w pełni zasadne.

Pozwany jest zobowiązany do zwrotu kwoty kredytu (kapitał i należne odsetki) na podstawie zawartej umowy kredytowej, jak też przepisów prawa bankowego.

Zgodnie z art. 69. 1 ust. 1 ustawy Prawo bankowe- przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

1) strony umowy;

2) kwotę i walutę kredytu;

3) cel, na który kredyt został udzielony;

4) zasady i termin spłaty kredytu;

4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu;

5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;

6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;

7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;

8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;

9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;

10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

W przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz dokonać przedterminowej spłaty pełnej lub częściowej kwoty kredytu bezpośrednio w tej walucie. W tym przypadku w umowie o kredyt określa się także zasady otwarcia i prowadzenia rachunku służącego do gromadzenia środków przeznaczonych na spłatę kredytu oraz zasady dokonywania spłaty za pośrednictwem tego rachunku.

W przedmiotowej sprawie, umowa kredytowa uległa rozwiązaniu ze względu na upływ czasu na jaki została zawarta. Po zakończeniu umowy strony nie nawiązały nowego stosunku prawnego na przykład z uwagi na zawarcie nowej umowy kredytu przeznaczonego na sfinansowanie zadłużenia z wyżej wymienionej umowy, czy też zawarcie ugody. Zarzut pozwanego dotyczący braku wypowiedzenia umowy przed wezwaniem do spłaty zadłużenia sąd uznał za bezzasadny z uwagi na uregulowania umowy i zawarcie jej na okres do 2 lipca 2015 roku.

W ocenie Sądu, roszczenie powoda nie uległo przedawnieniu. Zgodnie z treścią art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenie okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 k.c.). Natomiast z treści art. 123 k.c. wynika, że bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, albo przez wszczęcie mediacji.

Mając na uwadze charakter sprawy – sprawa gospodarcza należy przyjąć

trzy letni upływ terminu przedawnienia. Podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia nie może odnieść skutku, ponieważ powództwo zostało wytoczone przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia. Skoro termin płatności ostatniej raty został ustalony na dzień 2 lipca 2015 roku, upływ trzyletniego terminu przedawnienia nastąpiłby więc – zgodnie z regułą wyrażoną w art. 112 k.c. W świetle powołanego przepisu prawa, 3 letni termin przedawnienia upływa z dniem 2 lipca 2018 roku. Termin ten został przerwany poprzez wytoczenie powództwa w dniu 4 maja 2017 roku

Podstawa faktyczna i podstawa prawna powództwa, jak też wysokość dochodzonych kwot, nie budzi wątpliwości Sądu.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 496 k.p.c., utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany w dniu 17 maja 2017 roku przez Sąd Okręgowy w Łodzi, X Wydział Gospodarczy, w sprawie o sygn. akt X GNc 605/17.

Uwzględniając postanowienia umowy oraz przepis art. 481 k.c. uznano, że powód mógł zasadnie domagać się odsetek umownych od należności głównej, a odsetki te liczyć należy od dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 98 k.p.c. obciążając nimi stronę pozwaną, jako przegrywającą spór. Powód poniósł koszty w łącznej wysokości 4.615 zł, na które złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 981 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 3.600 zł (§ 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. z 2015 r. poz. 507, z późn. zm., w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu) oraz opłaty skarbowe od pełnomocnictw w kwocie 24 zł.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pozwanemu.