Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2017 roku.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SO Elżbieta Zalewska – Statuch

SO Joanna Składowska

Protokolant st. sekr. sąd Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z wniosku A. S.

z udziałem M. S.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 29 czerwca, 2017 roku, sygn. akt I Ns 480/15

postanawia:

I.  oddalić apelację;

II.  ustalić, że zainteresowani we własnym zakresie ponoszą koszty postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I Ca 460/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Łasku, w sprawie z wniosku A. S. z udziałem M. S. o podział majątku wspólnego, ustalił,
że do małżeńskiego majątku wspólnego M. S. i A. S.,
których małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 października 2014 roku sygnatura akt XII C 1164/14, wchodzą następujące składniki:

- działka nr (...) o powierzchni 0,0143 ha położona w miejscowości F., gmina L., powiat (...), województwo (...), dla której prowadzona
jest Kw. nr (...), o wartości 106 4347 zł (pkt I. 1);

- samochód marki R. (...) o wartości 12 000 zł (pkt I. 2);

- nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty wnioskodawczyni A. S. w postaci naniesień na działce położonej we F. nr (...), gmina L. o wartości 55 743 zł (pkt I. 3);

- środki ze zwrotu podatku VAT w kwocie 11 857 zł (pkt I. 4).

Ponadto Sąd ustalił, że udziały wnioskodawczyni i uczestnika w majątku wspólnym
są równe (pkt. II) oraz, że uczestnik dokonał nakładów ze swojego majątku osobistego
na majątek osobisty wnioskodawczyni w postaci naniesień na działce położonej
we F. nr (...), gmina L., o wartości 211900 zł (pkt. III).

Następnie dokonano podziału majątku wspólnego opisanego w pkt I postanowienia
i rozliczenia nakładów opisanych w pkt III, w ten sposób, że przyznano składniki majątku wspólnego opisane w pkt I. 1, 3 i 4 i nakłady opisane w pkt III - wnioskodawczyni na wyłączną własność (pkt IV. 1), zaś składnik majątku wspólnego opisany w pkt I. 2 postanowienia - uczestnikowi na wyłączną własność.

Sąd zasądził również od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika dopłatę w kwocie 127 921,74 zł, płatną w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności (pkt V) oraz ustalił, że zainteresowani ponoszą koszty postępowania w zakresie dotychczas wydatkowanym (pkt VI).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Wnioskodawczyni A. S. i uczestnik M. S. zawarli związek małżeński w dniu 03 października 2009 roku. Umów małżeńskich majątkowych nie zawierali.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 października 2014 roku sygnatura
akt XII C 1164/14 orzeczono rozwód zainteresowanych. Wyrok rozwodowy uprawomocnił się w dniu 19 listopada 2014 roku.

M. S. przed zawarciem małżeństwa był właścicielem mieszkania położonego w K., przy ul. (...) lokal nr (...). Mieszkanie to sprzedał
w dniu 07 lipca 2011 roku za kwotę 230 000 zł. Z pieniędzy uzyskanych z mieszkania uczestnik: - kupił samochód C. (...) za kwotę 8 100 zł, około 10 000 zł przekazał swojej siostrze B. P. tytułem spłaty z mieszkania.

W trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej zainteresowani wybudowali dom jednorodzinny na działce stanowiącej majątek osobisty wnioskodawczyni
w miejscowości F., gmina L.. Budowa domu była finansowana
z: prezentów ślubnych o wartości 25000 zł, bieżących zarobków zainteresowanych, środków ze zlikwidowanych książeczek mieszkaniowych zainteresowanych, pieniędzy, które pozostały ze sprzedaży mieszkania uczestnika (230000 zł - 8100 zł - 10000 zł = 211900 zł).

Zainteresowani pracowali osobiście przy budowie domu. Przy budowie domu pracowali także między innymi pracownicy zatrudnieni przez ojca wnioskodawczyni,
ale M. S. rozliczał się finansowo z teściem, w ten sposób, że teść potrącał z jego zarobków koszty robocizny wykonanej przez pracowników na budowie domu stron. Wartość nakładów na domu we F. według jego stanu z chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej wynosi 267 643 zł.

W czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej zainteresowani nabyli
do majątku wspólnego samochód osobowy marki R. (...) wartości 12 000 zł, działkę nr (...) o powierzchni 0,0143 ha położoną w miejscowości F. gmina L., dla której prowadzona jest Kw. Nr (...), o wartości (wraz z nakładami
w postaci utwardzenia terenu) 10 643,47 zł.

Wnioskodawczyni w dniu 22 października 2014 roku otrzymała zwrot podatku VAT w kwocie 11 857 zł z tytułu wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych na budowę domu we F..

W trakcie małżeństwa w dniu 03 grudnia 2013 roku zainteresowani zaciągnęli kredyt hipoteczny w Banku (...) S.A. z/s w W. na dokończenie budowy domu. Kredyt spłaca samodzielnie wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni w okresie 04 czerwca 2014 roku - 29 grudnia 2014 roku przelała uczestnikowi kwotę 117 100 zł tytułem podziału majątku wspólnego.

W dniu 10 lutego 2015 roku M. S. sprzedał A. S. i jej ojcu C. P. samochód marki C. (...).

Sąd oddalił wniosek dowodowy wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu instalacji wodno-kanalizacyjnych na okoliczność prawidłowości wykonania i sprawności przydomowej oczyszczalni ścieków na działce we F., gdyż M. S. zeznał, że zainteresowani mieszkali w przedmiotowym domu
i przydomowa oczyszczalnia ścieków działała prawidłowo. Przydomowa oczyszczalnia ścieków wymaga czynności obsługowych, przeglądów i konserwacji. Zdaniem Sądu prawdziwa jest zatem wersja, że oczyszczalnia ta jest sprawna, a wymaga jedynie przeglądu
i czynności obsługowych. Ponadto M. S. zajmował się osobiście budową domu
i obsługą poszczególnych instalacji, jego wiedza w tym zakresie jest zatem pełna
i wiarygodna.

Sąd orzekł o składzie majątku wspólnego orzeczono na podstawie art. 31 § 1 i 2 pkt 1 kro i stwierdził, że zainteresowani dokonali nakładów ze swojego majątku wspólnego
(pieniądze z prezentów ślubnych w kwocie 25000 zł, pieniądze z bieżących dochodów
i praca własna) na majątek osobisty wnioskodawczyni (działka położona we F.).

Wskazano także, że uczestnik M. S. dokonał nakładów ze swojego majątku osobistego (pieniądze ze sprzedaży mieszkania) na majątek osobisty wnioskodawczyni
( działka położona we F. ), gdyż M. S. dysponował kwotą 230 000 zł
ze sprzedaży mieszkania, z czego kwotę 8 100 zł przeznaczył na kupno samochodu C. (...), a kwotę około 10 000 zł przekazał swojej siostrze B. P. tytułem spłaty
z mieszkania.

W tych warunkach Sąd zauważył, że M. S. przeznaczył 211 900 zł
ze swojego majątku osobistego na majątek osobisty wnioskodawczyni. (230 000 zł – 8 100 zł – 10 000 zł = 211 900 zł).

Sąd obliczył wartość nakładów zainteresowanych z ich majątku wspólnego na majątek osobisty wnioskodawczyni, odejmując od całkowitej wartości nakładów 267 643 zł - nakłady z majątku osobistego uczestnika na majątek osobisty wnioskodawczyni 211 900 zł,
co daje kwotę 55 743 zł. (267 643 zł – 211 900 zł = 55 743 zł )

Zdaniem Sądu, obliczenie wartości nakładów na majątek osobisty wnioskodawczyni
z majątku wspólnego zainteresowanych inną metodą nie było możliwe, ponieważ nie dysponował on takim materiałem dowodowym, który pozwalałby obliczyć chociażby
w przybliżeniu wartość pracy własnej zainteresowanych włożonej w budowę domu oraz wartość pieniędzy włożonych w budowę domu, a pochodzących z dochodów stron osiągniętych w okresie małżeństwa.

Sąd nie obliczał także wartości nakładów dokonanych przez zainteresowanych
na remont mieszkania położonego w K., a stanowiącego własność uczestnika, ponieważ zainteresowani nie dostarczyli żadnego materiału dowodowego,
który pozwoliłby oszacować zakres i rodzaj tego remontu, a w konsekwencji jego wartość.

Sąd nie zaliczył w skład majątku wspólnego samochodu marki C. (...), ponieważ został on kupiony za środki należące do majątku osobistego uczestnika (pieniądze ze sprzedaży mieszkania) i zgodnie z art. 33 pkt 10 kro należał on do majątku osobistego uczestnika. Ponadto wnioskodawczyni przyznała tą okoliczność, ponieważ w dniu 10 lutego 2015 roku kupiła przedmiotowy samochód od uczestnika.

O udziałach małżonków w majątku wspólnym Sąd orzekł na podstawie art. 43 § 1 kro.

Sąd wskazał, że uczestnik dokonał nakładów ze swojego majątku osobistego (pieniądze ze sprzedaży mieszkania) na majątek osobisty wnioskodawczyni (działka położona we F. ). M. S. dysponował kwotą 230 000 zł ze sprzedaży mieszkania.
Z tego kwotę 8 100 zł przeznaczył na kupno samochodu C. (...), a kwotę około
10 000 zł przekazał swojej siostrze, co sprawiło, ze M. S. przeznaczył zatem
211 900 zł ze swojego majątku osobistego na majątek osobisty wnioskodawczyni (230 000 zł – 8 100 zł -10 000 zł = 211 900 zł ). Konsekwencją tego było rozliczenie nakładów z majątku odrębnego małżonków na majątek odrębny jednego z nich.

O podziale majątku wspólnego Sąd orzekł w oparciu o art.45 kro i art.46 kro
w zw. z art. 1037 §.1 k.c. i 1038 § 1 k.c. Wnioskodawczyni przyznano te składniki majątku wspólnego, które są w jej posiadaniu, a uczestnikowi samochód, który jest w jego posiadaniu.

O dopłacie orzeczono na podstawie art. 212 §1 k.c., obliczając ją w ten sposób,
że wartość majątku wspólnego ustalono nas kwotę 90 243,47 zł (10 643,47 zł + 12 000 zł + 55 743 zł + 11 857 zł = 90 243, 47 zł), a więc każdy z zainteresowanych powinien otrzymać równowartość połowy majątku wspólnego, a więc po 45 121,74 zł (90 243,47 zł : 2
= 45 121,74 zł). Skoro jednak uczestnik otrzymał samochód o wartości 12 000 zł, a więc powinien otrzymać jeszcze kwotę 33 121,74 zł. (45 121,74 zł – 12 000 zł = 33 121,74 zł) Oprócz tego uczestnik powinien otrzymać zwrot jego nakładu z majątku osobistego
na majątek osobisty wnioskodawczyni, czyli kwotę 211 900 zł. Ponadto na poczet dopłaty należnej uczestnikowi zaliczono kwotę 117 100 zł, którą wnioskodawczyni przelała mu tytułem rozliczenia majątku wspólnego. (33 121,74 zł + 211 900 zł – 117 100 zł = 127 921,74 zł ). W tych warunkach, zdaniem Sądu, zasadnym było zasądzeni dopłaty w kwocie
127 921,74 zł.

O odroczeniu terminu uiszczenia dopłaty orzeczono na podstawie art. 212 § 3 k.c., określając go na 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia, aby umożliwić wnioskodawczyni zebranie potrzebnej kwoty.

Sąd ustalił także, w oparciu o art. 520 § 1 k.p.c., że zainteresowani ponoszą
koszty postępowania w zakresie dotychczas wydatkowanym.

Apelację od powyższego postanowienia złożyła wnioskodawczyni, zaskarżając
je w części, tj.:

- w pkt I. 3 ustalającego, iż do małżeńskiego majątku wspólnego wchodzą nakłady
z majątku wspólnego na jej majątek osobisty w postaci naniesień na działce położonej we F. nr (...), gmina L. o wartości 55 743 zł,

- w pkt III ustalającego, iż uczestnik M. S. dokonał nakładów ze swojego majątku osobistego na jej majątek osobisty w postaci naniesień na działce położonej we F. nr (...), gmina L. o wartości 211 900 zł,

- w pkt V zasądzającego od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika dopłatę w kwocie 127 921,74 zł, płatną w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienia w razie uchybienia terminowi płatności.

Zaskarżonemu postanowieniu skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik spraw, tj.:

1/ art. 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. poprzez uznanie, iż zostały poczynione nakłady z majątku wspólnego na jej majątek osobisty w postaci naniesień na działce położonej we F. nr (...) o wartości 55 743 zł podczas gdy całkowita wartość nakładów na dom wynosiła 267 643 zł, z czego kwota 205 200 zł tytułem nakładów na dom pochodziła z majątku osobistego M. S., a pozostała kwota 62 443 zł pochodziła
z majątku osobistego A. S., na którą to sumę składała się:

a) kwota 43 359,17zł tytułem kredytu hipotecznego w Banku (...) zaciągniętego przez małżonków w dniu 03 grudnia 2013 roku, który samodzielnie spłacała wnioskodawczyni (kwota kredytu 103 359,17zł – 60 000 tytułem spłaty M. S. = 43 359,17 zł),

b) kwota 3 500 zł tytułem środków zgromadzonych na rachunku bankowym przez wnioskodawczynię,

c) kwota 6 000 zł tytułem środków uzyskanych z likwidacji książeczki mieszkaniowej,

d) kwota 8 000zł tytułem pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych,

e) kwota 1 583,83 zł tytułem uzyskanego wynagrodzenia za pracę.

2/ art. 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 370 k.c. poprzez nieuwzględnienie okoliczności, iż nakłady w postaci naniesień na działce położonej
we F. nr (...) gmina L., które weszły do jej majątku osobistego
z małżeńskiego majątku wspólnego, zostały pokryte częściowo z zaciągniętego przez małżonków w dniu 03 grudnia 2013 roku kredytu hipotecznego w Banku (...), który samodzielnie spłacała i tym samym pochodziły z jej majątku osobistego;

3/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie obowiązku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, które wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego
oraz regułami logicznego myślenia, to jest:

- pominięcie przez Sąd okoliczności, iż kredyt w wysokości 103 359,17zł zaciągnięty przez małżonków w dniu 03 grudnia 2013 roku, a spłacany wyłącznie przez nią został rozdysponowany w kwocie 60 000 zł na spłatę M. S. i w pozostałej kwocie
43 359,17 zł na dokończenie budowy domu położonego we F. nr (...), a która to okoliczność została potwierdzona jej zeznaniami, zeznaniami M. S., dokumentami przedkładanymi w toku postępowania w I instancji,

- błędne ustalenie, iż w skład nakładów na jej majątek osobisty w postaci naniesień na działce położonej we F. nr (...), wchodzi kwota 55 743 zł, która stanowi majątek wspólny małżonków i z której to kwoty wnioskodawczyni ma oddać rzekomo połowę M. S., tj. kwotę 27 871,50 zł, podczas gdy uczestnik poza kwotą
205 200 zł uzyskaną ze sprzedaży mieszkania nie uiścił żadnych kwot na ww. nieruchomość, a które to okoliczności znajdują potwierdzenie w zeznaniach stron,

- błędne uznanie przez Sąd, iż M. S. dokonał nakładów ze swojego majątku osobistego na jej majątek osobisty w postaci naniesień na działce położonej we F. nr(...), gmina L. o wartości 205 200 zł, podczas gdy od tej kwoty powinna zostać odjęta suma 6 700 zł tytułem kosztów poniesionych celem zaspokojenia podstawowych potrzeb rodziny, a którą to okoliczność udowodnioną zeznaniami stron sąd pominął,

4/ art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak przedstawienia przez Sąd faktów, na których się oparł, brak przedstawienia dowodów oraz brak przedstawienia podstawy prawnej, a także poprzez brak podania przyczyn, dlaczego Sąd nie dał wiary dowodom zgromadzony
w sprawie zgodnie z którymi uczestnik wniósł tytułem nakładów na dom kwotę 205 200 zł natomiast reszta nakładów w wysokości 62 443 zł pochodziła z majątku osobistego wnioskodawczyni, a ponadto przez sporządzenie niepełnego uzasadnienia poprzez niewskazanie wszystkich dowodów, na których się Sąd oparł, wydając orzeczenie oraz niewskazanie którym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej,

5/ art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w zw. art. 232 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu instalacji wodno-kanalizacyjnej na okoliczność prawidłowości wykonania
i sprawności przydomowej oczyszczalni ścieków na działce F. i tym samym bezzasadnie uznanie za wiarygodne zeznań M. S. jakoby przedmiotowa oczyszczalnia działała prawidłowo, co mogło w konsekwencji przyczynić do zawyżenia wartości nakładów poczynionych z majątku wspólnego na nieruchomość we F.
nr (...) gmina L..

W oparciu o powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez:

- uchylenie pkt I.3, na mocy którego nakłady z majątku wspólnego na jej majątek osobisty i w postaci naniesień na działce położonej we F. nr (...) gmina L. wyniosły 55 743 zł,

- uznanie, iż pozostała kwota 62443 zł w postaci naniesień na działce położonej
e F. nr (...) gmina L. pochodziła z majątku osobistego wnioskodawczyni i pozostała w jej majątku osobistym,

- zmianę pkt III ustalającego, iż uczestnik dokonał nakładów
ze swojego majątku osobistego na jej majątek osobisty w postaci naniesień na działce położonej we F. nr (...), gmina L. o wartości 205 200 zł,

- zmianę punktu V poprzez zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika dopłaty w kwocie 92 350,23 zł, płatnej w dwudziestu czterech ratach w terminie 24 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie
w razie uchybienia terminowi płatności,

- zasądzenie od uczestnika na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację uczestnik wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od wnioskodawczyni na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd drugiej instancji nie znalazł podstaw do uwzględnienia zawartych w niej zarzutów i zmiany zaskarżonego postanowienia w kierunku oczekiwanym przez skarżącą.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił okoliczności faktyczne sprawy, a Sąd Okręgowy
te ustalenia podziela i przyjmuje za własne bez konieczności ponownego przytaczania.
W oparciu o niewadliwie ustalone okoliczności faktyczne Sąd w sposób prawidłowy zastosował przepisy art. 45 kro w związku z art. 33 kro.

Należy podkreślić, że w ramach art. 45 kro rozliczeniu podlegają jedynie wydatki
i nakłady poczynione na majątek wspólny ze środków pochodzących z majątku odrębnego jednego z małżonków podlegających surogacji. Kodeks rodziny i opiekuńczy ściśle określa granice dopuszczalności surogacji (art. 33 pkt 3 kro). Uznanie dopuszczalności zwrotu nakładów i wydatków dokonanych ze środków majątku odrębnego nie objętych surogacją prowadziłoby do zastąpieni ich wchodzącymi do majątku odrębnego roszczeniami o ich zwrot. Dopuszczalne jest zatem żądanie zwrotu nakładów i wydatków dokonanych na majątek wspólny z przedmiotów nabytych przed powstaniem wspólności majątkowej albo nabytych w drodze dziedziczenia, w wyniku zapisu lub darowizny albo ze środków uzyskanych w zamian za te przedmioty. Niedopuszczalne jest natomiast żądanie zwrotu nakładów i wydatków jeżeli nawet poczynione zostały one kosztem innych przedmiotów wchodzących w skład majątku odrębnego, nie podlegających surogacji.

Zatem w sytuacji w jakiej z majątku wspólnego zaspakajany jest wspólny dług rozliczenie w ogóle nie wchodzi w rachubę. Tylko w sytuacji w której dług dotyczący majątku wspólnego i obciążający oboje małżonków został spłacony z majątku odrębnego jednego z małżonków to mamy do czynienia z nakładem z majątku odrębnego na majątek wspólny i rozliczenie następuje zgodnie z art. 45 § 1 kro.

Odnosząc powyższe uwagi do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zauważyć należy, iż Sąd nie naruszył art. 684 k.p.c. w związku z art. 567 § 3 k.p.c.
i w związku z art. 370 kpc. Apelująca nie wskazała w oparciu o jakie dokumenty można przyjąć za udowodnione istnienie środków stanowiących jej majątek odrębny, z którego uzyskane środki zostały przeznaczone na sfinansowanie nakładów poniesionych na budowę domu w części w jakiej nie została ona pokryta ze środków pochodzących z majątku odrębnego uczestnika, tj. do wysokości kwoty 62 443 zł.

Apelująca podnosząc, iż samodzielnie spłaciła kredyt zaciągnięty w PKO BP do wysokości 43 359,17 zł jednocześnie uchyla się od wskazania z jakiego źródła posiadała pieniądze, które zostały przeznaczone na ten cel, ponieważ przepis art. 31 § 2 pkt 1 i 2 kro ustanawia jako regułę, iż pobrane wynagrodzenia za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków oraz dochody z odrębnego majątku każdego z małżonków stanowią dorobek małżonków. Jeśli więc apelująca w trakcie trwania małżeństwa przeznaczała na spłatę rat kredytu środki pochodzące wyłącznie z pobranych przez nią wynagrodzeń to dokonywała spłaty wspólnego długu ze środków pochodzących z majątku wspólnego. Jej odmienny w tej kwestii pogląd nie ma znaczenia prawnego, gdyż nie wskazała na istnienie przepisu prawa, który wyłączałby zastosowanie art. 31 kro § 2 kro.

W sprawie rozliczeniu mogła podlegać tylko spłata rat kredytu po ustaniu wspólności majątkowej, ale takiego żądania skarżąca nie zgłosiła i nie wykazała jego wysokości. Istotne jest natomiast to, że niewykorzystana część udzielonego stronom wspólnego kredytu została także częściowo rozdysponowana na spłatę uczestnika po ustaniu wspólności do wysokości 60 000 zł. Prawidłowość takiej decyzji w kontekście przysługującego jej roszczenia o zwrot przez uczestnika przypadającej na niego części wspólnego kredytu, która została spłacona wyłącznie przez nią po dacie ustania wspólności majątkowej wobec braku odpowiednich zarzutów uchyla się od kontroli sądu w ramach postępowania apelacyjnego.

Podobnie – jeśli apelująca zaangażowała w budowę poza spłatą rat kredytu także kwotę 1 583,83 zł tytułem uzyskanego wynagrodzenia czy 8 000 zł pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych to również te kwoty tworzyły majątek wspólny. W sprawie rozliczeniu mogła podlegać tylko spłata rat pożyczki po ustaniu wspólności majątkowej,
ale takiego żądania skarżąca nie zgłosiła i nie wykazała jego wysokości.

Roszczenie zaś o rozliczenie długów spłaconych po ustaniu wspólności majątkowej ma przy tym charakter ściśle procesowy i obowiązuje tu z pełnymi tego konsekwencjami reguła dowodowa wyrażona w art. 6 k.c. , zgodnie z którą ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Zgodnie bowiem
z zasługującymi na aprobatę poglądami doktryny (tak np. T. Żyznowski, Komentarz
do Kodeksu postępowania cywilnego, Lex, 2011) i orzecznictwem sądowym rozstrzygnięcie
o roszczeniach określanych w art. 686 k.p.c. , pozostających w związku z przeprowadzanym działem, nie należą do zakresu podejmowanych z urzędu przez sąd w postępowaniu o dział spadku ( patrz: postanowienie SN z dnia 27 stycznia 1970 r., III CRN 527/69, OSNCP 1970, nr 9, poz. 164 i uzasadnienie uchwały SN z dnia 13 lutego 1970 r., III CZP 97/69, OSPiKA 1971, z. 9, poz. 167, z glosą B. Dobrzańskiego). Również w orzecznictwie sądowym wskazuje się, że w przypadku zwrotu nakładów z majątku osobistego (odrębnego) na majątek wspólny konieczny jest wniosek uprawnionego zgłoszony w postępowaniu w pierwszej instancji
z dokładnym określeniem żądania (zob. postanowienie SN z dnia 16 października 1997 r.,
II CKN 395/97, LEX nr 50532; postanowienie SN z dnia 2 października 2003 r., V CK 239/02, LEX nr 1130187).

Skarżąca nie wykazała też posiadania książeczki mieszkaniowej, ani uzyskania
w trakcie trwania budowy z jej likwidacji kwoty 6 000 zł. Konkretnych dowodów na jej istnienie czy na wysokość zgromadzonych na niej środków nie załączono ani do apelacji, ani też w zarzutach procesowych nie odniesiono się do kwestii ewentualnego ich pominięcia przez Sąd Rejonowy w celu wykazania istnienia powoływanej okoliczności.

Powyższe uwagi dotyczą również wskazania przez wnioskodawczynię na posiadanie kwoty 3 500 zł na rachunku bankowym. Okoliczność tę należy uznać za niewykazaną, gdyż nie przedłożono dowodu na posiadanie przez nią takich środków stanowiących majątek odrębny w rozumieniu przepisów art. 33 kro, czyli środków uzyskanych w zamian za przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej oraz nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę.

Także za pozostający bez znaczenia dla prawidłowości rozstrzygnięcia należy uznać zarzut wadliwego działania Sądu, polegający na zaniechaniu pomniejszenia kwoty uznanej za nakład pochodzący z majątku odrębnego uczestnika w wysokości 211 900 zł o 6 700 zł, która miała zostać wydana na zaspokojenie potrzeb rodziny w postaci zakupienia opału. Dowodu na pokrycie tego wydatku z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania należącego do uczestnika nie przedłożono.

Uczestnik zaprzeczał powoływanym w apelacji okolicznościom. W takiej sytuacji procesowej Sąd Okręgowy uznał, że działania wnioskodawczyni w zakresie udowodnienia swoich twierdzeń były nieskuteczne, gdyż wykazanie istnienia środków, które należało zaliczyć do jej majątku odrębnego, czy też wydatków na opał skorelowanych datami
z posiadaniem jeszcze przez strony środków pochodzących z odrębnego majatku uczesytnika w sytuacji sporu pomiędzy byłymi małżonkami winno nastąpić obiektywnymi dowodami,
w stosunku do których dowody z ich przesłuchania, będą miały co do zasady charakter pomocniczy. Takimi dowodami są przede wszystkim dowody z dokumentów, potwierdzające, że istnienie takich środków czy wydatków faktycznie miało miejsce. Takie dowody mają najwyższą moc dowodową i nie można ich skutecznie zastapić własnymi twierdzeniami.

Wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnych dokumentów, z których wynikałaby kwoty, których uznania za pochodzące z majątku odrębnego żąda i ograniczyła się do wygłoszenia twierdzenia o istnieniu środków we wskazywanej przez nią wysokości. Nie można zatem przyjąć, aby Sąd Rejonowy wykroczył poza granice swobodnej oceny dowodów. Zeznania wnioskodawczyni jako zainteresowanej określonym wynikiem postępowania, nie są wystarczające, aby przyjąć roszczenia we wskazywanych przez nią wysokościach za udowodnione.

Dlatego też, nie można uznać, iż Sąd pierwszej instancji naruszył art. 233 § 1 k.p.c., bowiem skarżąca stawiając ten zarzut, nie wykazała istotnych błędów logicznego rozumowania, sprzeczności oceny z doświadczeniem życiowym, braku wszechstronności,
czy też bezzasadnego pominięcia dowodów, które prowadzą do wniosków odmiennych,
gdyż tylko także zarzuty prowadzą do wniosku, że sąd przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji błędnie ustalił stan faktyczny w zakresie istnienia nakładów mających źródło w majątku wspólnym (patrz:: H. Pietrzkowski, Czynności procesowe zawodowego pełnomocnika w sprawach cywilnych, Warszawa 2011, s. 409-410).

Co do zarzutu uchybienia art. 328 § 2 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc wskazać należy, iż przepis ten określa konstrukcyjne elementy uzasadnienia orzeczenia, do których należy: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Dla skuteczności zarzutu obrazy przepisów postępowania konieczne było więc wykazanie przez skarżącą,
że uchybienie sądu w tym zakresie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, czego skarżąca nie uczyniła. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, że z natury rzeczy sposób sporządzenia uzasadnienia orzeczenia nie ma wpływu na wynik sprawy, ponieważ uzasadnienie wyraża jedynie motywy wcześniej podjętego rozstrzygnięcia. Z tego względu zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może znaleźć zastosowanie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. Zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może okazać się usprawiedliwiony tylko wówczas, gdy
z uzasadnienia orzeczenia nie daje się odczytać, jaki stan faktyczny lub prawny stanowił podstawę rozstrzygnięcia, co uniemożliwia kontrolę instancyjną. Tymczasem skarżąca nie wykazuje, jaki istotny wpływ na rozstrzygnięcie – co do meritum - mogłoby mieć wskazane przez nią uchybienie.

W sprawie nie doszło do naruszenia art. 227 kpc w związku z art. 278 § 1 kpc i art. 232 kpc. Żądanie przeprowadzenia wnioskowanego dowodu z opinii biegłego z zakresu instalacji wodno – kanalizacyjnej zgłoszone zostało na okoliczność sposobu realizacji inwestycji dotyczącej oczyszczalni ścieków, prawidłowości realizacji tej inwestycji oraz wyceny wykonanych robót budowlanych (pismo k. 361v), gdyż wnioskodawczyni wskazywała, że nieruchomość nie ma prawnie uregulowanego dostępu do sieci wodociągowej, ani ustanowionej służebności gruntowej polegającej na możliwości korzystania z wodociągu a koszty związane z ustanowieniem tego rodzaju służebności powinny pomniejszać wartość rynkową nieruchomości, a tym samym wartość rynkową nakładów. Z tak zakreślonej tezy nie wynikała więc intencja ustalenia czy i o ile jej ewentualna niesprawność zawyża wartość nakładów poczynionych z majątku wspólnego apelującej na nieruchomość we F., zwłaszcza w sytuacji w której biegły ustalający stan nakładów i ich wartość przyjął, że w dacie oględzin przydomowa oczyszczalnia ścieków nie był sprawna, ścieki wylewają się na teren posesji i wymaga ona naprawy (k. 333 akt). W takiej sytuacji powołanie przez Sąd na sprawność instalacji jako przyczyny oddalenia takiego wniosku dowodowego jakkolwiek nie przystawało do sytuacji procesowej to nie przekładało się wadliwość samej czynności, zwłaszcza, że nie było żadnych przeszkód do żądania ustosunkowania się przez biegłego dokonującego szacunku naniesień, który ustną opinię dodatkowo składał na terminie w dniu 14 lutego 2017 roku a także sporządzał opinię uzupełniającą na piśmie do tego czy i o ile ewentualna niesprawność oczyszczalni zawyża wartość nakładów poczynionych z majątku wspólnego.

Nie zachodziły podstawy do uwzględnienia żądania rozłożenia należności obciążającej wnioskodawczynię na 24 raty w miejsce udzielonego jej 6 – miesięcznego odroczenia, które zapewnia wystarczającą ochronę dłużniczki.

Oczekiwana przez skarżącą decyzja Sądu byłaby podjęta wyłącznie w jej interesie
i oznaczałaby, że tym samym zostałaby ona zwolniona od obowiązku zapłaty części należnych wierzycielowi świadczeń odsetkowych. Tymczasem uczestnik w nieruchomość byłej żony włożył cały swój majątek, nie może z niego korzystać, a postępowanie w sprawie toczy się od maja 2015 roku z wniosku apelującej, która miała świadomość konieczności dokonania stosownej spłaty na rzecz byłego męża i sama wybrała chwilę zainicjowania tego postępowania. Odraczanie możliwości uzyskania należnej uczestnikowi spłaty na kolejne lata byłoby więc dla niego krzywdzące w sytuacji w której swoje pieniądze odzyska i tak dopiero po upływie 38 miesięcy od złożenia przez apelującą wniosku o podział majątku. Taki okres należy uznać za wystarczający do finansowego przygotowania się przez wnioskodawczynię do poniesienia wydatku związanego z koniecznością zwrócenia byłemu mężowi pieniędzy, które wzbogaciły jej wyłączny majątek.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy oddalił apelację wnioskodawczyni
jako nieuzasadnioną na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., mając na uwadze, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego utorował sobie drogę trafny pogląd, że w tzw. sprawach działowych (o zniesienie współwłasności, o dział spadku oraz podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej) nie zachodzi przewidziana w art. 520 § 2 i 3 sprzeczność interesów tych uczestników, którzy domagają
się podziału, niezależnie od tego, jaki sposób podziału postulują i jakie wnioski składają
w tym względzie (patrz: postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2011 r., II CZ 120/11, IC 2012, nr 11, s. 43; postanowienie SN z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 133/11, IC 2013, nr 3, s. 53; postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2012 r., IV CZ 13/12, LEX nr 1232808 i postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2012 r., I CZ 148/12, OSNC-ZD 2013, nr B, poz. 44).