Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2.09.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 887), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 31.05.2016 r. odmówił Z. K. wznowienia postępowania o rentę z tytułu niezdolności do pracy, uzasadniając to tym, że wnioskodawca nie przedłożył do w/w wniosku żadnych dodatkowych dokumentów potwierdzających jego staż pracy.

/decyzja k. 12 plik II w aktach ZUS/

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą, Z. K. złożył w dniu 20.09.2016 r. do organu rentowego odwołanie, wskazując w nim, że jego staż pracy okresów składkowych wynosi 25 lat i 19 dni, a sumaryczny staż pracy wynosi 25 lat, 7 miesięcy i 17 dni. Podkreślił, że pracował w jednym zakładzie pracy od dnia 2.05.1974r. do dnia 17.02.1993r. na stanowisku tapicera, dodając, że dalsze wykonywanie tej pracy uniemożliwiła mu choroba. Wyjaśnił, że przeszedł udar niedokrwienny lewej półkuli mózgu z utrwalonym migotaniem przedsionków serca w okresie wydolności krążenia, a także złamanie szyjki udowej prawej, które było leczone operacyjnie alloplastyką całkowitą cementową stawu biodrowego prawego. Zaakcentował, że jest osobą niepełnosprawną, podkreślając, że posiada orzeczenie o niepełnosprawności.

/odwołanie k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko. W uzasadnieniu organ rentowy wyjaśnił, że decyzją z dnia 19.06.2015 r. odwołujący otrzymał odmowę przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując, że z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, iż ubezpieczony nie spełnia warunku z art. 58 pkt 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. przesłanki wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych. Zakład podkreślił, że na dzień złożenia wniosku odwołujący nie udokumentował 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych przebytych w Polsce w ostatnim 10-leciu przypadającym przed dniem złożenia wniosku. Dodał, że na podstawie zgromadzonej dokumentacji w 10–leciu przypadającym bezpośrednio przed dniem zgłoszenia wniosku, tj. w okresie od dnia 25.11.2004r. do dnia 24.11.2014 r., wnioskodawca udowodnił łącznie 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Podkreślił, że do wniosku z dnia 31.05.2016r. ubezpieczony nie złożył żadnych nowych dowodów, które mogłyby mieć wpływ na ustalenie jego prawa do renty z tyłu niezdolności do pracy, argumentując, że nie jest takim dowodem orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

/odpowiedź na odwołanie k. 5-6/

W wykonaniu wezwania Sądu odwołujący w zakreślonym terminie złożył pismo procesowe z dnia 8.02.2017r., w którym oświadczył, że zgadza się z wyliczonymi przez ZUS okresami ubezpieczenia ustalonymi w łącznej w ilości 25 lat, 7 miesięcy i 17 dni, jednocześnie wyjaśniając, że nie zgadza się z obowiązującymi przepisami, które są w jego ocenie krzywdzące i niesprawiedliwe.

/zarządzenie k. 21, pismo procesowe wnioskodawcy k. 34/

Na rozprawie z dnia 10.04.2017 r. pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie wnioskodawcy renty z tytułu niezdolności do pracy, a także o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej odwołującemu z urzędu w wysokości 150% stawki podstawowej powiększonej o podatek VAT.

/ protokół rozprawy z dnia 10.04.2017r. k. 48/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – Z. K. urodził się w dniu (...)

/okoliczność bezsporna/.

Odwołujący legitymuje się wykształceniem podstawowym. Ostatnio pracował jako tapicer.

/okoliczności bezsporne/

Z. K. posiada udokumentowany łączny staż pracy w ilości 25 lat, 7 miesięcy i 17 dni, a w tym okresy składkowe w ilości 25 lat i 19 dni oraz okresy nieskładkowe w ilości 1 roku, 1 miesiąca i 4 dni. Ostatnie ubezpieczenie wnioskodawcy ustało z dniem 13.05.2009r.

/ okoliczności bezsporne, a nadto zaświadczenie z dnia 24.11.2014r. plik I akt ZUS, zaświadczenie dotyczące przebiegu ubezpieczenia w Polsce plik I akt ZUS, karta przebiegu zatrudnienia z dnia 12.06.2015r. plik I akt ZUS /.

Wnioskodawca w dniu 4.06.2014r. przeszedł udar niedokrwienny mózgu.

/karta informacyjna z Oddziału Neurologii w Ł. k. 32/.

Po udarze niedokrwiennym mózgu z niedowładem prawostronnym wnioskodawca uczęszczał na rehabilitację w okresie od 1 do 14.10.2014r .

/zaświadczenie k. 35, skierowanie k. 36/.

W okresie od dnia 9.07.2014r. do dnia 14.07.2014r. Z. K. przebywał na Oddziale I. – Kardiologicznym w Wojewódzkim Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum (...) w Ł., gdzie rozpoznano u niego miokardiopatię z utrwalonym migotaniem przedsionków serca w okresie wydolności krążenia, stan po udarze niedokrwiennym lewej półkuli mózgu, żylaki kończyn dolnych. Odwołującego wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym z zaleceniem dalszego leczenia ambulatoryjnego w poradniach: neurologicznej, kardiologicznej, chorób naczyń obwodowych.

/ karta informacyjna k. 29, badanie usg k. 30/

Wnioskodawca przebywał na Oddziale (...) Urazowo –Ortopedycznej Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. od dnia 28.06.2015r. do dnia 13.07.2015r., gdzie rozpoznano u Z. K. złamanie szyjki kości udowej prawej, przebyty udar niedokrwienny mózgu, migotanie przedsionków. W trakcie tego pobytu szpitalnego zastosowano u odwołującego w dniu 6.07.2015r. leczenie operacyjne: alloplastykę całkowitą cementową stawu biodrowego prawego. W zaleceniach końcowych wskazano dalsze leczenie w poradni ortopedycznej.

/ karta informacyjna k. 26-27, karta konsultacji specjalistycznej k. 28/

U wnioskodawcy problemy z sercem oraz choroba wieńcowa ujawniła się w 2014 r. Wcześniej odwołujący nie leczył się kardiologicznie. Odwołujący zaczął mieć problemy z prawym stawem biodrowym po udarze w 2015 roku. Wcześniej odwołujący nie miał problemów ortopedycznych.

/okoliczności niesporne, a nadto przyznane przez wnioskodawcę k. 48/

W okresie od dnia 28.04.2016r. do dnia 19.05.2016r. wnioskodawca przebywał na oddziale szpitalnym Przedsiębiorstwa (...) S.A. w C., gdzie rozpoznano u niego: stan po endoprotezoplastyce prawego stawu biodrowego z powodu złamania szyjki kości udowej prawej w czerwcu 2015r., niedowład połowiczy prawostronny po przebytym udarze mózgu w 2014r., migotanie utrwalone przedsionków.

/karta informacyjna k. 37/

Odwołujący posiada orzeczenia Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. z dnia 19.06.2015r. i z dnia 1.08.2016r., którymi został zaliczony do osób o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Zgodnie z w/w orzeczeniami niepełnosprawność wnioskodawcy datuje się od 12.05.2015r., przy czym nie da się ustalić od kiedy istnieje.

/orzeczenie z 19.06.2015r. k. 3, orzeczenie z 1.08.2016 r. w pliku II akt ZUS i k. 33 a.s./

Wnioskodawca w dniu 25.11.2014r. złożył wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek – k. 1 – 6 plik I akt ZUS/

W wyniku rozpoznania w/w wniosku organ rentowy decyzją z dnia 19.06.2015r. odmówił Z. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując w jej uzasadnieniu, że na podstawie zgromadzonej dokumentacji ustalono, że w 10-leciu przypadającym bezpośrednio przed dniem zgłoszenia przedmiotowego wniosku, tj. w okresie od dnia 25.11.2004r. do dnia 24.11.2014r. wnioskodawca udowodnił w Polsce łącznie 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych (ograniczonych do 1/3 okresów składkowych). ZUS wyjaśnił też, że brytyjska instytucja ubezpieczeniowa nie potwierdziła żadnego okresu zatrudnienia – ubezpieczenia Z. K. na terytorium Wielkiej Brytanii. W konsekwencji ZUS wskazał, że odmawia wnioskodawcy przyznania prawa do renty, ponieważ udowodniony przez ubezpieczonego okres zatrudnienia – ubezpieczenia w 10-leciu bezpośrednio poprzedzającym datę złożenia przez niego wniosku jest krótszy niż wymagane 5 lat. Ponadto ZUS wskazał, że wobec tego, że na przestrzeni całej aktywności zawodowej wnioskodawca udowodnił 25 lat i 19 dni okresów składkowych, organ rentowy odstąpił od ustalenia okoliczności istnienia i stopnia niezdolności do pracy. Zakład podał, że na podstawie zgromadzonych dowodów przyjął jako udowodniony łączny staż pracy wnioskodawcy w ilości 25 lat, 7 miesięcy i 17 dni, w tym okresy składkowe w ilości 25 lat i 19 dni, a okresy nieskładkowe w ilości 1 roku, 1 miesiąca i 4 dni.

/ decyzja – w pliku I akt ZUS/

Wnioskodawca nie złożył od tej decyzji odwołania / okoliczność bezsporna/.

W dniu 31.05.2016 r. Z. K. złożył ponowny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/ wniosek k. 1 – 4 plik II akt ZUS/

Po rozpoznaniu tego wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. zaskarżoną decyzją z dnia 2.09.2016 r. na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 887) odmówił Z. K. wznowienia postępowania o rentę z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ do w/w wniosku wnioskodawca nie złożył żadnych dodatkowych dokumentów, z których wynikałoby, że posiada inne niż dotychczas potwierdzone okresy składkowe i nieskładkowe, mogące mieć wpływ na prawo do renty.

/decyzja k. 12 plik II w aktach ZUS/

W toku postępowania sądowego przeprowadzono dowód z opinii biegłego neurologa J. Z., który w badaniu sądowo – lekarskim rozpoznał u odwołującego: przebyty w 2014 r. przez wnioskodawcę udar niedokrwienny mózgu obecnie bez objawów istotnego niedowładu kończyn, a także przebyte złamanie szyjki prawej kości udowej. Biegły neurolog oceniając zdolność wnioskodawcy do pracy na podstawie akt sprawy, przedstawionej dokumentacji lekarskiej, wywiadu i badania przedmiotowego zgodnie z posiadanym przez odwołującego poziomem kwalifikacji zawodowych (tj. uwzględniając, że skarżący legitymuje się wykształceniem podstawowym, a także, że ostatnio pracował jako tapicer), stwierdził, że z perspektywy kryteriów neurologicznych odwołujący jest zdolny do pracy zarobkowej. W przeprowadzonym sądowym badaniu neurologicznym biegły nie stwierdził u wnioskodawcy objawów niedowładu kończyn po przebytym w 2014r. udarze niedokrwiennym mózgu. Z punktu widzenia neurologii brak jest podstaw do orzekania długotrwałej niezdolności wnioskodawcy do pracy zgodnej z posiadanym przez ubezpieczonego poziomem kwalifikacji zawodowych. Z perspektywy neurologii z powodu przebytego udaru mózgu Z. K. nie jest zdolny do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej oraz pracy na wysokości, może natomiast wykonywać lekką pracę fizyczną zgodną z posiadanym poziomem kwalifikacji.

/ pisemna opinia biegłego neurologa J. Z. k. 49- 50/

W trakcie postępowania sądowego został również przeprowadzony dowód z opinii biegłego kardiologa B. Lao- G., która na podstawie analizy dokumentacji medycznej i badania lekarskiego rozpoznała u wnioskodawcy: kardiomiopatię w okresie wydolności krążenie z frakcją wyrzutową lewej komory EF 60%, utrwalone migotanie przedsionków stan po przebytym udarze niedokrwiennym lewej półkuli mózgu w 2014 r., żylaki goleni. Z perspektywy wiedzy specjalistycznej z dziedziny kardiologii kardiomiopatia w okresie wydolności krążenia z utrwalonym migotaniem przedsionków nie obniża sprawności organizmu wnioskodawcy, powodującym długotrwałą niezdolność do pracy z punktu widzenia kardiologa. Z punktu widzenia kardiologii wnioskodawca jest zdolny do pracy zarobkowej.

/pisemna opinia biegłego kardiologa B. Lao- G. k. 51-52/

W toku postępowania sądowego przeprowadzono także dowód z opinii biegłego specjalisty z zakresu (...), która na podstawie sądowo – lekarskiego badania i dokumentacji lekarskiej rozpoznała u wnioskodawcy: stan po alloplastyce całkowitej stawu biodrowego prawego (6.07.2015r.) z ograniczeniem jego ruchomości oraz ograniczeniem ruchomości stawu biodrowego lewego- prawdopodobnie w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawu lewego, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z wielopoziomową dyskopatią szyjną i lędźwiowo-krzyżową z częściowym ograniczeniem ruchomości, na które to schorzenia częściowo nakłada się niedowład prawostronny lekkiego stopnia po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu (4.06.2014r.) z niewielką spastycznością kończyny górnej prawej u praworęcznego odwołującego. Z perspektywy wiedzy specjalistycznej z dziedziny ortopedii i rehabilitacji stwierdzone u wnioskodawcy zmiany chorobowe ograniczają czynność narządu ruchu Z. K. i jego mobilność w stopniu dającym podstawę do orzekania o częściowej niezdolny do pracy zarobkowej odwołującego, który z punktu widzenia ortopedii i rehabilitacji jest niezdolny do żadnej ciężkiej i średnio ciężkiej pracy fizycznej od daty hospitalizacji w Oddziale (...) Urazowo – Ortopedycznej Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z. w dniu 28.06.2015r. przez okres 3 lat, tzn. w okresie od dnia 28.06.2015r. do lipca 2017r. Z perspektywy ortopedii i rehabilitacji wnioskodawca może wykonywać lekkie prace fizyczne – w tym tapicerskie – na otwartym rynku pracy oraz mając orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności może podjąć pracę na stanowisku przystosowanym do niepełnosprawności, także zgodnie z kwalifikacjami.

/podstawowa pisemna i uzupełniająca pisemna opinia biegłego specjalisty z dziedziny (...) k. 66-69, k. 99/

Stan faktyczny w sprawie Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz opinie sądowo- lekarskie. Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów złożonych do akt sprawy, w szczególności w postaci dokumentacji medycznej leczenia wnioskodawcy, oraz znajdujących się w załączonych aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd Okręgowy podzielił także w całości wnioski wynikające z opinii biegłych ortopedy- rehabilitanta, neurologa i kardiologa, ponieważ opinie te sporządzone zostały w sposób rzetelny, po osobistym przebadaniu ubezpieczonego oraz bardzo szczegółowej i wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach, przy czym biegli legitymowali się fachową wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym. Powołani w sprawie biegli posiadają wiadomości specjalne w dziedzinach medycyny właściwych z punktu widzenia wiodących schorzeń, na jakie cierpi odwołujący. Biegli zapoznali się szczegółowo z całą przedłożoną dokumentacją lekarską z przebiegu chorób i leczenia wnioskodawcy i na podstawie tej dokumentacji oraz badania bezpośredniego wydali opinie, które są wewnętrznie spójne, logiczne i kompletne. Opinie w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazują stan zdrowia odwołującego i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzygają kwestię wpływu stwierdzonych u niego schorzeń na zdolność do pracy, przy uwzględnieniu kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy. Z tych też powodów, Sąd Okręgowy w pełni podzielił wnioski wynikające z opinii sądowo – lekarskich i uznając je za pełnowartościowe dowody oparł na nich ustalenia faktyczne w sprawie.

W szczególności Sąd uznał, że biegła sądowa ortopeda – rehabilitant w swojej uzupełniającej opinii wyjaśniła w sposób wyczerpujący wszelkie wątpliwości odnośnie częściowej okresowej niezdolności do pracy zarobkowej ubezpieczonego zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi, a także odnośnie ustalenia daty, od której rzeczona częściowa niezdolność do pracy istnieje u odwołującego.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika odwołującego o przeprowadzenie w sprawie dalszych uzupełniających ustnych opinii przez biegłych ortopedę – rehabilitanta i biegłego kardiologa oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, mając na uwadze, że okoliczności sporne zostały w sprawie dostatecznie wyjaśnione w oparciu o przeprowadzone dowody z opinii biegłych, a stawiane zarzuty przez stronę odwołującą są pozbawione merytorycznej argumentacji, która podważyłaby wartość dowodową tychże opinii i jako takie są jedynie polemiką z wnioskami biegłych. Sąd zważył, że dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy nie wniosłoby niczego nowego do sprawy, zmierzając jedynie do przewlekłości postępowania. Dodać należy, że zarówno biegły kardiolog, jak i biegły neurolog nie uznali odwołującego za niezdolnego do pracy, a jedynie schorzenia ortopedyczne skutkowały uznaniem przez biegłego ortopedę – rehabilitanta wnioskodawcy za częściowo okresowo niezdolnego do pracy. A zatem nie istniała potrzeba by wypowiadał się biegły medycyny pracy, czy również schorzenia kardiologiczne i neurologiczne oceniane łącznie z ortopedycznymi mogą powodować łącznie całkowitą niezdolność do pracy skarżącego, skoro jedynie te ostatnie powodują częściową niezdolność do pracy odwołującego, schorzenia o charakterze neurologicznym i kardiologicznym w ogóle nie wpływają na zdolność do pracy skarżącego. Wydane w sprawie opinie przez w/w biegłych wyjaśniają wszystkie kwestie sporne w sposób pełny, powołując się w ich uzasadnieniach na rzeczowe, konkretne i przekonujące argumenty. W tym miejscu należy jedynie zauważyć, iż w orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że potrzeba powołania innego (kolejnego) biegłego (biegłych) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej (złożonych) opinii. Jeżeli więc opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (zob. wyrok SN z 6.05.2009 r., II CSK 642/08, L. , postanowienie SN z 6.06.2012 r., I UK 113/12, L. ). Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, nie mogą więc tutaj mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych opinii biegłych w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony (vide wyrok SN z 15.02.1974 r. II CR 817/73 LEX nr 7404), co potwierdza również późniejsze orzecznictwo (wyrok SN z 6.05.2009 r., II CSK 642/08 LEX nr 511998, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25.06.2009 r. V Ca 139/09 LEX nr 551993, postanowienie SN z 19.08.2009 r., III CSK 7/09 LEX 533130, wyrok SN z 16.09.2009 r., I PK 79/09 LEX nr 5543670, wyrok SN z 30.05.2007 r., IV CSK 41/07 LEX nr 346211). Ponadto w orzecznictwie podkreśla się także, że o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość w przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, co powinno skutkować jego pominięciem (art. 217 § 2 kpc) – (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 czerwca 2002 roku, sygn. akt III AUa 811/02 opubl. OSA 2003/9/35). Kierując wyżej przytoczonymi rozważaniami Sąd Okręgowy uznał, że wszystkie istotne w sprawie okoliczności zostały wyjaśnione na podstawie przeprowadzonych dowodów z opinii biegłych kardiologa, neurologa i ortopedy – rehabilitanta a co za tym idzie nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych dowodów z uzupełniających opinii w/w biegłych, ani z opinii biegłego medycyny pracy i w konsekwencji oddalił w tym przedmiocie wnioski dowodowe pełnomocnika z urzędu wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Podstawę wydania zaskarżonej decyzji stanowił art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2016 r. poz. 887), zgodnie z którym prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego rację miał organ rentowy twierdząc, że do wniosku z dnia 31.05.2016r. odwołujący nie dołączył żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że posiada inne niż dotychczas potwierdzone okresy składkowe i nieskładkowe, mogące mieć wpływ na prawo do renty.

Ilości wyliczonych przez ZUS okresów składkowych, a także wyliczonego przez organ rentowy sumarycznego stażu pracy odwołujący zresztą nie kwestionował.

Ma to o tyle znaczenie, że decyzją z dnia 19.06.2015 r. organ rentowy, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 25.11.2015 r., odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na niewykazanie przez niego co najmniej pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego w dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę, tj. od 25.11.2004 r. do 24.11.2014r., a jedynie wykazanie 5 miesięcy i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych (ograniczonych do 1/3 okresów składkowych). Ponadto ZUS wyliczył, że ubezpieczony wykazał na przestrzeni całej kariery zawodowej jedynie 25 lat i 19 dni okresów składkowych, wobec czego organ rentowy odstąpił od ustalania okoliczności istnienia i stopnia niezdolności do pracy. Ogólny staż pracy wnioskodawcy ZUS wyliczył natomiast w ilości 25 lat, 7 miesięcy i 17 dni, w tym okresy składkowe w ilości 25 lat i 19 dni, a okresy nieskładkowe w ilości 1 roku, 1 miesiąca i 4 dni. Decyzji powyższej wnioskodawca nie zaskarżył odwołaniem, w związku z czym stała się ona ostateczna.

Jak wynika z tezy wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29.01.2008 r., I UK 173/07 (OSNAPiUS 2009/5-6/78), sąd ubezpieczeń społecznych jest związany ostateczną decyzją, od której strona nie wniosła odwołania w trybie art. 4779 k.p.c. ani nie podważyła jej skuteczności w inny prawem przewidziany sposób.

Skoro więc odwołujący do wniosku o rentę z dnia 31.05.2016 r. nie przedłożył żadnych dokumentów dotyczących okresów ubezpieczenia, przeto słusznie w oparciu o art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, organ rentowy oddalił odwołanie.

Jednocześnie Sąd Okręgowy rozpoznając przedmiotową sprawę zważył, że zgodnie z art.57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy;

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3. niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Natomiast z treści art. 57 ust. 2, powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynika, iż przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Zgodnie z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 cytowanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Stosownie do treści obowiązującego od dnia 23 września 2011 r. art. 58 ust. 4 dodanego ustawą z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2011 nr 187 poz. 1112), przepisu ust. 2 art. 58 ustawy emerytalnej nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Z uwagi na powyższe straciła aktualność uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006r. ( sygn. akt I UZP 5/05, OSNP 2006r. Nr 19-20, poz.305), zgodnie z treścią, której art.57 ust.2 ustawy stanowi samodzielną podstawę przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, całkowicie niezdolnemu do niej ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, bez konieczności wykazywania, przewidzianego w art.58 ust.2 ustawy 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed złożeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

W obecnym stanie prawnym dopiero wykazanie się przez będącego mężczyzną ubezpieczonego, całkowicie niezdolnego do pracy, okresem składkowym w rozmiarze co najmniej 30 lat (a co najmniej 25 lat w przypadku kobiety), zwalnia ubiegającego się o świadczenie rentowe z konieczności wykazywania legitymowania się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w rozumieniu art.57 ust.1 pkt 2 w zw. z art.58 ust.1 pkt 5 i ust.2 ustawy. (vide: wyrok SA w Katowicach z dnia 7 października 2013 r., sygn. akt III AUa 2327/12, opubl. LEX nr 1381372)

W sprawie zweryfikować należało, czy ubezpieczony jest osobą częściowo lub całkowicie niezdolną do pracy, a w takim przypadku kiedy powstała niezdolność do pracy i przez jaki okres będzie trwała. Celem ustalenia w/w okoliczności Sąd ze względu na dominujące schorzenia wnioskodawcy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych ortopedy- rehabilitanta, neurologa i kardiologa po ty, by wypowiedzieli się w przedmiotowej kwestii.

W wydanych opiniach biegli sądowi z dziedziny kardiologii i neurologii stwierdzili, że z perspektywy ich specjalizacji medycznych wnioskodawca z uwagi na rozpoznane u niego schorzenia nie jest niezdolny do pracy. Natomiast biegły ortopeda – rehabilitant uznał, że rozpoznane u wnioskodawcy schorzenia i stopień ich zaawansowania czynią odwołującego osobą częściowo niezdolną do pracy na okres od daty hospitalizacji na Oddziale Ortopedycznym w dniu 28.06.2015 r. do lipca 2018 r.

Przypomnieć należy w tym miejscu, że w toku niniejszego postępowania ubezpieczony nie kwestionował ani ilości posiadanego stażu ubezpieczeniowego, ani daty ustania ostatniego ubezpieczenia, ani daty powstania niezdolności do pracy wskazanej w opinii biegłego ortopedy-rehabilitanta,

Odwołujący kwestionował natomiast opinie w/w biegłych, twierdząc, że z uwagi na występujące u niego schorzenia oraz biorąc pod uwagę posiadane przez skarżącego kwalifikacji – wykształcenie podstawowe i zawód tapicera – jest on osobą całkowicie niezdolną do pracy.

Wobec powyższego Sąd zważył, że zgodnie z treścią przepisu art. 12 przywołanej ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem 5 lat, niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3 ustawy).

Podnieść należy, że poziom posiadanych kwalifikacji, wyznacza zakres pracy, do której można odnosić ocenę zdolności do pracy w rozumieniu art. 12 i 13 ustawy. Inaczej mówiąc, ochrona ubezpieczeniowa służy temu kto utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, choćby w stopniu częściowej niezdolności do pracy. Należy zatem przy ocenie częściowej niezdolności do pracy odnosić się do poziomu posiadanych kwalifikacji, przy czym w każdym przypadku należy zważyć posiadane wykształcenie oraz charakter dotychczasowego zatrudnienia ubezpieczonego i okres tego zatrudnienia. Nie sposób bowiem dokonać oceny posiadanych kwalifikacji, odnosząc się w sposób alternatywny z jednej strony do posiadanego wykształcenia, a z drugiej, do zatrudnienia wykonywanego przez ubezpieczonego.

Aktualny jest również pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., II UKN 675/98, OSNAPiUS 2000 nr 16, poz. 624).

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się, stosownie do art. 13 ust 1 ustawy stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Na gruncie powyższego przepisu Sąd Najwyższy wielokrotnie w swych orzeczeniach wskazywał, że warunki określone w art. 12 ustawy emerytalnej są spełnione wówczas, gdy naruszenie sprawności organizmu jest tego rodzaju, że stanowi przeszkodę do wykonywania pracy. Samo zaś naruszenie sprawności organizmu nie skutkujące niemożnością wykonywania pracy, lecz możliwe np. do leczenia w warunkach zwolnień lekarskich, nie jest wystarczające (wyrok SN z 19 grudnia 2000, II UKN 160/00 OSNP 2002/16/396). Należy również zauważyć, że w orzecznictwie przyjęte zostało jednoznacznie, że częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej nie jest równoznaczna z niemożliwością wykonywania dotychczasowego zatrudnienia lecz oznacza coś więcej, to jest niemożność wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dopiero zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu stanowią podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (wyrok SN z 25 listopada 1998 r., II UKN 326/98, OSNP 2000/1/36).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 r.( I UK 103/06; OSNP 2007/17-18/261, OSP 2008/4/48) ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifikacje.

W myśl ogólnych zasad postępowania cywilnego na wnioskodawcy spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie.

Odwołujący nie zakwestionował skutecznie opinii biegłych. Wskazać w tym miejscu należy, że o nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie mogą przesądzać subiektywne odczucia osoby ubezpieczonej. Również sam fakt stwierdzenia choroby nie jest równoznaczny z nabyciem prawa do renty. Istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi bowiem samodzielnej przyczyny uznania częściowej niezdolności do pracy, choć może wymagać czasowych zwolnień lekarskich. O niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Jeżeli zatem stan zdrowia nie powoduje naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, brak jest prawa do tego świadczenia ( por. wyrok SN z dnia 12 lipca 2005, sygn. akt II UK 288/04, publ. OSNP 2006/5-6/99; wyrok SN z dnia 1 grudnia 2000 roku, sygn. akt II UKN 113/00, publ. OSNP 2002/14/343; wyrok SA w Szczecinie z dnia 17 marca 2016 roku, sygn. akt III AUa 546/15, LEX nr 2090464). W zakresie oceny stanu zdrowia odwołującego się, w aspekcie jego zdolności do pracy, Sąd podzielił w pełni wydane w sprawie opinie biegłych z zakresu kardiologii, z zakresu ortopedii -rehabilitacji i z zakresu neurologii uznając je za przekonywujące. W ocenie Sądu biegli prawidłowo odnieśli z perspektywy posiadanych specjalizacji lekarskich dokonane ustalenia w zakresie rozpoznanych schorzeń i ich zakresu do poziomu kwalifikacji zawodowych odwołującego się (wykształcenie podstawowe, praca w zawodzie tapicera) i uwzględnili w swej ocenie jego poziom wykształcenia, wiek i charakter uprzednio wykonywanej pracy. W ocenie Sądu analizując charakter pracy wykonywanej przez ubezpieczonego na przestrzeni jego kariery zawodowej, zgodnie z kwalifikacjami nie można uznać, aby w stanie zdrowia opisanym przez biegłych nie mógł on wykonywać pracy tapicera, przy czym przyznając opinii biegłego ortopedy – rehabilitanta w tym zakresie, Sąd uwzględnił, że wnioskodawca może wykonywać lekkie prace fizyczne w tym tapicerskie na otwartym rynku pracy oraz mając orzeczony stopień umiarkowany niepełnosprawności może podjąć pracę zarobkową na stanowisku przystosowanym do niepełnosprawności, także zgodną z kwalifikacjami. Należy mieć na uwadze, że ubezpieczony jest osobą o stosunkowo niskich kwalifikacjach zawodowych – ukończył bowiem szkole podstawową i wykonywał pracę fizyczną tapicera i nie utracił całkowicie zdolności do jej wykonywania w rozumieniu rentowym. Nie powinien jedynie podejmować prac wymagających dźwigania dużych ciężarów ze względu na schorzenia ortopedyczne, co właśnie skutkuje jedynie częściową niezdolnością do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Stąd też Sąd podzielił w pełni ustalenia i wnioski biegłych, przyjmując je za swoje i opierając się w swych ustaleniach na opiniach specjalistów lekarzy legitymujących się tytułami dr nauk medycznych, w tym lekarza o kwalifikacjach odpowiednich do wiodącego schorzenia ubezpieczonego (biegła ortopeda - rehabilitant), ocenianych w granicach swobodnej oceny dowodów.

Na zakończenie wskazać należy, że rozpoznanie występowania niepełnosprawności oraz niezdolności do pracy oparte jest na odmiennych kryteriach oceny, a wymienione instytucje prawne służą innym celom, bowiem ich orzeczenia są przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń. Dlatego też nie ma podstaw do utożsamiania wymienionych pojęć. Stanowisko to potwierdza również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 sierpnia 2003 r., II UK 386/02 (opublikowanym w OSNAPiUS z 2004 r., Nr 12, poz. 566), w którym podnosi, że nie w każdym przypadku niepełnosprawność w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej pokrywa się z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po pierwsze ustawa o rehabilitacji zawodowej wiąże zaliczenie do stopnia niepełnosprawności ze zdolnością do wykonywania zatrudnienia, a nie z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po drugie niepełnosprawność oznacza nie tylko naruszenie sprawności organizmu, ale również utrudnienie, ograniczenie bądź niemożliwość wypełniania ról społecznych jako elementu uczestnictwa w życiu społecznym. Zatem gdyby ustawodawca chciał utożsamiać niezdolność do pracy i niepełnosprawność to po pierwsze nie ustanowiłby dwóch odrębnych trybów ustalania tych kwestii, a w sytuacji istnienia dwóch trybów, wprowadziłby ewentualną zależność obu ustaleń. Tymczasem zależność taka wynika z art. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) i dotyczy wyłącznie orzeczeń lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS ustalających niezdolność do pracy.

Pomimo zatem, że odwołujący legitymuje się co najmniej 25 -letnim okresem ubezpieczenia, to jednak w świetle opinii biegłych nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, co sprawia, że nie spełnia on przesłanki z art. 57 ust. 2 ustawy.

Wnioskodawca nie spełnia również warunku z art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, jak stanowi art. 58 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała, jak w przypadku odwołującego, w wieku powyżej 30 lat. Z ustępu 2 art. 58 wynika, że okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. W przedmiotowej sprawie poza sporem jest, że prawidłowo ZUS ustalił, że w 10-leciu przypadającym bezpośrednio przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę, tj. od 25.11.2004r. do 24.11.2014r., ubezpieczony udowodnił jedynie 5 miesięcy, 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Bezspornym jest, że wnioskodawca nie posiada pięcioletniego okresu podlegania ubezpieczeniu w dziesięcioleciu poprzedzającym datę powstania niezdolności do pracy, skoro poza sporem pozostaje, że ostatni okres składkowy ustał 13 maja 2009r., a częściowa niezdolność do pracy wnioskodawcy zgodnie z opinią biegłego ortopedy – rehabilitanta powstała dopiero od 28.06.2015r. Dodać należy, że wnioskodawca przyznał, że problemy z sercem oraz choroba wieńcowa ujawniła się u niego w 2014 r. i wcześniej odwołujący nie leczył się kardiologicznie, a także, że zaczął mieć problemy z prawym stawem biodrowym po udarze w 2015 roku, a wcześniej odwołujący nie miał problemów ortopedycznych.

Zatem uznać należy, że odwołujący nie spełnił wymaganych prawem warunków do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, opisanych treścią art. 57 ust. 1, przywołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie ma wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego.

W realiach niniejszej sprawy nie można również zastosować regulacji z art. 58 ust. 4 przywołanej ustawy, bowiem wnioskodawca nie został uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy oraz nie posiada 30 – letniego stażu pracy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477(14) § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawcy, potwierdzając tym samym prawidłowość decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 2.09.2016 r.

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu wnioskodawczyni w osobie radcy prawnego Sąd określił na kwotę 442, 80 zł na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2015 r., poz. 1805) w zw. z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz.1715).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

A.P.