Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 grudnia 2016 r., wydanym w sprawie z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego – Subfundusz KI 1 w W. przeciwko M. C. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 8.819,50 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 5.456,19 zł od dnia 26 kwietnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz z umownymi odsetkami w wysokości 29,97 % rocznie od kwoty 3.363,31 zł od dnia 26 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty, przy czym nie więcej niż odsetki maksymalne, a od dnia 1 stycznia 2016 r. w wysokości nie większej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, a także zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.930,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd I instancji ustalił, że w dniu 18 kwietnia 2005 r. M. C. zawarła z (...) Bank Spółką Akcyjną w K. umowę kredytu gotówkowego w kwocie 7.868,45 zł, a jego spłata miała nastąpić w miesięcznych ratach w okresie do 15 kwietnia 2009 r. W dniu 8 września 2009 r. wystawiony został bankowy tytuł egzekucyjny stwierdzający należność wynikającą z tej umowy, w dniu 1 października 2009 r. nadano mu klauzulę wykonalności, a następnie na podstawie tego tytułu toczyło się przeciwko dłużniczce postępowanie egzekucyjne umorzone w dniu 19 maja 2011 r. z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Na skutek umowy przelewu z dnia 8 marca 2012 r. powód nabył od (...) Banku S.A. w W. wierzytelności związane z przedmiotową umową kredytu, przy czym na dzień zawarcia umowy całkowite zadłużenie pozwanej wynosiło 7.656,87 zł, w tym 3.363,31 zł tytułem kapitału, natomiast w dniu wniesienia pozwu całość długu równa była kwocie 8.819,50 zł, w tym 3.696,23 zł tytułem kapitału, M. C. została powiadomiona o przelewie, a powód wezwał ją także do zapłaty jej zadłużenia.

Sąd meriti zaznaczył dalej, że stosownie do art. 386 § 6 k.p.c. związany jest oceną prawną i wskazaniami Sądu II instancji zawartymi w uzasadnieniu orzeczenia uchylającego wyrok i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania, wobec czego nie może uznać za zasadny podnoszonego przez pozwaną zarzutu przedawnienia, gdyż wiąże go zajęte przez Sąd odwoławczy stanowisko o przerwaniu biegu terminu przedawnienia przez wszczęcie egzekucji jako czynność wymienioną w art. 123 § 1 pkt. 1 k.c. ze skutkiem także wobec następcy prawnego banku będącego poprzednim wierzycielem. Wskazał dalej, że M. C. nie zakwestionowała skutecznie wysokości należności wynikających z przedstawionych w toku procesu przez powoda dokumentów prywatnych, które mają walor pełnowartościowego dowodu, a do ich obalenia nie wystarcza prosta negacja przeciwnika procesowego. Wobec powyższego, Sąd przyjął, że powód sprostał nałożonemu na niego ciężarowi dowodowemu i wykazał zarówno zasadę, jak i wysokość swoich roszczeń, co uzasadniało uwzględnienie powództwa w całości i orzeczenie o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od tego wyroku złożyła strona pozwana, zaskarżając go w całości i domagając się zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, przed Sądami obu instancji. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie:

⚫

art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, co skutkowało dowolną, a nie swobodną, oceną dowodów, wbrew zasadom doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, polegającą na bezzasadnym uznaniu, że powód sprostał ciężarowi udowodnienia roszczenia w sytuacji, gdy powód nie zaoferował jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego faktyczną wysokość zadłużenia pozwanej;

⚫

art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie wskazania w treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, z jakich przyczyn Sąd uznał roszczenie powoda za udowodnione.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od skarżącej na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił dodatkowo następujące okoliczności faktyczne:

W umowie kredytu z dnia 18 kwietnia 2005 r. zawartej przez pozwaną z (...) Bank S.A. w K. jej strony postanowiły, że:

⚫

kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 25,90 %;

⚫

w przypadku braku zapłaty dwóch pełnych rat kredytu bank może wypowiedzieć umowę, okres wypowiedzenia wynosi 30 dni, a po upływie okresu wypowiedzenia kredytobiorca zobowiązany jest do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania z kredytu;

⚫

w przypadku opóźnienia w terminowym regulowaniu należności z umowy bank może pobierać od niespłaconego w terminie kredytu odsetki naliczone według stopy procentowej w wysokości oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z pierwszego dnia roboczego ostatniego miesiąca poprzedniego kwartału, powiększonej o 25 punktów procentowych;

⚫

bank jest uprawniony do pobierania opłat za wysłanie do kredytobiorcy monitu, wezwania do zapłaty i korespondencji związanej z wypowiedzeniem umowy kredytu w kwotach po 7,00 zł (umowa kredytu, k. 40-41 odwrót).

W dniu 28 maja 2008 r. (...) Bank S.A. w K. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu z dnia 18 kwietnia 2005 r. (wypowiedzenie, k. 41).

W 2009 r. (...) Bank S.A. w K. został przejęty przez (...) Bank S.A. w W., który następnie zmienił firmę na (...) Bank S.A. w W. (odpis z KRS, k. 26-35).

W bankowym tytule egzekucyjnym Nr (...) z dnia 8 września 2009 r. stwierdzającego istnienie należności wynikających z umowy kredytu z dnia 18 kwietnia 2005 r. znalazła się wzmianka o wymagalności tych roszczeń (bankowy tytuł egzekucyjny, k. 91).

Oprócz należności z tytułu niespłaconego kapitału w kwocie 3.363,31 zł przedmiotem umowy przelewu, jaką powód zawarł (...) Bankiem S.A. w W., były: wierzytelność z tytułu odsetek umownych w kwocie 322,23 zł, wierzytelność z tytułu odsetek karnych w kwocie 3.696,23 zł, wierzytelność z tytułu opłat windykacyjnych w kwocie 212,10 zł i wierzytelność w kwocie 63,00 zł z tytułu innych kosztów poniesionych przez poprzedniego wierzyciela (umowa przelewu, k. 19-25).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna jedynie w części.

Bezzasadny jest zarzut skarżącej dotyczący rzekomego niewskazania przez Sąd I instancji przyczyn, dla których uznano roszczenie powoda za udowodnione. Z art. 328 § 2 k.p.c. wynika, że uzasadnienie orzeczenia winno zawierać następujące elementy: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, tymczasem skarżąca – jak wynika z uzasadnienia apelacji – domaga się, by Sąd wyjaśnił jej także, dlaczego przedstawione dowody uznał za wystarczające dla poczynienia w oparciu o nie ustaleń faktycznych określonej treści. Powołany przez nią przepis nie nakłada jednak na Sąd tego rodzaju obowiązków i choć przedstawienie przez Sąd w uzasadnieniu orzeczenia oceny mocy i wiarygodności tych dowodów, na których ostatecznie oparł się przy ustalaniu stanu faktycznego, może być przydatne dla celów kontroli instancyjnej – kiedy to Sąd odwoławczy po postawieniu przez stronę zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. bada, czy należycie wykonano obowiązek wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego – to jednak ewentualny brak wyjaśnienia, dlaczego Sąd uznał, że pewne dowody mogą stanowić podstawę ustalenia określonych faktów, nie stanowi naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Dodatkowo stwierdzić można, że – wbrew twierdzeniom skarżącej – Sąd meriti takie wyjaśnienie w rzeczywistości zawarł w uzasadnieniu swego wyroku, podnosząc, że – jego zdaniem – przedstawione przez powoda dokumenty prywatne mają walor dowodu istnienia należności dochodzonych pozwem, a w razie ich przedstawienia ciężar dowodu spoczywa na stronie pozwanej, która winna przeprowadzić dowody przeciwne. O ile prawem skarżącej jest prowadzenie w ramach złożonego środka zaskarżenia polemiki z takimi tezami poprzez postawienie zarzutu naruszenia art. 6 k.c. i art. 233 § 1 k.p.c., o tyle nie może ona zasadnie wywodzić, że przedstawienie nieakceptowanego przez nią wyjaśnienia przyczyn, dla których Sąd uznał roszczenie powoda za udowodnione, jest tym samym, co brak takiego wyjaśnienia, a tym samym narusza art. 328 § 2 k.p.c.

Przechodząc natomiast do analizy zarzutu odnoszącego się do kwestii prawidłowości rozkładu ciężaru dowodowego pomiędzy stronami oraz oceny mocy i wiarygodności przeprowadzonych dowodów, które posłużyły ustaleniu stanu faktycznego, podnieść należy, że Sąd II instancji nie w pełni zgadza się z tezami Sądu Rejonowego, z których zdaje się wynikać, że dla wykazania istnienia i wysokości roszczeń powoda uznano za wystarczające przedstawienie przez niego umowy cesji opisującej przelewaną wierzytelność wobec pozwanej oraz wezwania do zapłaty. Takich twierdzeń zaakceptować nie można, gdyż dokumenty te – jako prywatne – są w myśl art. 245 k.p.c. dowodami tylko tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenie zawarte w dokumencie; z całą pewnością ani z tego, ani z innego przepisu nie wynika, by umowa przelewu czy wezwanie do zapłaty stanowiły dowód istnienia wierzytelności w określonej kwocie, bądź by wynikało z nich domniemanie jej istnienia, które powodowałoby, że to strona przeciwna zobowiązana była do wykazania, iż jej opisany w tych dokumentach dług w rzeczywistości nie istnieje. Z art. 6 k.c. wynika, że każda za stron procesu zobowiązana jest udowodnić te fakty, z których wywodzi skutki prawne – a więc powód co do zasady wykazuje okoliczności, z których wynika powstanie roszczenia o określonej treści, np. uprawniającego do żądania przez przeciwnika zapłaty określonej kwoty pieniężnej, zaś pozwany – o ile podnosi zarzuty przeciwko wykazanemu w ten sposób roszczeniu, zmierzające do przekonania Sądu, że na chwilę orzekania już ono przestało istnieć (jak np. zarzut zapłaty) – udowadnia okoliczności, które o zasadności takiego zarzutu świadczą. Oczywiście, zgodzić się należy, że dowód z dokumentu prywatnego nie ma a priori mniejszej mocy dowodowej niż dowód z dokumentu urzędowego, ale nie sposób też nie dostrzec, że za pomocą każdego z nich wykazuje się innego rodzaju okoliczności – pierwszy z nich jest dowodem prawdziwości tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.), a drugi pozwala wykazać jedynie to, że podpisana pod nim osoba złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). Przedstawienie przez stronę dokumentu prywatnego w rodzaju umowy przelewu czy wezwania do zapłaty mogłoby zostać przez Sąd uznane za wystarczające dla wykazania istnienia i wysokości roszczenia tylko w dość szczególnym wypadku, a mianowicie, gdyby z udowodnionego w ten sposób faktu złożenia oświadczeń określonej treści możliwe byłoby wywiedzenie w trybie domniemania faktycznego z art. 231 k.p.c. zasadnego wniosku – po wzięciu pod uwagę całokształtu okoliczności sprawy, zasad logiki i doświadczenia życiowego – że roszczenie w tych oświadczeniach opisane rzeczywiście istnieje. W sprawie niniejszej brak do tego wystarczających podstaw, a Sąd II instancji nie podziela poglądu, że wystarczającym dowodem istnienia i wysokości długu pozwanej na chwilę zawarcia umowy przelewu bądź na chwilę wniesienia pozwu była ta właśnie umowa wraz z załącznikami, chociaż – jak zostanie wywiedzione poniżej – fakty te częściowo można wywieść z innych źródeł dowodowych znajdujących się w aktach sprawy. Umowa przelewu jest dowodem tylko tego, jakie oświadczenia woli złożyły jej strony, a z faktu, że oświadczenia te dotyczyły wierzytelności w określonych kwotach, nie wynika jeszcze bynajmniej w sposób konieczny czy choćby prawdopodobny, że wierzytelności te w rzeczywistości wówczas istniały.

W rozpoznawanej sprawie powód dochodzi od pozwanej kilku powiązanych ze sobą roszczeń mających swe źródło w umowie kredytu zawartej przez M. C. z poprzednim wierzycielem, twierdząc, że roszczenia te częściowo nabył od kredytodawcy, a w części powstały one już po zawarciu umowy przelewu:

1.  roszczenie o zapłatę niespłaconej części kapitału w kwocie 3.363,31 zł;

2.  roszczenie o zapłatę niespłaconej części odsetek umownych w kwocie 322,23 zł;

3.  roszczenie o zapłatę odsetek karnych naliczonych od kwoty niespłaconego kapitału do dnia 29 lutego 2012 r. w kwocie 3.696,23 zł;

4.  roszczenie o zapłatę dalszych odsetek karnych od kwoty niespłaconego kapitału od dnia 1 marca 2012 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu w kwocie 1.162,63 zł;

5.  roszczenie o zapłatę kosztów wysłania wezwań i monitów naliczonych przez poprzedniego właściciela w kwocie 63,00 zł;

6.  roszczenie o zapłatę opłat windykacyjnych naliczonych przez poprzedniego właściciela w kwocie 212,10 zł;

7.  roszczenie o zapłatę dalszych odsetek karnych od kwoty niespłaconego kapitału od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

8.  roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych od należności wymienionych w pkt. 2-6 od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Jak już powiedziano wyżej, strona powodowa jest zobowiązana wykazać fakt powstania wierzytelności odpowiadających poszczególnym roszczeniom w kwotach nie niższych od dochodzonych oraz okoliczności skutkujących ich wymagalnością, a także ewentualnie fakt ich nabycia od poprzedniego wierzyciela, zaś pozwana – o ile podnosiłaby zarzuty peremptoryjne – winna udowodnić okoliczności na ich poparcie, w szczególności świadczące o umorzeniu czy wygaśnięciu tych roszczeń po ich powstaniu w całości bądź choćby poniżej kwot żądanych pozwem.

Ad. 1 Powstanie roszczenia o zapłatę kapitału wynika z wykazanego w toku postępowania faktu zawarcia przez pozwaną z (...) Bankiem S.A. umowy z dnia 18 kwietnia 2005 r., w ramach której M. C. zobowiązała się zwrócić udzielony jej kredyt w kwocie 7.868,45 zł. Zwrot miał co do zasady następować w miesięcznych ratach ustalonych w harmonogramie, jednak w tejże umowie ustalono również, że w określonych wypadkach bank może wypowiedzieć kredyt, a po upływie 30-dniowego okresu wypowiedzenia kredytobiorca będzie zobowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu. Powód udowodnił również, że w dniu 28 maja 2008 r. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu, a skuteczność złożonego oświadczenia nie była przedmiotem sporu. Pozwana nie podnosiła w toku postępowania zarzutu, że przed dokonaniem wypowiedzenia spłaciła kredyt w takiej wysokości, że do zapłaty pozostała na ten dzień kwota niższa niż 3.363,31 zł, ani też nie kwestionowała skuteczności wypowiedzenia – jak również nie przedstawiła dowodów, które takie zarzuty mogłyby ewentualnie uzasadniać – wobec czego bez przeszkód przyjąć można, że roszczenie o zapłatę takiej sumy bankowi przysługiwało i że stało się ono wymagalne; z kolei umową przelewu wykazano, iż nabywcą tej wierzytelności stał się powód.

Ad. 2 Powstanie roszczenia o zapłatę odsetek kapitałowych wynika także z wykazanego w toku postępowania faktu zawarcia przez pozwaną z (...) Bankiem S.A. umowy z dnia 18 kwietnia 2005 r., w ramach której M. C. zobowiązała się uiszczać odsetki za korzystanie z kapitału kredytu według zmiennej stopy procentowej wynoszącej na chwilę zawarcia umowy 25,90 % w stosunku rocznym. Zapłata odsetek miała co do zasady następować w miesięcznych ratach ustalonych w harmonogramie, jednak w tejże umowie ustalono również, że w określonych wypadkach bank może wypowiedzieć kredyt, a po upływie 30-dniowego okresu wypowiedzenia kredytobiorca będzie zobowiązany do niezwłocznego zwrotu odsetek należnych za korzystanie z kredytu. Powód udowodnił również, że w dniu 28 maja 2008 r. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu, a – biorąc pod uwagę sumę kapitału i wskazaną stopę procentową odsetek – nie ulega wątpliwości, że do chwili wypowiedzenia łączna wysokość należności z tytułu odsetek za korzystanie z kapitału za okres od chwili zawarcia umowy do jej wypowiedzenia przewyższała znacznie kwotę 322,23 zł. Pozwana nie podnosiła w toku postępowania zarzutu, że przed dokonaniem wypowiedzenia spłaciła odsetki od kredytu w takiej wysokości, że do zapłaty pozostała na ten dzień kwota niższa niż 322,23 zł, ani też nie kwestionowała skuteczności wypowiedzenia – jak również nie przedstawiła dowodów, które takie zarzuty mogłyby ewentualnie uzasadniać – wobec czego bez przeszkód przyjąć można, że roszczenie o zapłatę takiej sumy bankowi przysługiwało i że stało się ono wymagalne; z kolei umową przelewu wykazano, iż nabywcą tej wierzytelności stał się powód.

Ad. 3 Powstanie roszczenia o zapłatę odsetek karnych od niespłaconego w terminie kapitału wynika co do zasady z wykazanego w toku postępowania faktu zawarcia przez pozwaną z (...) Bankiem S.A. umowy z dnia 18 kwietnia 2005 r., w ramach której M. C. zobowiązała się w przypadku opóźnienia w terminowej zapłacie rat kredytu uiszczać odsetki karne od kwot niespłaconych w terminie według zmiennej stopy procentowej równej w stosunku rocznym oprocentowaniu WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z pierwszego dnia roboczego ostatniego miesiąca poprzedniego kwartału powiększonemu o 25 punktów procentowych oraz z udowodnionego również faktu pozostawania w opóźnieniu w zapłacie kwoty kredytu w kwocie nie mniejszej niż 3.363,31 zł przynajmniej od dnia, kiedy oświadczenie o wypowiedzenia umowy wywołało skutki prawne w postaci obowiązku niezwłocznego zwrotu kwoty kredytu. Zgodnie z umową kredytu, wypowiedzenie odnosi powyższy skutek po 30 dniach od chwili jego doręczenia kredytobiorcy – wskazać więc trzeba, że powód nie udowodnił, kiedy oświadczenie o wypowiedzeniu dotarło do pozwanej i tym samym nie można precyzyjnie ustalić daty, od której naliczane były karne odsetki. Nie wykazano także, w jaki sposób zmieniało się oprocentowanie WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z pierwszego dnia roboczego ostatniego miesiąca poprzedniego kwartału – w ocenie Sądu II instancji nie jest okoliczność powszechnie znana, ani nie wynika z przepisów prawa, a zatem wymaga przedstawienia dowodów mogących posłużyć jej ustaleniu. Opierając się na materiale dowodowym zawartym w aktach sprawy, można przyjąć jednak, że roszczenie o zwrot kapitału było z pewnością wymagalne w dniu 8 września 2009 r. – w tym bowiem dniu kredytobiorca złożył oświadczenie o jego wymagalności, wystawiając bankowy tytuł egzekucyjny, a zważywszy, że jest to dokument przedstawiany w postępowaniu sądowym w celu uzyskania klauzuli wykonalności, wypowiedzenie zostało sporządzone ponad rok wcześniej, a pozwana nie zaprzeczyła wymagalności roszczenia w tej dacie ani w postępowaniu klauzulowym, ani w sprawie niniejszej, dopuszczalne jest wywiedzenie z tych okoliczności domniemania faktycznego o zgodności takiego oświadczenia ze stanem rzeczywistym. Z kolei – choć nie wykazano zmian oprocentowania WIBOR, to jednak okolicznością powszechnie znaną jest to, że dotąd wyrażało się ono wyłącznie dodatnimi stopami procentowymi, co pozwala – w powiązaniu z treścią umowy kredytu – przyjąć za udowodnione, że stopa umownych odsetek karnych wynosiła w interesującym nas okresie czasu przynajmniej 25 punktów procentowych w stosunku rocznym. W rezultacie uznać należy, że roszczenie to zostało wykazane co do kwoty 2.084,79 zł, bo tyle wynosi wysokość odsetek według stopy wynoszącej 25 % w stosunku rocznym naliczonych od kwoty 3.363,31 zł od dnia 8 września 2009 r. do dnia 29 lutego 2012 r. (3.363,31 zł x 25 % : 100 % x 905 dni : 365 dni = 2.084,79 zł). Z umowy cesji wynika, że jej przedmiotem była wierzytelność z tego tytułu, której wysokość przewyższała sumę udowodnionej wierzytelności, co daje podstawę do przyjęcia, iż powód skutecznie nabył rzeczywiście przysługującą wówczas zbywcy wierzytelność w kwocie 2.084,79 zł.

Ad. 4 Do roszczenia z tytułu karnych odsetek od niespłaconego w terminie kapitału za okres od 1 marca 2012 r. do 25 kwietnia 2013 r. stosują się w przeważającej mierze powyższe wywody. Ponieważ kapitał w dalszym ciągu nie został spłacony, wierzytelność odsetkowa za dalszy okres powstała zgodnie z postanowieniami umownymi; także i w tym wypadku nie wykazano dokładnej wysokości ustalonej w umowie stopy procentowej w tym okresie czasu obowiązującej, w szczególności brak jakichkolwiek podstaw do podzielenia stanowiska powoda, iż była to stopa stała wynosząca 29,97 %, zważywszy, że umowa przewidywała naliczanie stopy zmiennej, której jednym z parametrów było oprocentowanie WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z pierwszego dnia roboczego ostatniego miesiąca poprzedniego kwartału. Jak wywiedziono wyżej, zgromadzony materiał dowodowy pozwala przyjąć co najwyżej, że stopa ta nie była w tym czasie niższa niż 25 %, co daje podstawy do ustalenia wysokości wierzytelności z tego tytułu na kwotę 969,83 zł (3.363,31 zł x 25 % : 100 % x 421 dni : 365 dni = 969,83 zł).

Ad. 5 Dla wykazania istnienia roszczenia o zapłatę kosztów wysłania wezwań do zapłaty i monitów określonych w umowie bądź regulaminie konieczne było udowodnienie przez powoda, że umowa bądź będący jej częścią regulamin przewidywały obowiązek zwrotu tych kosztów i że w istocie tego rodzaju wezwania i monity zostały do kredytobiorczyni wysłane. Powód nie przedstawił jakiegokolwiek regulaminu, a z umowy wynika, że z wysłaniem monitu, wezwania do zapłaty lub korespondencji związanej z wypowiedzeniem umowy kredytu wiąże się obowiązek zapłaty każdorazowo kwoty 7,00 zł. Jak powyżej wywiedziono, możliwe jest na podstawie materiału dowodowego i domniemań faktycznych przyjęcie, iż doszło do wysłania do pozwanej oświadczenia o wypowiedzeniu kredytu, co daje podstawy do przyjęcia istnienia wierzytelności z tego tytułu w kwocie 7,00 zł, natomiast brak udowodnienia, że bank wysłał do pozwanej inne wezwania czy monity, nie pozwala ustalić tej należności na kwotę wyższą. Zauważyć należy, że z umowy przelewu wynika, iż cesjonariusz nabywa roszczenia o zaległe opłaty, prowizje i koszty, jednak nie oznacza to, że przeszły na niego uprawnienia kredytobiorcy do naliczania nowych należności z tych tytułów. Umowa przelewu daje podstawy do przyjęcia, że przysługująca bankowi wierzytelność w kwocie 7,00 zł przeszła na powoda jako nabywcę.

Ad. 6 Materiał dowodowy przedstawiony przez powoda nie daje podstaw do przyjęcia, aby bankowi jako cedentowi przysługiwało prawo do naliczania opłat windykacyjnych, w szczególności uprawnienie takie nie wynika ze złożonej do akt umowy kredytu – oznacza to, że powstanie takiego roszczenia nie zostało wykazane, a w konsekwencji nie sposób uznać, że przysługuje ono powodowi.

Ad. 7 Rozpatrując kwestię zasadności roszczenia o zapłatę karnych odsetek od niespłaconego w terminie kapitału za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, trzeba mieć na uwadze – obok faktu, że pozwana nie wykazała, iż kapitał ten spłacony został w tym okresie w jakiejkolwiek części – także i to, że z umowy wynika zobowiązanie M. C. do zapłaty tych odsetek wyliczonych według zmiennej stopy procentowej równej w stosunku rocznym oprocentowaniu WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z pierwszego dnia roboczego ostatniego miesiąca poprzedniego kwartału powiększonemu o 25 punktów procentowych. Zgodnie z utrwaloną i niekwestionowaną praktyką sądową, opartą na art. 190 k.p.c., ale uwzględniającą także argumenty funkcjonalne i pragmatyczne, dopuszczalne jest zasądzenie na rzecz powoda odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas opóźnienia powstałego po wydaniu wyroku uwzględniającego roszczenie o to świadczenie do dnia spełnienia świadczenia, dzięki czemu wierzyciel nie musi oczekiwać na powstanie i wymagalność roszczenia o odsetki, a tym samym unika wytaczania nowych spraw tylko o te roszczenia, ewentualnie sukcesywnego rozszerzania powództwa w sprawie będącej w toku. Praktyka ta dotyczy przede wszystkim odsetek, których stopa jest stała, natomiast w przypadku odsetek naliczanych według stopy zmiennej dopuszczalna jest tylko wówczas, gdy zmiana stopy została uzależniona od czynników w pełni obiektywnych, co eliminuje jakąkolwiek swobodę interpretacyjną oraz umożliwia wyliczenie (ustalenie) stopy odsetek w drodze prostych działań arytmetycznych. W orzecznictwie podkreśla się, że parametr stanowiący kryterium określające wysokości zmiennych odsetek maksymalnych musi być czynnikiem niezależnym od woli stron umowy i maksymalnie zobiektywizowanym, co zapobiegnie zdecentralizowaniu decyzji orzeczniczej i nie doprowadzi do przeniesienia jej ciężaru na komornika egzekwującego należności z tytułu tak określonych odsetek, który byłby zmuszony do ich wyliczania na podstawie nieoczywistych kryteriów. Jako przykład takiego zobiektywizowanego parametru judykatura wskazuje stopę kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego jako ustalaną przez umocowany konstytucyjnie centralny bank państwa (art. 227 Konstytucji RP), działający przez swój organ ustawowy, według określonej procedury, stosownie do aktualnej sytuacji ekonomicznej i stabilności systemu finansowego (art. 6, 12 i nast. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 908 ze zm. oraz uchwała Rady Polityki Pieniężnej z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie regulaminu Rady Polityki Pieniężnej, M.P. Nr 16. poz. 180 ze zm.), podnosząc przy tym, że stopa lombardowa, obok innych stóp procentowych, jest ogłaszana publicznie, w Dzienniku Urzędowym Narodowego Banku Polskiego oraz na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego, a w związku z tym jest powszechnie znana (tak w uchwale SN z dnia 11 września 2014 r., III CZP 53/14, OSNC Nr 6 z 2015 r., poz. 67). W ocenie Sądu odwoławczego takich przymiotów nie można przypisać parametrowi określenia zmiennej stopy odsetek w postaci oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym, zważywszy, że nie ustala jej jakokolwiek organ konstytucyjny w wykonaniu swoich ustawowych obowiązków, ale administruje nią podmiot prawa prywatnego (...) S.A. na podstawie Regulamin Fixingu stawek referencyjnych (...) i WIBOR pod kontrolą Rady WIBOR; oprocentowanie WIBOR nie jest ogłaszane w jakimkolwiek urzędowym publikatorze i w konsekwencji trudno uznać je za powszechnie znane. Zdaniem Sądu II instancji, powyższe okoliczności wykluczają przyjęcie, iż zastosowanie takiego parametru przy określaniu stopy odsetek zmiennych w tytule egzekucyjnym eliminowałoby przy egzekwowaniu przez komornika tej należności swobodę interpretacyjną oraz umożliwiało mu wyliczanie stopy odsetek w drodze prostych i oczywistych działań arytmetycznych – co powoduje, że w rezultacie nie jest możliwe dochodzenie na podstawie art. 190 k.p.c. zmiennych odsetek karnych od niespłaconego kapitału według stopy określonej w umowie za okres po wydaniu wyroku. Nie jest też możliwe określenie jej na poziomie 25 punktów procentowych, zważywszy, że Sąd nie dysponuje wiadomościami pozwalającymi wykluczyć ewentualne ustalenie w przyszłości oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym według stopy ujemnej. Jeśli natomiast chodzi o karne odsetki naliczone od dnia wniesienia pozwu do dnia wyrokowania – czyli od 26 kwietnia 2013 r. do dnia 13 grudnia 2017 r. – to Sąd nie widzi przeszkód, by – wobec faktu, że oprocentowanie WIBOR do chwili obecnej nie miało wartości ujemnej – przyjąć jak w przypadku odsetek naliczanych za poprzednie okresy, iż zgromadzony w aktach materiał pozwala uznać, że do ich wyliczenia z pewnością można zastosować stawkę 25 % w stosunku rocznym. Oznacza to, że skapitalizowana należność z tego tytułu wynosi 3.897,75 zł (3.363,31 zł x 25 % : 100 % x 1692 dni : 365 dni = 3.897,75 zł).

Ad. 8 W zakresie, w jakim zasadne okazały się roszczenia z punktów 2-6, powodowi przysługuje roszczenie o zapłatę od nich dalszych odsetek w wysokości odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; podstawą prawną roszczenia jest tu art. 482 k.c. w związku z art. 481 § 1 k.c.

W konsekwencji przyjąć trzeba – biorąc pod uwagę zgromadzony w aktach materiał dowodowy – że roszczenie z punktu 1 okazało się zasadne co do kwoty 3.363,31 zł, roszczenia z punktów 2-6 – co do łącznej kwoty 3.383,85 zł (322,23 zł + 2.084,79 zł + 969,83 zł + 7,00 zł = 3.383,85 zł) wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (roszczenie z punktu 8); ponadto zasadne jest też roszczenie o zapłatę odsetek karnych od kwoty 3.363,31 zł według stopy 25 % w stosunku rocznym za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia wyrokowania (roszczenie z punktu 7), które po skapitalizowaniu dają kwotę 3.363,31 zł. W pozostałym zakresie objęte pozwem roszczenia muszą zostać oddalone jako niewykazane i niepodlegające na chwilę obecną zasądzeniu. Dodać tu trzeba, że M. C. nie podniosła żadnych zarzutów, z których mogłoby wynikać, iż wykazane przez powoda wierzytelności wygasły po ich powstaniu w całości lub w części – np. wskutek zapłaty lub z innych przyczyn – ani też nie powołała dowodów, na podstawie których takie okoliczności mogłyby zostać ustalone.

W rezultacie powyższego uznać należy, że powództwo powinno zostać uwzględnione tylko w części, co uzasadnia częściową zmianę zaskarżonego orzeczenia na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.; w pozostałym zakresie apelacja okazała się niezasadna i musi zostać oddalona w oparciu o art. 385 k.p.c. Skorygowanie rozstrzygnięcia merytorycznego skutkuje koniecznością modyfikacji orzeczenia o kosztach postępowania przed Sądem I instancji – wobec częściowego tylko uwzględnienia powództwa podstawą rozstrzygnięcia w tym zakresie będzie art. 100 zd. I k.p.c., a strony poniosą te koszty proporcjonalnie do zakresu uwzględnienia ich stanowisk w sprawie. Na wartość przedmiotu sporu w kwocie 8.819,50 zł składa się wartość roszczeń z powyższych punktów 1-6 (bez roszczeń z punktów 7-8 jako należności ubocznych), a ostatecznie roszczenia te zostały uwzględnione do kwoty 6.747,16 zł (3.363,31 zł + 322,23 zł + 2.084,79 zł + 969,83 zł + 7,00 zł = 6.747,16 zł), co oznacza, że powód wygrał proces w 76,5 % (6.747,16 zł : 8.819,50 zł x 100 % = 76,5 %) i taką część całości kosztów winna ponieść pozwana. Na koszty poniesione przez powoda składa się: opłata od pozwu w kwocie 111,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu pierwszoinstancyjnym w kwocie 1.200,00 zł obliczone na podstawie § 6 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.) oraz wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu drugoinstancyjnym w kwocie 600,00 zł obliczone w oparciu o § 12 ust. 1 pkt. 1 w związku z § 6 pkt. 4 tego samego rozporządzenia. Na koszty poniesione przez pozwaną złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu pierwszoinstancyjnym w kwocie 1.200,00 zł obliczone na podstawie § 6 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. Łącznie zatem koszty postępowania to 3.128,00 zł, z czego M. C. winna ponieść 2.392,92 zł (3.128,00 zł x 76,5 % : 100 % = 2.392,92 zł), a skoro faktycznie poniosła je w kwocie 1.217,00 zł, musi zwrócić powodowi różnicę pomiędzy tymi sumami, czyli 1.175,92 zł (2.392,92 zł – 1.217,00 zł = 1.175,92 zł). O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono także na podstawie art. 100 zd. I k.p.c., mając na uwadze, że również i na tym etapie postępowania stanowisko powoda zostało uwzględnione w 76,5 %.