Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 lutego 2018 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Maja Zielińska

Protokolant: st. sekr. sąd. Wiesława Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2018 roku

na rozprawie

sprawy z wniosku P. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o zasiłek chorobowy

postanawia:

1)  sprawę w części dotyczącej podlegania przez ubezpieczoną dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 10 czerwca 2017 roku przekazać do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Toruniu Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych;

2)  zawiesić postępowanie w pozostałej części.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 15 września 2017 roku odmówił ubezpieczonej A. P. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 11 czerwca 2017 roku do 27 czerwca 2017 roku. Jako podstawę prawną wskazał art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368).

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał m.in., że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Z konta ubezpieczonej wynika, że podlegała ona dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu do 11 czerwca 2016 roku. W okresie od 12 czerwca 2016 roku do 10 czerwca 2017 roku pobierała zasiłek macierzyński i podlegała w tym czasie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Oznacza to, że w chwili kiedy powstała niezdolność do pracy tj. w dniu 11 czerwca 2017 roku nie podlegała ona dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Odwołanie od tej decyzji złożyła ubezpieczona wskazując, że podlegała ona dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w dniu 11 czerwca 2017 roku i o ten fakt opierała swoje odwołanie.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie wskazując, jako uzasadnienie prawne i faktyczne wszystkie dane wskazane poprzednio w decyzji.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 477 ⁸ §1 k.p.c. do właściwości sądów okręgowych należą sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów rejonowych. Według §2 do właściwości sądów rejonowych należą sprawy: o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński oraz pogrzebowy, o świadczenie rehabilitacyjne, o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wypadku lub choroby zawodowej pozostającej w związku z czynną służbą wojskową albo służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Celnej, o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Tak więc w przedmiocie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu odwołania od decyzji ZUS rozpoznaje Sąd Okręgowy.

Z przedmiotowej decyzji wynika, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie tylko orzekł o zasiłku chorobowym, ale przyjmując określoną podstawę do odmowy przyznania prawa do zasiłku chorobowego stwierdził, że ubezpieczona nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 11 czerwca 2017 roku i dlatego nie ma prawa do zasiłku. Ustalenie, że nie podlegała ona takiemu ubezpieczeniu w tym okresie ma wpływ na prawo ubezpieczonej do zasiłku chorobowego i jego wysokość. Sąd Rejonowy nie został upoważniony przepisami kodeksu postępowania cywilnego do rozpoznawania odwołania od decyzji organu rentowego w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym w tym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, a co za tym idzie zobligowany był odwołanie ubezpieczonej w tej części, która wprost żądała ustalenia, że ubezpieczona podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 11 czerwca 2017 roku, przekazać do rozpoznania Sądowi Okręgowemu zgodnie ze wskazanym wyżej art. 477 ⁸ §1 k.p.c. w zw. z art. 200 §1 k.p.c. Wnioskodawczyni, co wynika z treści odwołania, skarży właśnie fakt, że nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Organ rentowy nie wydał odrębnej decyzji dotyczącej podleganiu przez wnioskodawczynię dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, a ubezpieczona nie wnosiła o wydanie takiej decyzji.

ZUS rozstrzygnął jednak ten fakt w zaskarżonej decyzji dotyczącej zasiłku chorobowego, wskazując, że wnioskodawczyni nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w dnu 11 czerwca 2017 roku.

Słusznie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie II UK 90/12, wskazując że nawet pismo organu rentowego, zawierające rozstrzygnięcie, oznaczenie organu, datę wydania i oznaczenie strony, mimo uchybień co do formy określonej w art. 107 k.p.a., ma charakter decyzji, która - wobec braku pouczenia o środkach odwoławczych - może być zaskarżona w każdym czasie. Odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania zasiłku chorobowego może obejmować również zaskarżenie decyzji odmawiającej wyrażenie zgody na opłacenie składki ubezpieczeniowej po terminie (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm. - OSNAPiUS 2013 nr 19-20, poz. 233, str. 842). Sąd orzekający w niniejszej sprawie całkowicie to stanowisko podziela.

Trzeba pamiętać, że w identycznym tonie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Gdańsku w orzeczeniu z dnia 3 marca 2016 r. w sprawie III AUz 40/16. Sąd ten wskazał, że skoro ZUS rozpoznając wniosek w zakresie zasiłku chorobowego na tym etapie postępowania nie wydał odrębnej decyzji w przedmiocie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, natomiast ustalenia takiego dokonał w uzasadnieniu do decyzji o odmowie wypłaty zasiłku chorobowego i kwestia ta jest decydująca dla stwierdzenia, czy odmowa zasiłku chorobowego była prawidłowa, to trafnie Sąd Rejonowy uznał, że decyzja ta zawierała również rozstrzygnięcie o niepodleganiu przez wnioskodawczynię dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w spornym okresie i odwołanie w tym zakresie przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu jako Sądowi właściwemu.

Stanowisko Sądu Apelacyjnego w Gdańsku znalazło akceptacje w piśmiennictwie. I tak w glosie aprobującej dr Jakub Litowski (Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej II/2017), słusznie zauważył, że nie można zapominać, iż podleganie ubezpieczeniu (w tym wypadku chorobowemu) stanowi warunek wstępny nabycia prawa do określonych świadczeń. Nie oznacza to jednak, że w przedmiocie sprawy o świadczenie każdorazowo zawiera się kwestia potwierdzenia prawidłowości zgłoszenia się do ubezpieczenia, terminowości opłacenia składki w pełnej wysokości, istnienia okoliczności uzasadniających wyłączenie danej osoby z ubezpieczenia albo na przykład wyrażenia zgody na opłacenie składki po terminie (co ma wpływ na dalsze trwanie ubezpieczenia – art. 14 ust. 2 pkt 2 in fine u.s.u.s.). Jak już podkreślono, są to zagadnienia badane w ramach postępowania w fazie gwarancyjnej (odnoszące się do stosunku podlegania ubezpieczenia), nie zaś realizacyjnej. Wymogów tych nie można zatem traktować jako przesłanek samego prawa do danego świadczenia; te bowiem wynikają wyłącznie z przepisów aktu prawnego, który owo świadczenie przewiduje. Jeżeli natomiast organ rentowy przy okazji badania spełnienia kryteriów warunkujących prawo do danego świadczenia dojdzie do wniosku, że dana osoba mogła utracić status ubezpieczonego – z czym osoba ta się nie zgadza – wówczas postępowanie zmierzające do ustalenia przebiegu ubezpieczenia (m.in. do wskazania, czy i w jakim momencie, ze względu na jakie zdarzenie ubezpieczenie to ustało) wykracza poza ramy sprawy o dane świadczenie. Staje się ono wówczas równolegle prowadzoną sprawą dotyczącą przebiegu ubezpieczenia, która – z racji sporności danego zagadnienia – winna zostać załatwiona w drodze osobnej decyzji (do czego obliguje ZUS wprost art. 83 ust. 1 pkt 2 u.s.u.s.).

Trzeba pamiętać, że ta ugruntowana linia interpretacyjna została nakreślona od wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2011 roku w sprawie II UK 35/11 (Legalis nr 417565), kiedy Sąd ten wskazał, że decyzja organu rentowego stwierdzająca niepodleganie ubezpieczeniom społecznym, powinna poprzedzać odmowę wypłaty dochodzonego świadczenia.

Tak więc rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy tj. ustalenie prawa do zasiłku chorobowego, zależy od orzeczenia Sądu Okręgowego dotyczącego podlegania przez ubezpieczoną dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie spornym , dlatego też postepowanie przed tut. Sądem musiało ulec zawieszeniu do czasu, kiedy Sąd Okręgowy podejmie decyzje w przedmiocie podlegania przez wnioskodawczynię dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu za sporny okres.

Zgodnie z art. 177 §1 pkt 1 k.p.c., Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego.

W tych warunkach Sąd na podstawie art. 477 ⁸ §1 k.p.c. w zw. z art. 200 §1 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji postanowienia, a w konsekwencji tego orzeczenia, na podstawie art. 177 §1 pkt 1 k.p.c. orzekł o zawieszeniu postępowania, gdyż rozstrzygnięcie kwestii prawa do zasiłku chorobowego zależy wprost od wyników postepowania w sprawie o podleganie przez wnioskodawczynię ubezpieczeniu społecznemu.