Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Pa 11/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Górny

Sędziowie: SSO Sławomir Matusiak

SSR (del) Katarzyna Sadzińska

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewelina Kubiczak - Kleśta

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2018 roku w Sieradzu

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko Izbie Administracji Skarbowej w Ł.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu - Sądu Pracy

z dnia 16 stycznia 2018 roku sygn. akt IV P 80/17

zmienia zaskarżony wyrok w całości i oddala powództwo.

Sygn. akt IV Pa 11/18

UZASADNIENIE

Pozwem z 14 grudnia 2017 roku A. K. wystąpił przeciwko Izbie Administracji Skarbowej w Ł. z żądaniem zasadzenia odszkodowania w wysokości 12 000,00 zł za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. W uzasadnieniu powód podniósł, iż od 1999 roku zatrudniony był w Urzędzie Skarbowym w W., a następnie w Administracji Skarbowej w Ł.. Od 15 listopada 2017 r. przebywa na zwolnieniu chorobowym. 4 grudnia 2017 r. otrzymał od pozwanej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Powód zaakcentował, że rozwiązanie umowy nastąpiło w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy i naruszyło przepis art. 41 k. p. Dodatkowo, pełnomocnik powoda podniósł, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło po upływie 30 dni od zaistnienia przesłanki stanowiącej podstawę rozwiązania umowy. Zastępca Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. był obecny w trakcie badania powoda na zawartość alkoholu przez funkcjonariuszy KPP w dniu 27 października 2017 r. i wiedział o jego wyniku, a tym samym wiedział o tym również pracodawca.

Pozwana nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie, bowiem przepis art. 41 k. p. nie ma zastosowania do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Odnosząc się do zgłoszonego na rozprawie 15 stycznia 2018 r. zarzutu rozwiązania stosunku pracy po upływie jednego miesiąca od zaistnienia okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia, pełnomocnik pozwanej podniósł, że pracodawca uzyskał informację o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę w dniu 31 października 2017 r. Z uwagi na dwukrotne awizowanie przesyłki zawierającej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę termin rozwiązania stosunku pracy został zachowany stosownie do treści art. 61 k.c. w zw. z art. 300 k. p. Ponadto pełnomocnik pozwanej podniósł, iż w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, nieznaczne przekroczenie terminu nie uzasadnia uwzględnienia powództwa.

Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Wieluniu, wyrokiem z 16 stycznia 2018 roku, zasądził od Izby Administracji Skarbowej w Ł. na rzecz A. K. 12 000,00 złotych tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązania umowy o pracę oraz kwotę 2 700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrok poprzedziły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

A. K. zatrudniony był w Izbie Administracyjnej w Ł. na stanowisku informatyka na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 1 stycznia 1999 r. 4 grudnia 2017 r. powód otrzymał za pośrednictwem poczty oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k. p. bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, polegającego na przebywaniu w dniu 27 października 2017 r. w stanie nietrzeźwości na terenie Urzędu Skarbowego w W., potwierdzonym badaniem przeprowadzonym przez funkcjonariuszy z Komendy Powiatowej Policji w W.. Od 15 listopada 2017 r. powód przebywał na zwolnieniu chorobowym. Korespondencja zawierająca oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę została nadana do powoda w dniu 16 listopada 2017 r. i awizowana w dniu 21 listopada 2017 r. Powód nie odebrał przesyłki po pierwszym awizo. W tym czasie chorował na grypę, miał gorączkę i nie wychodził z domu do 30 listopada 2017 r., kiedy to udał się ponownie do lekarza i otrzymał dalsze zwolnienie chorobowe. Przesyłka od pracodawcy odebrana została na poczcie przez żonę powoda 4 grudnia 2017 r.

2 listopada 2017 r. do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. wpłynęło pismo Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł. informujące, w odpowiedzi na pismo Zastępcy Dyrektora Izby, o przeprowadzonym w dniu 27 października 2017 r. badaniu pracowników na zawartość alkoholu.

8 grudnia 2017 r. pozwana wystawiła świadectwo pracy obejmujące okres zatrudnienia powoda od 1 stycznia 1999 r. do 4 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy ustalił również, że w okresie zatrudnienia powód uzyskiwał pozytywne oceny okresowe członka korpusu służby cywilnej na poziomie powyżej oczekiwań.

Po takich ustaleniach Sąd meriti doszedł do przekonania, że powództwo zasługuje na uwzględnienie. Zaznaczył, że na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k. p. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Natomiast, zgodnie z treścią art. 52 § 2 k. p., rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że przyczyna uzasadniająca rozwiązanie z powodem umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym - przebywanie na terenie Urzędu Skarbowego w W. w stanie nietrzeźwości - znana była pracodawcy od dnia jej zaistnienia i stwierdzenia badaniem dokonanym przez funkcjonariuszy KPP w W. 27 października 2017 r. Zdaniem tegoż Sądu, z oświadczenia pełnomocnika pozwanej wynika, iż pracodawca uzyskał informację o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę z powodem bez wypowiedzenia 31 października 2017 r. Termin określony w art. 52 § 2 k. p. rozwiązania umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym upłynął więc najpóźniej w dniu 30 listopada 2017 r. Powód zapoznał się z oświadczeniem pracodawcy w dniu 04 grudnia 2017 r. i wówczas doszło do rozwiązania stosunku pracy. Sąd podkreślił, iż taką datę rozwiązania stosunku pracy przyjął pracodawca, co wynika z wystawionego powodowi świadectwa pracy. W dacie pierwszego awizo, 21 listopada 2017 r., powód był chory na grypę, miał gorączkę i nie wychodził z domu, co uniemożliwiło powodowi odbiór przesyłki. Powód wyszedł z domu dopiero 30 listopada 2017 r. na kolejną wizytę lekarską. Rozwiązanie z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia nastąpiło wobec tego z naruszeniem art. 52 § 2 k. p., po upływie przewidzianego w tym przepisie terminu 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. W wyroku z dnia 07 kwietnia 2015 r. III PK 88/ 15 (publ. Legalis numer 1472792) Sąd Najwyższy stwierdził, iż nieznaczne przekroczenie terminu z art. 52 § 2 k. p. samo w sobie nie stanowi przesłanki uznania roszczenia o odszkodowanie za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W niniejszej sprawie nastąpiło przekroczenie terminu z art. 52 § 2 k. p. o parę dni, co można wprawdzie uznać za nieznaczne przekroczenie terminu, jednak uwzględniając przebieg zatrudnienia powoda, który odzwierciedlają zamieszczone w aktach osobowych pozytywne oceny okresowe na poziomie powyżej oczekiwań, uznanie żądania powoda za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego nie jest uzasadnione. Dalej sąd merti zważył, że stosownie do treści art. 56 § 1 zdanie pierwsze k. p., pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. Na podstawie art. 58 k. p., odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 k. p., przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Mając na uwadze, iż rozwiązanie z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia nastąpiło z naruszeniem przepisu art. 52 § 2 k. p., Sąd Rejonowy, na podstawie art. 56 § 1 k. p. w zw. z art. 58 k. p. i art. 36 § 1 pkt 3 k. p., zasądził na rzecz powoda odszkodowanie w wysokości stanowiącej równowartość trzymiesięcznego wynagrodzenia. Sąd pierwszej instancji zauważył również, że nie zasługuje na uwzględnienie podniesiony w pozwie zarzut naruszenia przepisu art. 41 k. p., który stanowi, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Przepis ten odnosi się bowiem wyłącznie do wypowiedzenia umowy o pracę i nie ma zastosowania w wypadku rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 i § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zmianami).

Z rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego w całości nie zgodziła się Izba Administracji Skarbowej w Ł. i wywiodła apelację, w której zarzuciła temuż Sądowi:

1.  Naruszenie art. 52 par. 2 kodeksu pracy poprzez przyjęcie, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem terminu 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę.

2.  Naruszenie przepisu art. 61 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kodeksu pracy poprzez przyjęcie, że w dacie 21 listopada 2017 roku powód był chory na grypę , miał gorączkę i nie wychodził z domu, co uniemożliwiło powodowi odbiór przesyłki wbrew treści złożonych zaświadczeń lekarskich i dowodu doręczenia awizo z poczty z dnia 21 listopada 2017 roku.

3.  Niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy poprzez błędne przyjęcie, że pracodawca nie zareagował w terminie 30 dni od daty powzięcia uzasadnionej informacji o zdarzeniu z dnia 27 października 2017 roku, w sytuacji, gdy sąd nie wyjaśnił w ogóle kwestii ekspediowania przesyłki zawierającej oświadczenie pracodawcy w dniu 16 listopada 2017 roku oraz nie dokonał ustaleń w zakresie daty pierwszego awiza tej przesyłki.

4.  Naruszenie art., 233 k.p.c., art. 278 k.p.c.,. w związku z art. 61 k.c. i w zw. z art. 300 kodeksu pracy poprzez niedokonanie przez Sąd wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego naruszającego zasady swobodnej oceny dowodów zgromadzonych w sprawie w szczególności zaświadczeń lekarskich i orzekanie w sprawie choroby powoda uniemożliwiającej odbiór przesyłki z własnej skrzynki pocztowej w dniu 21 listopada 2017 roku bez posiadania wiadomości specjalnych biegłego lekarza, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

5.  Naruszenie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie poprzez przyjęcie, że w sprawie ma zastosowanie par. 9 ust. 1 pkt 2 i par. 2 pkt 5 ww. rozporządzenia.

Ostatecznie, apelująca domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa.

Powód wniósł o oddalenie apelacji. Zauważył, że czynione zarzuty dotyczące naruszenia przez sąd pierwszej instancji przepisów prawa procesowego jak i przepisów prawa materialnego uznać należy za całkowicie bezpodstawne.

W postępowaniu przed sądem drugiej instancji (art. 382 k. p. c.) dodatkowo ustalono, że powód nie zaprzeczył zdarzeniom z 27 października 2017 roku, mającym miejsce w Urzędzie Skarbowym w W., a wskazanych w pisemnym oświadczeniu woli o rozwiązaniu z nim stosunku pracy (dowód: przesłuchanie powoda w charakterze strony na rozprawie 16 stycznia 2018 roku od 00,10,02 minuty do 00,15,31 minuty) . Nadto, pracodawca powoda, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., miarodajną informację o nietrzeźwości powoda w pracy w dniu 27 października 2017 roku i jej rozmiarze uzyskał 2 listopada 2017 roku w wyniku nadesłania przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł. urzędowej informacji w tym zakresie. Tamże, powołując się na przeprowadzone badanie, wskazano zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu powoda, opisano przebieg zdarzenia i samego badania pracowników Urzędu Skarbowego w W.. Zaznaczono, że w związku z popełnieniem przez A. K. wykroczenia z art. 70 § 2 k. w., sprawie nadano dalszy bieg. Od 3 do 7 listopada 2017 roku podmiot uprawniony do złożenia powodowi oświadczenia woli w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy prowadził rozpytania związkowe, czy powód nie jest członkiem danego związku zawodowego, ewentualnie czy nie zwrócił się do związku zawodowego o obronę jego praw pracowniczych. 14 listopada 2017 roku pracodawca powoda, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., sporządził pisemne oświadczenie w przedmiocie rozwiązania z A. K. stosunku pracy bez wypowiedzenia z chwilą doręczenia mu tegoż pisma, które nadano w urzędzie pocztowym 16 listopada 2017 roku na adres domowy w W.. Pierwsze awizowanie przesyłki miało miejsce 21 listopada 2017 roku, zaś skuteczne doręczenie i zapoznanie się przez pracownika z treścią oświadczenia woli pracodawcy nastąpiło 4 grudnia 2017 roku (dowód: okoliczności niesporne - akta osobowe powoda).

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie, bowiem podniesione w niej zarzuty, chociaż nie wszystkie i nie w pełnym zakresie, miały wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Wynikające z apelacji zarzuty natury procesowej, a dotyczące naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., art. 278 k.p.c. w zw. z art. 61 k.c. i w zw. z art. 300 k. p., poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy i błędne przyjęcie, że pracodawca nie zareagował w terminie 30 dni od daty powzięcia uzasadnionej informacji o zdarzeniu z 27 października 2017 roku, w sytuacji, gdy sąd nie wyjaśnił w ogóle kwestii ekspediowania przesyłki zawierającej oświadczenie pracodawcy 16 listopada 2017 roku oraz nie dokonał ustaleń w zakresie daty pierwszego awiza tej przesyłki, niedokonanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego naruszającego zasady swobodnej oceny dowodów zgromadzonych w sprawie w szczególności zaświadczeń lekarskich i orzekanie w sprawie choroby powoda uniemożliwiającej odbiór przesyłki z własnej skrzynki pocztowej w dniu 21 listopada 2017 roku bez posiadania wiadomości specjalnych biegłego lekarza, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy, okazały się po części na tyle zasadne, że spowodowały skuteczność ściśle powiązanych zarzutów naruszenia prawa materialnego w postaci art. 52 § 2 k. p., art. 61 k. c. w zw. z art. 300 k. p., w tym znaczeniu, że pozwoliły na przyjęcie przez Sąd Okręgowy, iż uzasadnione rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z nieznacznym naruszeniem terminu wskazanego w art. 52 § 2 k. p., co było przyczyną oddalenia roszczenia o odszkodowanie, bowiem uwzględnienie takiej pretensji stałoby to w sprzeczności z treścią art. 8 k. p.

Zaś, z uwagi na rozstrzygnięcie sądu odwoławczego w powiązaniu ze stanowiskiem procesowym pozwanej przed sądami obu instancji w zakresie kosztów procesu, rozważanie zasadności zarzutu naruszenia przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie poprzez przyjęcie, że w sprawie ma zastosowanie § 9 ust. 1 pkt 2 i par. 2 pkt 5 ww. rozporządzenia stało się zbędne. Już tylko dla przypomnienia należy podnieść, że kwestia podstawy prawnej ustalenia wysokości wynagrodzenia pełnomocnika procesowego strony, będącego adwokatem lub radcą prawnym, w sprawie o odszkodowanie za niezgodne z prawem lub nieuzasadnione rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony była już kilkakrotnie przedmiotem wypowiedzi Sądu Najwyższego. W uchwale z 7 sierpnia 2002 r., III PZP 15/02 (OSNAPiUS 2003 nr 12, poz. 285, LEX nr 54760), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że w sprawie toczącej się na skutek odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę należy przyjmować jednakową podstawę do zasądzania kosztów zastępstwa prawnego, niezależnie od wyboru żądania. Zwrócono wówczas uwagę, że wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powinno być ustalone na jednakowych zasadach (w takiej samej wysokości) niezależnie od tego, czy pracownik dochodzi uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenia do pracy, czy też odszkodowania za niezgodne z prawem lub nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem ( czy odpowiednio wypowiedzenie zmieniające). Ten kierunek wykładni przepisów dotyczących ustalenia podstawy wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę znalazł kontynuację w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24. 02.2011 r., 1 PZP 6/10 (OSNP 2011 nr 21-22, poz. 268, LEX nr 707475), w której przyjęto, że podstawę zasądzenia przez sąd opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego w sprawie ze stosunku pracy o odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 § 1 w związku z art. 58 k. p., stanowi stawka minimalna określona w § 12 ust. 1 pkt 1 cyt. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. Uchwale tej nadano moc zasady prawnej ( por. postanowienie SN z 13. o3.2oi2r. w sprawie II PZ 3/12 ).

Omawiając ww. procesowe zarzuty apelacyjne, koniecznym jest wskazanie na treść i znaczenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c., gdzie sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Zaś, do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. dochodzi tylko wówczas, gdy apelujący skutecznie wykazuje uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak SN w wyroku z 16 grudnia 2005 roku w sprawie III CK 314/05). W kontekście powołanego przepisu należy zauważyć, że Sąd pierwszej instancji nie dokonał wszechstronnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego. Przede wszystkim, bezstronnie, racjonalnie, zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego nie uzasadnił, dlaczego opisane w ustaleniach stany faktyczne pozwoliły na uwzględnienie pretensji A. K.. Wartym przypomnienia jest również i to, że naruszenie prawa materialnego może polegać na błędnej jego wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu. Błędna wykładnia prawa polega na błędnym zrozumieniu treści lub znaczenia normy prawnej. Z kolei naruszenie prawa przez niewłaściwe jego zastosowanie, to, jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z 25 marca 1999 roku, III CKN 206/98 (OSNC 1999, nr 10, poz. 183), kwestia prawidłowego odniesienia normy prawa materialnego do ustalonego stanu faktycznego, sprawa właściwego skonfrontowania okoliczności stanu faktycznego z hipotezą odnośnej normy prawnej i poddanie tego stanu ocenie prawnej na podstawie treści tej normy, w sprawie normy ujętej w przepisie art. 52 § 2 k. p. w powiazaniu z art. 8 k. p. Na podstawie materiału dowodowego wystarczająco zgromadzonego przez sąd meriti na potrzeby rozstrzygnięcia, dla Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, że w sprawie nie wystąpiły łącznie wszystkie przesłanki prowadzące do zastosowania art. 56 § 1 k. p. w zw. z art. 58 k. p. i art. 36 § 1 pkt 3 k. p. i uwzględnienia powództwa.

Wracając jednak do rozważań Sądu Okręgowego podjętych na początku, ferując takie a nie inne rozstrzygnięcie w sprawie, należy uzasadnić dlaczego rozwiązanie umowy o pracę nie budziło wątpliwości co do jego zasadności oraz dlaczego przekroczenie terminu uznano za nieznaczne i z jakich przyczyn uwzględnienie powództwa pozostawałoby w sprzeczności z art. 8 k. p. (tak wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2014 r. I PK 113/14 LEX 1622120).

Ocenę rozważań Sądu Odwoławczego co do zarzutów naruszenia prawa materialnego należy rozpocząć od wskazania, że rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 k. p. jest uważane przez judykaturę za nadzwyczajny sposób ustania stosunku pracy. Powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. Musi być przede wszystkim uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie (tak wyr. SN z 21.6.2005 r., II PK 305/04, Mo Pr 2005, Nr 12, s. 16). Należy podkreślić, że przyczyną dyscyplinarnego rozwiązania więzi pracowniczej może być jedynie ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, tj. naruszenie kwalifikowane, takie które w istotny sposób w ważnej sprawie narusza interes pracodawcy (Komentarz do Kodeksu pracy pod. Red. prof. W Muszalskiego Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2009 str. 193). Przykładowo, postawienie pracownikowi zarzutu niewykonania lub niewłaściwego wykonania obowiązków pracowniczych, odmowy wykonania polecenia wymaga ustalenia, jaka była treść wydanego polecenia, czy polecenie zostało wydane przez upoważnioną osobę, czy dotyczyło ono pracy wykonywanej przez pracownika i w jakich okolicznościach zostało wydane (tak wyr. SN z 1.10.1997 r., I PKN 317/97, OSNAPiUS 1998, Nr 14, poz. 428). Dodatkowo, przy ocenie przyczyn zwolnienia w trybie dyscyplinarnym nie można pominąć dotychczasowego przebiegu pracy pracownika ( por. orzeczenie SN z 27.10. 2010r. w sprawie III PK 21/2010r.).W konkluzji należy stwierdzić, że zachowanie powoda z 27 października 2017 roku stanowiło rzeczywistą podstawę do złożenia mu oświadczenia woli w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia z przyczyną jak w rozwiązaniu skutecznie złożonym 4 grudnia 2017 roku. Niekwestionowane i potwierdzone badaniami przebywanie powoda w stanie nietrzeźwości w miejscu jego pracy, Urzędzie Skarbowym w W., zdaniem Sądu Okręgowego, stanowiło kwalifikowane, tu skutkujące koniecznością dyscyplinarnego zwolnienia, zachowanie pracownicze. W konsekwencji, działanie pracodawcy miało charakter adekwatny do przewinienia i z tej to przyczyny zasługiwało na aprobatę.

Dalej, w ustalonych okolicznościach sprawy, przekroczenie terminu ujętego w art. 52 § 2 k. p. należy uznać za nieznaczne. Art. 52 § 2 k. p. stanowi, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Z powyższego wynika, że norma ta określa jeden z formalnych warunków skuteczności rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Istotą tego przepisu a zarazem podstawową kwestią sporną w niniejszej sprawie jest określenie początku biegu miesięcznego terminu do skorzystania przez pracodawcę z uprawnienia rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym. Kodeksowo bieg ten rozpoczyna się od dnia, w którym pracodawca podjął wiadomość o przyczynie uzasadniającej ustanie zatrudnienia. Ustawodawca nie precyzuje wyrażenia „uzyskanie wiadomości przez zakład pracy”. W dobie wielkich i złożonych podmiotów gospodarczych o skomplikowanych strukturach organizacyjnych nie można powyższego zwrotu rozumować dosłownie. Nie zawsze jest to dzień określonego zachowania pracownika, nie każdy pracownik może być utożsamiany z zakładem pracy. Orzecznictwo Sądu Najwyższego ugruntowało pogląd, że informacja o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy winna być sprawdzona, doniosła i rzetelna, pracodawca winien nabrać uzasadnionego przekonania o nagannym zachowaniu pracownika. W interesie stron stosunku pracy leży możliwość sprawdzenia i zweryfikowania uzyskanych wiadomości. Stąd nie narusza terminu określonego w art. 52 § 2 k. p. pracodawca, który niezwłocznie i sprawnie weryfikuje ustalenia z dnia zdarzenia w drodze wewnętrznego postępowania sprawdzającego. Wówczas termin miesięczny liczony jest od momentu zakończenia takich działań sprawdzających. Natomiast „zakład pracy” to jednostka organizacyjna lub wyznaczony podmiot uprawniony do składania oświadczeń woli z zakresu nawiązania i rozwiązania stosunku pracy. W konsekwencji, uzyskanie przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika następuje w chwili, w której o zachowaniu pracownika dowiaduje się osoba uprawniona do rozwiązania umowy. Niezaprzeczalnie, podmiotem jedynie uprawnionym do złożenia powodowi przedmiotowego oświadczenia woli był jego pracodawca, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., nie, jak to sugeruje sąd pierwszej instancji, Naczelnik Urzędu Skarbowego w W.. Zgodnie z § 1 art. 3 ( 1) k. p., za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna do tego wyznaczona osoba. Na gruncie ustaleń w sprawie, za pozwaną Izbę Administracji Skarbowej w Ł., jako pracodawcę, czynności z zakresu prawa pracy dokonuje ww. Dyrektor Izby.

Dla przypomnienia, działający w imieniu pracodawcy powoda, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., miarodajną informację o nietrzeźwości powoda w pracy w dniu 27 października 2017 roku i jej rozmiarze uzyskał 2 listopada 2017 roku w wyniku nadesłania przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł. urzędowej informacji w tym zakresie. Tamże, powołując się na przeprowadzone badanie, wskazano zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu powoda, opisano przebieg zdarzenia i samego badania pracowników Urzędu Skarbowego w W.. Zaznaczono, że w związku z popełnieniem przez A. K. wykroczenia z art. 70 § 2 k. w., sprawie nadano dalszy bieg. Od 3 do 7 listopada 2017 roku podmiot uprawniony do złożenia powodowi oświadczenia woli w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy prowadził rozpytania związkowe, czy powód nie jest członkiem danego związku zawodowego, ewentualnie czy nie zwrócił się do związku zawodowego o obronę jego praw pracowniczych. 14 listopada 2017 roku pracodawca powoda, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., sporządził pisemne oświadczenie w przedmiocie rozwiązania z A. K. stosunku pracy bez wypowiedzenia z chwilą doręczenia mu tegoż pisma, które nadano w urzędzie pocztowym 16 listopada 2017 roku na adres domowy w W.. Pierwsze awizowanie przesyłki miało miejsce 21 listopada 2017 roku, zaś skuteczne doręczenie i zapoznanie się przez pracownika z treścią oświadczenia woli pracodawcy nastąpiło 4 grudnia 2017 roku. Powód nie odebrał przesyłki po pierwszym awizo. W tym czasie chorował na grypę, miał gorączkę i nie wychodził z domu do 30 listopada 2017 r., kiedy to udał się ponownie do lekarza i otrzymał dalsze zwolnienie chorobowe. Przesyłka od pracodawcy odebrana została na poczcie przez żonę powoda. Należy tu podnieść, że rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest jednostronnym oświadczeniem woli, które wywołuje swój skutek w chwili złożenia go pracownikowi. Kodeks pracy nie zawiera materii regulującej zasady składania oświadczeń woli, a do oświadczeń składanych przez strony stosunku pracy zastosowanie znajduje art. 61 k.c. w związku z art. 300 k. p. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie jest zatem złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Ponieważ dla oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę przewidziana została forma pisemna, oświadczenie woli uważa się za założone adresatowi z chwilą prawidłowego doręczenia mu pisma zawierającego to oświadczenie, w sprawie 4 grudnia 2017 roku.

W ocenie Sądu Okręgowego, rzetelną, doniosłą, przede wszystkim sprawdzoną informację o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy pracodawca uzyskał 2 listopada 2017 roku. To w tym dniu działający w imieniu pracodawcy, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., nabrał uzasadnionego przekonania o nagannym zachowaniu pracownika, przebywaniu powoda w pracy w stanie nietrzeźwości. Wynikało to wprost z urzędowego pisma Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł.. Od 3 listopada 2017 roku podmiot uprawniony do złożenia powodowi oświadczenia woli w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy zasięgał informacji, czy powód nie jest członkiem danego związku zawodowego, ewentualnie czy nie zwrócił się do związku zawodowego o obronę jego praw pracowniczych. Tak więc, upływ jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę sprawdzonej i wiarygodnej wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy nastąpił 1 grudnia 2017 roku i w odniesieniu do chwili prawidłowego doręczenia powodowi pisma zawierającego to oświadczenie, w sprawie 4 grudnia 2017 roku, nie jest nadmiernie przekroczony, wręcz znikomy. Co istotne, przy ocenie przekroczenia terminu w rozumieniu art. 52 § 2 k. p. niebagatelne znaczenie ma fakt przebywania powoda na zwolnieniu lekarskim i nieskuteczne awizowanie przesyłki nadanej 16 listopada 2017 roku. Jest rzeczą oczywistą, że przesyłka nadana w Ł. 16 listopada 2017 roku zostanie w normalnych okolicznościach doręczona w W. przed 1 grudnia 2017 roku.

Powyższe rozważania prowadzą do jedynie słusznej konstatacji, że uwzględnienie powództwa pozostawałoby w sprzeczności z art. 8 k. p. W ocenie Sądu Okręgowego, żądanie winno być oddalone właśnie w oparciu o art. 8 k. p. Powołany art. 8 k. p. nie kształtuje praw podmiotowych, nie zmienia i nie modyfikuje praw, jakie wynikają z innych przepisów prawa. Przepis ten upoważnia sąd do oceny, w jakim zakresie, w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej. Treść klauzuli generalnej zawarta w art. 8 k. p. ujęta jest przedmiotowo, a nie podmiotowo. Na podstawie tego przepisu każde działanie albo zaniechanie może być uznane za nadużycie prawa, jeśli występuje jedna z dwóch przesłanek: obiektywna sprzeczność ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa lub obiektywna sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Zakaz korzystania z prawa podmiotowego w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego nie oznacza, że uprawniony został ograniczony w swoim prawie podmiotowym. Przysługuje mu ono nadal, tyle tylko, że sposób jego realizacji spowodował, iż działanie w ramach prawa, naruszające zasady współżycia społecznego, nie będzie chronione. Uznaje się za zgodne z prawem tylko takie działanie, które mieszcząc się w granicach prawa podmiotowego, równocześnie przy jego wykonywaniu nie narusza określonego przez ustawodawcę zakresu korzystania z niego.

W rozpoznawanej sprawie wystąpiła owa obiektywna sprzeczność ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa i obiektywna sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Powód dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, bowiem 27 października 2017 r. przebywał w stanie nietrzeźwości na terenie Urzędu Skarbowego w W., co potwierdziły badania przeprowadzone przez funkcjonariuszy z Komendy Powiatowej Policji w W.. We wskazanych okolicznościach, przy znikomym przekroczeniu terminu w rozumieniu art. 52 § 2 k. p., żądanie zasądzenia odszkodowania w wysokości 12 000 zł jawi się jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Sprzeczność ta wyraża się przede wszystkim w nieusprawiedliwionym, uprzywilejowaniu powoda, a to w porównaniu z pracownikami, którzy w wyniku obiektywnych zdarzeń tracą miejsce pracy i to nie z powodu stwierdzonego stanu nietrzeźwości. Zaś, zachowanie powoda jawi się jako przejaw braku odpowiedzialności za swoje naganne zachowanie, wykorzystanie przepisów prawa pracy w sposób jedynie instrumentalny w celu osiągniecia ostatecznej korzyści finansowej pomimo niekwestionowania zdarzenia z 27 października 2017 roku.

Reasumując, żądanie pozwu, mimo, iż formalnie mieści się w ramach przyznanej powodowi przez prawo możliwości dochodzenia roszczeń pracowniczych, z przyczyn opisanych wyżej spotkało się ze stanowczą dezaprobatą Sądu Okręgowego i jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego musiało podlegać oddaleniu. Z tych to względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., należało zmienić zaskarżony wyrok i oddalić powództwo.