Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2013r. w Suwałkach

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wcześniejszą emeryturę

w związku z odwołaniem J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 8 sierpnia 2013 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje J. D. prawo do emerytury od dnia 2 sierpnia 2013r.

Sygn. akt III U 665/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 08.08.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w O. powołując się na przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013r. poz.1440)
i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) odmówił J. D. prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W tym zakresie organ rentowy nie uwzględnił okresu od 04.04.1975r. do 30.11.1990r. dot. zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), gdyż świadectwo pracy w warunkach szczególnych zostało wystawione przez przechowawcę akt osobowych, a nie pracodawcę lub jego następcę prawnego.

W odwołaniu J. D. domagał się zmiany zaskarżonej decyzji, uwzględnienia spornego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych
i przyznania prawa do wcześniejszej emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

J. D. (ur. (...)) w dniu 03.07.2013r. wystąpił z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę.

Na dzień 01.01.1999r. udowodnił 27 lat 5 miesięcy 4 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych, ocenianego również na dzień 01.01.1999r., organ rentowy uwzględnił 3 lata 9 miesięcy 29 dni, zaliczając okres pracy w (...) Zakładzie Produkcji (...) w S. od 02.09.1970r. do 30.06.1974r. na stanowisku zbrojarza (świadectwo pracy
w warunkach szczególnych k. 7 akt ZUS).

W okresie od 04.04.1975r. do 31.03.1994r. odwołujący był zatrudniony stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w E.. Jak wynika z dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych (koperta k.35)
w momencie zatrudnienia został przyjęty na stanowisko zbrojarza. W okresie od 24.04.1975r. do 08.04.1977r. odbył zasadniczą służbę wojskową i po jej zakończeniu w dniu 05.05.1977r. wrócił do (...) i ponownie został zatrudniony na stanowisku zbrojarza. Od 01.10.1978r. pracował jako brygadzista robót zbrojarskich. Podlegał mu kilkuosobowy zespół (ok. 8 osób), któremu określał rodzaj prac i sam wykonywał prace zbrojarskie (zeznania świadka M. T. 23:23-25:18). W okresie od 01.10.1980r. do 30.06.1982r. wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku spawacz-zbrojarz i wówczas również wykonywał prace stricte zbrojarskie,
a czynności spawalnicze miały związek z wykonywaniem zbrojeń. Zasadą było, iż zbrojenie wiązano drutem, jednak czasami zbrojenie wymagało przygotowania w bazie w E.. Wówczas elementy zbrojenia spawano, żeby wytrzymały transport np. na budowę w S. (zeznania świadka J. C. 16:30-23:08). Z akt osobowych wynikało również, iż w okresie od 17.04.1987r. do 16.10.1988r. odwołujący korzystał z urlopu bezpłatnego w (...) i przebywał na budowie eksportowej w I., w ramach umowy o pracę na budowie eksportowej. W tym okresie dowołujący pracował jako zbrojarz. W aktach osobowych znajduje się kompletna dokumentacja związana z jego zatrudnieniem w ramach umowy eksportowej. Po upływie okresu na jaki została zawarta umowa eksportowa, odwołujący nadal pracował w (...) jako zbrojarz. W okresie od 01.12.1990r. do końca zatrudnienia pracował na stanowisku instruktora praktycznej nauki zwodu. W ramach zakresu czynności instruktora – brygadzisty szkolącego uczniów zasadniczych szkół przyzakładowych był zobowiązanych do wyszkolenia i przysposobienia grupy uczniów (...) w E. do wykonywania czynności w zawodzie technologa robót wykończeniowych. Szkolenie odbywało się codziennie, uczniowie wraz z brygadą wnioskodawcy udawali się na teren budowy, gdzie odwołujący demonstrował jak mają wykonywać zbrojenie,a oni je wykonywali. Odwołujący w tym czasie wykonywał obowiązki zbrojarza, z tym że miał obowiązek nadzorowania i szkolenia uczniów szkoły przyzakładowej.

Powyższy okres w całości uwzględniono do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

Prawo do emerytury w obniżonym wieku zgodnie z treścią art. 184 ust.1 i 2
w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013r. poz.1440) przysługuje ubezpieczonym urodzonym - tak jak wnioskodawca – po 31.12.1948r., jeżeli pracowali
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, posiadają staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat (w przypadku mężczyzn), ukończyli 60 rok życia, nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Ilość lat pracy warunkach szczególnych oraz wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych jest badana na dzień wejścia w życie ustawy
o emeryturach i rentach z FUS, czyli 01.01.1999r.

Zgodnie z dyspozycją art. 32 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS
za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się osoby, które były zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej, ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Przepis art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odnośnie wieku, stażu pracy oraz charakteru wykonywanej pracy, uprawnionych do emerytury odsyła do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). §3 i 4 rozporządzenia, prawo do emerytury uzależniają od spełniania łącznie następujących warunków: posiadanie 25-letniego okresu zatrudnienia, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach
i ukończenie 60 roku życia. Zgodnie z §2 ust.1 rozporządzenia w sprawie wieku…, zaliczeniu do okresów pracy w warunkach szczególnych podlegają te, w których praca była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dotyczący zatrudnienia odwołującego w (...) w E., udało mu się wykazać, iż legitymuje się wymaganym, 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Uwzględniony okres pracy od 04.04.1975r. do 31.03.1994r. był związany z zatrudnieniem
i rzeczywistym wykonywaniem stale i pełnym wymiarze czasu pracy obowiązków zbrojarza. Na podstawie analizy kompletnej i niebudzącej wątpliwości Sądu dokumentacji osobowej ustalono przebieg zatrudnienia w (...). Wynika z niej, iż
w momencie przyjęcia odwołującego do pracy został on zatrudniony na stanowisko zbrojarza. Okoliczność ta miała o tyle istotne znaczenia, gdyż zaistniała przed powołaniem wnioskodawcy do odbycia zasadniej służby wojskowej. Po jej zakończeniu odwołujący powrócił do (...) w E. w terminie 30 dni od zwolnienia z wojska, i ponownie został zatrudniony na stanowisku zajmowanym przed powołaniem do służby wojskowej – zbrojarza. Okres służby wojskowej podlegał zatem zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych. W tym zakresie wskazać należy na ugruntowane stanowisko Sądu Najwyższego, zaprezentowane choćby w uzasadnieniu wyroku z dnia 17.05.2012r., sygn. I UK 399/11 (LEX 1211140), w którym wskazała, iż okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych
(I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze.

Zeznania świadków, byłych współpracowników brygady odwołującego – J. C. i M. T., które oceniono jako wiarygodne, potwierdzały, iż stale wykonywał on obowiązki zbrojarza. Okoliczność ta nie budziła wątpliwości w związku z treścią angaży znajdujących się w aktach osobowych. Zeznania świadków wyjaśniły również rodzaj wykonywanych prac na „podwójnym” stanowisku ślusarza – zbrojarza. Do stażu pracy w warunkach szczególnych uwzględniono także okres przebywania na budowie eksportowej w I., gdzie odwołujący wykonywał prace zbrojarskie, co potwierdzają dokumenty związane z tym wyjazdem. Uwzględniając ten okres Sąd miał na uwadze stanowisko Sądu Najwyższego, wskazane w wyroku z dnia 09.06.2010r. sygn. II UK 41/10 (LEX 611424), w którym wskazał, iż jeśli okres pracy wnioskodawcy jest okresem składkowym i w tym okresie odwołujący zatrudniony był na stanowisku pracy zaliczanym do pracy w szczególnych warunkach i wykonywał ją stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na tym stanowisku (§ 2 ust. 1 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.), to okres ten podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do emerytury wskazanej w przepisie art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Okresy wykonywania za granicą prac w szczególnych warunkach nie są uwzględniane tylko wówczas, gdy przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie dają podstawy do uznania tych okresów za okresy składkowe. Skoro przepisy ustawy uznają okres zatrudnienia obywateli polskich za granicą w zakładach, do których zostali skierowani w ramach współpracy międzynarodowej za okres składkowy, to jeśli w tych okresach wykonywana była praca wymieniona w wykazach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., jest on uwzględniany przy ustalaniu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach - zgodnie z utrwalonym już w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem o równym traktowaniu pracowników zatrudnionych u polskich pracodawców i u pracodawców zagranicznych (por. również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5.03.2003r. sygn. II UK 196/02, LEX 78191).

W trakcie zatrudnienia w (...) odwołujący zajmował również stanowisko instruktora praktycznej nauki zawodu, jednak jak ustalono na podstawie zeznań świadków, obowiązki te wykonywał na budowie, wykonując prace zbrojarskie
i jednocześnie szkoląc uczniów przyzakładowej szkoły zawodowej. Nauka miała charakter praktyczny.

Uwzględniony okres pracy w (...) był związany z wykonywaniem stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązków zbrojarza. Praca na tym stanowisku została wymieniona w Wykazie A Dziale V pkt 4 - prace zbrojarskie i betoniarskie.

Uwzględniony okres pracy w warunkach szczególnych wyniósł ponad wymagane 15 lat i uprawnia J. D. do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 kpc orzeczono, jak
w sentencji.

mt