Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 lutego 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Grażyna Czyżak (spr.)

Sędziowie: SA Bożena Grubba

SA Jerzy Andrzejewski

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o uznanie okresu opieki nad osobą niepełnosprawną do lat pracy

na skutek zażalenia A. K.

od postanowienia Sądu Okręgowego w Toruniu IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 listopada 2017 r., sygn. akt IV U 1316/17

w przedmiocie przekazania sprawy do rozpoznania Prezydentowi Miasta T.

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Grażyna Czyżak SSA Bożena Grubba SSA Jerzy Andrzejewski

Sygn. akt III AUz 12/18

UZASADNIENIE

A. K. pismem z 2.10.2017 r. nazwanym jako „pozew” wniesionym do Sądu Rejonowego IV Wydziału P. i (...) w T. w dniu 3.10.2017 r. wskazywał, iż zaskarża orzeczenie ZUS Oddziału w T. odmawiające uznania okresu opieki nad osobą niepełnosprawną (rezygnacja z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania opieki) jako okresu pracy.

W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, że nie zgadza się ze stanowiskiem Dyrektora ZUS Oddział w T., wyrażonym w piśmie z 22.09.2017 r., że okres rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną nie będzie zaliczony do ustalenia uprawnień i wysokości świadczeń. Wskazywał, że Dyrektor ZUS podparł się decyzjami Kierownika (...) Centrum Świadczeń Rodzinie ( (...)) z 31.07.2017 r. o odmowie przyznania ubezpieczonemu specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad 95-letnią niepełnosprawną A. T. oraz Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) w T., które utrzymało w mocy decyzję (...), a nie zwrócił uwagi na skargę ubezpieczonego do WSA w Bydgoszczy.

Postanowieniem z 4.10.2017 r. Sąd Rejonowy w Toruniu przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Toruniu IV Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych).

To samo pismo (pozew) z 2.10.2017 r. A. K. przesłał drogą elektroniczną do Zakładu Ubezpieczeń społecznych Oddziału w T.. Organ rentowy wraz z odpowiedzią na odwołanie przekazał w/w pismo - zgodnie z adresem - do Sądu Rejonowego w Toruniu, wskazując, że pismo ubezpieczonego ma braki formalne w postaci braku podpisu ubezpieczonego. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o odrzucenie odwołania na podstawie art. 199 §1 pkt 1 k.p.c., wskazując że Dyrektor ZUS Oddziału w T. udzielił ubezpieczonemu odpowiedzi w piśmie z 22.09.2017 r., natomiast Zakład nie wydawał żadnej decyzji dotyczącej A. K. i w sprawie zachodzi trwała niedopuszczalność drogi sądowej.

Postanowieniem z 31.10.2017 r. Sąd Rejonowy w Toruniu przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Toruniu - IV Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, a sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt IV U 1402/17.

Postanowieniem z 30.11.2017 r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 219 k.p.c. połączył powyższe sprawy do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz prowadzenia pod wspólną sygnaturą IVU 1316/17, gdyż w istocie obie sprawy dotyczyły tego samego pisma ubezpieczonego. Dlatego też nie było potrzeby wzywania ubezpieczonego do usunięcia braków formalnych odwołania ze sprawy IV U 1402/17 poprzez jego podpisanie, gdyż odwołanie wniesione w dniu 3.10.2017 r. w sprawie IV U 1316/17 było podpisane przez ubezpieczonego.

Postanowieniem z dnia 30.11.2017 roku Sąd Okręgowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przekazał sprawę do rozpoznania Prezydentowi Miasta T..

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

W piśmie z 9.09.2017 r. A. K., wskazując na stan swojego konta w ZUS na kwotę 8122,03 zł, zwrócił się do Dyrektora ZUS Oddziału w T. o wliczenie okresu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki na 94-letnią niepełnosprawną A. T. do lat pracy począwszy od 2007 r., kiedy został zarejestrowany w (...) PUP jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Ubezpieczony wskazał, że Kierownik (...) Centrum Świadczeń Rodzinie ( (...)) odmówił przyznania mu specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad 95-letnią niepełnosprawną A. T., a decyzję tę utrzymało w mocy Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) w T.. Ubezpieczony wyraził zatem nadzieję, że wobec tych - nieprawidłowych jego zdaniem decyzji - ZUS uzna jego rezygnację z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki i wliczy mu te lata opieki jako lata pracy.

Do w/w pisma ubezpieczony załączył kopię decyzji (...) Centrum Świadczeń Rodzinie ( (...)) z 31.07.2017 r. o odmowie przyznania ubezpieczonemu specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad 95-letnią niepełnosprawną A. T. oraz kopię decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) w T. z 1.09.2017 r. o utrzymaniu w mocy decyzji (...), a także kopię skargi, jaką wniósł na decyzję SKO do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B..

W odpowiedzi na powyższe Dyrektor ZUS Oddziału w T. w piśmie z 22.09.2017 r. poinformował ubezpieczonego, że zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub częściowo chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę, regulują przepisy ustawy o pomocy społecznej. Zakład nie ma zatem kompetencji ustawowych do rozstrzygania podnoszonych przez ubezpieczonego kwestii, a ponadto stosowne organy wydały już decyzje w tej sprawie. Wskazał też, że przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewidują możliwość doliczenia do stażu pracy, jako okres nieskładkowy, okresów niewykonywania pracy w granicach do 6 lat spowodowane koniecznością opieki nad innym niż dziecko członkiem rodziny zaliczonym do I grupy inwalidów lub uznanym za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo uznanym za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym, sprawowanej przez członka rodziny w wieku powyżej 16 lat, który w okresie sprawowania opieki nie osiągnął przychodu przekraczającego miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia. Zaznaczając, że osoba, nad którą ubezpieczony sprawuje opiekę nie jest członkiem jego rodziny, Dyrektor ZUS wskazał, że w sytuacji, gdy ubezpieczony wystąpi o przyznanie świadczenia określonego w ustawie o emeryturach i rentach, okres ten nie będzie mógł być zaliczony do ustalenia uprawnień i wysokości świadczenia.

W pierwszej kolejności Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 477 § 2 i 3 k.p.c. przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych, dotyczących:

1) ubezpieczeń społecznych;

2) emerytur i rent;

3) innych świadczeń w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

4) świadczeń odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą wojskową albo służbą w Policji, Straży Granicznej, Służbie Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.

Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się także sprawy wszczęte na skutek niewydania przez organ rentowy decyzji we właściwym terminie, a także sprawy, w których wniesiono odwołanie od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, sprawy o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych funduszy emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami oraz sprawy ze stosunków między emerytami lub osobami uposażonymi w rozumieniu przepisów o emeryturach kapitałowych a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei przepis art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U z 2017 r., poz. 1778 ze zm.) precyzuje w jakich sprawach organ rentowy wydaje decyzje, wskazując, że Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności:

1) zgłaszania do ubezpieczeń społecznych;

2) ustalania płatnika składek;

3) przebiegu ubezpieczeń;

4) ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek;

5) ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek;

4) ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Wobec wniosku organu rentowego o odrzucenie odwołania na podstawie art. 199 §1 k.p.c., Sąd I instancji wskazał, że ZUS Oddział w T. nie wydawał w przedmiocie żądania ubezpieczonego żadnej decyzji, a w sprawie zachodzi trwała niedopuszczalność drogi sądowej.

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 1 Sąd odrzuci pozew jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna. Stosownie do art. 464 k.p.c. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych odrzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ. W tym wypadku sąd przekaże mu sprawę. Postanowienie sądu o przekazaniu sprawy może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Jeżeli jednak organ ten uprzednio uznał się za niewłaściwy, sąd rozpozna sprawę.

Z treści odwołania A. K., a w szczególności w powiązaniu z jego wnioskiem z 9.09.2017 r. skierowanym do ZUS Oddział w T. wynika, że domaga się on uznania okresu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawną A. T. jako okresu pracy (czyli jako okresu ubezpieczenia) i okresu tej opieki do lat pracy (czyli do okresu ubezpieczenia) począwszy od 2007 r., kiedy został zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w B.. Żądanie ubezpieczonego nie wynikało z wniosku o przyznanie prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego, które zależą od stażu ubezpieczeniowego i w przedmiocie tym organ rentowy nie wydawał żadnej decyzji.

Żądanie zaliczenia okresu rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością opieki do okresu pracy oznacza w istocie żądanie ustalenia okresu ubezpieczenia społecznego i obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, a w tym zakresie - jak słusznie wskazał organ rentowy w piśmie z 22.09.2017 r. - Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma kompetencji do wydania decyzji.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy systemowej zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę, regulują przepisy o pomocy społecznej.

Jednocześnie na marginesie należy zaznaczyć, że stosownie do art. 6 ust. 2a ustawy systemowej wskazano, że za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości odpowiednio:

1) świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługujących na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,

2) zasiłku dla opiekuna przysługującego na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

- przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 i 1386).

- przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) odpowiednio 20-letniego przez kobietę i 25-letniego przez mężczyznę.

Jak wynika z dołączonych do odwołania decyzji (...) w T. i SKO w T. ubezpieczony nie jest uprawniony do specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną A. T., przy czym na decyzję SKO w T. ubezpieczonemu przysługuje prawo do wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B., a z treści odwołania wynika, że ubezpieczony wystąpił ze stosowną skargą do tego sądu.

W tej sytuacji, w ocenie Sądu I instancji, należało uznać, że żądanie ubezpieczonego dotyczy tytułu do ubezpieczeń społecznych uregulowanego w art. 6 ust 2 ustawy systemowej, który w zakresie zasad podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę odsyła do przepisów o pomocy społecznej.

Stosownie zatem do art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r., poz. 1769 ze zm.) za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.

Przepisy art. 42 ust. 4 i 5 w/w ustawy stanowią, że składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości określonej przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych jest opłacana przez okres sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, przy czym składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia:

1) ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat;

2) posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.

Opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem - jak wynika z art. 17 ust 1 kpt 9 ustawy o pomocy społecznej - należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym.

Opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne należy do form wsparcia z pomocy społecznej w postaci świadczeń niepieniężnych i zostało poddane szczegółowej regulacji w cyt. wyżej przepisach ustawy o pomocy społecznej (por uzasadnienie wyroku WSA w Warszawie z 19.11.2009 r., VIII SA/WA 436/09, LEX nr 589566).

Uprawnienie osoby rezygnującej z zatrudnienia do opłacania za nią składek ubezpieczeniowych nie wynika bezpośrednio z mocy prawa, ale uzależnione jest od spełnienia szeregu przesłanek, których wnikliwe zbadanie musi nastąpić w określonym postępowaniu, a rozstrzygnięcie mieć formę prawną decyzji administracyjnej (por wyrok WSA w Warszawie z 19.11.2009 r., (...) SA/WA 436/09, LEX nr 589566).

Skoro zatem opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne za osoby rezygnujące z pracy należy do form wsparcia z pomocy społecznej decyzji w tym przedmiocie nie wydaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych lecz właściwy organ określony w ustawie o pomocy społecznej (wójt, burmistrz, prezydent miasta), który udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy (art. 106 ust. 1 w związku z art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej).

Zdaniem Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie zachodzi zatem niedopuszczalność drogi sądowej, gdyż w przedmiocie żądania ubezpieczonego decyzję winien wydać Prezydent Miasta T.. To do oceny tego organu należy ocena zasadności żądania ubezpieczonego w zakresie uznania wskazanego przez niego okresu rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawna, jako okresu, za który należy opłacić za ubezpieczonego składki na ubezpieczenie społeczne.

Jak wskazano wyżej, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych odrzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ, dlatego żądanie ubezpieczonego należało przekazać do rozpoznania Prezydentowi Miasta T..

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł ubezpieczony, podnosząc, iż

1. Prezydent T. jest ostatnią osobą do rozpatrywania jego pozwu. Jest bowiem nieprawdopodobne, by taki wrażliwy społecznie, płacący tak niskie stawki opiekunce swojej matki Prezydent T. podważył decyzję swego podwładnego. Ponadto władze samorządowe są do tego stopnia skorumpowane mentalnie, że wnioskodawca nigdy nie otrzymał korzystnej decyzji od Prezydentów T. czy B..

2. Istotą pozwu nie jest „trwała niedopuszczalność drogi sądowej” a trwała niemoc prawodawcza skolonizowanego po 1989 roku państwa polskiego. Państwo Polskie występuje jako np. stręczyciel Polek - opiekunek dla emerytów - Niemców, Holendrów, Włochów itd. a jednocześnie nie ustanawia nowego prawa dla polskich emerytów. Brak odpowiednich przepisów prawnych korzystnych dla obywateli.

Dlatego tym bardziej Prezydent T. nawet nie podjąłby się próby podjęcia decyzji wbrew tzw. prawu: ale niezawisły i niezależny sąd to już co innego. Jest też oczywiste, że grupie kompradorów nie przeszkadza masowa emigracja Polek i Polaków. Ich miejsce mają zająć arabowie itd. Dlatego pozew wnioskodawcy nie może być tylko rozpatrywany w ciasnych ramach ułomnych przepisów prawnych.

Skarżący zaznaczył, iż jeśli po paniach z (...) czy SKO o, jak wskazał, „ograniczonych horyzontach intelektualnych” nie spodziewałby się zrozumienia istoty rzeczy, to po Dyrektorze ZUS w T. Panu B. P. oczekiwałby czegoś więcej, przynajmniej elementarnego rozumienia sytuacji polityczno- społecznej.

3. Klauzula „trwałej niedopuszczalności drogi sądowej”.

W ocenie skarżącego, sam Dyrektor ZUS w T. nie wierzy w tę klauzulę, albowiem opieka nad osobą niepełnosprawną i rezygnacja z tego tytułu z pracy zawodowej w myśl etyki chrześcijańskiej powinna być uznawana jako chwalebna społecznie i nagradzana i doceniana i sformalizowana niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę: członek rodziny czy tzw. obcy. Na dowód tego, że sam Dyrektor ZUS w T. nie wierzy w tę klauzulę jest choćby fakt, że przytacza w swojej odmownej decyzji postanowienie jakiejś ograniczonej pani kierownik z (...) czy pań ze SKO. No a w istocie patologiczny fakt, że wyznaczył do „obrony jednej z najbardziej wrogich obywatelom instytucji jaką jest ZUS” aż 11 pełnomocników to tylko potwierdza.

Wobec powyższego skarżący wniósł o skierowanie jego pozwu do Sądu Apelacyjnego.

Do zażalenia wnioskodawca załączył odpis pozwu do Sądu Rejonowego, potem rozpatrywanego przez Sąd Okręgowy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie wnioskodawcy nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wskazać na wstępie należy, że Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny niniejszej sprawy oraz dokonał prawidłowej i wyczerpującej wykładni mających zastosowanie przepisów. Sąd Apelacyjny w pełni podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne, nie znajdując tym samym podstawy do ponownego przytaczania dokonanych już ustaleń faktycznych i rozważań prawnych.

Przypomnieć należy, iż ubezpieczony A. K. pismem z dnia 9.09.2017 r. zwrócił się do Dyrektora ZUS Oddziału w T. o wliczenie okresu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki na 94-letnią niepełnosprawną A. T. do lat pracy począwszy od 2007 r., kiedy został zarejestrowany w (...) PUP jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.

W piśmie z dnia 22.09.2017 r. Dyrektor ZUS Oddziału w T. poinformował ubezpieczonego, że zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub częściowo chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę, regulują przepisy ustawy o pomocy społecznej. Zakład nie ma zatem kompetencji ustawowych do rozstrzygania podnoszonych przez ubezpieczonego kwestii, a ponadto stosowne organy wydały już decyzje w tej sprawie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji trafnie uznał, iż pismo nazwane przez skarżącego „pozwem”, w którym wskazał on, iż zaskarża orzeczenie ZUS odmawiające uznania okresu opieki nad osobą niepełnosprawną jako okresu pracy, nie może zostać rozpoznane przez Sąd Ubezpieczeń Społecznych jako odwołanie od decyzji organu rentowego.

Przytoczyć w tym miejscu należy stanowisko Sądu Najwyższego, iż pismo organu rentowego, zawierające rozstrzygnięcie, oznaczenie organu, datę wydania i oznaczenie strony, mimo uchybień co do formy określonej w art. 107 k.p.a., ma charakter decyzji (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2012 r., II UK 90/12, Lex nr 1380826). W związku z powyższym sam fakt, iż dane pismo nie zostało zatytułowane jako „decyzja” nie pozbawia go tego przymiotu. Niemniej jednak zważyć należy, iż aby pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych niezatytułowane jako decyzja mogło zostać tak potraktowane, musi ono zawierać rozstrzygnięcie leżące w kompetencji organu rentowego. W przedmiotowej sprawie tak jednak nie było.

Jak trafnie wskazał Sąd I instancji, zgodnie z dyspozycją art. 83 ust. 1 ustawy systemowej, organ rentowy wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Zaznaczenia wymaga, iż skarżący domaga się ustalenia okresu opieki nad niepełnosprawną A. T. jako okresu składkowego, jednak nie kwestionuje faktu, iż nie jest za niego opłacana składka. Sąd Okręgowy trafnie zatem uznał, iż żądanie ubezpieczonego dotyczy de facto opłacenia za niego składki na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ustawy systemowej, czyli w sposób uregulowany w przepisach o pomocy społecznej.

Jak zaś wynika z art. 17 ust 1 kpt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem - należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 106 ust. 1 w związku z art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej, decyzje w tym przedmiocie powinien zatem wydać nie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ale właściwy organ określony w ustawie o pomocy społecznej (wójt, burmistrz, prezydent miasta), który udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.

Skoro więc organ rentowy nie wydał decyzji od której ubezpieczony mógłby się odwołać do Sądu Ubezpieczeń Społecznych, w przedmiotowej sprawie zaszła niedopuszczalność drogi sądowej, o jakiej mowa w art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. Na mocy jednak art. 464 k.p.c. odrzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ. W tym wypadku sąd przekaże mu sprawę.

Wobec powyższego, Sąd I instancji na podstawie przywołanych wyżej przepisów trafnie przekazał sprawę do rozpoznania Prezydentowi Miasta T..

Powyższej oceny nie zmieniają podnoszone w zażaleniu zarzuty. Przede wszystkim zaznaczenia wymaga, iż skarżący nie podnosi jakichkolwiek merytorycznych argumentów co do braku właściwości Prezydenta Miasta T., a jedynie krytykuje personalnie osoby, które miały już jakąkolwiek styczność z jego sprawą. Bez jakiejkolwiek konkretnej argumentacji zarzuca także dyskryminację jego osoby, podczas gdy sam wielokrotnie, stosując niedopuszczalną dyskryminację płciową, podważa kompetencje osób wykonujących swoją pracę.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSA Grażyna Czyżak SSA Bożena Grubba SSA Jerzy Andrzejewski