Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 roku w Szczytnie na rozprawie,

sprawy z wniosku M. D. (1),

z udziałem M. D. (2)

o podział majątku wspólnego

postanawia:

I.  ustalić, że w skład majątku wspólnego M. D. (1) i M. D. (2), między którymi wspólność ustawowa małżeńska ustała na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 14 października 2014 roku wydanego w sprawie VI RC 833/14 wchodzą ruchomości:

a)  lodówka marki B. o wartości 200 złotych

b)  telewizor LG o wartości 200 złotych,

tj. majątek o łącznej wartości 400 złotych

II.  dokonać podziału majątku wspólnego M. D. (1) i M. D. (2) w ten sposób, że składniki majątku wspólnego opisane w pkt I przyznać na wyłączną własność M. D. (2),

III.  ustalić, że wnioskodawczyni i uczestnik postępowania dokonali nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika postępowania w wysokości 156.300 złotych,

IV.  zasądzić od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 78.350 (siedemdziesiąt osiem tysięcy trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem spłaty płatną w terminie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności,

V.  ustalić, że uczestnik postępowania po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej uiścił kwotę 14.283,66 złotych tytułem spłaty kredytu wynikającego z umowy zawartej w dniu 12 czerwca 2011 roku i zasądzić z tego tytułu od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kwotę 7.141,83 (siedem tysięcy sto czterdzieści jeden złotych osiemdziesiąt trzy grosze) złotych,

VI.  zasądzić od uczestnika postepowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 500 złotych tytułem zwrotu kosztów postepowania i oddalić wniosek w pozostałej części

VII.  oddalić wniosek uczestnika postepowania o zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów postępowania,

VIII.  pobrać od wnioskodawczyni i uczestnika postępowania na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie kwoty po 1.016,70 (jeden tysiąc szesnaście złotych siedemdziesiąt groszy) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych

Sygn. akt I Ns 394/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni M. D. (1) po ostatecznym sprecyzowania żądania domagała się podziału majątku wspólnego jej i uczestnika postępowania M. D. (2) składającego się z ruchomości w postaci lodówki i telewizora o łącznej wartości 400 złotych oraz rozliczenia nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika postępowania w postaci nakładów na nieruchomość gruntową składającą się z działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...) w użytkowaniu wieczystym wraz z budynkami stanowiącymi odrębną własność położoną w R., dla której prowadzona jest księga wieczysta (...) o wartości 250.000 złotych. Wnioskodawczyni domagała się przyznania uczestnikowi postępowania na wyłączną własność wskazanych ruchomości oraz zasądzenia od uczestnika postępowania na jej rzecz kwoty 125.000 złotych tytułem rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika postępowania w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia. Nadto, domagała się zasądzenia od uczestnika postępowania kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku wskazał, że strony zawarły związek małżeński w dniu 18 lutego 2006 roku, zaś Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 14 października 2014 roku rozwiązał przez rozwód małżeństwo stron. Strony w trakcie trwania małżeństwa nie zawierały umów majątkowych. Przed zawarciem związku małżeńskiego tj. 14 lutego 2006 roku uczestnik postępowania nabył grunt w użytkowaniu wieczystym położony w R. wraz z budynkami stanowiącymi odrębną własność. Zakup nieruchomości został sfinansowany z kredytu udzielonego uczestnikowi postępowania przez (...) w O. w kwocie 86.000 złotych. Całość tego kredytu została spłacona z majątku wspólnego w trakcie trwania małżeństwa. Nadto, w trackie trwania małżeństwa strony przeprowadziły remont budynków, gdzie urządzono i wyposażono bar wraz z pomieszczeniami, gdzie odbywały się dyskoteki oraz urządzono nad lokalem pomieszczenia mieszkalne. W ramach tych prac obniżono poziom podłogi, wykonano nową podłogę, położono glazury i terakotę, urządzono łazienki, wykonano instalację centralnego ogrzewania, wykonano nową instalację wody użytkowej oraz instalację elektryczną, pomalowano wszystkie pomieszczenia oraz w pomieszczeniach piwnicznych odczyszczono kamienie stanowiące fundamenty budynku. Prace te były finansowane z majątku wspólnego.

Uczestnik postępowania M. D. (2) przyznał, że w skład majątku wspólnego weszły ruchomości w postaci lodówki i telewizora o łącznej wartości 400 złotych. W odpowiedzi na wniosek o podział majątku wspólnego wniósł o ustalenie, że nakłady z majątku wspólnego na jego majątek osobisty w postaci nakładów na nieruchomość gruntową wskazaną przez wnioskodawczynię we wniosku o podział majątku wspólnego obejmowały równowartość kwoty 34.000 złotych. Dodatkowo, domagał się ustalenia, że po ustaniu wspólności majątkowej poniósł wydatek z tytułu spłaty kredytu konsolidacyjnego udzielonego na podstawie umowy zawartej w dniu 12 czerwca 2011 roku w łącznej wysokości 14.283,66 złotych. Uczestnik postępowania wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni kwoty 9.850,17 złotych tytułem rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na jego majątek osobisty płatnej w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

W uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania przyznał, że zakup nieruchomości, którą nabył przed zawarciem związku małżeńskiego sfinansował w całości z kredytu udzielonego przez (...) w O., który został spłacony w trakcie trwania małżeństwa stron. Zaprzeczył jednakże, aby spłata tego kredytu nastąpić miała z majątku wspólnego. Uczestnik postępowania twierdził, ze kredyt ten został spłacony wyłącznie przez jego rodziców. Utrzymywał, że po uzyskaniu kredytu, a przed zawarciem umowy sprzedaży nieruchomości w dniu 7 lutego 2006 roku zawarł z rodzicami umowę, z której wynika, że raty kredytu, jak i koszty związane z pracami remontowymi budynku finansować będą jego rodzice. Pieniądze na spłatę kredytu rodzice przekazywali uczestnikowi postępowania, ten przekazywał je wnioskodawczyni, która następnie wpłacała je na rachunek bankowy wierzyciela, zaś końcowa spłata została dokonana z pieniędzy otrzymanych od brata uczestnika postępowania – K. D.. Uczestnik postępowania twierdził, że na nieruchomości położonej w R. przez okres ok. 6 miesięcy prowadził działalność gospodarczą, następnie był osobą bezrobotną, kolejno zaś podejmował się prac dorywczych, w tym poza granicami kraju. Przez okres 8 miesięcy wynajmował lokal znajdujący się w wyremontowanym budynku w R.. Wnioskodawczyni zaś, w trakcie trwania małżeństwa dwukrotnie odbywała staż w Urzędzie Pracy i poza pomocą w prowadzeniu baru, nie była nigdzie zatrudniona. Rodzina pozostawała w trudnej sytuacji materialnej i korzystała również z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i nie była w stanie spłacać miesięcznej raty kredytu w wysokości ok. 2000 złotych. Strony zmuszone były do zawierania kolejnych umów pożyczki i celem ich konsolidacji w dniu 12 czerwca 2011 roku została zawarta umowa kredytu na łączną kwotę 37.223,05 złotych. Z części uzyskanych środków został sfinansowany remont budynku m.in. ocieplenie ścian, położenie płyt gipsowo-kartonowych, paneli podłogowych w całym mieszkaniu. Wartość tych nakładów, według ich stanu na dzień rozwodu obejmowała kwotę ok. 34.000 złotych. Strony do dnia ustania wspólności majątkowej wspólnie spłacali zaciągnięte zobowiązanie, po czym pozostałą część kredytu w okresie od listopada 2014 roku do stycznia 2016 roku w łącznej wysokości 14.283,66 złotych spłacił uczestnik postępowania.

Sąd ustalił, co następuje:

Uczestnik postępowania M. D. (2) w dniach 25 listopada 2005 roku i 8 grudnia 2005 roku uiścił na rzecz Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w R. łącznie kwotę 10.000 złotych tytułem zaliczki na poczet ceny zakupu prawa użytkowania wieczystego zabudowanej działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...), prawa własności budynku znajdującego się na tej działce oraz ceny zakupu prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...) - nieruchomości położonych w R.. Na nieruchomości tej planował rozpoczęcie działalności gospodarczej - prowadzenie baru. W tym czasie M. D. (2) wykonywał dorywczo prace budowlane, a dochód który z tego tytułu uzyskiwał stanowił jego źródło utrzymania.

(dowód: faktury VAT k. 49, dowód z przesłuchania stron k. 87-90)

W dniu 30 stycznia 2006 roku uczestnik postępowania zawarł z (...) S.A. w O. umowę pożyczki nr (...). Na jej podstawie uczestnikowi postępowania udzielono pożyczki w wysokości 80.000 złotych na okres 60 miesięcy z 6 miesięcznym okresem karencji spłaty pożyczki. Zgodnie z zawartą umową środki z tytułu udzielonej pożyczki uczestnik postępowania przeznaczyć miał na zakup nieruchomości zabudowanej położonej przy ul. 24 stycznia 18 w R. w celu adaptacji pod działalność gospodarczą (bar i dyskoteka) oraz zakup sprzętu grającego. Spłata pożyczki wraz z odsetkami w wysokości ok. 2000 złotych miesięcznie następować miała zgodnie z harmonogramem spłaty. W dniu zawarcia umowy pożyczki uczestnik postępowania uiścił prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 800 złotych. Pożyczka w wysokości 80.000 złotych została wypłacona w II transzach: I transza w wysokości 72.000 złotych w dniu 27 lutego 2006 roku, II transza w wysokości 8.000 złotych w dniu 13 kwietnia 2006 roku.

(dowód: umowa pożyczki nr (...) wraz z fragmentem harmonogramu spłaty k. 19-23, faktura VAT nr (...) k. 51, informacja z (...) S.A. w O. k. 61)

Uczestnik postępowania M. D. (2) w dniu 6 lutego 2006 roku zawarł z Gminną Spółdzielnią Samopomoc Chłopska w R. umowę sprzedaży, przeniesienia prawa własności na jej podstawie nabył prawo wieczystego użytkowania nieruchomości położonej w R., składającej się z działek gruntu o numerze ewidencyjnym (...) oraz prawo własności budynków posadowionych na działce gruntu nr (...) w postaci magazynu zbożowego, z dobudówką magazynową i dobudówką biurową. W dniu 8 lutego 2006 roku dokonał zakupu drzwi wejściowych za kwotę 650 złotych oraz artykułów sanitarnych, grzejników, kotła centralnego ogrzewania za łączną kwotę 11.802,70 złotych.

(dowód: rachunek nr (...) k. 50, faktury VAT k. 52-54)

Wnioskodawczyni M. D. (1) i uczestnik postępowania M. D. (2) zawarli związek małżeński w dniu 18 lutego 2006 roku. Przed jego zawarciem w budynku posadowionym na działce gruntu 43 zostały rozpoczęte prace remontowe, które wykonywał uczestnik postępowania wraz z członkami swojej rodziny. Po zawarciu związku małżeńskiego wnioskodawczyni nie pracowała, zaś uczestnik postępowania nadal wykonywał prace budowlane, a dochód jaki z tego tytułu uzyskiwał stanowił ich źródło utrzymania. W trakcie trwania małżeństwa strony nabyły lodówkę Beko o wartości 200 złotych oraz telewizor LG o wartości 200 złotych. Strony mieszkając u rodziców uczestnika postępowania kontynuowały wykonywanie prac remontowych budynku w części gdzie miała być prowadzona działalność gospodarcza i następnie w części mieszkalnej znajdującej się na piętrze budynku. W okresie do października 2011 roku zostały wykonane instalacje: centralnego ogrzewania, wodociągowa, kanalizacyjna, elektryczna, wykonano posadzki i podłoża w piwnicy, na parterze w części komunalnej i w łazienkach, tynkowanie i malowanie ścian na parterze, odnowiono ściany w piwnicy, wykonano dobudówkę, stolarkę okienną w części mieszkalnej na piętrze, ścianki działowe i wykończenie ścian na piętrze (w tym kuchni i łazienki), podłogi w części mieszkalnej. Prace w budynku tym wykonywał uczestnik postępowania i pomagali mu członkowie rodziny. Środki finansowe na zakup niezbędnych materiałów pochodziły z kredytu z banku oraz pożyczek uzyskanych od rodziców uczestnika postępowania. Łączna wartość nakładów wyniosła 76.300 złotych

(dowód: opinia biegłego M. S. k. 109-172, zeznania świadka D. D. k. 83v-84, zeznania świadka K. D. k. 83-83v, dowód z przesłuchania stron k. 87-90)

Po wykonywaniu prac w piwnicy budynku oraz na parterze uczestnik postępowania rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, w czym pomagała mu wnioskodawczyni. Działalność tą uczestnik postępowania zakończył po ok. 6 miesiącach i następnie ponownie pracował w branży budowlanej.

(dowód: zeznania świadka Ł. S. k. 82-82v, zeznania świadka S. J. k. 8v-83, zeznania świadka K. D. k. 83-83v, dowód z przesłuchania stron k. 87-90)

Strony od czerwca 2006 roku dokonywały spłaty pożyczki nr (...) zgodnie z ustalonym harmonogramem, przy czym w związku z powołaniem uczestnika postępowania do zasadniczej służby wojskowej zarząd (...) S.A. w O. na wniosek pożyczkobiorcy podjął decyzję w sprawie zawieszenia spłaty pożyczki w okresie od 18 września 2008 roku do zakończenia odbywania służby wojskowej. Od dnia 30 kwietnia 2009 roku spłata pożyczki była kontynuowana. Środki finansowe przeznaczone na spłatę pożyczki pochodziły z dochodu jaki strony uzyskiwały z tytułu pracy, a następnie również z dochodu z wynajmu pomieszczeń niemieszkalnych w budynku położonym w R.. W spłacie tej strony wspierane były przez rodziców uczestnika postępowania. Zdarzało się, że raty pożyczki finansowane były w całości lub w części ze środków uzyskanych od rodziców uczestnika postępowania. W dniu 21 stycznia 2010 roku strony dokonały wpłaty na poczet umowy pożyczki (...) kwoty 23.495 złotych, dokonując tym samym całkowitej spłaty pożyczki. Kwota ta pochodziła od K. D., który udzielił stronom pożyczki, a została spłacona ze środków pochodzących ze sprzedaży działku gruntu nr (...).

(dowód: informacje z (...) S.A. w O. k. 61, k. 62, k. 78, potwierdzenia wpłat k. 24, zeznania świadka K. D. k. 83-83v, zeznania świadka D. D. k. 83v-84, dowód z przesłuchania stron k. 87-90)

Wnioskodawczyni w okresie od 25 listopada 2008 roku do 21 grudnia 2008 roku pobierała stypendium w wysokości 220,80 złotych z Powiatowego Urzędu Pracy, zaś z dniem 22 grudnia 2008 roku utraciła status osoby bezrobotnej. Następnie w okresie od maja 2010 roku do maja 2011 roku prowadziła działalność gospodarczą, a następnie rozpoczęła pracę w zakładzie stolarskim, którą świadczyła do końca trwania małżeństwa.

(dowód: decyzje PUP k. 55-56, zeznania świadka Ł. S. k. 82-82v)

Strony w dniu 12 czerwca 2011 roku zawarły umowę pożyczki nr (...), którą spłacali z majątku wspólnego, zaś od dnia ustania wspólności majątkowej małżeńskiej tj. od dnia 5 listopada 2014 roku uczestnik postępowania dokonał łącznie wpłaty kwoty 14.283,66 złotych tytułem spłaty.

(dowód: potwierdzenia przelewów i wpłat k. 26-42, 44-45)

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 14 października 2014 roku wydanym w sprawie VI RC 833/14 rozwiązał przez rozwód małżeństwo stron. Wyrok uprawomocnił się w dniu 5 listopada 2014 roku.

(dowód: odpis wyroku SO w Olsztynie z dnia 14 października 2014 roku k. 7)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j.t. Dz.U. 2017r., poz. 682) majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.).

Sąd w toku postępowania o podział majątku wspólnego ustala skład i wartość majątku podlegającego podziałowi. W przedmiotowej sprawie strony zgodne były tak co do składu majątku wspólnego oraz jego wartości, jak również sposobu jego podziału. Wnioskodawczyni na rozprawie 28 marca 2018 roku wniosła o przyznanie ruchomości na wyłączną własność uczestnikowi postępowania, na co ten również przystał.

Sąd na podstawie powyższego zgodnego stanowiska stron dokonał podziału majątku wspólnego i tak przyznał uczestnikowi postępowania na wyłączną własność ruchomości składające się na majątek wspólny stron o łącznej wartości 400 złotych. (pkt I i II postanowienia)

Spór między stronami koncertował się zaś w zasadzie wokół nakładów poczynionych w trakcie trwania małżeństwa z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestnika postępowania.

Zgodnie z przepisem przepis art. 45 § 1 zd. 1 i § 3 in fine k.r.o. każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód, przy czym stosuje się to odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.

Uczestnik postępowania przed zawarciem związku małżeńskiego nabył na prawo wieczystego użytkowania nieruchomości położonej w R.: zabudowanej działki gruntu nr (...) i niezabudowanej działki gruntu nr (...) wraz z własnością budynku posadowionego na działce gruntu nr (...) oraz zawarł umowę pożyczki nr (...), z której sfinansował w zasadniczej części zakup nieruchomości. Okoliczności te wynikają wprost z dokumentów: umowy pożyczki zawartej przez uczestnika postępowania w dniu 30 stycznia 2006 roku z (...) S.A. w O. oraz umowy sprzedaży, przeniesienia prawa własności zawartej przez uczestnika postępowania w dniu 6 lutego 2006 roku z Gminną Spółdzielnią (...) w R.. Ten ostatni dokument wprawdzie nie został załączony do akt sprawy przez żadną ze stron, ale skan tego dokumentu został załączony do opinii jaką w przedmiotowej sprawie wydał biegły.

Bezspornym w warunkach niniejszej sprawy był fakt dokonania spłaty pożyczki nr (...), a więc długu osobistego M. D. (2) w trakcie trwania małżeństwa stron oraz przeprowadzenia w tym czasie prac remontowych w budynku posadowionym na działce gruntu nr (...) , przy czym strony rozbieżnie opisywały zakres prac remontowych wykonanych po zawarciu związku małżeńskiego oraz sposób finansowania spłaty rat pożyczki.

Wnioskodawczyni twierdziła, że spłata pożyczki następowała z dochodu, jaki z tytułu działalności zarobkowej uzyskiwali małżonkowie oraz pożyczek, darowizn, które uzyskiwali od rodziców uczestnika postępowania. Jej zeznania w tym zakresie korespondują z zeznaniami K. D., a nawet D. D., M. D. (2). M. D. (1) podkreślała przy tym jednocześnie, że kwoty pozyskane od rodziców M. D. (2) zostały w całości im zwrócone z majątku wspólnego stron, albowiem stanowiły jedynie formę pożyczki.

Stanowisko uczestnika postepowania w tym zakresie było zmienne. W odpowiedzi na wniosek o podział majątku wspólnego twierdził wręcz, że raty pożyczki były w całości spłacane przez jego rodziców, na potwierdzenie czego przedłożył umowę, jaką zwarł z nimi w dniu 7 lutego 2006 roku, w której to umowie rodzice uczestnika postępowania zobowiązali się do spłaty pożyczki . Wnioskodawczyni zakwestionowała tą umowę, twierdząc, że umowa taka nie została zawarta w dacie widniejącej na tym dokumencie. Uczestnik postępowania zaś nie tylko nie złożył wniosku o przesłuchanie chociażby świadków zawarcia tej umowy, których dane znajdowały się na przedłożonym dokumencie, ale podczas przesłuchania w charakterze strony od swojego dotychczasowego stanowiska odstąpił. Mianowicie zeznał, że początkowo rodzice w całości finansowali spłatę raty pożyczki, a następnie dokładali jedynie brakującą część kwoty. M. D. (2), jak również jego brat i matka nie potrafili wskazać jaką kwotę na ten cel przekazali rodzice uczestnika postępowania. D. D. zeznała również, że zdarzały się okres, gdy raty pożyczki były finansowane bez ich udziału.

Strony zgodnie podały, że w okresie spłaty tej pożyczki osiągały dochód z tytułu wynajmu pomieszczeń w budynku położonym na działce nr (...). Dochód ten stanowił zaś majątek wspólny stron (art. 31 § 2 pkt 3 k.r.o.) i obejmował kwotę ok. 1.500 złotych, gdy wynajmowano dwie kondygnacje i ok. 1.300 złotych gdy wynajmowane były jedynie pomieszczenia piwnicy. Kwoty te przeznaczane były na spłatę pożyczki nr (...), co zgodnie przyznały obie strony.

Strony w dniu 21 stycznia 2010 roku tytułem całkowitej spłaty pożyczki dokonały wpłaty kwoty 23.495 złotych, którą w formie pożyczki otrzymali od brata uczestnika postępowania – K. D.. Strony zgodnie twierdziły, że po sprzedaży przez uczestnika postępowania działki gruntu stanowiącej jego własność kwota uzyskana ze sprzedaży został przekazana K. D. tytułem spłaty. Wnioskodawczyni twierdziła, że w ten sposób spłacili pożyczoną kwotę w całości, uczestnik postępowania, jak również K. D., że jedynie w części. Uczestnik postępowania nie wykazał przedkładając chociażby umowę sprzedaży działki gruntu jaką kwotę ze sprzedaży uzyskał i jaką kwotę przekazał bratu. Kwota uzyskana ze sprzedaży składnika majątku osobistego wchodzi w skład majątku wspólnego i gdy została przeznaczona na spłatę długu osobistego jednego z małżonków podlega rozliczeniu.

Pełnomocnik uczestnika postępowania wskazywał, że sytuacja materialna stron po zawarciu związku małżeńskiego była trudna i nie byliby oni w stanie zapewnić utrzymania rodziny i jednocześnie ponoszenia ciężaru związanego ze spłatą pożyczki, której rata oscylowała wokół kwoty 2.000 złotych miesięcznie. Niewątpliwie w oparciu jedynie o przedłożone przez strony dokumenty wniosek taki byłby zasadny. Wnioskodawczyni do stycznia 2010 roku, a więc w okresie kiedy miała miejsce spłata pożyczki przez okres 1 miesiąca w 2008 roku pobierała stypendium z Urzędu Pracy, przez okres od maja 2009 roku do maja 2010 roku prowadziła działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu sklepu. Rodzina korzystała również ze wsparcia z pomocy społecznej, ale pomoc ta była sporadyczna. Miała miejsce 2 czy 3 razy, jak zeznał M. D. (2).

Uczestnik postępowania, za wyjątkiem okresu czasu gdy prowadził działalność gospodarczą na nieruchomości w R., pracował w branży budowlanej. Uzyskiwał dochód z prac remontowych, wykończeniowych, była to działalność niezarejestrowana, którą prowadził samodzielnie bądź przy pomocy osób trzecich, co wynika w sposób bezsprzeczny z zeznań stron i świadków. Uczestnik postępowania starał się wykazać, że dochody te były niewielkie, jednakże poza własnym twierdzeniem okoliczności tej nie udowodnił. Tak matka, jak i brat uczestnika postępowania, zeznali, że ten pracował zawsze i osiągał dochody, który umożliwiały utrzymanie rodziny, a nadto spłatę zobowiązań, w czym okresowo jedynie pomagali rodzice uczestnika.

Pełnomocnik uczestnika postępowania załączył do pisma z dnia 23 stycznia 2017 roku brudnopis podania skierowanego do (...)u przez wnioskodawczynię z prośbą o pomoc finansową wskazując, że dokument ten stanowi dowód, że środki finansowe przeznaczone na spłatę pożyczki (...) pochodziły od rodziców uczestnika postępowania. W ocenie Sądu z dokumentu tego wynika jedynie, że wnioskodawczyni składając podanie złożyła oświadczenie, że rodzice uczestnika postępowania pomagali stronom w spłacie tej pożyczki.

Abstrahując od powyższego, w oparciu o przedstawiony materiał dowodowy nie sposób wykluczyć, że rodzice uczestnika postępowania w trackie trwania małżeństwa stron dokonywali na rzecz małżonków darowizn kwot pieniężnych z przeznaczeniem na spłatę pożyczki nr (...). Uczestnik postępowania nie wykazał jednak w jakiej wysokości przekazali te pieniądze i aby te pieniądze miały być darowane jedynie dla uczestnika postępowania. Stwierdzenie M. D. (2), że rodzice przekazali kwotę 50.000 złotych jest w tym zakresie niewystarczające.

W ocenie Sądu należy przyjąć więc domniemanie, że spłata osobistego długu M. D. (2) w postaci pożyczki nr (...) w trakcie trwania wspólności majątkowej dokonywana była ze środków pochodzących z majątku wspólnego, albowiem uczestnik postępowania nie wykazał, a to na nim w tym zakresie spoczywał ciężar dowodu, że środki na tę spłatę pochodziły z jego majątku osobistego.

Strony postępowania w trakcie trwania małżeństwa wykonywały prace remontowe na nieruchomości zabudowanej działce gruntu nr (...), przy czym uczestnik postępowania twierdził, że zasadnicze prace zostały w całości wykonane przed zawarciem związku małżeńskiego, zaś po jego zawarciu strony jedynie wykonały prace dotyczące położenia podłóg na parterze i na piętrze, wykonaniu ścianek działowych na parterze i na piętrze oraz wybudowały dobudówkę. M. D. (2), jak również świadek D. D. twierdzili, że już w listopadzie 2005 roku po zawarciu umowy przedwstępnej zostały wydane uczestnikowi postępowania klucze do nieruchomości i już wtedy rozpoczął on wykonywanie prac remontowych. Jednakże uczestnik postępowania nie tylko nie wykazał kiedy nastąpiło wydanie kluczy do budynku, w którym miały być prowadzone te prace, ale nawet nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzających chociażby zakup w okresie listopad 2005 roku – styczeń 2006 roku materiałów budowlanych, instalacyjnych.

K. D., który uczestniczył w wykonywaniu prac remontowych na nieruchomości nie pamiętał czy przed zawarciem małżeństwa przez strony jakiekolwiek prace zostały wykonane. Powyższe zeznania w świetle zeznań D. D. oraz uczestnika postępowania nie dają podstaw do przyjęcia, że zakres prac wykonanych w okresie przed zawarciem małżeństwa przez strony czasie był tak szeroki jak to opisuje M. D. (2). Niewątpliwie część prac została w tym czasie wykonana, jednakże gdyby zakres wykonanych przed ślubem prac był tak szeroki, jak to opisywał uczestnik postępowania i świadek D. D. to nic nie stało na przeszkodzie, aby bar został uruchomiony w niedługim czasie po ślubie.

Biegły z zakresu szacowania nieruchomości w opinii, którą wydał w przedmiotowej sprawie oszacował wartość nakładów poczynionych przez strony w okresie od dnia zawarcia małżeństwa stron do października 2011 roku, kiedy to zakończeniu ulec miały prace wykończeniowe w części mieszkalnej budynku. Biegły sporządził opinię w dwóch wariantach ustalając wartość tych nakładów przy uwzględnieniu zakresu prac wykonanych przez strony w tym czasie, a odmiennie przez nie opisywanych. Biegły po dokonaniu oględzin nieruchomości, w których uczestniczyły strony określił wartość nakładów przy uwzględnieniu zakresu prac opisywanych przez wnioskodawczynię - w I wariancie opinii i przez uczestnika postępowania – w II wariancie opinii. Wnioskodawczyni ostatecznie nie kwestionowała opinii w zakresie przyjętej metody dokonanej wyceny, domagając się jedynie przyjęcia wartości nakładów w I wariancie, zaś uczestnik postepowania domagał się przyjęcia wartości nakładów w II wariancie.

Zdaniem Sądu zeznania D. D., M. D. (2), jak również K. D. nie dają podstaw do przyjęcia, że zakres prac remontowych wykonanych na nieruchomości przed zawarciem związku małżeńskiego stron był tak szeroki, jak to opisywał uczestnik postępowania, a tym samym by zasadnym było przyjęcie II wariantu opinii. M. D. (2) nie przedstawił żadnych dokumentów, które potwierdzałyby po pierwsze wydanie kluczy do budynku już w październiku 2005 roku, nie przedłożył umowy przedwstępnej sprzedaży, na którą powoływał się jako podstawę wydania kluczy do budynku, po drugie nie przedłożył żadnych dowodów zakupu materiałów budowalnych, wykończeniowych, instalacyjnych wykorzystywanych do wykonania tych prac w okresie od października 2005 roku do stycznia 2006 roku. Uczestnik postepowania twierdził, że przy wykonywaniu prac pomagali mu członkowie rodziny. Tymczasem świadek K. D. – brat uczestnika postępowania, który pomagał w tych pracach nie był w stanie wskazać czy jakiekolwiek prace remontowe były wykonane w budynku przed ślubem stron. D. D. w sposób szeroki opisywała zakres prac wykonanych w tym czasie, które pokrywają się z zeznaniami M. D. (2). Jednakże z uwagi na brak jakichkolwiek innych dowód potwierdzających zakres prac opisywanych przez M. D. (2) i jego matkę Sąd nie dał im wiary przyjmując tym samym I wariant opinii biegłego, która była jasna i pełna, a biegły w przejrzysty sposób uzasadnił przedstawione w niej wnioski i dokonane wyliczenia.

Odnosząc się do dokumentów w postaci faktur załączony do odpowiedzi na wniosek, a opatrzonych datami 8 luty 2006 roku (k. 50, k. 52, k. 53) i 9 luty 2006 roku (k. 54) nie sposób uznać, że dokumenty te potwierdzają finansowanie zakupu wskazanych na tych dokumentach materiałów przez rodziców uczestnika postępowania, jak wskazywał on sam i jak zeznała D. D.. Na dokumentach tych znajduje się dopisek: „płatne w ciężar pożyczki udzielonej na podstawie umowy nr (...) z dnia 30 stycznia 2006 roku”. M. D. (2) przesłuchany w charakterze strony nie był w stanie początkowo wskazać z jakiego powodu zapis taki znalazł się na fakturach, by w dalszej części zeznań stwierdzić, że zapis ten wynikał z faktu, że jego rodzice, którzy finansować mieli zakup materiałów wskazanych w fakturach w chwili sprzedaży tych materiałów nie mieli pełnej kwoty do zapłaty ceny i dlatego umieszczono taki zapis. Zeznania te nie są wiarygodne. Na fakturach tych znajduje się zapis, że kwoty objęte fakturami zostały zapłacone gotówką. Nadto, w § 2 umowy pożyczki nr (...) znalazł się zapis, z którego wynika, że wypłata pożyczki nastąpi maksymalnie w trzech transzach poprzez przekazanie środków na rachunek bankowy pożyczkobiorcy jako refundacja poniesionych przez pożyczkobiorcę wydatków lub wskazany przez pożyczkobiorcę rachunek bankowy kontrahenta jako forma zapłaty za zobowiązanie pożyczkobiorcy wynikające z realizacji przedsięwzięcia. W umowie przewidziano, że pożyczkodawca stawia do dyspozycji pożyczkobiorcy pożyczkę na podstawie przedłożonych faktur i innych dokumentów za prace wykonane dla realizacji finansowego przedsięwzięcia. Pożyczkobiorca zaś zobowiązał się do zamieszczania na dokumentach dotyczących płatności w ciężar udzielonej pożyczki klauzuli: „płatne w ciężar pożyczki udzielonej na podstawie umowy nr (...) z dnia 30 stycznia 2006 roku”. Powyższe wskazuje więc, że ostatecznie kwoty wskazane w fakturach zostały sfinansowane z pożyczki nr (...), którą w całości strony spłaciły z majątku wspólnego.

Wobec czego Sąd ustalił, że wnioskodawczyni i uczestnik postępowania w trackie trwania małżeństwa dokonali nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika postępowania w łącznej wysokości 156.300 złotych, na którą to kwotę składały się kwoty wydatkowane na koszty związane ze spłatą pożyczki nr (...) tj. 80.000 złotych oraz wartość nakładów poczynionych na remont budynku tj. 76.300 złotych (pkt III postanowienia)

Uwzględniając wartość składników majątku wspólnego, które przypadły uczestnikowi postępowania (400 złotych) oraz wysokość nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika postępowania w trakcie trwania małżeństwa tj. 156.300 złotych i tym samym zwrotu na rzecz wnioskodawczyni przez uczestnika postępowania ½ wysokości tej kwoty tj. 78.150 złotych Sąd zgodnie z art. 46 k.r.o. w zw. z art. 1035 k.c. i art. 212 k.c. zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 78.350 złotych tytułem spłaty w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie (pkt IV postanowienia) .

Sąd w oparciu o przepis art. 320 k.p.c. odroczył termin spłaty. Sąd miał na uwadze w tym zakresie stanowisko uczestnika postępowania wyrażone w odpowiedzi na wniosek o podział majątku wspólnego oraz jego obecną sytuację materialną. Otóż, w odpowiedzi na wniosek M. D. (2) deklarował, że uwzględniając swoją ówczesną sytuację materialną, byłby w stanie zapłacić na rzecz wnioskodawczyni kwotę prawie 10.000 złotych, która w jego ocenie winna przypaść wnioskodawczyni w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocniania się postanowienia w tym zakresie. Zważyć zaś należy, że w tym czasie uczestnik postępowania pracował jedynie dorywczo i oceniając swoje możliwości realnie twierdził, że taką kwotę w deklarowanym okresie jest w stanie zapłacić. Obecnie sytuacja zawodowa i materialna uczestnika postępowania uległa zmianie. Pracuje on na podstawie umowy o pracę, uzyskuje stały dochód. W styczniu 2018 roku sprzedał nieruchomość, której był wyłącznym właścicielem za cenę 200.000 złotych i środki te przeznaczył na zakup domu, w którym obecnie mieszka wspólnie z narzeczoną i synem. W żadnej części zakup tego domu nie był finansowany ze środków pochodzących z kredytu. Tak więc uwzględniając obecną sytuację materialną uczestnika postępowania jest on w stanie dokonać spłaty wnioskodawczyni w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia uzyskując chociażby środki finansowe na ten cel z kredytu bankowego. Rozłożenie spłaty na raty o co wnosił uczestnik postępowania na ostatnim terminie rozprawy byłoby celowe tylko wtedy, gdyby spłata nastąpić miała z bieżących środków, które w nieodległym okresie czasu uczestnik postepowania byłby w stanie zgromadzić. Uwzględniając zaś obecne dochody uczestnika postępowania, płatne przez niego alimenty w wysokości 800 złotych, koszty utrzymania niewątpliwie nie byłby on w stanie z bieżących dochodów zgromadzić środków na raty, które przy przyjęciu 3 rat płatnych co pół roku wynosiliby ponad 26.000 złotych (ponad 4.300 złotych miesięcznie)

Uczestnik postępowania zgłosił żądanie rozliczenia poniesionych przez niego po ustaniu wspólności majątkowej wydatków związanych ze spłatą kredytu wynikającego z umowy zawartej w dniu 12 czerwca 2011 roku w łącznej wysokości 14.283,66 złotych. Żądania tego wnioskodawczyni nie kwestionowała ani co do zasady ani co do wysokości. Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 207 k.c. zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kwotę 7.141,83 złotych tytułem połowy wydatków związanych ze spłatą kredytu po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej (pkt V postanowienia)

Sąd na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 500 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania i oddalił wniosek wnioskodawczyni o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania w pozostałej części. Nadto, na tej samej podstawie oddalił wniosek uczestnika postępowania o zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów postępowania. W tzw. sprawach działowych, do jakich należą sprawy o podział majątku wspólnego, nie zachodzi sprzeczność interesów, niezależnie od tego, jaki dana strona zgłasza wniosek co do sposobu podziału i jakie stanowisko zajmuje w sprawie. W takich postępowaniach strony są też w równym stopniu zainteresowane wynikiem postępowania, a ich interesy w zasadzie są wspólne, gdyż polegają na wyjściu ze stanu wspólności. W warunkach niniejszej sprawy Sąd nie stwierdził podstaw do odejścia od ogólnej zasady ponoszenia kosztów postępowania wyrażonej w art. 520 § 1 k.p.c. (pkt VI i VII postanowienia)

Sąd zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz. U. 2018r., poz. 300) nakazał pobrać od wnioskodawczyni i uczestnika postępowania na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie kwoty po 1.016,70 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego, któremu za wykonaną pracę zostało przyznane wynagrodzenie w łącznej wysokości 2.033,40 złotych. W ocenie Sądu zasadnym jest obciążenie tymi wydatkami stron po połowie (pkt VIII postanowienia)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S.,(...)