Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: S S.R. Kinga Grzegorczyk

Protokolant: st. sekr. sąd. Kamil Kowalik

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2018 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę 5425,20 złotych

1.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwotę 5246 (pięć tysięcy dwieście czterdzieści sześć) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 25 maja 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwotę 3136,69 (trzy tysiące sto trzydzieści sześć 69/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

4.  zwraca ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi na rzecz Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 173,01 (sto siedemdziesiąt trzy 01/100) złote tytułem niewydatkowanej zaliczki z kwoty zaksięgowanej pod pozycją 500016034931.

Sygn. akt I C 195/17

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2016 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wystąpiła przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W. z pozwem o zapłatę kwoty 5425,20 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 maja 2014 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego na czas naprawy powypadkowej uszkodzonego pojazdu poszkodowanej – E. H., wnosząc również o zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, że w dniu 6 marca 2014 r. doszło do wypadku, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki J. o numerze rejestracyjnym (...), którego kierującą była E. H.. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie w zakresie odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej. Poszkodowana w związku z uszkodzeniem pojazdu zmuszona była wynająć pojazd zastępczy na czas likwidacji szkody, tj. od 19 marca do 16 kwietnia 2014 r. Tytułem kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego powód wystawił poszkodowanej fakturę.

[pozew k.4-12]

W dniu 30 stycznia 2017 r. Referendarz Sądowy wydał w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty, uwzględniając powództwo w całości.

[nakaz zapłaty k.38]

Strona pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik strony pozwanej podniósł, że umowa cesji została zawarta przez powoda z P. Ł., a nie E. H.. Ponadto wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła poszkodowanej kwotę 774 zł z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

[sprzeciw od nakazu zapłaty k.41-46]

W piśmie z dnia 30 marca 2018 r. pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie od strony pozwanej zwrotu kosztów procesu według załączonego spisu kosztów i faktury.

[pismo k.196, spis kosztów k.197, faktura k.198]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 marca 2014 r. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki J. o numerze rejestracyjnym (...), będący własnością E. H.. Sprawca szkody w dniu zdarzenia ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) Spółce Akcyjnej w W..

[okoliczność bezsporna]

Poszkodowana wraz ze swoim kolegą - P. Ł. zgłosili szkodę stronie pozwanej w dniu 7 marca 2014 r.

[dowód: zgłoszenie szkody k.130-131]

Pismem z dnia 18 marca 2014 r. strona pozwana powiadomiła E. H., że w ramach szkody zostaną pokryte koszty korzystania z pojazdu zastępczego za okres 6 dni zgodnie z technologią naprawy za dzienną stawką wynajmu auta, wynoszącą 215 zł brutto, wskazując jednocześnie nazwę spółki oraz numer jej telefonu i jej adres e-mailowy celem ustalenia terminu i miejsca odbioru pojazdu zastępczego.

[dowód: pismo k.116]

W dniu 19 marca 2014 r. P. Ł. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu marki A. R. nr rej. (...). Wydanie samochodu poszkodowanej nastąpiło w dniu 19 marca 2014 r. o godzinie 15.15 w Ł.. Najem pojazdu trwał do 16 kwietnia 2014 r., godz. 12.40. Auto było wykorzystywane przez E. H. w celu poszukiwania pracy i dojazdów do lekarza oraz było potrzebne jej z uwagi na inne potrzeby życiowe i konsumpcyjne. W dniu 17 kwietnia 2014 r. strona powodowa wystawiła fakturę za wynajem samochodu zastępczego od 19 marca do 16 kwietnia 2014 r. na kwotę 6888 zł, która została następnie skorygowana do kwoty 6199,20 zł, przy zastosowaniu stawki dziennej w wysokości 221,40 zł brutto.

[dowód: korekta faktury k.19, faktura k.20, umowa najmu k.21, oświadczenie k.24]

P. Ł. przeniósł na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wierzytelność z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 6 marca 2014 r.

[dowód: umowa cesji wierzytelności k.22]

P. Ł. był upoważniony ustnie i pisemnie przez E. H. do wszystkich spraw związanych z naprawą jej pojazdu, najmem pojazdu zastępczego i innych spraw związanych z samochodem poszkodowanej, w szczególności do decydowania oraz podpisywania wszelkich dokumentów zawiązanych z wynajmem auta zastępczego w miejsce uszkodzonego pojazdu poszkodowanej. Poszkodowana również potwierdziła czynności dokonane przez P. Ł., tj. zawarcie umowy cesji wierzytelności, wynikającej z zawartej umowy najmu pojazdu zastępczego, przysługującej jej w stosunku do sprawcy szkody i ubezpieczyciela. E. H. nie mogła jeździć swoim uszkodzonym pojazdem, a samochodu potrzebowała celem dojazdów do pracy i do poruszania się po mieście. Nie miała pieniędzy na naprawę swojego pojazdu ani na wynajem pojazdu zastępczego. Nie dysponowała innym pojazdem. Poszkodowana oddała pojazd zastępczy po wypłacie odszkodowania ale jeszcze przed zakończeniem naprawy jej samochodu. P. Ł. nie jest prawnikiem i nie zna różnicy między zawarciem umowy we własnym imieniu a zawarciem umowy w imieniu i na rzecz innej osoby.

[dowód: upoważnienie k.23, oświadczenie k.25, zeznania świadków: E. H. e-protokół rozprawy 00:09:10-00:23:23 i P. Ł. 00:25:00-00:42:06 CD k.158]

Uzasadniony okres naprawy pojazdu marki J. nr rej. (...), przy uwzględnieniu przebiegu postępowania likwidacyjnego, w związku z wypadkiem z dnia 6 marca 2014 r., mógł wynieść 46 dni. Sam technologiczny czas naprawy wynosi 6 dni w całym procesie postępowania likwidacyjnego. Stawka dobowa czynszu najmu pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody mogła wynosić dla segmentu D (auto zastępcze) 216,98 zł (176,41 zł netto), zaś dla segmentu E (pojazd uszkodzony) - 398,55 zł brutto (324,02 zł netto). Po demontażu w warsztacie przedniego lewego błotnika i zderzaka w samochodzie E. H. nie istniała możliwość ich ponownego bezpiecznego zamontowania. Jazda samochodem nie posiadającym tych elementów nie jest dopuszczalna zgodnie z przepisami załącznika nr 1 dział I pkt 6 pkt 6.1.4 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach. Proces likwidacji całej szkody przy zaangażowaniu obu stron i warsztatu samochodowego może wynieść 46 dni. Przy założeniu, że są zakupione już części do naprawy oraz jest przygotowane stanowisko naprawcze w warsztacie samochodowym, naprawa może być wykonana w terminie 6 dni.

[dowód: pisemna opinia biegłego sądowego k.164-173, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego k.186-187]

Strona pozwana została powiadomiona o umowie cesji z dnia 19 marca 2014 r. z tytułu uszkodzenia pojazdu marki J. nr rej. (...).

[dowód: powiadomienie k.26]

W toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła powodowej Spółce odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztu wynajmu pojazdu zastępczego za sześć dni, przy zastosowaniu dziennej stawki w wysokości 129 zł brutto, tj. łącznie kwotę 774 zł brutto.

[dowód: decyzja k.27-28 i 107-108 oraz k.29-31 i 109-111]

Sąd pominął opinię biegłego sądowego W. S. z dnia 18 kwietnia 2015 r. (k.77-106) załączoną do pisma pełnomocnika powoda z dnia 5 kwietnia 2017 r. Opinia ta została wydana w toku innego postępowania (sygn. akt I C 558/14), a ponadto określała koszt naprawy pojazdu poszkodowanej, która to okoliczność nie miała żadnego znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie powód domagał się zwrotu kosztów pojazdu zastępczego, wynikających z wystawionej faktury. Okolicznością bezsporną był fakt, że sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej.

Zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

P. Ł., mający w tym zakresie pełnomocnictwo od poszkodowanej E. H., zawarł z powodową Spółką w dniu 19 marca 2014 r. umowę, zgodnie z którą przeniósł na powoda przysługującą wobec strony pozwanej wierzytelność z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku z likwidacją szkody w pojeździe marki J. nr rej. (...). Powodowa Spółka weszła zatem w prawa i obowiązki E. H. w powyższym zakresie i jest legitymowana do dochodzenia od strony pozwanej zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, z którego korzystała E. H. w trakcie postępowania likwidacyjnego w związku ze zdarzeniem, w wyniku którego uszkodzeniu uległ jej samochód.

W tym miejscu należy również wskazać, że – jak wynika z zeznań świadka P. Ł., który nie jest prawnikiem – nie zna on różnicy między zawarciem umowy w swoim imieniu a zawarciem jej w imieniu i na rzecz innej osoby, w tym przypadku E. H.. Zawierając zarówno mowę najmu pojazdu zastępczego, jak i umowę cesji wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu tego pojazdu, P. Ł. działał na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu w tym zakresie przez poszkodowaną. Okoliczność ta nie była kwestionowana przez stronę pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego, o czym świadczy nie tylko informowanie E. H. o przyznanym odszkodowaniu w tym zakresie, ale również informacja, że zostanie ono wypłacone we wskazanej kwocie bezpośrednio Spółce (...) (decyzja k.27).

Wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia OC jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierowcy samochodu, który spowodował wypadek (szkodę). Do rozstrzygnięcia o wysokości odszkodowania należnego poszkodowanemu od ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC komunikacyjnego koniecznym jest sięgnięcie do ogólnych reguł Kodeksu cywilnego, odnoszących się do zakresu odszkodowania, w szczególności do przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. Reguły te nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego (tak m. in. Sąd Najwyższy w uchwałach z dnia 15.11.2001 r., III CZP 68/01, publ. OSP z 2002 r., z. 7-8, poz. 103 i z dnia 21.03.2003 r., III CZP 6/03, publ. OSNC z 2004 r., z. 1, poz. 4). Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, jak podkreślał Sąd Najwyższy, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (tak m. in. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 20.02.2002 r., V CKN 1273/00, niepubl. i w wyroku z dnia 16.05.2002 r., V CKN 1273/00, niepubl.).

Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia (uszkodzenia). Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Za szkodę można uznać tylko koszty niezbędne, rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego, którego obciąża ciężar dowodu wysokości szkody.

W rozpoznawanej sprawie powodowa Spółka żądała zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego za okres od dnia 19 marca 2014 r. do dnia 16 kwietnia 2014 r., tj. 28 dni, za co poszkodowanej została wystawiona faktura na kwotę 6199,20 zł brutto, uwzględniająca stawkę dzienną najmu pojazdu w wysokości 221,40 zł brutto.

Strona pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności, a jedynie okres, za który powodowi należy się odszkodowanie oraz dzienną stawkę najmu pojazdu zastępczego, wskazując, że w toku postępowania likwidacyjnego oferowała poszkodowanej wynajem pojazdu zastępczego na 6 dni, w stawce po 215 zł brutto dziennie.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala przyjąć, że uzasadniony czas naprawy pojazdu E. H. w niniejszej sprawie wyniósł 46 dni.

Rozważenia wymagał usprawiedliwiony w tej sprawie czas najmu pojazdu zastępczego. W swojej pierwotnej pisemnej opinii biegły określił ten czas na 6 dni, wskazując, że wynajęcie auta było zasadne jedynie w przypadku naprawy samochodu w warsztacie samochodowym podczas 6 dni technologicznej naprawy.

Należy jednak pamiętać, że likwidacja szkody trwa od dnia wypadku do dnia wypłaty należnego odszkodowania i naprawy uszkodzonego pojazdu. W tym czasie poszkodowany nie może użytkować swego pojazdu, który ze względu na zakres uszkodzeń bądź też demontaż niektórych części w toku oględzin dokonywanych przez przedstawiciela ubezpieczyciela jako likwidatora szkody, nie może być użytkowany w sposób bezpieczny. Nie jest to zatem wyłącznie czas niezbędny do naprawy pojazdu z technologicznego punktu widzenia.

W swojej uzupełniającej opinii pisemnej biegły sądowy potwierdził, że po demontażu przedniego lewego błotnika i zderzaka w samochodzie poszkodowanej nie istniała możliwość ich ponownego, bezpiecznego zamontowania, a pojazd E. H. nie mógł być bezpiecznie użytkowany i dopuszczony do ruchu zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie przeprowadzania badań technicznych pojazdów. Biegły wskazał również, że z jego praktyki jako biegłego wynika, że proces likwidacji całej szkody przy zaangażowaniu obu stron i warsztatu samochodowego może wynieść nawet 46 dni. Strona pozwana w żaden sposób nie udowodniła, aby faktyczny czas naprawy uszkodzonego samochodu poszkodowanej przekraczający w tym przypadku ponad 6 dni, tj. czas niezbędny do naprawy przedmiotowego pojazdu wyłącznie z technologicznego punktu widzenia, był w rozpoznawanej sprawie nieuzasadniony, a przede wszystkim – aby likwidacja szkody przedłużała się z winy poszkodowanej.

Reasumując, Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie wynajęcie pojazdu zastępczego przez P. Ł. w imieniu E. H. w okresie od 19 marca do 16 kwietnia 2014 r., tj. przez 28 dni, było uzasadnione.

Drugą sporną kwestią była wysokość dziennej stawki za wynajem. Zgodnie z fakturą wystawioną przez powoda stawka ta wynosiła 221,40 zł brutto. Tymczasem strona pozwana proponowała poszkodowanej wynajęcie pojazdu zastępczego za 215 zł brutto dziennie. E. H. nie skorzystała z tej propozycji, decydując się na wynajem pojazdu zastępczego za 221,40 zł brutto dziennie. Strona powodowa w żaden sposób nie wykazała, dlaczego poszkodowana nie skorzystała z propozycji ubezpieczyciela w tym zakresie i dlaczego wynajęła pojazd za wyższą stawkę dzienną. Sąd uznał, że zarzut strony pozwanej, że skutkowało to nieuzasadnionym zwiększeniem rozmiaru szkody, jest zasadny.

Mając powyższe na uwadze, Sąd przyjął, że najem pojazdu zastępczego w okresie od 19 marca 2014 r. do 16 kwietnia 2014 r. (28 dni) był zasadny, jednakże przy zastosowaniu stawki dziennej w kwocie 215 zł brutto, a nie 221,40 zł brutto. Należne odszkodowanie wynosi zatem łącznie 6020 zł (28 dni × 215 zł). Od kwoty tej należy odjąć 774 zł z tytułu odszkodowania wypłaconego w toku postępowania likwidacyjnego. Stronie powodowej należy się zatem odszkodowanie dodatkowe w wysokości 5246 zł (6020 – 774).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., mając na uwadze, że powód przesłał stronie pozwanej fakturę w dniu 17 kwietnia 2014 r. Licząc 7 dni na doręczenie faktury pozwanemu wraz z zestawem dokumentów, Sąd przyjął, że doręczenie nastąpiło w dniu 24 kwietnia 2014 r. Wobec powyższego Sąd zasądził odsetki od zasądzonej kwoty 5246 zł zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od dnia 25 maja 2014 r.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo jako bezzasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. statuującego zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Powód wygrał proces w 97 %, a zatem praktycznie w całości. Pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów według złożonego zestawienia, z którego wynika, że stronie powodowej należą się: 1800 zł – koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych, 272 zł – opłata sądowa od pozwu, 2 × 17 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 700 zł – wydatkowana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego, 347,69 zł – koszt dojazdu pełnomocnika na rozprawę w dniu 16 października 2017 r. oraz 246 zł – koszt zastępstwa procesowego substytuta na rozprawie w dniu 16 października 2017 r. Zgodnie z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika zalicza się wydatki jednego pełnomocnika. Koszty wynikające w tego, że radca prawny reprezentujący powodową Spółkę korzystał z pomocy substytuta, ponosząc tym samym koszt 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonej substytucji oraz 246 zł tytułem zastępstwa procesowego substytuta na rozprawie w dniu 16 października 2017 r., nie mogą obciążać strony przeciwnej, tj. pozwanego. Sąd przyjął zatem, że zwrot kosztów procesu należny powodowi od strony pozwanej obejmuje pozostałe koszty ujęte w przedłożonym spisie kosztów, które łącznie wyniosły 3136,69 zł i taką kwotę zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z uwagi na to, że w toku procesu strona pozwana uiściła 350 zł tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego, z której biegłemu została wypłacona kwota 176,99 zł, to na podstawie art. 84 ust. 1 i 2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 300 ze zm.) Sąd zwrócił ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi na rzecz strony pozwanej kwotę 173,01 zł.