Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – V Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2018 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w B.

przeciwko W. M.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 25 maja 2016 r., sygn. akt VIII GC 156/15

I.  oddala apelację;

II.  zasadza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 6.353 (sześć tysięcy trzysta pięćdziesiąt trzy) złote tytułem kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy.

V AGa 3/18

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. domagał się zasądzenia od pozwanego W. M. kwoty 117.642,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu.

Nakazem zapłaty z dn. 30.04.2015r. wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd Okręgowy w B. orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył go w całości i wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z 25.05.2016r. oddalił powództwo i orzekł o kosztach postępowania w sprawie.

Swoje rozstrzygnięcie oparł na następujących okolicznościach.

Strony współpracowały ze sobą od 2001r.

W dn. 2.01.2012r. strony podpisały umowę nr (...) o udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.

Zgodnie z zapisem § 3 pkt 8 umowy koszty badań laboratoryjnych i diagnostycznych przyjmujący zamówienie pokrywa w wysokości 50% wg załącznika cenowego. Wysokość kwoty do zapłaty określa faktura wystawiona przez M. po każdym miesięcznym okresie rozliczeniowym.

Powód obciążył pozwanego fakturą nr (...) z tytułu kosztów badań diagnostycznych na kwotę 22.692 zł. Pismem z dn. 10.06.2013r. pozwany poinformował powoda, że żądanie powoda zapłaty kwoty 22.692 zł jest bezpodstawne.

W dn. 2.01.2013r. strony podpisały umowę nr (...) o udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.

Zgodnie z § 14 umowa została zawarta na czas oznaczony od dnia 2.01.2013r. do 31.12.2013r. Każda ze stron umowy ma prawo wypowiedzieć umowę na koniec miesiąca kalendarzowego z zachowaniem dwumiesięcznego terminu wypowiedzenia. W § 14 pkt 5 i 7 strony określiły warunki, w przypadku zaistnienia których strony mogły rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym. I tak, zgodnie z § 14 pkt 7 pozwany mógł rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku 2 miesięcznej zwłoki zamawiającego w zapłacie należnych 2 rachunków.

W myśl zaś § 4 pkt 12, w przypadku rozwiązania przez przyjmującego zamówienie umowy niezgodnie z warunkami dotyczącymi okresu wypowiedzenia lub odstąpienia bez zgody zamawiającego od realizacji świadczeń objętych umową, przyjmujący zamówienie zobowiązany jest do zapłaty kary umownej w wysokości 70% kwoty rocznego zobowiązania, o którym mowa w załączniku cenowym do umowy.

W dn. 24.04.2013r. powód wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 22.692 zł z tytułu połowy kosztów badań diagnostycznych za okres od I-XII 2012r. oraz sporządził „rozliczenie badań laboratoryjnych i diagnostycznych za cały rok 2012.

W/w fakturę i rozliczenie badań świadek A. S. wręczyła pozwanemu, który po kilku minutach zwrócił jej te dokumenty twierdząc, że ich nie przyjmuje.

Po powrocie świadka M. W. z urlopu pozwany poinformował go, że nie zgadza się na obciążanie go kosztami badań laboratoryjnych, gdyż do tej pory, od 11 lat strony rozliczały się na punkty.

W 2013r. powód nie wypłacił pozwanemu wynagrodzenia za 2 m-ce, kompensując jego rachunki z tego tytułu z fakturą VAT nr (...).

Pozwany zdał sobie sprawę, że kolejne miesiące mogą wyglądać podobnie i uznał, to za ważny powód do rozwiązania umowy z powodem.

Pismem z dn. 2.05.2013r. pozwany poinformował powoda, iż w oparciu o § 14 ustęp 7 umowy o udzieleniu świadczeń zdrowotnych nr (...) w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej z dn. 2.01/2013r., w związku z bezskutecznym upływem terminów płatności rachunków nr (...) z dn. 28.02.2013 oraz (...) z dn. 29.03.2013, rozwiązuje ww. umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Pozwany nie zaewidencjonował faktury VAT nr (...) w swojej dokumentacji księgowej.

Pismem z dn. 29.10.2014r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 117.642,24 zł wynikającej z tytułu kar umownych zgodnie z § 4 ust. 12 umowy o udzielenie świadczeń zdrowotnych nr (...) oraz faktury VAT nr (...) z dn. 24.04.2013r.

Wyrokiem z dn. 20.12.2013r. w sprawie VIII GC (...) upr Sąd Rejonowy w B. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.396,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31.03.2013r. do dnia zapłaty, a wyrokiem z dn. 7.08.2014r. w sprawie VIII GC (...) upr kwotę 7.056,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30.04. (...). do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia.

Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadka A. S. i pozwanego, gdyż są one logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniają. Sąd Okręgowy dał też częściowo wiarę zeznaniom świadka M. W., przy czym sąd nie dał wiary jego zeznaniom w tej części, w której twierdził on, że strony wspólnie ustaliły, iż rozliczenie kosztów badań będzie się odbywało po roku, po wystawieniu faktury przez (...) i że pozwany się na to zgodził. Pozwany bowiem zaprzeczył tej okoliczności a jednocześnie świadek zeznał, że strony co do zasady przy podpisywaniu umowy nie omawiały ich postanowień.

Sąd I instancji dał też wiarę dowodom z dokumentów, które strony złożyły do akt, gdyż co do zasady strony nie kwestionowały ich prawdziwości i autentyczności.

Sąd Okręgowy odnosząc się do podniesionego przez pozwanego zarzutu braku legitymacji czynnej po stronie powoda, stwierdził, że wobec dokumentów dołączonych przez powoda do pisma z dn. 13.04.2016r. – zarzut ten okazał się nieuzasadniony. Pozwany ostatecznie zarzut ten cofnął. Podobnie za nieuzasadniony należy uznać zarzut pozwanego dotyczący przedawnienia roszczenia powoda, którego z resztą nie uzasadnił.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego łącznej kwoty 117.642,24 zł z ustawowymi odsetkami, przy czym w uzasadnieniu pozwu wskazał, że na kwotę tę składają się kwoty:

- 22.692 zł tytułem połowy kosztów badań laboratoryjnych,

- 94.950,24 zł z tytułu kar umownych za nieuzasadnione zdaniem pozwanego rozwiązanie przez powoda umowy nr (...) bez wypowiedzenie.

Odnosząc do roszczenia o zapłatę kwoty 22.692 zł Sąd Okręgowy wskazał, że w § 3 pkt 8 umowy z dn. 2.01.2012 r. nr (...) strony postanowiły, ze koszty badań laboratoryjnych i diagnostycznych przyjmujący zamówienie pokrywa w wysokości 50 % wg załącznika cenowego. Wysokość kwoty do zapłaty określa faktura wystawiona przez M. po każdym miesięcznym okresie rozliczeniowym.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy przesądził, czy roszczenie powoda było uzasadnione w tej części co do zasady, w związku z zarzutem pozwanego, iż nigdy nie wyraził on zgody na obciążanie go kosztami badań laboratoryjnych, a umowę o treści dołączonej do pozwu pozwany podpisał, nie czytając jej.

Zgodnie z art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Pozwany nie kwestionował, że złożył podpis pod teksem umowy, wskazując jedynie, że podpisał umowę nie czytając jej. Dodał, że dopiero w domu pobieżnie przeczytał jej postanowienia i nie wyraził zgody na obciążanie go kosztami badań laboratoryjnych
i diagnostycznych.

W związku z takim stanowiskiem pozwanego Sąd Okręgowy stwierdził, że pozwany jest przedsiębiorcą, który jak przyznał, prowadzi od kilkunastu lat działalność gospodarczą w oparciu o pisemne umowy zawierane z powodem, w związku z czym powoływanie się przez niego na okoliczności nieprzeczytania umowy przed jej podpisaniem, lub czytanie jej pobieżnie, nie może zasługiwać na uwzględnienie. Co prawda, również świadek M. W. (2) zeznał, że obciążanie pozwanego kosztami badań było sytuacją nową w 2012r., że nigdy wcześniej, podpisując umowę strony nie czytały jej wspólnie i nie omawiały poszczególnych jej zapisów, że każdy lekarz dostawał egzemplarz umowy i zwracał go podpisany, jednak również te okoliczności nie mogą przekreślać faktu, że pozwany jednak umowę podpisał. Ponadto, skoro już doszło do tego, że pozwany podpisał umowę nie czytając jej, to w momencie, w którym stwierdził że podpisana przez niego umowa nie odpowiada w swej treści ustaleniom stron w trakcie rokowań, winien domagać się od powoda podpisania aneksu do umowy lub złożyć oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wypływem błędu, jeżeli taka okoliczność istotnie miała miejsce. Zgodnie z § 21 pkt 2 umowy – zmiana umowy wymagała formy pisemnej pod rygorem nieważności, w związku z czym trudno uwzględnić stanowisko pozwanego, że w związku z faktem że przez cały okres obowiązywania umowy powód nie obciążał pozwanego kosztami badań, dowodzi to zgodnej zmiany przez strony warunków umowy w sposób odpowiadający dotychczasowej praktyce stron.

Co prawda pozwany w złożonych zeznaniach stwierdził, że kiedy spostrzegł, że w umowie jest zapis o ponoszeniu przez niego w połowie kosztów badań laboratoryjnych, powiedział świadkowi W., że się z tym nie zgadza i że świadek odpowiedział iż zajmą się tym później, a na razie mają pracować według starych zasad, jednakże jak już wcześniej wskazano, strony nie podpisały stosownego aneksu do umowy w tej części.

Powód wskazał w uzasadnieniu pozwu, że pozwany zlecił wykonanie:

-

1560 badań laboratoryjnych, których łączny koszt wyniósł 9.759 zł;

-

2.291 badań EKG, na łączną kwotę 34.365 zł,

-

21 badań USG jamy brzusznej na łączną kwotę 1.260 zł.

Następnie powód wskazał, że 22.03.2013r. otrzymał od (...) fakturę VAT za wszelkie zlecone w 2012 r. badania, wobec czego wystawił pozwanemu rozliczenie zleconych przez niego badań i wystawił fakturę nr (...).

Pozwany zakwestionował roszczenie powoda zarówno co do zasady jak i co do wysokości, wskazując, iż dowody dołączone przez powoda do pozwu nie wykazują sposobu wyliczenia przez powoda kwoty dochodzonej pozwem. W szczególności pozwany podniósł zarzut, że do umowy z dn. 2.01.2012r. nr (...) powód nie dołączył załącznika cenowego, o którym mowa w § 3 ust. 8 umowy i jednocześnie nie sprecyzował, który z załączonych do pozwu dokumentów stanowi ten załącznik, a w szczególności, że załącznikiem takim jest „cennik badań kardiologa”. Ponadto, pozwany podniósł, że do akt sprawy VIII GC (...) upr, jaka toczyła się przed Sądem Rejonowym w B. powód dołączył inny cennik badań kardiologa w powodowej spółce od 1 stycznia 2012r. i Sąd Okręgowy stwierdził, że istotnie dokumenty te różnią się od siebie.

Powód nie przedłożył załącznika cenowego, który uznać by można za załącznik, o jakim mowa w § 3 pkt 8 umowy, zwłaszcza, że w umowie załącznik ten nie został bliżej skonkretyzowany. Wprawdzie wymieniono wśród załączników do niej, w pkt 5 „cennik usług medycznych media Sp (...)” i powód złożył podpis pod zapisem umowy „załączniki do umowy otrzymałem”, jednakże powód nie wykazał, że „cennik badań kardiologa” przedłożony przez niego do akt sprawy jest załącznikiem o którym mowa w § 3 pkt 8 umowy i otrzymanie którego pozwany poświadczył swoim podpisem, zwłaszcza wobec uzasadnionego zarzutu podniesionego przez pozwanego, co do różnic w cennikach złożonych przez powoda w niniejszej sprawie i w sprawie VIII GC (...), którą prowadził Sąd Rejonowy.

Powód wskazał w uzasadnieniu pozwu, iż pozwany zlecił wykonanie 1.560 badań laboratoryjnych. Potwierdzeniem tej okoliczności miały być m.in. dołączone do pozwu wydruki komputerowe zarejestrowane w systemie (...). Wydruki te zawierają listę 492 pozycji. Zestawienie to nie zawiera kosztów poszczególnych badań ani łącznej sumy tych kosztów. Do pozwu powód dołączył natomiast cennik badań laboratoryjnych pozwanego obowiązujący w okresie od 1.01.2012r., który jak należy domniemać, miał wykazać cenę poszczególnych badań laboratoryjnych. Powód jednak nie wykazał, a nawet nie zaznaczył, które z cen wskazanych w tym cenniku przyjął jako podstawę do wyliczenia łącznego kosztu tych badań na kwotę 9.759 zł. Zgodnie z § 3 pkt 8 umowy, koszty badań laboratoryjnych miały wynikać z załącznika cenowego. Tymczasem, pomijając fakt, że cennik przedłożony przez powoda wzbudza wątpliwości, to ponadto, wśród załączników do umowy wymieniono jedynie w pkt 5 w/w „cennik usług medycznych media Sp z o.o. (...)”. Z umowy wynikało więc, że załącznikiem do niej był jeden cennik, a w szczególności nie wynikało aby takim załącznikiem, na podstawie którego miały być wyliczane koszty badań laboratoryjnych był „cennik badań laboratoryjnych” załączony przez powoda do akt. Zwłaszcza, że pozwany w złożonych zeznaniach zaprzeczył, aby taki cennik był załącznikiem do umowy. Umowa ponadto zawiera w wykazie załączników jeden „cennik usług medycznych (...) sp. z o.o (...)”, gdy tymczasem okazuje się, że u powoda funkcjonowało kilka cenników, które jak wynika z treści pisma procesowego powoda z dn. 12.06.2015r. były ogólnodostępne. Jednakże nawet ogólnodostępne cenniki nie mogą stanowić podstawy rozliczeń stron, jeżeli strony tego wyraźnie nie zapiszą w umowie. A taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie. Tak więc, co do badań laboratoryjnych, powód co prawda wskazał że zlecał ich wykonanie pozwanemu ale nie przyporządkował poszczególnym badaniom ceny za ich wykonanie zgodnie z załączonym cennikiem, w związku z czym wskazana przez powoda łączna kwota 9.759 zł za te badania nie poddaje się weryfikacji sądu.

Powód dołączył też komputerowe „zestawienie usług wykonanych w (...) sp. z o.o. za okres od 1.01.2012r. do 31.12.2012r., zawierający wykaz 2290 usług elektrokardiograficznych. Z wykazu tego nie wynika jednak, że badania te zlecił pozwany i nie zawiera on kosztów poszczególnych badań ani łącznej sumy tych kosztów. Można przyjąć, że skoro między stronami nie było sporu co do tego, że pozwany był jedynym kardiologiem zatrudnionym u powoda i tylko on zlecał badania EKG – wykaz 2.290 badań dotyczy badań zleconych przez pozwanego.

Jednak pozwany w złożonych zeznaniach wyjaśnił, iż nie zgadzał się z wykazem badań EKG które otrzymał od powoda, gdyż badania takie zlecał on w pojedynczych przypadkach, a na wydrukach prawie każdy pacjent miał wykonane takie badanie. Pozwany zeznał, że wynikało to z tego, że świadek M. W. zlecił rejestratorkom kierowanie każdego pacjenta z poradni kardiologicznej na badanie EKG. Dodał, że pacjenci, którzy mieli badanie Echo nie musieli mieć wykonywanych badań EKG, te badania były więc po raz kolejny wykonywane ale nie na jego zlecenie. Bywało tak, że pozwany co prawda wprowadzał wynik badania EKG do systemu ale to nie on ale rejestratorki kierowały pacjenta na badanie EKG.

Jeżeli natomiast chodzi o 21 badań USG nerek, to powód nie wykazał, że zlecił je właśnie pozwany, a przedłożone przez powoda zestawienie, na to nie wskazuje. Świadek M. W. (2) zeznał zaś, że zgodnie z decyzją (...) można było do rozliczeń wpisywać jedynie te badania, które lekarz sam zlecił i wykonał, a nie można przepisywać badań, z którymi pacjent przyszedł.

Powód dołączył „zestawienie usług wykonanych w (...) sp. z o.o. za okres od 1.01.2012r. do 31.12.2012r., zawierający wykaz usług (...) nerek, zawierający 21 takich usług. Wykaz ten nie zawiera kosztów poszczególnych badań ani łącznej sumy tych kosztów. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że łączny koszt tych badań wynosi kwotę 1.260 zł i została wyliczona na podstawie „cennika badań kardiologa”, zgodnie z którym koszt jednego badania USG wynosił 60 zł.

Pozwany zarówno w toku procesu, jak też przed jego wszczęciem, w piśmie z dn. 10.06.2013r. zakwestionował nadesłane mu przez powoda „Rozliczenie badań laboratoryjnych i diagnostycznych za cały 2012r.” i zestawienie usług wykonanych w M. (...). Pozwany podniósł ponadto, że powód nie przedstawił żadnego dowodu faktycznych kosztów badań, kwestionując sposób ustalenia tych kosztów przez powoda wyłącznie poprzez zastosowanie cenników badań dla pacjentów.

W ocenie Sądu Okręgowego, wobec tak postawionego zarzutu przez pozwanego, ciężar dowodu w zakresie wykazania wysokości dochodzonego roszczenia spoczywał zgodnie z art. 6 k.c. na powodzie. Zdaniem Sądu I instancji powód ciężarowi temu nie sprostał. W szczególności, nie zasługiwało na uwzględnienie twierdzenie powoda, że pozwany uznał dług, poprzez zaksięgowanie faktury VAT nr (...) albowiem pozwany temu zaprzeczył a okoliczność ta nie wynika z przedłożonej przez pozwanego dokumentacji podatkowej.

Nie można też przyjąć aby powód wykazał koszt badań przesłaniem pozwanemu zestawienia wykonanych badań. W szczególności, że pismem z dn. 10.06.2013r. pełn. pozwanego zakwestionowała zarówno fakturę nr (...), jak i nadesłane pozwanemu zestawienia. Z dołączonego do akt rozliczenia badań diagnostycznych i laboratoryjnych z dn. 24.04.2013r. również nie wynika sposób wyliczenia tych kosztów przez powoda. Pozwany w piśmie z dn. 10.06.2013r. zakwestionował także fakt zlecania przez niego badań wymienionych w nadesłanych mu zestawieniach.

Zgodnie z § 3 pkt 8 umowy powód miał dokonywać rozliczenia kosztów badań laboratoryjnych i diagnostycznych co miesiąc i wysokość kwoty do zapłaty przez pozwanego miała wynikać z faktur wystawianych przez powoda po każdym miesięcznym okresie rozliczeniowym. Tymczasem powód wystawił pozwanemu jedną fakturę za cały rok 2012r. i to w dn. 24.04.2013r. Można wnioskować z uzasadnienia pozwu, powód wyliczając koszt badań, którymi obciążył pozwanego dokonał prostego przemnożenia ilości badań, które na podstawie wydruków komputerowych uznał jako badania zlecone przez pozwanego, przez koszt każdego z tych badań wynikający z cennika kardiologa i cennika badań laboratoryjnych, które dołączył do pozwu. Tymczasem świadek M. W. (2) zeznał, że pomimo tego, iż powód miał wystawiać pozwanemu rachunek co miesiąc - nie było to takie proste, bo często lekarz nie mógł wpisać badań zleconych, tylko mógł je wpisać, gdy pacjent przyszedł po odbiór wyników. Czasami fundusz nie uznawał danej usługi i należało ją na nowo weryfikować. Powód nie wykazał zaś, czy którekolwiek z badań przypisanych pozwanemu podlegało takiej weryfikacji czy to przez powoda, czy przez (...) i w związku z tym, nie wykazał aby mógł do obliczenia kosztów przyjąć proste przemnożenie ilości badań przez ich cenę wynikającą z cennika. Świadek stwierdził, że mimo, iż zgodnie z umową za koszty badań rozliczenia z pozwanym miały się odbywać co miesiąc, to dla powoda korzystnym było się rozliczać całościowo za cały rok, nie wyjaśniając jakie to miałoby znaczenie dla rozliczenia miesięcznego między stronami i dodał też, że nie wie, czy wszystkie usługi świadczone przez powoda zostały rozliczone przez (...). W szczególności, świadek stwierdził, że powód nie mógł wcześniej rozliczyć badań z pozwanym dopóki (...) ich nie zatwierdził, bo do rozliczenia z pozwanym powód brał tylko te badania, które były zaakceptowane z (...). Powód nie wyjaśnił natomiast dlaczego w związku z tym w umowie strony zapisały, że rozliczenie badań będzie się odbywało co miesiąc, a poza tym nie wykazał czy do rozliczenia z pozwanym przyjął rzeczywiście tylko te badania, które były zaakceptowane przez (...), a z dołączonych do pozwu wydruków komputerowych to nie wynika. Zatem, w świetle zeznań świadka W. trudno uznać, czy koszty badań, o których m owa w § 3 pkt 8 umowy, miały odpowiadać cenom wynikającym z cennika, które były de facto cenami dla pacjentów, czy też ceny z cennika miały być jedynie punktem wyjściowym do obliczenia tych kosztów, po uwzględnieniu tych wszystkich okoliczności o których mówił świadek W.,
a w szczególności po weryfikacji tych kosztów przez (...).

Pozwany ponadto zakwestionował aby zlecał wszystkie badania wynikające
z przedłożonych przez powoda zestawień.

Powód nie przedłożył też faktury VAT z dn. 22.03.2013 r., otrzymanej od (...), a jak wskazał w pozwie, na jej podstawie wystawił on fakturę VAT nr (...) na rzecz pozwanego i nie wykazał w związku z tym, jakie znaczenie dla obliczenia kosztów badań miała ta faktura, skoro jak wynika z uzasadnienia pozwu ostatecznie koszty te powód obliczył mnożąc ilość badań przez ich ceny wynikające z cenników.

Wobec zarzutu pozwanego, powód nie wykazał też czy za badania zlecone przez pozwanego otrzymał faktycznie zapłatę przez (...) i czy tym samym nie doszło ze strony powoda do próby bezpodstawnego wzbogacenia.

Powód nie zaprzeczył też twierdzeniu pełn. pozwanego, wyrażonemu na rozprawie w dn. 13.11.2015r., że cennik badań to nie jest rzeczywisty koszt badań, a zgodnie z umową rozliczeniu między stronami miał podlegać koszt badań.

Odnosząc się do roszczenia o zapłatę kwoty – 94.950,24 zł Sąd Okręgowy wskazał, że pismem z dn. 2.05.2013r. pozwany poinformował powoda, że w oparciu o § 14 ustęp 7 umowy o udzieleniu świadczeń zdrowotnych nr (...) z dn. 2.01.2013 r., rozwiązuje tę umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia, w związku z bezskutecznym upływem terminów płatności rachunków nr (...) z dn. 28.02.2013 oraz (...) z dn. 29.03.2013.

Zgodnie z treścią w/w § 14 ust. 7 w/w umowy stron, przyjmujący zamówienie może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku 2-miesięcznej zwłoki zamawiającego w zapłacie należnych rachunków.

Zgodnie zaś z § 4 pkt 12 umowy, w przypadku rozwiązania przez przyjmującego zamówienie umowy niezgodnie z warunkami dotyczącymi okresu wypowiedzenia lub odstąpienia bez zgody zamawiającego od realizacji świadczeń objętych umową, przyjmujący zamówienie zobowiązany jest do zapłaty kary umownej w wysokości 70% kwoty rocznego zobowiązania, o której mowa w załączniku cenowym do umowy.

Pismem z dn. 29.10.2014 r. powód powiadomił więc pozwanego, że wzywa go do niezwłocznej zapłaty kwoty 117.642,24 zł z tytułu kar umownych zgodnie z § 4 ust. 12 umowy i faktury VAT nr (...).

Zgodnie z treścią art. 746 § 1 k.c. dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie.

Również przyjmujący zlecenie zgodnie z treścią art. 746 § 2 k.c. może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. W myśl art. 746 § 3 k.c. nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów. Co do zasady zatem, zgodnie z treścią w/w przepisu przyjmujący zlecenie odpłatne może je wypowiedzieć w każdym czasie bez ważnego powodu, chyba że termin wypowiedzenia lub przesłanki zostały określone w umowie.

Natomiast z ważnego powodu może je wypowiedzieć w każdym czasie, przy czym nawet jeśli do takiego wypowiedzenia ze strony przyjmującego zlecenie doszłoby bez ważnego powodu, to i tak powoduje ono, że stosunek prawny wygasa ale po stronie przyjmującego zlecenie powstaje obowiązek naprawienia szkody drugiej stronie.

W art. 746 k.c. jako regułę wyrażono więc swobodę stron w jednostronnym spowodowaniu zakończenia stosunku zlecenia bez względu na motywy, jakimi kierował się wypowiadający, jak też swobodę zrzeczenia się przez strony możliwości rozwiązania stosunku zlecenia, a zabroniono jedynie zrzeczenia się z góry możliwości dania wypowiedzenia z ważnych powodów.

Wypowiedzenie z art. 746 k.c. ma na celu przerwanie istniejącego stosunku prawnego z chwilą dojścia do drugiej strony oświadczenia woli o wypowiedzeniu (art. 61 k.c.) i jest konsekwencja oparcia stosunku zlecenia na wzajemnym zaufaniu stron.

Oczywiście należy zgodzić się z poglądem, iż przepis art. 746 § 1 k.c. ma charakter dyspozytywny i wyrażona w nim zasada dopuszczalności wypowiedzenia zlecenia w każdym czasie może być zmieniona wolą stron. W szczególności, strony mogą określić w umowie przesłanki oraz termin wypowiedzenia. Przy czym granicę ich swobody w tym zakresie wyznacza właśnie bezwzględnie wiążący § 3 w/w artykułu. Innymi słowy, strony, dążąc do nadania umowie zlecenia większej trwałości, zwłaszcza w szczególności w sytuacji, w której treścią umowy ma być odpłatne wykonywanie czynności przez przyjmującego zlecenie, mogą ograniczyć możliwość wypowiedzenia, uzależniając jego złożenie od wystąpienia określonych okoliczności. Ograniczenie takie nie pozbawia jednak ani zleceniodawcy, ani zleceniobiorcy uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów w każdym czasie.

Sąd Okręgowy zauważył, że w judykaturze wydaje się przeważać pogląd akceptujący dopuszczalność ograniczenia przez strony w umowie ograniczenia z art. 746 § 3 k.c. przez uzgodnienie terminów wypowiedzenia, jednakże Sąd Okręgowy podziela stanowisko, zgodnie z którym wprowadzenie do stosunku stron, umownego terminu wypowiedzenia w celu nadania temu stosunkowi większej trwałości, nie może powodować, aby cel ten przeważał nad ochroną relacji zaufania, leżącej u podstaw stosunku zlecenia i pełnomocnictwa zapewnionej m.in. przez uprawnienie do wypowiedzenia w sytuacjach, w których relacja ta została naruszona. Uznać zatem należy, że jedynie w wyjątkowych sytuacjach, w których strony dały jednoznaczny wyraz swej woli zastosowania okresu wypowiedzenia także do przypadków wystąpienia ważnego powodu wypowiedzenia, a wykładnia całej treści umowy (art. 65 § 2 k.c.) prowadzi do wniosku, iż strony zrezygnowały w części z ochrony łączącej ich relacji zaufania, wspomniane postanowienie umowne można uznać za niepozostające w kolizji z imperatywną normą art. 746 § 3 k.c. W innych wypadkach, w szczególności w przypadku, gdy strony uzgodniły jedynie ogólny termin wypowiedzenia, a wykładnia ich oświadczeń woli nie daje podstaw do w/w konkluzji, wystąpienie ważnego powodu uprawnia każdą ze stron do wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym – art. 746 § 3 k.c.

Tak więc, wynikająca z art. 746 k.c. norma pozwalająca wypowiedzieć zlecenie każdej ze stron w każdym czasie, nawet bez ważnych powodów, ma charakter względnie obowiązujący. W umowie tej można więc wyłączyć tę możliwość albo obwarować ją terminami w odniesieniu do jednej lub obu stron.

Natomiast wobec brzmienia art. 746 § 3 k.c,, zgodnie z którym nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów, takie ograniczenie byłoby nieważne. W niniejszej sprawie powód nie wykazał aby pomimo wskazania terminu do złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy i pomimo treści § 14 ust. 5 i 7 umowy, wolą stron było ograniczenie możliwości wypowiedzenia umowy z ważnych powodów terminem lub jedynie do wypadków w niej wskazanych. Powód z resztą na taką okoliczność w toku procesu się nawet się nie powoływał.

Ponadto strony w umowie nie ograniczyły możliwości jej wypowiedzenia z ważnych powodów jakimkolwiek terminem, co w judykaturze przyjmuje się za dopuszczalne (wyrok Sądu Najwyższego z dn. 20.04.2004 r., V CK 433/03, OSNC 2004/12/205, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 25.03.2010 r., I ACa 4/10, Lex nr 1120129, wyrok Sądu Najwyższego z dn. 15.10.2014 r., V CSK 684/13, lex nr 1551437), a wręcz w § 14 pkt 5 i 7 potwierdziły możliwość wypowiedzenia jej przez każdą ze stron z ważnych powodów w trybie natychmiastowym, przy czym w ocenie sądu nie stoi to na przeszkodzie aby strony mogły w ten sposób wypowiedzieć umowę również w przypadku zaistnienia innych ważnych powodów poza tymi przewidzianymi w umowie. Jak bowiem wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dn. 9.05.2014 r., V ACa 911/13, Lex nr 1466806) – można dopuścić umowne określenie trybu wypowiedzenia umowy zlecenia, zachowując jednak istotę i cel przepisu art. 746 § 3 k.c. Można zatem przyjąć za dopuszczalne postanowienie umowne, które przewidywałoby dodatkowe warunki wypowiedzenia, nie eliminujące możliwości wypowiedzenia ani nie uszczuplające zakresu ważnych powodów.

Powód nie wykazał (zgodnie z art. 65 k.c.), że w związku z takimi zapisami umownymi, wolą stron było aby termin wypowiedzenia określony w §14 pkt 2 miał dotyczyć też wypowiedzenia umowy z ważnych przyczyn, zwłaszcza, że przykładowe ważne przyczyny wymienione w umowie (§ 14 pkt 2 i 7) wolą stron uprawniały je do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.

Strony określiły termin wypowiedzenia jedynie w związku z dyspozytywną treścią art. 746 § 1 k.c. dla powodów innych niż ważne, na co wskazał pozwany
w sprzeciwie od nakazu zapłaty, a co powód przyznał w piśmie procesowym
z dn.12.06.2015r. Sąd Najwyższy wskazał w uzasadnieniu wyroku z dn. 21.08.2008r., IV CSK 202/08, Lex nr 466003, w ramach swobody umów strony mogą wyłączyć, w odniesieniu do jednej z nich lub obu stron, uprawnienie do wypowiedzenia umowy z innych powodów aniżeli ważne. Nie mogą jedynie zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów, gdyż stoi temu na przeszkodzie art. 746 § 3 k.c.

Natomiast zarówno w stosunku do powoda jak i do pozwanego, strony przewidziały co do zasady możliwość wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym w okolicznościach wskazanych w § 14 pkt 5 i pkt 7, bez wprowadzenia okresów wypowiedzenia, jednakże w ocenie sądu przykładowe wyliczenie „ważnych powodów” w umowie nie przesądza, że zgodnie z art. 746 § 3 k.c., w przypadku zajścia innych ważnych powodów stronom przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy w każdym czasie.

Skoro zatem, zgodnie z treścią art. 746 § 3 k.c. nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów, to tym bardziej, skoro pozwany podnosi, że z takiego uprawnienia skorzystał i wypowiedział umowę z ważnych powodów, nie można przyjąć aby powód mógł go obciążyć z tego tytułu karami umownymi. Tym bardziej, że z mocy art. 746 § 2 k.c., w przypadku gdyby wypowiedzenie umowy przez pozwanego nie nastąpiło z ważnego powodu, i tak byłby on odpowiedzialny za ewentualną szkodę powoda. Ponadto jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu w/w wyroku z dn.21.08.2008r. – strony mogą zastrzec karę umowną na wypadek wypowiedzenia umowy zlecenia z innych powodów aniżeli ważne.

Ponadto, zapis umowy w § 4 pkt 12 w ocenie Sądu I instancji należy tłumaczyć w ten sposób, że zastrzeżone w nim kary umowne dotyczą rozwiązania przez przyjmującego zamówienie umowy niezgodnie z warunkami dotyczącymi okresu wypowiedzenia lub odstąpienia bez zgody zamawiającego od realizacji świadczeń objętych umową. Strony przewidziały w umowie stosowne okresy wypowiedzenia i gdyby pozwany skorzystał z możliwości rozwiązania umowy za wypowiedzeniem i naruszył warunki dotyczące okresu wypowiedzenia umowy bez ważnego powodu, określonego w § 14 pkt 2 umowy, wówczas przysługiwałoby powodowi żądanie zapłaty kar umownych. Na taką interpretację zapisu umowy wskazywał pozwany, a powód nie wykazał (zgodnie z art. 6 k.c. i art. 65 k.c.) aby wola stron była inna.

W przedmiotowej sprawie pozwany rozwiązał umowę bez wypowiedzenia, wskazując w piśmie z dn. 2.05.2013r. jako przyczynę brak zapłaty za rachunki nr (...). Co prawda istotnie zgodnie z § 14 ust. 7 w/w umowy strony postanowiły, że przyjmujący zamówienie mógł rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku 2-miesięcznej zwłoki zamawiającego w zapłacie należnych rachunków, jednakże w ocenie Sądu Okręgowego, nie wyłącza to możliwości wypowiedzenia przez pozwanego umowy w każdym czasie także z innych ważnych powodów. Granicę swobody stron w tej kwestii wyznacza art. 746 § 3 k.c. W związku z powyższym, zdaniem Sądu I instancji zapis § 14 ust. 7 umowy powinien być odczytany jako dodatkowe postanowienie stron, regulujące przypadek umożliwiający przyjmującemu zlecenie na jego rozwiązanie bez wypowiedzenia, który jednakże nie może wyłączyć ogólnej zasady wynikającej z art. 746 k.c. umożliwiającej każdej stron na wypowiedzenie zlecenia w każdym czasie z ważnych powodów. Zawarte zatem w umowie okoliczności, które strony uznały za „ważne przyczyny” nie ograniczają uprawnienia każdej ze stron do wypowiedzenia na podstawie art. 746 § 3 k.c. z innych przyczyn, o ile – zważywszy na ich doniosłość – mogą być uznane za ważne (wyrok Sądu Najwyższego z dn. 10.05.2002r., IV CKN 1043/00, npubl.) Udowodnienie ważnej przyczyny nie jest przy tym decydujące dla skuteczności dokonania wypowiedzenia, a jedynie dla rozstrzygnięcia czy przyjmujący zlecenie będzie odpowiedzialny za ewentualną szkodę zleceniodawcy.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wskazał, że ważną przyczyną która legła u podstaw wypowiedzenia przez niego umowy była utrata zaufania do powoda, który nie płacił pozwanemu wynagrodzenia za okres blisko dwóch miesięcy, co zmusiło pozwanego do wystąpienia na drogę postępowania sądowego, a dodatkowo, pomimo jak sądził pozwany , ustnych ustaleń, że powód nie będzie obciążał go kosztami badań laboratoryjnych – powód doręczył mu fakturę opiewającą na koszty tych badań. Rozstrzygnięcie czy istnieją ważne powody, powinno być dokonane z uwzględnieniem okoliczności faktycznych sprawy, a także treści i celu łączącej strony umowy zlecenia. Za ważny powód można w szczególności uznać: uzasadnioną okolicznościami utratę zaufania, nieudzielanie przez dającego zlecenie stosownej zaliczki, czy odmowa wypłaty wynagrodzenia.

W ocenie Sądu Okręgowego, w okolicznościach niniejszej sprawy, pozwany miał podstawy aby utracić zaufanie do powoda, który po kilkunastoletniej współpracy, w przygotowanym projekcie umowy na kolejny rok, zawarł zapis o ponoszeniu przez pozwanego w połowie kosztów badań laboratoryjnych. Co prawda pozwany popisał tę umowę w takiej treści, jednakże jak zeznał pozwany, pozostawał on w przekonaniu, że po rozmowie ze świadkiem W. do takiego obciążenia go jednak nie dojdzie. Dodatkowo, z materiału dowodowego wynika, że pomimo zapisu w umowie, przez cały rok 2012 powód nie wystawiał pozwanemu miesięcznych rozliczeń i faktur z tytułu tych kosztów, strony na ten temat nie rozmawiały, co jeszcze bardziej utwierdzało pozwanego w przekonaniu, że takich kosztów nie będzie ponosił. Strony też poza zapisem w umowie, że koszty badań będą ustalane w oparciu o „załącznik cenowy”, nigdy nie ustaliły o jaki załącznik de facto chodzi i jak koszty badań będą wyliczane. Zatem w ocenie Sądu Okręgowego, podawane przez pozwanego w toku procesu przyczyny wypowiedzenia umowy, w szczególności fakt niezapłacenia powodowi w terminie wynagrodzenia za dwa miesiące i stanowisko powoda, że de facto nie ma zamiaru tych należności pozwanemu zapłacić, gdyż zamierza je skompensować z fakturą z tytułu kosztów badań – mogło spowodować u pozwanego uzasadnioną utratę zaufania.

Powód w piśmie procesowym z dn. 12.06.2015r. wskazał, że skoro przysługiwało mu i przysługuje bezsporne roszczenie o zapłatę wobec pozwanego, to nieuregulowanie w terminie należności za rachunek nr (...) wskazuje że nie istniał ważny powód do wypowiedzenia umowy przez pozwanego. Tyle tylko, że pozwany kwestionował zasadność obciążenia go kosztami badań laboratoryjnych. Jak zeznała świadek A. S. (2), w dniu, w którym przekazała mu fakturę za rozliczenie kosztów badań laboratoryjnych, pozwany oświadczył ,że nie podpisze tego pisma i kazał świadkowi oddać je doktorowi W.. Takie zachowanie pozwanego podważa zeznania świadka W., który zeznał że strony wspólnie ustaliły, iż rozliczenie kosztów badań będzie się odbywało po roku, po wystawieniu faktury przez (...) i że pozwany się na to zgodził. Powód przyznał zaś w uzasadnieniu pozwu, że pozwany jednocześnie z żądaniem ponownego rozliczenia badań zaprzeczył aby był zobowiązany do ponoszenia tych kosztów.

Jednocześnie Świadek M. W. (2) w złożonych zeznaniach przyznał, że pozwany nie miał wypłacanego wynagrodzenia przez dwa miesiące ponieważ rachunki przedstawione przez pozwanego powód skompensował ze swoim rachunkiem za połowę kosztów badań. Pozwany zeznał zaś, że nie otrzymał wynagrodzenia od stycznia do marca 2013r. Pozwany w sprzeciwie podniósł, iż dla niego, chwila odmowy dokonania zapłaty przez powoda, poprzez przedstawienie mu faktury za badania laboratoryjne, oznaczała niemożność dalszej współpracy stron i utratę zaufania do powoda, a tym samym, jako ważny powód uprawniała go do rozwiązania umowy. Dodatkowo, pozwany zachowanie powoda odebrał jako odwet za przegrane dwa procesy o zapłatę.

Zatem, w ocenie sądu nawet, jeśli istotnie w chwili składania przez pozwanego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy powód nie pozostawał w 2 miesięcznej zwłoce w płatnościach za rachunki nr (...) – to w/w okoliczności, a w szczególności odmowę powoda zapłaty za w/w rachunki w związku z dokonaną przez powoda kompensatą tych należności z kwestionowaną przez pozwanego fakturą, niemożność dojścia przez strony do porozumienia co do rozliczenia za koszty badań - można uznać za uzasadniające powstanie utraty zaufania przez pozwanego w stosunku do powoda, a to z kolei za ważną przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy.

W ocenie Sądu Okręgowego, nawet w przypadku uznania, że nie nastąpiła 2-miesieczna zwłoka w płatnościach dwóch kolejnych rachunków przez powoda – nie zmienia to faktu, że w świetle w/w okoliczności pozwany mógł wypowiedzieć umowę z innych w/w ważnych przyczyn w każdym czasie, i nie mogło to stanowić podstawy do obciążenia go karami umownymi na podstawie § 4 pkt 12 umowy, gdyż nie naruszył on tym samym określonego w umowie okresu wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy z ważnych przyczyn, strony nie ograniczyły tego uprawnienia żadnym terminem. Powód podniósł w piśmie procesowym z dn. 12.06.2015r., że strony ustanowiły w umowie sposób rozwiązania umowy z ważnego powodu ale jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w cyt. już wyroku z dn. 9.05.2014r., można dopuścić w umowie określenie trybu wypowiedzenia umowy zlecenia, zachowując jednak istotę i cel przepisu art. 746 § 3 k.c. Można zatem przyjąć za dopuszczalne postanowienie umowne, które przewidywałoby dodatkowe warunki wypowiedzenia, nie eliminujące możliwości wypowiedzenia ani nie uszczuplające zakresu ważnych powodów.

Sąd Okręgowy zważył, że strony nie wprowadziły do umowy możliwości żądania przez powoda kar umownych za zerwanie przez pozwanego umowy bez ważnych powodów.

W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie nie mieliśmy też do czynienia z sytuacją odstąpienia przez pozwanego bez zgody zamawiającego od realizacji świadczeń objętych umową. Pozwany zaprzestał bowiem świadczyć usługi medyczne w związku z uzasadnionym w ocenie Sądu I instancji wypowiedzeniem przez niego umowy, a dodatkowo, pomimo tego, jak zeznał, jeszcze przez kilka dni po wypowiedzeniu takie usługi i tak świadczył bez wynagrodzenia, czemu powód nie zaprzeczył.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód zaskarżając wyrok w całości zarzucił:

I.  naruszenie przepisu prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia tj., naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez:

-

dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, a następnie wyprowadzenie na ich podstawie nieprawidłowych, sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego wniosków, iż w okolicznościach niniejszej sprawy brak było podstaw do obciążenia pozwanego przez stronę powodową połową kosztów laboratoryjnych i diagnostycznych, a także, że nie zachodziły przesłanki uzasadniające dochodzenie przez stronę powodową od pozwanego zapłaty kary umownej w związku z naruszeniem przez pozwanego postanowień umowy dotyczących jej wypowiedzenia,

-

błędną ocenę przez Sąd I instancji materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w dalszej konsekwencji błędne uznanie, że w toku postępowania strona powodowa nie zaoferowała wystarczających dowodów, świadczących o zasadności roszczenia objętego żądaniem pozwu,

-

brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonanie jego oceny z pominięciem części dowodów z dokumentów, które miały znaczenie w sprawie, zwłaszcza dokumentacji dotyczącej zamówienia i rozliczenia strony powodowej z (...) za rok 2012, pomimo zaliczenia jej przez Sąd I instancji w poczet materiału dowodowego,

-

nieuzasadnione wartościowanie przez Sąd I instancji dowodów poprzez nadanie zeznaniom pozwanego pierwszorzędnego znaczenia, mimo, że Sąd uznał także za wiarygodny dowód z zeznań świadków występujących w sprawie oraz dowody z dokumentów przedłożone w toku postępowania;

II.  naruszenie przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 217 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. przez oddalenie jako zbędnego i spóźnionego dowodu z dokumentów w postaci wydruku komputerowego – stan realizacji umowy strony powodowej z (...) oraz instrukcji zarządzania systemem informatycznym (...), podczas gdy dokumenty te dotyczyły okoliczności mających istotne znaczenie w sprawie, a zgłoszenie wniosku o ich dopuszczenie jako dowód możliwe było aż do momentu zamknięcia rozprawy;

III.  naruszenie przepisu prawa procesowego, mające wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 328 § 2 k.p.c., polegające na braku wyjaśnienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, dlaczego ostatecznie Sąd oparł się i dał wiarę zeznaniom pozwanego, natomiast pozostałym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej;

IV.  naruszenie przepisu prawa materialnego, mające wpływ na treść orzeczenia tj. art. 746 k.c. poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do przyjęcia przez Sąd, że strony nie mogą w umowie ograniczyć czy też zmodyfikować prawa wypowiedzenia umowy z ważnego powodu poprzez określenie terminu wypowiedzenia czy też innych dodatkowych przesłanek, warunkujących skuteczność oświadczenia o wypowiedzeniu;

V.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że przyczyną wypowiedzenia przez pozwanego umowy z dnia 2 stycznia 2013r. była utrata przez pozwanego zaufania do strony powodowej (na co pozwany wskazał po raz pierwszy dopiero w sprzeciwie od nakazu zapłaty), podczas gdy faktyczna przyczyna wypowiedzenia wskazana została przez pozwanego w piśmie z dnia 2 maja 2013r. i dotyczyła nieuregulowania przez stronę powodową wynagrodzenia na rzecz pozwanego (co pozwany przyznał w toku przesłuchania na rozprawie w dniu 10 lutego 2016r.), co w dalszej konsekwencji skutkowało błędnym uznaniem przez Sąd I instancji, iż brak było podstaw do obciążenia pozwanego karą umowną

W oparciu o powyższe zarzuty powód wniósł o:

I.  zmianę zaskarżonego wyroku i:

-

zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej kwoty 117.642,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi:

• od kwoty 22.692,00 zł od dnia 5 maja 2013r. do dnia zapłaty,

• od kwoty 94.950,24 zł od dnia 14 listopada 2014r. do dnia zapłaty,

zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (3.600 zł za reprezentację w I instancji oraz 7.200 zł za reprezentację w II instancji) oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 34 zł;

ewentualnie:

II.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy i przyjmuje je za własne bez potrzeby ponownego ich przytaczania. Podziela również wywiedzione w oparciu o te ustalenia konsekwencje prawne.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy prawidłowo i bardzo wnikliwie ocenił cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zgodnie z brzmieniem przepisu art. 328 § 2 k.p.c. w obszernych wywodach wskazał fakty, które uznał za udowodnione, dowody na których się oparł, wyjaśnił też podstawę prawną wyroku ze wskazaniami przepisów prawa. Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w art. 233 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów wg własnego przekonania, na podstawie „wszechstronnego rozważenia materiału”. Zgodnie z jednolitą linią orzecznictwa Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd ww. reguły wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie stanowi natomiast wystarczającej podstawy apelacyjnej przekonanie o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu.

Wbrew twierdzeniom pozwanego Sąd Okręgowy w treści uzasadnienia bardzo szczegółowo odniósł się do dokumentacji złożonej przez powoda do akt sprawy w szczególności odniósł się do cenników usług medycznych złożonych do akt sprawy, wykazał z jakich przyczyn nie mogły stanowić podstawy do weryfikacji kwoty jaką został obciążony pozwany za zlecane i wykonane badania. Podkreślił, że brak jakichkolwiek dowodów na to, iż cenniki te stanowiły załącznik do umowy oraz, że były w dacie jej podpisania znane i parafowane przez pozwanego jako podstawa przyszłego rozliczenia. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu I instancji, że już tylko ta okoliczność powoduje, iż kwota jaką został obciążony powód – 9.759 zł – za badania nie poddaje się weryfikacji.

Sąd Okręgowy odniósł się również do dokumentacji w postaci komputerowego zestawienia usług wykonanych w (...) spółce z o.o. w okresie od 1.01.2012r. do 31.12.2012r. Wskazał z jakich przyczyn uznał, iż zestawienie to nie może stanowić podstawy rozliczenia. Podkreślił, że pozwany zlecał badania EKG w niewielu przypadkach, badania takie wykonywały rejestratorki na zlecenie M. W., a on jedynie wprowadzał je do systemu, co przyznała świadek S.. Ponadto jak już wyżej wspomniano brak było zaakceptowanego przez pozwanego załącznika do umowy w postaci cenników usług medycznych, a przedłożone do akt w toku procesu nie były przez pozwanego akceptowane jako podstawa przyszłych rozliczeń. Wobec powyższego skoro strony nigdy nie ustaliły kosztów badań w oparciu o które miało być dokonywane rozliczenie to dokument zawierający zestawienie usług wykonanych w (...) spółce z o.o. nie może stanowić podstawy rozliczenia.

Trafnie również wskazał Sąd Okręgowy, oddalając wniosek dowodowy z dokumentu stanu realizacji umowy – iż jest on nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy. Z dokumentu tego wynika jedynie, że w zakresie świadczeń kardiologii wykonano usługi na większą ilość punktów niż opiewał limit. Z dokumentu nie wynika jednak jaka była przyczyna powyższego stanu rzeczy i z jakiego tytułu limit został przekroczony, w szczególności czy wynikało to z większej ilości przyjętych pacjentów czy też z ilości zleconych badań diagnostycznych.

Chybiony i nie mający znaczenia dla oceny prawidłowości rozstrzygnięcia jest zarzut braku konsekwencji pozwanego w zakresie twierdzeń o istniejących załącznikach do umowy, bowiem pozwany nigdy nie kwestionował treści oraz faktu istnienia załącznika określającego wartość kwotową punktu niezbędną do wyliczenia przysługującego mu wynagrodzenia za dany miesiąc, natomiast konsekwentnie twierdził, że nigdy nie akceptował, bowiem nie było to przedmiotem ustaleń między stronami, cenników badań, które zostały załączone do pozwu.

Ponadto powód zarzuca zaskarżonemu orzeczeniu, że Sąd Okręgowy nie odniósł się do przedłożonej dokumentacji, jednakże w uzasadnieniu apelacji nie rozwija zarzutu i nie wskazuje co wynika z tej dokumentacji i co zostało przez Sąd I instancji pominięte.

Powód nigdy nie załączył do akt faktury, która miała stanowić podstawę rozliczenia i obciążenia pozwanego, a której pozwany nigdy nie przyjął. Trafnie zatem przyjął Sąd Okręgowy, że powód nie udowodnił swojego roszczenia co do kwoty 22.692 zł.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 746 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, bowiem Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej wykładni powołanego przepisu poprzedzając ją szczegółową analizą z powołaniem na orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Główny zarzut apelacji koncentruje się na uwzględnieniu przez Sąd wszystkich okoliczności, które doprowadziły pozwanego do decyzji o rozwiązaniu umowy, podczas, gdy zdaniem powoda Sąd Okręgowy powinien ograniczyć się do literalnego brzmienia złożonego oświadczenia woli. Nie można jednak pominąć okoliczności, iż pozwany wypowiedział umowę w sytuacji, gdy został poinformowany, że wynagrodzenie nie będzie wypłacane do czasu pokrycia kosztów jakie w ocenie powoda powinien pokryć z tytułu zlecanych badań diagnostycznych. Okoliczność powyższa jest w ocenie Sądu Apelacyjnego wiarygodna, gdyż powód nie wypłacił pozwanemu zaległego wynagrodzenia dobrowolnie i w konsekwencji pozwany zmuszony był skierować swoje roszczenie o wynagrodzenie na drogę postępowania sądowego. Ponadto wskazać należy, że to powód nie realizował umowy zgodnie z jej postanowieniami bowiem nie dokonywał z pozwanym rozliczeń za zlecane badania w okresach miesięcznych.

Jednocześnie pozwany ze swojej strony już po podpisaniu umowy oświadczył powodowi, że nie będzie ponosił w 50% kosztów zlecanych badań na co otrzymał odpowiedź, że strony będą rozliczały się na starych zasadach. Brak comiesięcznych rozliczeń ze strony powoda za wykonane badania mógł utwierdzać pozwanego w przekonaniu, że nie będzie zobowiązany do pokrywania ich kosztów. Powód nie dotrzymał warunków umowy – nie dokonywał rozliczeń w terminach ustalonych w umowie – nie podpisał aneksu, w którym strony przyjęłyby inne, możliwe do realizacji terminy rozliczeń. Nie podejmował czynności, które pozwoliłyby na realizację umowy zgodnie z jej postanowieniami. Faktura została wystawiona dopiero 24.04.2013r. tj., po upływie 4 miesięcy od zakończenia obowiązywania umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych zawartej pomiędzy stronami za 2012r. Takie działanie bez wątpienia było sprzeczne z postanowieniami umowy za 2012r. i stanowiło inną ważną przyczynę do wypowiedzenia umowy za 2013r. Okoliczność, iż powód nie dotrzymywał warunków umowy za 2012r. bez wątpienia należy przyjąć za podstawą utraty zaufania, która oznaczała niemożność dalszej współpracy stron. Dodatkowo należało podkreślić, że w toku realizacji umowy w 2012r. pozwany zwracał uwagę na zapisy umowy, których nie akceptował mimo jej podpisania. Fakt, iż powód nie obciążał pozwanego na bieżąco kosztami zlecanych badań mógł u powoda wyrobić przekonanie, że strony współpracują na zasadach z lat poprzednich, tym bardziej, że faktura za wykonane badania została wystawiona dopiero po okresie 4 miesięcy współpracy na podstawie kolejnej umowy na 2013r.

Bezspornym pozostaje, że powód zalegał pozwanemu z wypłatą wynagrodzenia za wykonane usługi, zaś wystawienie faktury, rzekomo rozliczającej poprzednio obowiązującą umowę oznaczało w rzeczywistości odmowę zapłaty, tak zaległych jak i kolejnych należności.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda jako nieuzasadnioną.

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 k.p.c.