Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2018r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Rudnik

Protokolant: staż. Katarzyna Wawrzyniak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Włodzimierza Klimaszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2018r.

sprawy S. B.

oskarżonego o czyn z art. 244 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 13 marca 2018r. wydanego w sprawie
II K 40/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymiar orzeczonej w punkcie 1 kary pozbawienia wolności obniża z 10 (dziesięciu) miesięcy do 6 (sześciu) miesięcy,

2.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz kwotę 20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym.

Sygn. akt II Ka 123/18

UZASADNIENIE

S. B. został oskarżony o to, że w dniu 18 października 2017 roku w miejscowości F. gm. O., pow. (...), woj. (...) kierował w ruchu lądowym samochodem osobowym marki V. (...) nr rej. (...) pomimo orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Wieluniu wyrokiem sygn. akt II K 320/12 z dnia 15.05.2012 roku zakazu prowadzenia w strefie ruchu lądowego wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 7 (siedmiu) lat, to jest o popełnienie przestępstwa z art. 244 kk.

Wyrokiem z dnia 13 marca 2018 roku wydanym w sprawie II K 40/18 Sąd Rejonowy w Wieluniu uznał oskarżonego S. B. za winnego dokonania zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 244 kk i za ten czyn na podstawie art. 244 § 1 kk wymierzył mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności. Ponadto na podstawie art. 42 § 1a pkt 2 kk w zw. z art. 43 § 1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego na okres 5 lat, a także zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180 złotych tytułem opłaty sądowej oraz kwotę 70 złotych tytułem wydatków.

W ustawowym terminie apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając wyrok w części odnoszącej się do kary, zarzucając rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec S. B. w wymiarze 10 miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji kiedy wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania spełniłoby wszelkie cele prewencji ogólnej i indywidulanej. W konkluzji apelacji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 wyroku i orzeczenie wobec oskarżonego samoistnej kary grzywny lub kary ograniczenia wolności na warunkach wskazanych przez Sąd, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego zasługuje na uwzględnienie jedynie w części, podniesione w środku odwoławczym argumenty przemawiają bowiem za koniecznością obniżenia wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności.

Z uwagi na zakres zaskarżenia wyroku rozważania w niniejszej sprawie należy ograniczyć do wymierzonej oskarżonemu kary, a także - zgodnie z art. 447 § 2 kpk - do rozstrzygnięcia o środkach karnych.

Pojęcie rażącej niewspółmierności kary wskazane w art. 438 pkt 4 kpk w związku z jego ocennością było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego w wielu orzeczeniach. W wyroku z dnia 11 kwietnia 1985r. (V KRN 178/85 , OSNKW z 1995r. Nr 7 – 8, poz. 60) Sąd Najwyższy podkreślił, że zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Jednocześnie w innym wyroku tego Sądu z dnia 2 lutego 1995r. (II KRN 198/94 – OSNPP z 1995r., z. 6, poz. 18) wskazano przy rozważaniach odnośnie rażącej niewspółmierności kary, iż nie chodzi o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - »rażąco« niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

W świetle tak ukształtowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz uwzględniając wszystkie okoliczności sprawy na uwzględnienie zasługiwały podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego argumenty wskazujące na rażącą surowość orzeczonej wobec S. B. kary. Jednakże nie sposób zgodzić się z autorem środka odwoławczego, że w niniejszej sprawie właściwa byłaby kara grzywny lub ograniczenia wolności. Należy zacząć od tego, iż słusznie podniesiono w apelacji, że nie wszystkie okoliczności zostały przez Sąd I instancji prawidłowo uwzględnione przy wymiarze kary. Otóż choć Sąd meriti słusznie przyjął, że S. B. miał możliwość zachowania się zgodnie z prawem to jednak ustalił stan faktyczny (nie kwestionowany w postępowaniu odwoławczym) wskazujący na działanie oskarżonego pod wpływem emocji związanych ze złym stanem zdrowia jego siostry. Przyjąć należało zatem, że chciał on pomóc siostrze, a jego zachowanie było instynktowne, stanowiło reakcja na telefon ze strony jego córki, która była zdenerwowana. Wprawdzie oskarżony sam przyznał, że takie sytuacje – jeżeli chodzi o stan zdrowia jego siostry – wcześniej już się zdarzały i stan zdrowia jego siostry jest labilny, to jednak każda sytuacja omdlenia czy pogorszenia stanu zdrowia wywołuje zdenerwowanie i nie może być lekceważona. Ustawodawca zaś w art. 53 § 2 kk wskazał na konieczność uwzględnienia motywacji i sposobu zachowania się sprawcy. Zdaniem Sądu odwoławczego właściwe uwzględnienie także tego elementu powoduje, iż za właściwą należy uznać karę pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy. Kara w takim wymiarze winna wypełnić wszystkie cele, w tym zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do społeczeństwa i samego S. B.. Zgodzić należy się z Sądem I instancji, iż kara innego rodzaju nie wypełniłaby tych celów. Nie można bowiem tracić z pola widzenia wcześniejszej karalności S. B., w tym ostatniego skazania za czyn także z art. 244 kk. Oskarżony był już trzykrotnie skazywany na kary pozbawienia wolności każdorazowo z zastosowaniem warunkowego zawieszenia ich wykonania. Pomimo tego ponownie wszedł w konflikt z prawem. W sposób oczywisty wyklucza to możliwość wymierzenia oskarżonemu w niniejszej sprawy kary z zastosowaniem tejże instytucji (zarzut w tym zakresie obrońca oskarżonego jednak zmodyfikował, wskazując na możliwość wymierzenia kary grzywny lub kary ograniczenia wolności). W niniejszej sprawie niewątpliwie Sąd I instancji miał możliwość orzeczenia kary innego rodzaju, którą to regułę wprost wprowadza art. 37a w przypadku przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat. Słusznie jednak uznał, że kara grzywny lub ograniczenia wolności nie spełniłaby celów kary. Trudno uznać, iż wyrażona skrucha – a także przyznanie się do winy i złożenie wyjaśnień – mogą świadczyć o osiągnięciu chociaż częściowym celu wychowawczego. Także uwzględniając motywację i sposób zachowania oskarżonego, opisane wcześniej, brak jest podstaw do uznania, że stanowią one wystarczającą przesłankę do skorzystania z instytucji określonej w art. 37a kk. Podkreślić należy, że S. B. już kilkakrotnie korzystał z kredytu zaufania jakim jest orzeczenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, a więc szansy udowodnienia, pokazania, że pomimo niewykonania tejże kary będzie on przestrzegał porządku karnego. Przyjąć należało, że obecnie jedynie zdecydowana reakcja na kolejny przestępczy czyn oskarżonego S. B. może spełnić cele kary – w tym skutecznie zapobiec popełnieniu przez oskarżonego kolejnego przestępstwa, a także trwale zmienić jego postawę.

Odnosząc się natomiast do orzeczonego środka karnego wskazać należy, że rozstrzygnięcie to zasługują na aprobatę. Zgodnie z art. 42 § 1a pkt 2 kk orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdu było obligatoryjne (przepis ten wszedł w życie w dniu 01 czerwca 2017 roku – dodany ustawą z dnia 23 marca 2017 r. zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2017.966) – zaś wymiar zakazu zasługuje na aprobatę, przede wszystkim z uwagi na uprzednią karalność oskarżonego – w tym za przestępstwo z art. 244 kk.

W świetle powyższych rozważań Sąd Okręgowy, uwzględniając w części apelację wniesioną przez obrońcę oskarżonego – na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 4 kpk – zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymiar orzeczonej w punkcie 1 kary pozbawienia wolności obniżył z 10 miesięcy do 6 miesięcy. Jednocześnie w pozostałym zakresie Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji w pozostałym zakresie.

Ponadto na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 złotych tytułem opłaty za obie instancje (na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych - tekst jednolity: Dz.U. z 1983r., Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami) oraz kwotę 20 złotych tytułem wydatków za postępowanie odwoławcze.

SSO Marcin Rudnik