Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2018 roku w Człuchowie

sprawy z powództwa A. G.

przeciwko Urzędowi Miejskiemu w K.

o odszkodowanie

1.  Zasądza od pozwanego Urzędu Miejskiego w K. na rzecz powódki A. G. kwotę 15 984 zł (piętnaście tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt cztery złote) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 stycznia 2018 roku do dnia zapłaty.

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3.  Koszty procesu znosi wzajemnie.

Sygn. akt IV P 22/18

UZASADNIENIE

Powódka A. G. wniosła przeciwko Urzędowi Miejskiemu K. powództwo o zasądzenie na rzecz powódki kwoty 22 000 zł wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że była zatrudniona w pozwanym urzędzie od 1.11.2006 r. do 31.12.2017 r. początkowo na stanowisku młodszego referenta a następnie podinspektora ds. księgowości budżetowej a od 16.05.2011 r. do 31.12.2017 r. na stanowisku skarbnika. Powódka w okresie od 23.09.2016 r. do 9.02.2017 r. przebywała na urlopie macierzyńskim a od 10.02.2017 r. do 21.09.2017 r. korzystała z urlopu rodzicielskiego. Uchwałą Rady Miejskiej w K. nr (...) z dniem 1.12.2016 r. odwołano powódkę ze stanowiska skarbnika. Zdaniem powódki odwołanie ze stanowiska skarbnika gminy nie spowodowało rozwiązania umowy o pracę, bowiem strony w porozumieniu zmieniającym z 11.05.2011 r. ustaliły, że poza zmianą stanowiska i wynagrodzenia pozostałe warunki umowy o pracę nie ulegają zmianie. Więc przez cały czas podstawą stosunku pracy była umowa o pracę a nie powołanie. Pozwany nie złożył powódce wypowiedzenia umowy o pracę. Powódka na początku września 2017 r. otrzymała pismo pozwanego datowane na 31.08.2017 r. informujące, że z dniem 1.10.2017 r. zaczyna biec termin wypowiedzenia umowy, który upłynie 31.12.2017 r.

Pełnomocnik pozwanego Urzędu Miasta K. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podał, iż z dniem powołania powódki na stanowisko skarbnika tj. 16.05.2011 r. nastąpiła zmiana trybu nawiązania stosunku pracy z umowy o pracę na powołanie zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych. Powódka została odwołana ze stanowiska skarbnika przez uprawniony organ uchwała Rady Miejskiej w K. z 1.12.2016 r. nr (...) o czym została powiadomiona choćby pismem z 27.12.2016 r. Zgodnie z art. 70 § 2 k.p. odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę i nie wymaga odrębnego oświadczenia woli. Powódka złożyła odwołanie do sądu z naruszeniem terminu o jakim mowa w art. 264 k.p. Wynagrodzenie powódki na dzień rozwiązania stosunku pracy wynosiło 4.533,35 zł brutto.

Sąd ustalił co następuje :

A. G. była zatrudniona w pozwanym Urzędzie Miejskim K. od 1.02.2006 r. na podstawie umowy na czas określony a od na stanowisku młodszego referenta a następnie podinspektora ds. księgowości budżetowej.

(dowód : akta osobowe powódki cz. B k.1, 2, 3).

Z dniem 16.05.2011r. powołano powódkę na stanowisko skarbnika K. i tego dnia powódka złożyła ślubowanie.

(dowód : akta osobowe cz. B, Uchwała nr VIII/44/2011 Rady Miejskiej w K. z 28.04.2011 r. k.57-58).

Strony 16.05.2011 r. zawarły porozumienie zmieniające warunki pracy lub płacy w którym postanowiły, iż w miejsce dotychczas obowiązujących warunków zatrudnienia dotyczących stanowiska podinspektora ds. księgowości budżetowej i dotychczasowego wynagrodzenia wprowadza się zamianę stanowiska Skarbnik K. i nową stawkę wynagrodzenia z dodatkiem funkcyjnym a pozostałe warunki łączącej strony umowy o pracę nie ulegają zmianie.

(dowód : akta osobowe cz. B k.61).

Uchwałą nr XXI/185/2016 Rady Miejskiej w K. z 1.12.2016 r. odwołano powódkę z funkcji skarbnika K. co było równoznaczne z trzymiesięcznym wypowiedzeniem stosunku pracy. Z uwagi na udzielony powódce urlop rodzicielski do 21.09.2017 r. okres wypowiedzenia powódki rozpoczął się 1.10.2017 r.

(dowód : akta osobowe cz. B odwołania k.101, informacja o rozpoczęciu okresu wypowiedzenia k.104 ).

(...) Oddział w S. decyzją z 6.02.2017 r. odmówił wliczenia do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego od 1.12.2016 r. dodatku funkcyjnego przyznanego na czas pełnienia funkcji.

(dowód: akta osobowe powódki cz. B, decyzja ZUS k.102).

Powódka trzykrotnie wystosowała pisma do Burmistrza K., iż nie otrzymała oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę i okres wypowiedzenia nie mógł rozpocząć biegu, iż łączy ją dalej stosunek pracy na podstawie umowy o pracę a nie powołania,

(dowód : akta osobowe cz. B k. 105,107,111).

Burmistrz K. pismem z 4.10.2017 r. poinformował powódkę, iż łączył ją stosunek pracy z powołania zgodnie z art. 4 ust.1 pkt 2 ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych i że Rada Miejska w (...).12.2016 r. odwołała powódkę z funkcji skarbnika co jest równoznaczne z wypowiedzeniem stosunku pracy, które rozpoczęło biec po zakończeniu urlopu rodzicielskiego.

(dowód : akta osobowe cz. C ).

Sąd zważył co następuje :

Powołanie jest szczególnym sposobem nawiązania stosunku pracy i to tylko w przypadkach określonych w odrębnych przepisach ( art. 68 k.p. ).

Do istoty stosunku pracy z powołania należy szczególny mechanizm jego nawiązania i rozwiązania. Według regulacji KP samo powołanie jest aktem, który rodzi stosunek pracy. Oznacza to, że akt powołania należy traktować jako samoistną podstawę nawiązania stosunku pracy, a nie jedynie jako akt poprzedzający nawiązanie umowy o pracę czy dokonanie jakiejś innej czynności prawnej [wyr. NSA w W. z 3.12.2003 r., (...) SA 778/03, Pr. Pracy 2004, Nr 4, s. 35, według którego uchwała rady gminy o powołanie na stanowisko sekretarza gminy (obecnie skarbnika gminy) jest źródłem stosunku pracy z powołania. Nie wymaga więc uzupełnienia w postaci dokonania przez wójta czynności "nawiązania" stosunku pracy. W szczególności nie wymaga zawarcia umowy o pracę albo dodatkowego powołania przez pracodawcę, stanowiącego dopiero "właściwą" podstawę stosunku pracy. O swoistości tego stosunku pracy świadczy także możliwość jego rozwiązania w drodze odwołania w każdym czasie.

W uchwale Sądu Najwyższego z 13.11.1987 r. (III PZP 45/87, OSNCP 1989, Nr 7–8, poz. 113) Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli z pracownikiem podlegającym zatrudnieniu na podstawie powołania zawarto umowę o pracę, to gdy umowę zawarł organ właściwy do powołania, a jej treść odpowiada warunkom powołania, w istocie dochodzi do powołania ze skutkami wynikającymi z tej czynności.

Ustawa z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 902) określa, że powołanie stanowi podstawę zatrudnienia z następującymi pracownikami samorządowymi: zastępcą prezydenta miasta (wyr. SN z 12.11.2014 r., II PK 24/14, MoPr 2015, Nr 4, s. 201), sekretarzem gminy, sekretarzem powiatu, skarbnikiem gminy (głównym księgowym budżetu gminy), skarbnikiem powiatu (głównym księgowym budżetu powiatu) i skarbnikiem województwa (głównym księgowym budżetu województwa) (art. 4 ust. 1 pkt 2). Pracodawcą wymienionych pracowników jest odpowiedni urząd administracji samorządowej: miasta, gminy, powiatu. Rola pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku prezydenta miasta i innym odpowiednim w gminie, powiecie sprowadza się do działania za urząd (por.:wyr. SN z 12.11.2014 r., II PK 24/14, MoPr 2015, Nr 4, s. 201).

Powódce nie udzielono urlopu bezpłatnego na czas pełnienia funkcji skarbnika, nie prowadzono osobnych akt osobowych i wydano jedno świadectwo pracy za okres pracy od 1.11.2006 do 31.12.2017 r. na stanowisku podinspektora ds. księgowości budżetowej i od 16.05.2011 na stanowisku skarbnika. Co istotne 16.05.2011 r. zawarto porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy i to w zakresie stanowiska pracy na stanowisko skarbnika. W powyższym porozumieniu strony nie przewidziały wyraźnie, że nowy stosunek pracy z powołania będzie istniał niezależnie od umowy o pracę na stanowisku podinspektora ds. księgowości budżetowej, a po odwołaniu powódka będzie dalej świadczyła pracę na stanowisku podinspektora. Ponadto powódka po odwołaniu ze stanowiska skarbnika faktycznie nie świadczyła pracy na stanowisku podinspektora i nie wnosiła o dopuszczenie na to stanowisko. Świadczy to o istnieniu jednego stosunku pracy pomiędzy stronami ostatnio zawartego z mocy art. 4 ust. 1 pkt 2 ust. o pracownikach samorządowych na podstawie powołania.

Zasadą jest, że odwołanie pracownika ze stanowiska powoduje ustanie stosunku pracy po upływie okresu równego okresowi wypowiedzenia.

Odwołanie powinno być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 68 ² KP). Akt ten należy doręczyć osobie odwołanej. Stosując powyższą zasadę do uchwał organów kolegialnych, należy uwzględnić tryb ich podejmowania. Są one protokołowane i w takim sensie można zasadnie twierdzić, że mają zawsze formę pisma. W danym przypadku może więc chodzić nie tyle o pisemną formę uchwały o odwołaniu, ile o zawiadomienie pracownika na piśmie o podjętej uchwale i doręczenie mu jej odpisu (wyr. SN z 13.10.1999 r., I PKN 305/99, OSNAPiUS 2001, Nr 4, poz. 119).

Zawarte w odwołaniu oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy jest złożone w chwili, gdy doszło do pracownika w taki sposób, że mógł on się zapoznać z jego treścią (art. 61 KC w zw. z art. 300 KP). Możliwość zapoznania się pracownika z treścią oświadczenia woli o odwołaniu ze stanowiska powinna mieć charakter konkretny w tym znaczeniu, iż odnosi się do konkretnego oświadczenia przesłanego do określonego adresata. W szczególności nie można wymagać, by pracownik, który powinien spodziewać się rozwiązania z nim stosunku pracy, oczekiwał w domu na pismo pracodawcy w tym przedmiocie (wyr. SN z 6.10.1998 r., I PKN 369/98, OSNAPiUS 1999, Nr 21, poz. 686).

Przepis art. 69 kp nakazuje do powołania stosować przepisy o umowie o pracę na czas nieokreślony - w sprawach zaś dotyczących umowy o pracę na czas nieokreślony nie unormowanych przepisami prawa pracy znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego (art. 300 kp). Przepisy ustawodawstwa pracy dotyczące umów o pracę nie normują wyczerpująco sposobu składania oświadczeń woli. Nie regulują między innymi kwestii, kiedy - w jakim momencie - należy uważać, że oświadczenie woli o wypowiedzeniu (odwołanie) zostało złożone. Odpowiedź na to pytanie zawiera art. 61 zd. 1 kc, zgodnie z którym oświadczenie woli, które, ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła się ona zapoznać z jego treścią. Przepis ten ma odpowiednie zastosowanie do stosunku pracy z powołania.

Ustawodawca nadaje odwołaniu znaczenie oświadczenia woli o wypowiedzeniu stosunku pracy niezależnie od tego, czy czynności tej dokonuje organ jednoosobowy czy kolegialny. Należy wobec tego przyjąć, odpowiednio stosując art. 61 kc, że w tym drugim przypadku wypowiedzenie jest złożone, jeżeli uchwała organu o odwołaniu pracownika doszła do niego w taki sposób, że mógł się zapoznać z jej treścią.

Powódka powzięła wiadomość o odwołaniu jej ze stanowiska skarbnika K. uchwałą z 1.12.2016 r. tylko z uzasadnienia decyzji ZUS z 6.02.2017 r. grudnia 1998 r. oraz odpowiedzi pozwanego z 31.08.2017 r. o 4.10.2017 r. na pisma powódki.

Odwołanie powinno być dokonane na piśmie (art. 70 § 1 ¹ kp). Przepisy o powołaniu nie określają skutków odwołania bez zachowania formy pisemnej. Wobec tego, zgodnie z art. 69 kp, należy skutki braku przepisanej formy odwołania oceniać według przepisów o formie wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony. Brak formy pisemnej wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony jest naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę tego rodzaju. Uchybienie przepisom formalnym nie stanowi wadliwości, która z mocy prawa prowadziłaby do nieważności oświadczenia woli o wypowiedzeniu. Uzasadnia, zgodnie z art. 45 kp, roszczenia o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub odszkodowanie. Do stosunku pracy z powołania nie stosuje się jednak przepisów o umowie o pracę regulujących rozpatrywanie sporów ze stosunku pracy w części dotyczącej orzekania o bezskuteczności wypowiedzeń, przywracaniu do pracy (art. 69 pkt 2 kp). Brak pisemnej formy odwołania należy traktować jako uchybienie, które dla skuteczności dokonania odwołania nie ma znaczenia. Wymóg formy pisemnej nie został bowiem obwarowany rygorem nieważności.

Stosując przepis o formie czynności prawnych do uchwał organów kolegialnych należy uwzględnić tryb ich podejmowania. Są one protokołowane i w takim sensie można zasadnie twierdzić, że mają zawsze formę pisma. W sprawie chodzi więc nie tyle o pisemną formę uchwały o odwołaniu, ile o zawiadomienie powoda na piśmie o podjętej uchwale i doręczenie mu jej odpisu. Prawo rozróżnia złożenie oświadczenia woli oraz doręczenie pisma zawierającego oświadczenie woli, wiążąc niekiedy odmienne skutki prawne z każdą z tych czynności. Tak np. wypowiedzenie jest złożone z chwila, kiedy doszło do adresata w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią, ale termin do złożenia odwołania od wypowiedzenia biegnie od doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.

Stosownie do przepisu art. 72 k.p. jeżeli odwołanie nastąpiło w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bieg wypowiedzenia rozpoczyna się po upływie tego okresu.

Powódka od 23.09.2016 r. do 21.09.2017 r. przebywała na urlopie macierzyńskim a następnie rodzicielskim.

Powódka w swoich wyjaśnieniach przyznała, że została telefonicznie poinformowana, iż 1.12.2016 r. zostanie podjęta uchwała o jej odwołaniu ze stanowiska skarbnika. Otrzymała też decyzję ZUS z 6.02.2017 r. o odmowie wliczenia jej do zasiłku macierzyńskiego dodatku funkcyjnego skarbnika, również w piśmie pełnomocnika pozwanego z 27.12.2016 r. skierowanym do pełnomocnika powódki i do niej zawarta jest informacja o podjęciu uchwały o dowołaniu powódki z stanowiska skarbnika, pismem z 31.08.2017 r. pracodawca zawiadomił powódkę o rozpoczęciu wypowiedzenia umowy i również w piśmie z 4.10.2017 r. pracodawca powódki pisemnie potwierdził o podjęciu uchwały z 1.12.2016 r. nr (...) o odwołaniu powódki z stanowiska skarbnika. Jednak pracodawca nie doręczył powódce odpisu uchwały o odwołaniu z stanowiska skarbnika.

Niezachowanie właściwej formy pisemnej nie skutkuje nieważnością odwołania. Zgodnie bowiem z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem o "względnej skuteczności" oświadczeń woli dotyczących rozwiązania stosunku pracy nawet złożenie niezgodnego z prawem oświadczenia nie uzasadnia roszczenia o ustalenie nieważności odwołania. Po stronie pracownika może natomiast ewentualnie powstać roszczenie o odszkodowanie (zob. wyr. SN z 14.5.2012 r., II PK 238/11, OSNP 2013, Nr 7–8, poz. 81). Jedną z instytucji stosowaną do stosunku pracy z powołania jest prawo do odszkodowania przysługujące pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę