Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: SSO Karol Radaszkiewicz

Sędziowie: SO Leszek Wojgienica (spr.)

SO Remigiusz Chmielewski

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Serafińska

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Olsztyn – Południe w Olsztynie Artura Pocia i Wiolety Chrapowickiej z Warmińsko – Mazurskiego Urzędu Celno – Skarbowego w Olsztynie

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2018 roku sprawy M. T., syna A. i E. z d. M., urodzonego (...) w O., oskarżonego z art. 54 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks i in., na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i Naczelnika Warmińsko – Mazurskiego Urzędu Celno – Skarbowego w Olsztynie od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 05 grudnia 2017 roku, w sprawie II K 348/17

I.  Zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że na podstawie art. 41 § 2 kks w zw. z art. 41 § 4 pkt 1 kks określa obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnych: w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu w pkt I w kwocie 892.516,00 (ośmiuset dziewięćdziesięciu dwóch tysięcy pięciuset szesnastu) zł i w odniesieniu do czynu przypisanego w pkt II w kwocie 496.120,00 (czterystu dziewięćdziesięciu sześciu tysięcy stu dwudziestu) zł w terminie 2 (dwóch) lat od uprawomocnienia wyroku;

II.  W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  Obciąża oskarżonego kosztami procesu postępowania odwoławczego.

Sygn. akt VII Ka 157/18

UZASADNIENIE

M. T. ostał oskarżony o to, że:

I. w latach 2006-2007 w O., prowadząc we własnym imieniu działalność gospodarczą w zakresie handlu nieruchomościami oraz będąc w 2007 roku komandytariuszem Spółki (...) Spółka z o.o. z/s w W. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru nie składał Naczelnikowi(...) w O. deklaracji na zaliczki miesięczne i zeznań o wysokości dochodów osiągniętych w wymienionych latach oraz deklaracji VAT-7 dla podatku od towarów i usług, naruszając przepisy art. 9 ust. l, art. 14 ust. l, art. 24 ust. 2, art. 44 ust. 1 pkt l oraz ust. 6 i art. 45 ust. 1 Ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. z 2000 r., Dz. U. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), art. 5 ust. l pkt l, art. 43 ust. l pkt 9 Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 35 z późn. zm.) nie ujawniając tym samym przedmiotu i podstawy opodatkowania, tj. prowadzonej działalności gospodarczej oraz uzyskanych z niej dochodów w łącznej kwocie l 838897,00 zł, w tym: w 2006 roku w kwocie 475761,00 zł, w 2007 roku w kwocie l363136,00zł, uszczuplając podatek dochodowy od osób fizycznych za 2006 rok o kwotę 178297,00 zł i podatek od towarów i usług za luty 2006 roku o kwotę 129836,00 zł, podatek dochodowy od osób fizycznych za 2007 rok o kwotę 528031,00 zł oraz podatek od towarów i usług za październik 2007 roku o kwotę 56352,00 zł, tj. łącznie o kwotę 892516,00 zł, stanowiącą dużą wartość w rozumieniu przepisu art. 53 § 15 k.k.s.

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 54 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s.

II. w dniu 30 kwietnia 2009 roku w O. w zeznaniu (...) o wysokości dochodu osiągniętego w 2008 roku, złożonym Naczelnikowi (...) w O., podał nieprawdę o kwocie dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej jako komandytariusz Spółki (...) Spółka z o.o. z/s w W., zaniżając je o 408603,02 zł oraz zataił prawdę o dochodach w kwocie 866781,95 zł uzyskanych z prowadzonej we własnym imieniu działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomościami, naruszając przepisy art. 9 ust. l, art. 9a ust. l, art. 14 ust. l, art. 24 ust. 2, art. 44 ust. 1 pkt l oraz ust. 6 i art. 45 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. z 2000 r., Dz. U. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), czym uszczuplił podatek dochodowy od osób fizycznych za 2008 rok o kwotę 496120,00 zł,

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 56 § 1 k.k.s.

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017 r. w sprawie II K 348/17 orzekł:

I. oskarżonego M. T. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt I a/o czynu z tym ustaleniem, że zakwalifikował go z art. 54 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. i za to z mocy powołanych przepisów skazał go a na podstawie art. 54 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

II. oskarżonego M. T. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt II a/o czynu z tym ustaleniem, że zakwalifikował go z art. 56 § l k.k.s. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. i za to z mocy powołanych przepisów skazał go na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 500 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 100 złotych;

III. na podstawie art. 85 k.k. w zw. art. 4 § 1 k.k. i art. 39 § 1 k.k.s. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. połączył orzeczone wobec oskarżonego w pkt I i II kary jednostkowe pozbawienia wolności i
wymierzył karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności;

IV. na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. i art. 70 § l pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego w pkt III kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat;

V. na podstawie art. 113 § l k.k.s. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. l pkt 3, art. 6 i art. 3 ust. 1 i art. 21 pkt l ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 ze zm.) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w całości, w tym opłatę w kwocie 10.180 złotych.

Powyższy wyrok zaskarżyli: prokurator oraz Naczelnik Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Olsztynie.

Prokurator zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o środku karnym na niekorzyść oskarżonego.

Orzeczeniu zarzucił obrazę przepisu prawa materialnego w postaci art.41 § 2 k.k.s. w zw. z art. 41 § 4 k.k.s., polegającego na nie orzeczeniu przez Sąd pierwszej instancji środka karnego w postaci obowiązku uiszczenia przez oskarżonego należności publicznoprawnej wynikającej z niezapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od towarów i usług w
sytuacji, gdy orzeczenie takiego środka jest obligatoryjne.

W oparciu o powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie środka karnego w postaci uiszczenia należności publicznoprawnej w łącznej kwocie 1388636,00
zł w terminie dwóch lat od uprawomocnienia się orzeczenia.

Naczelnik Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Olsztynie zaskarżył wyrok w części dotyczącej braku orzeczenia obowiązku określonego wart. 41 § 2 k.k.s.

Orzeczeniu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 41 §2 i § 4 pkt 1 k.k.s. wyrażającą się w nie orzeczeniu wobec oskarżonego M. T. obowiązku uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej w wysokości 1388 636,00 zł, wymagalnej, której do chwili orzekania nie uregulowano, w sytuacji, gdy powyższe przepisy nakazują jego orzeczenie.

W oparciu o powyższe wniósł o zmianę wyroku przez orzeczenie wobec M. T. obowiązku uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej w okresie 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obydwie apelacje zasługiwały na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że przepis art. 433 § 1 kpk określa granice kontroli odwoławczej, jak też enumeratywnie wskazuje podstawy przeprowadzenia kontroli poza tymi granicami. Granice kontroli odwoławczej zostały in concreto wyznaczone zarzutami obydwu apelacji, a kontrola poza granicami odbywała się z urzędu pod kątem podstaw określonych w art. 435, art. 439, art. 440 i art. 455 k.p.k. Ponieważ sąd odwoławczy nie dostrzegł powodów do wykroczenia poza granice zaskarżenia kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku ograniczona została jedynie do zarzutów obrazy prawa materialnego przejawiającej się nie orzeczeniem środka karnego (art. 447 § 3 kpk). Zgodzić się należy równocześnie z poglądem, że kontrola odwoławcza poza granicami środków odwoławczych jest „milcząca, gdyż w wypadku niestwierdzenia żadnego z tych uchybień nie znajduje ona odzwierciedlenia w uzasadnieniu wyroku sądu odwoławczego, gdyż taki obowiązek nie wynika z art. 457 § 3 k.p.k.” (tak m.in. Kodeks postępowania karnego Komentarz; Dariusz Świecki, wydawnictwo LEX). Co istotne, w trakcie postępowania odwoławczego przeprowadzone zostało postępowanie „wpadkowe”, mające na celu ewentualne umożliwienie wniesienia środka odwoławczego przez oskarżonego, zakończone prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w O. z dnia 18 maja 2018 roku (k. 701-702), odmawiającym przywrócenia terminu do wniesienia apelacji.

Przepis art. 41 § 2 k.k.s. wprowadza obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnej, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności i – jako wymagalnej – nie uiszczono jej do czasu orzekania w przedmiocie warunkowego umorzenia. Sąd zobowiązany jest wówczas do wskazania terminu, w jakim należy obowiązek uiścić. Przepis ten ma odpowiednie zastosowanie w przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary (art. 41 § 4 pkt 1 k.k.s.). Brzmienie tego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że ma on charakter obligatoryjny. Zasadnie zatem wywiedli w obydwu apelacjach skarżący, że brak orzeczenia w przedmiotowej kwestii stanowi obrazę przepisu prawa materialnego. Jak wynika z oświadczenia oskarżyciela, do dnia wyrokowania przed sądem odwoławczym oskarżony wymaganych należności nie uiścił. Dlatego też zaskarżony wyrok należało zmienić zgodnie z postulatami obydwu środków odwoławczych, przy czym obowiązek uiszczenia należności dostosowano do każdego z przypisanych oskarżonemu czynów, albowiem każda z nich wynika z innego czynu przypisanego oskarżonemu i jest odrębnie wymagalna. Dlatego zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że na podstawie przepisów art. 41 § 2 kks w zw. z art. 42 § 4 pkt 1 kks określono obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnych w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu w pkt I w kwocie 892.516,00 zł i w odniesieniu do czynu przypisanego w pkt II w kwocie 496.120,00 zł w terminie 2 lat od uprawomocnienia wyroku uznając, że to ten okres będzie właściwy z punktu widzenia wysokości należności. W pozostałym zakresie, nie dostrzegając powodów do wyjścia poza granice zaskarżenia, zaskarżony wyrok utrzymano w mocy (art. 437 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks).

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks.