Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Marek Zwiernik

Protokolant st. sekr. sądowy Aneta Symeryak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 września 2018 roku

sprawy z odwołania A. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G.

z dnia 2 października 2017 roku znak: nr (...), nr (...), nr (...),

nr (...), nr (...), nr (...), nr (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

z udziałem zainteresowanych :K. E. N., G., M. I., M. M., Y. P., A. P., S. P.

o ustalenie niepodlegania ubezpieczeniu społecznemu

I.  Oddala odwołania.

II.  Zasądza od płatnika składek na rzecz pozwanego 1.260,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Marek Zwiernik

VI U 693/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 2.10.2017 roku, numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że Y. P. – jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 15.05.2017 roku.

Decyzją z 2.10.2017 roku, numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że M. I. – jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 1.06.2017 roku.

Decyzją z 2.10.2017 roku, numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że M. M. – jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 29.10.2016 roku do 31.12.2016 roku i od 2.01.2017 roku.

Decyzją z 2.10.2017 roku, numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że K. E. N. – jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 28.04.2017 roku.

Decyzją z 2.10.2017 roku, numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że S. P. – jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 28.04.2017 roku.

Decyzją z 2.10.2017 roku, numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że A. P. – jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 28.04.2017 roku.

Decyzją z 2.10.2017 roku, numer (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że G. – jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K. – podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 26.08.2015 roku do 31.10.2015 roku, od 2.11.2015 roku do 31.12.2015 roku, od 4.01.2016 roku do 29.01.2016 roku, od 1.02.2016 roku do 30.04.2016 roku, od 2.05.2016 roku do 31.12.2016 roku, od 2.01.2017 roku.

Postanowieniami: z dnia 30.11.2017 roku (k. 34 akt VI U 694/17; k. 35 akt VI U 700/17), z dnia 1.12.2017 roku (k. 35 akt VI U 707/17) i z dnia 5.12.2017 roku (k. 35 akt VI U 708/17; k. 35 akt VI U 714/17; k. 35 akt VI U 715/17) Sąd postanowił połączyć do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy z udziałem: Y. P., M. I., M. M., K. E. N., S. P., A. P., G. do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VI U 693/17.

A. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą: PPHU (...) A. K. odwołał się od tych decyzji. Zaskarżonym decyzjom zarzucił:

- naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13.1.1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 734, art. 730 i art. 627 K.c. poprzez uznanie, że ubezpieczeni – jako osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek – podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu w okresach wskazanych w decyzjach.

Skarżący wniósł o:

- zmianę zaskarżonych decyzji w całości i uznanie, że ubezpieczeni – jako osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło u płatnika składek – nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu;

- ewentualnie o uchylenie zaskarżonych decyzji i przekazanie spraw do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.

W uzasadnieniu swoich odwołań skarżący podał, że umowy o dzieło są przez niego zawierane w zależności od bieżących potrzeb. Specyfika branży meblarskiej charakteryzuje się brakiem stałych kontraktów i okresowym wzrostem zamówień. Zawierane przez płatnika umowy o dzieło dotyczyły skonkretyzowanych czynności, których efektem było uzyskanie konkretnego dzieła .Wykonawca wykonywał dzieło w oparciu o dokumentacje techniczną i rysunki odmienne dla każdego z wykonywanych poszyć mebli i w oparciu o zgodność z tą dokumentacją następował również odbiór dzieła. Umowa o dzieło to umowa rezultatu natomiast umowa zlecenia – o świadczenie usług. W odróżnieniu od umowy o zlecenia, umowa o dzieło wymaga nie tylko starannego działania ale także by jego starania doprowadziły do oznaczonego rezultatu.

Pozwany - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o oddalenie odwołań. W uzasadnieniu podał, że o swobodzie czasu w jakim miałoby być wykonane dzieło można by mówić tylko wówczas gdyby wykonujący miał możliwość wykonywania tego dzieła w dowolnie wybranym przez siebie dniu tygodnia, porze dnia czy godzinie. W przypadku skarżącego byłoby to możliwe tylko wtedy gdyby jego przedsiębiorstwo było czynne 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu. Wątpliwym wydaje się by odbiór kilkudziesięciu mebli czy kilkuset stelaży następował dopiero po wykonaniu ostatniej sztuki danego zlecenia bowiem płatnik musiałby dysponować olbrzymimi powierzchniami magazynowymi. Płatnik nie przedłożył żadnych dowodów na okoliczność wykazania, że wykonujący dzieło rozliczył się z powierzonego mu do wykonania dzieła materiału i dokonał zwrotu niezużytej części. Umowy sporządzane przez ubezpieczonych i płatnika spełniały wszystkie cechy umowy zlecenia, tj. określały strony umowy, datę kiedy przedmiot umowy miał zostać wykonany (faktyczny czas trwania umowy), przedmiotu umowy (ilość sztuk do wykonania) oraz przysługujące za wykonanie pracy wynagrodzenie. Umowy z ubezpieczonymi nie precyzowały postanowień dotyczących kar umownych za nienależyte wykonanie zobowiązania. Czynności podejmowane w ramach tych umów nie wykonywały charakteru twórczego. Były to czynności szablonowe, które nie prowadził do stworzenia nowego, unikatowego wytworu o indywidualnych cechach określonych w umowie. Z umów wynika, że ubezpieczeniu wykonywali prace powtarzalne, rodzajowe, nie wymagające żadnych specjalnych kwalifikacji poza zwyczajowymi umiejętnościami wymaganymi przy tego rodzaju pracach. Przeprowadzenie kontroli przy odbiorze samo przez się nie stanowi o tym, że czynność taka była weryfikacją umówionego rezultatu na wypadek istnienia wad fizycznych. Prace wykonywane przez ubezpieczonych były pozbawione innowacyjnych myśli, nie zależały od inwencji twórczej zaś istotą zobowiązań było wykonywanie szeregu czynności faktycznych, które miały charakter jednorodzajowy, powtarzalny i odtwórczy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą: Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe (...)., której przedmiotem działalności jest produkcja pozostałych mebli. W ramach prowadzonej działalności płatnik zatrudniał pracowników podpisując z nimi umowy o dzieło celem uszycia przez nich tapicerki meblowej – poszyć do narożnika. Płatnik wysyłał do polskiego urzędu pracy oferty zatrudnienia w swoim zakładzie pracy. Z uwagi na brak Polaków chętnych do zatrudnienia w firmie płatnika, pracodawca otrzymał zgodę na zatrudnienie cudzoziemców. Wysyłał dokumenty z ofertami zatrudnienia do ambasady w Indii w języku angielskim i polskim oraz informacje o charakterze pracy i filmy instruktażowe. Ambasada Indii wydawała wizy i zgody na zatrudnienie. W szwalni, gdzie wykonywane są pokrowce do mebli, zatrudnieni byli (...). (...)byli zatrudnieni przy wykonywaniu tapicerki. Umowy z zagranicznymi pracownikami zazwyczaj zawierane były na okres jednego miesiąca. Sporadycznie obejmowały okres dłuższy niż miesiąc. Wysokość wynagrodzenia strony umowy określały na kwotę najniższego wynagrodzenia za pracę obowiązującą w danym roku kalendarzowym.

Y. P. zawarł z płatnikiem składek umowy z dnia: 15.05.2017 roku, z dnia 1.06.2017 roku i z dnia 1.07.2017 roku, zawarte na okres od 15.05.2017 roku do 31.07.2017 roku. W umowie z 15.05.2017 roku ubezpieczony zobowiązał się do wykonania 75 sztuk stelaży do mebli tapicerowanych. Płatnik z tytułu wykonania umowy z 15.05.2017 roku wypłacił Y. P. wynagrodzenie. W umowie z 1.06.2017 roku ubezpieczony zobowiązał się do wykonania 150 sztuk stelaży do mebli tapicerowanych. Płatnik z tytułu wykonania umowy z 15.05.2017 roku wypłacił Y. P. wynagrodzenie. W umowie z 1.07.2017 roku ubezpieczony zobowiązał się do wykonania mebli tapicerowanych w sposób wskazany przez zamawiającego. Płatnik zobowiązał się zapewnić taką ilość zamówienia dla ubezpieczonego aby ten otrzymał co najmniej równowartość najniższego wynagrodzenia za pracę w danym roku tj. 2 000,00 zł brutto. Umowa nie została podpisana przez ubezpieczonego. Tego samego dnia strony zawarły drugą umowę, w której Y. P. zobowiązał się wykonać 150 sztuk stelaży do mebli tapicerowanych. Płatnik zobowiązał się zapłacić ubezpieczonemu kwotę 2 000,00 zł brutto, w terminie płatności – 7 dni od dnia przyjęcia zlecenia i wystawienia rachunku przez ubezpieczonego.

M. I. zawarł z płatnikiem składek umowy z dnia 1.06.2017 roku i z dnia 1.07.2017 roku na okres od 1.06.2017 roku. W umowie z 1.06.2017 roku zainteresowany zobowiązał się uszyć tapicerkę meblową – poszycia do narożników F. – 100 sztuk, w terminie do 30.06.2017 roku, z wynagrodzeniem 2 000,00 zł brutto. Wynagrodzenie płatne w ciągu 7 dni po dniu przyjęcia zlecenia i wystawieniu rachunku przez ubezpieczonego. W umowie z 1.07.2017 roku M. I. zobowiązał się wykonać pokrowce do mebli tapicerowanych w sposób wskazany przez płatnika. Jednocześnie płatnik zobowiązał się zapewnić taką ilość zamówienia dla ubezpieczonego aby ten otrzymał co najmniej równowartość najniższego wynagrodzenia za pracę w danym roku, tj. 2 000,00 zł brutto. Termin zakończenia pracy strony ustaliły na dzień 31.12.2019 roku.

M. M. zawarł z płatnikiem składek umowy z dnia: 29.10.2016 roku, 1.12.2016 roku, 2.01.2017 roku, 1.02.2017 roku, 1.03.2017 roku, 1.04.2017 roku, 1.06.2017 roku, 1.07.2017 roku, na okres od 29.10.2016 roku do 31.12.2016 roku oraz od 2.01.2017 roku. W umowie z 29.10.2016 roku ubezpieczony zobowiązał się uszyć na rzecz płatnika składek tapicerkę meblową – poszycia do narożnika F. w ilości 92 kompletów, w terminie do 30.11.2016 roku. Płatnik zobowiązał się wypłacił zainteresowanemu wynagrodzenie w wysokości 1 850,00 zł. W umowie z 1.12.2016 roku strony zobowiązały, że M. M. uszyje tapicerkę meblową – poszycia do narożników F. w ilości 93 kompletów, do dnia 31.12.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 2.01.2017 roku zainteresowany zobowiązał się, że uszyje dla płatnika składek tapicerkę meblową – poszycia do narożnika F. w ilości 100, w terminie do 31.01.2017 roku, za wynagrodzeniem w wysokości 2 000,00 zł. W umowie z 1.02.2017 roku M. M. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (20 sztuk), 7E 2L - (...) (20 sztuk), L. (30 sztuk), A. (33 sztuki), w terminie do 28.02.2017 roku, za wynagrodzeniem: 2000,00 zł brutto. W umowie z 1.03.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (20 sztuk), 7E 2L - (...) (20 sztuk), L. (30 sztuk), A. (33 sztuki), do dnia 31.03.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.04.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (40 sztuk), 7E 2L - (...) (40 sztuk), L. (60 sztuk), A. (66 sztuk), do dnia 31.05.2017 roku, za wynagrodzeniem 4 000,00 zł. W umowie z 1.06.2017 roku M. M. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: (...) (15 sztuk), (...) (10 sztuk), A. (...) (10 sztuk), 7A2 (50 sztuk), 7A3 (20 sztuk), do dnia 30.06.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.07.2017 roku zainteresowany zobowiązał się wykonać pokrowce do mebli wypoczynkowych w sposób wskazany przez zamawiającego. Ilość sztuk i cena będą ustalone w oddzielnym aneksie do umowy. Płatnik zobowiązał się zapewnić taką ilość zamówienia aby otrzymał on wynagrodzenie w wysokości co najmniej najniższego wynagrodzenia za pracę tj. 2 000,00 zł.

K. E. N. zawarł z płatnikiem składek umowy: z dnia 28.04.2017 roku, 1.06.2017 roku, na okres od 28.04.2017 roku do 31.07.2017 roku. W umowie z 28.04.2017 roku zainteresowany zobowiązał się uszyć tapicerkę meblową – poszycia do narożników: F. (50 sztuk) i Z. (50 sztuk), do dnia 31.05.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.06.2017 roku K. E. N. zobowiązał się do wykrojenia z waty elementów do szycia tapicerki meblowej: (...) (400 sztuk), (...) (300 sztuk), (...) (600 sztuk), (...) 2 (...) (200 sztuk), (...) (200 sztuk), w terminie do dnia 30.06.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.07.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do wykrojenia z waty elementów do szycia tapicerki meblowej w sposób wskazany przez płatnika składek. Ilość sztuk i cena wykonania danego modelu będą ustalone w oddzielnym aneksie do umowy. Jednocześnie zamawiający zobowiązał się zapewnić taką ilość zamówienia aby zainteresowany otrzymał wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę tj. 2 000,00 zł. W umowie z 1.07.2017 roku (...) E. N. zobowiązał się do wykrojenia z waty elementów do szycia tapicerki meblowej: ANDORA (400 sztuk), (...) (300 sztuk), (...) (600 sztuk), (...) 2 (...) (200 sztuk), (...) (200 sztuk), w terminie do dnia 31.07.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł.

S. P. zawarł z płatnikiem składek umowy z dnia 28.04.2017 roku, 1.06.2017 roku, 1.07.2017 roku na okres od 28.04.2017 roku do 31.07.2017 roku. W umowie z 28.04.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (50 sztuk) i Z. (50 sztuk), do dnia 31.05.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.06.2017 roku S. P. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej (overlok) – poszyć do narożników:(...) (400 sztuk), M. (200 sztuk), (...) (300 sztuk), (...) 3 P (62 sztuki), w terminie do dnia 30.06.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.07.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej (overlok) – poszyć do narożników: (...) (400 sztuk), M. (200 sztuk), (...) (300 sztuk), (...) 3P (62 sztuki), w terminie do dnia 31.07.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W kolejnej umowie z tego samego dnia strony zobowiązały do wykonania pokrowców do mebli wypoczynkowych w sposób wskazany przez zamawiającego. Ilość sztuk i cena wykonania danego modelu będą ustalone oddzielnym aneksem do umowy. Jednocześnie płatnik zobowiązał się zapewnić taką ilość zamówienia aby ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku tj. 2 000,00 zł.

A. P. zawarł z płatnikiem składek umowy z dnia 28.04.2017 roku, 1.06.2017 roku, na okres od 28.04.2017 roku do 31.07.2017 roku. W umowie z 28.04.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (50 sztuk), Z. (50 sztuk), w terminie do dnia 31.05.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.06.2017 roku A. P. zobowiązał się do wykrojenia z waty elementów do szycia tapicerki meblowej: (...) (400 sztuk), (...) (400 sztuk), (...) 2 (...) (200 sztuk), FLORES 2F (...) (100 sztuk), M. (470 sztuk), w terminie do 30.06.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.07.2017 roku A. P. zobowiązał się do wykrojenia z waty elementów do szycia tapicerki meblowej: ANDORA (400 sztuk), (...) (400 sztuk), (...) 2 (...) (200 sztuk), (...) (100 sztuk), M. (470 sztuk), w terminie do dnia 31.07.2017 oku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W kolejnej umowie z 1.07.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do wykrojenia z waty elementów do szycia tapicerki meblowej w sposób wskazany przez płatnika. Ilosć sztuk i cena wykonania danego modelu będą ustalone w oddzielnym aneksie do umowy. Jednocześnie płatnik zobowiązał się zapewnić taką ilość zamówienia by ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie w wysokości co najmniej najniższego wynagrodzenia za pracę w danym roku, tj. 2 000,00 zł.

G. zawarł z płatnikiem składek umowy z dnia 26.08.2015 roku, 1.09.2015 roku, 1.10.2015 roku, 2.11.2015 roku, 1.12.2015 roku, 4.01.2016 roku, 1.02.2016 roku, 1.03.2016 roku, 1.04.2016 roku, 2.05.2016 roku, 1.06.2016 roku, 1.07.2016 roku, 1.08.2016 roku, 1.10.2016 roku, 1.12.2016 roku, 2.01.2017 roku, 1.02.2017 roku, 1.03.2017 roku, 1.04.2017 roku, 1.06.2017 roku, 1.07.2017 roku; na okres od 26.08.2015 roku do 31.10.2015 roku, od 2.11.2015 roku do 31.12.2015 roku, od 4.01.2016 roku do 29.01.2016 roku, od 1.02.2016 roku do 30.04.2016 roku, od 2.05.2016 roku do 31.12.2016 roku, od 2.01.2017 roku. W umowie z 26.08.2015 roku G. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników (16 sztuk), do dnia 31.08.2015 roku, za wynagrodzeniem w wysokości 350,00 zł. W umowie z 1.09.2015 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników (88 sztuk), do dnia 30.09.2015 roku, za wynagrodzeniem 1760,00 zł. W umowie z 1.10.2015 roku ubezpieczony zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników (88 sztuk), w terminie do 31.10.2015 roku, za wynagrodzeniem 1 760,00 zł. W umowie z 2.11.2015 roku G. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników (88 sztuk), w terminie do dnia 30.11.2015 roku, za wynagrodzeniem 1 750,00 zł. W umowie z 1.12.2015 roku ubezpieczony zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników (88 sztuk), do 31.12.2015 roku, za wynagrodzeniem 1 750,00 zł. W umowie z 4.01.2016 roku G. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników (93 sztuki), do 29.01.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 1.02.2016 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (50 sztuk) i L. C. (55 sztuk), w terminie do 29.02.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 1.03.2016 roku ubezpieczony zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (50 sztuk) i L. C. (55 sztuk), do dnia 31.03.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 1.04.2016 roku G. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożnika F. (50 sztuk) i L. C. (55 sztuk), do dnia 30.04.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 2.05.2016 roku zainteresowany zobowiązał się od uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników ( (...) (50 sztuk) i L. C. (60 sztuk), w terminie do 31.05.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 1.06.2016 roku ubezpieczony zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: (...) (50 sztuk) i L. C. (60 sztuk), do 30.06.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 1.07.2016 roku G. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożnika (...) (50 sztuk) i L. C. (60 sztuk), do dnia 31.07.2016 roku, za wynagrodzeniem w wysokości 1850,00 zł. W umowie z 1.08.2016 roku ubezpieczony zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: (...) (100 sztuk) i L. C. (120 sztuk), do 30.09.2016 roku, za wynagrodzeniem 3 700,00 zł. W umowie z 1.10.2016 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożnika (...) (100 sztuk) i L. C. (120 sztuk), do dnia 30.11.2016 roku, za wynagrodzeniem 3 700,00 zł. W umowie z 1.12.2016 roku G. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożnika F. (93 sztuki), do dnia 31.12.2016 roku, za wynagrodzeniem 1 850,00 zł. W umowie z 2.01.2017 roku ubezpieczony zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników F. (100 sztuk), do dnia 31.01.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.02.2017 roku G. zobowiązał się do uszica tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (30 sztuk), Andora (30 sztuk), A. (40 sztuk), L. (25 sztuk), w terminie do 28.02.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.03.2017 roku G. zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożników: F. (30 sztuk), (...) (30 sztuk), A. (40 sztuk), L. (25 sztuk), do dnia 31.03.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.04.2017 roku zainteresowany zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej – poszyć do narożnika F. (60 sztuk), Andora (60 sztuk), A. (80 sztuk), L. (50 sztuk), do 31.05.2017 roku, za wynagrodzeniem 4 000,00 zł. W umowie z 1.06.2017 roku ubezpieczony zobowiązał się do uszycia tapicerki meblowej: (...) (100 sztuk), A. (50 sztuk), (...) (25 sztuk), w terminie do 30.06.2017 roku, za wynagrodzeniem 2 000,00 zł. W umowie z 1.07.2017 roku G. zobowiązał się wykonać pokrowce do mebli tapicerowanych, w sposób wskazany przez zamawiającego. Ilość sztuk i cena wykonania danego modelu będą ustalone w oddzielnym aneksie do umowy. Jednocześnie płatnik zobowiązał się zapewnić taką ilość zamówienia dla ubezpieczonego aby ten otrzymał wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku, tj. 2 000,00 zł.

Ilość pokrowców do wykonania wynikająca z zawartych umów przez ubezpieczonych często nie zgadzała się z ilością wykonanych przedmiotów wynikającą z rachunków i protokołów przekazania. Kwoty z rachunków do wypłaty za wykonanie umów częstokroć nie zgadzały z kwotami wynagrodzeń wynikającymi z protokołów, a dotyczącymi tych samych umów.

Do ZUS płynęło pismo Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 22.06.2017 roku, w którym wskazano, że w wyniku przeprowadzonych w firmie płatnika składek kontroli, stwierdzono powierzenie pracy na podstawie umów o dzieło, spełniających jednak wymogi umów zlecenia.

Organ rentowy wezwał płatnika składek do złożenia wyjaśnień oraz przedstawienia umów na podstawie jakich zatrudnieni byli: Y. P., M. I., M. M., K. E. N., S. P., A. P., G.. W odpowiedzi na wezwanie skarżący podał, że zawarł z tymi osobami umowy o dzieło dotyczące wykonania określonych czynności będących dziełem.

Y. P., M. I., M. M., K. E. N., S. P., A. P., G. wykonywali pracę u płatnika składek na podstawie umów zlecenia. Przedmiotem umów było wykonanie przez ubezpieczonych określonych czynności o charakterze powtarzalnym i odtwórczym np. wycięcie, wykrojenie, sklejenie, zszycie; wykonywanie czynności w sposób ciągły i zespołowy. Ubezpieczeni zobowiązani byli do wykonania pokrowców do mebli wypoczynkowych oraz wykrojenia z waty elementów do mebli tapicerowanych, w sposób wskazany przez zamawiającego. Ubezpieczeni wykonywali zlecone im rzeczy samodzielnie z materiałów zamawiającego. Zamawiający zapewnił wszystkie narzędzia i maszyny do wykonania umowy. Ubezpieczeni pracowali w siedzibie płatnika – W. (...)– w godzinach funkcjonowania zakładu. Ilość zleconych ubezpieczonym przedmiotów do wykonania wielokrotnie odbiegała od ilości faktycznie wykonanych przez nich przedmiotów. Wypłacone ubezpieczonym środki finansowe z tytułu wykonanych przedmiotów wielokrotnie odbiegały od ustalonych w umowach wynagrodzeń za wykonanie zlecenia.

Zainteresowani przebywali na terenie Polski na podstawie zezwoleń na pracę, a ich pobyt w spornym okresie miał charakter stały.

Y. P., wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K., podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 15.05.2017 roku.

M. I., wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K., podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 1.06.2017 roku.

M. M., wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K., podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 29.10.2016 roku do 31.12.2016 roku i od 2.01.2017 roku.

K. E. N., wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K., podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 28.04.2017 roku.

S. P., wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K., podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 28.04.2017 roku.

A. P., wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K., podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 28.04.2017 roku.

G., wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek PPHU (...) A. K., podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 26.08.2015 roku do 31.10.2015 roku, od 2.11.2015 roku do 31.12.2015 roku, od 4.01.2016 roku do 29.01.2016 roku, od 1.02.2016 roku do 30.04.2016 roku, od 2.05.2016 roku do 31.12.2016 roku, od 2.01.2017 roku.

Dowód: dokumenty w aktach ZUS; Y. P. – wykaz cudzoziemców k. 3-4, umowy, protokoły i rachunki k. 12-18, decyzja k. 29-31; M. I. - umowy, protokoły i rachunki k. 12-15, decyzja k. 26-29; M. M. - umowy, protokoły i rachunki k. 12-34, decyzja k. 45-48; K. E. N. - umowy, protokoły i rachunki k. 12-19, decyzja k. 26-32; S. P. - umowy, protokoły i rachunki k. 12-19, decyzja k. 25-28; A. P. - umowy, protokoły i rachunki k. 12-19, decyzja k. 29-32; G. - umowy, protokoły i rachunki k. 12-60, decyzja k. 72-75; dokumenty w aktach sprawy VI U 694/17: protokół kontroli k. 11v-22v, protokoły odbioru, umowy, rachunki k. 23-27, płyty CD k. 28-30; dokumenty w aktach sprawy VI U 700/17: protokół kontroli k. 11v-22v, protokoły odbioru, umowy, rachunki k. 23-27, płyty CD k. 28-30; dokumenty w aktach sprawy VI U 707/17: protokół kontroli k. 11v-22v, protokoły odbioru, umowy, rachunki k. 23-27, płyty CD k. 28-30; dokumenty w aktach sprawy VI U 708/17: protokół kontroli k. 11v-22v, protokoły odbioru, umowy, rachunki k. 23-27, płyty CD k. 28-30; dokumenty w aktach sprawy VI U 714/17: protokół kontroli k. 11v-22v, protokoły odbioru, umowy, rachunki k. 23-27, płyty CD k. 28-30; dokumenty w aktach sprawy VI U 715/17: protokół kontroli k. 11v-22v, protokoły odbioru, umowy, rachunki k. 23-27, płyty CD k. 28-30; dokumenty w aktach sprawy VI U 693/17: protokół kontroli k. 11v-22v, protokoły odbioru, umowy (...), płyty CD k. 28-30, zezwolenia, wnioski k. 100-174, zeznania świadka A. M. k. 175-175v, zeznania świadka M. K. k. 66-68.

Sąd zważył co następuje:

Odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie.

Sposób ustalania podstawy wymiaru składek określa ustawa z 13.10.1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2017.1778; dalej jako ustawa systemowa). W stanie prawnym objętym spornymi decyzjami przewidywała ona (art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1), iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe w przypadku pracowników stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. Art. 4 pkt. 9 przewiduje, iż przychód to - przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej, obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia.

Zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy systemowej, obowiązek ubezpieczenia trwa od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.

W myśl art. 36 ustawy systemowej, każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowym i wypadkowym, podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia do przedmiotowych ubezpieczeń osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia należy do płatnika składek.

Art. 627 K.c. stanowi zaś, że przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Art. 734 § 1 K.c. stanowi, że przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zgodnie z art. 750 K.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Umowa o dzieło należy do kategorii umów o świadczenie usług. Jej istotą jest zobowiązanie się przyjmującego do wykonywania oznaczonego dzieła za zamian za zobowiązanie do zapłaty. Przedmiotem świadczenia przyjmującego zamówienie jest materialny lub ucieleśniony materialnie wynik, a nie czynności prowadzące do jego powstania. Ustawodawca umożliwia zamawiającemu kontrolę procesu powstawania dzieła pod względem zgodności z kryteriami określonemu w umowie (art. 636 K.c.), oraz dochowania terminów umożliwiających ukończenie dzieła w terminie (art. 635 K.c.). Umowa o dzieło stanowi świadczenie jednorazowe (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 4.11.2015 roku, III AUa 875/15, LEX nr 1934502). W stosunku zobowiązaniowym wynikającym z umowy o dzieło czynnik czasu nie determinuje rozmiaru świadczenia spełnianego przez dłużnika (przyjmującego zamówienie), co wyklucza kwalifikację jako zobowiązania ciągłego (trwałego) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dn. 27.02.2001 roku, I ACa 981/00, LEX nr 707836).

Wykonanie dzieła polega na uzyskaniu rezultatu materialnego polegającego na wytworzeniu nowej rzeczy, dokonaniu zmian w rzeczy istniejącej, w tym naprawie, przerobieniu, względnie rozbudowie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dn. 21.01.2014 roku, III AUa 813/13, LEX nr 1422316). Przykładem dzieła prowadzącego do powstania rezultatu materialnego jest wykonanie rzeźby. Dzieło stanowić może również rezultat niematerialny, o ile zostanie utrwalone w postaci materialnej w taki sposób, że odrywa się od osoby wykonawcy i może być poddany ocenie co do zgodności z umową i innymi kryteriami prawidłowego wykonania dzieła (w tym także ocenie w zakresie istnienia wad). Forma materialna ( corpus mechanicum), w jakiej ucieleśniony jest rezultat intelektualny, jest dla kwalifikacji tego rezultatu jako dzieła obojętna (np. utrwalenie projektu architektonicznego na papierze lub na dowolnego typu nośniku cyfrowym). Wystarczające jest, aby dzieło istniało w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, lecz także uchwycić istotę osiągniętego rezultatu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dn. 9.10.2012 roku, II UK 125/12, LEX nr 1620476). Przykładami dzieła prowadzącego do powstania rezultatu intelektualnego ucieleśnionego materialnie jest wykonanie ekspertyzy odnoszącej się do oznaczonego zagadnienia technicznego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dn. 27.05.2013 roku, I ACa 1358/12, LEX nr 1327554), wykonanie projektu architektoniczno-budowlanego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dn. 18.06.2013 roku, I ACa 232/13, LEX nr 1335601), wykonanie opinii prawnej, stworzenie bilansu lub sprawozdania finansowego.

Dzieło w rozumieniu art. 627 K.c. stanowi utrwalony rezultat działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Umowa o dzieło należy bez wątpienia do grupy umów przenoszących własność składników materialnych dostarczonych przez wykonawcę.

Dzieło w doktrynie i judykaturze określane jest jako rezultat pracy fizycznej lub umysłowej, materialny lub ucieleśniony materialnie, posiadający cechy pozwalające uznać go za przedmiot świadczenia przyjmującego zamówienie (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2003 r., II CKN 269/01, OSNC 2004 Nr 9, poz. 142 i z dnia 5 marca 2004 r., I CK 329/03, niepubl.). Wykonanie dzieła najczęściej przybiera więc postać wytworzenia rzeczy, lecz może także polegać na dokonaniu zmian w rzeczy już istniejącej, jej naprawieniu, przerobieniu lub uzupełnieniu albo na rozbudowie rzeczy, połączeniu z innymi rzeczami, dodaniu części składowych lub przynależności (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 1976 r., II CR 193/76, OSPiKA 1976 nr 11-12, poz. 194, z dnia 12 lipca 1979 r., II CR 213/79, OSNCP 1980 Nr 3, poz. 51, z dnia 20 maja 1986 r., III CRN 82/86, OSNCP 1987 Nr 8, poz. 125, z dnia 27 maja 1983 r., I CR 134/83, OSPiKA 1984 Nr 4, poz. 84 z glosą A. Szpunara i z dnia 25 listopada 2004 r., V CK 235/04, Biul. SN 2005 nr 4, s. 13).

Umowa zobowiązująca do dokonywania powtarzalnych czynności faktycznych nieprowadzących do powstania jednorazowego samoistnego, zindywidualizowanego rezultatu nie stanowi umowy o dzieło (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.03.2013 roku, II UK 201/12, LEX nr 1341964). Dzieło musi istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu. Wykonanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności) bez względu na to, jaki rezultat czynność ta przyniesie, jest cechą charakterystyczną dla umów zlecenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dn. 9.10.2012 roku, II UK 125/12, LEX nr 1620476).

Umowa o świadczenie usług jest umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu. Spełnieniem świadczenia jest samo działanie w kierunku osiągnięcia danego rezultatu. Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 26 stycznia 2006r., III AUa 1700/05, OSA 2008, z. 3, poz. 5, stwierdził, że jednym z kryteriów pozwalających na odróżnienie umowy o dzieło od umowy o świadczenie usług jest możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z 3 listopada 2000 r., IV CKN 152/00, OSNC 2001, nr 4, poz. 63). Należy jednak pamiętać, że – na zasadach wynikających z art. 471 K.c. – wykonujący usługę również odpowiada za należyte wykonanie zobowiązania. Sam fakt więc, że zleceniodawca przeprowadza kontrolę jakości wykonania usługi (innymi słowy, bada zachowanie przez usługodawcę należytej staranności) nie stanowi o tym, że czynność taka stanowi sprawdzian umówionego rezultatu na istnienie wad fizycznych i przemawia za zakwalifikowaniem umowy jako umowa o dzieło. Nadzór nad wykonywaniem czynności przewidzianych umową, oraz określenie miejsca i sposobu pracy typowe są raczej dla umowy o świadczenie usług, gdzie liczy się bieżąca staranność pracy i wykonywanie poszczególnych czynności zgodnie ze wskazaniami kontrahenta i w sposób przez niego oznaczony, nie zaś dla umowy o dzieło, gdzie liczy się jedynie rezultat w postaci wykonanego dzieła. W przypadku umowy o dzieło występuje większa swoboda organizacyjna wytwórcy.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu pozostaje kwestia nazwy umów zawieranych pomiędzy płatnikiem a zainteresowanymi, bowiem oceniając charakter umów, należało brać pod uwagę nie tylko postanowienia przyjęte przez strony (mogące celowo stwarzać pozory zawarcia innej umowy), lecz także faktyczne warunki ich wykonywania. I tak, przedmiot umów nazwanych przez strony jako umowy o dzieło nie został ustalony w sposób obiektywnie weryfikowalny. Brak indywidualizacji przedmiotu analizowanych umów wynikał z charakteru prac powierzonych zainteresowanym. Trudno bowiem wymagać aby płatnik indywidualizował pracę w postaci uszycia poszyć do narożników. Czynności wykonywane przez zainteresowanych były czynnościami powtarzalnymi, wymagającymi jedynie starannego działania. Nie były to umowy rezultatu. W ocenie Sądu, usług świadczonych przez ubezpieczonych powtarzalnie, w sposób ciągły, nie można było zakwalifikować jako wykonywania kolejnych nowych dzieł. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, by prace wykonywane przez zainteresowanych w ramach „umowy o dzieło” różniły się w istotny sposób od prac świadczonych przez inne osoby pracujące na rzecz płatnika składek. Zainteresowani nie posiadali żadnych specjalistycznych kwalifikacji, z resztą prace przez nich wykonywane nie odbiegały stopniem skomplikowania od typowych prac związanych z szyciem tapicerki meblowej. Rezultat prac każdego z ubezpieczonych nie miał charakteru zindywidualizowanego, a więc nie nosił cech umowy o dzieło. Wykonywane przez Y. P., M. I., M. M., K. E. N., S. P., A. P., G. czynności nie prowadziły do stworzenia żadnego nowego, unikatowego wytworu o zindywidualizowanych cechach, a miały jedynie na celu wykonanie nieskomplikowanych robót powtarzalnych.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że zainteresowani zostali przeszkoleni do pracy u płatnika składek wyłącznie poprzez zapoznanie z filmami instruktażowymi w języku polskim i angielskim. Ubezpieczeni nie władają językiem polskim. Ich znajomość języka angielskiego jest niewystarczająca aby mogli oni składać przed sądem zeznania w tym języku. Skoro zatem tylko pobieżne zapoznanie się z rodzajem i charakterem wykonywalnej pracy poprzez filmy instruktażowe pozwalało zainteresowanym na podjęcie zatrudnienia u płatnika składek, to praca przez nich wykonywana nie mogła być skomplikowana i wymagać specjalistycznej wiedzy, która zazwyczaj wymagana jest od osób wykonujących dzieło w ramach umowy o dzieło. Z zeznań świadka A. M. (k. 175v) wynika, że zainteresowani nie wnosili do swoich prac żadnych inwencji.

W przedmiotowej sprawie istotny był rodzaj i sposób wykonywania pracy, bowiem umowa o dzieło nie mogła polegać na wykonywaniu prostych i powtarzalnych czynności (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26.03.2013 roku, II UK 201/12, LEX 1341964). W stanie faktycznym sprawy nie można uznać, że płatnika i zainteresowanych: Y. P., M. I., M. M., K. E. N., S. P., A. P., G. łączyły umowy o dzieło, zważywszy że zainteresowani byli zobowiązani do wykonywania powtarzających się czynności o charakterze usługi – szycie tapicerki i wykrajanie z waty elementów do tapicerki. Wykonywanie powtarzalnych czynności nigdy nie doprowadzi do powstania dzieła i skrupulatna analiza wskazanych czynności, o co skarżący wnosił, niczego w tej mierze nie zmieni.

Podkreślić należy, że istotną okolicznością wskazującą, że sporne umowy nie stanowiły umów o dzieło była relacja zależności i podporządkowania zainteresowanych oraz płatnika. Praca ubezpieczonych sprowadzała się bowiem do wykonywania czynności ściśle wynikających z poleceń płatnika. Nadto, strony nie określiły żadnych zindywidualizowanych cech dzieła, które miało być wykonane. Z przedłożonych do akt sprawy przez płatnika umów, rachunków i protokołów odbioru wynikają rozbieżności w wysokości faktycznie wypłacanych ubezpieczonym kwot z tytułu wykonanych zleceń. Skoro zainteresowani wielokrotnie nie wykonali wszystkich przedmiotów, na które umówili się z płatnikiem składek (zamiast 100 sztuk poszyć do narożników wykonali 50 sztuk), to trudno uznać – jak twierdzi płatnik – aby dzieło w ogóle wykonali.

Zamiar zawarcia umowy o dzieło, a także świadome podpisanie takiej umowy, nie mogą i nie zmieniają charakteru zatrudnienia zainicjowanego taką umową, jeśli zatrudnienie wykazuje w przeważającym stopniu cechy innego stosunku prawnego (por. wyrok sądu Apelacyjnego w Szczecinie, z dn. 20.09.2012 roku, III AUa 497/12, LEX 1223483). Nie nazwa zawartej umowy, ale rzeczywisty przedmiot umowy, a także rodzaj i okoliczności jej wykonania świadczą o typie umowy. Z zasady swobody umów wyrażonej w art. 353 ¹ K.c. wynika, że strony mogą kształtować stosunek prawny według własnej woli, jednak zachowania stron muszą być zgodne z przepisami bezwzględnie obowiązującymi, właściwością stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego. Zatem zasada swobody umów nie obowiązuje gdy celem umowy jest obejście prawa.

W ocenie Sądu zamiarem stron i celem spornych umów było wyłącznie uniknięcie obowiązków płatnika składek i w celu osiągnięcia takiego rezultatu nie może być abstrakcyjnie interpretowana zasada swobody umów. Skoro dana umowa wiąże się z obowiązkami publicznoprawnymi – w tym wypadku obowiązkiem opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne – to, wbrew twierdzeniom strony skarżącej, obowiązkiem organu rentowego, a następnie Sądu było badanie rzeczywistej treści umowy stron. Odmiennie bowiem ustawodawca traktuje osoby związane umowami zlecenia czy też umowami o świadczenie usług, do których należy stosować przepisy o zleceniu, niż osoby wykonujące dzieło. Zatem zgodnym celem stron tych stosunków zobowiązaniowych było obejście prawa w celu uniknięcia obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne. Na gruncie obowiązujących przepisów umowy o dzieło są jedynymi umowami, od których nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne.

Twierdzenia skarżącego o łączących strony umowach o dzieło, nie znalazło potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Twierdzenia płatnika, że strony umowy łączyły umowy o dzieło, pozostają gołosłowne. Zainteresowani nie stawili się na wezwanie Sądu celem złożenia zeznań, wobec czego dowód z ich przesłuchania Sąd pominął. Zeznaniom świadka M. K. w części w jakiej świadek ten opisywał czynności jakie wykonywali zainteresowani – Sąd dał wiarę albowiem były one spójne, logiczne i zbieżne z pozostałymi dowodami w sprawie. Co do okoliczności, iż zainteresowani wykonywali dzieła, Sąd w tym zakresie nie dał wiary zeznaniom tego świadka. Świadek jest pracownikiem płatnika składek, zajmuje wysokie stanowisko (dyrektor zakładu) i logicznym jest, że może być zainteresowany rozstrzygnięciem sporu na korzyść swojego pracodawcy. Nadto, jego zeznania w tym zakresie są subiektywne albowiem – jak już wskazano wyżej – to nie rodzaj zawartej umowy lecz charakter wykonywanej pracy świadczy o tym jaka faktycznie umowa łączyła strony. Podobnie Sąd ocenił zeznania świadka A. M.. Jest to osoba, która nadal pozostaje zatrudniona u płatnika składek – jako kierownik szwalni, a zatem logicznym jest, że nie chciałaby zeznawać na szkodę swojego pracodawcy. Co do zakresu obowiązków jakie wykonywali zainteresowani w spornych okresach, Sąd dał wiarę zeznaniom tego świadka bowiem okoliczność ta potwierdzona została dowodami z dokumentów. W pozostałym zaś zakresie zeznania te należy uznać jako wyraz subiektywnej oceny tej osoby o charakterze łączących strony umów. Wobec tego ustaleń w sprawie Sąd dokonał na podstawie dokumentacji zgromadzonej w sprawie oraz w oparciu o częściowo o zeznania świadków – w zakresie wyżej wskazanym, tj. w części w jakiej znajdują one potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy systemowej, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

W dokonanej przez Sąd Najwyższy w wyroku z 28.05.2008 roku (I UK 303/17, OSNP 2009, nr 17-18, poz. 243, wykładni art. 5 ust. 2 ustawy systemowej Sąd ten wskazał co należy rozumieć przez termin "pobyt o charakterze stałym". I tak, przez pobyt taki należy rozumieć zezwolenie na zamieszkanie lub osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadanie statusu uchodźcy, albo zgodę na pobyt tolerowany bądź zezwolenie na pracę cudzoziemca, przy czym pojęcie to należy oceniać w zależności od realizacji działalności, z której wynika ustawowy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Przez pojęcie stałego pobytu należy rozumieć pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia.

Wszyscy zainteresowani posiadali w spornym okresie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zezwolenia były im wydawane na wniosek A. K.. Z faktu posiadania zezwoleń na pracę przez ubezpieczonych i wykonywania przez nich pracy na rzecz płatnika składek w spornym okresie domniemywać należy, iż pobyt Y. P., M. I., M. M., K. E. N., S. P., A. P., G. na terytorium Polski w spornym okresie miał charakter stały. Strona pozwana nie wykazywała okoliczności przeciwnych.

Skoro zatem zainteresowanych i płatnika składek łączyły umowy zlecenia, a ich pobyt w spornym okresie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miał charakter stały, to podlegali oni obowiązkowym ubezpieczeniom: społecznym, rentowym i wypadkowym.

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 K.p.c., Sąd oddalił odwołania płatnika jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł podstawie art. 99 K.p.c. w związku z art. 98 § 1 i 3 K.p.c. i § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015, poz. 1804), zasądzając na rzecz pozwanego kwotę 1 260,00 zł (180,00 zł x 7). Sąd rozpoznał bowiem siedem odwołań od siedmiu decyzji organu rentowego, połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. W sytuacji połączenia kilku spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia orzeczenie kończące to postępowanie zawiera rozstrzygnięcia dotyczące każdej sprawy z osobna. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem orzecznictwa Sądu Najwyższego, połączenie spraw do jednoczesnego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. ma jedynie techniczny charakter, nie oznacza powstania jednej nowej sprawy, a każda z połączonych spraw zachowuje samodzielność, wymagającą odrębnego rozstrzygnięcia. Wprawdzie Sąd wydaje jedno orzeczenie, ale zawierające rozstrzygnięcia co do każdej z połączonych spraw z osobna, a zamieszczenie rozstrzygnięć w jednym orzeczeniu nie niweczy samodzielności połączonych spraw (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dn. 15.04.1997 roku, I CKN 154/97 LEX nr 153214).

Mając to na względzie Sąd orzekł jak w punkcie II wyroku.

SSO Marek Zwiernik