Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział II Cywilny, w składzie:

Przewodnicząca: S.S.R. A. M.

Protokolant: sekr. sąd. W. Ł.

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2018 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa T. S. (1)

przeciwko P. Ś.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego P. Ś. na rzecz powódki T. S. (1) kwotę 1.000,00 zł (jeden tysiąc złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 października 2018 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  nie obciąża powódki kosztami sądowymi, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi;

4.  zasądza od powódki T. S. (2) na rzecz pozwanego P. Ś. kwotę 2.417,00 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

5.  nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi na rzecz adwokata M. K. kwotę 2.952,00 zł (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa złote) tytułem wynagrodzenia za udzielenie stronie powodowej pomocy prawnej z urzędu.

Sygn. akt II C 781/13

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 22 marca 2013 r. powódka T. S. (1) zażądała zasądzenia od pozwanego P. Ś. kwoty 12.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, z tytułu zadośćuczynienia za cierpienia psychiczne i fizyczne oraz zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych. Uzasadniając swe roszczenie powódka podała, że w dniu 15 czerwca 2010 roku pozwany, zamieszkujący wówczas wspólnie z powódką, kilkukrotnie uderzył powódkę w rękę oraz używał pod jej adresem słów uważanych powszechnie za obelżywe. Powódka podkreśliła, że na skutek uderzeń zadanych przez pozwanego doznała długotrwałej opuchlizny i zasinienia. Nadto powódka wskazała, iż w dniu 15 stycznia 2011 roku oraz w dniu 7 listopada 2004 roku pozwany wywołał awanturę, podczas której ubliżał powódce, co spowodowało u niej stan zagrożenia życia i naruszyło jej dobra osobiste (pozew k.3 – 7).

Postanowieniem z dnia 7 stycznia 2014 roku powódka została zwolniona od kosztów sądowych w całości oraz ustanowiono dla niej pełnomocnika z urzędu (postanowienie k. 41).

Pismem z dnia 6 marca 2014 roku pełnomocnik powódki wskazał, iż podstawę powództwa stanowi art. 445 kc w zw. z art. 448 kc oraz wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu oświadczając, że nie zostały one uiszczone ani w części ani w całości ( pismo k. 51 – 55).

W odpowiedzi na pozew, z dnia 18 kwietnia 2014 roku, P. Ś. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na swoją rzecz od powódki kosztów postępowania. Pozwany zakwestionował powództwo tak co do zasady jak i co do wysokości (odpowiedź na pozew k.65 - 70).

W piśmie z dnia 16 lipca 2015 roku pełnomocnik pozwanego podniósł zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego powództwem, związanego ze zdarzeniem z dnia 7 listopada 2004 roku (pismo pełnomocnika pozwanego k. 231-233).

Pismem z dnia 28 września 2018 roku, doręczonym stronie pozwanej na terminie rozprawy w dniu 1 października 2018 roku, pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo o kwotę 10.000,00 zł, tym samym wniósł o zasądzenie kwoty 12.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, oraz kwoty 10.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pełnomocnikowi pozwanego odpisu pisma ( pismo k. 501).

Na terminie rozprawy w dniu 1 października 2018 roku pełnomocnik powódki ostatecznie sprecyzował, iż podstawą faktyczną powództwa są zdarzenia z dnia 7 listopada 2004 roku, z dnia 15 czerwca 2010 roku oraz z dnia 15 stycznia 2011 roku. Nadto pełnomocnik powódki sprecyzował, iż w przedmiotowym postępowaniu dochodzi kwoty 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną przez powódkę w wyniku zdarzenia z dnia 7 listopada 2004 roku wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi, w ten sposób, ze od kwoty 12.000,00 zł od dnia wytoczenia powództwa, zaś od kwoty 8.000,00 zł od dnia rozprawy tj. od dnia 1 października 2018 roku, oraz kwoty 1.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną w wyniku zdarzenia z dnia 15 czerwca 2010 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozprawy to jest od dnia 1 października 2018 roku, a nadto kwoty 1.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną przez powódkę w wyniku zdarzenia z dnia 15 stycznia 2011 roku, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozprawy to jest od dnia 1 października 2018 roku (protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 00:04:24 – 00:06:44 i 00:07:36 – 00:10:46 k. 516 - 523).

Stanowisko pozwanego nie uległo zmianie do końca postępowania. Na terminie rozprawy w dniu 1 października 2018 roku pełnomocnik pozwanego wniósł o zasadzenie od powódki kosztów postępowania procesowego w sprawie,
w podwójnej wysokości z uwagi na kilka terminów rozpraw oraz z uwagi na fakt,
iż w sprawie wypowiedziało się kilku biegłych z zakresu medycyny (protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:30:29 -01:33:07 k. 516 - 523).

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

P. Ś. i T. S. (1) (uprzednio Ś.) byli małżeństwem od 1997 roku. Zajmowali wspólnie lokal nr (...), położony w Ł. przy ul. (...), stanowiący własność pozwanego. W dniu 2 lipca 2004 r. Sąd Okręgowy w Łodzi Wydział XII Cywilny Rodzinny rozwiązał przez rozwód związek małżeński T. Ś. i P. Ś., z winy obu stron ( okoliczność bezsporna, a nadto wyrok w sprawie o sygn. akt: XII C 545/03 k.85).

Powódka do 2011 roku zamieszkiwała w mieszkaniu pozwanego. W tym czasie powódka była właścicielką lokalu mieszkalnego położonego w Ł.. Wyrokiem z dnia 21 czerwca 2010 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi nakazał eksmisję T. S. (1) z lokalu mieszkalnego położonego w Ł. przy ulicy (...) numer 3 (okoliczność bezsporna, a nadto kopia wyroku k. 108).

Stosunki między T. S. (1) i P. Ś., w czasie wspólnego zamieszkiwania były trudne. Między stronami często dochodziło do konfliktów,
o których niejednokrotnie powiadamiana była policja i prokuratura. Strony wzajemnie oskarżały się o znęcanie i znieważanie. Pomimo istniejącej między stronami sytuacji powódka, mając możliwość zamieszkania we własnym mieszkaniu, w dalszym ciągu pozostawała w mieszkaniu będącym własnością pozwanego. Pozwany od wielu lat był uzależniony od alkoholu. Na przełomie 2001/2002 roku podjął leczenie. Z uwagi na konfliktową postawę powódki, chęć uniknięcia dalszych awantur, pod koniec 2005 roku opuścił swoje mieszkanie. Początkowo pozwany przebywał w schronisku dla bezdomnych mężczyzn należącym do Towarzystwa Pomocy im. (...). Brata A. w Ł., następnie przebywał w hostelu prowadzonym przez Stowarzyszenie (...) w Ł. (zaświadczenie k. 90, k. 91, zeznania pozwanego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:07:41 – 01:30:10 k. 521 - 522, okoliczność bezsporna, zeznania świadka T. O. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 00:17:19- 00:39:00 k. 516 – 523, zeznania pozwanego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:07:41 – 01:30:10 k. 521 - 522).

W okresie kiedy pozwany wyprowadził się z własnego mieszkania, powódka wszczęła procedurę administracyjną mająca na celu wymeldowanie P. Ś. z lokalu mieszkalnego położonego w Ł. przy ulicy (...) (kopia decyzji k. 92, k. 97, zeznania pozwanego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:07:41 – 01:30:10 k. 521 - 522).

Pozwany powrócił do swojego mieszkania w 2007 roku, kiedy powziął informacje o wydanej decyzji w przedmiocie wymeldowania ( zeznania pozwanego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:07:41 – 01:30:10 k. 521 - 522).

Byli małżonkowie wspólnie zamieszkując, podzielili się pokojami, jeden zajmowała powódka, drugi pozwany. Część mebli będących własnością pozwanego stała w przedpokoju np. fotel, szafki, bowiem nie mieściły się w pomieszczeniu zajmowanym przez pozwanego ( zeznania pozwanego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:07:41 – 01:30:10 k. 521 - 522).

Drzwi do pokoju zajmowanego przez powódkę otwierały się do środka (zeznania świadka T. O. elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 00:17:19- 00:39:00 k. 516 – 523).

W dniu 7 listopada 2004 roku doszło między małżonkami do kłótni (okoliczność bezsporna).

W dniu 8 listopada 2008 roku powódka została hospitalizowana z uwagi na utrzymujący się ból zamostkowy. Wówczas też miała wykonaną w trybie pilnym koronografię z implantacją stentu. Stan zdrowia powódki pozostawał w związku przyczynowo – skutkowym ze stresem mający miejsce w dniu 7 listopada 2004 roku ( opinia biegłego kardiologa k. 318 – 320, uzupełniająca opinia kardiologa k. 482 – 483, opinia biegłego diabetologa k.353 – 354v i k. 445 - 446).

Silna reakcja stresowa może manifestować się dolegliwościami takimi jak: duszność, bóle w klatce piersiowej, wzrost poziomu glukozy we krwi ( opinia biegłego kardiologa k. 318 – 320, uzupełniająca opinia kardiologa k. 482 - 483).

Na skutek przebytego ostrego zespołu wieńcowego w dniu 8 listopada 2004 roku u powódki powstał trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 10% (opinia biegłego kardiologa k. 318 – 320 i k. 482 – 483).

Powódka nie przejawia zaburzeń adaptacyjnych w związku z sytuacją domową mającą miejsce w czasie wspólnego zamieszkiwania z pozwanym ( opinia biegłego psychiatry k. 404 – 435, k. 466 – 468).

U powódki zdiagnozowano przewlekłą stabilną chorobę wieńcową, stan po przebytym ostrym zespole wieńcowym, nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemię, cukrzyce typu 2, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc ( opinia biegłego kardiologa k. 318 – 320 i k. 482 - 483).

Na dzień 10 listopada 2004 roku była zaplanowana rozprawa przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi w przedmiocie apelacji od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi w przedmiocie rozwiązania małżeństwa ( zeznania powódki elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 00:40:54 – 01:06:54 k. 520 – 521).

W dniu 15 czerwca 2010 roku między stronami doszło do kłótni podczas której pozwany szarpał powódkę, za ramiona trzymał ją i uderzał rękoma w prawe przedramię, czym spowodował u niej stłuczenie powłok prawego przedramienia
z sińcem i miernym obrzękiem i sińcem na lewym ramieniu, co spowodowało u powódki rozstrój zdrowia na czas poniżej 7 dni. Za powyższe zdarzenie pozwany został prawomocnie skazany orzeczeniem wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w dniu 23 lutego 2011 roku, w sprawie o sygnaturze VII K 727/10 (okoliczność bezsporna, a nadto kopia wyroku k. 11).

Powyższe zdarzenie łączyło się dla powódki z cierpieniem (zeznania powódki protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 00:39:12 – 01:06:54 k. 516 – 523, zeznania świadka I. O. k. 186 - 188).

Zdarzenie z dnia 15 czerwca 2010 roku nie spowodowało upośledzenia funkcji kończyn górnych powódki, nie pozostawiło długotrwałego i trwałego uszczerbku na zdrowiu. Cierpienia fizyczne powódki były miernego stopnia i trwały przez okres około 2 tygodni. Doznane obrażenia nie spowodowały istotnego ograniczenia w życiu codziennym powódki, w szczególności nie wymagała ona korzystania z pomocy osób trzecich. Zdiagnozowany u powódki, pod koniec 2015 roku zespół cieśni nadgarstka prawego nie pozostaje w żadnym związku urazem jakiego doznała powódka w dniu 15 czerwca 2010 roku (opinia biegłego k. 251 – 254, opinia uzupełniająca k. 302 – 303, opinia uzupełniająca k. 337 - 338).

W dniu 15 stycznia 2011 roku powódka nie mogła otworzyć drzwi, z uwagi na przedmioty znajdujące się w przedpokoju. Kiedy opuściła swój pokój wyszła na klatkę schodową krzycząc, że potrzebuje pomocy (zeznania świadka T. S. (3) k. 185 – 186, zeznania pozwanego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:07:41 – 01:30:10 k. 521 - 522)

Pozwany zaniepokojony stanem zdrowia powódki wezwał pogotowie ratunkowe ( zeznania pozwanego – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 01:07:41 – 01:30:10 k. 521 - 522).

Powódka została zabrana przez pogotowie ratunkowe w związku z bólem w klatce piersiowej ( okoliczność bezsporna).

Na dzień 17 stycznia 2011 roku była zaplanowana rozprawa karna z udziałem stron, która odbyła się w sprawie o sygnaturze VII K 727/10. Powódka była oskarżycielem prywatnym w niniejszej sprawie ( okoliczność bezsporna).

Między stronami toczyły się liczne sprawy sądowe. Podczas rozprawy w jednej ze spraw, powódka silnie się zdenerwowała i zaszła konieczność wezwania jednostki pogotowia ratunkowego. Powódka wskazała, iż stresuje się tylko wówczas kiedy coś idzie nie po jej myśli, coś jest nie tak (zeznania powódki protokół rozprawy z dnia 1 października 2018 roku czas elektroniczny 00:39:12 – 01:06:54 k. 516 – 523).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie powołanych wyżej dowodów, w tym zakresie w jakim Sąd poczytał je za wiarygodne. Zasygnalizować przy tym należy, iż Sąd ocenił złożone do akt sprawy kopię dokumentów mając na uwadze treść art. 308 kpc.

Sąd nie skorzystał z zeznań świadków: T. S. (4), I. O. oraz T. O. w tym zakresie w jakim świadkowie opisywali zdarzenia z dnia 4 listopada 2004 roku oraz z dnia 15 stycznia 2011 roku. Przywołani świadkowie, jak sami przyznali, nie byli naocznymi świadkami sytuacji jakie miały miejsce między stronami w przywołanych dniach, a całą wiedzę, którą mieli w tym zakresie pochodziła od stron postępowania. Sąd nie skorzystał również z depozycji stron, w których wskazywali przebieg zdarzeń z dnia 7 listopada 2004 roku, z dnia 15 stycznia 2011 roku. Zarówno zeznania powódki jaki pozwanego, które wzajemnie sobie przeczą nie znajdują potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Bezspornym jest natomiast, iż w dniu 7 listopada 2004 roku doszło między stronami do kłótni.

W poczet pełnowartościowego materiału dowodowego w sprawie Sąd zaliczył opinie złożone przez biegłych ortopedę, diabetologa oraz kardiologa, które są jasne, a ich wnioski wzajemnie ze sobą korespondują. Biegły ortopeda w swojej opinii w sposób stanowczy wykluczył związek przyczynowy zespołu cieśni nadgarstka zdiagnozowanego u powódki pod koniec 2010 roku ze zdarzeniem, które miało miejsce w czerwcu 2010 roku. Biegły wskazał również, iż na skutek przywołanego zdarzenia u powódki nie powstał trwały uszczerbek na zdrowiu, zaś jej cierpienia były miernego stopnia i utrzymywały się, z tendencją malejącą, przez dwa tygodnie.

W pełni wiarygodną jest również opinia biegłego psychiatry, który wypowiedział się na okoliczność charakterystycznych reakcji organizmu na sytuacje stresowe. Biegła wskazała również, iż u powódki nie ujawniły się zaburzenia adaptacyjne związane z sytuacjami domowymi.

Sąd nie znalazł również podstaw do odmówienia wiarygodności złożonym do akt sprawy opinią biegłego kardiologa jak i diabetologa, z których wynika, iż na skutek sytuacji stresowych doszło u powódki w dniu 8 listopada 2004 roku do wzrostu ciśnienia krwi, wzrostu poziomu glikemii, co spowodowało zwiększoną lepkość krwi, czego z kolei konotacją był zawał serca w mechanizmie ostrego zamknięcia tętnicy wieńcowej. Nadto biegła kardiolog wskazała, iż przebyty ostry zespół wieńcowy skutkował powstaniem u powódki trwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 10 %, wiązał się z koniecznością rehabilitacji oraz leczenia farmakologicznego.

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało tylko na częściowe uwzględnienie.

Po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa, powódka domagała się zasądzenia od pozwanego łącznej kwoty 22.000,00 zł, z czego kwoty 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną w wyniku zdarzenia z dnia 7 listopada 2004 roku wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi, w ten sposób, że od kwoty 12.000,00 zł od dnia wytoczenia powództwa, zaś od kwoty 8.000,00 zł od dnia rozprawy tj. od dnia 1 października 2018 roku, kwoty 1.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną w wyniku zdarzenia z dnia 15 czerwca 2010 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozprawy to jest od dnia 1 października 2018 roku, a nadto kwoty 1.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną przez powódkę w wyniku zdarzenia z dnia 15 stycznia 2011 roku, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozprawy to jest od dnia
1 października 2018 roku.

Odnosząc się do zdarzenia z dnia 15 czerwca 2010 roku i krzywdy, która powstała u powódki na skutek tegoż zdarzenia, Sąd miał na uwadze art. 11 kpc oraz wydany przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie o sygnaturze akt VII K 727/10, w dniu 23 lutego 2011 roku, wyrok skazujący pozwanego za spowodowanie rozstroju zdrowia u powódki na czas poniżej 7 dni, to jest za czyn z art. 157 §2 kk.

Zgodnie z treścią przepisu art. 11 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Zasada prejudykatu wynikającego ze zdania pierwszego art. 11 k.p.c. ma charakter bezwzględnie obowiązujący w stosunku do sprawcy przestępstwa skazanego w procesie karnym. Osoba taka, jako pozwana w sprawie cywilnej, nie może podważać ustaleń wyroku skazującego ją za popełnienie przestępstwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2013 r., I CSK 373/12, (...) Prawnej Lex (...) nr (...)).

Dlatego też, z uwagi na powyższe, Sąd uznał w niniejszym postępowaniu, że pozwany P. Ś. jako osoba prawomocnie skazana za pobicie powódki ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za cierpienia powódki wywołane zajściem i za naruszone w ten sposób dobra osobiste.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Ze względu na treść powództwa podstaw prawnych ewentualnej odpowiedzialności pozwanego należało upatrywać także w treści art. 23 w zw. z art. 24 k.c. Zgodnie z ostatnim z wymienionych przepisów ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków,
w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie uprawniony może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Z powyższego wynika, iż przywołany przepis nie stanowi podstawy normatywnej dla zasądzenia zadośćuczynienia w każdym wypadku bezprawnego naruszenia dóbr osobistych, lecz odsyła do przepisów szczególnych, które przewidują ten środek, mianowicie art. 448 k.c., zgodnie z którym w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem zadośćuczynienie stanowi sposób naprawienia szkody niemajątkowej na osobie wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Inaczej niż przy odszkodowaniu, w przypadku zadośćuczynienia, ustawodawca nie wprowadza jasnych kryteriów ustalania jego wysokości. Wskazuje jedynie ogólnikowo, iż suma przyznana z tego tytułu winna być odpowiednia. W judykaturze i piśmiennictwie podkreśla się, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i jako takie musi mieć odczuwalną wartość ekonomiczną, jednocześnie nie może być nadmierne. Wskazuje się na potrzebę poszukiwania obiektywnych i sprawdzalnych kryteriów oceny jego wysokości, choć przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji stron ( tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, LEX 80272). Do podstawowych kryteriów oceny w tym zakresie zalicza się stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody ( tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968, nr 2, poz.37; Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz.145; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, niepubl; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 sierpnia 1980 roku, IV CR 238/80, OSNCP 1981, nr 5, poz.81; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03, OSNC 2004 r, nr 4, poz.40).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy podkreślić, że zgodnie z opinią biegłego ortopedy, powódka w wyniku pobicia nie doznała trwałego, ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, a zakres jej cierpień był miernego stopnia. Cierpienia ustąpiły po dwóch tygodniach. Sąd wziął również pod uwagę, iż w wyniku przedmiotowego zdarzenia powódka nie potrzebowała opieki osób trzecich oraz nie wymagała leczenia farmakologicznego czy rehabilitacji, zaś niniejsze zdarzenie nie pozostaje w żadnym związku przyczynowym ze zdiagnozowanymi w późniejszym okresie dolegliwościami T. S. (1) związanymi ze zespołem cieśni nadgarstka.

Wskazać przy tym należy, iż pomiędzy stronami istniał silny konflikt, który potęgowany był wspólnym zamieszkiwaniem w jednym lokalu, nawet po rozwodzie w roku 2004. Jednakże wzajemność naruszeń dobra osobistego (czci, nietykalności cielesnej, itp.) nie pozbawia pokrzywdzonego prawa do ochrony naruszonego dobra, nie wyłącza bowiem bezprawności działania sprawcy naruszenia, byłoby zaś sprzeczne z zasadami społecznego współżycia nieudzielenie ochrony dobru naruszonemu, lecz tolerowanie – przez odmowę udzielenia tej ochrony – bezprawności postępowania (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 1977 r., I CR 184/77, (...) Prawnej Lex nr 7940 i z dnia 24 stycznia 2000 r., III CKN 553/98, (...) Prawnej Lex nr 52737).

Ze wszystkich tych wyżej wskazanych względów, Sąd uznał,
że zadośćuczynieniem adekwatnym do zakresu krzywdy doznanej przez powódkę, wywołanej zarówno cierpieniem fizycznym jak i psychicznym, w tym wynikającym z naruszenia dóbr osobistych, będzie zadośćuczynienie, w żądanej przez nią kwocie 1.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 października 2018 roku.

O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z dyspozycją art. 481 k.c., stosownie do którego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Podkreślić również należy, że zobowiązania pieniężne, wynikające z czynów niedozwolonych, są z reguły zobowiązaniami bezterminowymi. Dłużnik obowiązany jest je więc wykonać niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Dłużnik popada w opóźnienie dopiero wtedy, gdy nie czyni zadość temu obowiązkowi (art. 455 k.c.). Mając na względzie powyższe uwagi oraz fakt, iż dopiero na rozprawie w dniu 1 października 2018 roku pełnomocnik powódki sprecyzował swe roszczenie w zakresie zadośćuczynienia za krzywdę odniesiona przez powódkę w wyniku zdarzenia z dnia 15 czerwca 2010 roku, Sąd za zasadne uznał zasądzenie odsetek od dnia 2 października 2018 roku, a zatem od dnia następnego po wezwaniu pozwanego do zapłaty, do dnia zapłaty, oddalając powództwo w tym zakresie w jakim pełnomocnik powódki dochodził zasądzenia odsetek od dnia
1 października 2018 roku.

W pozostałym zakresie w jakim powódka domagała się zadośćuczynienia
za krzywdę odniesioną w wyniku zdarzenia z dnia 7 listopada 2004 roku oraz
za krzywdę poniesioną w wyniku zdarzenia z dnia 15 stycznia 2011 roku, Sąd uznał, iż jej roszczenie jako nieudowodnione podlega oddaleniu.

Jak już wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia, przesłankami ochrony dóbr osobistych, które muszą być spełnione łącznie, są: istnienie dobra osobistego, zagrożenie lub naruszenie tego dobra, oraz bezprawność zagrożenia lub naruszenia. Pojęcie bezprawności oznacza ujemną ocenę zachowania się, opartą na sprzeczności tego zachowania z szeroko pojętym porządkiem prawnym, a więc na sprzeczności
z obowiązującymi przepisami ustawy bądź regułami wynikającymi z zasad współżycia społecznego. Natomiast do okoliczności wyłączających bezprawność naruszenia dóbr osobistych na ogół zalicza się: działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa, wykonywanie prawa podmiotowego, zgodę pokrzywdzonego (ale z zastrzeżeniem uchylenia jej skuteczności w niektórych przypadkach) oraz działania w ochronie uzasadnionego interesu (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 września 2008 roku, II CSK 144/08). Bezprawność jest wyłączona w sytuacji wykonywania własnych praw podmiotowych oraz działania w stanie wyższej konieczności (wyrok składu siedmiu sędziów SN z dnia 31 stycznia 1968 r., III PRN 66/67, OSPiKA 1968, z. 12, poz. 261, z notką H. Paruzal oraz z omówieniem A. Szpunara i W. Wanatowskiej, Przegląd orzecznictwa, NP 1969, nr 5, s. 784; wyrok SN z dnia 2 lipca 1968 r., III PRN 17/68, OSNCP 1969, nr 4, poz. 76, z omówieniem A. Szpunara i W. Wanatowskiej, Przegląd orzecznictwa, NP 1970, nr 6, s. 898; wyrok SN z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09, OSP 2012, z. 10, poz. 95, z glosą F. Śmigielskiego oraz glosą M. Nestorowicza, Prawo i Medycyna 2013, nr 3–4, s. 209; por. jednak wyrok SN z dnia 19 października 2012 r., V CSK 501/11, IC 2013, nr 12, s. 38, z glosą Ł. Andrzejczaka, PS 2014, nr 4, s. 115, oraz z omówieniem M. Bączyka, Przegląd orzecznictwa, M.Pr.Bank. 2013, nr 10, s. 40).

W judykaturze i piśmiennictwie przeważa stanowisko, że przesłanką przyznania świadczeń przewidzianych w art. 448 k.c. (obu roszczeń objętych jego treścią) jest wina sprawcy naruszenia dobra osobistego – zarówno umyślna, jak i nieumyślna, w tym nawet culpa levissima. Tym samym podstawą tej odpowiedzialności jest nie tylko bezprawne, ale także zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego. Wina sprawcy szkody mająca formę albo winy umyślnej (naganność stanu psychicznego sprawcy polegając na tym, że chce on przez swoje bezprawne zachowanie wyrządzić drugiemu szkodę lub co najmniej świadomie godzi się na to) albo winy nieumyślnej (niedbalstwa polegającego na niedołożeniu staranności wymaganej od każdego, kto znajdzie się w określonej sytuacji) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1964 r., I CR 63/64, OSNCP 1965, nr 3, poz. 43, z glosą S. Wójcika) Należy przy tym podkreślić, że przepisy kodeksu cywilnego w zasadzie nie przewidują domniemania winy (por. jednak art. 427 lub 429; zob. także wyrok SN z dnia 13 maja 2005 r., I CK 662/04, OSP 2009, z. 12, poz. 134, z glosą M. Nesterowicza). W wyroku z dnia 26 września 2003 r., IV CK 32/02, LEX nr 146462, Sąd Najwyższy stwierdził, że na podstawie prawa cywilnego winę można przypisać podmiotowi prawa, gdy istnieją podstawy do negatywnej oceny jego zachowania z punktu widzenia zarówno obiektywnego, jak
i subiektywnego (por. także orzeczenie SN z dnia 3 stycznia 1959 r., 3 CR 461/58, OSN 1960, nr 1, poz. 25, z notką J.K., OSPiKA 1959, z. 12, poz. 328).

Wskazać przy tym należy, że w przedmiotowej sprawie onus probandi wystąpienia kumulatywnie wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej, o których mowa wyżej spoczywa na poszkodowanym, a zatem na powódce, zgodnie z dyspozycją art. 6 k.c.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu orzekającego w przedmiotowej sprawie, powódka nie udowodniła, iż zachowanie pozwanego w dniu 7 listopada 2004 roku oraz w dniu 15 stycznia 2011 roku cechowało się bezprawnością, było działaniem zawinionym oraz że tym działaniem doszło do naruszenia dóbr osobistych powódki, wyrządzenia jej krzywdy. Twierdzenia powódki, w których przedstawiła sytuacje jakie miały miejsce między nią a pozwanym we wskazanych dniach, nie znajdują potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym i są z goła odmienne od relacji pozwanego. Tym samym powódka nie udowodniła, że doszło do wyrządzenia jej krzywdy przez działania pozwanego. Faktem jest, iż na skutek stresu doznanego przez powódkę zarówno w dniu 7 listopada 2004 roku jak i w dniu 15 stycznia 2011 roku, była ona hospitalizowana, co więcej sytuacja stresowa zamanifestowała się u powódki wystąpieniem ostrego zespołu wieńcowego w dniu 8 listopada 2004 roku. Niniejszych ustaleń, wynikających z wniosków biegłych, sąd nie neguje, jednakże zważyć należy, iż strona powodowa nie udowodniła, że jej stan zdrowia, ustalony trwały uszczerbek na zdrowiu jest efektem zawinionego i bezprawnego działania pozwanego, a tym samym, że stres który przeżywała był spowodowany zawinionym działaniem pozwanego. Bez wątpienia stosunki między stronami były antagonistyczne, a sytuacja konfliktowa. Świadczy o tym fakt licznych spraw sądowych toczących się między stronami, a nadto okoliczność, iż pozwany dobrowolnie, celem uniknięcia dalszych awantur opuścił własne mieszkanie pod koniec 2005 roku, przenosząc się do noclegowni dla bezdomnych.

Zważyć również należy, iż w stosunku do roszczeń powódki związanych ze zdarzeniami z dnia 7 listopada 2004 roku, skuteczny okazał się podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia.

Zgodnie regułą wyrażoną w art. 442 ¹§1 k.c. roszczenie
o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Istotne jest natomiast od jakiego momentu należy liczyć powyższy trzyletni termin przedawnienia. Przedawnienie roszczenia jest przewidzianym przez ustawodawcę sposobem na przeciwdziałanie utrzymywaniu się w dłuższym czasie niepewności co do stanu prawnego i zezwala osobie, przeciwko której roszczenie jest kierowane, uchylić się od jego zaspokojenia bez konieczności dowodzenia jego ewentualnej bezzasadności. Określony w jego § 1 zdanie pierwsze początek biegu przedawnienia unormowany został odmiennie niż przy przedawnieniu ogólnym, które biegnie od daty wymagalności wierzytelności. Bieg trzyletniego terminu przedawnienia przy wyrządzeniu szkody czynem niedozwolonym rozpoczyna się od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Szkoda może powstać równocześnie ze zdarzeniem, które ją wywołało albo też po upływie pewnego czasu od zdarzenia. W orzecznictwie utrwalił się pogląd, iż początek biegu trzyletniego terminu przedawnienia określonego w art. 442 ¹ § 1 k.c., należy liczyć od dnia powzięcia przez poszkodowanego wiadomości o samym zaistnieniu szkody, a nie o jej rozmiarach i trwałości następstw (wyrok Sądu Najwyższego Izba Cywilna z dnia 3 lipca 2015 r., sygn. akt IV CSK 595/14). Ustalenie wiedzy poszkodowanego o szkodzie nie jest rekonstrukcją rzeczywistego stanu świadomości poszkodowanego, lecz stanowi przypisywanie mu świadomości wystąpienia szkody według kryteriów zrelatywizowanych do właściwości podmiotowych poszkodowanego, dostępnej mu wiedzy o okolicznościach wyrządzenia szkody oraz zasad doświadczenia życiowego, w szczególności co do powiązania zaistniałej szkody z określonym czynem niedozwolonym (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 maja 2014 r., I ACa 1475/13, LEX nr 1477184). Nadto bieg terminu przedawnienia roszczenia o charakterze deliktowym biegnie niezależnie od świadomości potencjalnie uprawnionego co do możliwości dochodzenia roszczenia przed sądem (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2014 r., I ACa 7/14, LEX nr 1466797).

Transponując powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, wskazać należy, iż roszczenie powódki związane ze zdarzeniem z dnia 7 listopada 2004 roku uległo przedawnieniu, po upływie lat trzech, a zatem w listopadzie 2007 roku, natomiast powództwo w rzeczonej sprawie zostało złożone w dniu 22 października 2013 roku, to jest po upływie terminu przedawnienia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. drugie, zgodnie z którym Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Na rzecz powódki zasądzono kwotę 1.000 zł z dochodzonych 22.000 zł, tj. żądanie powódki uwzględnione zostało wyłącznie w 4%. Na koszty poniesione przez pozwanego, do zwrotu których zobowiązana została powódka, złożyły się: kwota 2.400 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika (ustalone na podstawie § 6 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu) oraz kwota 17 zł stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa.

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia żądania strony pozwanej zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości, uznając, iż w sprawie odbyły się dwie rozprawy, zaś stopień jej skomplikowania, nakład pracy profesjonalnego pełnomocnika pozwanego, jego przyczynienie się do wyjaśnienia sprawy nie uzasadnia zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości. Tym samym Sąd nie znalazł podstaw do odstąpienia od obciążenia powódki kosztami postępowania poniesionymi przez pełnomocnika. Powódka inicjując postępowanie sądowe, korzystająca z pomocy fachowego pełnomocnika, powinna liczyć się z możliwością wydania rozstrzygnięcia niekorzystnego dla niej i w tym celu zabezpieczyć odpowiednie środki finansowe pokrywające ewentualne koszty postępowania poniesione przez przeciwnika. Sytuacji tej nie zmienia charakter dochodzonego przez powódkę roszczenia oraz jej subiektywne przekonanie o jego zasadności.

Sąd mając na uwadze art. 113 ust. 1 i 4 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku ( Dz. U. Nr 167, poz. 1398), nie obciążył powódki kosztami sądowymi, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

W toku przedmiotowej sprawy powódka była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego z urzędu w osobie adwokata M. S. do zapisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 roku (Dz. U. Nr 163, poz. 1348) wynagrodzenie pełnomocnika zostało ustalone w oparciu o §6 pkt 5 na kwotę 2.400,00 zł, co po powiększeniu o należny podatek Vat (zgodnie z zapisami §2 ust. 3 przywołanego rozporządzenia) wyraża się kwotą 2952 zł.