Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 27-02-2018 r.

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Krzyżak

Protokolant: st.sekr.sąd. Dorota Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 21-02-2018 r. w Koninie

sprawy z powództwa T. A. (1)

przeciwko Zakładowi Opieki Zdrowotnej i (...) Sp. z o.o. w K.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego Zakładu Opieki Zdrowotnej i (...) Sp. z o.o. w K. na rzecz powódki T. A. (1) kwotę 80.679 zł (osiemdziesiąt tysięcy sześćset siedemdziesiąt dziewięć złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 19.05.2015 roku do dnia 31.12.2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01.01.2016 roku do dnia zapłaty.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki rentę w kwocie 42 zł (czterdzieści dwa złote) miesięcznie, płatną począwszy od dnia 13.04.2014 r. do dnia 15-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami do dnia 31.12.2015 r., a następnie od 1.01.2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty.

3.  Ustala odpowiedzialność pozwanego Zakładu Opieki Zdrowotnej i (...) Sp. z o.o. w K. za skutki na zdrowiu powódki T. A. (1), które mogą ujawnić się w przyszłości, związane z zabiegiem w dniu 31.03.2014 r.

4.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

5.  Zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.690,92 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.443,40 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego.

6.  Nakazuje pobrać od stron na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Koninie i tak od powódki z zasądzonego roszczenia kwotę 6.989,20 zł, a od pozwanego kwotę 4.072 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Małgorzata Krzyżak

Sygn. akt I C 397/15

UZASADNIENIE

Powódka T. A. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego Zakładu Opieki Zdrowotnej i (...) sp. z o.o. w K.:

-kwoty 200.000 zł z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

-dożywotniej renty w kwocie po 300 zł miesięcznie, płatnej począwszy od kwietnia 2014r., w terminie do dnia 15 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat,

- ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za doznany przez powódkę uszczerbek na zdrowiu oraz zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniosła, że w dniu 31.03.2014r. poddała się operacji usunięcia zaćmy lewego oka w placówce prowadzonej przez pozwanego W dniu 1.04.2014 r. została wypisana ze szpitala, w drodze do domu zaczęła ją boleć głowa. W dniu 4.04.2014 r. została skierowana przez dr P. D. (1) do szpitala w G., gdzie przebywa do 12.04.2014 r. Była poddana intensywnej terapii mającej na celu usunięcie skutków zakażenia. Rozpoznano u niej zarażenie bakteriami staphylococcus epidermidis oraz P. aeruginosaj, co w efekcie doprowadziło do całkowitej utraty wzroku w lewym oku, na którym zabieg był wykonywany.

Odkąd utraciła wzrok, musiała zrezygnować z jazdy rowerem, ma trudności w poruszaniu się po schodach, proste czynności (zrobienie kawy, herbaty, gotowanie) sprawiają jej trudności. Utraciła ona praktycznie całkowitą zdolność do samodzielnego utrzymania się i wymaga pomocy osób trzecich we wszystkich podstawowych czynnościach życia codziennego Powódka zanim poddała się zabiegowi usunięcia zaćmy była osobą sprawną fizycznie, samodzielnie wykonywała wszelkie czynności w gospodarstwie domowym, jeździła na rowerze, pracowała w ogródku, lubiła spędzać aktywnie czas.

Utrata wzroku powoduje zanik gałki ocznej, co z kolei powoduje oszpecenie twarzy. Żądana kwota zadośćuczynienia 196.264 zł ma stanowić rekompensatę z tytułu doznanego uszczerbku na zdrowiu, ograniczeń funkcji życiowych, doznanego bólu, trwałego oszpecenia.

Natomiast na wysokość żądanego odszkodowania 3.736 zł składają się kwoty:

- 634 zł koszt przejazdu powódki do szpitala w G. ( 265 w jedną stronę po 1 zł/km plus opłaty za przejazd autostradą (...) 104 zł w obie strony),

- 634 zł koszt przejazdu powódki ze szpitala w G.,

- 1256 zł koszty dwukrotnego przejazdu rodziny na odwiedziny do powódki,

- 1.200 zł zakup leków.

Żądanie zasądzenia renty 300 zł miesięcznie uzasadniła zwiększonymi potrzebami w związku z koniecznością korzystania przez nią z odpłatnej pomocy ze strony osób trzecich oraz koniecznością zakupu dodatkowych leków (k.2-5).

Pozwany Zakład Opieki Zdrowotnej i (...) sp. z o.o. w K. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Pozwany zaprzeczył wszystkim okolicznościom i twierdzeniom pozwu wyraźnie nie przyznanym. Pozwany przyznał, iż w ramach swojej działalności prowadzi m.in. Oddział Okulistyczny Szpitalnego Oddziału (...) Jednego Dnia w K., gdzie wykonywane są zabiegi i który wyposażony jest w specjalistyczny sprzęt i profesjonalną kadrę. Pozwany przyznał, iż powódka w dniu 31.03.2014r. miała przeprowadzony zabieg usunięcia zaćmy oka lewego, przy czym w tym dniu Oddział Okulistyczny Szpitalnego Oddziału (...) Jednego Dnia funkcjonował prawidłowo i był odpowiednio zabezpieczony w zakresie ochrony bakteryjnej. Zabieg u powódki został przeprowadzony bez żadnych zakłóceń. Pozwany wskazał także, że powódka po zabiegu, następnego dnia, została wypisana do domu, a 2.04.2014r. skontaktowała się z lekarzem wykonującym zabieg i zgłosiła problem z operowanym okiem. Powódka została skierowana do dr P. D. na konsultacje, który skierował ją do szpitala w G., gdzie w momencie przyjęcia wykryto u powódki zakażenie oka lewego bakterią P. aeruginosa. Pozwany po otrzymaniu informacji, że u powódki wykryto zakażenie bakteryjne w trybie natychmiastowym zamknął Oddział (...) Jednego Dnia w celu przeprowadzenia kontroli i zawiadomił sanepid. Przed zamknięciem placówki w dniu 2.04.2014. były jeszcze wykonywane operacje laryngologiczne. W wyniku przeprowadzonej kontroli (...) w K. stwierdziła wystąpienie bakterii P. aeruginosa.

Zdaniem pozwanego powódka nie mogła się zarazić bakterią P. aeruginosa w trakcie zabiegu, gdyż po zabiegu czuła się dobrze, widziała na operowane oko, natomiast jak wskazuje w pozwie, wzrok straciła w oku, które nie było operowane. Ból pojawił się dopiero następnego dnia po wypisaniu powódki z oddziału, nie można wykluczyć, że w/w bakterią zaraziła się w innym miejscu lub na skutek niedochowania należytej higieny. Miejsce wykrycia bakterii P. aeruginosa wskazuje, że nie było możliwości przeniesienia tej bakterii podczas zabiegu okulistycznego, gdyż został zakażony wyłącznie sprzęt laryngologiczny. W związku z czym nie zachodzi związek przyczynowo skutkowy między działalnością pozwanej a utratą wzroku oka prawego jak i lewego.

Pozwany podniósł, że w dniu 28.02.2014 r. była przeprowadzona kontrola Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. i nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości.

Pozwany zakwestionował wysokość dochodzonego roszczenia, przecząc twierdzeniom zawartym w pozwie, że powódka przed zabiegiem była zdrowa i dobrze widziała, przed zabiegiem miała ograniczoną widoczność, a jednooczność nie dyskwalifikuje jej z życia codziennego i może samodzielnie funkcjonować. Nie zostały wykazane zwiększone koszty w związku z przedmiotowym zdarzeniem (leki i opieka osób trzecich) jak również koszty poniesione w związku z przejazdem do szpitala (k. 37-43).

Powódka w piśmie z dnia 24.06. 2015 r. (k. 67-68) podała, że operacja była wykonana na lewe oko, a nie jak mylnie wskazała w pozwie na prawe.

Sąd ustalił, co następuje:

Zakład Opieki Zdrowotnej i (...) sp. z o.o. w K. jest wpisany do rejestrów przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem KRS (...) przedmiotem jego działalności jest między innymi: praktyka lekarska ogólna, praktyka lekarska specjalistyczna, działalność szpitali (dowód: k.50-54). Pozwany w ramach swojej działalności prowadzi m.in. Szpitalny Oddział (...) Oddział Okulistyczny w K. ( bezsporne).

W dniu 28.02.2014r. została przeprowadzona kontrola przez pracowników Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. w Szpitalnym Oddziale (...) Oddział Okulistyczny w K. pozwanego mająca na celu ocenę przebiegu procesów higienicznych i bieżącego stanu sanitarnego. W trakcie tej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości

(dowód: k. 59-61, 64-65).

T. A. (1) w dniu 31.03.2014 r. została przyjęta w trybie planowym do ZOZ i (...) Sp. z o.o. Szpitalnego Oddziału (...) Oddziału Okulistycznego w K. z rozpoznaniem zaćma dojrzała oka lewego, nadwzroczny stygmatyzm. W tym samym dniu dokonano zabiegu usunięcia zaćmy metodą ultradźwięków oraz wszczepienia sztucznej soczewki do oka lewego. Powódka podpisała zgodę na wykonanie operacji. Ostrość wzroku oka operowanego przy przyjęciu - „poczucie światła”, a przy wypisie 5/25

(dowód: k. 15, 47-49).

Oprócz powódki tego samego dnia także inne osoby miały przeprowadzany zabieg usunięcia zaćmy, łącznie w tym dniu wykonano 8 zabiegów. Pierwsze 6 zabiegów wykonał P. D., a dwa pozostałe R. M.

Operacje u powódki przeprowadzał lekarz okulista P. D. w asyście anestezjologa T. M.. Operacje u powódki jak i u pozostałych osób przebiegały w sposób typowy

(dowód: zeznania świadków P. D. i T. M., R. M. k. 177-179).

Powódka następnego dnia po zabiegu została zbadana przez lekarza okulistę i wypisana do domu z zakazem wysiłku fizycznego i zaleceniem stosowania leków. Po opuszczeniu szpitala po około 10-15 minutach powódka zaczęła narzekać na ból głowy. Córka powódki M. C. (1) początkowo złe samopoczucie matki tłumaczyła słoneczną pogodą. Po powrocie do domu zakraplała mamie chore oko. Na następny dzień z uwagi na to, że ból nie ustąpił konsultowała to telefonicznie z dr P. D., na następny dzień pojechała na wizytę. Lekarz stwierdził u powódki stan zapalny, który minie. W dniu 4 kwietnia M. C. z matką pojechała do dr P. D., który stwierdził ropne zapalenie gałki ocznej, zaniewidzenie. Skierował powódkę w trybie natychmiastowym do Szpitala (...) w G., celem leczenia mającego zminimalizować skutki stanu zapalnego oka

(dowód: zeznania świadka P. D. k. 136 v -137v, świadka M. C. (1) k. 137- 138v, opina biegłego B. H. k. 238-244).

W tym samym dniu powódka została zawieziona przez rodzinę do szpitala w G.. Została przyjęta do szpitala na oddział okulistyczny z rozpoznaniem „zapalenie wewnętrzne gałki ocznej lewej. P. oka lewego”. Zastosowano leczenie oka lewego antybiotykami w postaci kropli oraz antybiotykami ogólne. Leczenie to nie spowodowało poprawy widzenia okiem lewym oraz ustąpieniem dolegliwości bólowych, które trwały jeszcze przez kilka miesięcy.

Badania morfologiczne i biochemiczne krwi, w tym poziom białka (...) ujawniły podwyższony poziom tego białka, co świadczyło o toczącym się w organizmie stanie zapalnym

(dowód: opinia biegłej dr n. med. A. M. k. 201-209, opinia biegłego B. H. (2) k. 238- 245, 269-270).

Zarządzeniem z dnia 7.04.2014 r. Zarząd pozwanego zamknął Szpital Oddział (...) z dniem 7.04.2014 r. – do odwołania

(dowód: zarządzenie k. 58).

Zawiadomiono Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. o wystąpieniu ogniska zakażenia zakładowego.

W dniach 9.04.2014 r. i 11.04.2014 r. została przeprowadzona kontrola doraźna przez pracowników Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. w Szpitalnym Oddziale (...) w K. w związku z otrzymanym w dniu 8.04.2014 r. „Raportem wstępnym o podejrzeniu lub wystąpieniu ogniska epidemiologicznego”. Zakażenie dotyczyło 8 pacjentów operowanych w dniu 31.03.2014 r. z powodu zaćmy. Podstawą zgłoszenia było wystąpienie objawów chorobowych (zapalenie gałki ocznej) u 8 pacjentów, u jednego pacjenta z wymazu oka wyhodowana P. aeruginosa.

(...) w K. w dniu 8.04.2014 r. otrzymał zgłoszenie zakażenia szpitalnego wśród następujących pacjentów :

W. C., M. W., M. P., J. W. (1), Z. K., T. A. (1), J. W. (2), B. R..

W trakcie kontroli stwierdzono, że z pobranego w dniu 5.04.2014r. wymazu czystościowego z powierzchni i sprzętu – na okularze asysty, ujściu w zlewie do chirurgicznego mycia rąk, wnętrzu drenu aparatu (...) wyhodowano P. aeruginosa. Z pobranego w dniu 7.04.2014r. wymazu czystościowego – na strzykawce typu (...), odpływie umywalki w sali nr 10, odpływie zlewu w pomieszczeniu dezynfekcji wyhodowano P. aeruginosa. W trakcie kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: stosowania sprzętu jednorazowego użytku wielokrotnie (strzykawka typu (...)), nieskuteczne prowadzenie dekontaminacji sprzętu stosowanego do zabiegów operacyjnych, używanie fotelu do zabiegów okulistycznych, który posiada trudne do utrzymania w czystości powierzchnie, niepełny skład Zespołu (...) i nie spełnianie przez jego członków wymaganych kwalifikacji. Stwierdzono także, że zbyt krótki był czas (odstęp) pomiędzy zbiegami, co utrudniało prawidłowe przeprowadzenie procedur dekontaminacji powierzchni i sprzętu

(dowód: k. 114-119).

W dniu 2.05.2014r. została przeprowadzona kontrola doraźna przez pracowników Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. w Szpitalnym Oddziale (...) w K., w związku z wykonaniem zarządzeń zawartych w protokole kontroli z dnia 9.04.2014r.

(dowód: k.119-124).

Jak wynika z opinii biegłego z zakresu epidemiologii dr n. med. A. M., brak jest wyniku, który by wskazywał na przyczynę zakażenia rozpoznanego w Wojewódzkim Szpitalu w G.. Nie wiadomo dlaczego nie wykonano wymazu z oka, ale jeżeli leczenie było oparte na fakcie zebranego wywiadu, że u pozwanego doszło do zbiorowego zakażenia i założono, że było to wywołane jednym i tym samem patogenem - to z punktu widzenia epidemiologii oraz chorób zakaźnych jest to błędne rozumowanie. Czasami jedna bakteria „otwiera” drogę do wnikania innym drobnoustrojom chorobotwórczym.

U powódki doszło do zakażenia wnętrza gałki ocznej lewej, co było przyczyną utraty wzroku w operowanym oku. Wprawdzie biegła nie ustaliła, co było tego przyczyną, ale analizując czas, po jakim pojawiły się pierwsze objawy oraz fakt, że w tym samym dniu było operowanych 7 innych osób, u których wystąpiły powikłania po zabiegach operacyjnych stwierdziła, że do zakażenia doszło w placówce pozwanej.

W pozwanej placówce medycznej w tym okresie nie przestrzegano rygorystycznie zasad sanitarno-higienicznych, co wprost wynika z protokołu (...) w K.. Natomiast błędy popełnione w trakcie dochodzenia epidemiologicznego spowodowały, iż nie wykryto źródła tego zakażenia. Czasem małe przeoczenie lub rutyna w działaniach może być przyczyną szerzenia się zakażeń szpitalnych w podmiotach leczniczych. U części pacjentów operowanych w tym dniu doszło do zakażenia bakterią P. aeruginosa, a ten sam szczep bakterii został wykryty podczas kontroli w maju 2014 r.

Jak wynika z pisma (...) Sp. z o.o. u pacjentki T. A. nie wykonano badań, ponieważ posiadano informację ośrodka operującego, że wyhodowano u innej pacjentki operowanej tego samego dnia w tym samym ośrodku (...) ropy błękitnej, a więc w 100% pacjentka również miała. Diagnozę postawiono na podstawie objawów klinicznych i badaniach okulistycznych (typowe objawy – książkowe)

(dowód: pismo k. 230).

Mając na uwadze powyższe ustalenia, należy stwierdzić, że zachodzi związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy dokonanym w dniu 31.03.2014r. w pozwanej placówce medycznej zabiegiem operacyjnym usunięcia zaćmy oka lewego powódki, a całkowitą utratą wzroku w operowanym oku. Powódka, jak i inni operowani w tym dniu pacjenci, zostali zakażeni bakterią P. aeruginosa, którą także wykryto podczas kontroli epidemiologicznej u pozwanego i jest mało prawdopodobne wystąpienie zapalenia wnętrza gałki ocznej równocześnie u tak dużej liczby pacjentów na skutek niezależnie od siebie występujących infekcji poza szpitalnych.

Skutkiem powikłań, które wystąpiły po wykonaniu w dniu 31.03.2014r. zabiegu operacyjnego usunięcia zaćmy oka lewego, jest całkowita ślepota oka lewego. Nie ma żadnych możliwości przywrócenia widzenia tym okiem w przyszłości, stąd powódka jest osobą trwale jednooczną.

Obecnie nie ma żadnych możliwości ustalenia, jaka byłaby ostateczna ostrość wzroku u powódki w dłuższym okresie po zabiegu, ani ustalenia stopnia prawdopodobieństwa uzyskania takiej poprawy. W dniu przyjęcia na oddział okulistyczny pozwanego ostrość wzroku oka lewego u powódki wynosiła „poczucie światła”. W chwili obecnej nie ma poczucia światła. Nastąpiła więc zmiana procentowego uszczerbku na zdrowiu z 45% (dla ostrości wzroku = poczucie światła) na 50% (dla ostrości wzroku = brak poczucia światła) przy założeniu, że drugim okiem widzenie utrzymywało się na poziomie = 0,7 (aktualna ostrość wzroku powódki na dzień wydania opinii).

Gdyby brać pod uwagę najlepszą ostrość wzroku oka prawego uzyskana po zabiegu, jako punkt wyjścia przy wyliczaniu uszczerbku na zdrowiu powódki, to uszczerbek ten wynosiłby 10%. W dokumentacji medycznej powódki brak jest potwierdzenia by ostrość wzroku lewego oka była wyższa niż = 0,2, stąd nie można mieć żadnej pewności, iż gdyby nie doszło do zakażenia wnętrza gałki ocznej lewej w trakcie zabiegu usunięcia zaćmy, to widzenie byłoby lepsze. Tym bardziej, że powódka choruje na postać suchą zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, która to choroba ma bezpośredni wpływ na ostrość wzroku. Zdaniem biegłego B. H. występuje sprzeczność pomiędzy przyjętymi zasadami orzekania w sprawie trwałego uszczerbku na zdrowiu wynikającymi z § 10.1 rozporządzenia (...) z dnia 18.12.2002 r., a logiką życiową.

Z jednej strony bezpośrednim skutkiem tego zabiegu u powódki wystąpił 5% uszczerbek na zdrowiu (biorąc pod uwagę stan zdrowia narządu przed i po zdarzeniu), a z drugiej strony należy stwierdzić, że potencjalnie przy braku powikłań pooperacyjnych funkcja narządu wzroku mogła być na poziomie 20 % normy, co daje potencjalnie uszczerbek na zdrowiu 10%.

Brak jest podstaw do stwierdzenia, że faktyczne obniżenie wartości widzenia okiem lewym z poziomu „poczucia światła„ do „braku światła” mogło istotnie wpłynąć w sposób znaczący na codzienne życie powódki. Każda osoba z tak ekstremalnie niską ostrością wzroku, jaką przed operacją zaćmy oka lewego miała w tym oku powódka, traktowana jest w świetle obowiązujących norm za osobę niedowidzącą. Należy uznać, że przed operacją zaćmy oka lewego mogły występować wszystkie zgłaszane przez powódkę trudności w funkcjonowaniu będące pochodną praktycznie jednooczności, jaka miała miejsce w tym czasie. Z tych też przyczyn nie można uznać, że na skutek przebytego zabiegu i związanych z tym zabiegiem powikłań wystąpiła u powódki konieczność stałej lub okresowej pomocy w życiu codziennym

Ze względu na zanik gałki ocznej lewej, w przypadku występowania dolegliwości bólowych lub stanów zapalnych, należy brać pod uwagę konieczność operacyjnego usunięcia. Na dzień badań taka sytuacja nie występowała. Ze wskazań kosmetycznych wskazane jest u powódki wykonanie epiprotezy gałki ocznej lewej. W przypadku zaniku gałki ocznej dochodzi do obniżenia powieki górnej, ale bez utraty jej funkcji i jest to stan całkowicie odwracalny, gdy zastosuje się epiprotezę gałki ocznej, czyli nakładkę z tworzywa sztucznego, która imituje własną gałkę oczną. W przypadku zaniku gałki ocznej, nie można mówić o trwałym uszczerbku na zdrowiu związanym z uszkodzeniem funkcji powieki, bo takiego uszkodzenia w rzeczywistości nie ma. Przyjmuje się, że okres zaadaptowania się do jednooczności wynosi około roku. W chwili obecnej, w związku z powikłaniami operowanego lewego oka, powódka stosuje krople S. i T. oraz leki przeciwbólowe w wypadku występowania dolegliwości bólowych

(dowód: opinia biegłego sądowego okulisty B. H. (2) k. 238-244, 270v, 312).

Na skutek przebycia powikłanego zabiegu leczenia oka, doszło do bezpośredniej ekspozycji powódki na przewlekłą sytuację stresową w postaci zagrożenia zdrowia (fakt powikłań, doznań bólowych, konieczność hospitalizacji, infekcji). Nie wystąpiły zaburzenia nastroju, które wymagałyby pomocy psychologicznej lub leczenia psychiatrycznego

(dowód: opinia biegłego psychologa M. K. (2) k. 289-291).

Powódka w chwili zabiegu miała 85 lat. Po powrocie ze szpitala w G. przez około miesiąc leżała i opiekowały się nią córki. W pokoju musiało być ciemno, nie mogła patrzeć na światło. Nie chciała jeść, skarżyła się na ból punktowy przy oku, zażywała środki przeciwbólowe oraz miała zakraplane oczy. Przed zabiegiem była samodzielna, pracowała w ogródku, wykonywała czynności domowe (pranie, gotowanie), jeździła rowerem. Mieszkała razem z córką. Obecnie porusza się po domu, ale ma lęk, że się przewróci, sama nie chodzi do kościoła. Jej funkcjonowanie uległo zmianie, nie gotuje, nie pierze. Otrzymuje emeryturę w kwocie 1643,32 zł

(dowód: pismo ZUS-u, przekaz pocztowy k. 13,14).

Kiedy powódka przebywała w szpitalu w G. dwukrotnie odwiedziła ją rodzina.

Koszty związane z przejazdem powódki do szpitala w G. i ze szpitala do domu to 265 km w jedną stronę a więc łącznie 2x (265 km x 2) oraz koszy związane z dwukrotnym przejazdem rodziny na odwiedziny powódki 2x 265x2). Biorąc średnią cenę paliwa (disel) w 2014 r. – 4,57 zł/l i średnie spalanie paliwa 7 l na 100 km i ilość kilometrów 2.120 zł, koszt paliwa wyniósł 679 zł

(pozwany nie zanegował wskazanych przez powódkę ceny paliwa i średniego spalania paliwa na 100 km).

Na podstawie opinii biegłego B. H. ustalono, że powódka powinna stosować krople S. i T. po 4 opakowania rocznie. Krople te nie nadają się do przewlekłego stosowania.

Cena kropli jak i tabletek przeciwbólowych wskazana przez powódkę nie była kwestionowana przez pozwanego, wobec czego ustalono, że roczny koszt zakupu lekarstw wynosi 502 zł { 4x 9,99 zł (S.), 4x 13,75 zł (T.) leki przeciwbólowe 12x 13,60 zł (C.) }, co w przeliczeniu na miesiąc wynosi 42 zł. Stosowanie tych kropli jest konieczne z uwagi na powikłanie pooperacyjne.

Również wskazane ceny leków nie były negowane przez pozwanego.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

świadków : Z. K. (k. 90v-91), M. W. (k.91-91v), R. M. (k. 177-179), P. D. (1) (k. 135v-136v), T. M. (2) (k. 136v-137), zeznań powódki (k. 184-186), pozwanego P. K. (k. 186-187), częściowo świadków: M. C. (1) (k.137-138), J. C. (k.138v-139), I. W. (k. 139v-140), D. W. (k. 140-141),

jak również na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu epidemiologii dr n. med. A. M. (k. 201-209), opinii biegłego sądowego psychologa M. K. (2) (k. 289-292), opinii biegłego sądowego okulisty B. H. (2) (k. 238-244, 269-270, 312)

oraz dokumentów: decyzji ZUS-u i przekazu pocztowego (k. 13-14), dokumentacji medycznej powódki (15-16,47- 57, 70-85), zarządzenia z dnia 7.04.2014r.(k. 58), protokołu kontroli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia 28.02.2014 r. i załącznika (k. 59-60, 64-65), umowy ubezpieczenia pozwanego – polisa nr (...) z dnia 20.12.2013r. (k.62), protokołu kontroli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia 9.04.2014 r. i 2.05. 2014 r. (k.114-118, 119-124).

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków: M. C. (1) co do ostrości widzenia powódki na lewe oko przed zabiegiem. Jej zeznania sprzeczne są przede wszystkim z dokumentacją medyczną, z której wynika, że u powódki przez zabiegiem w lewym oku było jedynie „poczucie światła” oraz z opinią biegłego B. H., jak i zeznaniami powódki.

W ocenie Sądu opinie biegłych sądowych z zakresu epidemiologii dr n. med. A. M., psychologa M. K. (2) i lekarza okulisty B. H. (2) były przydatne do rozpoznania niniejszej sprawy, a wnioski należycie i wyczerpująco uzasadnione.

Przy czym do opinii biegłego sądowego z zakresu epidemiologii dr n. med. A. M., biegłego sądowego psychologa M. K. (2) strony nie wniosły żadnych zastrzeżeń. Natomiast zastrzeżenia powódki dotyczące opinii biegłego B. H. zostały przez biegłego na rozprawie w sposób jasny i logiczny wyjaśnione. Powódka skutecznie nie podważyła wniosków i ustaleń wynikających z opinii.

Wartość dowodowa pozostałych dokumentów zgromadzonych w sprawie nie budziła zdaniem Sądu wątpliwości i nie była przez strony kwestionowana.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest art. 430 k.c., a przesłankami odpowiedzialności są: szkoda wyrządzona osobie trzeciej przez podwładnego, wina podwładnego przy wykonywaniu mu powierzonej czynności, związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem podwładnego a szkodą. Praktyka w istotny sposób łagodzi wymaganie udowodnienia winy sprawcy szkody (podwładnego) przez posługiwanie się pojęciem tzw. winy anonimowej (bezimiennej). Ma to miejsce wówczas, w którym osoba sprawcy nie jest ustalona lecz daje się określić z pewnością jako należąca do grona podwładnego danego zwierzchnika. W niniejszej sprawie pozwany zarzucił brak związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanego, a powstaniem szkody. Zgodnie z art. 6 k.c. udowodnienie związku przyczynowego należy do poszkodowanego. Poważne problemy natury dowodowej pojawiają się w sprawach dotyczących szkód na osobie. Przeszkody, jakie powstają w tego rodzaju sprawach dały Sądowi Najwyższemu asumpt do sformułowania tezy, że skoro istnienie związku przyczynowego, jeśli chodzi o zdrowie ludzkie, z reguły nie może być absolutnie pewne, to do przyjęcia go wystarcza, gdy jest on ustalony z dostateczną dozą prawdopodobieństwa ( teza 11 do art. 321 k.c.- Komentarz LexisNexis wyd. 9).

W procesach odszkodowawczych lekarskich nie jest konieczne wykazanie istnienia związku przyczynowego pomiędzy działaniem (zaniechaniem) personelu służby zdrowia a szkodą pacjenta w stopniu pewnym i stanowczym lecz wystarczy przyjęcie istnienia związku w odpowiednim stopniu prawdopodobieństwa (wyrok SN z 5.04.2012 r., II CSK 402/11).

W sprawach dotyczących tzw. zakażeń szpitalnych ustalenie w sposób pewny związku przyczynowego pomiędzy postępowaniem lekarza lub personelu szpitala a powstałą szkodą jest często niemożliwe, gdyż w świetle wiedzy medycznej w większości wypadków można mówić tylko o prawdopodobieństwie wysokiego stopnia, a rzadko o pewności, czy wyłączności przyczyny. Okoliczność natomiast, iż postępowanie dowodowe nie daje podstaw do stwierdzenia zaniedbania konkretnej osoby, nie zwalnia placówki szpitalnej od odpowiedzialności. Dla odpowiedzialności prawnej szpitala wystarczy w tego rodzaju sytuacji wina niezidentyfikowanego pracownika wtedy gdy zostanie dowiedzione, że popełniono zaniedbanie, na skutek którego pacjent doznał szkody, chociaż nie można ustalić, który z lekarzy leczących pacjenta lub kto z personelu medycznego dopuścił się winy. Jeżeli bowiem zachodzi prawdopodobieństwo wysokiego stopnia, że przyczyna szkody leży po stronie szpitala, należy uznać związek przyczynowy za ustalony, przy czym żądanie absolutnej pewności związku przyczynowego nie byłoby ani realne ani uzasadnione. Nadto w sprawach dotyczących tzw. zakażeń szpitalnych możliwe i uzasadnione jest przyjęcie niedbalstwa placówki służby zdrowia w drodze domniemania faktycznego, jeżeli brak jest dowodów przeciwnych wskazujących, że do zakażenia doszło z innych przyczyn (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2013 r. sygn. akt V CSK 163/12; nie publ.).

W świetle ustaleń poczynionych powyżej, opartych na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu epidemiologii dr n. med. A. M., wynika, że do zakażenia oka powódki doszło w trakcie udzielania świadczeń medycznych w pozwanej placówce, na co wskazuje analiza czasu po jakim pojawiły się pierwsze objawy oraz fakt, iż w tym samym dniu było operowanych 7 innych osób, u których również wystąpiły powikłania po zabiegach operacyjnych, skutkujące ślepotą.

W tym okresie nie przestrzegano rygorystycznie zasad sanitarno-higienicznych, np. na bloku operacyjnym strzykawka jednorazowego użytku (...) służąca do przepłukiwania aparatu (...) była wielokrotnie tego dnia używana i z tego sprzętu ujawniono występowanie P. aeruginosa, również był zbyt krótki czas pomiędzy zabiegami, co utrudniało prawidłowe przeprowadzenie procedur dekontaminacji powierzchni i sprzętu.

Należy przy tym zauważyć, iż błędy popełnione w trakcie dochodzenia epidemiologicznego spowodowały, iż nie wykryto źródła tego zakażenia, przy czym bezpośrednią przyczyną rozprzestrzeniania się zakażenia w tym dniu mogły być zaniedbania ze strony personelu lub za krótki okres między zabiegami okulistycznymi, bądź też u powódki oraz innych zakażonych tego dnia osób, zastosowano lek lub środek na którym (w którym) była skontaminowana bakteria pałeczki ropy błękitnej. Również biegły sądowy okulista B. H. (2) w swojej opinii wskazał, iż zachodzi związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy dokonanym w dniu 31.03.2014r. w pozwanej placówce medycznej zabiegiem operacyjnym usunięcia zaćmy oka lewego powódki, a całkowitą utratą wzroku w operowanym oku. Powódka bowiem, jak i inni operowaniu w tym dniu pacjenci, zostali zakażeni bakterią P. aeruginosa, którą także wykryto podczas kontroli epidemiologicznej u pozwanego i jest mało prawdopodobne wystąpienie zapalenia wnętrza gałki ocznej równocześnie u tak dużej liczby pacjentów na skutek niezależnie od siebie występujących infekcji poza szpitalnych.

Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie wykazało odpowiedzialność pozwanego co do zasady i to w sposób pewny.

Z art. 444 § 1 k.c. wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Zgodnie z art. 444 § 2 k.c. wynika, że jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Ponadto zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, a więc w art. 444 k.c., tj. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Żądania powódki znajdują oparcie w przepisie art. 430 k.c. oraz art. 444 § 1 i 2 k.c. i art. 445 § 1 k.c.

O wysokości zadośćuczynienia, w razie sporu decyduje Sąd, przy czym w orzecznictwie jako kryteria wysokości „odpowiedniego” zadośćuczynienia wskazuje się w szczególności: rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, czas trwania cierpień, wiek pokrzywdzonego, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, rokowania na przyszłość, stopień winy sprawcy (por. wyrok SN z 20.04.2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509 ). Należy także podkreślić, iż jednym z kryteriów określających "odpowiedniość" zadośćuczynienia jest jego kompensacyjny charakter (por. m.in. wyrok SN z dnia 28 września 2001 r., III CKN 427/00), musi więc ono przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, przy utrzymaniu jej jednak w rozsądnych granicach.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 28.06.2005 r., I CK 7/05, LEX nr 153254) „Na rozmiar krzywdy, a w konsekwencji wysokość zadośćuczynienia, składają się cierpienia fizyczne i psychiczne, których rodzaj, natężenie i czas trwania należy każdorazowo określić w okolicznościach konkretnej sprawy. Mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowiłoby niedopuszczalne uproszczenie nieznajdujące oparcia w treści art. 445 § 1 k.c. Nadmienić też trzeba, że kwoty zadośćuczynienia zasądzane w innych sprawach, mogą stanowić jedynie wskazówkę dla sądu rozpoznającego daną sprawę, natomiast w żadnym stopniu sądu tego nie wiążą”.

O wysokości zadośćuczynienia powinien w zasadzie decydować rozmiar doznanej krzywdy wyrażony stopniem cierpień fizycznych i psychicznych (por. uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 r., III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz. 145, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005, nr 2, poz. 40).

Jednocześnie wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, nr 4, poz. 92), aczkolwiek z drugiej strony w żadnym razie nie powinna być symboliczna. Takie stanowisko znalazło również akceptację w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu (wyrok SA w Poznaniu z 21.02.2007 r., I ACa 1146/06, LEX nr 446225) „Na rozmiar krzywdy, a w konsekwencji wysokość zadośćuczynienia, składają się cierpienia fizyczne i psychiczne, których rodzaj, natężenie i czas trwania należy każdorazowo określić w okolicznościach konkretnej sprawy. Mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowi niedopuszczalne uproszczenie nieznajdujące oparcia w treści art. 445 § 1 k.c.”

Powódka na skutek powikłań, które wystąpiły po wykonaniu w dniu 31.03.2014r. zabiegu operacyjnym usunięcia zaćmy oka lewego, całkowicie nie widzi okiem lewym i występuje brak poczucia światła w tym oku. Nie ma żadnych możliwości przywrócenia widzenia tym okiem w przyszłości, stąd powódka jest osobą trwale jednooczną. W dniu przyjęcia na oddział okulistyczny pozwanego ostrość wzroku oka lewego u powódki wynosiła „poczucie światła”. W chwili obecnej nie ma poczucia światła.

Zmiana procentowego uszczerbku na zdrowiu z 45% (dla ostrości wzroku = poczucie światła) – w chwili przyjęcia na oddziałał, na 50% (dla ostrości wzroku = brak poczucia światła) przy założeniu, że drugim okiem widzenie utrzymywało się na poziomie = 0,7 (aktualna ostrość wzroku powódki na dzień wydania opinii).

Gdyby brać pod uwagę najlepszą ostrość wzroku oka lewego, uzyskana po zabiegu, jako punkt wyjścia przy wyliczaniu uszczerbku na zdrowiu powódki, to uszczerbek ten wynosiłby 10%. W dokumentacji medycznej powódki brak jest potwierdzenia by ostrość wzroku lewego była wyższa niż = 0,2, stąd nie można mieć żadnej pewności, iż gdyby nie doszło do zakażenia wnętrza gałko ocznej lewej w trakcie zabiegu usunięcia zaćmy, to widzenie byłoby lepsze. Tym bardziej, że powódka choruje na postać suchą zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, która to choroba ma bezpośredni wpływ na ostrość wzroku.

Z jednej strony można stwierdzić, że u powódki wystąpił 5% uszczerbek na zdrowiu

(biorąc pod uwagę stan zdrowia narządu przed i po zdarzeniu), a z drugiej strony należy stwierdzić, że potencjalnie przy braku powikłań pooperacyjnych funkcja narządu wzroku mogła być na poziomie 20 % normy, co daje potencjalnie uszczerbek na zdrowiu 10%.

Powódka na skutek zdarzenia z dnia 31.03.2014r. odczuwała bardzo duże dolegliwości bólowe, wymagała dalszego leczenia w Szpitalu w G.. Przez okres około miesiąca po opuszczeniu szpitala była osobą leżąca, nie mogła patrzeć na światło. Utrata całkowita wzroku w jednym oku spowodowały u powódki stres, lęk.

Powódka w chwili zabiegu miała 84 lat i była osobą w miarę samodzielną, adekwatnie do wieku. Obecnie straciła pewność siebie. Nie jest już tak aktywna jak przez operacją, ale zdaniem Sądu biorąc pod uwagę zasady doświadczenia życiowego związane jest również z jej wiekiem. Powódka odczuwa dolegliwości bólowe oka, okresowo zażywa leki przeciwbólowe. Nie wystąpiły u niej zaburzenia nastroju, które wymagałyby pomocy psychologicznej lub leczenia psychiatrycznego.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe okoliczności, w tym rozmiar doznanych przez powódkę cierpień fizycznych, natężenie bólu oraz trwałość następstw wysokość należnego powódce zadośćuczynienia za doznaną krzywdę winna wynosić 80.000 zł. W niniejszej sprawie mimo ustalenia niewielkiego uszczerbku na zdrowiu, utrata całkowita wzroku w jednym oku stanowi niewątpliwe dużą krzywdę, którą zasądzona kwota w pewien sposób zrekompensuje. Jest to kwota adekwatna biorąc pod uwagę wiek powódki, ostrość widzenia z okresu przed operacją oraz występującą postać suchą zwyrodnienia plamki w tym oku, co ma również bezpośredni wpływ na ostrość widzenia.

Powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 3.736 zł tytułem odszkodowania. Kwota ta obejmuje koszty przejazdu do i ze szpitala w G., koszt opłaty za przejazd autostradą 104 zł w obie strony oraz zwrot kosztów podróży dwukrotnych odwiedzin rodziny w szpitalu, a także zwrot kosztów zakupu leków w wysokości 1.200 zł.

Za wykazane Sąd uznał koszty związane z przejazdem powódki do G. i z powrotem oraz koszty związane z odwiedzinami powódki przez rodzinę, 530 km w obie strony x 4 razy = 2.120 km. Przy wyliczaniu tych kosztów uwzględniono średnie spalanie paliwa 7/l na 100 km oraz cenę 4,57 zł co daje kwotę 679 zł.

Powódka natomiast nie wykazała, mimo ciążącego na niej obowiązku, poniesionych kosztów zakupu leków na kwotę 1.200 zł i poniesionych kosztów opłat za autostradę (art. 6 k.c.)

Należne odsetki zasądzono od daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu to jest od dnia 19.05.2015 r., bowiem wtedy pozwany został wezwany do zapłaty żądnej kwoty (art. 455 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c.)

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Żądanie zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb Sąd uznał za usprawiedliwione co do zasady. Z uwagi na powikłania pooperacyjne powódka musi zażywać krople do oka S. i T. oraz w razie potrzeby środki przeciwbólowe, a więc ponosi dodatkowe koszty związane z zakupem lekarstw. Natomiast nie uwzględniono w rencie kosztów opieki osób trzecich. Jak wynika z opinii biegłego B. H. powódka przed operacją miała ekstremalnie niską ostrość wzroku na poziomie „poczucia światła” i przed operacją mogły już występować wszystkie zgłaszane trudności w funkcjonowaniu. Należy stwierdzić, że na skutek przebytego zabiegu i związanych z tym powikłań u powódki nie wystąpiła konieczność stałej czy też okresowej pomocy osób trzecich, bowiem z uwagi na jednooczność powódka nie wymaga opieki. Natomiast po około roku następuje adaptacja do widzenia jednoocznego.

Wobec powyższego, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 42 zł tytułem miesięcznej reny (punkt 2 wyroku).

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo jako zbyt wygórowane i niewykazane.

(punkt 4 wyroku).

W ocenie Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy uzasadnione jest ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki na zdrowiu powódki związane z wykonaniem zabiegu w dniu 31.03.2014r., które do dziś nie ujawniły się, a które ujawnić się mogą w przyszłości. Nie jest wykluczone, aby w przyszłości w przypadku występowania dolegliwości bólowych nie zaistniała konieczność usunięcia gałki ocznej (opinia biegłego B. H.).

Wobec czego orzeczono jak w punkcie 3 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.), rozdzielając stosunkowo te koszty (pkt 5 i 6 wyroku).

Roszczenie powódki zostało uwzględnione w 40%. Wobec czego proporcjonalnie do wyniku sprawy obciążono strony kosztami (uwzględniając uiszczoną przez pozwanego zaliczkę 1.000 zł).

Na koszty złożyły się także koszty dojazdów świadków na rozprawę (16 zł i 18 zł) koszty opinii (492,64 zł, 492 zł, 395,64 zł, 98,40 zł) łącznie 1.881,20 zł oraz opłata sądowa w kwocie 10.180 zł od ponoszenia której powódka została zwolniona.

O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 uksc i art. 100 kpc, nakazując pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Koninie od pozwanego kwotę 4.072 zł a od powódki 6.989,20 zł z zasądzonego roszczenia (zgodnie z wynikiem procesu).

Małgorzata Krzyżak