Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2018 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa M. T.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 29 listopada 2017 r., sygn. akt I C 3553/16,

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Dorota Ciejek Bożena Charukiewicz Krystyna Skiepko

Sygn. akt IX Ca 395/18

UZASADNIENIE

Powód M. T. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 4075 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 października 2016r. do dnia zapłaty i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że pozwany dotąd nie wypłacił w całości odszkodowania za szkodę spowodowaną przez sprawcę ubezpieczonego w zakresie OC u pozwanego, poprzestając jedynie na wypłacie kwoty 4571,33 zł. Zdaniem powoda szkoda była znacznie większa. Różnica w kwocie oszacowanej przez pozwanego wynika z nieuwzględnienia pełnego zakresu szkody, z zaniżenia cen części zamiennych oraz stawki roboczogodziny.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu zakwestionował zasadność żądania w zakresie przekraczającym zapłaconą kwotę tytułem odszkodowania. Zakwestionował przyjętą przez powoda stawkę 120 zł/rb. Wskazał, że wypłacona powodowi kwota pozwala na przywrócenie pojazdu do stanu technicznego sprzed szkody.

Wyrokiem z dnia 29 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.786,03 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 29 października 2016 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie powództwo oddalił. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.121 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz powoda Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę 535,04 zł. tytułem kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 24 września 2016 r. powód uczestniczył w kolizji drogowej, której sprawca posiadał obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. O kolizji pozwany został zawiadomiony przez powoda. W wyniku kolizji drogowej doszło do uszkodzenia pojazdu powoda marki A. (...).

Koszt naprawy powypadkowej pojazdu powoda w związku z uszkodzeniami powstałymi na skutek powyższej kolizji wynosi 8357,36 zł przy przyjęciu do obliczeń cen części pochodzenia alternatywnego o jakości O i Q – szczegółowo opisanych w opinii biegłego J. B. oraz stawce rbg w wysokości 115 zł.

W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powodowi tytułem odszkodowania kwotę 4571,33 zł. Pozwany nie zapłacił kwoty dochodzonej pozwem pomimo wezwań do zapłaty.

W ocenie Sądu Rejonowego jak wynika z opinii biegłego całkowity i uzasadniony koszt naprawy pojazdu wynosił 8357,36 zł z uwzględnieniem stawki roboczogodziny na poziomie średnim w regionie, tj. 115 zł netto i z zastosowaniem części pochodzenia alternatywnego o jakości O i Q. Zastosowanie tego rodzaju części uznać należy za celowe zważywszy na wiek pojazdu (16 lat), a także na fakt, iż dla jednego z elementów zakwalifikowanych do wymiany, w rozpatrywanym czasie, dostępne były części zamienne o potwierdzonej jakości, odpowiadającej częściom z sieci sprzedaży marki A.. Ponieważ pozwany dotychczas wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 4571,33 zł, niezlikwidowana w dalszym ciągu przez pozwanego szkoda wynosi 3786,03 zł. O odsetkach orzeczono zgodnie z żądaniem powoda. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zaś o kosztach sądowych na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Powyższy wyrok zaskarżył pozwany w części, tj. co do punktów I, II oraz III. W apelacji zarzucił:

1. sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd meriti z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na bezpodstawnym przyjęciu, iż pozwany zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania tytułem zwrotu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed szkody pomimo faktu, iż restytucja pociągała za sobą nadmierne trudności i koszty;

2. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., mające wpływ na rozstrzygnięcie sporu, polegające na:

a) braku wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego i bezpodstawnym przyjęciu, iż abstrakcyjne wyliczenie kosztów naprawy pojazdu A. (...) nr rej. (...) z użyciem części alternatywnych jest zasadne w okolicznościach niniejszej sprawy, podczas gdy w doszło to tzw.: ”szkody całkowitej”,

b) dokonaniu sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i przyjęciu, że naprawa pojazdu A. (...) nr rej. (...) jest ekonomicznie uzasadniona, podczas gdy z opinii biegłego jednoznacznie wynika, iż przy użyciu części oryginalnych i zastosowaniu stawek średnich wartość naprawy przewyższa wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym, co uzasadnia rozliczenie szkody metoda szkody całkowitej"”;

c) bezzasadnym pominięciu, iż pozwany wyliczył należne odszkodowanie z uwzględnieniem części oryginalnych przy stawce 54 zł/h, tak też uczynił powód, przyjmując stawkę 120 zł/h a zatem wyliczenie odszkodowania w oparciu o ceny części alternatywnych pozostaje w sprzeczności z żądaniem powoda;

3) naruszenie art. 232 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. oraz naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., polegające na przyjęciu, iż pozwany nie udowodnił, że naprawa pojazdu jest ekonomicznie nieuzasadniona, a roszczenie zwrotu kosztów związanych z przywróceniem pojazdu do stanu sprzed szkody nie zasługuje na uwzględnienie;

4) naruszenie art. 363 § 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. polegające na bezzasadnym przyjęciu przez Sąd I instancji, iż w przypadku wystąpienia szkody całkowitej, zasadnym jest wypłacenie kwoty odpowiadającej kosztom naprawy wedle cen części alternatywnych oraz średnich stawek warsztatów nieautoryzowanych, a powód udowodnił, iż kwota ta stanowi właściwe świadczenie nie prowadzące do bezpodstawnego wzbogacenia kosztem ubezpieczyciela;

5) naruszenia art. 5 k.c. przejawiające się w tym, iż mimo ustalonego systemu rozliczania szkód i wypracowanych kryteriów dla uznania szkody za całkowitą lub częściową, wypracowanych przez judykaturę, KNF oraz doktrynę, Sąd samodzielnie, w sposób uprzywilejowany, odmiennie traktuje stronę powodową, dokonując zasądzenia kwoty odpowiadającej abstrakcyjnie wyliczonym kosztom naprawy pojazdu, w sytuacji wystąpienia tzw. „szkody całkowitej”, doprowadzając tym samym do bezpodstawnego wzbogacenia powoda kosztem ubezpieczyciela.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie punktów I, III i IV i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje wg norm przepisanych, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i orzekł na podstawie wszystkich prawidłowo zaoferowanych przez strony dowodów, dokonując trafnej ich oceny. Ocena wiarygodności i mocy dowodów została przeprowadzona w granicach przysługującej Sądowi I instancji z mocy art. 233 § 1 k.p.c. swobody osądu.

Ustalenia faktyczne w sprawie poczynione zostały na podstawie analizy dowodów, których ocena nie wykazała błędów natury faktycznej, czy logicznej, znajdując swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Sąd Rejonowy wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione, na czym oparł poszczególne ustalenia. Sąd I instancji wskazał również wnioski, jakie wyprowadził z dokonanych ustaleń, opierając na nich swoje merytoryczne rozstrzygnięcie, co zostało zawarte w logicznych wywodach uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia.

Ustalenia faktyczne i ich ocenę Sąd Okręgowy przyjął za własne, zwracając uwagę, że nie ma wobec tego potrzeby procesowej przeprowadzania na nowo w uzasadnieniu tego orzeczenia oceny każdego ze zgromadzonych dowodów, a wystarczy odnieść się do tych ustaleń i ocen, które zostały zakwestionowane w apelacji (por. wyroki Sądu Najwyższego z 10 października 1998r., III CKN 650/98, z 4 kwietnia 2003r., III CKN 1217/00, z 27 listopada 2003r., II UK 156/03, z 27 kwietnia 2010r., II PK 312/09 oraz z 9 lutego 2012r., III CSK 179/11).

Nie są trafne zarzuty naruszenia prawa materialnego i procesowego podniesione w apelacji przez pozwanego.

Prawidłowo przyjął Sąd Rejonowy, że w niniejszej sprawie nie zachodziły podstawy do ustalenia wysokości odszkodowania należnego powodowi przy zastosowaniu metody tzw. szkody całkowitej, a zatem przyjęcia, że należne poszkodowanemu odszkodowanie powinno być ustalone jako różnica między wartością pojazdu przed uszkodzeniem a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym. W orzecznictwie przyjmuje się, że taka metoda ustalenia wysokości odszkodowania może mieć zastosowania tylko, gdy koszty przywrócenia do stanu poprzedniego znacznie przekraczają wartość pojazdu sprzed wypadku (por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 903/00 ).

W niniejszej sprawie ustalona za pomocą dowodu z opinii biegłego wartość pojazdu powoda przed uszkodzeniem wyniosła 8.500 zł, natomiast koszt przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego przy pomocy części alternatywnego pochodzenia wyniósłby kwotę 8.357,36 zł, a zatem byłby niższy niż wartość pojazdu przed uszkodzeniem, co nie uzasadnia wnioskowanego przez skarżącego wyliczenia wysokości odszkodowania przy pomocy metody szkody całkowitej. Podkreślić należy, iż w przypadku uszkodzenia pojazdu o znacznym stopniu zużycia, w tym przypadku mającego 16 lat, pełne wyrównanie szkody będzie zachodziło przy ustaleniu odszkodowania w oparciu o wartość części alternatywnych ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2016 r., I ACa 2071/14). Nawet jednak, gdyby przyjąć, że wysokość szkody w niniejszej sprawie powinna być ustalona w oparciu o wartość części oryginalnych, a zatem według biegłego wynosiłaby kwotę 8.669,13 zł, to nie przekraczałaby ona znacznie wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym (8.500 zł), to jest również przeciwskazaniem do ustalenia szkody w oparciu o metodę szkody całkowitej.

Wykładnia art. 361 § 2 k.p.c. prowadzi do wniosku, że ubezpieczyciel, w ramach umowy o odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, które zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego, odpowiedzialny za szkodę ma obowiązek zwrócić poszkodowanemu wszystkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu doprowadzenia jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11).

W tej sytuacji Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku, w związku z czym apelacja pozwanego podlegała oddaleniu. Dlatego na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 3 i § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych uwzględniając, że pozwany jako strona przegrywająca sprawę powinien zwrócić powodowi niezbędne koszty celowego dochodzenia praw, na które składały się koszty wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika reprezentującego powoda.

Dorota Ciejek Bożena Charukiewicz Krystyna Skiepko