Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w punkcie I oddalił powództwo, zaś w punkcie II zasądził od powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. na rzecz Gminy M. S. kwotę 1 800 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. jest współużytkownikiem wieczystym działki nr (...) z obrębu (...), położonej w S., dla której Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą Kw (...).

W dniu 27 lipca 2012 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. zawarła z Gminą M. S. porozumienie, którego celem było ustalenie warunków zajęcia przez Gminę M. S. dla celów realizowanej inwestycji celu publicznego pod nazwą (...) terenu pozostającego w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni oraz właścicieli lokali mieszkalnych.

Zgodnie z postanowieniem par. 1 ust. 1 przedmiotem porozumienia była nieruchomość opisana w ewidencji gruntów numerem działki (...) z obrębu (...), położona w S. przy ulicy (...), pozostającą w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. oraz właścicieli 73 lokali mieszkalnych.

Stosownie do postanowienia par. 1 ust. 2 porozumienia Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. udostępniła odpłatnie część nieruchomości opisanej w ust. 1 Gminie M. S. z przeznaczeniem pod planowany w ramach inwestycji celu publicznego pod nazwą (...) nowobudowany tunel pod torem kolejowym i chodnik łączący projektowana pętlę tramwajową (...) z ulicą (...) przy osiedlu mieszkaniowym (...), zgodnie z rysunkiem zawartym w załączniku nr 2 do porozumienia (kolor zielony).

Zgodnie z postanowieniem par. 1 ust. 3 porozumienia, udostępnienie oznacza udzielenie Gminie M. S. prawa do dysponowania częścią nieruchomości na cele budowlane w rozumieniu prawa budowlanego i uprawnia Gminę do złożenia stosownych oświadczeń w ramach procesu budowlanego.

W myśl postanowienia par. 1 ust. 4 porozumienia prawo do dysponowania częścią nieruchomości przysługuje od dnia podpisania porozumienia. Protokolarne przekazanie części nieruchomości w przypadku faktycznej potrzeby zajęcia gruntu przez Gminę M. S. miało nastąpić w terminie uzgodnionym przez strony (par. 1 ust. 5).

Zgodnie z postanowieniem par. 1 ust. 6 porozumienia dla potwierdzenia przyznanych Gminie M. S. praw do części nieruchomości Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. zobowiązała się ustanowić na rzecz Gminy lub podmiotu przez Gminę wskazanego prawo odpłatnego użytkowania części nieruchomości przeznaczonej pod realizację chodnika i tunelu. Cena za 1 m ² użytkowania tego terenu wynosić będzie 0,37 złotych netto + 23% VAT miesięcznie do czasu jego wykupienia. Ustanowienie prawa nastąpi po przekazaniu części nieruchomości. Zawarcie aktu notarialnego miało nastąpić w terminie uzgodnionym przez strony, a wynagrodzenie notariusza oraz opłatę sądową za wpis prawa w księdze wieczystej w całości pokryje Gmina M. S..

Stosownie do postanowienia par. 2 ust. 2 litera c w przypadku faktycznego zajęcia nieruchomości, Gmina M. S. zobowiązała się do wykupienia od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. terenu przeznaczonego pod chodnik, tytułem czego Spółdzielnia wyraziła zgodę na podział nieruchomości, o której mowa w par. 1 ust. 1 porozumienia. Nabycie nastąpi za cenę ustaloną w operacie szacunkowym.

Na wniosek Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. dokonano podziału nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) z obrębu (...) na dwie działki: nr (...), a następnie Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, X Wydział Ksiąg Wieczystych, odłączył z księgi wieczystej prowadzonej dla działki nr (...) działkę nr (...) i założył dla niej księgę wieczystą Kw (...). Działka nr (...) została wydzielona z przeznaczeniem na wykonanie tunelu pod torem kolejowym oraz chodnika łączącego zaprojektowaną pętlę tramwajową (...) z ulicą (...) przy osiedlu mieszkaniowym (...).

W dniu 23 lipca 2013 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. udostępniła Gminie M. S., stosownie do postanowienia par. 1 ust. 5 porozumienia z dnia 27 lipca 2012 roku, nieruchomość stanowiącą działkę gruntu nr (...) z obrębu (...) i część działki nr (...) z obrębu (...), wg zakresu określonego w załącznikach mapowych do porozumienia (załącznik nr 2) oraz na zasadach określonych w porozumieniu z dnia 27 lipca 2012 roku.

Pismem z dnia 25 listopada 2014 roku Gmina M. S., mając na uwadze postanowienia porozumienia z dnia 27 lipca 2012 roku, przedstawiła Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. ofertę nabycia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...) z obrębu (...) za 89.266 złotych. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. zaakceptowała ofertę sprzedaży.

Pismem z dnia 14 maja 2015 roku Wydział Inwestycji Miejskich Urzędu Miasta S. poinformował Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w S., że treść księgi wieczystej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie dla działki nr (...) z obrębu (...) jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym – w dziale II tej księgi jako jedyny użytkownik wieczysty figuruje Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S., podczas gdy w księdze wieczystej Kw (...) prowadzonej przez ten Sąd dla działki nr (...), z której wydzielono działkę nr (...), figuruje jako współużytkownicy wieczyści kilkadziesiąt osób. Gmina M. S. wyraziła wolę nabycia działki nr (...), po usunięciu niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

W dniu 22 maja 2015 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. wystawiła na rzecz Gminy M. S. fakturę VAT na kwotę 3 744,56 złotych tytułem opłaty za dzierżawę terenu obejmującego działkę nr (...) za okres od dnia 1 sierpnia 2013 roku do dnia 31 maja 2015 roku. Termin płatności oznaczono na 31 maja 2015 roku.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. dokonała korekty ww. faktury wskazując, że została wystawiona tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z działki nr (...).

W dniu 9 czerwca 2015 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. wystawiła na rzecz Gminy M. S. fakturę VAT na kwotę 170,21 złotych tytułem opłaty za dzierżawę terenu obejmującego działkę nr (...) za okres od dnia 1 czerwca 2015 roku do dnia 30 czerwca 2015 roku. Termin płatności oznaczono na 16 czerwca 2015 roku.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. dokonała korekty ww. faktury wskazując, ze została wystawiona tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z działki nr (...).

Gmina M. S. odmówiła zapłaty kwot wskazanych w fakturach VAT z dnia 22 maja 2015 roku i 9 czerwca 2015 roku, wskazując na brak podstaw do obciążania jej obowiązkiem zapłaty za dzierżawę terenu, ponieważ zgodnie z postanowieniem par. 1 ust. 6 porozumienia z dnia 27 lipca 2012 roku, Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. miała ustanowić na jej rzecz prawo użytkowania części nieruchomości przeznaczonej pod realizację chodnika i tunelu. Prawo to dotychczas nie zostało ustanowione. W piśmie z dnia 16 czerwca 2015 roku Gmina M. S. wskazała nadto, że z uwagi na niezgodność treści księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości z rzeczywistym stanem prawny, aktualnie nie jest możliwe dokonanie jakichkolwiek czynności prawnych mających za przedmiot tą nieruchomość.

Dalej Sąd wskazał, że w kolejnych miesiącach również były wystawiane na rzecz Gminy M. S. przez Spółdzielnię Mieszkaniową faktury VAT na kwoty 170,21 zł tytułem opłaty za dzierżawę terenu za okres lipiec 2015 r. do lipiec 2016 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. dokonała następnie korekty ww. faktur wskazując, że zostały wystawione tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z działki nr (...).

Sąd ustalił również, że w dniu 27 listopada 2015 roku Gmina M. S. wniosła do Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie pozew o usunięcie niezgodności treści księgi wieczystej prowadzonej przez X Wydział Ksiąg Wieczystych Kw numer (...) dla nieruchomości położonej w S. przy ulicy (...), stanowiącej działkę nr (...), polegającej na wskazaniu w dziale II tej księgi jako jedynego użytkownika wieczystego w udziale 1/1 Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. poprzez dokonanie wpisu prawa użytkowania wieczystego wymienionych w pozwie osób fizycznych. Postanowieniem z dnia 30 listopada 2016 roku postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone, ponieważ powód w zakreślonym terminie nie wskazał spadkobierców zmarłych w toku procesu pozwanych.

Gmina M. S. odmówiła zapłaty za dzierżawę terenu na podstawie ww. faktur VAT, ponieważ obciążenie jej obowiązkiem zapłaty z tego tytułu nie znajduje uzasadnienia w treści łączącego strony porozumienia z dnia 27 lipca 2012 roku. Zaproponowała natomiast zawarcie aneksu do tego dokumentu w przedmiocie urealnienia kwestii wykupu działki oraz ustanowienia podstaw prawnych wzajemnych rozliczeń za zajęcie działki. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. podtrzymała stanowisko odnośnie obowiązku zapłaty przez Gminę M. S. z tytułu zajmowania działki nr (...), wskazując, że Gmina działkę tą aktualnie zajmuje bezumownie, co uzasadnia żądanie zapłaty odszkodowania z tego tytułu w wysokości czynszu, jaki należny byłby w przypadku użytkowania umownego. Aneks do porozumienia z dnia 27 lipca 2012 roku nie został zawarty.

Pomiędzy stronami nie doszło do zawarcia ugody w sprawie o zapłatę kwoty 6 127,50 złotych tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z działki nr (...), ponieważ przedstawiciel Gminy M. S. nie stawił się na posiedzeniu jawnym wyznaczonym przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie na 8 listopada 2016 roku.

Porozumienie z dnia 27 lipca 2012 roku natomiast, co jest pomiędzy stronami niesporne, nie zostało w żaden sposób zmienione. Nie zostało również przez żadną ze stron wypowiedziane.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za bezzasadne. Wskazał, iż podstawę prawną żądania pozwu stanowią przepisy art. 224 k.c. i art. 225 k.c. których treść przytoczył i omówił. Podkreślił, iż poza sporem jest, że Gmina M. S. od 23 lipca 2013 roku znajduje się w posiadaniu nieruchomości stanowiącej działkę gruntu numer (...) z obrębu (...). Posiadanie to jednakże, wbrew stanowisku strony powodowej nie było w spornym okresie pozbawione podstawy prawnej. Sąd Rejonowy podkreślił, że jak wynika z treści protokołu zdawczo-odbiorczego przedmiotowej nieruchomości sporządzonego w obecności przedstawicieli obydwu stron, nieruchomość ta została wydana Gminie M. S. przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w S., a zatem podmiotu uprawniony do rozporządzenia nią. Wydanie natomiast nastąpiło na zasadach określonych w porozumieniu z dnia 27 lipca 2012 roku. Sąd ten podkreślił, iż analiza zapisów przedmiotowego porozumienia jednoznacznie wskazuje, że w spornym okresie, pomimo tego, że – co jest niesporne – dotychczas nie zostało ustanowione na rzecz Gminy M. S. prawo użytkowania działki nr (...), pozwanej przysługiwało skuteczne wobec Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. uprawnienie do jej posiadania. Postawę do wejścia w posiadanie przedmiotowej nieruchomości i jej posiadania stanowią postanowienia par. 1 ust. 2 – 4 tego porozumienia. W par. 1 ust. 2 wskazano, że nieruchomość ta jest udostępniana Gminie M. S. z przeznaczeniem pod planowany w ramach inwestycji celu publicznego nowobudowany tunel pod torem kolejowym i chodnik łączący projektowaną pętle tramwajową (...) z ulicą (...) na osiedlu mieszkaniowym (...). Zdaniem Sądu Rejonowego udostępnienie nieruchomości oznaczało, zgodnie z postanowieniem par. 1 ust. 3 porozumienia, udzielenie Gminie M. S. prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i uprawniało ją do złożenia stosownych oświadczeń w ramach procesu budowlanego, przy czym prawo do dysponowania nieruchomością przysługiwało od dnia podpisania porozumienia. Ustanowienie zaś użytkowania części nieruchomości miało nastąpić, jak to wskazano w par. 1 ust. 6 porozumienia, dla potwierdzenia przyznanych Gminie M. S. praw do przedmiotowej nieruchomości. Zdaniem Sądu Rejonowego z powyższych postanowień wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że podstawą wydania Gminie M. S. działki nr (...) było porozumienie z dnia 27 lipca 2012 roku. Porozumienie to miało stanowić również, wbrew twierdzeniom strony powodowej, podstawę do jej posiadania, do czasu „potwierdzenia” prawa posiadania poprzez ustanowienie prawa użytkowania. Podkreślił, iż celem ustanowienia na rzecz Gminy M. S. prawa użytkowania nieruchomości nie było zatem przyznania jej prawa do korzystania z nieruchomości (jej posiadania), którego do czasu ustanowienie użytkowania nie miała, lecz nadanie temu uprawnieniu innej formy prawnej – ograniczonego prawa rzeczowego. Dodatkowo Sąd Rejonowy podkreślił, iż porozumienie z dnia 27 lipca 2012 roku, nie zostało w żaden sposób zmienione. Nie zostało również przez żadną ze stron wypowiedziane. Sąd pierwszoinstancyjny wskazał, iż w okresie, za który powódka domaga się zapłaty odszkodowania, stanowiło zatem podstawę do posiadania przez pozwaną nieruchomości, co czyni żądanie zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości bez tytułu prawnego (odszkodowania za bezumowne z niej korzystanie) nieuzasadnionym.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S., zaskarżając go w całości i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, nadto zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje, ewentualnie, o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu wyrokowi apelująca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania:

1) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na uznaniu, że posiadanie przedmiotowej nieruchomości przez pozwaną znajdowało oparcie w porozumieniu z dnia 27 lipca 2012 r., podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wprost wynika, że posiadanie to jest posiadaniem bezumownym - co skutkowało oddaleniem powództwa o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości;

2) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na uznaniu, że porozumienie z dnia 27 lipca 2012 r. stanowi podstawę prawną do posiadania przez pozwaną przedmiotowej nieruchomości, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wprost wynika, że prawo pozwanej do korzystania z nieruchomości nie zostało potwierdzone - co skutkowało błędnym uznaniem, że korzystanie przez pozwaną z nieruchomości nie jest korzystaniem bezumownym i w konsekwencji oddaleniem powództwa.

W uzasadnieniu apelujący wskazał, iż zgodnie z § 1 ust. 2 porozumienia, powodowa Spółdzielnia udostępniła pozwanej Gminie przedmiotową nieruchomość, a uczyniła to fizycznie w dniu 23 lipca 2013 r. Jednakże zgodnie z § 1 ust. 6 porozumienia, przyznane pozwanej Gminie prawa do przedmiotowej nieruchomości miały zostać potwierdzone poprzez ustanowienie prawa odpłatnego użytkowania. Do takiego potwierdzenia nigdy nie doszło. Apelujący nie zgodził się z Sądem I instancji, jakoby przedmiotowe porozumienie miało stanowić podstawę do posiadania nieruchomości przez pozwaną Gminę do czasu owego potwierdzenia prawa posiadania poprzez ustanowienie użytkowania. Jego zdaniem brak jest w przedmiotowym porozumieniu jakiegokolwiek stwierdzenia w tym zakresie, a wręcz przeciwnie, z § 1 ust. 6 wprost wynika, że ustanowienie prawa użytkowania miało dopiero potwierdzić prawo posiadania pozwanej Gminy, a do tego czasu, pozwana Gmina takich praw nie ma. Jakkolwiek zatem sam fakt przekazania pozwanej Gminie przedmiotowej nieruchomości został dokonany jeszcze na podstawie porozumienia, tak z uwagi na brak późniejszego potwierdzenia przyznanych Gminie praw do nieruchomości, nie można mówić o tym, aby Gmina korzystała z nieruchomości na podstawie tego porozumienia, lub na jakiejkolwiek podstawie, za wyjątkiem korzystania bezumownego. Zdaniem apelującego fakt korzystania przez pozwaną Gminę z przedmiotowej nieruchomości spoczywa obecnie poza zawartym porozumieniem i nie znajduje w nim oparcia.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie, i zasądzenie na rzecz Gminy M. S. od powódki kosztów procesu, a tym kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

Wskazać należy, iż wbrew zarzutom powódki Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie i dokonał jego prawidłowej oceny prawnej. Sąd II instancji przyjął za własne, poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, stwierdzając, iż znajdują one umocowanie w prawidłowo zgromadzonym i ocenionym materiale dowodowym, jak również podzielił w całej rozciągłości wnioski sądu meriti, jako wywiedzione z tych ustaleń w sposób logiczny, przy prawidłowym uwzględnieniu porządku prawnego.

Zarzuty apelacji powodowej Spółdzielni w istocie odnoszą się do błędnego, zdaniem skarżącej, ustalenia stanu faktycznego w zakresie istnienia podstawy prawnej do korzystania przez Gminę M. S. z nieruchomości strony powodowej. Takie twierdzenia nie okazały się jednak prawidłowe.

Zgodnie z art. 224 § 1 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. § 2. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Nie ulega wątpliwości, iż ww. przepisy znajdują zastosowanie wyłącznie w sytuacji bezumownego posiadania rzeczy. Przez kategorię bezumowności należy rozumieć posiadanie funkcjonujące bez tytułu prawnego („bezumowne użytkowanie”), a więc bez istnienia jakiegokolwiek stosunku prawnego (niekoniecznie umownego) łączącego właściciela i posiadacza rzeczy (por. E. Gniewek, w: System PrPryw, t. 3, 2013, s. 901, Nb 151). Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, przewidziane w art. 224 i 225 k.c. należy do roszczeń uzupełniających, przysługujących właścicielowi w razie władania jego rzeczą przez osobę nieposiadającą skutecznego wobec niego tytułu prawnego. Mają one na celu przywrócenie właścicielowi równowagi ekonomicznej, naruszonej bezprawnym wkroczeniem w sferę jego własności. Roszczenia uzupełniające mają charakter obligacyjny. Mają zastosowanie do rozliczeń pomiędzy właścicielem i posiadaczem w stosunkach bezumownych, wyprzedzają regulacje dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia. Przesłankami ich dochodzenia są: brak tytułu do posiadania rzeczy, powstanie roszczenia windykacyjnego oraz korzystanie z rzeczy, pobieranie pożytków, odpowiedzialność za uszkodzenie, zniszczenie lub utratę. Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy łączy w sobie pierwiastki roszczenia odszkodowawczego, jak zwrot kosztów poniesionych przez właściciela w związku z koniecznością korzystania z cudzej rzeczy lub utraty korzyści, które uzyskałby w razie oddania rzeczy w najem lub dzierżawę oraz roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, obejmującego wydanie korzyści uzyskanych przez posiadacza w wyniku korzystania z cudzej rzeczy. Możliwość dochodzenia tych roszczeń nie została uzależniona od tego, czy właściciel w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz odniósł korzyść (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1998 r., III CZP 62/97 i postanowienie z dnia 22 czerwca 2016 r., III CZP 12/16, niepubl.).

Prawidłowo przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego nie pozwala na przyjęcie, iż posiadanie gruntu działki nr (...) położonej w S. obręb (...) przez Gminę, nie jest oparte na tytule prawnym. Pozwana Gmina M. S. zawarła w dniu 27 lipca 2012 r. ze Spółdzielnią (...) w S. porozumienie i to porozumienie ma nadal charakter wiążący strony z uwagi na brak jego wypowiedzenia czy rozwiązania. Sąd Odwoławczy wskazuje również, że porozumienie to jest ważne, mimo że zostało zawarte wyłącznie przez Spółdzielnię, z pominięciem pozostałych współużytkowników działki której dotyczy. W uchwale z dnia 27 marca 2014 r. III CZP 122/13 Sąd Najwyższy zajął bowiem stanowisko, że spółdzielnia mieszkaniowa może samodzielnie dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu nieruchomością wspólną (art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych).

W treści porozumienia powódka wprost wskazała, iż Spółdzielnia udostępnia odpłatnie pozwanej, część nieruchomości opisanej w dokumencie. Wyjaśniono, iż udostępnienie oznacza udzielenie Gminie prawa do dysponowania częścią nieruchomości (…) od dnia podpisania porozumienia. W tym stanie rzeczy zupełnie niezrozumiale są twierdzenia apelującej, że uprawnieniem do korzystania z nieruchomości miało być dopiero ustanowienie prawa odpłatnego użytkowania. Co istotne bowiem w § 1 pkt 6 wskazano, iż dla potwierdzenia przyznanych Gminie praw zobowiązuje się ustanowić wskazane prawo użytkowania. Nie oznacza to jednak, iż dopiero tak ukształtowane prawo rzeczowe stanowiło podstawę prawną do władania częścią nieruchomość, albowiem we wskazanym postanowieniu porozumienia strona wskazuje wprost na „przyznane” już Gminie prawo do części nieruchomości. Rację ma Sąd Rejonowy, iż po zawarciu porozumienia, które stanowiło podstawę do objęcia w posiadanie części nieruchomości i rozpoczęcia procesu inwestycyjnego, strony zmierzały najpierw do ustanowienia na rzecz pozwanej ograniczonego prawa rzeczowego, a następnie zbycia części gruntu. W ocenie Sądu Okręgowego treścią zawartego porozumienia strony ustaliły zakres, sposób i charakter oddania części gruntów należących do Spółdzielni i osób fizycznych wchodzących w skład jej członków. Porozumienie to stworzyło – nawet przed ustanowieniem ograniczonego prawa rzeczonego – tytuł prawny do korzystania z nieruchomości. O ile strony przewidziały, iż będzie miał on charakter odpłaty, to brak skonkretyzowania sposobu dojścia do wysokości wynagrodzenia – nie pozbawia porozumienia woli tworzącej podstawę prawną do objęcia w posiadanie i korzystanie z nieruchomości przez Gminę.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy nie dostrzegł przekroczenia przez sąd meriti swobodnej oceny dowodów, co stanowiło zarzut apelującej, wszak samo porozumienie dawało podstawę do wyciągnięcia wniosków jakie czynił sąd I instancji. Podkreślić przy tym należy, iż zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. nie może sprowadzać się do przedstawienia przez apelującego stanu faktycznego przyjętego na podstawie własnej oceny dowodów. Powódka nie wykazała, posługując się argumentami wyłącznie jurydycznymi, że Sąd Rejonowy naruszył ustanowione w art. 233 k.p.c. zasady oceny wiarygodności i mocy dowodowej dowodów, tj. przekroczył granice swobody wyznaczone logiką, doświadczeniem życiowym, zasadami nauki bądź nie dokonał wszechstronnego rozważenia sprawy pomijając część materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie (tak też postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002r. II CKN 572/99 i z dnia 14 stycznia 2000 r. I CKN 1169/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2009r. IV CSK 290/09, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 31 lipca 2013 r. I ACa 698/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 stycznia 2013r. I ACa 1075/12, wyroki Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2013 r. I ACa 1342/12 i z dnia 28 maja 2013r. VI ACa 1466/12).

Jednocześnie stwierdzić należy, że słusznie Sąd Rejonowy wskazywał, że przy zakreślonej przez powódkę podstawie faktycznej żądania, brak było podstaw do orzekania o wynagrodzeniu pozwanej za korzystanie z gruntu (art. 321 § 1 k.p.c.). Znamienne jest również to, że powódka obok podniesienia zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego, nie podnosiła zarzutów naruszenia prawa materialnego, w sytuacji gdy Sąd Rejonowy wykluczył stosowanie przepisów art. 224 i 225 k.c. do omawianej sytuacji.

Mając zatem na uwadze powyższe na mocy art. 385 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego wydano w oparciu o treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. po przyjęciu, iż powódka przegrała niniejsze postępowania w całości i zasądzając od niej na rzecz Gminy kwotę 900 zł z tytułu wynagrodzenia reprezentującego pozwaną w postępowaniu apelacyjnym radcy prawnego, ustalonego w oparciu o treść rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804) - § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1.

SSO Małgorzata Grzesik SSO Katarzyna Longa SSO Violetta Osińska

sygn. akt II Ca 137/18 S., dnia 08 października 2018 r.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować i zakreślić w kontrolce uzasadnień;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron;

3.  akta po dołączeniu (...) zwrócić Sądowi Rejonowemu.