Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2018r. w Gliwicach

sprawy z powództwa P. W. (W.)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K.

o przywrócenie do pracy i zapłatę wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Z.

z dnia 6 listopada 2017 r. sygn. akt IV P 642/16

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

(-) SSR del. Magdalena Kimel (spr.) (-) SSO Małgorzata Andrzejewska (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt VIII Pa 24/18

UZASADNIENIE

Powód P. W., pozwem wniesionym przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (obecnie (...) SA w K.) domagał się przywrócenia go do pracy na dotychczasowych warunkach i zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy oraz zasądzenia kosztów postępowania. W uzasadnieniu podał, że od 11 marca 2013r. był zatrudniony u pozwanej na stanowisku pracownika transportowego pod ziemią oraz że 17 sierpnia 2016r. po konsultacji związkowej doręczono mu pisemne oświadczenie pozwanej o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu naruszenia przez niego podstawowych obowiązków pracowniczych przez to, że w dniu 3 sierpnia 2016 r. w wyniku kontroli torby narzędziowej znajdującej się przy nim znaleziono niedopałek papierosa oraz tego, że na terenie łaźni pracowniczej, po kontroli jego odzieży brudnej na haku w górnym koszyku znaleziono dwie zapalniczki, co stanowiło ciężkie naruszenie Zarządzenia Dyrektora KWK (...)/2016 z dnia 29 stycznia 2016r. w sprawie palenia wyrobów tytoniowych oraz posiadania środków do wzniecania ognia. Powód przyznał, że w wyniku kontroli w torbie narzędziowej, stanowiącej ekwipunek kopalni, znajdujący się w dniu kontroli na wyposażeniu powoda ujawniono niedopałek papierosa. Powód podniósł jednak, że w momencie pakowania torby była ona pusta a ponadto przez pewien czas pozostawał poza jego zasięgiem wzroku. Powód podniósł również, że od ponad dwóch lat jest osobą niepalącą. Odnosząc się do kwestii znalezienia w koszyku na haku dwóch pokrytych kurzem zapalniczek powód wyjaśnił, że nie wiedział, że zapalniczki znajdują się w koszyku ponieważ nie korzystał z tego miejsca przechowywania rzeczy. Według powoda zapalniczki te pozostały po pracowniku, który poprzednio korzystał z haka. Zdaniem powoda pozwana nie udowodniła, aby ciężko naruszył obowiązki pracownicze poprzez palenie wyrobów tytoniowych i posiadanie środków do wzniecania ognia na terenie kopalni. Powód podniósł, że gdyby palił papierosy zapalniczkę nosiłby przy sobie nadto nie ukrywałby niedopałka papierosa w torbie. W ocenie powoda nie bez znaczenia pozostawał również stopień jego winy wziąwszy bowiem pod uwagę, że nie jest palaczem nie można mówić o umyślności jego ewentualnego działania. Niedokładne opróżnienie torby narzędziowej nie powinno być interpretowane, jako rażące niedbalstwo podobnie jak znalezienie zapalniczek w koszyku przydzielonym pracownikowi, w miejscu, w którym nie sposób je dostrzec nie może zostać poczytane, jako przesłanka do zastosowania dyscyplinarnego zwolnienia pracownika.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. Podała, że 3 sierpnia 2016r. powód zatrudniony był na zmianie A2 rozpoczynającej się 6:30 w oddziale (...) oraz że przełożony skierował go do prac związanych z czyszczeniem przenośnika taśmowego nr 2 znajdującego się w przekopie południowym poz. 1000m. Następnie wskazała, że na miejsce pracy powoda przyszedł naczelny inżynier – Z. D. wraz kierownikiem działu TM W. W., i że podczas kontroli narzędziowej powoda na okoliczność posiadania środków zapalczych naczelny inżynier znalazł u powoda niedopałek papierosa. Powód został przekazany na powierzchnię do dyspozycji służb BHP i ochrony Kopalni. Po wyjeździe udano się na łaźnię pracowniczą, gdzie skontrolowano rzeczy pozostawione na hakach. W wyniku kontroli w rzeczach powoda w łaźni po stronie odzieży brudnej znaleziono dwie zapalniczki. Pozwana podniosła, że z uwagi na występujące na terenie jej zakładu bardzo wysokie zagrożenie metanowe wprowadziła zarządzenia nr 5/2016r. z dnia 29 stycznia 2016r. w sprawie zakazu palenia wyrobów tytoniowych oraz posiadania środków do wzniecania ognia. Pozwana wskazała, że w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono naruszenie przez powoda zakazów wynikających z zarządzenia co w myśl tego zarządzenia stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Jej zdaniem powód miał nie tylko obowiązek sprawdzenia torby, którą pobiera ale ponosił również odpowiedzialność za powierzony mu ekwipunek a tym samym od chwili powierzenia to na nim ciążył obowiązek właściwego zabezpieczenia torby tak aby nie znalazły się w niej przedmioty zakazane. Pozwana zakwestionowała również argument powoda, że nie używał on koszyka w łaźni brudnej gdyż po jego przydzieleniu powinien sprawdzić jego stan i zgłosić ewentualne usterki czy pozostawione w nim rzeczy . Pozwana podniosła, że powód przez ponad 18 miesięcy użytkował przydzielone mu haki nie zgłaszając jakichkolwiek uwag przez, co przez cały ten okres swoim zachowaniem sprowadzał zagrożenie dla zdrowia i życia wielu osób przez co jego zachowanie należy uznać za ciężkie naruszenie podstawowych pracowniczych. Zdaniem pozwanej powód zaniedbał wykonywanie swoich podstawowych obowiązków jak dbanie o dobro zakładu pracy. Swoim niedbalstwem lub w sposób umyślny naruszył obowiązujący u niej zakaz czym doprowadził do narażenia na utratę zdrowia i życia innych pracowników jak i naraził pracodawcę na zniszczenie mienia.

Wyrokiem z 6 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Z. przywrócił powoda do pracy u pozwanej na poprzednich warunkach; zasądził na rzecz powoda 11 302,20 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy pod warunkiem, że powód zgłosi w terminie 7 dni gotowość do przystąpienia do pracy; zasądził od pozwanej na rzecz powoda 180 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarby Państwa – Sądu Rejonowego w Z. 2 331 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, od obowiązki której powód był zwolniony.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód zatrudniony został w pozwanej spółce 3 września 2012r. Początkowo pracował na podstawie umowy na czas określony do 15 marca 2013r., a od dnia 16 marca 2013 r. na podstawie umowy na czas nieokreślony. W okresie poprzedzającym otrzymanie wypowiedzenia powód pracował w pełnym wymiarze etatu, na stanowisku robotnika transportowego pod ziemią.

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że 29 stycznia 2016r. Dyrektor Kopalni wydał zarządzenie nr (...) w sprawie zakazu palenia wyrobów tytoniowych oraz posiadania środków do wzniecania ognia. W §1 zarządzenia wprowadzono zakaz palenia wyrobów tytoniowych w pomieszczeniach zlokalizowanych na terenie KWK (...). W §2 ustalono, że w wyrobiskach dołowych i pomieszczeniach ciągu technologicznego zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz w pomieszczeniach łaźni pracowniczej po stronie odzieży brudnej niedozwolone jest posiadanie lub palenie tytoniu oraz posiadanie środków do wzniecania ognia. W dalszej części wskazano, że nie przestrzeganie zakazu oraz palenie tytoniu w jakimkolwiek pomieszczeni łaźni jest ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych , którego konsekwencją może być rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 §1 kp.

Następnie Sąd Rejonowy ustalił, że powód znał treść zarządzenia oraz że co pewien czas pracownicy są kontrolowani przez pozwanego na okoliczność posiadania środków zapalczych.

Na kilka dni przed kontrolą w dniu 3 sierpnia 2016r. powód i B. P. w związku z przechodzeniem przez tamę zamiast przez drzwi zostali karnie na 30 dni przeniesieni na oddział (...).

Z ustaleń Sądu I instancji wynika, że 3 sierpnia 2016r. powód był zatrudniony na zmianie A2 rozpoczynającej o godzinie 6:30 w oddziale (...). Na podziale pracy inżynier W. skierował go do prac związanych z czyszczeniem przenośnika taśmowego nr 2 znajdującego się w przekopie południowym poz. 1000m. Około godziny 10:00 na miejsce pracy powoda przyszedł Naczelny Inżynier Z. D. wraz z Kierownikiem D. TM W. W. i dokonali kontroli torby narzędziowej powoda i innych pracowników na okoliczność posiadania przez niego środków zapalczych. Naczelny Inżynier znalazł niedopałek papierosa. Świadkiem kontroli był wezwany przez przełożonych pracownik B. G., który potwierdził wyniki kontroli. W trakcie kontroli od powoda nie wymagano chuchania. Naczelny Inżynier o zaistniałej sytuacji powiadomił dyspozytora następnie na miejsce kontroli wezwano kierownika oddziału (...) J. W. (1), który otrzymał polecenie doprowadzenia powoda na powierzchnię w celu przekazania go do dyspozycji służb BHP i ochrony kopalni. Po wyjeździe powoda i kierownika W. wraz z przedstawicielem działu BHP J. W. (2) i pracownikiem KOK udano się na łaźnię pracowniczą – część brudną, gdzie komisyjnie skontrolowano rzeczy pozostawione na hakach. W wyniku kontroli okazało się, że w górnym koszyku znaleziono dwie zapalniczki. Z kolei w łaźni po stronie odzieży czystej znaleziono e - papierosa. Następnie powód został odprowadzony do działu BHP w celu złożenia wyjaśnień.

Zgodnie z ustaleniami Sądu I instancji, torba cały czas znajdowała się na terenie kopalni, a powód trzymał ją albo w szafce narzędziowej albo na haku. W czasie pracy torba była odwieszana

Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że 3 sierpnia 2016r. powód złożył pisemne wyjaśnienia, w których podał, że nie pali tytoniu ale używa e - papierosa, że nie wie skąd niedopałek wziął się w jego torbie narzędziowej jak również, że nie wie skąd w koszyku górnym na jego haku wzięły się dwie zapalniczki oraz że z koszyka nie korzystał. Powód zasugerował, że zapalniczki pozostały po poprzednim pracowniku, przyznał, że hak użytkuje od około 18 miesięcy.

Następnie, w dniu 5 sierpnia 2016r. pozwana powiadomiła Związek Zawodowy (...) o zamiarze rozwiązania z powodem umowy o pracę w trybie art. 52 §1 kp, opisując zdarzenia do jakich doszło z udziałem powoda w dniu 03 sierpnia 2016r. W dniu 9 sierpnia 2016r. Związek zawodowy reprezentujący powoda zwrócił się do dyrektora pozwanej o wycofanie się z zamiaru rozwiązania z powodem umowy o pracę. Dnia 17 sierpnia 2016r. powód otrzymał datowane na dzień 12 sierpnia 2016r. pisemne oświadczenie pozwanej o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych związanego z tym, że w dniu 03 sierpnia 2016r. będąc zatrudnionym na zmianie A2 rozpoczynającej o godzinie 06:30 w oddziale (...)- B . Podczas kontroli torby narzędziowej na okoliczność posiadania środków zapalczych, prowadzonej przez Naczelnego Inżyniera w obecności Kierownika D. Energomechanicznego znaleziono niedopałek papierosa. Na miejsce wezwano kierownika oddziału (...) – B, który otrzymał polecenie doprowadzenia powoda na powierzchnię w celu przekazania do dyspozycji służb BHP i ochrony kopalni. Po wyjeździe na powierzchnię udał się wraz z przedstawicielem działu BHP i pracownikiem KOK na łaźnię pracowniczą gdzie w wyniku kontroli odzieży powoda brudnej na haku w górnym koszyku znaleziono dwie zapalniczki. W wypowiedzeniu wskazano, że zachowanie powoda stanowiło naruszenie zasad wynikających z Zarządzenia nr (...) z dnia 29.01. (...). w sprawie zakazu palenia wyrobów tytoniowych oraz posiadania środków do wzniecania ognia.

Z uwagi na cofnięcie wniosku Sąd I instancji pominął dowód z zeznań świadka J. W. (2).

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie.

Sąd II instancji wskazał, że zgodnie z treścią art. 52. §1 pkt 1 kp pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie: ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Ponadto podniósł, że rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 kp, jako nadzwyczajny sposób rozwiązania stosunku pracy powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. Musi być uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie.

Sąd I instancji zaznaczył, że z powodem umowę o pracę rozwiązano z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych polegającego na tym, że w dniu 3 sierpnia 2016r. będąc zatrudnionym na zmianie A2 rozpoczynającej o godzinie 6:30 w oddziale (...)- B, podczas kontroli torby narzędziowej na okoliczność posiadania środków zapalczych, prowadzonej przez Naczelnego Inżyniera w obecności Kierownika D. Energomechanicznego znaleziono u niego niedopałek papierosa, a po wyjeździe na powierzchnię w łaźni brudnej na haku w górnym koszyku znaleziono dwie zapalniczki, co stanowiło naruszenie zasad wynikających z Zarządzenia nr (...) z dnia 29 stycznia (...). w sprawie zakazu palenia wyrobów tytoniowych oraz posiadania środków do wzniecania ognia.

Dalej Sąd Rejonowy podniósł, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez niego podstawowych obowiązków pracowniczych, przy czym nie może to nastąpić po upływie miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy . Sąd I instancji wskazał, że przy ocenie, czy zachowanie powódki, jako pracownika stoiska spełniało przesłanki określone w art. 52 §1 KP, należy wziąć pod uwagę towarzyszące temu okoliczności, zwłaszcza stan świadomości i woli danego pracownika

W związku z powyższym, Sąd I instancji wskazał, że zarzut ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych jest zasadny tylko wtedy, gdy pracownikowi można postawić obok zarzutu naganności zachowania w płaszczyźnie przedmiotowej (bezprawności) także zarzut wadliwości subiektywnej (winy), i to w odpowiednio wysokim stopniu natężenia – „ciężkiej” winy rozumianej, jako wina umyślna lub rażące niedbalstwo – (zob. wyrok SN z 21.7.1999 r., I PKN 169/99, OSNP Nr 20/2000, poz. 746). Przy ocenie naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych nie można pomijać okoliczności, w jakich dochodzi do naruszenia, bowiem rodzaj i sposób jego postępowania mogą wskazywać na stopień zawinienia (zob. wyrok SN z 8.6.2001 r., I PKN 469/00, OSNP Nr 8/2003, poz. 198).

W ocenie Sądu I instancji, trudno przypisać powodowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Sąd I instancji podkreślił, że powoda nie „przyłapano” bezpośrednio na paleniu papierosów, ani na wkładaniu niedopałka do torby, czy zapalniczek do koszyka zarówno na dole kopalni jak i w części brudnej łaźni. Pozwana nie powołała żadnego świadka, który potwierdziłby, że widział powoda palącego tradycyjne papierosy. W ocenie Sądu I instancji ciąg poszlak został przerwany, bo powód musiałby odpalić papierosa w łaźni brudnej i przemieszczać się z nim. Nie bez znaczenia w ocenie Sądu I instancji pozostawał fakt znalezienia u powoda w ubraniach w łaźni czystej e – papierosa. W takiej sytuacji trudno racjonalnie wytłumaczyć posiadanie i korzystanie z tradycyjnych papierosów.

Zdaniem Sądu I instancji, nie bez znaczenia pozostaje również podniesiona przez pełnomocnika powoda okoliczność gradacji przewinienia. Zdaniem Sądu I instancji taka sama sankcja w postaci zwolnienia dyscyplinarnego nie powinna być stosowana w sytuacji bezpośredniego przyłapania pracownika na paleniu wyrobów tytoniowych lub bezpośredniego korzystania ze środków do wzniecania ognia jak oraz w sytuacji znalezienia niedopałka papierosa w torbie, do której przynajmniej teoretycznie dostęp miały osoby trzecie czy znalezienia starych zapalniczek w koszyku, z którego powód nie korzystał. Zdaniem Sądu I instancji, ewidentnie bowiem takie stany faktyczne niosą ze sobą diametralnie różne oceny stopnia naruszenia obowiązków pracowniczych. Pozwana próbowała, co prawda przenieść ciężar odpowiedzialności za koszyk na haku na powoda jednakże nie wykazała w jakim stanie koszyk ów został przekazany powodowi i czy z tej czynności sporządzono jakikolwiek protokół bądź notatkę. Następnie Sąd I instancji podniósł, że nawet gdyby uznać, że powód nie dopełnił obowiązków pozostawiając torbę bez nadzoru, czy nie sprawdzając stanu koszyka na przypisanym mu haku to nie sposób uznać, aby dopuścił się przez to ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, o których mowa w art. 52 kp.

W konsekwencji Sąd I instancji stwierdził, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił jednoznacznie i kategorycznie ustalić, że powód dopuścił się palenia wyrobów tytoniowych oraz posiadania środków do wzniecania ognia na terenie objętym zakazem ustanowionym w zarządzeniu nr (...) z dnia 29 stycznia 2016r.

Sąd I instancji uznał również, że przywrócenie powoda do pracy nie będzie sprzeciwiać się zasadom współżycia społecznego.

W punkcie 3 wyroku Sąd I instancji zasądził na rzecz powoda kwotę 11.302,20 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, zgodnie z art. 57 §1 k.p.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 §1 kpc ustalając ich wysokość w oparciu o §9 ust 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2015 poz. 1804).

O obowiązku uiszczenia przez pozwaną kosztów sądowych w kwocie 2.331 zł, na którą złożyła się opłata sądowa od pozwu Sąd I instancji orzekł na na podstawie art. 98 kpc, art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016. poz. 623 j.t.).

Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona pozwana. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

a)  naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez naruszenie:

-

art. 52 § 1 pkt 1 kp poprzez jego błędną wykładnię, skutkującą jego niezastosowaniem, w wyniku uznania, iż po stronie powoda nie doszło do rażącego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, uzasadniającego rozwiązanie z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, podczas gdy w zaistniałej sprawie doszło do wypełnienia przez powoda wszystkich przesłanek wskazanych w naruszonym przepisie, warunkujących rozwiązanie z nim w tym trybie umowy o pracę na skutek posiadania przez niego wyrobów tytoniowych oraz zapalniczek w pomieszczeniach zakładu pracy pozwanej, w których jest to niedozwolone, a przez to naruszenie Zarządzenia nr (...) SA Oddział KWK (...) z dnia 29 stycznia 2016 r.,

- art. 56 § 1 KP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na przywróceniu powoda do pracy u pozwanej na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, podczas gdy całokształt sprawy wskazuje, iż po stronie pozwanej nie doszło do rozwiązania z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, co skutkować powinno odmową przywrócenia powoda do pracy w oparciu o naruszony przepis.

- art. 100 § 2 pkt 2, 3 i 4 KP poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż zachowanie jakim wykazywał się powód z dniu 3 sierpnia 2016 r., polegające na posiadaniu przez niego na terenie zakładu pracy w miejscach ku temu niedozwolonych wyrobów tytoniowych oraz urządzeń do wzniecania ognia, nie stanowi naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, podczas gdy zachowanie takie stwarza realne zagrożenie dla samego powoda jak i pozostałych pracowników, w szczególności w takim zakładzie pracy jak kopalnia, a tym samym pozostaje wbrew porządkowi i regulaminowi pracy obowiązującemu u pracodawcy, przepisom oraz zasadom bezpieczeństwa, jak również wbrew dobru zakładu pracy, co uznane powinno być za ciężkie naruszenie obowiązków opisanych w naruszonym przepisie.

b)  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik rozstrzygnięcia sprawy poprzez naruszenie art. 233 § 1 KPC w zw. z art. 227 KPC polegające na naruszeniu zasady wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, przejawiające się pominięciem istotnych zeznań świadków wskazujących, że:

- na terenie zakładu pracy pozwanej przyjęte jest, że pracownik ma swoją torbę podręczną w zasięgu ręki - nie zdarzają się sytuacje, aby torba ta znajdowała się w innym rejonie niż ten, gdzie dany pracownik wykonuje swą pracę, zaś torba podręczna traktowana jest przez pracowników jako rzecz osobista,

- zachowanie powoda w dniu w trakcie kontroli z dniu 3 sierpnia 2016 r. wskazujące na jego podenerwowanie oraz zaniepokojenie w związku ze znalezieniem w torbie oraz koszyku, z których to powód jedynie korzystał, z dużą dozą prawdopodobieństwa świadczyły o fakcie, iż korzystał on ze znalezionych u niego niedopałków papierosów jak również zapalniczek, w szczególności zaś świadczyło o tym, iż wiedział on, że znajduje się w posiadaniu tychże rzeczy,

-bezpodstawnym ustaleniu, iż okoliczność, że powód w dniu 3 sierpnia 2016r. w czasie świadczenia pracy w zakładzie pracy pozwanej nie został przyłapany na paleniu tradycyjnych papierosów uzasadniała wniosek, iż nie dopuścił się on tegoż naruszenia wewnętrznego zarządzenia obowiązującego w zakładzie pracy pozwanej, co uzasadniałoby rozwiązanie z nim przez pozwaną stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy powoda;

- bezpodstawnym przyjęciu, iż powód nie pozostawał w posiadaniu torby oraz koszyka, w których to w toku kontroli znaleziono przy nim środki służące do wzniecania ognia oraz niedopałki papierosów, co pozostaje w sprzeczności ze zgromadzonym w tym zakresie materiałem dowodowym, w szczególności zeznaniami świadków, którzy w Sposób spójny i jednoznaczny oświadczali, iż torba podręczna, jaką miał przy sobie powód traktowana jest jako jego rzecz osobista oraz, iż przyjęło się już zwyczajowo, że traktuje się ją na równi z mieniem powierzonym. To zaś uzasadnia wniosek, iż w trakcie wykonywanej pracy powód winien był dołożyć wszelkiej możliwej staranności, by w torbie podręcznej, jak również w koszu znajdującym się w łaźni nie znajdowały się żadne przedmioty stwarzające nawet potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa w zakładzie pracy pozwanej.

- bezpodstawnym przyjęciu, iż zachowanie powoda nie nosiło znamion zawinienia co najmniej w stopniu rażącego niedbalstwa, podczas gdy całokształt materiału dowodowego w sprawie wskazuje, iż powód - będąc zaznajomionym z wewnętrznymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, a więc mając świadomość skutków swojego zachowania, w dniu 3 sierpnia 2016 r. na terenie zakładu pracy w miejscach do tego niedozwolonych znajdował się w posiadaniu wyrobów tytoniowych oraz środków zapalczych, co stanowiło naruszenie Zarządzenia nr (...) z dnia 29 stycznia 2016 r.

- pominięciu, iż zachowanie powoda jako skrajnie nieodpowiedzialne - biorąc pod uwagę specyfikę zakładu pracy pozwanej - a więc zakładu wydobywczego, gdzie szczególne zagrożenie związane jest z występowaniem stężeń metanu - wyłączać powinno możliwość przywrócenia go do pracy na dotychczasowym stanowisku, co spowodowało wydanie wadliwego w świetle zaistniałego stanu faktycznego rozstrzygnięcia w sprawie

Strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez:

- oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie

-

uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Odnosząc się do naruszenia:

a)  art. 52 § 2 kp, strona powoda podniosła, że w ustalonym stanie faktycznym nie występują po stronie podmiotowej przesłanki winy pracownika, nie może też być mowy o rażącym niedbalstwie, które mogło spowodować istotne zagrożenie interesów pracodawcy. Dalej wskazała, że z ustalonego stanu faktycznego wynika jedynie, iż w dniu kontroli w torbie powoda znaleziono niedopałek papierosa oraz zapalniczki w koszu na haku. Dodała, że powód nie pali papierosów, torba przydzielona pracownikowi, może podczas pracy znajdować się nawet kilkanaście metrów od pracownika, zawsze istnieje ryzyko nieodpowiedzialnego dowcipu ze strony współpracowników czy też celowego działania, a w zakresie kosza na haku, pozwana nie ma możliwości wykazania w jakim stanie kosz ten został przekazany do dyspozycji powoda. Strona powodowa wskazała, że powód nie został „przyłapany” na paleniu papierosów na obszarze kopalni objętym zakazem posiadania środków do wzniecania ognia oraz wyrobów tytoniowych. Zaznaczyła nadto, że na aprobatę zasługuje trafne spostrzeżenie Sądu I instancji w kwestii posiadania przez powoda zabronionych przedmiotów, ponieważ należy rozróżnić istotę fizycznego zlokalizowania przedmiotów, których posiadania się zabrania w torbie narzędziowej powoda oraz w koszu na haku od faktycznego zamiaru władania rzeczą dla siebie,

b)  art. 56§1 kp wskazała, że zarzut ten nie znajduje podstaw w ^; zgromadzonym na potrzeby niniejszego postępowania materiale, stanowiąc wyłącznie próbę polemiki z treścią orzeczenia Sądu I instancji, oraz że stanowi on logiczne następstwa twierdzeń wywiedzionych w apelacji pozwanej w odniesieniu do naruszenia przez Sąd I instancji art. 52 §1 kp

c)  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c., wskazała, że Sąd I instancji dokonał rozstrzygnięcia, w oparciu o wszechstronną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zachowując przy tym zasady logiki formalnej, a rozstrzygnięcie to jest logiczną konsekwencją ustalonego stanu faktycznego.

Ponadto strona powodowa zaznaczyła, że pozwana nie przeprowadziła kontroli w sposób prawidłowy gdyż nie zabezpieczyła materiału. Zaznaczyła, że nikt nie sprawdził nawet czy zapalniczki w ogóle były sprawne a niedopałek w istocie był niedopałkiem, czy był to sam filtr ,czy był tam tytoń. Podkreśliła, że nie zabezpieczono tych „znalezisk” i nawet nikt nie potrafił wskazać co się z nimi stało.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej jest nieuzasadniona.

Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach, wbrew zarzutom apelacji nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wynikające z przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

Zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. byłby skuteczny wówczas, gdyby apelująca wykazała uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r. w sprawie III CK 314/05 opublikowany lex nr 172176). Ocena mocy i wiarygodności dowodów przeprowadzona w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia, mogłaby być skutecznie podważona w postępowaniu odwoławczym tylko wówczas, gdyby wykazano, że zawiera błędy logiczne, wewnętrzne sprzeczności, jest niepełna itp. (wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 31 sierpnia 2005 r. w sprawie I ACa 456/05 opublikowany lex nr 177026).

Sąd I instancji ocenił, iż zeznania przesłuchanych świadków są zbieżne w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez stronę skarżącą stanu faktycznego, ustalonego przez nią na podstawie własnej oceny dowodów. Natomiast strona pozwana w apelacji dokonała odmiennej oceny dowodów.

Z ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji wynika, że powodowi nie można przypisać ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Powoda nie przyłapano na paleniu papierosów, ani wkładaniu niedopałka do torby, czy zapalniczek do koszyka.

Strona pozwana w apelacji zarzuciła pominięcie przez Sąd Rejonowy istotnych dla sprawy zeznań świadków.

Wbrew zarzutom apelacji, z zebranego przez Sąd i instancji materiału dowodowego nie wynika, iż na terenie zakładu pracy, pracownik ma swoją torbę podręczną w zasięgu ręki. Świadek Z. D. zeznał, że „ może zdarzyć się tak, że pracownik odwiesza torbę aby pracować przy taśmie”, czy „torbę pracownik może zdeponować innej osobie”. Świadkowie G. J., W. W., J. W. (1), Z. O. nie zeznawali na ten temat. Świadek B. G. zeznał , że „pracownik nie ma obowiązku nosić torby przy sobie, taka torba może znajdować się w odległości kilkunastu metrów”, również świadek B. P. zeznał, że „gdy udaje się po narzędzia torbę zostawia w innym pomieszczeniu. Większość pracowników tak robi”.

Wnioski wyciągnięte przez stronę pozwaną z zeznań świadków są zatem nieuprawnione.

Strona pozwana nie wykazała by niedopałek papierosa znaleziony w torbie należał do powoda. Powód o jego istnieniu nie wiedział. Dotyczy to również dwóch zapalniczek znalezionych w koszyku w łaźni brudnej. Brak jakiegokolwiek dowodu na to w jakim stanie i z jaka zawartością kosz został przekazany powodowi. Ponadto zawartość kosza znajdowała się poza zasięgiem wzroku powoda. Powód z kosza nie korzystał, a środki czystości przechowywał w reklamówce. Z zeznań świadków wynika, że koszyk jest blaszany, ścianki mają wysokość 4,5 cm (zeznania świadka J. W. (1)), hak na którym wisiał kosz znajduje się na wysokości około 2 metrów i aby z niego skorzystać należy go opuścić (zeznania świadka B. P.). Zatem zeznania powoda, z których wynika, że nie znał zawartości kosza a zapalniczki w nim znalezione nie należały do niego są wiarygodne.

Strona pozwana zarzuciła również że zachowanie powoda w dniu kontroli wskazujące na zdenerwowanie i zaniepokojenie świadczy o fakcie, że dopuścił się czynów wymienionych w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Należy podkreślić, że sam fakt podenerwowania powoda w czasie kontroli nie może dowodzić temu, iż korzystał on z papierosów w miejscach niedozwolonych jak również z zapalniczek. Wnioski, które wyciąga pozwana z zachowania powoda w dniu kontroli są zbyt daleko idące. Zrozumiałym jest bowiem, że kontrole dokonywane przez przełożonych rodzą niepokój wśród pracowników również tych którzy w sposób nienaganny wykonują obowiązki pracownicze.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji wyciągnął prawidłowe wnioski z zebranego w sprawie materiału dowodowego, mając na uwadze również fakt, że powód jest osobą niepalącą od kilku lat, nie był widziany z tradycyjnym papierosem, używał e- papierosa, który został znaleziony w łaźni czystej- w miejscu dozwolonym. Mając na uwadze powyższe, słusznie Sąd i instancji przyjął, że trudno racjonalnie wytłumaczyć ewentualne używanie tradycyjnych papierosów przez powoda.

Również zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego poprzez błędną ocenę, że czyn zarzucony powodowi nie stanowił ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych tj art. 52 §1 pkt 1 kp, art. 56 § 1 kp i art. 100 § 2 pkt 2,3 i 4 kp jest chybiony.

Podkreślić należy, że rozwiązanie umowy o prace bez wypowiedzenia jest nadzwyczajnym sposobem rozwiązania umowy. Ten tryb powinien być stosowany przez pracodawcę wyjątkowo i z ostrożnością. Musi być uzasadniony szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie (tak SN w wyroku z dnia 21 września 2005 II PK 305/04 M.P.Pr.-wkł. 2005/12/16).

Powodowi nie można postawić zarzutu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. Sąd Okręgowy podziela rozważania dokonane przez Sąd pierwszej instancji.

Zarzut ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych jest zasadny tylko wtedy, gdy pracownikowi można postawić obok zarzutu naganności zachowania w płaszczyźnie przedmiotowej (bezprawności), także zarzut wadliwości subiektywnej (winy) i to w odpowiednio wysokim stopniu natężenia ("ciężkiej" winy rozumianej jako wina umyślna lub rażące niedbalstwo).

Warunkiem zastosowania szczególnego trybu jakim jest rozwiązanie umowy o prace bez wypowiedzenia jest stosunek psychiczny pracownika do skutków swojego postępowania określony wolą i możliwością przewidywania, czyli świadomością w zakresie naruszenia obowiązków o podstawowym charakterze oraz negatywnych skutków jakie zachowanie to może spowodować. Bezprawność zachowania nie uzasadnia rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kp. jeżeli stosunek psychiczny pracownika do skutków postępowania określony jego świadomością nie wskazuje na winę umyślną, ani na rażące niedbalstwo.

Z zarządzenia Dyrektora KWK (...)/2016 r. z dnia 29.01.2016 roku wynika zakaz „palenia wyrobów tytoniowych w pomieszczeniach zlokalizowanych na terenie KWK (...), posiadania lub palenia tytoniu oraz posiadania środków do wzniecania ognia w wyrobiskach dołowych i pomieszczeniach ciągu technologicznego zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz pomieszczeniach łaźni pracowniczej po stronie odzieży brudnej.

Sam fakt znalezienia w torbie powoda niedopałka i dwóch zapalniczek w koszu na haku w łaźni brudnej, nie jest równoznaczny z tym, że powodowi można przypisać winę umyślną lub rażące niedbalstwo. Powód nie miał świadomości tego, że wymienione przedmioty znajdują się w rzeczach należących do niego. Nie używał ich, nie pali od kilku lat, korzysta z e- papierosa. Brak świadomości po stronie powoda, iż niedopałek i papierosy znajdują się w torbie i koszu wyklucza możliwość przypisania powodowi winy.

Niedołożenie należytej staranności polegającej na niesprawdzeniu zawartości torby czy pozostawienia jej bez nadzoru, jak tez niesprawdzeniu zawartości koszyka, nie jest równoznaczne z zawinionym zachowaniem powoda i ciężkim zaniedbaniem obowiązków.

Mając na uwadze powyższe apelacja pozwanej jako bezzasadna na mocy art. 385 kpc została oddalona.

O kosztach zastępstwa procesowego poniesionych przez powoda w toku postępowania przed Sądem drugiej instancji orzeczono po myśli art. 98 kpc w zw. z art. 99 kpc oraz w oparciu o § 9 ust.1 pkt. 1 i § 10 ust 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2015 r. poz.1804).

(-) SSR del Magdalena Kimel (spr) (-) SSO Małgorzata Andrzejewska (-) SSO Patrycja Bogacińska- Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia