Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2018 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) (...) w B.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 11 lipca 2016 r. sygn. akt VIII GC 286/13

I.  oddala apelację;

I.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta)

złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt V AGa 24/18

UZASADNIENIE

Powód - (...) sp. z o.o. w W. domagał się zasądzenia od pozwanego –(...) w B. kwoty 78.311,40 zł wraz z należnymi odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 58.784,10 zł od dnia 27 lipca 2010 r. do dnia zapłaty i od kwoty 19.527,30 zł od dnia 27 lipca 2010 r. do dnia zapłaty, a ponadto przyznania kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód podał, że został wyłoniony jako wykonawca postępowania przetargowego nr (...) ogłoszonego przez powoda na dostawę (...) wraz z oprogramowaniem. Powód wykonał przedmiot umowy i dostarczył pozwanemu jej przedmiot, za co obciążył tego ostatniego fakturą VAT nr (...). Pozwany uregulował jedynie część należności, w związku z czym do zapłaty pozostaje kwota 58.784,10 zł (z faktury nr (...)) i kwota 19.527,30 zł (z faktury (...)).

Powód wezwał pozwanego do zapłaty należności pismem z dnia 22 marca 2012 r., na co pozwany odpowiedział kwestionując zasadność roszczenia, powołując się na nieprawidłowe wykonanie umowy przez powoda. Powód nie zgodził się z zarzutami pozwanego, podnosząc, że powoływanie się przez pozwanego na wymóg spełnienia dodatkowego świadczenia przez powoda, które nie stanowiło jednocześnie przedmiotu umowy, jest bezpodstawne. Jednocześnie, uzależnienie płatności od dokonania przez powoda integracji przedmiotu umowy z systemem informatycznym pozwanego, jako sprzeczne z ofertą i zobowiązaniem powoda, jest jego zdaniem, nieważne. Powód nadmienił jednocześnie, że pomimo braku obowiązku spełnienia dodatkowego świadczenia na rzecz pozwanego, który nie był objęty zakresem świadczenia określonym w SIWZ, pozostawał w gotowości do współpracy przy wykonywaniu przez pozwanego integracji przedmiotu umowy z systemem informatycznym pozwanego. Strony prowadziły bowiem nieformalne uzgodnienia, w wyniku których powód udzielał pomocy w integracji obu systemów, a pozwany miał udostępnić odpowiednie kody i protokoły. W dniu 19 listopada 2011 r. pozwany poinformował powoda, że odpowiedzialna za dokonanie integracji będzie firma (...), ostatecznie zaś tym podmiotem okazała się firma (...). W tej sytuacji powód doznał przeszkody w spełnieniu świadczenia z przyczyn dotyczących pozwanego. Pismem z dnia 10 maja 2012 r. powód złożył w Sądzie Rejonowym w B. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej i przeprowadzenie postępowania pojednawczego. Pomiędzy stronami nie doszło jednakże do zawarcia ugody.

Odpowiedź na pozew została zwrócona zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 10 stycznia 2014 r.

Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2014 r. Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego(...)

Wyrokiem z dnia 11 lipca 2016r. Sąd Okręgowy w B. oddalił powództwo i orzekł o kosztach postępowania.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

Powód prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji sprzętu medycznego, sprzedaży artykułów medycznych.

Pozwany – prowadzi działalność polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie diagnostyki i skojarzonego leczenia (...).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej pozwany w dniu 12 kwietnia 2010 r. ogłosił przetarg nieograniczony poniżej 193 000 Euro, którego przedmiotem była dostawa (...)wraz z oprogramowaniem.

Powód przystąpił do tegoż przetargu, składając ofertę nr (...), stosownie do postanowień Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia nr (...) i został wyłoniony jako wykonawca przedmiotu postępowania przetargowego. Według oferty powoda koszt dostawy analizatora wraz z oprogramowaniem został wyceniony na kwotę 195. 947 zł, natomiast dostawa aparatu wraz z oprogramowaniem - na kwotę 65.091 zł.

W dniu 15 kwietnia 2010 r. strony zawarły umowę nr (...), na podstawie której pozwany nabył od powoda dostawę, montaż i uruchomienie: (...) wraz z oprogramowaniem.

Cenę umowy strony określiły na kwotę 261.038 zł brutto. Cena ta obejmowała w szczególności należyte zainstalowanie dostarczonego przedmiotu umowy, uruchomienie oraz szkolenie personelu medycznego i technicznego wskazanego przez pozwanego, jak również - koszty integracji z systemem informatycznym (...) (...)

W ramach umowy powód zobowiązał się dostarczyć oraz zainstalować i uruchomić przedmiot umowy do 6 tygodni od podpisania umowy, przy czym jako termin zakończenia instalacji oraz uruchomienia przedmiotu umowy strony rozumiały datę podpisania protokołu odbioru.

Strony postanowiły, że płatności realizowane będą w ratach, po realizacji etapów umowy:

1/ dokonaniu montażu i uruchomieniu przedmiotu umowy oraz przeszkoleniu personelu – 70 % wartości umowy,

2/ dokonaniu integracji przedmiotu umowy z systemem informatycznym (...) – 30 % wartości umowy.

Warunki płatności strony określiły następująco:

1/ 70 % wartości brutto umowy, tj. 182.726,60 zł płatne do 30 dni od dnia podpisania protokołu odbioru etapu I,

2/ 30% wartości brutto umowy, tj. 78.311,40 zł płatne do 30 dni od dnia podpisania protokołu odbioru etapu II.

Powód dostarczył, zamontował i uruchomił u pozwanego (...) wraz z oprogramowaniem oraz (...)wraz z oprogramowaniem.

Dostarczone przez powoda urządzenia są na bieżąco użytkowane przez pracowników pozwanego i spełniają wszystkie jego oczekiwania.

Powód zobowiązał się nawiązać współpracę z firmą (...) obsługującą program (...) w pozwanym (...) oraz dokonać realizacji dwukierunkowego interfejsu bezpośredniej wymiany danych z systemem informatycznym pozwanego.

Powód zrealizował jednak wyłącznie tzw. jednokierunkową integrację dostarczonych urządzeń z systemem informatycznym pozwanego, nie zrealizował natomiast tzw. integracji dwukierunkowej, choć było to możliwe, gdyż pozwalała na to kompatybilność szpitalnych platform systemowych (...)z dostarczonymi przez powoda analizatorami.

Funkcjonalność dostarczonych przez powoda urządzeń poza systemem sieciowym nie jest zadowalająca, ponieważ zamyka drogę do wymiany obustronnej informacji pomiędzy interfejsami aplikacji urządzeń oraz instalacją bazy danych zlokalizowaną na serwerze baz danych znajdującym się po stronie infrastruktury informatycznej pozwanego.

Kwestie związane z dwubiegową integracją dostarczonych przez powoda urządzeń z infrastrukturą pozwanego (...) została zrealizowana z wykorzystaniem zewnętrznej firmy (...).

System integracyjny dwubiegowy działa obecnie u pozwanego prawidłowo.

Za wykonanie przedmiotu umowy powód obciążył pozwanego fakturami VAT: nr (...) z dnia 26 maja 2010 r. na kwotę 195.947 zł, z terminem płatności przelewem, ratami, zgodnie(...)w/w umowy oraz nr (...) z dnia z dnia 26 maja 2010 r. na kwotę 65.091 zł, z terminem płatności przelewem, ratami, zgodnie(...) w/w umowy.

Pozwany uregulował należność wynikającą ze wskazanych faktur jedynie częściowo.

Pismem z dnia 22 marca 2012 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty dochodzonej w pozwie, pod rygorem wystąpienia na drogę sądową. Wezwanie okazało się bezskuteczne.

Wnioskiem z dnia 10 maja 2012 r. powód zawezwał pozwanego do próby ugodowej. Pozwany stwierdził, że zawarcie ugody pomiędzy stronami nie jest możliwe.

Powyższy stan faktyczny Sąd meriti ustalił na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów prywatnych, zaliczonych w poczet materiału dowodowego zwłaszcza, że żadna ze stron nie wnosiła zastrzeżeń co do ich autentyczności, w oparciu o zeznania świadków: E. P., P. Z., M. S., B. D., którym dał wiarę, a ponadto w oparciu o opinię pisemną biegłego K. T. oraz jego ustne wyjaśnienia, które Sąd meriti uznał za przydatne z punktu widzenia rozstrzygnięcia sporu.

Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanego zawarty w piśmie z dnia 31 marca 2016 r. o przesłuchanie w charakterze świadka I. S., uznając go za spóźniony i mający na celu wydłużenie procesu.

Sąd Okręgowy uznał powództwo za bezzasadne, zważył, iż w sprawie okolicznością bezsporną był fakt, że powód przystąpił do ogłoszonego przez pozwanego przetargu nieograniczonego na dostawę (...) wraz z oprogramowaniem, składając ofertę nr (...), stosownie do postanowień Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia nr (...) i został wyłoniony jako wykonawca przedmiotu postępowania przetargowego.

Powód, jak wynika z materiału zgromadzonego w aktach sprawy, zobowiązał się nawiązać współpracę z firmą (...) obsługującą program (...) w pozwanym (...) oraz dokonać realizacji dwukierunkowego interfejsu bezpośredniej wymiany danych z systemem informatycznym pozwanego.

Powyższe wynika z załącznika (...) oferty przetargowej, a także z treści oświadczenia z dnia 9 kwietnia 2010r. złożonego przez E. P. w imieniu powoda. Jakkolwiek z przedmiotowego pisma wynika, że komunikacja pełna w obie strony będzie możliwa dopiero po zakończeniu prac związanych z rozbudową aplikacji laboratorium (a zatem nie w chwili dostawy urządzeń do pozwanego (...)), to jednak z dokumentu tego, zdaniem Sądu Okręgowego wynika, że powód swoje świadczenie umowne rozumiał jako zobowiązanie do wykonania integracji dwukierunkowej (a nie jednokierunkowej).

Sąd meriti podkreślił, iż świadek E. P. podała: „przystępując do przetargu my mieliśmy wiedzę o tym, że w szpitalu system, w którym miały funkcjonować urządzenia wdraża inna firma zewnętrzna, a nie (...) (…) Firma ta funkcjonowała pod nazwą (...) i jeszcze przed złożeniem oferty my skontaktowaliśmy się z tą firmą w celu uzyskania informacji, jakie będą koszty takiej integracji, podłączenia naszych urządzeń do tego systemu informatycznego firmy (...) lub też systemu obsługiwanego przez tę firmę”). Świadek wskazała też, że powód dokonał integracji jednokierunkowej i za to zapłacił firmie (...), jednakże integracji dwukierunkowej nie wykonał.

Z kolei świadek B. D. podała, że „wszyscy dostawcy sprzętu byli informowani o tym, że system informatyczny (...) nadzoruje biuro usług (...). O zasadach podłączania urządzeń do systemów informatycznych każdy dostawca jest bowiem informowany. Również powód był informowany o tym i miał obowiązek podłączyć te urządzenia, przy czym powód, jako uczestnik postępowania, na warunkach zamówienia publicznego, mógł zlecać te umowy osobom trzecim”.

W opinii Sądu Okręgowego, obowiązek powoda w zakresie wykonania integracji dwukierunkowej wynikał w szczególności z treści umowy nr (...) z dnia 15 kwietnia 2010 r.

W (...) umowy strony zawarły zapis, że ustalona cena umowy (261.038,00 zł brutto), obejmuje dodatkowo „koszty integracji z systemem informatycznym (...)”. Co więcej, wypłata 30 % „wartości umowy” brutto, tj. kwota 78 311,40 zł miała zostać zapłacona powodowi do 30 dni od dnia podpisania protokołu odbioru etapu II. Zapłata ta była zatem wprost uzależniona od wykonania przez powoda drugiego etapu umowy, tj. dokonania integracji przedmiotu umowy z systemem informatycznym pozwanego(...)

Świadek E. P. stwierdziła przy tym w swych zeznaniach: „my umożliwiamy, aby produkt współpracował z systemem informatycznym (...)”.

Biegły K. T. wskazał zaś wyraźnie, że „ funkcjonalność dostarczonych przez powoda urządzeń poza systemem sieciowym nie jest zadowalająca, ponieważ zamyka drogę do wymiany obustronnej informacji pomiędzy interfejsami aplikacji urządzeń oraz instalacją bazy danych zlokalizowaną na serwerze baz danych znajdującym się po stronie infrastruktury informatycznej pozwanego.

Skoro zatem dostarczone przez powoda urządzenia nie współpracowały z sieciowym systemem informatycznym, to brak jest, w ocenie Sądu meriti, podstaw do przyjęcia, że spełniona została przez powoda klauzula umowna zobowiązująca do integracji z systemem pozwanego. Uczyniła to bowiem ostatecznie inna firma zewnętrzna, co w sprawie było okolicznością bezsporną. Brak zatem podstaw do zapłaty powodowi dochodzonej pozwem części wynagrodzenia w sytuacji, kiedy obowiązek integracji wykonał podmiot trzeci.

Jednocześnie powód nie udowodnił w trakcie postępowania, że - jak twierdził w pozwie - „pozostając w gotowości do spełnienia dodatkowego świadczenia, doznał przeszkody w jego spełnieniu z przyczyn dotyczących pozwanego”. Po pierwsze, powód nie wykazał, aby dokonanie dwukierunkowej integracji było „świadczeniem dodatkowym”, nie wynikającym z treści łączącej strony umowy. Po drugie zaś, powód nie udowodnił, że doznał jakiejkolwiek przeszkody ze strony (...)Powód nie wyjaśnił przy tym pozwanemu, z jakich powodów nie przeprowadził rzeczonej integracji (por. zeznania M. S.).

Niewątpliwie przy wykonywaniu zobowiązania strony zobowiązane są do wzajemnego współdziałania, co wynika z art. 354 k.c. Nadto do lojalności kontraktowej, która wyraża się chęcią wykonania zobowiązania zgodnie z jego treścią.

W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie powód nie wykazał jednak, że po stronie pozwanej zabrakło tego współdziałania i lojalności kontraktowej. Zauważyć należy, że przy umowie o dzieło wynagrodzenie dla przyjmującego zamówienie należy się za wykonanie zgodnie z umową dzieła, co wynika z art. 642 § 1 k.c. W niniejszej sprawie strony umówiły się na częściowe płatności wynagrodzenia (za I i II etap).

Zasadą jest zatem, iż wynagrodzenie należy się za wykonanie dzieła. W niniejszej sprawie nie miał jednakże miejsca fakt wykonania przez powoda drugiego etapu umowy, powód nie dokonał bowiem integracji przedmiotu umowy z systemem pozwanego. Odnośnie stanowiska powoda, wskazywał on na określone zachowanie strony pozwanej, uniemożliwiające mu wykonanie dzieła. Powód twierdził, że doznał ze strony przeszkody w wykonaniu zobowiązania. Zdaniem Sądu Okręgowego, przyjąć należy zatem, że powód odwoływał się do wskazanego wyżej obowiązku współdziałania.

W tym zakresie wskazać należy, iż Kodeks cywilny w przypadku umowy o dzieło przewidział dla zamawiającego sankcję w przypadku braku współdziałania. Sankcje te zostały określone w art. 639 i art. 640 k.c., przy czym art. 639 k.c. to szczególny przypadek braku współdziałania. Art. 639 k.c., do którego odwołał się powód, stanowi, iż zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Przeszkoda z art. 639 k.c. musi być jedyną i stałą przyczyną niewykonania dzieła. Przeszkoda ta uzasadnia wypłatę wynagrodzenia pomimo niewykonania dzieła. W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, taka sytuacja nie wystąpiła.

Należy mieć również na uwadze, że w przypadku, gdy przyczyną niewykonania dzieła jest brak współdziałania ze strony zamawiającego, podstawą prawną roszczenia przyjmującego zamówienie jest art. 639 k.c. w zw. z art. 640 k.c., co w konsekwencji prowadzi do stwierdzenia, że

aby domagać się zapłaty wynagrodzenia określonego w art. 639 k.c. wymagane jest odstąpienie od umowy stosownie do art. 640 k.c. (por. wyrok SN z 7.07.1999 r., sygn. II CKN 426/98; wyrok SA w Białymstoku z 14.11.2014 r., sygn. I ACa 492/14).

Powód natomiast, pozwanej zgodnie z art. 640 k.c. nie wyznaczył terminu, a po jego upływie od umowy nie odstąpił, w związku z czym, w okolicznościach niniejszej sprawy nie przysługuje mu, w ocenie Sądu meriti, roszczenie o wynagrodzenie z art. 639 k.c.

Nie ma ponadto wątpliwości co do tego, że powód miał techniczne możliwości, aby dokonać przedmiotowej dwubiegunowej integracji. Dostarczone przez powoda tzw. warunki graniczne uwzględniały bowiem dwukierunkowy przepływ danych. Platformy systemowe pozwanego ((...) oraz system zarządzania baz danych(...)) były w pełni kompatybilne z urządzeniami dostarczonymi przez powoda, co potwierdził w swej opinii pisemnej biegły K. T.. Z kolei w ustnych wyjaśnieniach biegły wyraził pogląd, że strona dostarczająca urządzenie powinna zająć się kwestią interfejsów, tj. „warstwy oprogramowania, która umożliwia połączenie z siecią”, jest to bowiem kwestia standardowa i profesjonalna z punktu widzenia dostawcy sprzętu.

Sąd Okręgowy podkreślił, iż stanowisko biegłego zbieżne jest przy tym z zeznaniami świadków M. S. i B. D.. Wymienieni świadkowie potwierdzili, że powód terminowo zrealizował pierwszy etap umowy, tj. dostarczył urządzenia, które zostały zainstalowane (...). Bezspornym przy tym było, że dostarczony przez powoda sprzęt jest na bieżąco użytkowany przez pracowników pozwanego i spełnia ich oczekiwania. Natomiast drugi etap umowy został zrealizowany nie przez powoda, a przy udziale innej firmy (...). Świadek M. S. wskazała, że prowadziła z przedstawicielami firmy powoda rozmowy co do tego, aby urządzenia zostały podłączone dwukierunkowo, nie znała jednakże przyczyn, dla których to nie powód, a inna firma ostatecznie zrealizowała to zobowiązanie.

Ostatecznie Sąd Okręgowy zważył, że powód nie wykazał zasadności przedmiotowego powództwa i powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd meriti orzekł na mocy art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Na kwotę 3.617 zł złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego (3.600 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).

W pkt 3 wyroku Sąd meriti orzekł na mocy art. art. 84 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594).

Apelację od tego wyroku wywiódł powód zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1)naruszenie przepisów postępowania:

a)  art. 339 k.p.c. przez jego niezastosowanie i niewydanie przez Sąd wyroku zaocznego w sprawie, w sytuacji gdy pozwany nie wdał się w spór co do istoty sprawy na pierwszym posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę i w okresie go poprzedzającym,

b)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, iż integracja dwukierunkowa nie została wykonana na skutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność powód w sytuacji, gdy zgodnie z treścią złożonej przez powoda oferty w postępowaniu przetargowym integracja miała zostać przeprowadzona przez wskazaną przez pozwanego firmę (...), która obsługiwała (...) system informatyczny pozwanego, a powód miał jedynie umożliwić integrację przekazując kody, protokoły transmisji swojego oprogramowania. Powód wskazał, iż z zebranego w sprawie materiału wynika, iż pozwany następnie zrezygnował z systemu (...) oraz obsługi wykonywanej przez twórcę tego systemu firmę (...), a następnie, utrzymując tę okoliczność w tajemnicy przed powodem, zlecił przeprowadzenie integracji dwukierunkowej firmie (...). Zważywszy, iż integracja dwukierunkowa została wykonana przyjąć należy, iż forma M. posiadała kody, protokoły transmisji powoda, pierwotnie przekazane przez powoda do (...),

c)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na błędnym założeniu, iż w dacie zawarcia umowy pomiędzy powodem a pozwanym możliwa była integracja dwukierunkowa podczas gdy z treści oferty powoda wynika(...), iż „podłączenie zostanie wykonane w sposób, w jaki w tej chwili odbywa się współpraca programu z analizatorem V., czyli jednokierunkowo (odczytywanie wyników z urządzenia). Pełna komunikacja w obie strony będzie możliwa, jak podaje firma, pod koniec kwartału tj. po zakończeniu prac związanych z rozbudową aplikacji w(...)" tj. aplikacją (...) sterującą system informatycznym pozwanego,

2)naruszenie przepisów prawa materialnego:

d)  a) § 1 w związku z (...) z dnia 15 kwietnia 2010 r. r, zawartej pomiędzy powodem a pozwanym, na dostawę: (...) wraz z ich montażem, uruchomieniem oraz integracją z systemem informatycznym pozwanego w zw. z art. 65 § 2 k.c. poprzez błędną wykładnię skutkującą przyjęciem, iż przeprowadzenie integracji dwukierunkowej na skutek działań pozwanego, który powierzył przeprowadzenie integracji dwukierunkowej firmie (...) oznacza przekreślenia ryczałtowości wynagrodzenia wynikającego z umowy stron i uzasadnia oddalenie powództwa w całości, podczas gdy w takiej sytuacji, nawet jeśli przyjąć iż powód nie udowodnił gotowości do wykonania całości przedmiotu umowy, należy od umówionego wynagrodzenia ryczałtowego odliczyć to, co pozwany musiał wydatkować na dokończenie integracji. W ocenie skarżącego, poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia, iż dokończenie procesu integracji, tj. integracji dwukierunkowej przez firmę (...) nie może, w świetle cytowanej umowy, stanowić podstawy dla oddalenia w całości powództwa o zapłatę kwoty 78.311,40 zł.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie roszczenia zgodnie z żądaniem pozwu, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za I i II instancję, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że sąd drugiej instancji w systemie apelacyjnym jest instancją merytoryczną (por. wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2000 r. III CKN 812/98, OSNC z 2000 r., nr 10, poz. 193). Oznacza to, że sąd ten ma obowiązek poczynić własne ustalenia faktyczne, po dokonaniu samodzielnej i swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego. Jednocześnie w sytuacji, gdy sąd odwoławczy podziela ustalenia sądu niższej instancji, może ograniczyć się do stwierdzenia, że przyjmuje je za własne, gdyż szczegółowe powtarzanie analizy i roztrząsanie wszystkich dowodów staje się wtedy niecelowe.

W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny – opierając się na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach – uznał, że Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny i ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Wobec tego Sąd II instancji ustalenia te w pełni podziela i uznaje, że ocena materiału dowodowego odpowiada warunkom ustanowionym przez prawo procesowe, odzwierciedla – przy zastosowaniu wymagań przewidzianych w art. 233 § 1 k.p.c. – tok rozumowania sądu orzekającego.

Jak wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, nie publ., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (np. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, wyrok z dnia 21 października 2005r., sygn. akt III CK 73/05, wyrok z dnia 13 października 2004 r. sygn. akt III CK 245/04, LEX nr 174185), skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008r. I ACa 180/08, LEX nr 468598). Takiego działania powoda zabrakło w niniejszej sprawie.

Za całkowicie niezasadny uznał Sąd Apelacyjny zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, iż integracja dwukierunkowa nie została wykonana na skutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność powód.

Słusznie przyjął Sąd Okręgowy, iż powód zobowiązał się nawiązać współpracę z firmą (...) obsługującą program (...) w pozwanym (...) oraz dokonać realizacji dwukierunkowego interfejsu bezpośredniej wymiany danych z systemem informatycznym pozwanego, z czego się nie wywiązał.

Nie budzi wątpliwości Sądu Apelacyjnego, że powód zobowiązał się nawiązać współpracę z firmą (...) obsługującą program (...) w pozwanym (...). Zasadnie ustalił Sąd meriti, że powyższe wynika(...)oferty przetargowej. Także z treści oświadczenia z dnia 9 kwietnia 2010r. złożonego przez E. P. w imieniu powoda wynika, że komunikacja pełna w obie strony będzie możliwa po zakończeniu prac związanych z rozbudową aplikacji laboratorium, nie dokładnie w chwili dostawy urządzeń do pozwanego, to jednak dokument ten świadczy o tym, że powód swoje świadczenie umowne rozumiał jako zobowiązanie do wykonania integracji dwukierunkowej, a nie jak twierdzi obecnie - jednokierunkowej. Powód nie wykazał w żaden sposób, iż miał jedynie umożliwić integrację przekazując kody, protokoły transmisji swojego oprogramowania.

Niezasadnie zarzuca skarżący błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym założeniu, iż w dacie zawarcia umowy pomiędzy powodem a pozwanym możliwa była integracja dwukierunkowa, podczas gdy z treści oferty powoda wynika, iż „podłączenie zostanie wykonane w sposób, w jaki w tej chwili odbywa się współpraca programu z analizatorem V.”.

Sam powód, poprzez oświadczenie złożone przez E. P. przyznał, iż pełna komunikacja w obie strony będzie możliwa pod koniec kwartału tj. po zakończeniu prac związanych z rozbudową aplikacji w laboratorium - aplikacją (...) sterującą system informatycznym pozwanego.

Z akt sprawy wynika także, iż już w trakcie postępowania przetargowego powód by informowany o zasadach podłączenia urządzeń do systemu informatycznego (...). Świadek M. S. wskazała, że prowadziła z przedstawicielami firmy powoda rozmowy, co do tego, aby urządzenia zostały podłączone dwukierunkowo, nie znała jednak przyczyn, dla których to powód nie zrealizował tego zobowiązania.

Nie budzi też wątpliwości, iż w dacie zawarcia umowy nie była możliwa dwukierunkowa integracja. Pozwana przecież nie wymagała od powoda wykonania II etapu umowy już w dniu jej podpisania. Z oświadczenia powoda złożonego w ofercie nr (...) jednoznacznie wynika, że pełna komunikacja w obie strony, będzie możliwa pod koniec kwartału tj. po zakończeniu prac związanych z rozbudową aplikacji w laboratorium. Słusznie wskazywał pozwany, że koniec kwartału przypadał na koniec czerwca 2010 r. i pomimo upływu tego terminu obowiązek wynikający z wykonania II etapu umowy nie został przez powoda wykonany.

Niezasadnie zarzuca skarżący naruszenie art. 339 k.p.c. z uwagi na to, że pozwany nie kwestionował roszczenia powoda i w sprawie nastąpił zwrot odpowiedzi na pozew.

Z akt sprawy wynika, że pełnomocnik pozwanego stawił się na pierwszą rozprawę i wdał się w spór co do istoty sprawy. Wprawdzie nie padły wprost słowa, iż pełnomocnik pozwanego wnosi o oddalenie powództwa, lecz z całokształtu wypowiedzi pełnomocnika pozwanego wynikało jasno, że kwestionuje w całości zasadność powództwa i z jakich przyczyn.

Wdanie się w spór co do istoty sprawy polega nie tylko na wygłoszeniu utartych formułek, ale także na przedstawieniu stanowiska sprzecznego z żądaniem pozwu, a to niewątpliwie w rozpoznawanej sprawie nastąpiło. Pełnomocnik pozwanego zaprzeczył zasadności roszczenia powoda. Aby natomiast mogło dojść do wydania wyroku zaocznego, pozwany musi zaniechać wypowiedzenia się co do zasadności roszczenia, a taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie.

Przepis art. 339 § 2 k.p.c. stanowi, iż jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny.

Żadna z powyższych przesłanek nie zaistniała w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, nie ma racji skarżący, że przy wydaniu zaskarżonego wyroku doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego - § 1 i § 3 umowy stron w zw. z art. 65 § 2 k.c. w sposób wskazany w apelacji.

Z umowy stron jednoznacznie wynika, iż powód w ramach umowy zobowiązał się do dostawy, montażu i uruchomienia sprzętu będącego przedmiotem umowy.

Strony tak skonstruowały umowę, iż druga transza wynagrodzenia miała zostać wypłacona dopiero dokonaniu integracji przedmiotu umowy z systemem informatycznym (...), a zapłata 30% wartości brutto umowy, tj. 78.311,40 zł miała nastąpić do 30 dni od dnia podpisania protokołu odbioru etapu II.

Do podpisania takiego protokołu nigdy nie doszło, nie doszło także do wydania dzieła w stanie wynikającym z umowy. Przejściowe trudności z wprowadzeniem integracji dwukierunkowej były powodowi znane i określił nawet termin ich trwania (koniec kwartału). Później powód nie wykazał żadnej aktywności w celu realizacji umowy, aż do dnia 22 marca 2012 r., kiedy wezwał pozwanego do zapłaty drugiej części wynagrodzenia.

Twierdzenia powoda, że powierzenie przeprowadzenia integracji dwukierunkowej firmie (...) winno skutkować odliczeniem od umówionego wynagrodzenia ryczałtowego tego, co pozwany musiał wydatkować na dokończenie integracji nie są trafne.

Zapisy umowy stron są jasne i jednoznaczne. Niewątpliwie nie nastąpiła przewidziana w umowie stron integracja z systemem informatycznym pozwanego. W ramach umowy powód zobowiązał się dostarczyć oraz zainstalować i uruchomić przedmiot umowy do 6 tygodni od podpisania umowy, przy czym jako termin zakończenia instalacji oraz uruchomienia przedmiotu umowy strony rozumiały datę podpisania protokołu odbioru.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, że pozwany celowo unikał przekazywania informacji o zmianie swojego sytemu informatycznego, aby wykorzystać zapis o ratalnej zapłacie wynagrodzenia za dostarczone aparaty. Z akt sprawy wynika zaś, iż po upływie kwartału, w którym nie można było z przyczyn obiektywnych dokonać integracji dwukierunkowej, powód był nieaktywny i w żaden sposób nie dążył do wykonania dzieła w całości. Nigdy nie wykonał w całości umowy zgodnie z jej treścią i przed zawezwaniem do próby ugodowej nie kontaktował się z pozwanym, aby sfinalizować swoje zobowiązania wynikające z umowy. Przynajmniej nie wykazał, aby podjął jakieś działania, bądź nawiązywał kontakt z pozwanym.

W czasie trwania - z inicjatywy powoda - postępowania o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej (maj 2012r.), pozwany wskazywał na brak wykonania przez powoda II etapu prac w postaci integracji z systemem informatycznym (...).

Z tych względów słuszna jest konstatacja, że w umowie o dzieło wynagrodzenie dla przyjmującego zamówienie należy się za wykonanie dzieła zgodnie z umową.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 642 § 1 i 2 k.c. - w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła. Jeżeli dzieło ma być oddane częściami, a wynagrodzenie zostało obliczone za każdą część z osobna, wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń częściowych.

Wobec zatem niezrealizowania obowiązków wynikających z II etapu umowy, powód nie może dostać wynagrodzenia żądanego w pozwie.

Powód nie wykazał w toku postępowania, aby doznał przeszkody w realizacji zawartej przez strony umowy ze strony pozwanego. Wręcz przeciwnie, z akt sprawy wynika, że miał możliwość wykonania zawartej umowy jeszcze po upływie terminów wskazanych w umowie na wykonanie jego obowiązków i tym samym otrzymać stosowne wynagrodzenie. Należy także przywołać wyjaśnienia biegłego, który wyraził pogląd, że strona dostarczająca urządzenie powinna zająć się kwestią interfejsów, jest to bowiem kwestia standardowa i profesjonalna z punktu widzenia dostawcy sprzętu. Stanowisko to jest zbieżne z zeznaniami pracowników pozwanego M. S. i B. D..

Powołany w sprawie biegły wyraźnie wskazał, iż(...)zawartej umowy nie został wykonany. Jasno tam wskazano na konieczność zintegrowania pracy dostarczonych urządzeń z systemem informatycznym (...).

Biegły wskazał, że funkcjonalność dostarczonych urządzeń poza systemem sieciowym nie jest w pełni zadowalająca, ponieważ zamyka drogę do wymiany obustronnej informacji między interfejsami aplikacji urządzeń oraz instancją bazy danych zlokalizowanej na serwerze baz danych, który znajduje się po stronie infrastruktury informatycznej (...). Dostarczone zaś przez (...) Sp. z o.o. warunki graniczne uwzględniają dwukierunkowy przepływ danych. Stąd też biegły stwierdził, że umowa zawarta między stronami została spełniona tylko częściowo. Nie została spełniona klauzula dotycząca integracji z systemem informatycznym (...). Biorąc pod uwagę kompatybilność platform systemowych, zrealizowanie powyższego celu było możliwe.

Biegły dodatkowo wyjaśnił, że samo dostarczenie urządzenia a integracja z siecią to są dwie oddzielne kwestie Strona dostarczająca urządzenie powinna zaopiekować się kwestią interfejsów. Przy czym kwestia oprogramowania jest inną kwestią. Kwestia podłączenia leży w kwestii dostawcy.

Każde urządzenie, które jest podłączone do sieci wymaga szczególnego postępowania. Wymaga zestrojenia oprogramowania urządzenia z siecią. Zdaniem biegłego, nie została spełniona klauzula dotycząca integracji systemu informatycznego (...) (z siecią). Biegły wskazał, iż charakterystyka pracy urządzenia polega na tym, że system operacyjny, pod kontrolą którego pracuje urządzenie, musi być zdolny do nawiązania współpracy z siecią oraz z serwerem baz danych. Pakiet usług powinien obejmować dostarczenie interfejsów oraz integrację urządzenia z siecią komputerową. Te działania są działaniami standardowymi i profesjonalnymi z punktu widzenia firmy dostarczającej. Z tego względu zasadny jest wniosek, że umowa jest wykonana w części. Strona powodowa powinna sprawdzić, jaki jest system sieciowy w szpitalu i jakie są wymagania interfejsów nawiązujących kontakt z oprogramowaniem urządzenia. Według biegłego, powód zaniedbał kwestie podłączenia urządzenia do sieci, ponieważ nie zapoznał się z możliwościami technicznymi systemu. Standardem bowiem jest, że taka integracja musi być dokonana przez dostawcę urządzenia. W rozpoznawanej sprawie – w opinii biegłego – nie można mówić, że integracja do sytemu jest dodatkową pracą. Jest oczywistym, że ta integracja była częścią umowy. Interfejs jest standardem i gdy ktoś sprzedaje urządzenie to musi się zatroszczyć o to żeby ono funkcjonowało. Badane urządzenie, by osiągnąć pełną możliwość - musi być podłączone do sieci. Te wyjaśnienia biegłego są jednoznaczne i nie sposób z nich wywodzić wniosków korzystnych dla skarżącego.

Mając powyższe uwagi na względzie, Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda jako pozbawioną uzasadnionych podstaw – punkt I wyroku.

O kosztach Sąd Apelacyjny orzekł na zasadzie art. 98, 99 i 108 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015 r. poz. 1804) w brzmieniu obowiązującym do dnia 26 października 2016 r. – punkt II wyroku.